KINH ẠITHỪA ẠI TẬP ỊA TẠNG THẬP LUN
Hn dịch:Tam-tạng Php sư Huyền Trang
Việt dịch:Thch nữ Huệ Thanh, Cha Phổ Tế, Nha Trang.
Chứng nghĩa:Tỳ Kheo Thch Đỗng Minh, Tỳ kheo Tm Hạnh
o0o
Quyển thứ chn
Phẩm 6.2: THIỆN NGHIỆP ẠO
Lại nữa, ny thiện nam tử! Nếu đại Bồ-tt no c thể suốt đời xa la sn hận th được tất cả chng sanh thương yu, tm vị ấy thanh tịnh, la hết mọi cấu uế. Do đ, thiện căn dần dần được thnh thục. Chng sanh từ bao đời trước ra vo trong năm đường, chm đắm mi trong biển sanh tử lun hồi l do sn giận nn thn, miệng, tạo ra khng biết bao nhiu c nghiệp chướng, phiền no chướng, hữu tnh chướng, tất cả php chướng v v minh chướng; tự mnh lm hay dạy người lm, thấy nghe đều ty hỷ.
Lại cũng do xa la tm sn hận ny nn chuyển hết mọi hoặc nghiệp, khng cn st lại, khng thọ quả bo. Ở đời ny được trời, người thương mến, khng nghi ngờ. Tm vị ấy thanh tịnh, la mọi cấu uế nn khi lm chung thn tm đều khng bị cc sự buồn khổ bức bch, cũng khng bị sự luyến i của vợ con quyến thuộc quấy nhiễu. Lc lm chung khng bị vua Dim ma quấy nhiễu lm cho sợ hi m tm vui vẻ, thnh thục, chỉ nghĩ đến thiện php v những bậc đầy đủ giới, phước đức, l ruộng phước chn thật lm thiện tri thức. Thn tm vui vẻ pht sanh lng thnh knh su xa. Khi mạng căn đ hết, liền được ti sanh vo ci người, được cc căn đầy đủ, thn thể vẹn ton, sanh ra ở đu tm người ấy cũng được thanh tịnh, xa la mọi cấu uế, thn lại được xinh đẹp, thng minh, gặp mọi điều an ổn, hỷ lạc. Lại gặp được người c đầy đủ giới, phước đức, thnh thục mọi thiện php, l ruộng phước chn thật lm bạn thiện tri thức, nương theo vị ấy tu học, la xa cc php sn giận. Như thế mới c thể đoạn trừ tất cả cc php c bất thiện, thnh tựu tất cả cc php thiện th thắng. Vị ấy c thể tm cầu tất cả gio nghĩa ại thừa, c thể tu tất cả hạnh nguyện Bồ-tt, dần dần thể nhập biển tr tuệ mnh mng, cho đến chứng đắc đạo quả V thượng Bồ-đề.
Người ở ci Phật th xa la hết cc uế trược, như gi, my, uất kh, bụi trần cng cc vật dơ xấu, được cc chu bu trang nghim, rất l ưa thch. Tm khng cn kiu mạn, dung mạo đoan chnh, uy nghim, cc căn khng thiếu khuyết, tm thường tịch tịnh. Cc hữu tnh như vậy th được sanh vo ci nước đ, được trang nghim đầy đủ bằng cc cng đức từ bi.
ức Như Lai tự thn thọ mạng v lượng, nhưng ty cơ thuyết php cho cc hữu tnh, để sau khi nhập Niết-bn chnh php vẫn được trụ lu ở đời, đem lại lợi ch an lạc cho cc chng hữu tnh.
Ny thiện nam tử! gọi l lun thứ chn xa la sn giận của đại Bồ-tt. Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu được lun ny th đối với Thanh văn thừa khng cn lầm lạc, đối với bậc Thanh văn thừa khng cn lầm lạc; đối với ộc gic thừa khng cn lầm lạc, đối với bậc ộc gic thừa khng cn lầm lạc; đối với ại thừa khng cn lầm lạc, đối với bậc ại thừa khng cn lầm lạc; thường hay lm hưng thịnh dng giống Tam bảo. Khi lm đệ tử xuất gia của chư Phật, hoặc l php kh hay khng l php kh, cho đến chỉ đắp một mảnh vải ca-sa, cạo bỏ ru tc cũng đều khng cn lầm lạc; ở trong php ại thừa thường được thăng tiến, khng c thối chuyển, phước huệ th thắng đều được tăng trưởng. Với cc php định, đ-la-ni, cc php Thập nhẫn, Thập địa đều được tự tại, khng c thối chuyển. Thường được gặp bậc thiện tri thức, cng ty thuận theo. Thường được thấy tất cả chư Phật cng hng đệ tử Thanh văn, Bồ-tt. Thường được nghe gio php, được gần gũi cng dường chng Tăng. ối với cc căn lnh thường tinh tấn mong cầu m tm khng hề nhm chn. Thường pht tm Bồ-đề tu cc hạnh nguyện m khng nhm chn. l được cc quả bo đ ni rộng ở trước.
Lại nữa, ny thiện nam tử! Nếu đại Bồ-tt no c thể trọn đời xa la cc t kiến th được tất cả chng sanh thương yu, tm vị ấy thanh tịnh, xa la mọi sự phn biệt, t vọng; do đ thiện căn mau được thnh thục. Nhiều đời lun chuyển trong năm đường, đắm chm trong biển sanh tử cũng do nhn t kiến m ra. Thn, ngữ, tạo ra cc nghiệp c chướng, phiền no chướng, cc hữu tnh chướng cng tất cả php chướng lm chướng ngại chnh kiến. Tự lm hay dạy người lm, thấy nghe đều ty hỷ. Do xa la cc bnh xe t kiến ny m diệt trừ hết phiền no, khng cn thọ quả bo, ngay trong đời ny được trời người thương mến, khng nghi ngờ, thn tm đều được an vui. Tm vị ấy thanh tịnh, la xa mọi t kiến phn biệt. Khi lm chung, thn v tm khng bị cc sự khổ no bức bch, khng bị sự luyến i của vợ con quyến thuộc quấy nhiễu. Khi lm chung, khng bị vua Dim ma quấy nhiễu lm cho sợ hi m tm vui vẻ, thnh thục; chỉ nghĩ đến thiện php v những bậc đầy đủ giới, phước đức, l ruộng phước chn thật lm bạn thiện tri thức, pht sanh lng hoan hỷ, tin knh su xa. Khi đ qua đời, nếu trở lại trong ci người th cc căn đầy đủ, thn thể vẹn ton, sanh ra nơi no tm người ấy cũng được thanh tịnh, xa la cc t kiến phn biệt, được thn xinh đẹp thng minh, an ổn khoi lạc; lại được gặp bạn thiện tri thức c đầy đủ giới, phước đức, l ruộng phước chn thật, thnh tựu cc thiện php, nương theo vị ấy tu học, xa la hết t kiến, đoạn trừ tất cả php c bất thiện, thnh tựu tất cả thiện php th thắng, cầu học mọi gio nghĩa ại thừa, c thể tu tất cả hạnh nguyện Bồ-tt, dần dần thể nhập vo trong biển lớn ại thừa, cho đến chứng đắc V thượng Bồ-đề, vo ở ci Phật; xa la cc nhn php nhị thừa Thanh văn, ộc gic; xa la cc đồ chng trong ci Thin ma; cũng khng lm bạn với ngoại đạo; được cc chu bu trang nghim rất l ưa thch; xa la mọi điều kiết hung, vọng chấp thường kiến, đoạn kiến, ng v ng sở kiến.
Cc loại hữu tnh như vậy th được sanh vo ci nước ấy, được tuổi thọ lu di, được thọ dụng một vị, gọi l vị ại thừa. Như Lai tự thn thọ mạng v lượng, nhưng v cc hữu tnh m ty cơ thuyết php, để sau khi nhập Niết-bn chnh php vẫn được trụ lu ở đời, đem lại lợi ch an lạc cho v lượng hữu tnh. Thnh gio chỉ c một vị, khng chống tri nhau, được lưu thng rộng ri, xa la cc chướng nạn.
Ny thiện nam tử! gọi l lun thứ mười xa la t kiến của đại Bồ-tt. ại Bồ-tt no thnh tựu lun ny, đối với Thanh văn thừa được khng lầm lạc, đối với bậc Thanh văn thừa được khng lầm lạc; đối với ộc gic thừa được khng lầm lạc, đối với bậc ộc gic thừa được khng lầm lạc; đối với ại thừa được khng lầm lạc, đối với bậc ại thừa được khng lầm lạc; thường lm hưng thịnh dng giống Tam bảo. ối với hng đệ tử xuất gia của chư Như Lai hoặc l bậc php kh, hoặc khng phải l bậc php kh, cho đến chỉ quấn một mảnh ca-sa, cạo bỏ ru tc đều khng c lầm lạc. Ở trong php ại thừa thường được thăng tiến m khng thối chuyển, phước huệ th thắng đều được tăng trưởng. ối với cc php thiền định, đ-la-ni, cc php nhẫn, php địa mau được tự tại khng cn thối chuyển; thường gặp cc thiện tri thức cng ty thuận theo; thường được thấy tất cả chư Phật v hng đệ tử Thanh văn, Bồ-tt; được nghe chnh php, được gần gũi cng dường Tăng chng. ối với cc căn lnh thường tinh tấn mong cầu, khng hề nhm chn, thường pht tm Bồ-đề, tu cc hạnh nguyện su Ba-la-mật m khng nhm chn... ược cc quả bo như đ ni rộng ở trước.
Ny thiện nam tử! ại Bồ-tt no thnh tựu được mười php lun như vậy c thể mau chứng đắc quả A-nậu-đa-la-tam-miệu-tam-Bồ-đề. V sao? - V ở đời qu khứ, tất cả Như Lai Ứng chnh đẳng gic đều xa la mười nghiệp đạo c, đều khen ngợi tn thn mười nghiệp đạo thiện ny m được phước bo; v muốn trưởng dưỡng tất cả chng sanh đều được lợi ch an lạc trong đạo Bồ-đề; v muốn diệt trừ tất cả khổ phiền no cho chng sanh, khng cn một cht mảy may no; v muốn lm kh cạn ba đường c; v muốn lm hưng thịnh dng giống Tam bảo; v muốn đoạn trừ tam giới; v muốn chấm dứt uẩn, xứ, giới; v muốn lm cho tất cả chng sanh mau vo thnh Niết-bn v y... Xa la mười nghiệp đạo bất thiện ni rộng như trn sẽ được phước bo.
V thế, ny thiện nam tử! Nếu khng mong cầu một cch chn thật mười nghiệp đạo thiện như vậy để chứng thnh quả Phật, cho đến cũng khng chn thật giữ gn nghiệp đạo thiện no, đến khi mạng chung m tự xưng rằng: Ta l bậc chn thật hnh php ại thừa, ta cầu V thượng chnh đẳng chnh gic, nn biết người như thế l dối gạt v cng, l đại vọng ngữ; đối trước chư Phật Thế Tn khắp mười phương thế giới lm m hoặc thế gian m khng biết tm qu; ni cc php l khng, l đoạn kiến để dụ dỗ, lừa dối người ngu si; đến khi qua đời sẽ đọa vo đường c.
Ny thiện nam tử! Nếu chỉ dng lời ni hoặc nghe biết, khng do tu hnh mười nghiệp đạo thiện m c thể đắc Niết-bn Bồ-đề ở trong một kiếp, hoặc trong chừng một niệm, c thể lm cho v lượng chng sanh ở trong khắp cc ci nước trong mười phương cũng đều chứng quả Bồ-đề Niết-bn l điều khng thể c. V sao? - V mười nghiệp đạo thiện l căn bản của ại thừa, l nhn của Bồ-đề, l thềm thang vững chắc để chứng nhập Niết-bn.
Ny thiện nam tử! Nếu chỉ pht tm, pht thệ nguyện lực, khng do tu hnh mười nghiệp đạo thiện, m lại c thể đắc quả Bồ-đề Niết-bn ở trong một kiếp, hoặc trong một niệm m c thể lm cho v lượng chng sanh ở khắp cc ci nước trong mười phương đều chứng quả chnh gic, nhập Niết-bn l điều khng thể c. V sao? - V mười nghiệp đạo thiện l căn bổn cc quả bo cng đức th thắng của cc php thế v xuất thế.
Ny thiện nam tử! Nếu khng tu hnh mười nghiệp đạo thiện, d c trải qua v số kiếp ở cc ci nước khắp mười phương tự xưng l ại thừa; hoặc ni, hoặc nghe, hoặc chỉ pht tm, hoặc pht thệ nguyện, hon ton khng thể chứng Bồ-đề Niết-bn, cũng khng thể lm cho người khc thot được khổ sanh tử.
Ny thiện nam tử! Cần phải tu mười nghiệp đạo thiện. Ở thế gian c cc St-đế-lợi, B-la-mn giu sang quyền lực; Tứ đại thin vương cho đến Phi tưởng phi phi tưởng xứ, hoặc Thanh văn thừa, hoặc ộc gic thừa, nhẫn đến V thượng Chnh đẳng gic đều l do tu hnh mười nghiệp đạo thiện m thọ cc phẩm loại sai khc.
Thế nn thiện nam tử! Nếu muốn mau vin mn quả V thượng Chnh đẳng gic đại nguyện, cần phải tu mười nghiệp đạo thiện ny để tự trang nghim, chứ chẳng phải do mười php c, phi luật nghi m c thể đạt được. Hoặc cầu mau thể nhập cảnh giới ại thừa, mau chứng V thượng chnh đẳng gic, mau vin mn tất cả thiện php th trước hết nn hộ tr mười nghiệp đạo thiện. V sao? - V mười nghiệp đạo thiện c thể tạo lập căn bản cng đức của cc thiện php, l nhơn cho mọi quả bo th thắng của thế v xuất thế gian, do đ phải tu mười nghiệp đạo thiện.
Bấy giờ đức Thế Tn muốn lm r nghĩa trn nn ni kệ:
- Muốn trừ tất cả khổ
Chứng đạo quả Bồ-đề
Nn tu mười nghiệp thiện
Tinh cần, chớ phng dật
ối với php ba thừa
Cng cc bậc ba thừa
Người tu học xuất gia
ều chớ nn lầm lạc
Tin, thọ, hnh ại thừa
Lợi lạc khắp quần sanh
Ngộ php thắng tịnh độ
Mau chứng đại Bồ-đề
Nếu xa la st sanh
ược mọi điều yu knh
Khng bệnh, được trường thọ
An vui, khng tổn hại
Sanh ra ở nơi no
Thường ưa lm Phật sự
Thường gặp Phật, Php, Tăng
Mau thnh V thượng gic
Nếu xa la trộm cắp
Người tr đều tn knh
Dứt trừ nghiệp tham lam
Pht sanh được v tham
ời đời thường giu c
Lm bậc đại th chủ
ầy đủ cc chu bu
Tốt đẹp như nước Phật
Nếu la dục t hạnh
Diệt phiền no xấu xa
Kh cạn biển tham i
Mau đến nước lạc bang
Cứu độ cc chng sanh
Ra khỏi bn nhơ dục
An tr nơi ại thừa
Tinh cần tu phạm hạnh
Xa la lời hư dối
ược Thnh tr tự tại
Thường ni lời thnh thật
Diệt hết khổ hư vọng
Một lời ni chứng thật
Thường gặp Phật, Php, Tăng
Mau đến quả Bồ-đề
Khuyn tu chớ vọng ngữ
Xa la lời ly gin
Thnh tựu mun php lnh
Thường gặp Phật, Php, Tăng
Khng cn bị đoạn diệt
ắc quả V nhiễm trước
-la-ni bảo tạng
Vo su trong biển php
Mau chứng V thượng gic
Nếu la lời th c
Thường ni lời nhu ha
Chng sanh đều knh mến
Diệt hết nghiệp đời trước
Khiến ai cũng thấy vui
Thnh Bồ-tt đạo sư
Biết mun việc của Phật
Vượt qua địa thứ mười
Khng ni lời tạp uế
Người tr đều tn knh
Khi v người m ni
C đủ năm cng đức
Thường nghe được lời Thnh
Vui mừng cầu chnh đạo
ầy đủ biển chư Phật
Mau được Nhất thiết tr
Nếu la hết tham dục
Khng ch bai Thnh gio
Cng dường o ca-sa
Hoằng truyền php tam thừa
Liền sanh về tịnh độ
Chỗ ở bậc đạo sư
Nương nơi V thượng thừa
Mau được tr tối thắng
Nếu xa la sn hận
Một lng tu tm từ
Mau chứng đắc đẳng tr
Ưa hnh xứ chứng Thnh
Sẽ sanh về ci Phật
Xa la cc tội c
Ở đ chứng Bồ-đề
Xa la lng sn hận
Nếu dứt sạch t kiến
Thuần tu tm tịnh tn
Vui khai thị ba thừa
Cng dường khắp chư Phật
Thot hẳn cc đường c
Gặp được chư Thnh Hiền
ủ cc đức Bồ-tt
ắc được tr V thượng
Ta ni mười nghiệp thiện
Hướng Bồ-đề tối thắng
Sanh trưởng cc đẳng tr
-la-ni nhẫn địa
Lun ny oai đức lớn
Diệt hết mọi đường c
Ph hoại mun chướng nghiệp
Mau thnh đạo Bồ-đề.
Phẩm 7.1: PHƯỚC IỀN TƯỚNG
Lại nữa, ny thiện nam tử! ại Bồ-tt c lun mười ti th đại gip trụ. ại Bồ-tt no thnh tựu lun ny từ khi mới pht tm c thể đoạn trừ tất cả ngũ dục, vượt hơn cả cc hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho tất cả Thanh văn, ộc gic. Cc hng Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Thế no l mười? - Nghĩa l bố th cc loại thức ăn uống, y phục, đồ trang sức qu bu, voi, ngựa, xe cộ cng với tay, chn, tai, mũi, đầu, mắt, tủy, no, xương cốt, da thịt, mu mủ, quốc thnh, vợ con, ti tớ, ruộng vườn, nh cửa.
Như thế, mỗi khi bố th đều khng luyến tiếc thn mạng, khng v mnh mong cầu sự an vui ở thế gian v xuất thế gian m pht tm bố th, chỉ v muốn cho tất cả chng hữu tnh nui lớn mầm đại từ, đại bi m pht tm bố th. V muốn chng sanh pht khởi phương tiện thiện xảo, tr tuệ th thắng nn pht tm bố th. V muốn lm cho tất cả chng hữu tnh được an lạc nn pht tm bố th. V muốn trừ diệt mọi khổ no cho chnghữu tnh nn pht tm bố th. Cũng khng v tm muốn hơn người, tm hung dữ, tm tật đố, tm keo lẫn m bố th. ối với cc vật th - d nhiều hay t, cho đến một bữa ăn - cũng khng mong cầu phước bo cho mnh m pht tm bố th. Cũng khng mong cầu quả vị Thanh văn m pht tm bố th, cũng khng mong cầu quả vị ộc gic m pht tm bố th. ối với cc vật th - hoặc nhiều hoặc t, cho đến một bữa ăn - chỉ v mong cầu Nhất thiết chủng tr m pht tm bố th.
Ny thiện nam tử! ại Bồ-tt no thnh tựu lun mười ti th đại gip trụ như thế từ mới pht tm th c thể đoạn trừ tất cả năm dục lạc, vượt hơn hng Thanh văn, ộc gic; lm ruộng phước lớn cho tất cả Thanh văn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn. V sao? - V hng Thanh văn, ộc gic pht tm bố th khng c đại từ bi, chỉ v xả bỏ ngho cng cho tự thn mnh, muốn mnh thot khỏi cc khổ no, muốn cho mnh được an lạc, muốn cho mnh chứng đắc Niết-bn đạo quả, chứ khng v tất cả chng hữu tnh m lm bố th. Cn đại Bồ-tt pht tm bố th th c đại từ bi, v muốn cho chng hữu tnh xa la bần cng, muốn cho chng hữu tnh thot khỏi mọi khổ no, muốn cho chng hữu tnh được an lạc tự tại, muốn cho chng hữu tnh chứng đạo quả Niết-bn. l khng v tự thn m pht tm bố th. Do nghĩa ny nn vượt hơn hng Thanh văn, ộc gic. Lại v muốn lm ruộng phước lớn cho hng Thanh văn, ộc gic, tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Khi đại Bồ-tt tu php ti th Ba-la-mật-đa, đối với mọi th vui ngũ dục, tm khng đắm nhiễm, tự mnh hưởng thọ đầy đủ cc php an lạc, đem bố th hết cho chng hữu tnh, đem tm gip đỡ tất cả chng hữu tnh, đem tm nhẫn chịu tất cả khổ no của mọi loi, đem tm diệt khổ cho tất cả hữu tnh, đem tm lm an vui cho mọi người v đem tm đại Niết-bn cho cc loi hữu tnh m bố th. Do nghĩa ny vượt hơn cc hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho hng Thanh-văn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Ny thiện nam tử! Nếu đối với ngũ dục m tm khng đắm nhiễm, đem tm đại từ bi m bố th như thế th gọi l Bồ-tt, cũng gọi l ruộng phước chn thật của tất cả Thanh văn, ộc gic. Nếu khng đoạn trừ cc ngũ dục ở thế gian, khng c đại từ bi m bố th, tuy xả bỏ v lượng v bin ti vật cũng khng được gọi l ại Bồ-tt, cũng chẳng phải l ruộng phước chn thật của tất cả Thanh văn, ộc gic, khng được ấn chứng vo quả vị Thnh. Cho nn phải đoạn trừ ngũ dục ở thế gian, phải c đầy đủ tm đại từ bi để lm bố th. Nếu khng như thế m bố th th chẳng phải l Bồ-tt, chẳng phải l ruộng phước chn thật.
Ny thiện nam tử! em tm nhiễm trước cc thứ ngũ dục m hnh lun php bố th cn khng thể diệt trừ một cht phần phiền no của bản thn mnh, huống l c thể diệt trừ v lượng cc khổ no của tất cả chng sanh.
Bấy giờ, đức Thế Tn muốn ni r lại nghĩa trn nn tuyn đọc bi kệ:
- Thnh tựu ti th lun
Người tr tm thanh tịnh
Xa la hết năm dục
An lạc chng hữu tnh
V an lạc chng sanh
Khng cầu được quả bo
Dầu chỉ th cht phần
L ruộng phước chn thật
Tuy bố th rất nhiều
M đắm nhiễm ngũ dục
Chẳng thể vo đạo Thnh
Trụ trong tụ bất định
Ty lm việc th t
M khng duyn ngũ dục
L ruộng phước chn thật
Của Thanh văn, ộc gic
Nn phải bỏ ngũ dục
Thường hnh th thanh tịnh
An lạc chng hữu tnh
Thnh ruộng phước chn thật.
Lại nữa, ny thiện nam tử! ại Bồ-tt c lun mười php th đại gip trụ. Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu lun ny từ khi mới pht tm, c thể đoạn trừ tất cả ngũ dục, mau c thể đắc định Nhật đăng quang, vượt qua cc hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho tất cả Thanhvăn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Thế no l mười? - Nghĩa l chnh php do chư Như Lai thuyết ra, hoặc l chnh php tương ưng với Thanh văn thừa, hoặc chnh php tương ưng với ộc gic thừa, hoặc chnh php tương ưng với ại thừa, hoặc php thế gian, hoặc php xuất thế gian, hoặcp hp hữu lậu, hoặc php v lậu, hoặc php hữu vi, hoặc php v vi, hoặc php bất nhị.
ại Bồ-tt đối với mười php ny đều c lng tin knh su xa, lắng nghe tất cả rồi ty theo khả năng m suy xt lnh thọ, tư duy, qun st đến chỗ rốt ro thng suốt, ty theo thch ứng m diễn thuyết cho người khc. Lc thuyết php lại khng c tm ganh ght, tm bỏn xẻn, tm kiu mạn; tm khng cầu lợi, khng khinh người, tm khng cống cao m c tm cung knh, c tm lm lợi ch khắp cng, tm đại từ, tm đại bi.
Ni php Thanh văn cho hng Thanh văn, khng ni php ộc gic thừa hoặc ại thừa cho họ.
Thuyết php ộc gic cho hng ộc gic, chứ khng thuyết php Thanh văn hay ại thừa cho họ.
ối với hng ại thừa, thuyết php ại thừa, khng thuyết cc php Thanh văn hay ộc gic thừa cho họ.
Ty theo căn cơ của cc chng sanh m thuyết chnh php cho họ. Nếu khng phải căn cơ th khng ni php.
ối với hng ại thừa, hon ton khng khuyn tu ộc gic, hnh hạnh Thanh văn. Cn đối với ộc gic, c lc cũng khuyn họ tu hạnh ại thừa.
ối với hng Thanh văn, c lc khuyn tu theo ộc gic thừa, hoặc khuyn tu ại thừa.
Nếu ai đối với những lời thuyết php của đức Như lai - cho đến một bi tụng, thậm ch nửa cu - đều tin knh su xa, hon ton khng phỉ bng, lm chướng ngại, vi lấp; đối với vị Php sư thuyết php tưởng như đức Thế Tn, với đại chng nghe php tưởng như người bệnh, với php được nghe tưởng l lương dược. oạn trừ ngũ dục, khng cn mong cầu m tuyn thuyết chnh php.
Ny thiện nam tử! gọi l lun mười php th đại gip trụ của đại Bồ-tt. Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu được mười lun ny th c thể đoạn trừ ngũ dục, mau chứng được định Nhật đăng quang, vượt xa hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho tất cả Thanh văn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Bấy giờ đức Thế Tn muốn lm r nghĩa ny nn thuyết kệ:
- Bậc tr tu php th
Ty cơ ni ba thừa
Khng thuyết cc thừa khc
Sợ nghe rồi bng php
ng căn cơ thuyết php
Chẳng phải th khng thuyết
Ty theo sự ưa thch
Khuyn tu khiến an lạc
Trọn khng khuyến ại thừa
Chỉ khiến tu nhị thừa
Hoặc lc khuyn nhị thừa
Tiến lần ln thượng thừa
Thường cung knh nghe php
Tin su, khng hủy bng
Cng dường đến Php sư
Tưởng như bậc Thế Tn
Khuyn nghe thuốc diệu php
ể trừ bệnh no phiền
Bỏ lợi dưỡng, danh dự
M tuyn by chnh php.
Lại nữa, ny thiện nam tử! ại Bồ-tt lại c lun tịnh giới đại gip trụ. Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu lun ny từ lc mới pht tm th c thể đoạn trừ mọi ngũ dục, vượt hơn tất cả Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho tất cả Thanh văn, ộc gic. Hng Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Thế no l lun tịnh giới đại gip trụ? - Ny thiện nam tử! Tịnh giới của Bồ-tt c hai tướng:
1- Cọng.
2- Bất cọng.
Thế no l lun Cọng tịnh giới của Bồ-tt? - Nghĩa l cc luật nghi đ thọ của hng tại gia cận sự, cận trụ, hoặc giới biệt giải thot của hng xuất gia v thọ giới Cụ tc. Luật nghi, giới biệt giải thot như vậy gọi l lun Cọng tịnh giới của Bồ-tt, cng chung với hng Thanh văn, ộc gic thừa. Bậc Bồ-tt khng do lun tịnh giới ny m c thể trừ được tất cả phiền no c kiến th v c thể giải thot nghiệp chướng sanh tử. y khng gọi l lun đại gip trụ, cũng khng do đy m gọi l đại Bồ-tt v cũng khng gọi l ruộng phước chn thật của tất cả Thanh văn, ộc gic.
Thế no l lun Bất cọng tịnh giới đại gip trụ? - Nghĩa l cc Bồ-tt đối với chng hữu tnh ở khắp mười phương đều bnh đẳng, khng quấy nhiễu, khng on hận m hộ tr tịnh giới.
ối với tất cả người tr giới, kẻ phạm giới, người bố th, kẻ xan tham, người từ bi, kẻ sn giận, người tinh tấn, kẻ giải đi, cc hữu tnh thượng - trung - hạ đều đem tm khng sai biệt, tưởng khng sai biệt m hộ tr tịnh giới.
ối với hữu tnh trong tam giới khng sn giận, cũng khng lm cc c hạnh m hộ tr tịnh giới.
ối với uẩn - giới - xứ trong ba ci khng c phn biệt m hộ tr tịnh giới.
Cũng khng nương theo Dục giới m hộ tr tịnh giới, cũng khng nương theo Sắc giới m hộ tr tịnh giới, khng nương theo V sắc giới m hộ tr tịnh giới.
Khng qun tất cả quả bo của cc ci m hộ tr tịnh giới. Khng nương theo tất cả ci được v ci khng được m hộ tr tịnh giới.
Khng nương theo cc hnh m hộ tr tịnh giới.
gọi l lun Bất cọng tịnh giới đại gip trụ của Bồ-tt.
Ny thiện nam tử! Nếu đai Bồ-tt no thnh tựu được lun tịnh giới đại gip trụ ny từ khi mới pht tm, c thể đoạn trừ tất cả ngũ dục, nn được gọi l đại Bồ-tt, vượt hơn tất cả Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho hng Thanh văn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Bấy giờ đức Thế Tn ni bi kệ tụng để lm r nghĩa trn:
- Luật nghi hng tại gia
Biệt giải thot xuất gia
Cng chung cho nhị thừa
Khng l Ma-ha-tt
Bậc tr tu php khng
Khng nương theo thế gian
Cũng khng nương cc ci
M hộ tr tịnh giới
La chấp tướng Thi-la
Khng nhiễm, khng phiền no
Hộ tr giới như thế
L ruộng phước chn thật
Lại nữa, ny thiện nam tử! ại Bồ-tt cn c lun An nhẫn đại gip trụ. ại Bồ-tt no thnh tựu được lun ny từ khi mới pht tm c thể đoạn trừ hết ngũ dục, vượt ln hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho tất cả hng Thanh văn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Thế no l lun An nhẫn đại gip trụ? - Ny thiện nam tử! An nhẫn của Bồ-tt c hai tướng:
1- Thế gian.
2- Xuất thế gian.
Thế no l An nhẫn thế gian của Bồ-tt? - Nghĩa l nhẫn hữu lậu, l nhẫn pht sinh do duyn theo chng hữu tnh, c chấp thủ, c tướng; do nương theo quả bo, nương theo cc phước nghiệp; nhẫn pht sinh do nương theo sắc, thanh, hương, vị, xc của bản thn; nhẫn hữu pht th, nhẫn v kham năng, nhẫn lực luy liệt, nhẫn kh chng sanh, nhẫn hữu cuống tr, nhẫn kiều duyệt tha, nhẫn khng lm lợi lạc cho chng hữu tnh. gọi l An nhẫn thuộc thế gian của Bồ-tt. An nhẫn như vậy cng chung với hng Thanh văn, ộc gic. y khng thể gọi l lun đại gip trụ, cũng khng do đy gọi l đại Bồ-tt, hay l ruộng phước chn thật cho hng Thanh văn, ộc gic.
Thế no l lun An nhẫn xuất thế đại gip trụ của Bồ-tt? - Nghĩa l nhẫn v lậu. Tất cả bậc Hiền Thnh đại php quang minh v lợi lạc cho cc chng hữu tnh m an nhẫn khng dnh mắc, đoạn trừ hẳn tất cả sự nghiệp. Ngn ngữ, nhơn tướng, văn tự, m thanh, việc lm đều dựa theo an nhẫn. Tu hạnh nhẫn ny c thể đoạn trừ tam kết, tam thọ, tam tưởng, tam thế, tam hữu, tam hnh, tam bất thiện căn, tứ chủng, tứ bộc lưu, tứ ch, tứ thủ, tứ chủng thn hệ. Khi tu cc hạnh nhẫn ny th tm được an tịnh. gọi l lun An nhẫn xuất thế đại gip trụ của Bồ-tt.
Ny thiện nam tử! Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu được lun An nhẫn đại gip trụ ny từ lc mới pht tm, c thể đoạn trừ hết ngũ dục nn gọi l đại Bồ-tt, vượt xa hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho hng Thanh văn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Bấy giờ, Thế Tn dng lời kệ tụng để ni r nghĩa trn:
- An nhẫn c hai loại
L hữu tướng, v tướng
Hữu tướng thường chấp giữ
Bậc tr khng khen ngợi
Tu nhẫn nương tam hnh
Nương theo uẩn - giới - xứ
l nhẫn hữu lậu
Chẳng phải tướng Bồ-tt
ể diệt bốn đin đảo
Tu nhẫn v nhiễm trước
Tịch tịnh cng tam hnh
Nhẫn ny được xưng tn
Mun hạnh đều an tịnh
La tất cả phn biệt
Bnh đẳng như hư khng
Nhẫn ny nn tn thn
Mun php quy về một
Khng, v tướng, tịch diệt
Tm khng chỗ dnh mắc
Nhẫn ny lợi ch lớn.
Lại nữa, ny thiện nam tử! ại Bồ-tt c lun Tinh tấn đại gip trụ. Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu được lun ny từ khi mới pht tm c thể đoạn trừ được ngũ dục, vượt xa hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho hng Thanh văn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Thế no l lun Tinh tấn đại gip trụ? - Ny thiện nam tử! Tinh tấn của Bồ-tt c hai tướng:
1- Thế gian.
2- Xuất thế gian.
Thế no l Tinh tấn thế gian của Bồ-tt? - Nghĩa l cc Bồ-tt tinh tấn dng mnh, chuyn cần tu ba loại phước nghiệp thế gian. Ba loại đ l g?
1/ Th phước nghiệp sự.
2/ Giới phước nghiệp sự.
3/ Tu phước nghiệp sự.
Php tu ny l ba loại tinh tấn. Tinh tấn như vậy duyn theo cc chng sanh hữu lậu chấp thủ, nương theo cc quả bo, nương theo cc phước nghiệp. y gọi l tinh tấn thế gian của Bồ-tt. Tinh tấn ny chng chung với hng Thanh văn, ộc gic nn khng gọi l lun đại gip trụ, cũng khng v thế m gọi l đại Bồ-tt hay l ruộng phước chn thật của tất cả Thanh văn, ộc gic.
Thế no gọi l lun Tinh tấn xuất thế đại gip trụ của Bồ-tt? - Nghĩa l Bồ-tt ny tinh tấn dng mnh, đối với tất cả chng sanh đều bnh đẳng, trừ hết mọi nghiệp khổ phiền no cho họ. Tinh tấn như thế được tất cả Hiền Thnh khen ngợi, l v lậu, khng chấp thủ, khng c chỗ nương theo.
ối với tất cả người tinh tấn, kẻ giải đi, người bố th, kẻ xan tham, người tr giới, kẻ ph giới, người từ bi, kẻ sn giận, cc chng sanh thượng - trung - hạ khng phn biệt, khng c tướng phn biệt m tinh tấn dng mnh.
ối với chng sanh trong tam giới đều bnh đẳng khng hai, v họ m từ lời ni, việc lm, suy nghĩ đều nương vo chỗ khng chấp trước m tinh tấn dng mnh.
ối với uẩn -xứ - giới trong tam hữu đều tinh tấn dng mnh, khng phn biệt; khng nương theo Dục giới m tinh tấn dng mnh; khng nương theo Sắc giới m tinh tấn dng mnh; khng nương theo V sắc giới m tinh tấn dng mnh; khng qun tất cả quả bo của cc ci m tinh tấn dng mnh; khng nương theo tất cả ci được v khng được m tinh tấn dng mnh; khng nương theo cc hạnh m tinh tấn dng mnh; khng nương theo ba loại phước nghiệp sự ở thế gian m tinh tấn dng mnh. V muốn đầy đủ ba phước nghiệp sự xuất thế m tinh tấn dng mnh.
gọi l lun tinh tấn xuất thế đại gip trụ của Bồ-tt.
Ny thiện nam tử! Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu được lun tinh tấn đại gip trụ ny từ khi mới pht tm, c thể dứt trừ được ngũ dục, được gọi l đại Bồ-tt, vượt hơn hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho hng Thanh văn, ộc gic. Tất cả Thanh văn, ộc gic đều nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Bấy giờ Thế Tn ni bi kệ để lm r nghĩa ny:
- Do su căn nhiễm trước
Chm nổi theo năm dng
Tuy tinh tấn dng mnh
Người tr đều chn xa
Duyn chng sanh tinh tấn
Hữu lậu v chấp thủ
Chẳng phải ruộng phước chn
Khng gọi l Bồ-tt
Bậc tr sing tinh tấn
Xa la mọi nhiễm trước
Tm khng bị lệ thuộc
L ruộng phước chn thật
Khng dnh mắc danh sắc
La cc uẩn - xứ - giới
Lm chỗ nương cho chng
Gọi l Ma-ha-tt
Giữa đời như trăng nước
Tu tinh tấn lun ny
C thể đoạn trừ hết
Phiền no của chng sanh.
Lại nữa, ny thiện nam tử! ại Bồ-tt c lun Tịnh lự đại gip trụ. Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu được lun ny từ lc mới pht tm, c thể đoạn trừ được ngũ dục, vượt xa hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho tất cả Thanh văn, ộc gic. Hng Thanh văn, ộc gic nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Thế no l lun Tịnh lự đại gip trụ? - Ny thiện nam tử! Tịnh lự của Bồ-tt c hai tướng:
1- Thế gian.
2- Xuất thế gian.
Thế no l Tịnh lự thế gian của Bồ-tt? - Nghĩa l cc Bồ-tt nương theo cc uẩn m tu tập tịnh lự, nương vo cc giới m tu tập tịnh lự, nương vo cc xứ m tu tập tịnh lự, nương vo Dục giới m tu tập tịnh lự, nương vo Sắc giới m tu tập tịnh lự, nương vo V sắc giới m tu tập tịnh lự, nương vo ba luật nghi m tu tập tịnh lự, nương vo ba giải thot m tu tập tịnh lự, nương vo bốn niệm trụ m tu tập tịnh lự, nương vo bốn chnh đoạn m tu tập tịnh lự, nương vo bốn thần tc m tu tập tịnh lự, nương vo năm căn m tu tập tịnh lự, nương vo năm lực m tu tập tịnh lự, nương vo bảy gic chi m tu tập tịnh lự, nương vo tm Thnh đạo m tu tập tịnh lự, nương vo địa giới m tu tập tịnh lự, nương vo thủy giới m tu tập tịnh lự, nương vo hỏa giới m tu tập tịnh lự, nương vo phong giới m tu tập tịnh lự, nương vo khng giới m tu tập tịnh lự, nương vo thức giới m tu tập tịnh lự, nương vo lạc thọ m tu tập tịnh lự, nương vo khổ thọ m tu tập tịnh lự, nương vo bất khổ bất lạc thọ m tu tập tịnh lự, nương vo hư khng v bin xứ m tu tập tịnh lự, nương vo thức v bin xứ m tu tập tịnh lự, nương vo v sở hữu xứ m tu tập tịnh lự, nương vo phi tưởng phi phi tưởng xứ m tu tập tịnh lự, nương vo đời ny m tu tập tịnh lự, nương vo đời khc m tu tập tịnh lự, nương vo tiểu tưởng m tu tập tịnh lự, nương vo đại tưởng m tu tập tịnh lự, nương vo v lượng tưởng m tu tập tịnh lự.
Tịnh lự như thế l hữu lậu, c chấp thủ, c chỗ nương theo, gọi l Tịnh lự thế gian của Bồ-tt. Tịnh lự ny cng chung với hng Thanh văn, ộc gic. y khng thể gọi l lun đại gip trụ, cũng khng gọi l đại Bồ-tt hay l ruộng phước chn thật của tất cả Thanh văn, ộc gic.
Thế no l Tịnh lự xuất thế gian của Bồ-tt? - Nghĩa l Bồ-tt đ xa la cc uẩn m tu tập tịnh lự, xa la cc giới m tu tập tịnh lự, xa la cc xứ m tu tập tịnh lự, xa la Dục giới m tu tập tịnh lự, xa la Sắc giới m tu tập tịnh lự, xa la V sắc giới m tu tập tịnh lự, xa la ba luật nghi m tu tập tịnh lự, xa la ba giải thot m tu tập tịnh lự, xa la bốn niệm trụ m tu tập tịnh lự, xa la bốn chnh đoạn m tu tập tịnh lự, xa la bốn thần tc m tu tập tịnh lự, xa la năm căn m tu tập tịnh lự, xa la năm lực m tu tập tịnh lự, xa la bảy gic chi m tu tập tịnh lự, xa la tm Thnh đạo m tu tập tịnh lự, xa la địa giới m tu tập tịnh lự, xa la thủy giới m tu tập tịnh lự, xa la hỏa giới m tu tập tịnh lự, xa la phong giới m tu tập tịnh lự, xa la khng giới m tu tập tịnh lự, xa la thức giới m tu tập tịnh lự, xa la lạc thọ m tu tập tịnh lự, xa la khổ thọ m tu tập tịnh lự, xa la bất khổ bất lạc thọ m tu tập tịnh lự, xa la hư khng v bin xứ m tu tập tịnh lự, xa la thức v bin xứ m tu tập tịnh lự, xa la v sở hữu xứ m tu tập tịnh lự, xa la phi tưởng phi phi tưởng xứ m tu tập tịnh lự, xa la đời ny m tu tập tịnh lự, xa la đời khc m tu tập tịnh lự, xa la tiểu tưởng m tu tập tịnh lự, xa la đại tưởng m tu tập tịnh lự, xa la v lượng tưởng m tu tập tịnh lự.
Tịnh lự như thế mới c thể pht nh sng rộng lớn của chư Hiền Thnh, v lậu khng chấp thủ, khng c chỗ nương theo. gọi l lun Tịnh lự xuất thế đại gip trụ của Bồ-tt.
Ny thiện nam tử! Nếu đại Bồ-tt no thnh tựu lun Tịnh lự đại gip trụ ny từ khi mới pht tm, c thể đoạn trừ hết ngũ dục, được gọi l đại Bồ-tt, vượt xa hng Thanh văn, ộc gic, lm ruộng phước lớn cho tất cả hng Thanh văn, ộc gic. Hng Thanh văn, ộc gic nn cng dường, phụng sự, giữ gn.
Bấy giờ Thế Tn tuyn ni bi tụng để lm r nghĩa trn:
- V mnh bỏ gnh nặng
Tu dẫu c đắc định
oạn phiền no ring mnh
Chẳng phải bậc tr chơn
Qun chiếu theo khả năng
Cầu giải thot tu định
Chấp trước bờ kia đy
Chẳng lợi ch hữu tnh
V lợi lạc mọi loi
Tu định, bỏ gnh nặng
Diệt hết mọi no phiền
L bậc chơn tr vậy
V lợi khắp chng sanh
Tu định, khng chấp trước
Chấm dứt mọi kht i
l bậc ại huệ
V giải thot cc hữu
Vo trong thnh V y
Tu định được vắng lặng
Thật l đại Bồ-tt.
KINH ẠI THỪA ẠI TẬP ỊA TẠNG THẬP LUN
Hết quyển thứ chn
|