�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

[ TRANG CHỦ |�KINH ĐI�̉N�|�ĐẠI TẠNG KINH | TH�̀N CHÚ | HÌNH ẢNH�|�LI�N LẠC�]

KINH BỒ T�T THIỆN GIỚI

H�n Dịch : Đời Tống nước Kế T�n Tam Tạng Ph�p sư Cầu Na Bạt Ma

Việt Dịch : Tỳ kheo Th�ch Thiện Th�ng

-o0o-

QUYỂN THỨ TƯ

BỒ T�T ĐỊA

PHẨM THỨ MƯỜI

BỐ TH� ĐỘ� (BỐ TH� BA LA MẬT)

Đại Bồ T�t cầu V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh Gi�c, trang nghi�m đầy đủ s�u ph�p Ba la mật:� Bố th�.� Tr� giới.� Nhẫn nhục.� Tinh tấn.� Thiền định, v� B�t Nh� ba la mật.

Thế n�o l� Bố th� ba la mật của Bồ T�t?

-Bố th� Ba la mật c� ch�n điều:

1.����� T�nh th�.

2.����� Th� tất cả.

3.����� Th� kh� khăn.

4.����� Tự th� của tất cả.

5.����� Th� của người l�nh.

6.����� Tất cả hạnh đều th�.

7.����� Th� trừ khử.

8.����� Th� tự lợi lợi tha.

9.����� Th� vắng lặng.

1. T�nh th� l� g�?

-Tự lợi, lợi tha, tự tha đều lợi.� B�n trong ph�t khởi t�m l�nh ra ba nghiệp Th�n, Miệng, �.� Đối với tiền của vật chất, l�ng kh�ng tham đắm.� Đ�y gọi l� T�nh th�.

Bồ T�t thực h�nh Bố th�, tr� giới, tinh tấn, tin mười hai phần kinh, tin nh�n, tin quả, t�y chỗ ch�ng sanh mong cầu m� cấp gi�p họ, l�ng kh�ng lẫn tiếc.� Ba nghiệp th�n, miệng, �, t�m th� v� của cải.� Năm sự như tr�n tức l� năm ấm.� Đ�y gọi l� T�nh th�.

2. Thế n�o l� Th� tất cả?

Th� tất cả c� hai:

Một l�:� Vật b�n trong.

Hai l�:� Vật b�n ngo�i.

Đại Bồ T�t trong v� lượng đời, v� sự bố th� ch�ng sanh m� chịu th�n năm ấm.� Đ�y gọi l� vật b�n trong.

Đại Bồ T�t v� thức ăn bằng đồ �i mửa của lo�i quỷ đ�i, tự m�nh d�ng thức ăn, ăn rồi �i ra để đem th� cho những lo�i quỷ ấy.� Đ�y cũng gọi l� vật thuộc b�n trong.� L�a hai việc n�y gọi l� vật ngo�i.

Đại Bồ T�t bỏ th�n bố th�, c� hai sự kiện:

Một l�, Bồ T�t chẳng được tự tại.

Hai l�, thuộc về người kh�c.

C� người cầu xin m� kh�ng cấp th�, chẳng thể n�o được V� thượng Bồ Đề.� Đ� l� Bồ T�t chẳng được tự tại.

Thuộc về người kh�c nghĩa l�:� Đại Bồ T�t v� đạo Bồ Đề, th�n l� thuộc về ch�ng sanh.� Như người thế gian v� cầu �o cơm l�m n� bộc cho người sai khiến.� Đại Bồ T�t cũng vậy, đối với tự th�n chẳng được tự do.� Th�n thể Bồ T�t từ đầu, mắt, tủy, n�o, xương, thịt, tay, ch�n, l�ng đốt v.v..Tất cả ch�ng sanh được t�y � lấy d�ng để được tự tại, như thế gọi l� thuộc về người kh�c.

Bố th� ra ngo�i c� hai việc:

Một l� Lợi lạc ch�ng sanh.

Hai l� T�m kh�ng tham lẫn.

Đại Bồ T�t đối với sự th� b�n trong, b�n ngo�i, c� điều n�n th� v� kh�ng n�n th�.

Đại Bồ T�t xem c�c ch�ng sanh, khi nhận th� rồi chẳng được lợi lạc, th� kh�ng n�n l�m c�ng việc cấp th�.� Nếu người nhận th�, sau khi nhận rồi được sự lợi lạc liền cấp th� ngay.

Nếu Bồ T�t biết trường hợp đem th�n của m�nh bố th� sẽ l�m ch�ng sanh chịu khổ, phương hại đến sự thực hiện điều l�nh của người, hoặc kẻ cầu xin một c�ch v� l�, Bồ T�t cũng chẳng n�n th�.

Đại Bồ T�t thấy trăm ng�n vạn ức ch�ng sanh do những điều kiện phi l� mong cầu chẳng được, đến đỗi số ấy phải bị mất mạng, trọn cũng chẳng v� những số người n�y m� l�m việc huệ th�.� Mong cầu phi l� nghĩa l�:� Hoặc để giết hại, hoặc để dối gạt, hoặc để trộm cướp, hoặc g�y tai họa v.v�Đ�y gọi l� chẳng th�.

Lại nữa, c� điều chẳng th� l�:� Đại Bồ T�t nếu biết th�n m�nh tự c� thể l�m lợi �ch rất nhiều cho v� lượng ch�ng sanh m� c� người đến cầu xin (th�n thể) ắt kh�ng thể n�n th�.� Dầu kh�ng n�n th� cũng gọi l� th�.� Tại sao vậy?� -V� đ� c� t�m thanh tịnh.

Nếu biết r� ma hay quyền thuộc ma cũng kh�ng n�n th�.� Nếu như bị ma l�m cho m� loạn v� ngay l�c ấy c� người cầu xin cũng kh�ng n�n th�.� Nếu kẻ m� cuồng, kẻ muốn quấy nhiễu t�m đến cầu xin cũng kh�ng n�n th�.� Đ�y gọi l� b�n trong kh�ng th�.

B�n ngo�i kh�ng th� l� g�?� -Lửa đốt, thuốc độc, dao m�c, rượu mạnh, những thứ n�y c� thể l�m nh�n duy�n �c cho ch�ng sanh, Bồ T�t chẳng d�ng c�c thứ n�i tr�n đem th� cho người, nếu c� lợi �ch ắt đem cho khắp.

Đại Bồ T�t trọn kh�ng v� người m� l�m sứ giả để g�y nghiệp �c.� Nếu biết người nhận sau khi nhận rồi b�n tạo nghiệp dữ, như thế cũng kh�ng n�n th�.� Đ�y vẫn l� th�.� V� sao?� -Do t�m thanh tịnh vậy, tuy tay chẳng cho m� t�m đ� xả.� Sở dĩ như vậy v� sao?� -Bồ T�t biết chắc người kia nhận rồi, sẽ tạo v� lượng nghiệp �c, phải bị sa đọa v�o ba đường �c, cho n�n chẳng th�.� Bồ T�t tuy biết được người nhận được vật sanh t�m vui mừng, nhưng biết người n�y chẳng tr�nh khỏi khổ trong ba đường �c, cho n�n kh�ng th�.

Đại Bồ T�t trọn đời chẳng dạy bảo người giăng cung, bẫy n�, săn th�, bắt chim, chẳng dạy người thờ B� tẩu Thi�n nhơn m� giết d� cừu tế tự thi�n thần, cũng chẳng dạy người giết d� cừu để tế trời đất.� Chẳng đem lưới rập th� cho người cầu, kh�ng g�y cho người những sự o�n cừu đ�nh đập mắng nhiếc, tr�i buộc h�nh hạ, cũng kh�ng cung cấp dao b�a cho người v� cảnh ngh�o n�n, khốn r�ch buồn rầu m� muốn tự s�t, cũng kh�ng bảo người gieo m�nh xuống dưới vực s�u hay bảo v�o hố lửa để mất th�n mạng.� Nếu những đồ vật của những người mắc bệnh m� thầy thuốc cấm d�ng, cũng kh�ng đem vật ấy cấp th� cho người.� Với kẻ tham ăn, tham uống, nếu họ no rồi, cũng kh�ng cấp th� thức ăn cho họ.� Đ�y gọi l� chẳng th�.

Đại Bồ T�t kh�ng đem cha mẹ, sư trưởng bố th�.� Nếu l�m quốc vương, chẳng được tự do đoạt lấy vợ con kẻ kh�c đem th� cho người, chỉ trừ th�nh ấp, x�m l�ng, đất nước.� Nếu l� vợ con, t�i tớ, b� con t�n tộc với m�nh, trước hết d�ng lời nhỏ nhẹ an ủi khuy�n lơn, nếu họ kh�ng chịu th� chẳng n�n th�.� Giả thử họ c� khứng chịu, cũng kh�ng đem th� cho kẻ oan gia hay kẻ bạo �c, �c quỷ La s�t hay hạng chi�n đ� la.� Dầu đem th�nh ấp x�m l�ng bố th�, trọn cũng chẳng th� cho người bạo �c, cũng kh�ng l�n lấy tiền của vật dụng của cha mẹ, sư trưởng, vợ con hay của t�i trai, tớ g�i m� đem cho người.

Bồ T�t chẳng l�m những điều tr�i ph�p để kiếm tiền của rồi đem bố th�.

Trong l�c l�m việc bố th�, đối với quyền thuộc, chẳng n�n tỏ � giận hờn hoặc đ�nh đập quở mắng, h�y kh�o lời dạy khiến họ vui mừng �Phước b�o như vậy người cũng c� phần�.

Khi Bồ T�t bố th� th� t�m ấy b�nh đẳng, chẳng thấy ruộng phước hay chẳng phải ruộng phước chẳng thấy o�n th�n, gi�ng họ, t�n ty.� Vật g� đ� hứa trọn kh�ng đổi �, chẳng n�n trước hứa vật tốt sau cho vật xấu.� Tuy hứa vật xấu lại cho vật tốt, tuy hứa ch�t �t lại cho số nhiều.

Khi Bồ T�t đem th�, t�m kh�ng nổi giận, t�m kh�ng loạn động, m� t�m lu�n lu�n đầy sự hoan hỷ, th� rồi, với kẻ nhận th�, người kể đền ơn.

Khi thực h�nh th�, người nhận mặc dầu l� bậc t�n qu�, cũng kh�ng v� đ� m� cung k�nh tay d�ng, dầu kẻ thấp h�n, cũng kh�ng v� đ� m� khinh khi quăng n�m.� Nếu kẻ nhận kia trở lại đ�nh mắng cướp giựt v.v. Đối với người đ�, Bồ T�t kh�ng sanh l�ng giận, chỉ tự quở tr�ch phiền n�o của m�nh, chẳng quở tr�ch người, sanh t�m thương x�t đối với kẻ ấy.

Kh�ng thể nghĩ rằng:� do sự th� n�y m� t�i sẽ được V� thượng Bồ Đề hay do th� n�y m� t�i c� thể trang nghi�m Th�nh đạo V� thượng Bồ Đề.� Chẳng v� cầu quả hữu lậu thế gian m� thực h�nh th�, tất cả việc th� đều đem hồi hướng V� thượng Bồ Đề.� Chẳng đợi người dạy mới thực h�nh th�, chẳng v� nghe c� quả b�o việc th� m� thực h�nh th�.� Như trong kinh n�i: �Th� c�c thức ăn được nhiều sức mạnh, th� quần �o mặc được nhan sắc tốt, th� xe cộ được vui vẻ, th� đ�n đuốc được mắt s�ng�� Trọn kh�ng mong mỏi những quả b�o tr�n m� thực h�nh th�, đem l�ng thương x�t m� thực h�nh th�.

Th� chẳng phải l� Th� l� như thế n�o?

-Chẳng đem thức ăn c�n lại cho bực Th�nh nhơn.� Dầu chẳng phải th�nh nhơn, nếu người kh�ng cầu cũng kh�ng n�n đem th�, chẳng đem thức ăn c�n lại th� cho cha mẹ, bực thầy, t�n t�c đức hạnh.� Nếu c�c vị ấy cầu t�m ắt đem th�.� Chẳng bao giờ đem đồ ăn �i mửa, nước mắt, mồ h�i, đ�m gi�i, ph�n đất hay thức tạp nhạp cấp th� cho người.� Ph�m thức ăn đem th� dầu nhiều hay �t, trước n�n n�i r� rồi sau đem th�.� Người kh�ng d�ng những h�nh hẹ, chẳng đem thức ăn lẫn lộn h�nh hẹ để th�, người kh�ng d�ng thịt, chẳng đem thức ăn thịt c� tạp nhạp để th�.� Người kh�ng uống rượu, chẳng đem rượu tạp để th�, hoặc c� rượu ngon cũng chẳng đem th�.� Những thức ăn uống như thế l� vật bất tịnh, chẳng d�ng bố th�.

Đại Bồ T�t thấy kẻ ăn xin đến, khi họ cầu g� liền cấp th� cho, kh�ng lấy việc th� m� y�u s�ch sai sử.

Chẳng v� sự vui c�i trời m� thực h�nh bố th�, chẳng v� tiếng đồn m� thực h�nh th�, chẳng cầu b�o ơn m� thực h�nh th�.� Chẳng v� phước b�o Chuy�n lu�n Th�nh vương, chẳng phải phước b�o Ma vương, Phạm vương m� h�nh bố th�.� Chẳng v� quốc vương, đại thần, trưởng giả cung k�nh c�ng dường m� thực h�nh bố th�.� �t vật c�n th� huống chi c� nhiều.� Chẳng v� dối gạt m� đem của th�, chẳng l�m bại hoại quyến thuộc kẻ kh�c th�nh quyến thuộc m�nh, hay l�m bại hoại x�m l�ng th�nh thị, đất nước của người m� thực h�nh bố th�.

Khi Bồ T�t th�, hai tay d�ng l�n H�a thượng Thượng tọa, cho đến Sa di c�ng người tr� giới, hủy giới m� t�m kh�ng nh�m ch�n.

Khi Bồ T�t th�, trọn chẳng quở tr�ch kẻ đến cầu xin, chẳng v� ki�u mạn m� thực h�nh th�..

Đại Bồ T�t đối với tất cả vật, thường sanh t�m xả, những g� chất chứa đều v� ch�ng sanh.

Nếu như c� người x�t biết Bồ T�t đ� bỏ của cải, m�nh cũng được phần, b�n giữ phần đ� ắt kh�ng c� tội.

L�c thấy người đến cầu xin, Đại Bồ T�t t�m sanh vui mừng, kh�ng kh�c g� người đang mắc bệnh nặng m� gặp thuốc qu�.� T�y chỗ người cầu hứa cho họ lấy, cả ba thời gian thảy đều hoan hỷ, nghĩa l� chưa th�, l�c th�, th� xong, Bồ T�t thường ph�t t�m hoan hỷ như vậy.

Giả sử c� người ngh�o n�n v� người gi�u c� đồng đến cầu xin, n�n tự suy ngẫm:� �Nếu c� nhiều vật, t�i sẽ b�nh đẳng bố th�. Nhưng v� �t của, trước n�n cứu kẻ ngh�o n�n khốn khổ.� Lập nguyện như vậy tức l� c�i nh�n V� thượng Bồ Đề.

C� ba sự bỏn sẻn:� Hạ, Trung v� Thượng.� Đại Bồ T�t trước hết loại bỏ sẻn tiếc bực hạ.� Do sự hoại bỏn sẻn tiếc lựa hạ, c� thể ph� hỏng bỏn sẻn bực trung, bực thượng.� Đ� tự ch�nh m�nh ph� bỏn xẻn tham, lại v� ch�ng sanh n�i ra phương ph�p ph� bỏ sẻn tham.� Do n�i phương ph�p cho n�n lợi �ch ch�ng sanh.

Lại nữa, đối với người kh�ng cầu xin, Bồ T�t cũng gượng đem vật tặng th�.� Nếu kh�ng của cải b�n d�ng phương tiện ra sức phục dịch, t�m kiếm tiền của để l�m việc huệ th�.

Nếu kh�ng tiền của n�n h�nh ph�p th�, dạy bảo ch�ng sanh �Nay người v� sao kh�ng l�m bố th� Người trước đ� nếu thuận thực h�nh, họ rất sanh t�m hoan hỷ bố th�.� Bồ T�t tự m�nh đem th�n gi�p đỡ, l�m kẻ sai khiến cho người.

Nếu kh�ng t�i sản bố th�, n�n v� ch�ng sanh m� mở b�y l�nh dữ.

Lại nữa, Bồ T�t chẳng đem kinh điển ch�nh gi�o cho người t� kiến, chẳng v� kế sống m� bu�n b�n kinh luật, người n�o đọc tụng ắt đem kinh th�.� Nếu tiếc chẳng cho, gọi l� sẻn ph�p.� Nếu c� khả năng giảng n�i kinh ph�p m� kh�ng giảng n�i cũng l� sẻn ph�p.� Nếu chẳng đem ph�p bố th� cho người, l�m sao ph� hỏng phiền n�o ch�nh m�nh v� của ch�ng sanh.

Bồ T�t chẳng bao giờ n�i:� �Nay t�i kh�ng c� t�i sản, chẳng thể thực h�nh bố th�.� Cũng đừng buồn giận để l�m m�n mỏi l�ng m�nh, m� d�ng phương tiện hay kh�o để an ủi người cầu �Nay t�i chưa c� thể l�m vừa � của người�.

V� sao Bồ T�t tự chẳng buồn giận?� -Bởi khi mới ph�t t�m ta đ� tự n�i �sẽ bố th� cho tất cả ch�ng sanh� kia m�!

Lại nữa, Bồ T�t nghe c� người đến t�m cầu liền ra ngh�nh đ�n v� ra sửa soạn giường ghế chỗ ngồi, đ� gặp nhau rồi c�ng người chuyện v�n, nhỏ nhẹ hỏi han, t�y vật người cầu m� mỗi mỗi cung cấp.

Đại Bồ T�t khi mới ph�t t�m đ� tự m�nh n�i �Nay t�i đang c� những vật� dụng g�, sẽ đem c�ng th� chư Phật, Bồ T�t mười phương v� c�c ch�ng sanh�.

V� như một người đệ tử, đem �o, đem b�t hay đem vật dụng d�ng c�ng cho thầy, d� thầy kh�ng nhận nhưng đệ tử n�y được phước v� lượng.� Bồ T�t cũng vậy, những vật g� c�, d�ng c�ng chư Phật v� chư Bồ T�t, chư Phật, Bồ T�t tuy chẳng nhận lấy, cũng l�m cho người c�ng v� lượng phước, những phước b�o n�y thường theo Bồ T�t, trải qua số kiếp nhiều như Hằng sa.

Đại Bồ T�t xem của cải vật chất m�nh hiện đang c�, như l� của cải mười phương chư Phật, Bồ T�t gửi gắm.� Biết rằng chư Phật v� chư Bồ T�t đối với của ấy kh�ng hề lẫn tiếc, thế n�n Bồ T�t tự do t�y � đem th� ch�ng sanh.

Lại n�n x�t kỹ người kh�ng đ�ng th�.� Gặp trường hợp đ� h�y n�n can dụ:� �Những vật thế n�y thật sự chẳng phải vật t�i hiện c�, m� l� những vật thuộc về chư Phật v� chư Bồ T�t� d�ng lời mềm mỏng b�o cho người cầu biết r�, chẳng l�m cho họ sanh t�m giận hờn.

L�m những việc n�y cho n�n Bồ T�t th�nh tựu đầy đủ t�i th�, ph�p th�, đủ nhị th� rồi, Bồ T�t biết t�nh, biết nh�n, biết quả v� biết sự ph�n biệt.

Nếu Bồ T�t cấp th� cho kẻ o�n gh�t l� bởi nh�n duy�n l�ng Từ.� Bố th� cho người ngh�o c�ng khốn khổ l� bởi t�m Bi.� C�ng th� cho người đức hạnh l� bởi nh�n duy�n t�m Hỷ.� Bố th� cho b� con, anh em, t�i tớ l� bởi nh�n duy�n t�m Xả.� Đ�y mệnh danh l� c�i nh�n bố th� của tr� tuệ vậy.

Lại nữa, Bồ T�t biết được những thứ t�m n�o tai hại cho sự bố th�.� T�m l�m tai hại cho sự bố th� gồm c� bốn thứ:

Một l�, v� lượng đời trở lại kh�ng tập hạnh bố th�.

Hai l�, v� những của cải, vật dụng �t ỏi.

Ba l�, cũng v� tham đắm vật tốt.

Bốn l�, v� chẳng cần cầu quả b�u tốt l�nh đời sau.

-Đại Bồ T�t gi�u c� của cải, thấy người đến xin, ngay đ� chẳng ph�t t�m th�.� Đ�y ch�nh l� bởi v� lượng đời trở lại, Bồ T�t kh�ng l�ng si�ng tu bố th�.� Bấy giờ Bồ T�t n�n d�ng sức tr� tuệ để tự suy gẫm: �Từ xưa đến nay, v� lượng đời trở lại, ta chẳng chịu tập l�m hạnh Bố th�, cho n�n ng�y nay chẳng ph�t t�m liền.� Như ta l�c n�y c� nhiều của cải, th�m nữa l� c� người đến t�m cầu, nếu chẳng gi�p họ, về đời vị lai ta lại sẽ th�m lớn t�m bỏn sẻn, thứ t�m ấy chẳng bao giờ thuận với việc tu bố th�.

-Lại nữa, Bồ T�t thấy người t�m đến cầu xin, v� của cải �t, ngay đ� chẳng ph�t t�m th�.� Bồ T�t n�n d�ng sức tr� tuệ để tự suy gẫm: �Ta v� nh�n duy�n v� lượng nghiệp �c, trong v� lượng đời th�n ta phải bị lệ thuộc người kh�c, chịu khổ rất lớn, n�o những đ�i kh�t, n�ng lạnh d�i dầu, chẳng thể lợi �ch v� lượng ch�ng sanh, v� nghiệp duy�n ấy l�m cho th�n ta �t c� của cải.� Nay nếu chẳng th� lại sẽ th�m sự ngh�o n�n khốn khổ nơi đời vị lai, nay ta d�ng �t vật n�y cho người, tuy đang ngh�o khổ, sau rồi sẽ chẳng đến đỗi khổ sở như ba đường �c�.� Tự x�t như vậy c� thể xả bỏ thứ t�m bỏn sẻn v� �t của cải.

-Lại nữa, Bồ T�t thấy c� người đến cầu xin, đối với vật tốt sanh t�m tham đắm, ngay đ� chẳng ph�t t�m th�.� Bấy giờ Bồ T�t d�ng sức tr� tuệ để tự suy gẫm:� �Với lẽ v� thường ta tưởng l� thường, trong c�i kh�ng c� sở hữu của ng� m� ta tưởng c�.� Nếu ta kh�ng đem vật tốt để th�, tức nu�i lớn th�m mọi sự tham đắm, r� l� ta tự đảo đi�n� Do đ� Bồ T�t c� thể ph� hoại thứ t�m tham đắm vật dụng tốt đẹp.

-Lại nữa, Bồ T�t v� kh�ng mong cầu quả b�o, n�n kh�ng thực h�nh c�ng hạnh bố th�.� Bấy giờ Bồ T�t n�n tự suy gẫm: �Tất cả c�c ph�p vốn l� v� thường, vốn kh�ng nhất định, nếu l� thường định ắt chẳng cần th�.� V� sao thế?� -Nếu thường nếu định th� kh�ng nh�n, kh�ng quả.� V� lẽ v� thường, cho n�n tất cả đều c� nh�n quả.� Nếu nay chẳng th�, l�m sao được quả Bồ Đề?�� Suy ngẫm điều ấy cho n�n Bồ T�t c� thể ph� hoại c�i t�m chẳng cầu quả b�o, để rồi thực h�nh huệ th�.

Đại Bồ T�t biết r� bốn điều đi�n đảo, ph�p kh�ng nhứt định c� tướng thường hằng, do đ� c� thể ph� hỏng bốn t�m dở xấu oan uổng.

-Lại nữa, Bồ T�t trong th�n vắng lặng, hết l�ng tư duy, thường nghĩ thế n�y:� �Giả sử t�i c� của cải dồi d�o, sẽ d�ng c�ng dường chư Phật, Bồ T�t, hoặc ph�p, hoặc tăng� Đ�y ch�nh gọi l� tr� tuệ bố th� của Đại Bồ T�t.� C� của, kh�ng của cũng thường buộc t�m tư duy như vậy.� Th� ph�p cũng thế.

Tr�n đ�y gọi l� TH� TẤT CẢ.

3. Thế n�o l� kh� th� m� c� thể th� của Đại Bồ T�t?

-Đại Bồ T�t c� ch�t �t vật, vẫn thường ra ơn cấp th�.� Đ� mệnh danh l� sự th� kh� khăn.� Những vật m� t�m mến trọng ưa đắm, những vật m� trong suốt v� lượng đời si�ng năng t�m cầu mới được, cũng như phải d�ng phương ph�p to t�t l� đem sức phục vụ mới c� được của, lại đem những vật như thế ban bố cho người.� Đ�y gọi l� TH� KH� KHĂN.

4. Thế n�o l� Tự th� của tất cả?

-Đại Bồ T�t hoặc tự m�nh bố th�, hoặc l� chỉ vẽ cha mẹ, anh em, vợ con, t�i tớ, b� con th�n thuộc, l�m cho họ đều thực h�nh bố th�.� Như thế gọi l� Tự th� của tất cả.

5. Thế n�o l� Th� của người l�nh?

-Nếu kẻ thiện nam, người thiện nữ n�o đem l�ng l�nh th�, do l�ng tin th�, dốc l�ng th�, tự tay th�, phải thời th�, đ�ng ph�p được của đem th�.� Gọi l� TH� CỦA NGƯỜi L�NH.

6. Thế n�o gọi l� Tất cả hạnh đều th�?

-V� chẳng tr�ng mong quả b�o, v� lu�n lu�n thực h�nh bố th�.� V� l�m ruộng phước bố th�.� Gọi l� TẤT CẢ HẠNH ĐỀU TH�.� Chẳng c� quan niệm ruộng phước hay chẳng ruộng phước, chẳng thấy đ�ng thời hay kh�ng đ�ng thời, chẳng xem của cải đ�ng th�, hay kh�ng đ�ng th�.� Đ�y gọi l� tất cả hạnh đều th�.

7. Thế n�o gọi l� Th� để trừ khử?

-Nếu c� ch�ng sanh đ�i kh�t khốn khổ, v� trừ việc ấy m� thực h�nh bố th�.� Kẻ lạnh cho �o, t�m xe cho xe, cầu đồ trang sức cho đồ trang sức, hương se, hương bột, đ�n đuốc, hoa quả, ph�ng nh�, mền nệm, thuốc men v.v. Đ�y mệnh danh l� TH� ĐỂ TRỪ KHỬ.

8. Thế n�o l� Th� tự lợi, lợi tha?

-Đại Bồ T�t đem của cải hoặc gi�o ph�p bố th� cho người, c� thể l�m cho m�nh v� ch�ng sanh được sự an vui thế, xuất thế gian, thường ban bố ch�ng sanh sự vui, v� �y, nghĩa l� tho�t khỏi c�c mối lo sợ v� nạn cọp s�i, sư tử, nước lửa, vua, quan, giặc cướp, o�n cừu v.v. Lu�n lu�n v� họ m� si�ng cứu tế.

Ph�p th� của Bồ T�t l� g�?

-Bồ T�t ph�m n�i ra điều g� đều kh�ng đi�n đảo.� Đ�y gọi l� th� ph�p, lại kh�o c� thể gi�o h�a ch�ng sanh, như thế gọi l� thanh tịnh th� ph�p.� Bố th� t�i sản của Đại Bồ T�t l� lợi hiện tại, thực h�nh ph�p th� c� thể lợi �ch ngay trong hiện tại v� nhiều đời kh�c.

Lại nữa, c� của đem th�, c� thể l�m cho ch�ng sanh g�y tạo c�i khổ hiện tại.� Bố th� gi�o ph�p kh�ng phải như vậy, c� thể g�y sự an vui hiện tại v� thuở vị lai.� T�i th� bất tịnh, Ph�p th� thanh tịnh.� Thực h�nh t�i th� chẳng gọi v� bờ, bố th� gi�o ph�p được mệnh danh l� sự th� v� bi�n.� T�i th� dễ được, ph�p th� kh� gặp.� Đ�y gọi l� TH� TỰ LỢI, LỢI THA.

9. Sao gọi l� Th� vắng lặng?

-Th� vắng lặng n�y gồm c� mười điều:

Một l�:� Th� kh�ng chướng ngại.

Hai l�:� Th� kh�ng lầm lộn.

Ba l�:� Th� chẳng đợi trang nghi�m.

Bốn l�:� Th� kh�ng t�m tự cao.

Năm l�:� Th� kh�ng t�m vướng mắc.

S�u l�:� Th� kh�ng e thẹn.

Bảy l�:� Th� kh�ng buồn b�.

T�m l�:� Th� kh�ng ngoảnh mặt.

Ch�n l�:� Th� kh�ng cầu b�o ơn.

Mười l�:� Th� kh�ng cầu quả b�o.

-Th� kh�ng chướng ngại:� Một khi Bồ T�t thực h�nh việc th�, chẳng v� những việc hung tợn thế gian l�m cho chướng ngại.� Dầu biết l�ng người t�m đến cầu xin kh�ng nề chậm r�i, nhưng Bồ T�t lu�n lu�n nhanh nhẹn th� xả để toại � người cầu.� Đ�y gọi l� Th� kh�ng chướng ngại.

-Th� kh�ng lầm lộn: �Đại Bồ T�t kh�ng hề nghĩ rằng �Th� kh�ng quả b�o, hoặc kh�ng c� những phước b�o l�nh dữ�.� Cũng chẳng nghĩ rằng �giết hại sanh vật để l�m việc th� cũng được quả l�nh� như những luận điệu của ph�i ngoại đạo B� Tẩu tuy�n bố.� Do nh�n duy�n chẳng tham đắm thực h�nh bố th� cho n�n được sự an vui thế gian v� th�nh quả ph�c V� thượng Bồ Đề.� Đ�y mệnh danh l� th� kh�ng lầm lộn.

-Th� chẳng đợi trang nghi�m:� Đại Bồ T�t chẳng đợi gom g�p đồ đạc vật dụng l�m cho nghi�m đẹp rồi mới đem th�, m� l� t�y được t�y th�, được chừng bao nhi�u đem th� bấy nhi�u, kh�ng hề dự trữ.� V� sao thế?� -Bồ T�t s�u sắc biết r� của cải, mạng sống, cả hai đều l� v� thường, kh� bảo to�n được.� Do đ�, khi c� người cầu, gặp rồi th� ngay.� Kh�ng hề n�i rằng �Đợi t�i trang nghi�m xong vật dụng đ� sau đ� mới cho�.� Tại sao vậy?

-Trang nghi�m của sự bố th� như thế chẳng gọi trang nghi�m V� thượng Bồ Đề.� Nếu như Bồ T�t chờ vật bố th� cho được trang nghi�m, ắt khiến ch�ng sanh chịu nhiều khổ sở.� Đ�y gọi l� Th� chẳng đợi trang nghi�m.

-Th� kh�ng t�m tự cao:� Khi Đại Bồ T�t thấy người đến xin b�n tự sanh t�m khi�m tốn hạ m�nh, chẳng tự khen m�nh l� người th� chủ, chẳng cầu b�o ơn, chẳng v� hơn người hay chẳng v� cầu tiếng đồn vang dội m� h�nh bố th�.� Đ�y mệnh danh l� Th� kh�ng t�m tự cao.

-Th� kh�ng t�m vướng mắc:� Đại Bồ T�t kh�ng vướng mắc v� danh tiếng đồn đ�i.� Bồ T�t kh�o x�t biết tiếng đồn đ�i cũng chẳng kh�c n�o gi� thoảng hư kh�ng hay chẳng kh�c g� sợi tơ mong manh trong ng� sen dưới nước.� �Nếu v� cầu danh m� thực h�nh th�, ắt t�i chẳng được V� thượng Bồ Đề�.� Thế n�n v� V� thượng Bồ Đề, Bồ T�t chẳng m�ng tiếng tăm của m�nh được người đồn đ�i.� Đ�y gọi l� th� kh�ng vướng mắc.

-Th� kh�ng e thẹn:� Trong l�c Bồ T�t thực h�nh bố th�, cả ba thời gian đều một l�ng hoan hỷ.� Đ� gọi l� Th� kh�ng e thẹn.

-Th� kh�ng buồn b�:� Đại Bồ T�t đem vật qu� chuộng bố th� cho người, sau rồi kh�ng hề c� sự hối tiếc, do đ� kh�ng buồn.� Đ�y mệnh danh l� Th� kh�ng buồn b�.

-Th� kh�ng ngoảnh mặt:� Đại Bồ T�t xem khắp ch�ng sanh bằng t�m b�nh đẳng, kh�ng một người n�o m� chẳng vui ưa gặp gỡ Bồ T�t.� Đ�y gọi l� Th� kh�ng ngoảnh mặt.

-Th� kh�ng cầu b�o ơn:� V� t�m thương x�t v� tu tập l�ng Từ, v� đem lại an vui, cho n�n Bồ T�t chẳng cầu b�o đ�p.� Đ�y gọi l� Th� chẳng cầu b�o ơn.

-Th� kh�ng cầu quả b�o:� Đại Bồ T�t thực h�nh bố th�, chẳng cầu ng�i vị Chuy�n Lu�n th�nh vương của cải tự tại, chẳng cầu ng�i vị Đế th�ch, Ma vương Phạm vương.� V� sao thế?

-Bồ T�t qu�n x�t s�u xa về ph�p hữu vi, biết tất cả đều tạm bợ yết-ớt chẳng kh�c c�y chuối, do đ� Bồ T�t trong khi bố th� chẳng cầu quả b�o.� Như tr�n gọi l� Th� kh�ng cầu b�o.

Mười điều tr�n đ�y c� thể l�m cho Bồ T�t th�nh tựu đầy đủ ho�n to�n Đ�N BA LA MẬT v� được V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c.

PHẨM THỨ MƯỜI MỘT

TR� GIỚi ĐỘ(TR� GIỚI BA LA MẬT)

��������� Thế n�o l� Giới của Đại Bồ T�t?

Giới c� 9 nghĩa:

1.����� Giới tự t�nh.

2.� Giới tất cả (hay tất cả giới).

3.� Giới kh� khăn.

4.� Tự giới của tất cả.

5.� Giới của người l�nh.

6.� Giới tất cả hạnh.

7.� Giới trừ khử.

8.� Giới tự lợi lợi tha.

9.� Giới vắng lặng.

1.����� Giới tự t�nh l� g�?

Đại Bồ T�t đủ giới tự t�nh c� bốn c�ng đức.

Một l�, do t�m thanh tịnh thọ giới nơi người kh�c.

Hai l�, t�m kh�ng thanh tịnh hủy giới đ� thọ.

Ba l�, phải n�n hết l�ng hổ thẹn s�m hối.

Bốn l�, khi s�m hối rồi chuy�n t�m g�n giữ kh�ng d�m t�i phạm.

Đại Bồ T�t từ nơi người kh�c thọ giới, sanh t�m hổ thẹn.� V� t�m hổ thẹn cho n�n thọ tr� chẳng hề hủy phạm. Nếu t�m kh�ng tịnh hủy giới đ� thọ.� V� l�ng hổ thẹn n�n chẳng che dấu cho đến một đ�m.

Bồ T�t phạm giới nếu qua một đ�m, như muốn s�m hối, chẳng n�n t�c bạch �niệm niệm c� v� lượng tội� để hối.� V� sao thế?� -Nếu l� phạm nhiều m� lại cho rằng một lần phạm để s�m, chẳng được gọi l� s�m hối.� Người chịu s�m hối mắc tội.

Khi Bồ T�t từ nơi người kh�c thọ tr� giới ph�p, gồm c� bốn việc:� Một l� hổ thẹn.� Hai l�:� Hết l�ng g�n giữ ki�n cố, Đại Bồ T�t hết l�ng giữ g�n ki�n cố, trọn chẳng sanh t�m hủy phạm.� Ba l�:� Thọ rồi một l�ng bảo vệ c�c giới.� Bốn l�: Tịnh t�m thọ tr�.

Bồ T�t đầy đủ bốn c�ng đức của giới, c� thể tạo n�n bốn việc.� 1. Kh�ng phạm.� 2.� Giả sử c� phạm liền hối.� 3. Sanh t�m hổ thẹn.� 4.� Kh�ng sanh hối hận.� Như thế gọi l� giới tự t�nh. � T�nh giới.

T�nh giới của Bồ T�t mệnh danh l� Giới ch�n thật, Giới Tự lợi lợi tha, Giới nhi�u �ch ch�ng sanh, Giới của � nghĩa lợi �ch ch�ng sanh Giới tăng trưởng cho h�ng trời người v� l� Giới của v� lượng c�ng đức.� Bồ T�t th�nh tựu giới như vậy, sanh t�m thương x�t, tức c� thể gi�o h�a v� lượng ch�ng sanh.

Nếu Bồ T�t v� kh�ch trần phiền n�o, kh�ng tiện s�m hối, n�n thường v� người khen sự tr� giới, quở việc ph� giới v� n�i tội lỗi của người hủy giới.� Nếu thường như thế, dầu gọi hủy phạm, tội lỗi Bồ T�t cũng được nhẹ mỏng, rốt r�o rồi cũng c� thể chứng được V� thượng Bồ Đề.� Đ�y mệnh danh l� GIỚi TỰ T�NH.

2.����� Giới của tất cả l� g�?

-Những giới của người tại gia, xuất gia cần phải thọ tr�.� Như thế gọi l� Giới của tất cả, hay Tất cả giới.

Giới của tại gia, giới của xuất gia đều c� ba nghĩa:

Một l�:� Giới.

Hai l�:� Giới thọ ph�p l�nh.

Ba l�:� Giới v� lợi �ch ch�ng sanh.

Thế n�o l� GIỚi?� -Tức l� bảy loại giới ph�p của bảy số ch�ng:� Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Thức xoa ma na, Sa si, Sa di ni, Ưu b� tắc v� Ưu b� di.

Đại Bồ T�t nếu muốn thọ tr� giới ph�p Bồ T�t, trước n�n tịnh t�m thọ bảy thứ giới.� Thọ bảy thứ giới ch�nh l� tịnh t�m hướng đến giới Bồ T�t vậy. �Như người thế gian khi muốn thỉnh vua đến tại nh� m�nh, trước hết phải giữ nh� ở sạch sẽ.� Bẩy thứ giới n�y l� chỗ thọ tr� của người tại gia v� người xuất gia.� Giới Bồ T�t cũng vậy, đều l� chỗ thọ của người xuất gia v� người tại gia.� Đ�y gọi l� GIỚI.

V� sao gọi l� Giới thọ ph�p l�nh?� -Nếu Đại Bồ T�t trụ giới địa� rồi đọc tụng bi�n ch�p, ph�n biệt giải n�i, tư duy tu tập ph�p xa ma tha, Tỳ b�t x� na, c�ng dường cung k�nh, t�n trọng ca ngợi sư trưởng, h�a thượng, kỳ tức đức độ.� Hằng giờ cung cấp, săn s�c tr�ng nom, l�m người sai khiến cho c�c vị gi� nua bệnh hoạn, hoặc l� dọc đường c�c vị n�y c� mệt nhọc dừng chơn, thay thế cho người m� mang y b�t.� L�c c�c vị ấy n�i ph�p thuyết kinh th� một l�ng khen ngợi, t�n dương�Gặp người tr� giới liền ra sức ủng hộ, ca tụng giới luật v� mong ch�ng sanh đều giữ tịnh giới.� Thấy người ph� giới sanh t�m thương x�t kh�o lời quở tr�ch dạy họ s�m hối.

N�i chung, ba nghiệp th�n, miệng, � tạo ra bao nhi�u điều l�nh, đều nguyện hồi hướng V� thượng Bồ Đề.� T�y l�c th�n, miệng, � c� đủ hơi sức m� si�ng c�ng dường t�n dương Phật, Ph�p, Tăng Bảo.� V� tăng trưởng ph�p l�nh m� si�ng tinh tấn.� Để được tất cả ph�p l�nh cho n�n tu đức kh�ng bu�ng lung, thường n�n hết l�ng nhớ nghĩ về giới, bảo vệ c�c giới, chế ngự c�c căn, ăn uống vừa đủ, chẳng ham ngủ nhiều, đầu đ�m cuối đ�m đọc tụng kinh điển, nhớ nghĩ Tam bảo, gần gũi thiện hữu, vui nghe người n�i để tự thức tỉnh lỗi quấy của m�nh, khi biết lỗi rồi liền lo s�m hối, rất sanh hổ thẹn, hết l�ng nhớ nghĩ chẳng hủy phạm lại, hướng về chư Phật, gi�o ph�p, ch�ng tăng, c�c bậc đồng thầy, đồng ph�p, đồng giới, đồng học m� ph�t lộ s�m hối.� Đ�y gọi l� GIỚi THỌ PH�P L�NH.

Giới v� lợi �ch ch�ng sanh:� C� mười một việc:

1.����� Trong số ch�ng sanh người n�o c� � muốn tu thiện nghiệp, liền đến nơi đ� �n cần v� dụ, dẫn giải chỉ b�y, c�ng l�m bạn lữ v� c�ng tạo nghiệp l�nh.

2.����� C� người tr�ng nom săn s�c bệnh nh�n, cũng qua nơi đ� khuy�n h�a dẫn dụ chung l�m bạn lữ.

3.����� Nếu người n�o muốn t�m hiểu � nghĩa những ph�p thế gian hay ph�p xuất thế, liền d�ng phương tiện v� họ giải n�i.

4.����� Chỗ m�nh mang ơn, nhớ nghĩ ơn ấy m� t�m c�ch b�o đ�p, b�o đ�p bằng c�ch giữ vững giới cấm, đọc tụng bi�n ch�p mười hai phần kinh, suy tư nghĩa ch�nh v� ph�n biệt giảng n�i.

5.����� Thường cứu gi�p người tho�t những sợ h�i như nạn cọp s�i, nước lửa, vua quan, giặc cướp o�n cừu�.Ủng hộ ch�ng sanh khiến họ xa l�a sợ sệt như thế.

6.����� Nếu như c� người chết mất th�n nh�n hay bị mất của, hoặc l�m v�o cảnh �n �i chia l�a, m� sanh buồn rầu, c� thể v� họ n�i ph�p, cho người vơi bớt sầu khổ,

7.����� Nếu người ngh�o n�n, khốn đốn c� thể đem vật cần d�ng cấp th� cho họ.

8.����� V� duy tr� ch�nh ph�p m� nhận nu�i đệ tử chẳng v� danh lợi.

9.����� V� hộ tr� ch�nh ph�p m� thường qua lại trong bốn bộ ch�ng, c�ng nhau giảng luận, chẳng v� lợi dưỡng.

10. V� hộ ch�nh ph�p m� gần vua quan, gần gũi trưởng giả nhưng kh�ng v� lợi dưỡng.

11. Chẳng v� t�n th�, đ�n việt m� cam luồn c�i theo th�i nh�n t�nh, ba nghiệp th�n, miệng, � tạo n�n những điều tr�i ph�p.� Chẳng phi thời m� qua lại nh� người.� Tại gia, xuất gia đều c� phi thời.� Phi thời l� g�?� -Giờ ăn l�c giận, l�c si, gi� lớn, mưa to, l�c cưới gả, hội h�, khi ra đi�Trừ những l�c chẳng phải thời như thế, ngo�i ra gọi l� phải thời.

Tr�n đ�y gọi l� mười một việc.

T�y chỗ gặt h�i c�ng đức ph�p l�nh, đều đem xoay vần chỉ dạy mọi người, t�m kh�ng tham lam ganh tỵ, thấy người hủy giới rất sanh thương x�t, d�ng t�m thanh tịnh kh�o lời dạy bảo cũng như cha mẹ dạy bảo con c�i: �Như chỗ ngươi phạm h�y n�n ph�t lộ s�m hối�.� Nếu như kẻ kia chẳng chịu s�m hối th� kh�ng n�n nhận sự cung cấp, phục vụ của họ như trước.� Lại n�n, như chỗ cử tội theo đ� trị phạt, bằng như kẻ kia cố t�nh chẳng nhận, phải n�n xua đuổi ra khỏi ch�a viện để đem lại sự tăng trưởng Phật ph�p.

Người n�o chẳng thể dạy bảo quở phạt, tẩn xuất kẻ kia, c�n c�ng với họ ngồi chung ở chung, như thế gọi l� ph� giới, chẳng phải sa m�n hay B� la m�n, l�m nhơ Phật ph�p, gọi l� kẻ chi�n đ� la hay kẻ đồ tể (kẻ l�m h�ng thịt).

Hạng chi�n đ� la v� kẻ đồ tể tuy l�m nghề �c nhưng chẳng hay hoại ch�nh ph�p Như Lai, kh�ng hẳn phải đọa v�o ba đường dữ.

L�m thầy chẳng thường dạy la đệ tử, để ch�ng ph� hoại gi�o ph�p của Phật, chắc chắn sẽ đọa v�o chốn địa ngục.� V� danh dự m� chứa nh�m đồ ch�ng, đ� gọi l� kẻ t� kiến hay gọi l� hạng đệ tử của ma.� Chẳng chứa đệ tử ch�ng chẳng ph� hoại ch�nh ph�p Như Lai, chứa đệ tử xấu l�m hỏng ph�p Phật.� V� hỏng ph�p Phật cho n�n gọi l� đệ tử của ma.� V� lợi nu�i sống chứa nh�m đồ ch�ng, cho n�n gọi l� người t� kiến.

Nếu thật l� người c� sức thần th�ng, c� tha t�m th�ng, c� t�c mạng tr� biết việc đời trước, sau đ� c� thể đem giới Bồ T�t gi�o h�a người kh�c, vị n�y mới c� thể chứa đệ tử xấu.� Tại sao vậy? �V� biết phương tiện, biết c�ch đối trị.� Biết phương tiện n�n ph� hoại ph�p �c v� khai ph�p l�nh.

Nếu một tỳ kheo chẳng đủ ba tr� tuệ như tr�n, lại n�i rằng m�nh đủ ba thứ tr� ấy, c� thể kham nhận nu�i đệ tử xấu.� N�n biết người n�y ch�nh l� phạm trọng.� Nếu l�a việc ấy gọi l� giới lợi tha.

Đại Bồ T�t th�nh tựu thiện giới, giới lợi �ch người, những giới như vậy gọi l� giới l�nh, nhiếp tất cả c�c giới, mệnh danh l� giới đến bờ b�n kia, l� giới giải tho�t, l� giới v� thượng, giới kh�ng nhơn quả, l� giới Thường, Lạc, Ng�, Tịnh, l� giới rốt r�o v� bi�n hay gọi l� giới của tất cả phương tiện hay kh�o.

Nếu như Bồ T�t lu�n lu�n dốc l�ng nhớ nghĩ về giới Bồ T�t, l� hơn tất cả Thanh Văn, Duy�n Gi�c.� Nếu lu�n lu�n đầy đủ giới Bồ T�t cũng được địa vị Bồ T�t Lục trụ (Ch�nh t�m trụ).

Nếu c� Bồ T�t bỏ ng�i Chuyển Lu�n Th�nh vương, xuất gia học đạo thọ giới giải tho�t, bu�ng bỏ ngũ dục như bỏ đ�m giải, chẳng nghĩ chẳng cầu chẳng sanh hối tiếc, kh�ng v� thọ hưởng kho�i lạc c�i Trời c�i người m� thọ tr� giới, xem năm dục lạc như lửa dữ rắn độc, như ba �c đạo, được người c�ng dường kh�ng ham kh�ng đắm.

Người đời nếu v� phước b�o nhơn thi�n, v� sự thụ hưởng danh lợi tiếng khen m� thọ giới cấm, n�n biết người ấy kh�ng được đắc giới.

Người th�nh tựu giới rồi, nếu ở trong tăng ch�ng hoặc l� ở chỗ vắng vẻ rảnh rang, được gọi l� vắng lặng nếu chẳng c� thể gi�o h�a ch�ng sanh, chẳng hay hộ tr� ch�nh ph�p.� V� tiếc th�n mạng chẳng thể hộ ph�p, v� tham lợi dưỡng chẳng hay hộ ph�p, v� cớ sợ sệt chẳng hay hộ ph�p, v� t�nh ki�u mạn n�n chẳng hộ ph�p, bị kẻ o�n cừu k�ch th�ch cản trở chẳng hay hộ ph�p, v� chẳng thọ ph�p n�n kh�ng hộ ph�p, v� l�ng thương hại hay v� xấu hổ m� chẳng hộ ph�p v.v�Như thế gọi l� hủy ph� giới ph�p, l� chẳng vắng lặng.

Nếu như c� người đối với giới ph�p m� sanh tưởng vừa đủ, người n�y chẳng được gọi l� tr� giới.� N�n biết, nhờ giới m� được v� lượng tam muội của c�c Bồ T�t.� Nếu như kh�ng giới ắt chẳng tăng trưởng v� lượng tam muội, ch�nh v� tam muội m� tr� giới cấm.

Một khi Bồ T�t đ� thọ tr� giới Bồ T�t rồi, th� mất th�n mạng trọn kh�ng bằng l�ng d�ng lời tr�i ph�p hay c�ng ở chung với người xấu �c, chẳng nghĩ, chẳng khởi c�c gi�c qu�n �c, như c� ph�t khởi, sanh t�m hổ thẹn quở tr�ch s�m hối.� Khi ngồi giữa ch�ng, giả sử c� nghe lời �c việc �c, tiếng �c, nghĩa �c, lập tức đứng dậy rời khỏi nơi đ�.

Nếu như sức m�nh c� thể ngăn chận, lại cứ để vậy, chẳng dạy chẳng quở m� lại bỏ đi.� Đ�y gọi l� phạm.� Nếu sức chẳng thể can ngăn m� ở lắng nghe cũng gọi l� phạm.� Nếu kh�ng vừa l�ng gọi l� tr� giới, khởi t�m bằng l�ng gọi l� hủy giới.� Nếu như th�ch nghe ấy l� ph� giới, như chẳng th�ch nghe gọi l� tr� giới, sanh t�m hối cải gọi l� tr� giới, t�m chẳng hối cải ấy l� ph� giới.

Bồ T�t thọ tr� giới của Bồ T�t, trọn chẳng nghĩ rằng �Ta thọ giới đ�y l� từ b�n thầy h�a thượng m� thọ được giới�.� Phải tự nghĩ l� từ c�c đức Phật, Bồ T�t mười phương m� thọ giới ph�p.� Nếu từ b�n thầy h�a thượng m� đắc giới.� Đ� chẳng được gọi l� giới Bồ T�t.� Nếu từ chư Phật Bồ T�t mười phương, thọ m� đắc giới, mới gọi l� giới Bồ T�t.

Nếu đại Bồ T�t c� sự ph�n biệt mười t�m bộ tăng th� chẳng gọi l� đắc giới Bồ T�t.� Nếu lu�n lu�n b�nh đẳng qu�n s�t, tất cả đều l� đệ tử chư Phật, Bồ T�t mười phương.� Đ�y được gọi l� đắc giới Bồ T�t.

Nếu xem tất cả� đều l� đệ tử của c�c đức Phật, Bồ T�t mười phương, trụ ng�i vị lớn.� Bởi do nh�n duy�n trụ ng�i vị lớn, cho n�n đều được V� thượng Bồ Đề.� C�i ch�ng sanh chẳng thể nghĩ b�n, ph�p giới ch�ng sanh chẳng thể nghĩ b�n, t�nh của ch�ng sanh chẳng thể nghĩ b�n, giới của ch�ng sanh chẳng thể nghĩ b�n.� T�i c�n kh�ng được Nhứt thiết chủng tr�, l�m sao ph�n biệt nổi mười t�m bộ tăng?� Nếu t�i ph�n biệt tức chẳng thể được giới của tất cả, giới kh�ng ngăn ngại v� giới v� thượng.

Bởi c� thể qu�n như vậy, cho n�n đắc giới Bồ T�t, như chỗ đắc giới của c�c Bồ T�t qu� khứ.

Nếu Bồ T�t thường qu�n s�t như vậy, tức được v� lượng v� bi�n phước đức, c� thể r� t�m của c�c đức Phật, Bồ T�t mười phương, cũng biết người đủ giới Bồ T�t l� được đạo V� thượng.

Đại Bồ T�t qu�n s�t chư Phật, Bồ T�t đ� qua, trong l�c chưa th�nh v� thượng Bồ Đề, chư vị n�y cũng c� đủ phiền n�o, một khi c�c ng�i th�nh tựu đầy đủ l� chứng đạo V� thượng.� Th�n t�i ng�y nay cũng l� ch�ng sanh, cũng c� năm ấm cũng đủ phiền n�o v� cũng thọ giới Bồ T�t� để tu tập đạo Bồ Đề, rồi cũng sẽ được V� thượng Bồ Đề.� T�i cũng c� thể chế ngự c�i xấu của th�n, miệng, �, tất nhi�n sẽ được V� thượng Bồ Đề.

Bồ T�t thọ tr� giới cấm Bồ T�t, hết l�ng nhớ nghĩ tự tỉnh lỗi m�nh, chẳng tranh hơn thua đối với c�i dở của người n�y người nọ.� Thấy kẻ tạo �c t�m kh�ng hờn dỗi, thấy người ph� giới sanh t�m thương x�t, kh�ng hề buồn giận.

Bồ T�t thọ tr� Bồ T�t giới, nếu bị kẻ dữ đ�nh đập, liệng n�m, tay cầm dao gậy, d�ng lời hung �c mắng nhiếc chửi bới.� Đối với người n�y, Bồ T�t chẳng khởi �c t�m hoặc to tiếng đ�p lại.

Nếu như Bồ T�t học Bồ T�t giới, c� năm điều kh�ng bu�ng lung:

-X�t đ� phạm tội, như ph�p s�m hối.

-X�t sắp phạm tội, như ph�p s�m hối.

-X�t đang phạm tội, như ph�p s�m hối.

-Hết l�ng giữ vững, chẳng tưởng hủy phạm.

-Phạm rồi s�m hối, kh�ng để t�i phạm.

Đ�y gọi l� năm điều kh�ng bung lung.

Bồ T�t thọ tr� Bồ T�t giới, c� c�ng đức g� đều n�n che dấu.� Những tội phạm h�y n�n ph�t lộ, �t muốn, biết đủ, kham nhẫn hết thảy những sự kh� khổ, thường th�ch vắng vẻ, t�m kh�ng hối hận, t�m chẳng tự cao, th�n chẳng th� th�o, tu hạnh vắng lặng hay hạnh đầu đ�, ph� bỏ lối sống t� mạng.� Bồ T�t th�nh tựu được điều như tr�n, đ�y gọi l� trụ v�o giới Bồ T�t.

Bồ T�t thọ v� học Bồ T�t giới, chẳng nghĩ c�i vui ngũ dục đ� qua, chẳng cầu c�i vui ngũ dục sắp tới, đối với c�i vui ngũ dục hiện tại t�m chẳng đắm mến, thường th�ch lặng lẽ ph� �c gi�c qu�n, th�nh tựu đầy đủ hạnh kh�ng bu�ng lung, tất cả ch�ng sanh chẳng d�m khinh thường, th�nh tựu nhẫn nhục v� đủ t�m thanh tịnh.

Người học tịnh giới l� kh�ng tiếc th�n mạng kh�ng sẻn tiền của, kh�o biết nh�n duy�n phiền n�o của sự ph� giới, kh�o điều phục phiền n�o của sự ph� giới, c� thể điều phục phiền n�o của m�nh, c� thể điều phục thứ t�m phiền n�o tai hại của người, r� sự đi�n đảo, biết nhơn quả l�nh.� Biết nhơn quả l�nh n�n si�ng mong cầu, ph� sự đi�n đảo của kẻ chẳng tin c� nh�n quả l�nh.� X�t tất cả ph�p kh�ng c� những tướng Thường, Lạc, Ng�, Tịnh, ph� chấp đi�n đảo của c�c ch�ng sanh:� v� thường, đi�n đảo tưởng l� thường hằng.� Chẳng vui, đi�n đảo tưởng vui, kh�ng ng�, đi�n đảo cho l� c� ng�.� Bất tịnh, đi�n đảo cho l� thanh tịnh.� Th�m v�o đ� Bồ T�t tu học giới l�nh v� tu c�i nh�n Th�, Giới, Nhẫn, Tấn, Thiền, Tr� v.v�

Bồ T�t tr� giới l�m lợi ch�ng sanh, gi�o h�a mọi người, l�m cho đa số thực h�nh thiện nghiệp, l�m bạn lữ với người tu thiện nghiệp, thường dạy ch�ng sanh c�ng dường tam bảo.� Thấy người đang l�m t�nh cảnh chia l�a, d�ng c�ch hay kh�o l�m cho h�a hợp, thấy người bệnh khổ tự th�n săn s�c, thấy kẻ m� l�a, cung cấp vật dụng �o quần thức ăn, chỉ đường đưa lối, v� họ n�i ph�p.� Gặp người điếc l�c vẽ h�nh chỉ nghĩa, gặp người qu� quặt bố th� xe cộ, nếu kh�ng xe cộ đem th�n c�ng v�c.� Gặp người tham lam, v� họ giảng n�i hậu quả l�ng tham.� Đến như những người t�nh t�nh nhiều giận, ngu si, ngờ vực, lại cũng v� họ giải n�i như vậy.� Đi đường thấy người yếu đuối mệt mỏi, thay họ mang v�c, đem cho nước uống hoặc cho dầu thoa th�n.

Lại như, c� những ch�ng sanh th�ch g�y tội lỗi, Bồ T�t thấy rồi kh�n kh�o n�i ph�p, lời hay nghĩa hay, lời c�u ăn khớp, lời nghĩa đều c� thứ tự lớp lang, nghĩa n�i tr�n đủ l�m tăng ph�p l�nh.

V� muốn trang nghi�m đạo quả Bồ Đề cho n�n Bồ T�t d�ng phương tiện kh�o dạy ph� nghiệp �c.� V� kẻ sẻn tham n�i c�ch ph� bỏ sẻn tham, l�m cho kẻ ấy được th�m điều l�nh v� th�m của cải.� Nếu c� ch�ng sanh chẳng tin Phật ph�p, kh�o v� n�i ph�p để sinh l�ng tin.� V� ph� nghiệp �c phiền n�o của người m� giải Phật ph�p để được t�m Th�nh đạo.

Lại nữa, Bồ T�t học Bồ T�t giới, ph�t thệ nguyện lớn:� V� ph� �c kiến của nhiều ch�ng sanh, Bồ T�t biết ơn v� nghĩ b�o ơn, n�i lời nhẫn nhịn, n�i lời mềm mỏng thăm hỏi trước người, c�ng dường sư trưởng v� những vị t�n t�c.� Ph� những buồn sợ như nạn sư tử, cọp, s�i, nước, lửa, vua, quan, o�n th�, giặc cướp v.v�Nếu c� những người chết mất mẹ cha, vợ, con, anh em, hoặc mất tiền của hoặc l�m phải cảnh �n �i chia l�a�Bồ T�t thường d�ng phương tiện th�ch ứng v� họ n�i ph�p trừ những khổ ấy.� Thường hay bố th� �o quần, ăn uống, ph�ng nh� mền nệm, thuốc thang, hương hoa, đ�n đuốc, đồ trang sức v.v�.

Nếu Đại Bồ T�t đ� thọ tr� giới, chứa nu�i đệ tử, chẳng thường kh�o dạy n�i ph�p chỉ dẫn, khiến ch�ng điều phục t�nh tham, giận, si.� Chẳng hay cung cấp y phục, ăn uống ph�ng nh�, thuốc thang.� Chẳng hay cầu l�nh cho những th� chủ hiền l�nh ph�c hậu, chẳng v� th� chủ m� n�i ph�p yếu.� Được c�ng dường của chẳng chia đồng đều v.v�.N�n biết người n�y chỉ v� danh dự m� nu�i đệ tử, chẳng gọi v� ph�p.

Nếu thường theo thời n�i ph�p dạy bảo, v� t�nh, v� lực, v� tạng Bồ T�t, v� muốn đầy đủ giới cấm Bồ T�t tu T�m th�nh đạo, được V� Thượng Bồ Đề.� Đ�y mệnh danh l� Bồ T�t chơn thật chứa nu�i đệ tử, chẳng v� danh lợi.

Bồ T�t đ� thọ giới Bồ T�t, trước n�n x�t n�t để biết t�nh t�nh, ph�p thức của người, sau mới c�ng ở, để l�m thay đổi t�nh t�nh kẻ ấy. Nếu như người kia ưng muốn n�i ph�p, th� n�n cho họ t�y � đi chung, để người ấy tự điều phục t�m m�nh, chẳng tạo điều dở, do đ� c� thể ph� bỏ ph�p �c, tăng trưởng ph�p l�nh, thường cấp cho người c�c m�n cần d�ng.� Nếu thấy tạo �c n�n sanh thương x�t.� Nếu đối với m�nh, y g�y nghiệp xấu, chẳng n�n lấy đ� m� sanh buồn phiền, thấy người g�y tạo sanh l�ng bi mẫn.� V� sao thế?

Bồ T�t tự m�nh, nếu ba nghiệp �c, c� thể nhanh ch�ng chế ngự sửa đổi, mở l�ng s�m hối.� Do c� nh�n duy�n năng lực đại tr�, Bồ T�t v� người m� th�n, miệng, � cũng tạo nghiệp �c.� Sở dĩ như thế l� v� chế ngự nghiệp �c của người.� V� chiều l�ng người n�n cũng c� l�c Bồ T�t thị hiện thọ sự hoan lạc để điều phục người. Đại Bồ T�t v� lợi �ch tha nh�n m� chẳng sớm chứng V� thượng Bồ Đề.

Đại Bồ T�t dầu t�y thuận ch�ng sanh nhưng chẳng khinh người kh�ng đ�nh, kh�ng mắng, kh�ng n�i điều dữ, kh�ng khen đức m�nh tự cao với người.� Tuy gần gũi người nhưng kh�ng phải thời chẳng hề h�nh động.� Kh�ng n�i điều quấy về những g� người kh�c đắm mến, kh�ng khen thứ g� người kh�c kh�ng ưa.� Kh�ng n�i nghĩa s�u cho một người n�o m� m�nh chưa biết căn cơ người đ�.� Chẳng theo người kh�c để cầu xin vật.� Dầu được c�ng nhiều song vẫn chi t�c. T�m kh�ng cam vui khi nhận c�ng dường, thường bỏ của cải cung cấp cho người, thường khen ngợi việc l�nh của người.� Thấy người phạm cấm. chẳng v� kẻ ấy m� n�i giới luật.� Người kh�ng l�ng tin chẳng vội v� họ khen ngợi đức tin.� Người c� t�nh tham, chẳng khen ngợi việc ra ơn bố th�.� Kẻ kh�ng ưa đọc tụng chẳng khen đa văn, với kẻ si �m, kh�ng v� kẻ ấy m� khen tr� tuệ.

Tại sao vậy?

-Nếu v� kẻ phạm cấm m� khen giới luật, kh�ng những kẻ ấy chẳng mừng, chẳng tin m� c�n c� thể sanh l�ng giận dỗi, v� cớ giận dỗi n�n t�m dữ tợn với người n�i v� với Phật ph�p.� Do t�m �c n�y n�n c�ng th�m lớn tội b�o địa ngục.

Đại Bồ T�t nếu như vậy l� đem nh�n duy�n địa ngục cho ch�ng sanh, chẳng được gọi l� Bồ T�t.

T�y � n�i ph�p, cho đến đối với người si kh�ng khen tr� tuệ lại cũng như vậy.

Nếu Bồ T�t n�o c� thần th�ng lớn, mới c� thể v� những kẻ bất t�n m� n�i giới Bồ T�t.

V� sao thế?

Bởi Bồ T�t n�y c� thể d�ng sức thần th�ng chỉ cho kẻ kia thấy c�c địa ngục cực n�ng cực lạnh, c�c ngục lớn nhỏ, lại c�n n�i cho kẻ kia biết r� �Nay người v� sao kh�ng tin lời ta?� Quả b�o gh� gớm đến thế n�y l� do trong l�c l�m người, những tội nh�n kia g�y nhiều tội �c. Nay nếu người kh�ng tin giới Bồ T�t, rồi đ�y người cũng c� thể sẽ chịu quả b�o như thế�.

Kẻ bất t�n nọ thấy điều ấy rồi kinh khiếp hoảng� sợ liền đem l�ng tin.

Lại c� Bồ T�t v� kẻ bất t�n nọ, d�ng sức thần th�ng, hiện h�nh La s�t n�i như thế n�y:� �Nay ta t�m kiếm những kẻ bất t�n để đoạt mạng sống, người n�o tin tưởng ta sẽ ủng hộ�.� Kẻ bất t�n nọ thấy nghe như vậy liền sanh sợ sệt, v� cớ sợ sệt cho n�n tin giới Bồ T�t.

Hoặc Bồ T�t d�ng thần lực hiện h�nh Kim cang Mật t�ch, cầm chầy kim cang m� n�i như vầy �Kẻ n�o kh�ng tin giới ph�p Bồ T�t, dầu kẻ đ� sẽ vỡ l�m bảy phần� kẻ bất t�n nọ thấy nghe việc ấy liền sanh sợ h�i, v� cớ sợ h�i, tức thời tin ngay.

Bồ T�t lại d�ng thần lực hiện c�c loại th�n hoặc l�m một th�n hoặc l�m nhiều th�n, hoặc l�m c�y cối, n�i s�ng v.v�Th�n kh�ng chướng ngại, th�n lớn, th�n nhỏ, th�n ph�t ra nước hoặc lửa v.v�Những kẻ bất t�n thấy rồi liền hỏi:

-C�c việc phi thường như vậy, đ� l� kết quả bởi những điều g�?� Đ�p rằng:

-Đều l� kết quả của giới Bồ T�t.

Kẻ kia nghe rồi l�ng tin mạnh mẽ đối với giới Bồ T�t.

Nếu kh�ng thần th�ng m� đem giới Bồ T�t n�i với những kẻ bất t�n, người n�i sẽ bị tội b�o v� lượng.� Tội v� lượng l�:� chịu khổ v� lượng đời.� Đ� gọi l� tội v� lượng.� Dầu tội ngũ nghịch cũng kh�ng đủ để so s�nh v� dụ.

V� sao thế?

-V� tội ngũ nghịch c� thể đổi đời, như vua A X� Thế chẳng hạn.

Kẻ chẳng tin kia tội kh�ng thể đổi.� Tội b�o ngũ nghịch c�ng cực l� một kiếp, c�n người bất t�n tội v� lượng kiếp, n�n Phật n�i rằng chẳng thể lấy g� để v� dụ nổi.

Nếu như c� người trộm lấy những vật của Phật Ph�p, Tăng, vật hiện tiền Tăng. Tội b�o như vậy cũng kh�ng thể dụ với tội bất t�n.

Tại sao vậy?

-Tội b�o trộm cắp như tr�n c�ng cực lắm l� một kiếp m� th�i, c�n kẻ chẳng tin tội v� lượng đời.

V� như c� mười số c�t s�ng Hằng ch�ng sanh đều đồng ph�t t�m Bồ Đề, giả sử c� kẻ l�m cho mười hằng h� sa số ch�ng sanh ấy tho�i Bồ đề t�m, chỉ dạy họ bằng con đường t� kiến, th� tội b�o người đ� v� tội kẻ bất t�n đồng nhau kh�ng kh�c.

Lại như cả mười số c�t s�ng Hằng ch�ng sanh n�i tr�n đều trụ v�o bực Bồ T�t Ngũđịa, giả sử c� người đoạt hết số mắt của những Bồ T�t ấy, tội b�o như vậy kh�ng kh�c g� tội của kẻ bất t�n đ� n�i ở tr�n.

Nếu lại c� người ph� n�t tất cả th�p miếu của c�c đức Phật, giết hại tất cả đệ tử của chư Phật, thi�u đốt kinh điển của tất cả c�c đức Như Lai, tội b�o kẻ ấy to lớn thế n�o, th� những tội b�o v� người chẳng tin m� n�i giới Bồ T�t cũng giống như vậy.

V� sao thế?

-Bởi từ nguy�n nh�n m� sanh địa ngục v� từ nguy�n nh�n m� được biết Niết b�n.� Nh�n nơi người n�i m� chịu khổ v� lượng, do đ� người bị n�i bị khổ v� lượng.

Dầu biết số đ�ng v� lượng ch�ng sanh hay kham nhận nổi, c� thể g�y tạo nghiệp l�nh Trời, người v� ph�t l�ng tin, nhưng trong số đ� chỉ c� một người ho�n to�n kh�ng tin, cũng đừng n�n n�i (về giới bồ T�t).

Như thế gọi l� Thiện giới của Bồ T�t lợi �ch ch�ng sanh.

HẾT QUYỂN TƯ

�

Quy�̉n 1� Quy�̉n 2� Quy�̉n 3� Quy�̉n 4� Quy�̉n 5� Quy�̉n 6� Quy�̉n 7� Quy�̉n 8� Quy�̉n 9� Quy�̉n 10

�

[ TRANG CHỦ |�KINH ĐI�̉N�|�ĐẠI TẠNG KINH | TH�̀N CHÚ | HÌNH ẢNH�|�LI�N LẠC�]