|
KINH PHẬT THUYẾT CHÚNG HỨA-MA-ĐẾ
Hán dịch: Đời Triệu Tống, Tam tạng Pháp Sư Pháp Hiền.
Việt dịch: Linh-Sơn Pháp Bảo Đại Tạng Kinh
-o0o-
Quyển 12
Bấy giờ Đức Thế Tôn ở tại khu Hàn lâm đă nhận lời thỉnh của trưởng giả Cấp Cô Độc và biết trước ở nước Xá-vệ có nhiều người ngoại đạo tu khổ hạnh, khá thông minh tuy siêng năng tu tập nhưng chưa được giải thoát. Đức Phật cũng thấy nhân duyên hóa độ của họ đă đến, mà trong chúng th́ Tôn giả Xá-lợi-phất có nhiều túc duyên với họ, vậy nên phái Tôn giả đến đó sẽ có nhiều lợi ích.
Đức Phật bèn gọi Tôn giả Xá-lợi-phất dặn nên đến trước nơi nước Xá-vệ để giúp trưởng giả Cấp Cô Độc xây dựng tinh xá. Tôn giả vâng lời Phật sang nước Xá-vệ, đến gặp trưởng giả cấp Cô Độc. Trưởng giả đem những lời ngoại đạo thách thức thưa với Tôn giả và hỏi ư của Tôn giả như thế nào, lại nói thêm:
-Mọi người trong nước Xá-vệ chưa biết đến Phật, trong cuộc tranh tài này họ sẽ thấy được cao thấp, nhờ đó mà Phật pháp được tuyên dương.
Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:
-Quư hóa quá, đó là những lời rất đáng chú ư.
Nói xong, Tôn giả nhập định xem xét thấy những người ngoại đạo và dân chúng ở nước Xá-vệ căn duyên đă đến, nhưng chờ tới bảy hôm nữa th́ mới là thời gian thuận tiện.
Tôn giả xuất định, nói với trưởng giả:
-Hăy hẹn với họ bảy ngày nữa th́ mới tranh tài.
Trưởng giả thông báo ngày ấy cho các nhóm ngoại đạo. Nghe xong, họ bèn bàn với nhau:
-Vị ấy hẹn bảy ngày th́ một là biết sẽ không thắng nên t́m cách âm thầm rút lui, hai là đi t́m bạn bè đến trợ giúp. Vậy sao chúng ta không đi mời thêm bạn bè?
Bàn xong, họ đi khắp nơi để t́m bạn bè trợ giúp và t́m được một người Bà-la-môn tên Xích Nhăn. Bọn họ liền nói với người ấy:
-Đệ tử lớn của Sa-môn cồ-đàm thách tranh luận với chúng ta, Ngài cùng đạo, vậy hăy giúp chúng tôi, bởi nếu ta thắng th́ quyền lợi sẽ không mất, c̣n nếu họ thắng th́ chúng ta phải đi về đâu?
Người ấy hỏi:
-Chừng nào th́ tranh tài?
Đáp:
-Quá bảy ngày nữa.
Vị Bà-la-môn ấy nói:
-Vậy đến lúc ấy th́ báo cho tôi, tôi sẽ đến giúp các bạn.
Thế nhưng người Bà-la-môn kia vẫn sợ thua, nên ḷng rất lo lắng, liền thông báo đến các nơi để t́m thêm vây cánh. Trong thời gian ấy trưởng giả Cấp Cô Độc t́m nơi yên tĩnh, rộng răi để lập đài làm chốn tranh luận, lập một ṭa sư tử cho Tôn giả Xá-lợi-phất và một ṭa cao cho vị ngoại đạo kia.
Sau khi đă sắp xếp xong, trưởng giả cho bố cáo xa gần. Đến ngày tranh tài, mọi người già trẻ hoặc v́ công hay tư, có tất cả một trăm ngàn người, lại có cả các Bà-la-môn ngoại đạo từ nước ngoài đều đến nơi thi đấu.
Trưởng giả Cấp Cô Độc tay nâng lư hương cùng với quyến thuộc rước Tôn giả Xá-lợi-phất lên ṭa sư tử. Tôn giả an tọa, mọi người nh́n ngắm thấy uy nghi của ngài, ai ai cũng ngợi khen. Bên kia, vị Bà-la-môn ngoại đạo ấy cũng được chúng ngoại đạo rước lên ṭa cao an tọa.
Tôn giả Xá-lợi-phất lên tiếng hỏi:
-Ông muốn thi tài như thế nào?
Vị ngoại đạo nói:
-Ta biến hiện như thế nào th́ ông cũng biến như thế.
Tôn giả nói:
-Điều ta làm th́ trời, người đều không làm được, sao ông bảo ta biến hóa như ông? Này Bà-la-môn Xích Nhăn, những ǵ ông biến ra ta đều có thể phá được.
Bà-la-môn Xích Nhăn hóa ra một cội cây có hoa nở vừa đẹp vừa thơm khiến mọi người khen ngợi. Tôn giả dùng thần lực hóa ra cơn gió chỉ thổi nhẹ qua là bao nhiêu hoa tàn rụng tơi tả hết. Xích Nhăn lại hóa ra một ao nước trong lành mọc đầy hoa sen, mọi người đều khen là tài t́nh, Tôn giả biến ra một con voi lớn, thân h́nh uy nghi lội xuống ao vùng vẫy làm tất cả hoa sen đều bị tàn tạ. Ngoại đạo lại hóa ra con rồng bảy đầu, giương vây trợn mắt nhào lộn trên không, Tôn giả hóa ra vua của loài Kim sí điểu từ không trung bổ xuống trên đầu rồng làm rồng phải hàng phục. Cuối cùng, ngoại đạo hóa ra thần La-sát hiện ra trước chúng hội, khiến mọi người đều khiếp sợ. Tôn giả tŕ chú, dùng thần thông trói thần La-sát, khiến thần La-sát giận dữ v́ đau khổ. Ngoại đạo sợ hăi, lông tóc dựng đứng, sợ bị tổn thương nên lên tiếng cầu cứu, nói với Tôn giả:
-Nay tôi xin quy y, xin ngài cứu giúp.
Tôn giả ngưng tŕ chú, thần La-sát không c̣n giận dữ nữa. Xích Nhăn Bà-la-môn thoát được tai họa là sự giận dữ của thần La-sát và tự biết con đường tu tập của ḿnh không phải chánh đạo, nên cung kính thưa Tôn giả Xá-lợi-phất:
-Nay con xin theo Tôn giả xuất gia làm Sa-môn. Xin Tôn giả thương xót thâu nhận.
Tôn giả nhận ông ta vào hàng Sa-môn. Sau đó Xích Nhăn siêng năng tu tập, diệt được phiền năo, dù c̣n trong ba cơi nhưng đă trừ được ba độc, tâm b́nh đẳng như hư không, xem vàng như đất. Sau một thời gian tu tập liền đạt tam minh, lục thông và chứng quả La-hán, được Đế Thích Thiên vương đến cúng dường.
Lúc đó mọi người kinh ngạc chăm chú ngắm nh́n Tôn giả Xá-lợi-phất đồng cất tiếng ngợi khen, xem ngài như bậc Đệ nhất luận sư không ai sánh bằng giống như ngưu vương ở giữa bầy trâu, tất cả đều chiêm ngưỡng Tôn giả không biết chán.
Biết được tâm ư của mọi người đến lúc có thể hóa độ được, Tôn giả Xá-lợi-phất liền giảng về pháp Tứ thánh đế. Khi nghe xong bài pháp, trong đại chúng có người phát tâm quy y Tam bảo, có người phát tâm cầu quả Thanh văn, có người phát tâm đạt quả Bích-chi-phật, có người phát tâm đạt đạo Vô thượng Bồ-đề, có những người xin xuất gia và chứng quả vị Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm hoặc A-la-hán.
Sau cuộc tranh luận, mọi người đều ra về. Trong chúng ngoại đạo có một số người tánh t́nh cố chấp, cho rằng thua cuộc là nhục nhă nên bèn họp kín với nhau bàn mưu giả vào xin làm thợ cho trưởng giả để gặp lúc thuận lợi th́ sát hại Tôn giả. Bàn xong, họ đến gặp và nói với trưởng giả:
-Ông làm mất quyền lợi của chúng tôi, nay chúng tôi không có nơi nương tựa, vậy xin ông thương t́nh nhận chúng tôi vào làm công cho ông để c̣n gần quê hương, nếu ông không nhận chúng tôi lại phải đi tới nước khác.
Họ van nài nhiều phen, khiến ai cũng phải cảm động. Trưởng giả đem lời ấy thưa với Tôn giả Xá-lợi-phất, để với ḷng nhân nhờ Tôn giả xem xét việc ấy. Tôn giả liền nhập định, xem thấy những người ấy không bao lâu nữa sẽ đắc đạo nên bảo trưởng giả không cần phải lo lắng.
Trưởng giả trở về và nhận những người ngoại đạo ấy vào làm việc. Tôn giả hóa ra một người để cầm đầu những người thợ ấy, rồi ở sau quan sát, biết rằng căn duyên của họ đă thuần thục, có thể hóa độ được, liền đến nơi họ làm việc, chọn một bóng cây ung dung ngồi tham thiền. Lúc ấy những người ngoại đạo ban đầu nghĩ là ḿnh đă gặp thuận lợi nên mỗi người vui mừng muốn đến gần, nhưng người cầm đầu đă dùng cây xua đuổi, không cho họ tới gần Tôn giả.
Làm việc mệt nhọc, họ cất tiếng kêu cứu:
-Đại Thánh Tôn giả, xin mau đến cứu chúng tôi.
Ngài Xá-lợi-phất bảo:
-Các ngươi làm việc mệt nhọc, vậy hăy tạm nghỉ đi.
Những kẻ ngoại đạo ấy thầm nghĩ: “Vị Đại Tôn giả này đă biết chúng ta có âm mưu hăm hại người mà vẫn cho phép chúng ta nghỉ ngơi. Thật là vô cùng xấu hổ, chúng ta c̣n biết nói ǵ nữa đây.” Tôn giả Xá-lợi-phất biết họ có ư ăn năn và thời điểm giáo hóa họ cũng đă đến nên bảo họn đến gần. Khi họ đến, Tôn giả giảng dạy về pháp Tứ thánh đế. Những kẻ ngoại đạo nghe xong bài pháp bao nhiêu tri kiến cũ nặng nề như hai mươi ngọn núi của họ đă bị trí tuệ kim cang phá vỡ nát vụn. Ngay lúc đó, tất cả bọn họ đều đạt được quả vị Tu-đà-hoàn và xin với Tôn giả cho phép được xuất gia. Tôn giả Xá-lợi- phất nhận cho họ xuất gia làm Sa-môn. Sau một thời gian siêng năng tu tập, giữ ǵn phạm hạnh, họ đều thấu hiểu rốt ráo con đường thoát khỏi luân hồi, diệt trừ phiền năo, chứng quả La-hán, tâm b́nh đẳng như hư không, xem vàng như đất, bỏ mọi lợi dưỡng thế gian, nội tâm an tĩnh, trong lành, được tất cả chư Thiên và trời Đế Thích cúng dường.
Sau khi hóa độ các kẻ ngoại đạo ấy xong, Tôn giả Xá-lợi-phất cùng với trưởng giả Cấp Cô Độc dùng dây đo đạc kích thước để xây cất tinh xá. Đo đạc chu vi xong, trưởng giả Cấp Cô Độc do có phước báo, được chư Thiên ở cung trời Đâu-suất hiện ra cung điện vàng, nhưng trưởng giả không hiểu được dụng ư của chư Thiên, nên nói với Tôn giả Xá-lợi-phất:
-Ngôi tinh xá này không phải chỉ dành riêng cho các vị La-hán mà là xây cho Đức Phật.
Xá-lợi-phất nói:
-Tôi lầm trước hết là v́ Đức Như Lai nhưng sau cũng v́ các vị La-hán. Ông tặng đất này, nên chư Thiên mới hiện điềm báo.
Ngài Xá-lợi-phất liền cho trưởng giả có được Thiên nhăn để ông thấy điềm báo ấy. Thấy được cung điện vàng, trưởng giả Cấp- cô-độc ngạc nhiên, vui mừng vô cùng và phát tâm thượng phẩm.
Tôn giả Xá-lợi-phất tự cầm một đầu dây, bảo trưởng giả giữ đầu kia, lần lượt chia ra mười sáu pḥng lớn và sáu mươi pḥng nhỏ, nơi dành cho Đức Phật, nơi dành cho chúng Tăng, mỗi chi tiết đều đă hoạch định xong, các cung điện hiện ra trong tâm trí trưởng giả thật trang nghiêm. Tôn giả lại giúp cho trưởng giả có được thần thông Thiên nhăn, nh́n thấy những cung điện nơi cơi trời khiến trưởng giả vô cùng vui mừng, reo lên:
-Việc làm của ta sẽ cảm ứng được lợi ích phước đức như thế sao!
Trưởng giả tự thấy phước báo đời sau nhiều điều khác lạ, nên với việc xây dựng lại càng siêng năng gấp bội.
Tinh xá xây cất xong, trưởng giả cho trang bị đầy đủ mọi phương tiện bên trong rồi đến thưa Tôn giả Xá-lợi-phất:
-Thưa Tôn giả, đón Đức Thế Tôn đến đây phải như thế nào?
Tôn giả đáp:
-Nên dùng nghi thức như đối với vị Chuyển luân vương.
Trưởng giả liền cho dựng từ nước Xá-vệ đến thành Vương xá, cứ mười câu-lô-xá là một cung điện để Đức Phật và Thánh chúng nghỉ ngơi khi dừng lại trên đường. Bên trong những cung điện ấy có kho chứa mọi vật dụng, lại đặt một người ở đó để giữ ǵn và lấy nước bạch đàn hương hàng ngày rưới cho thơm sạch, v́ để đón Như Lai nên phải luôn tinh khiết. Các nơi chuẩn bị xong, trưởng giả cho người đến thành Vương xá thỉnh Đức Phật và Thánh chúng, ông nói với người được sai đi:
-Nhà ngươi đến nơi thay ta mà bạch Phật rằng trưởng giả Cấp Cô Độc cung kính đảnh lễ Phật và xin vấn an Đức Thế Tôn có được ít bệnh, ít phiền, mọi việc có được an vui không? Tinh xá nay đă lập xong, nguyện xin Đức Phật và Thánh chúng thương xót quang lâm. Chúng con nguyện sẽ suốt đời hết ḷng phụng sự Đức Phật và chư Thánh chúng đủ mọi phương tiện y phục, ngọa cụ, y dược cùng mọi tiện nghi khác, xin Bậc Đại Giác hăy soi xét ḷng thành của chúng con.
Người được sai đi vâng lănh lời dặn, đem hết ḷng thành thưa đầy đủ với Phật, rồi cúi đầu đảnh lễ sát đất để tỏ hết ḷng cung kính Đức Phật, lại đứng lên nhiễu ba ṿng quanh người, rồi đứng sang một bên.
V́ muốn làm lợi ích và an vui cho chúng sinh nên Đức Phật đă lặng yên tỏ dấu chấp nhận lời thỉnh cầu ấy. Vị sứ giả biết Đức Phật đă nhận lời, liền nhanh chóng quay xe về thành Xá-vệ gặp trưởng giả Cấp cô độc để báo rằng Đức Như Lai nghe lời thỉnh đă im lặng, chắc chắn người sẽ đến. Trưởng giả vui mừng chuẩn bị cờ lọng, hương hoa để nghênh tiếp Đức Phật.
Bấy giờ Đức Thế Tôn bảo các vị La-hán cùng rời thành Vương xá đến nước Xá-vệ, theo lời thỉnh của trưởng giả Cấp Cô Độc. Trên đường đi Đức Phật nh́n đại chúng và nói:
-Quyến thuộc của Ta là những người đă điều phục thân tâm, xa ĺa tham dục, khéo giải thoát là bậc A-la-hán, đó là quyến thuộc của Phật. Thí như Ngưu vương ở trong đàn hoặc như Tượng vương có đàn voi vây quanh, vua Sư tử có đàn sư tử vây quanh, Nga vương có đàn ngỗng vây quanh, Kim sí vương có đàn Kim sí vây quanh; lại như học tṛ theo thầy, bệnh nhân t́m lương y, quân sĩ pḥ tướng lănh, các thương gia theo vị thương chủ; cũng như vua Chuyển luân có ngàn người con vây quanh, Tŕ Quốc Thiên vương có các nhạc thần vây quanh, Tăng Trưởng Thiên vương có quỷ Cưu-bàn-trà vây quanh, Quảng Mục Thiên vương có Long chúng vây quanh, Đa Văn Thiên vương có Dạ-xoa vây quanh, mặt trời có ngàn tia sáng vây quanh, mặt trăng có các sao vây quanh, Đế Thích có Thiên chúng vây quanh, Phạm vương có Phạm chúng vây quanh, đến như loài cá Tất-đế-di ở trong biển, như Thần biển quy tụ mọi loài thủy tộc, thân của Như Lai có ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ đẹp đầy đủ, trọn vẹn, ánh sáng trang nghiêm như ánh mặt trời rọi khắp nơi, bước đi vững vàng, trang nghiêm như ngọn núi báu, đầy đủ đức đại bi, mười lực, bốn vô úy... cùng tất cả các pháp.
Lúc bấy giờ Đức Thê Tôn, Đấng đă thành tựu mọi công đức, giải thoát hoàn toàn, cùng chúng Tăng vừa đi vừa hóa độ, dần dần đă đến nước Xá-vệ. Trưởng giả Cấp Cô Độc cùng các quyến thuộc và người hầu cầm tràng phan, bảo cái, hương hoa ra khỏi thành Xá-vệ rất xa để rước Đức Phật và Tăng đoàn, trăm ngàn người trong thành từ các vị trưởng giả đến nhân dân, nam nữ cũng đă đi theo ra thành đón Phật. Lại có vô số chư Thiên tại hư không hết lời ngợi khen. Khi Đức Thế Tôn vào thành, người dùng chân phải dẫm lên cổng thành, khiến cho đại địa hiện đủ sáu cách chấn động, phóng luồng ánh sáng chiếu khắp thế gian, trông trời tự nhiên kêu vang, các thứ hoa trời như hoa Ưu-bát-la, hoa Bát-nại-la, hoa Câu-mẫu-na, hoa Bôn-nă-lí- ca, hoa Mạn-đà-la kiếp thọ... tuôn xuống như mưa và rải xuống các loại hương như trầm hương, chiên-đàn hương, ma-la hương; các loại nhạc cũng tự nhiên tấu lên. Những người mù th́ được sáng, người điếc nghe được, người câm nói được, kẻ khuyết tật đều được lành lặn như xưa, kẻ đang say th́ tỉnh, kẻ ăn uống trúng độc vẫn b́nh yên, những người thù ghét nhau trở nên ḥa thuận, kẻ giam cầm được phóng thích, người có mang sinh nở vuông tṛn, cho đến người nghèo có được của... Khi Đức Thế Tôn vào thành đă đem lại vô số việc tốt lành và lợi ích như thế.
Khi đến nhà của trưởng giả, Phật và đại chúng lần lượt an tọa. Mọi người trong nhà trưởng giả đều đến đốt hương, dâng hoa cúng dường. Lễ bái xong, trưởng giả tay bưng lư hương thỉnh Phật và đại chúng về tinh xá. Khi Phật và Thánh chúng đều đă an tọa, trưởng giả dùng b́nh vàng đựng nước đến rưới lên tay của Phật, nhưng nước trong b́nh không chảy ra, trưởng giả nghĩ: “Chắc trước đây ta gây nghiệp bất thiện ǵ chăng, sao nay lại có chuyện lạ này?” Đức Phật biết ư nghĩ của trưởng giả, liền nói:
-Không phải là ông đă gây nghiệp bất thiện, chỉ v́ đất này, trong quá khứ ông đă từng làm tinh xá cúng dường cho Đấng Chánh Đẳng Chánh Giác nay ông cũng làm việc ấy. Làm bố thí nhưng chớ để tâm, nếu ĺa ḷng chấp trước th́ nước trong b́nh sẽ chảy ra.
Trưởng giả thưa:
-Nguyện đúng như Đức Phật dạy.
Nói xong, nước trong binh phát ra đủ năm thứ công đức. Sau khi đă rưới nước lên tay Phật, trưởng giả xin Đức Phật đặt tên cho ngôi tinh xá. Lúc ấy Thái tử Kỳ-đà đang có mặt trong lễ hội. Thái tử nghĩ: “Nếu Phật biết rơ sự việc th́ chắc tên ta được nói đến trước.” Phật biết tâm ư của Thái tử nên đặt tên cho tinh xá là Kỳ thọ cấp cô độc viên. Thái tử nghe xong vui vẻ vô cùng, càng tin tưởng Phật, liền dùng các loại vật tứ bảo để trang trí cửa tinh xá. Ngôi tinh xá ấy do vậy mà có tên là Kỳ thọ cấp cô độc tinh xá.
Bấy giờ vua nước Xá-vệ là Thắng Quân đại vương nghe Đức Phật đă du hóa đến nước ḿnh theo lời thỉnh cầu của trưởng giả Cấp Cô Độc và đang tại tinh xá, nên rất vui mừng liền đến đảnh lễ, khen ngợi Phật rồi ngồi sang một bên và thưa với Ngài:
-Tôi nghe nói Sa-môn cồ-đàm biết được tướng của tâm, đă chứng quả Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Thưa Sa-môn cồ- đàm, như pháp đă nói tâm có tà, chánh, thiện, ác, nhưng tướng của tâm là không đến, không đi, không thể biết, không thể nói. Đó là pháp rất sâu xa, làm sao thấu tỏ được?
Đức Phật đáp:
-Điều vua nói thật là chân thật. Tâm kia cũng gọi là tà, cũng gọi là chánh, cũng làm nên thiện, cũng làm nên ác, nhưng tướng của tâm là không đến, không đi, không thể biết cũng không thể nói. Điều đó rất sâu xa, nhưng Ta biết được tâm ấy và đă chứng Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác.
Vua nói:
-Thưa Sa-môn cồ-đàm, sao Ngài nói thế? Có những vị tu hành lâu năm như Ca-diếp Ma-ta-lê, Ngu-xá-ly tử, Tán-nhạ-duệ-vĩ-la-trí tử, A-nhĩ-đa-kế-xá-kiếm-mạt-la-ca, Câu-na-ca-đán-dă-nẵng, Nễ-nga- da-đà-nghê-dă-đế Tử... các vị ấy cũng biết được tướng của tâm mà c̣n chưa chứng được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, tại sao Sa-môn c̣n trẻ, lại mới xuất gia mà nói là đă chứng được?
Đức Phật nói:
-Thưa Đại vương, Đại vương chớ nói như thế. Ở đời có bôn việc không nên xem thường. Bốn việc ấy là ǵ? Một là con vua, hai là rồng nhỏ, ba là đốm lửa nhỏ, bốn là vị Tăng trẻ. V́ sao? Bởi v́ vị Thái tử nhỏ bé thuộc ḍng Sát-đế-lợi có đầy đủ đại phước đức của bậc đế vương khi trưởng thành sẽ có lúc nối ngôi, kẻ ngu si vô trí cho là nhỏ nên khinh thường đến khi Thái tử lên ngôi sẽ mang tội không kịp hối hận. Rồng là loài ác có thể biến h́nh to nhỏ bất thường, người ngu không biết tỏ ra khinh mạn, xúc phạm nó tất bị nó làm hại. Đốm lửa tuy nhỏ nhưng có thể đốt cháy tất cả, không nên thấy nó nhỏ mà xem thường, có ngày nó sẽ thiêu rụi cả khu rừng, xóm làng. Vị Tăng trẻ biết tu tập, tự giữ ǵn phạm hạnh thanh tịnh, dù tuổi c̣n trẻ nhưng vẫn có thể chứng quả tối thượng, không nên xem thường, bởi v́ việc giác ngộ, chứng quả không dựa vào già hay trẻ, sang hay hèn. Người đời vô trí không phân biệt được, kẻ phàm bậc thánh, gặp bậc A-la-hán mà hủy báng sẽ lănh lấy tội báo như cây Đa-la bị chặt không thể mọc lại được nữa. Kẻ ấy dù siêng năng sám hối cũng không thể tiêu tội được.
Vua Thắng Quân nghe Đức Phật nói bốn điều ấy, trong ḷng tin tưởng, ăn năn những lời đă nói, liền cúi đầu đảnh lễ sám hối với Phật, đi nhiễu quanh Ngài rồi hoan hỷ lui ra.
Đức Thế Tôn sau khi hóa độ một số người ở nước Xá-vệ, liền nghĩ muốn trở về thành Ca-tỳ-la. Vua Thắng Quân sau khi được Đức Phật hóa độ, đă quyết ḷng quy hướng Tam bảo, vua liền cho sứ đem thư đến vua Tịnh Phạn báo tin: “Vị Thái tử của ngài là Tất-đạt-đa đă chứng quả Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, chúng sinh trong thế gian này hay ngoài thế gian đều được ân tế độ.” Vua Tịnh Phạn đọc thư xong liền nghĩ: “Tuy con ta đă thành đạo Chánh giác là điều đáng mừng, nhưng nếu sai sứ đi mời th́ sứ giả chắc lại xuất gia theo Phật.” Do đó vua cứ măi nghĩ ngợi. Lúc ấy th́ có vị đại thần tên Ô-na-duệ-nẵng thấy vua như thế bèn hỏi:
-Tâu Đại vương, sao người có vẻ đăm chiêu không vui vậy?
Vua nói:
-Ta chẳng phải không vui mà đang có điều suy nghĩẽ.Vua Thắng Quân mới gửi thư báo cho biết Thái tử đă chứng quả Chánh đẳng Chánh giác, hiện có hàng ngàn đệ tử chứng quả A-la-hán, đang ngụ ở nơi tinh xá của ông Cấp Cô Độc tại nước Xá-vệ. Ta muốn cho sứ đến mời, nhưng nghĩ lại ngày xưa khi Thái tử tu khổ hạnh, ta đă cho người theo t́m giúp đỡ, nhưng rồi những người ấy không trở về, nay cho người khác ra đi e rằng cũng lại không về, bởi v́ Tất-đạt-đa là bậc thông minh, trí tuệ hơn người, hễ nói ra th́ ai cũng tin yêu. Đó là điều ta đang suy nghĩ.
Ô-na-duệ-nẵng tâu vua:
-Nay thần xin đi, xin nhà vua chớ lo nghĩ.
Vua nói:
-Chỉ có ngươi là ta tin tưởng, nếu ngươi đi chắc là được việc.
Vua liền tự tay viết thư cho Phật, thư viết rằng. “Này Nhất Thiết Nghĩa Thành, con thân yêu của ta, con v́ chán phiền năo, bỏ nước xuất gia để cầu được đạo Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Nay nghe đă thành đạo, giáo hóa chúng sinh, ta ngày đêm thương nhớ không nguôi. Nay người khác được an vui, chỉ có ta là đau khổ, giống như đại thọ do đất sinh ra, đă có rễ cành, cuối cùng là mong được ăn quả. Nay con đă măn nguyện, hăy nhớ lời xưa là nếu không chứng quả Bồ-đề nguyện không trở về thành Ca-tỳ-la-vệ. Nay nguyện đă thành, hăy nghĩ đến ta và quyến thuộc.”
Ô-na-duệ-nẵng nhận thư vua, liền đi nhanh đến nước Xá-vệ, vào tinh xá đến chỗ Đức Phật, thưa:
-Bạch Thế Tôn, phụ vương của Ngài là vua Tịnh Phạn gửi thư cho Ngài.
Nói xong dâng thư lên. Đức Phật nhận thư mở ra đọc và im lặng một hồi lâu. Ô-na-duệ-nẵng bạch Phật:
-Nay thỉnh Đức Thế Tôn trở về thành Ca-tỳ-la.
Đức Phật nói:
-Ta sẽ đi.
Ô-na-đuệ-nẵng liền gieo năm vóc sát đất, cung kính lễ Phật, lại thưa với Ngài:
-Bạch Thế Tôn, nếu Thế Tôn đi th́ không nói ǵ, nhưng nếuNgài không đi th́ con sẽ kiên tŕ cầu thỉnh cho đến lúc Ngài chấp thuận.
Đức Phật v́ Ô-na-duệ-nẵng nói kệ:
Tịnh nhăn Phật thấy rơ
Mắt của Bậc Vô Trước
Thấy mênh mông vô hạn
Sao ông lại phải về!
Phật nhăn thấy vô biên
Tham ái không đắm nhiễm
Sức tinh tấn không dời
Sao ông bảo phải đi
Nếu ḷng người không loạn
Không cần hàng phục tâm
Trí vô biên không bước
Sao ông cố quay về.
Nếu ông đă đạt hàng phục tâm
Tâm ấy không ǵ không hàng phục
Như Phật tinh tấn bước vô cùng
Ông dùng bước nào cố đ̣i đi!
Ô-na-duệ-nẵng bạch Phật:
-Con có thể đem bài kệ này về cho vua được không?
Đức Phật nói:
-Ta không có ư đó.
Vị đại thần bèn hỏi:
-Nếu không phải như vậy th́ ư đó như thế nào?
Đức Phật nói:
-Ta chỉ muốn ông xuất gia.
Vị ấy bảo:
-Trước đây con đă giao ước với vua là nếu gặp được Phật th́ nhất định phải trở về.
Đức Phật nói:
-Ngươi không trái lời giao ước. Nếu ông xuống tóc, nhuộm áo cũng không có ǵ ngăn ngại ông trở về, muốn về th́ cứ về. Ô-na-duệ-nẵng nói:
-Bạch Thế Tôn, khi Ngài c̣n là Bồ-tát con c̣n theo như lời cha mẹ, thầy học. Con nay sao dám không y lời dạy. Nay con muốn xuất gia, xin Đức Phật cứu độ.
Đức Phật liền độ cho ông ta xuất gia và dạy:
-Ô-na-duệ-nẵng, nay ông có thể trở về được. Khi về đến thành, không nên vào cung liền, nên đứng ngoài cửa thành nhờ người báo cho vua. Nếu vua hỏi tên ǵ th́ xưng là Tỳ-kheo của Phật Thích-ca, khi vua cho mời vào cung th́ mới vào cung. Nếu vua hỏi ông thật sự là đệ tử Tỳ-kheo của Phật Thích-ca th́ hăy trả lời là đúng thật như vậy. Nếu vua hỏi Thái tử Nhất Thiết Nghĩa Thành hiện nay cũng có h́nh dáng giống ngươi sao, th́ đáp là giống như vậy. Lại khi vua hỏi Thái tử Nhất Thiết Nghĩa Thành có về không th́ nói là có về, hỏi bao giờ về th́ thưa là bảy ngày nữa. Nói xong ông nên đi ra, vua có yêu cầu ở lại cũng không nên ở lại. Vua có hỏi là Nhất Thiết Nghĩa Thành về có ở trong cung không th́ đáp là không ở, nếu hỏi ở đâu th́ trả lời là ở nơi núi rừng hoặc ở tinh xá. Nếu vua hỏi tại sao gọi là tinh xá th́ thuật lại câu chuyện về tinh xá Kỳ thọ Cấp cô độc thật đầy đủ cho vua nghe.
Đức Phật dặn ḍ xong, Ô-na-duệ-nẩng toan đi, Đức Phật lại bảo:
-Vua chỉ một lời th́ được giàu sang, chư Thiên khởi tâm niệm th́ mọi việc đều thành công, tất cả bậc Thánh đều như thế.
Nói xong, Đức Phật dùng thần lực trong chốc lát đă đưa Ô-na-duệ-nẵng về thành Ca-tỳ-la.
Theo lời Phật dạy, Ô-na-duệ-nẵng giữ chánh niệm về đến ngoài cung th́ dừng lại, đứng trước cửa thành bảo người gác cửa tâu với vua:
-Ông hăy vào tâu vua rằng có Bí-sô của Đức Thích-ca đến ngoài cửa cung mà không vào.
Vua nghe tâu liền truyền lệnh gọi vào. Ô-na-duệ-nẵng mới vào, vua Tịnh Phạn vừa thấy liền vô cùng ngạc nhiên, hỏi:
-Này Ô-na-duệ-nẵng, ông xuất gia rồi sao?
Đáp:
-Thần đă xuất gia.
Vua hỏi:
-Lúc đi Ông đă nói ǵ với ta?
Đáp:
-Thần đă vâng lệnh truyền của bệ hạ, vốn không có ư xuất gia nhưng uy lực của Đức Thế Tôn đă khai hóa nên thần đă biết rơ Đức Phật khó gặp, Phật pháp khó được nghe. Đức Phật là Thái tử mà c̣n bỏ ngôi huống chi kẻ bầy tôi nhỏ mọn này sao lại ham chức tước?
Lời vua như trách cứ, nhưng ḷng vua không giận, lại thấy ông ta tướng mạo oai nghi rất trang nghiêm nên không đối xử như một bầy tôi mà bảo lên điện, cầm tay an ủi và truyền bảo cận thần sửa soạn chỗ ngồi, mời uống nước ăn trái cây.
Ô-na-duệ-nẵng lúc ấy có uy nghi khác tục, cử chỉ đúng phép tắc, lời nói rất rơ ràng, chí t́nh chí lư. Vua thấy Ô-na-duệ-nẵng xuống tóc thay y phục, nói chuyện hồi lâu mà quên hỏi về Thái tử, cho đến lúc ấy mới hỏi:
-Con ta, Nhất Thiết Nghĩa Thành cũng có thân tướng uy nghi như thế này sao?
Đáp:
-Bệ hạ đem tôi sánh với Phật th́ chẳng khác nào hạt cải so với núi Tu di, như vết chân trâu so với biển cả, như ánh sáng nơi cửa sổ mà so với ánh sáng mặt trời.
Vua nghe những lời đó, nhớ đến Thái tử, bỗng nhiên sinh ra sầu muộn đến nỗi hôn mê, ngă lăn ra đất. Vị cận thần vội lấy nước lau mặt cho vua. Hồi lâu vua tỉnh lại liền hỏi:
-Con ta có về không?
Đáp:
-Sẽ về.
Vua hỏi:
-Bao giờ về?
Đáp:
-Bảy ngày nữa.
Vua lập tức truyền lệnh dọn quét, trang hoàng cung điện để đón Thế Tôn và chư Thánh chúng. Ô-na-duệ-nẵng tâu:
-Khi Thế Tôn về, Ngài sẽ không ở trong cung.
Vua hỏi:
-Phật muốn ở nơi nào?
Đáp:
-Nếu Ngài không nơi núi rừng th́ sẽ ở trong tinh xá.
Vua hỏi:
-Sao gọi là tinh xá?
Ô-na-duệ-nấng lần lượt nói về tinh xá Kỳ thọ cấp cô độc cho vua biết:
-Tinh xá có mười sáu pḥng lớn, sáu mươi pḥng nhỏ. Thế Tôn ngự ở giữa, Thánh chúng ở bôn bên, những vật dụng luôn đầy đủ.
Vua Tịnh Phạn nghe xong lập tức sai quan quân lên rừng Nhĩ-dă-nga-lỗ-đà ngay ngày hôm đó khởi công xây cất tinh xá như tinh xá ở vườn Cấp Cô Độc, dùng nhiều vật dụng quư để trang hoàng.
Đến ngày, Đức Thế Tôn bảo Tôn giả Mục-kiền-liên:
-Ông hăy báo với tất cả Tỳ-kheo nay Ta muốn trở về thành Ca-tỳ-la, mỗi Tỳ-kheo nên mặc ca-sa nghiêm trang, mang bát để cùng đi. Ai c̣n cha mẹ, thân quyến th́ có thể về hóa độ làm lợi lạc cho họ.
Tôn giả Mục-kiền-liên vâng lời Đức Phật giáo huấn, thông báo lời Phật dạy cho tất cả các vị A-la-hán để chuẩn bị lên đường.
Lúc ấy Đức Phật và đại chúng rời tinh xá cấp cô độc, đi về hướng thành Ca-tỳ-la theo lời thỉnh của phụ vương. Các vị La-hán nối bước trang nghiêm theo sau Đức Phật. Đức Phật quay lại nh́n các đệ tử và dạy:
-Thân quyến của Ta là những vị đă điều phục thân tâm, xa ĺa tham dục, được giải thoát, chứng quả A-la-hán. Đó là quyến thuộc của Phật, giống như Ngưu vương giữa đàn trâu, Tượng vương có đàn voi vây quanh, Sư tử vương có đàn sư tử vây quanh, Nga vương có đàn ngỗng vây quanh, Kim sí vương có đàn kim sí vây quanh, cũng như học tṛ theo thầy, bệnh nhân t́m lương y, quân lính theo vị tướng lănh, người đi buôn theo chủ, lại cũng như vua Chuyển luân có ngàn người con vây quanh, Tŕ Quốc Thiên vương có thần âm nhạc vây quanh, Tăng Trưởng Thiên vương có quỷ Cưu-bàn-trà vây quanh, Quảng Mục Thiên vương có chúng rồng vây quanh, Đa Văn Thiên vương có quỷ Dạ-xoa vây quanh, mặt trời có ngàn tia sáng vây quanh, mặt trăng có ngàn ngôi sao vây quanh, Đế Thích có Thiên chúng vây quanh, Phạm vương có Phạm chúng vây quanh, cho đến loài cá Tất-đế-di ở giữa biển, như Thần biển thu phục các loài thủy tộc. Thân Như Lai có ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ đẹp, đầy đủ trọn vẹn mọi mặt, ánh sáng trang nghiêm như mặt trời chiếu soi tất cả các nơi, bước đi hùng dũng, vững vàng như quả núi báu, có đầy đủ tất cả các pháp đại bi, mười lực, bốn vô úy...
Bấy giờ Đức Thế Tôn cùng Thánh chúng vừa đi vừa hóa độ trên đường về thành Ca-tỳ-la. Cách kinh thành không xa có con sông Lỗ-hạ-ca. Lúc đó vua Tịnh Phạn, hoàng tộc và các quan lớn nhỏ đều ở bên bờ sông chuẩn bị cờ phan, lọng báu, tấu nhạc, đốt hương, rải hoa chờ đón Thế Tôn. Từ bờ sông Lỗ-hạ-ca đến rừng Nhĩ-giă-lỗ-đà, trong và ngoài thành đều được vua ra lệnh dọn dẹp sạch sẽ, rưới nước thơm, đốt hương trên từng đoạn đường để chờ nghinh đón Đức Thế Tôn. Dân chúng trong thành Ca-tỳ-la từ sang hèn, già đến trẻ, trai gái đều cầm hương hoa đứng hai bên đường để chờ đón cúng dường Đức Phật, bàn tán với nhau Thế Tôn trước đây là Thái tử nay đă thành Phật. Họ vô cùng vui mừng muốn chiêm ngưỡng oai nghi phạm tướng của người. Trong dân chúng có người thắc mắc, thầm nghĩ: “Không biết cha con gặp nhau sẽ chào hỏi thế nào? Nếu con lạy cha th́ chẳng khác nào ở đời, nếu cha lạy con th́ theo quốc lễ không có. Thái tử tu tập khổ hạnh thành Phật chắc phải khác người thế gian.”
Dân chúng đứng chật cả lối đi. Khi Đức Phật và Thánh chúng sắp đến gần sông, biết vua và mọi người đang ở đấy, Đức Phật nghĩ: “Nay phụ vương, thân quyến và mọi người trong thành Ca-tỳ-la đều cho rằng Ta lúc đi tu có trăm ngàn chư Thiên theo hộ vệ xung quanh đưa tiễn, vượt hư không đến Tuyết sơn tu hành. Nay Ta đắc đạo trở về mà lại đi bộ th́ thật là không hợp. Ta nên thị hiện thần thông để phụ vương thấy và cũng làm cho mọi người vui thích.” Khi thấy phụ vương, quyến thuộc và nhân dân muốn chạy đến đón, Đức Phật liền nhập định, hiện thân ở trên hư không phía Đông với bốn tướng oai nghi đi, đứng, nằm, ngồi; trên thân hóa nước, dưới thân hóa lửa; hoặc ngược lại, từ thân phóng ra hào quang đủ năm màu xanh, đỏ, trắng, vàng và hồng xen nhau, giống như ánh sáng đi qua quả cầu pha lê trong suốt ở cơi hư không các phương Nam, Tây, Bắc, Đức Phật đều hiện thân như thế. Các vị Tỳ-kheo, mỗi người đều thị hiện thần thông hóa thân cao vut hơn bảy lần cây Đa-la. Đức Phật ở giữa chúng Tỳ-kheo cũng hóa hiện như vậy. Hóa thân của các Tỳ-kheo cao thâp không đều, có vị cao sáu lần cây Đa-la, có vị cao năm lần cây Đa-la, cũng có các vị chỉ cao bốn lần, ba, hai, một lần cây Đa-la, nhưng Đức Phật bao giờ cũng hiện rơ cao hơn mọi người. Sau khi hóa hiện xong, Đức Phật và Thánh chúng tự nhiên biến mất, trong khoảnh khắc lại hiện về chỗ cũ. Vua và mọi người càng tăng thêm ḷng kính tín, liền tiến đến để đón tiếp. Vua thấy đại chúng đều mặc ca-sa, h́nh tướng giống nhau không sao nhận ra ai là Đức Thế Tôn, ai là đệ tử. Ô-na-duệ-nẵng liền đưa vua đến trước Phật. Vua gặp Thế Tôn nhưng trong ḷng vẫn c̣n coi Phật là con. Ô-na-duệ-nẵng nói với vua:
-Như Lai đă dứt mọi phiền năo, tâm tự tại như mặt trời nơi hư không chiếu khắp mọi nơi, tu tập theo chân như, chứng quả Toàn giác tối thượng, có đầy đủ Thập lực và Nhất thiết trí, tướng tốt tỏa ánh sáng làm lợi ích cho muôn loài, xin vua nên cung kính cầu Thánh đạo.
Vua nghe lời ấy liền tỉnh ngộ, tin tưởng cung kính lễ Phật rồi nói kệ:
Khi sinh đại địa đều rung động
Bóng cây che thân không chuyển dời
Lại dùng tuệ nhăn quán chúng sinh
Ta nay hết ḷng xin kính lễ.
Lúc ấy trong số thân quyến họ Thích, có người thấy vua lễ Phật, liền nói với nhau:
-Đức Thế Tôn đi ngược với đạo lư ở đời th́ làm sao hóa độ chúng sinh được?
Vua nghe những lời ấy liền nói với mọi người:
-Các người há không nghe việc Tất-đạt-đa khi vừa sinh ra là đại địa đă chấn động theo sáu cách, ánh sáng chiếu khắp toàn thể thế gian đến tận những nơi tối tăm, không có nguồn sáng nào chiếu tới. Ánh sáng oai đức ấy không ǵ sánh bằng, chiếu đến chốn tối tăm, những chúng sinh đă tạo ác nghiệp ở trong ấy bỗng nhiên do ánh sáng đó nh́n thấy được nhau, đều thắc mắc: “V́ sao ở đây lại có chúng sinh?.” Ngay lúc ấy ta đă lễ Thái tử rồi. Trước lúc xuất gia, Tất-đạt-đa đă đến ngồi tham thiền dưới bóng cây Thiệm-bộ, nội tâm thanh tịnh, vô dục, xa rời các pháp bất thiện, đoạn trừ tất cả niệm phân biệt, nghi hoặc, lạc trú trong định tịch tĩnh vô tránh. Mọi bóng cây trong rừng đều di chuyển theo ánh mặt trời, riêng bóng cây Thiệm-bộ vẫn ở yên một chỗ để che cho Người. Lúc đó, ta thấy việc lạ kỳ nên đă lễ dưới chân của Thái tử. Nay ta lễ Phật lần thứ ba chính v́ người là Bậc Giải Thoát.
Hết quyển 12
  
|