|
Kinh Bát Nhă Ba La Mật
(Mahàprajnàparamitàsatra) - Tác giả: Nàgàrjuna (Long Thọ)
Dịch Phạn ra Hán: Cưu Ma La Thập - Dịch Hán ra Việt: Thích Trí Tịnh
Thành Hội Phật Giáo TP. Hồ Chí Minh Ấn Hành P.L 2539 DL 1995 (Trọn Bộ 3 Tập)
QUYỂN 22
PHẨM CHÚC LỤY
THỨ SÁU MƯƠI SÁU
Khi đó Thiên Đế Thích Đề Hoàn Nhơn thưa: “Bạch đức Thế Tôn! Tôi nói như vậy, đáp như vậy, có phải là thuận theo pháp mà chẳng là chánh đáp chăng?”.
Đức Phật phán dạy: “Này Kiều Thi Ca! Lời đáp của ngươi thiệt đều thuận theo pháp cả”.
- Bạch đức Thế Tôn! Thiệt là hi hữu! Chỗ nói của Ngài Tu Bồ Đề đều là không, là vô tướng, là vô tác, là tứ niệm xứ nhẫn đến là Vô Thượng Bồ Đề.
- Này Kiều Thi Ca! Tỳ Kheo Tu Bồ Đề lúc hành không, Đàn ba la mật c̣n là bất khả đắc huống là người hành Đàn ba la mật. Nhẫn đến Bát nhă ba la mật c̣n bất khả đắc, huống là người hành Bát nhă ba la mật. Tứ niệm xứ c̣n bất khả đắc, huống là người tu tứ niệm xứ. Nhẫn đến bát thánh đạo.Thiền, giải thoát, tam muội định c̣n bất khả đắc, huống là người phát sanh tứ vô ngại trí. Đại từ đại bi c̣n bất khả đắc, huống là người hành đại từ đại bi. Mười tám pháp bất cộng c̣n bất khả đắc, huống là người hay sanh mười tám pháp bất cộng. Vô Thượng Bồ Đề c̣n khả đắc, huống là người được Vô Thượng Bồ Đề. Nhứt thiết trí c̣n bất khả đắc, huống là người được nhứt thiết trí. Như Lai c̣n bất khả đắc, huống là người sẽ làm Như Lai. Pháp vô sanh c̣n bất khả đắc, huống là người chứng được pháp vô sanh. Ba mươi hai tướng c̣n bất khả đắc, huống là người được ba mươi hai tướng. Tám mươi tùy h́nh hảo c̣n bất khả đắc, huống là người được tám mươi tùy h́nh hảo.
Tại sao vậy? Này Kiều Thi Ca! V́ Tỳ Kheo Tu Bồ Đề ở nơi tất cả pháp: hành ly, hành vô sở đắc, hành không, hành vô tướng, hành vô tác.
Này Kiều Thi Ca! Đem chỗ sở hành của Tỳ Kheo Tu Bồ Đề đây muốn so sánh với hạnh Bát nhă ba la mật của đại Bồ Tát th́ không bằng một phần trăm, không bằng một phần ngàn, không bằng một phần ngàn muôn ức, nhẫn đến toán số thí dụ cũng không bằng được.
Tại sao vậy? V́ trừ công hạnh của Phật, đối với công hạnh của Thanh Văn và Bích Chi Phật, th́ công hạnh Bát nhă ba la mật của đại Bồ Tát là tối tôn, tối thượng, tối diệu. Thế nên đại Bồ Tát muốn được tối thượng ở trong tất cả chúng sanh th́ phải hành Bát nhă ba la.
Lúc hành Bát nhă ba la mật, đại Bồ Tát vượt trên bực Thanh Văn và Bích Chi Phật mà vào bực Bồ Tát, hay đầy đủ Phật pháp, được nhứt thiết chủng trí, dứt tất cả tập khí phiền năo mà làm Phật”.
Bấy giờ trong đại hội, chư Thiên Đao Lợi đem hoa mạn đà la cơi trời răi trên đức Phật và chư Tăng.
Khi đó, tám trăm vị Tỳ Kheo đứng dậy rải hoa cúng Phật, trịch y quỳ gối chắp tay bạch rằng: “Bạch đức Thế Tôn! Chúng tôi sẽ thật hành công hạnh vô thượng mà hành Thanh Văn và Bích Chi Phật không thể thật hành này”.
Đức Phật biết tâm niệm của các vị Tỳ Kheo nên mỉm cười. Như pháp của Chư Phật, những ánh sáng nhiều màu: xanh, vàng, đỏ, trắng, hồng, tía từ miệng đức Phật phóng ra chiếu khắp cơi Đại Thiên, nhiễu quanh đức Phật ba ṿng rồi rót vào đảnh đức Phật.
Ngài A Nan liền đứng dậy trịch y quỳ gối chắp tay bạch rằng: “Bạch đức Thế Tôn! Duyên cớ ǵ mà đức Phật mỉm cười? Chư Phật không bao giờ không nhơn duyên mà cười”.
Đức Phật phán dạy: “Này A Nan! Tám trăm vị Tỳ Kheo đây, trong kiếp Tinh Tú sẽ thành Phật đồng hiệu là Tán Hoa, đại chúng, quốc độ và thọ mạng cũng đều đồng. Mỗi vị đều qua tám muôn tuổi đi xuất gia làm Phật. Thời kỳ đó, các quốc độ của chư Phật ấy thường mưa hoa trời năm màu.
Thế nên, này A Nan! Đại Bồ Tát muốn thật hành công hạnh tối thượng th́ phải hành Bát nhă ba la mật.
Này A Nan! Nếu có thiện nam, thiện nữ nào có thể thật hành Bát nhă ba la mật sâu xa này th́ phải biết đó là Bồ Tát bỏ thân trong loài người mà sanh đến trong đây, hoặc từ trên cung trời Đâu Suất chết mà đến sanh nơi đây, đă từ trong loài người hoặc trên cung trời Đâu Suất rộng nghe Bát nhă ba la mật sâu xa này.
Này A Nan! Ta thấy chư đại Bồ Tát hay thật hành Bát nhă ba la mật sâu xa này.
Này A Nan! Nếu có thiện nam, thiện nữ nào nghe Bát nhă ba la mật sâu xa này rồi thọ tŕ, đọc tụng, thân cận, chánh ức niệm, lại đem dạy cho người hành đạo Bồ Tát, phải biết thiện nam, thiện nữ đó hiện diện từ chư Phật, nghe Bát nhă ba la mật sâu xa rồi thọ tŕ, đọc tụng, thân cận, cũng đă trồng căn lành từ chỗ chư Phật.
Thiện nam, thiện nữ đó nên nghĩ rằng: Tôi trồng căn lành chẳng phải từ chỗ Thanh Văn, cũng chẳng phải từ chỗ Thanh Văn nghe Bát nhă ba la mật sâu xa.
Này A Nan! Nếu có thiện nam, thiện nữ nào thọ tŕ, đọc tụng, thân cận, tùy nghĩa, tùy pháp thật hành Bát nhă ba la mật sâu xa này, phải biết đó là người hiện diện thấy Phật.
Này A Nan! Nếu có thiện nam, thiện nữ nghe Bát nhă ba la mật sâu xa này mà ḷng tin thanh tịnh không bị ngăn phá, phải biết đó là người đă từng cúng dường Phật trồng căn lành, cùng thiện tri thức tương đắc.
Này A Nan! Người ở chỗ phước điền chư Phật trồng căn lành dầu rằng chẳng dối hư nhưng cần được Thanh Văn, Bích Chi Phật và Phật mà được giải thoát. Phải rành rẽ thấu đáo thật hành sáu ba la mật nhẫn đến nhứt thiết chủng trí. Không bao giờ có sự người này được Vô Thượng Bồ Đề mà trụ bực Thanh Văn, Bích Chi Phật.
Này A Nan! Thế nên ta đem Bát nhă ba la mật chúc lụy cho ngươi.
Này A Nan! Nếu người thọ tŕ tất cả pháp, trừ Bát nhă ba la mật, nếu quên mất th́ lỗi c̣n ít chẳng thành đại tội. Người thọ tŕ Bát nhă ba la mật sâu xa nếu quên mất th́ tội rất nhiều. Thế nên ta đem Bát nhă ba la mật sâu xa này chúc lụy cho ngươi. Ngươi phải khéo thọ tŕ, đọc tụng thông thuộc.
Này A Nan! Nếu có thiện nam, thiện nữ nào thọ tŕ Bát nhă ba la mật, đó là thọ tŕ Vô Thượng Bồ Đề của tam thế chư Phật: quá khứ, vị lai và hiện tại.
Này A Nan! Nếu có thiện nam, thiện nữ nào hiện tại cúng dường ta với những hoa hương, chuỗi ngọc, y phục, phan lọng và khung kính, tôn trọng, ca ngợi, th́ phải thọ tŕ Bát nhă ba la mật và đọc tụng, giảng thuyết, thân cận, cung kính, tôn trọng, ca ngợi, cúng dường hoa hương, chuỗi ngọc, phan lọng.
Này A Nan! Cúng dường Bát nhă ba la mật là cúng dường ta, cũng là đă cúng dường tam thế chư Phật rồi.
Nếu thiện nam, thiện nữ nào nghe nói Bát nhă ba la mật mà ḷng tin thanh tịnh cung kính mến thích, đó là đă có ḷng tinh thanh tịnh, cung kính mến thích tam thế chư Phật.
Này A Nan! Người mến thích chẳng ĺa Phật th́ phải mến thích chẳng ĺa Bát nhă ba la mật nhẫn đến một câu chớ để quên mất.
Này A Nan! Ta nói nhơn duyên chúc lụy rất nhiều, nay ta chỉ nói tóm lược:
Như ta là Thế Tôn th́ Bát nhă ba la mật cũng là Thế Tôn. Thế nên v́ nhiều nhơn duyên, ta đem Bát nhă ba la mật chúc lụy cho ngươi.
Này A Nan! Nay ta ở giữa tất cả thế gian, Trời, Người, A tu la chúc lụy ngươi: những ai muốn bỏ Phật, bỏ Pháp, bỏ Tăng, chẳng bỏ Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật quá khứ, vị lai, hiện tại th́ cẩn thận chớ bỏ Bát nhă ba la mật.
Này A Nan! Đây chánh là pháp mà ta dạy bảo hàng đệ tử.
Này A Nan! Nếu có thiện nam, thiện nữ thọ tŕ Bát nhă ba la mật sâu xa, đọc tụng, giảng thuyết, chánh ức niệm, rồi lại v́ người khác nói rộng những ư nghĩa của Bát nhă ba la mật đó, chỉ dạy tuyên nói rành rẽ làm cho dễ hiểu. Người này ma được Vô Thượng Bồ Đề, mau gần nhứt thiết chủng trí. V́ trong Bát nhă ba la mật hay sanh Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật.
Này A Nan! Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật quá khứ và vị lai đều xuất sanh từ Bát nhă ba la mật. Vô Thượng Bồ Đề của mười phương chư Phật hiên nay cũng xuất sanh từ Bát nhă ba la mật.
Thế nên đại Bồ Tát muốn được Vô Thượng Bồ Đề phải nên học sáu ba la mật. V́ sáu ba la mật là mẹ của Bồ Tát, hay sanh ra chư Bồ Tát.
Này A Nan! Nếu có đại Bồ Tát học sáu ba la mật này th́ đều sẽ được Vô Thượng Bồ Đề. V́ thế ma ta đem sáu ba la mật chúc lụy cho ngươi lần nữa.
Này A Nan! Sáu Bát nhă ba la mật đây là tạng pháp vô tận của chư Phật:
Chư Phật hiện tại thuyết pháp ở mười phương đều ra từ trong tạng pháp sáu ba la mật.
Chư Phật quá khứ cũng từ trong sáu ba la mật mà học được Vô Thượng Bồ Đề.
Chư Phật vị lai sẽ từ trong sáu ba la mật mà học được Vô Thượng Bồ Đề.
Hàng đệ tử của tam thế chư Phật đều từ trong sáu ba la mật mà học được diệt độ: hoặc đă diệt độ, hoặc đương diệt độ, hoặc sẽ được diệt độ.
Này A Nan! Người và hàng Thanh Văn mà thuyết pháp, làm cho chúng sanh trong cơi Đại Thiên đều chứng được quả A La Hán, vẫn chưa phải là sự việc của đệ tử Phật. Nếu người đem một câu đúng với Bát nhă ba la mật dạy cho đại Bồ Tát mới phải là sự việc của đệ tử Phật. Ta cũng rất vui mừng hơn là người dạy cho chúng sanh trong cơi Đại Thiên đều chứng được quả A La Hán.
Lại này A Nan! Chúng sanh trong cơi Đại Thiên đây, không trước không sau, đồng thời đều chứng được quả A La Hán. Chư A La Hán này thật hành công đức bố trí, tŕ giới, thiền định. Công đức đó có nhiều chăng?”.
- Bạch đức Thế Tôn! Công đức đó rất nhiều.
- Vẫn chẳng bằng đệ tử của ta đem pháp đúng với Bát nhă ba la mật nói cho đại Bồ Tát nhẫn đến chừng một ngày. Phước đức người này rất nhiều.
Chẳng những một ngày, chỉ chừng nửa ngày, chỉ chừng khoảng bữa ăn, hoặc chỉ nói pháp đó trong giây phút, phước đức cũng rất nhiều. V́ căn lành của đại Bồ Tát hơn tất cả Thanh Văn và Bích Chi Phật.
Đại Bồ Tát tự ḿnh muốn được Vô Thượng Bồ Đề cũng dạy bảo người khác cho học được Vô Thượng Bồ Đề.
Này A Nan! Bồ Tát như vậy hành sáu ba la mật, hành tứ niệm xứ nhẫn đến hành nhứt thiết chủng trí, thêm lớn căn lành mà chẳng được Vô Thượng Bồ Đề th́ không bao giờ có”.
Lúc nói Bát nhă ba la mật như vậy, đức Phật ở giữa tứ chúng Trời, Người, Quỷ thần, Bát bộ mà hiện thần thông biến hóa. Tất cả đại chúng đều thấy đức Phật A Súc đương thuyết pháp cho chư Tỳ Kheo Tăng. Chư Tăng này đông nhiều như nước biển cả, đều là bực A La Hán sạch hết phiền năo, đều được tự tại giải thoát: tâm giải thoát và huệ giải thoát, tâm đều ḥa nhu thuận như đại tượng, chỗ làm đă xong, đă được tự lợi, hết kiết sử, được chánh trí giải thoát, trong tất cả tâm và tâm sở đều được tự tại. Cũng thấy chư đại Bồ Tát thành tựu vô lượng công đức.
Bấy giờ đức Phật nhiếp thần túc, đại chúng không c̣n thấy đức Phật A Súc và đại hội Thanh Văn Bồ Tát cùng nước Diệu Hỷ đối trước mắt nữa.
Đức Phật bảo Ngài A Nan: “Này A Nan! Tất cả pháp chẳng đối lập với mắt: các pháp chẳng thấy nhau, các pháp chẳng biết nhau.
Như cơi nước Phật A Súc và Thanh Văn Bồ Tát chẳng đối lập trước mắt, các pháp cũng chẳng đối lập trước mắt: các pháp chẳng thấy nhau, các pháp chẳng biết nhau. V́ các pháp không thấy, không biết, không tác, không động, chẳng nắm lấy được, chẳng nghĩ bàn được.
Như huyễn nhơn không lănh thọ, không cảm giác, không chơn thiệt. Đại Bồ Tát hành như vậy là hành Bát nhă ba la mật, chẳng nắm lấy các pháp.
Này A Nan! Đại Bồ Tát học như vậy gọi là học Bát nhă ba la mật.
Người muốn được các ba la mật phải học Bát nhă ba la mật.
Học như vậy gọi là đệ nhứt học, là tối thượng học, là vi diệu học.
Học như vậy là an lạc lợi ích tất cả thế gian: kẻ không được cứu hộ th́ làm người cứu hộ họ.
Học như vậy là chỗ học của chư Phật. Chư Phật an trụ trong sự học đó có thể dùng tay hữu cất cơi Đại Thiên lên rồi đặt lại chỗ cũ mà chúng sanh trong đó vẫn không hay biết.
Tại sao vậy? Này A Nan! Chư Phật học Bát nhă ba la mật này, được tri kiến vô ngại đối với tất cả pháp quá khứ, vị lai và hiện tại.
Này A Nan! Trong các sự học, Bát nhă ba la mật là tối tôn đệ nhứt vi diệu vô thượng.
Này A Nan! Có người nào muốn được ngằn mé của Bát nhă ba la mật, đó là muốn được bờ mé của hư không.
Tại sao vậy? V́ Bát nhă ba la mật là vô lượng. Ta chẳng bao giờ nói lượng của Bát nhă ba la mật. Những danh từ, những câu, những chữ là hữu lượng. Bát nhă ba la mật là vô lượng”.
- Bạch đức Thế Tôn! Tại sao Bát nhă ba la mật là vô lượng?
- Này A Nan! V́ Bát nhă ba la mật vô tận nên vô lượng. V́ Bát nhă ba la mật ly nên vô lượng.
Này A Nan! Chư Phật quá khứ học Bát nhă ba la mật này mà đắc độ nên là vô tận. Chư Phật vị lai học Bát nhă ba la mật này mà đắc độ nên là vô tận. Chư Phật hiên tại mười phương học Bát nhă ba la mật này mà đắc độ nên là vô tận, đă, đương và sẽ vô tận.
Người nào muốn cùng tận Bát nhă ba la mật này, đó là kẻ muốn cùng tận hư không.
Bát nhă ba la mật chẳng cùng tận: đă, sẽ và đương chẳng cùng tận.
Năm ba la mật: Thiền đến Thí ba la mật cũng chẳng cùng tận: đă, sẽ và đương chẳng cùng tận.
Nhẫn đến nhứt thiết chủng trí cũng như vậy.
Tại sao vậy? V́ tất cả pháp đó đều vô sanh. Nếu các pháp đó đă vô sanh th́ làm so có tận”.
Khi đó đức Phật hiện tướng lưỡi che trùm cả mặt mà bảo Ngài A Nan rằng: “Từ ngày nay ở giữa bốn bộ chúng giảng dạy rộng răi rành rẽ Bát nhă ba la mật, phải cho rơ ràng dễ hiểu.
Tại sao vậy? V́ trong Bát nhă ba la mật sâu xa này nói rộng các pháp tướng. Trong đại chúng đây, người cầu Thanh Văn cầu Bích Chi Phật, cầu Phật đạo đều phải học trong này. Học xong th́ đều được thành tựu cả.
Này A Nan! Bát nhă ba la mật này là tất cả tự môn. Hành nơi đây có thể vào môn đà la ni. Bồ Tát học môn đà la ni này th́ được tất cả biện tài vô ngại.
Này A Nan! Bát nhă ba la mật là diệu pháp của tất cả tam thế chư Phật.
V́ thế nên ta v́ ngươi mà giảng dạy rành rẽ.
Nếu có người nào thọ tŕ, đọc tụng, thân cận Bát nhă sâu xa th́ có thể thọ tŕ Vô Thượng Bồ Đề của tam thế chư Phật.
Này A Nan! Ta nói Bát nhă ba la mật là đôn chưn của hành giả. Ngươi thọ tŕ Bát nhă ba la mật này th́ có thể thọ tŕ tất cả pháp, v́ ngươi được đà la ni vậy”.
PHẨM BẤT KHẢ TẬN
THỨ SÁU MƯƠI BẢY
Khi đó Ngài Tu Bồ Đề nghĩ rằng: Vô Thượng Bồ Đề của chư Phật rất sâu xa, tôi phải hỏi đức Phật.
Suy nghĩ xong, Ngài Tu Bồ Đề bạch Phật: “Bạch đức Thế Tôn! Bát nhă ba la mật này bất khả tận. Như đức Phật dạy v́ hư không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật bất khả tận.
Bạch đức Thế Tôn! Tại so phải sanh khởi Bát nhă ba la mật?”.
Đức Phật phán dạy: “Này Tu Bồ Đề! V́ sắc bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ thọ, tưởng, hành, thức bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ đàn na ba la mật bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ thi la ba la mật, Nhẫn ba la mật, Tấn ba la mật, Thiền ba la mật, Bát nhă ba la mật bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. Nhẫn đến v́ nhứt thiết chủng trí bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh.
Lại này Tu Bồ Đề! V́ vô minh không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật của Bồ Tát phải sanh. V́ hành không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ thức không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ danh sắc không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ lục nhập không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ lục xúc không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ thọ không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ ái không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ thủ không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ hữu không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật phải sanh. V́ sanh không bất khả tận nên Bát nhă ba la mật của Bồ Tát phải sanh.
Như vậy, Bát nhă ba la mật của Bồ Tát phải sanh.
Mười hai nhơn duyên như vậy là pháp riêng của Bồ Tát, hay trừ được các biên chấp điên đảo.
Lúc ngồi đạo tràng nên quán như vậy sẽ được nhứt thiết chủng trí.
Này Tu Bồ Đề! Nếu có đại Bồ Tát nào đem pháp hư không bất khả tận mà hành Bát nhă ba la mật, quán mười hai nhơn duyên, th́ chẳng sa vào bực Thanh Văn, Bích Chi Phật, được an trụ Vô Thượng Bồ Đề.
Này Tu Bồ Đề! Người cầu đạo Bồ Tát mà thối chuyển, đó là v́ xa rời tâm niệm Bát nhă ba la mật vậy.
Người đó chẳng biết hành Bát nhă ba la mật dùng pháp hư không bất khả tận như thế nào để quán mười hai nhơn duyên.
Này Tu Bồ Đề! V́ người cầu đạo Bồ Tát mà chẳng được sức phương tiện như vậy nên thối chuyển nới Vô Thượng Bồ Đề.
Này Tu Bồ Đề! Nếu đại Bồ Tát được không thối chuyển nơi Vô Thượng Bồ Đề, đều do được sức phương tiện như vậy cả.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát phải dùng pháp hư không bất khả tận để quán Bát nhă ba la mật. Phải dùng pháp hư không bất khả tận để sanh khởi Bát nhă ba la mật.
Như vậy, này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát lúc quán mười hai nhơn duyên, chẳng thấy có pháp nào không do nhơn duyên mà sanh, chẳng thấy có pháp nào thường c̣n chẳng diệt, chẳng thấy có pháp nào có ngă, có nhơn, có thọ giả, mạng giả, chúng sanh nhẫn đến tri giả, kiến giả, chẳng thấy có pháp vô thường, chẳng thấy pháp khổ, vô ngă, chẳng thấy pháp tịch diệt và phi tịch diệt.
Đại Bồ Tát hành Bát nhă ba la mật phải quán mười hai nhơn duyên như vậy.
Này Tu Bồ Đề! Nếu đại Bồ Tát có thể hành Bát nhă ba la mật như vậy, th́ lúc đó chẳng thấy sắc là thường hay vô thường, là khổ hay lạc, là ngă hay vô ngă, là tịch diệt hay phi tịch diệt.
Như với sắc, với thọ,, tưởng, hành, thức cũng vậy.
Lúc đó đại Bồ Tát cũng chẳng thấy Bát nhă ba la mật, cũng chẳng thấy dùng pháp ấy để thấy Bát nhă ba la mật. Nhẫn đến chẳng thấy Vô Thượng Bồ Đề, cũng chẳng thấy dùng pháp ấy dùng pháp ấy để thấy Vô Thượng Bồ Đề. V́ tất cả pháp đều bất khả đắc vậy. Đó là đúng với hạnh Bát nhă ba la mật.
Nếu lúc đại Bồ Tát hành Bát nhă ba la mật vô sở đắc, th́ ác ma sầu khổ như bị tên xoi tim, như người có cha mẹ mới chết mất”.
Ngài Tu Bồ Đề thưa: “Bạch đức Thế Tôn! Chỉ một ác ma sầu khổ, hay là ác ma trong cơi Đại Thiên cũng đều sầu khổ?”.
- Này Tu Bồ Đề! Các ác ma trong cơi Đại Thiên đều sầu khổ như tên xoi tim, không thể tự an.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát có thể hành Bát nhă ba la mật như vậy, lúc đó tất cả thế gian, Trời, Người, A tu la chẳng thể nào hại được.
Thế nên đại Bồ Tát muốn được Vô Thượng Bồ Đề phải hành Bát nhă ba la mật này.
Đại Bồ Tát lúc hành Bát nhă ba la mật th́ trọn vẹn tu Thí, Giới, Nhẫn, Tất, Thiền và Bát nhă ba la mật.
Đại Bồ Tát lúc hành Bát nhă ba la mật th́ đầy đủ các ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Đại Bồ Tát lúc hành Bát nhă ba la mật, thế nào đầy đủ các ba la mật?
- Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát có bố thí bao nhiêu đều hồi hướng nhứt thiết trí, thế nên lúc hành Bát nhă ba la mật, đại Bồ Tát đầy đủ Bố thí ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát có tŕ giới đều hồi hướng nhứt thiết trí, thế nên lúc hành Bát nhă ba la mật, đại Bồ Tát đầy đủ tŕ giới ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát có nhẫn nhục bao nhiêu đều hồi hướng nhứt thiết trí, thế nên lúc hành Bát nhă ba la mật, đại Bồ Tát đầy đủ Nhẫn nhục ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát có tinh tấn bao nhiêu đều hồi hướng nhứt thiết trí, thế nên lúc hành Bát nhă ba la mật, đại Bồ Tát đầy đủ Tinh tấn ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát có thiền định bao nhiêu đều hồi hướng nhứt thiết trí, thế nên lúc hành Bát nhă ba la mật, đại Bồ Tát đầy đủ Thiền ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát có trí huệ bao nhiêu đều hồi hướng nhứt thiết trí, thế nên lúc hành Bát nhă ba la mật, đại Bồ Tát đầy đủ Bát nhă ba la mật.
Như vậy, này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát hành Bát nhă ba la mật th́ đầy đủ sáu ba la mật”.
PHẨM LỤC ĐỘ TƯƠNG NHIẾP
THỨ SÁU MƯƠI TÁM
Ngài Tu Bồ Đề thưa: “Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Tŕ giới ba la mật?”.
Đức Phật phán dạy: “Này Tu Bồ Đề! Lúc bố thí, đại Bồ Tát đem sự bố thí đó hồi hướng nhứt thiết trí, ở trong tất cả chúng sanh, thân, khẩu, ư an trụ nơi đức từ. Đây là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Tŕ giới ba la mật”.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Nhẫn nhục ba la mật?
- Này Tu Bồ Đề! Lúc đại Bồ Tát bố thí, kẻ lănh thọ giận mắng Bồ Tát, Bồ Tát nhịn nhục chẳng sanh ḷng phiền giận. Đây là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Nhẫn nhục ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Tinh tấn ba la mật?
- Này Tu Bồ Đề! Lúc đại Bồ Tát bố thí, kẻ lănh thọ giận mắng, Bồ Tát bố thí thêm và nghĩ rằng tôi phải bố thí chẳng nên có ḷng hối tiếc, liền lúc đó phát sanh hai tinh tấn: thân tinh tấn và tâm tinh tấn. Đây là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Tinh tấn ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Thiền na ba la mật?
- Này Tu Bồ Đề! Lúc bố thí, Bồ Tát hồi hướng nhứt thiết trí, chẳng mong bực Thanh Văn, Bích Chi Phật, chỉ nhứt tâm nghĩ đến nhứt thiết trí. Đây là Đại Bồ Tát an trụ bố thí ba la mật mà nắm lấy Thiền na ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Bát nhă ba la mật?
- Này Tu Bồ Đề! Lúc bố thí, đại Bồ Tát biết bố thí là không hư huyễn ảo, chẳng thấy v́ chúng sanh bố thí có ích hay vô ích. Đây là đại Bồ Tát an trụ Bố thí ba la mật mà nắm lấy Bát nhă ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Tŕ giới ba la mật, thân, khẩu, ư ba nghiệp phát sanh phước đức bố thí giúp nên Vô Thượng Bồ Đề, giữ lấy công đức này, chẳng lấy bực Thanh Văn, Bích Chi Phật, an trụ trong Tŕ giới ba la mật, chẳng biết đoạt mạng sống kẻ khác, chẳng biết trộm của cải tài vật kẻ khác, chẳng làm tà dâm, chẳng vọng ngôn, chẳng lưỡng thiệt, chẳng ác khẩu, chẳng ỷ ngữ, chẳng tham lam bỏn sẻn, chẳng giận giữ ganh ghét, chẳng tà kiến, thật hành bố thí: kẻ đói cho ăn, kẻ khát cho uống, cần xe cho xe, cần áo cho áo, cần chuỗi ngọc cho chuỗi ngọc, cần hương hoa cho hương hoa, cần giường nệm, pḥng nhà, đèn đuốc, tất cả đồ tư sanh đều cung cấp cho cả, đem sự bố thí đó cùng chung với chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề, hồi hướng như vậy th́ chẳng sa vào bực Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đây là đại Bồ Tát an trụ Tŕ giới ba la mật mà nắm lấy Bố thí ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát an trụ trong Thi ba la mật, nếu có ai đến làm ră rời thân thể, lúc đó Bồ Tát chẳng sanh một niệm giận thù mà nghĩ rằng: Tôi được sự lợi ích rất lớn, họ đến làm thân thể tôi rời ră, tôi không có một niệm hận thù. Đây là đại Bồ Tát an trụ Tŕ giới ba la mật mà nắm lấy Nhẫn nhục ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát thân tinh tấn và tâm tinh tấn thường chẳng ĺa bỏ, nghĩ rằng: Tất cả chúng sanh ở trong biển sanh tử, tôi phải cứu vớt đặt họ trên bờ cam lồ. Đây là đại Bồ Tát an trụ Tŕ giới ba la mật mà nắm lấy Tinh tấn ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát nhập sơ thiền, nhị thiền, tam thiền, tứ thiền, chẳng tham bực Thanh Văn, Bích Chi Phật, nghĩ rằng: Tôi phải an trụ trong Thiền na ba la mật để độ tất cả chúng sanh trong sanh tử. Đây là đại Bồ Tát an trụ tŕ giới ba la mật mà nắm lấy Thiền na ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát an trụ Tŕ giới ba la mật không có pháp nào thấy được: hoặc pháp tác, pháp vô tác, pháp số, pháp tướng, hoặc hữu hoặc vô, chỉ thấy tất cả đều chẳng ngoài tướng như, do sức phương tiện Bát nhă ba la mật nên chẳng sa vào bực Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đây là Đại Bồ Tát an trụ Tŕ giới ba la mật mà nắm lấy Bát nhă ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Nhẫn nhục ba la mật mà nắm lấy năm ba la mật kia?
- Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát từ lúc mới phát tâm đến lúc ngồi đạo tràng, trong khoảng thời gian đó, nếu có chúng sanh nào đến giận mắng, hoặc chặt đức thân thể, Bồ Tát an trụ nhẫn nhục nghĩ rằng: Tôi phải bố thí tất cả chúng sanh, chẳng nên chẳng cho, chúng sanh cần ăn uống, cho ăn uống, nhẫn đến tất cả đồ tư sanh nếu cần tôi đều cho họ tất cả, đem công đức đó cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề. Lúc Bồ Tát hồi hướng chẳng sanh hai tâm niệm: ai hồi hướng và hồi hướng chỗ nào. Đây là đại Bồ Tát an trụ nhẫn nhục ba la mật mà nắm lấy Bố thí ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát từ lúc mới phát tâm đến lúc ngồi đạo tràng, trong khoảng thời gian đó trọn chẳng giết hại, trộm cướp, tà dâm nhẫn đến chẳng tà kiến, cũng chẳng tham bực Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đem công đức đó cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề. Lúc hồi hướng, Bồ Tát chẳng sanh ba tâm niệm: ai hồi hướng, dùng pháp ǵ để hồi hướng và hồi hướng chỗ nào. Đây là đại Bồ Tát an trụ Nhẫn nhục ba la mật mà nắm lấy tŕ giới ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát an trụ Nhẫn nhục ba la mật, phát sinh Tinh tấn nghĩ rằng: Tôi sẽ qua một do tuần, hoặc mười trăm ngàn muôn ức do tuần, tôi sẽ qua một thế giới nhẫn đến qua trăm ngàn muôn ức thế giới hoặc chỉ để khuyên dạy một người tŕ ngũ giới thôi, huống là làm cho họ được quả Tu Đà Hoàn nhẫn đến quả A La Hán, Bích Chi Phật hay quả Phật. Đem công đức đó cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề. Đây là đại Bồ Tát an trụ Nhẫn nhục ba la mật mà nắm lấy Tinh tấn ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát an trụ Nhẫn nhục ba la mật, ĺa dục, ĺa ác, những pháp bất thiện, có giác, có quán, ly sanh hỉ lạp nhập sơ thiền, nhẫn đến xả niệm thanh tịnh nhập tứ tứ thiền, trong các thiền ấy tâm tâm sở thanh tịnh đều hồi hướng nhứt thiết trí. Lúc hồi hướng, Bồ Tát này ở nơi thiền và thiền chi đều bất khả đắc. Đây là đại Bồ Tát an trụ nhẫn nhục ba la mật mà nắm lấy Thiền na ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát an trụ nhẫn nhục ba la mật, quán các pháp hoặc tướng ly, tướng tịch diệt, tướng vô tận, chẳng chứng lấy tướng tịch diệt, nhẫn đến ngồi đạo tràng được nhứt thiết chủng trí, rời đạo tràng để chuyển pháp luân. Đây là đại Bồ Tát an trụ Nhẫn nhục ba la mật mà nắm lấy Bát nhă ba la mật, v́ là chẳng lấy bỏ vậy.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Tinh tấn ba la mật mà nắm lấy ba la mật kia?
- Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ tinh tấn ba la mật, thân tâm tinh tấn chẳng lười chẳng nghỉ, tự nghĩ rằng: Tôi quyết chắc sẽ được Vô Thượng Bồ Đề, chẳng phải không được. V́ lợi ích cho chúng sanh mà Bồ Tát này đến một do tuần hoặc đến trăm ngàn muôn ức do tuần, hoặc qua một thế giới hoặc qua trăm ngàn muôn ức thế giới, hoặc chẳng dạy được một người vào trong Phật đạo, Thanh Văn đạo, hoặc chỉ dạy được một người hành mười nghiệp đạo lành, tinh tấn chẳng biếng trễ, làm pháp thí và tài thí cho họ được đầy đủ. Đem công đức này cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề, chẳng hồi hướng bực Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đây là Bồ Tát an trụ Tinh tấn ba la mật mà nắm lấy Bố thí ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Tinh tấn ba la mật từ lúc mới phát tâm đến lúc ngồi đạo tràng, tự ḿnh chẳng sát sanh, chẳng bảo người sát sanh, hoan hỷ khen ngợi người chẳng sát sanh, nhẫn đến tự ḿnh xa rời tà kiến, bảo người xa rời tà kiến, hoan hỷ khen ngợi người chẳng tà kiến. Bồ Tát này an trụ Tŕ giới ba la mật, chẳng cầu phước cơi Dục, cơi Sắc, cơi Vô sắc, chẳng cầu bực Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đem công đức này cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề, Bồ Tát chẳng sanh ba tâm niệm: chẳng thấy người hồi hướng, chẳng thấy pháp hồi hướng và chẳng thấy chỗ hồi hướng. Đây là Bồ Tát an trụ Tinh tấn ba la mật mà nắm lấy tŕ giới ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Đại Bồ Tát an trụ Tinh tấn ba la mật từ lúc mới phát tâm đến lúc ngồi đạo tràng, trong khoảng thời gian đó hoặc có Người hay Phi Nhơn đến chặt đứt rời ră thân thể, Bồ Tát suy nghĩ: Ai chém tôi, ai chặt tôi, ai cướp hại tôi. Bồ Tát lại nghĩ rằng: Tôi được lợi ích lành rất lớn, tôi v́ chúng sanh mà thọ lấy thân này, hôm nay chúng sanh đến lấy lại. Khi đó Bồ Tát chánh ức niệm thiệt tướng các pháp. Đem công đức này cùng chung với chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề, chẳng cầu bực Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đây là Bồ Tát an trụ Tinh tấn ba la mật mà nắm lấy Nhẫn nhục ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Tinh tấn ba la mật ĺa dục ác bất thiện, có giác, có quán, ly sanh hỉ lạc nhập sơ thiền, nhập nhị thiền, tam thiền, tứ thiền, nhập từ, bi, hỉ, xả, nhẫn đến nhập phi tưởng phi phi tưởng xứ định, thọ tŕ bốn thiền, bốn vô lượng tâm và bốn vô sắc định này, chẳng thọ quả báo mà thọ sanh nơi lợi ích chúng sanh để đem sáu ba la mật thành tựu chúng sanh, đó là Đàn na ba la mật đến Bát nhă ba la mật, từ một Phật độ này đến một Phật độ khác, cúng dường thân cận chư Phật để trồng căn lành. Đây là Bồ Tát an trụ tinh tấn ba la mật mà nắm lấy Thiền na ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Tinh tấn ba la mật, chẳng thấy pháp Đàn na ba la mật, nhẫn đến chẳng thấy pháp Thiền na ba la mật, chẳng thấy tướng Thiền na ba la mật, chẳng thấy pháp tứ niệm xứ, chẳng thấy tướng tứ niệm xứ, nhẫn đến chẳng thấy pháp nhứt thiết chủng trí, chẳng thấy tướng nhứt thiết chủng trí. Thấy tất cả pháp: phi pháp, phi phi pháp. Đối với tất cả pháp, Bồ Tát không chấp trước. Bồ Tát này chỗ làm đúng như chỗ nói. Đây là Bồ Tát an trụ tinh tấn ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là đại Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật mà nắm lấy năm ba la mật kia?
- Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật ĺa dục, ĺa ác bất thiện, có giác, có quán, ly sanh hỉ nhập sơ thiền, nhập nhị thiền, tam thiền, tứ thiền, nhập từ, bi, hỉ, xả, nhẫn đến nhập phi hữu tưởng phi vô tưởng xứ định, an trụ trong Thiền na ba la mật, tâm chẳng loạn động, thật hành tài pháp hai sự bố thí lợi ích chúng sanh. Bồ Tát này tự ḿnh hành hai sự bố thí, dạy người hành bố thí, ca ngợi pháp bố thí và hoan hỉ khen ngợi người hành bố thí. Đem công đức này cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề, chẳng cầu bực Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đây là Bồ Tát an trụ thiền na ba la mật mà nắm lấy Đàn na ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật chẳng sanh tâm dâm dục, sân khuể, ngu si, chẳng năo hại người, chỉ tu hành tâm tương ưng nhứt thiết trí. Đem công đức này cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề, chẳng cầu bực Thanh Văn, Bích Chi Phật. Đây là Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật mà nắm lấy Tŕ giới ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật quán sắc như đống bọt, quán thọ như bong bóng nước, quán tưởng như ánh nắng chói, quán hành như cây chuối, quán thức như huyễn ảo. Lúc quán như vậy, thấy năm ấm là tướng không bền chắc, nghĩ rằng: Chém tôi là ai? Chặt tôi là ai? Ai là thọ, là tưởng, ai là hành, là thức, ai là người mắng, ai là người bị mắng, ai sanh ḷng giận. Đây là Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật mà nắm lấy nhẫn nhục ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật nhập các thiền định. Các thiền, các định và những tướng thiền chi đó sanh khởi những thứ thần thông: đi trên nước như đất, vào trong đất như nước, có thiên nhĩ, biết tâm niệm người khác là loạn hay định, biết những đời trước, có thiên nhăn. Nương năm thần thông đó, Bồ Tát từ một Phật độ đến một Phật độ, thân cận cúng dường chư Phật để trồng căn lành, thanh tịnh Phật độ, thành tựu chúng sanh. Đem công đức này cùng chung với tất cả chúng sanh hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề. Đây là Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật mà nắm lấy Tinh tấn ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật chẳng thấy có sắc, chẳng thấy có thọ, tưởng, hành, thức, chẳng thấy có sáu ba la mật, chẳng thấy có tứ niệm xứ đến nhứt thiết chủng trí, chẳng thấy có tánh hữu vi, tánh vô vi, v́ chẳng thấy có nên chẳng tác, v́ chẳng tác nên chẳng sanh, v́ chẳng sanh nên chẳng diệt. Tại sao vậy? V́ có Phật hay không Phật vẫn là như: pháp tướng, pháp tánh thường trụ, chẳng sanh, chẳng diệt. Bồ Tát này thường nhứt tâm đúng nhứt thiết chủng trí. Đây là Bồ Tát an trụ Thiền na ba la mật.
- Bạch đức Thế Tôn! Thế nào là Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật mà nắm lấy năm ba la mật kia?
- Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật: nội không, nội không bất khả đắc, ngoại không, ngoại không bất khả đắc, nội ngoại không, nội ngoại không bất khả đắc, không không, không không bất khả đắc, nhẫn đến nhứt thiết pháp không, nhứt thiết pháp không bất khả đắc. Bồ Tát an trụ trong mười bốn không đó, chẳng thấy có tướng sắc hoặc không hay chẳng không, chẳng thấy có tướng thọ, tưởng, hành, thức hoặc không hay chẳng không, nhẫn đến chẳng thấy có Vô Thượng Bồ Đề hoặc không hay chẳng không, chẳng thấy có tánh hữu vi, tánh vô vi hoặc không hay chẳng không. Bồ Tát này an trụ trong Bát nhă ba la mật như vậy có bố thí đều quán bố thí không. Những ǵ là không? Người thí, kẻ thọ và tài vật đều không, chẳng cho tâm niệm bỏn sẻn tham trước sanh khởi. Tại sao vậy? Đại Bồ Tát hành Bát nhă ba la mật từ lúc mới phát tâm đến lúc ngồi đạo tràng không có vọng tưởng phân biệt, như chư Phật lúc được Vô Thượng Bồ Đề không có tâm tham trước, đại Bồ Tát lúc hành Bát nhă ba la mật cũng không có tâm tham trước. Chỗ đáng tôn trọng nhứt của Bồ Tát này chính là Bát nhă ba la mật vậy. Đây là Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật mà nắm lấy Đàn na ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật chẳng sanh tâm Thanh Văn, Bích Chi Phật. Với Bồ Tát này, bực Thanh Văn, Bích Chi Phật bất khả đắc, tâm xu hướng Thanh Văn, Bích Chi Phật cũng bất khả đắc. Bồ Tát này từ lúc mới phát tâm đến lúc ngồi đạo tràng, trong khoảng thời gian đó tự ḿnh chẳng sát sanh, chẳng bảo người sát sanh, hoan hỉ khen ngợi người chẳng sát sanh, nhẫn đến tự ḿnh không tà kiến, chẳng bảo người tà kiến, ca ngợi pháp chẳng tà kiến, hoan hỉ khen ngợi người chẳng tà kiến. Do v́ nhơn duyên tŕ giới này không có pháp nắm lấy được, hoặc bực Thanh Văn, Bích Chi Phật huống là những pháp khác. Đây là Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật nắm lấy Tŕ giới ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật phát sanh tùy thuận pháp nhẫn, nghĩ rằng trong pháp này không có pháp ǵ hoặc sanh hoặc diệt, hoặc sanh hoặc tử, không có pháp ǵ hoặc chửi hoặc mắng, hoặc chém hoặc chặt, hoặc trói hoặc đánh, hoặc đạp hoặc giết. Bồ Tát này từ lúc mới phát tâm đến lúc ngồi đạo tràng, nếu hoặc có tất cả chúng sanh đến mắng chửi, dùng dao gậy ngói đá chém chặt tổn hại, Bồ Tát chẳng động tâm, Bồ Tát nghĩ rằng: Rất lạ thay, trong pháp này chẳng có ai bị mắng giết tổn hại cả mà chúng sanh lại nhận sự khổ năo này. Đây là Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật nắm lấy Nhẫn nhục ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật v́ chúng sanh mà thuyết pháp khiến họ hành sáu ba la mật, dạy họ tu tứ niệm xứ đến bát thánh đạo, cho họ được quả Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán, Bích Chí Phật, cho họ được quả Vô Thượng Bồ Đề, chẳng an trụ trong tánh hữu vi, chẳng an trụ trong tánh vô vi. Đây là Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật mà nắm lấy Tinh tấn ba la mật.
Này Tu Bồ Đề! Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật nhập tất cả các tam muội, ngoại trừ tam muội của chư Phật, hoặc tam muội của Thanh Văn, của Bích Chi Phật, của Bồ Tát đều hành, đều nhập cả. Nơi các tâm tam muội đó, Bồ Tát nghịch thuận xuất nhập tám bội xả: bội xả thứ nhất là trong có sắc tướng ngoài quán sắc, bội xả thứ hai là trong không sắc tướng ngoài quán sắc, bội xả thứ ba là tịnh bội xả thân tác chứng, bội xả thứ tư là vượt qua tất cả sắc tướng, dứt diệt tướng có đối đăi, v́ chẳng nghĩ nhớ các thứ sắc tướng nên nhập hư không vô biên xứ, bội xả thứ năm là vượt qua tất cả hư không xứ, nhập thức vô biên xứ, bội xả thứ sáu là vượt qua tất cả thức xứ, nhập vô sở hữu xứ, bội xả thứ bảy là vượt qua tất cả vô sở hữu xứ, nhập phi hữu tưởng phi vô tưởng xứ, bội xả thứ tám là vượt qua tất cả phi tưởng phi phi tưởng xứ, nhập diệt thọ, tưởng, định. Nơi chánh định tám thứ bội xả, Bồ Tát này nghịch thuận xuất nhập chín thứ đệ định: bốn thiền, bốn định vô sắc và diệt thọ tưởng định. Bồ Tát này nói tám bội xả và chín thứ đệ định mà nhập sư tử phấn tấn tam muội: nhập sơ thiền, xuất sơ thiền, nhập nhị thiền, nhẫn đến xuất phi phi tưởng xứ định nhập diệt tận định, xuất diệt tận định nhập phi phi tưởng xứ định nhẫn đến xuất nhị thiền, nhập sơ thiền. Bồ Tát này y nơi sư tử phấn tấn tam muội mà nhập siêu việt tam muội: nhập sơ thiền, xuất sơ thiền nhập nhị thiền, nhẫn đến xuất phi phi tưởng xứ nhập diệt thọ tưởng định, xuất diệt tận định nhập sơ thiền, xuất sơ thiền nhập diệt tận định, xuất diệt tận định nhập nhị thiền, xuất nhị thiền nhập diệt tận định, xuất diệt tận định nhập tam thiền, xuất tam thiền nhập diệt tận định, xuất diệt tận định nhập hư không xứ, xuất hư không xứ nhập diệt tận định, xuất diệt tận định nhập thức xứ, xuất thức, xứ nhập diệt tận định nhập thức xứ, xuất thức, xứ nhập diệt tận định, xuất diệt tận định nhập vô sở hữu xứ, xuất vô sở hửu xứ nhập diệt tận định, xuất diệt tận định nhập phi phi tưởng xứ, xuất phi phi tưởng xứ nhập diệt tận định nhập tán tâm ra tán tâm nhập diệt tận định, xuất diệt tận định lại nhập tán tâm, ra tán tâm nhập phi phi tưởng xứ, xuất phi phi tưởng xứ lại vào tán tâm, ra tán tâm nhập vô sỡ hữu xứ, xuất vô sở hữu xứ vào tán tâm, ra tán tâm nhập thức xứ, xuất thức xứ vào tán tâm, ra tán tâm nhập không xứ, xuất không xứ vào tán tâm, ra tán tâm nhập tứ thiền, xuất tứ thiền vào tán tâm, ra tán tâm nhập tam thiền, xuất tam thiền vào tán tâm, ra tán tâm nhập nhị thiền, xuất nhị thiền vào tán tâm, ra tán tâm nhập sơ thiền, xuất sơ thiền vào tán tâm. Bồ Tát này ở nơi siêu việt tam muội chứng được tướng b́nh đẳng của tất cả pháp. Đây là Bồ Tát an trụ Bát nhă ba la mật mà nắm lấy Thiền na ba la mật”.
Hết quyển 22
  
|