PHẬT N�I KINH SINH 05

�� B�y giờ, trời vừa s�ng, Đức Thế T�n mặc y, mang b�t đi v�o th�nh X�-vệ khất thực theo thứ lớp. Vừa l�c đi đến nh� �ng Phạm ch� th� từ xa �ng đ� tr�ng thấy Đức Thế T�n uy đức lồng lộng, c�c căn tịch tĩnh, an định, t�m � an nhi�n trong lặng, h�ng phục c�c căn, kh�ng hề lộ vẻ suy yếu, như mặt trời l�n khỏi sườn n�i, như mặt trăng tr�n đầy s�ng ngời giữa c�c v� sao, như Đế Th�ch ngự ở cung Đao-lợi, như vua Phạm thi�n ở giữa c�c Phạm ch�ng, như tr�n n�i cao c� tuyết phủ ng�t ng�n bổn phương đều tr�ng thấy, như hoa tr�n c�y đang nở tốt tươi, l�ng Ng�i lắng đọng như nước trong l�nh, th�n tướng hết mực trang nghi�m với ba mươi hai tướng tốt v� t�m mươi vẻ đẹp, uy thần rực rỡ kh�ng thể kể xiết, nh�n Ng�i như thấy mặt trời. �ng Phạm ch� liền từ chỗ ngồi đứng dậy, c�ng với quyến thuộc bước l�n ph�a trước để cung k�nh nghinh đ�n, đảnh lễ ngang ch�n Đức Phật, rồi thỉnh Ng�i ngồi l�n giường ri�ng. Đức Phật ngồi v�o chỗ ngồi rồi, �ng Phạm ch� v� vợ, l�ng v� c�ng mừng rỡ, dọn ra v� số đồ ăn ngon, tinh khiết, tự tay hết l�ng d�ng c�ng. Cơm nước xong, �ng n�ng b�t rửa tay cho Đức Phật, rồi ngồi nơi giường thấp để nghe Đức Phật giảng kinh. Khi ấy, Đức Thế T�n v� �ng Phạm ch� v� vợ con, đ�m n� bộc, t�y t�ng của gia đ�nh đ� m� thuyết giảng kinh ph�p, khai mở t�m � của họ, chỉ r� về nghĩa l� nơi c�c gi�o ph�p của chư Phật, t�y theo căn cơ của họ m� ph�n biệt giảng giải về s�u ph�p bố th�, tr� giới, nhẫn nhục, tinh tấn, nhất t�m, tr� tuệ, ứng theo bệnh m� cho thuốc, khiến họ hiểu r� về bốn ch�n l� Khổ, Tập, Diệt, Đạo. Khi đ�, �ng Phạm ch� v� vợ con, kẻ n� bộc, kẻ t�y t�ng, ngay tại chỗ ngồi, đ� kịp hiểu về bốn Th�nh đế, biết nắm chỗ quan trọng trong lời dạy của Đức Phật, chứng được Thi�n nh�n, quy y Phật, Ph�p, Tăng, v�ng giữ năm giới. �ng Phạm ch� liền từ chỗ ngồi đứng dậy, cung k�nh đảnh lễ v� thưa với Thế T�n:

�� -H�m nay, nhờ �n d�y của Đức Đại Th�nh, l�m r� nghĩa hay n�n ch�ng con đ� l�nh hội được, độ tho�t c�c hoạn nạn, tất cả l� nhờ sự cứu gi�p của Đức Như Lai Ch� Ch�n Ch�nh Đẳng Ch�nh Gi�c, như vầng m�y lớn lan tỏa khắp hư kh�ng, như mưa rơi khắp trời đất, nhiều chỗ được thấm nhuần. Đức Thế T�n l� như vậy, thường lấy l�ng đại Từ v� bờ m� rộng n�i ph�p lớn.

�� Đức Phật bảo c�c vị Tỳ-kheo:

�� -H�m nay c�c vị c� nghe ch�nh từ miệng �ng Phạm ch� những lời t�n dương hết mực kh�ng?

�� C�c vị Tỳ-kheo đ�p:

�� -V�ng thưa Thế T�n, ch�ng con đều đ� thấy, đ� nghe.

�� Đức Phật n�i:

�� -H�m nay, �ng Phạm ch� n�y c�ng với quyến thuộc đều đ� thu được lợi �ch lớn lao, đầy đủ như thế. Ta ở đời trước đ�y, cũng đ� từng l�m cho �ng Phạm ch� ấy đạt được nhiều lợi �ch như vậy.

�� Đức Phật kể:

�� -Về thời qu� khứ xa xưa, ở th�nh Ba-la-nại c� một vị T�n giả t�n l� Sở Thủ, thuộc d�ng Phạm ch�, tr� tuệ th�ng minh, hiểu biết nghĩa l�, lời lẽ ng�n từ đối đ�p lu�n dịu d�ng th�ng suốt l�m cho vua lu�n k�nh nể, thường được l�ng vua. Nước n�y c� nhiều rượu bồ đ�o ngon v� đồ ăn thức uống dồi d�o n�n nh� vua v� d�n ch�ng thường ăn uống vui th�ch. Một h�m nọ, �ng Phạm ch� b�y ra một thuật kh�o l�o lạ l�ng rất l� vui vẻ khiến vua ngạc nhi�n v� v� c�ng hoan hỷ n�n ban cho �ng một đặc �n l� ước muốn g� cũng được. �ng Phạm ch� t�u với vua:

�� -T�i phải trở về nh� hỏi � kiến vợ xem muốn cầu xin điều g�?

�� Nh� vua bằng l�ng. �ng Phạm ch� về đến nh� hỏi vợ:

�� -Ta l�m được thuật lạ, khiến vua hoan hỷ, hứa đ�p ứng sở nguyện của ta, vậy b� muốn c� được những g� h�y bảo thật với ta đi, v� b�, ta sẽ đem về cho!

�� Người vợ hỏi:

�� -C�n �ng th� nguyện xin c�i g�?

�� ng Phạm ch� đ�p:

�� -Ta nguyện xin một huyện.

�� Vợ đ�p:

�� -Th� cứ xin một huyện, ấp đi! C�n t�i th� xin trăm m�n trang sức như chuỗi ngọc Anh lạc, v�ng đeo tay bằng ngọc, y phục đủ loại v� cả n� tỳ, sữa, đề hồ, đồ ăn thức uống nữa.

�� ng Phạm ch� lại hỏi con trai:

�� -Con muốn cầu xin g�?

�� Con trai đ�p:

�� -Sở nguyện của con l� kh�ng phải đi bộ nữa m� được đi xe ngựa, c�ng với th�i tử v� đại thần đi du ngoạn.

�� ng lại hỏi con g�i:

�� -Ch� nguyện của con muốn g�?

�� Con g�i đ�p:

�� -Sở nguyện của con l� muốn được nhiều ch�u b�u để trang sức, quần �o thuộc loại sang đẹp nhất để cho giữa h�ng ng�n con g�i kh�c, một m�nh con nổi bật hơn cả.

�� ng Phạm ch� lại hỏi đ�m n� tỳ:

�� -Muốn cầu xin c�i g�?

�� Kẻ n� bộc thưa:

�� -Kẻ n� bộc muốn được xe cộ, tr�u b�, c�c dụng cụ để c�y ruộng.

�� Đ�m hầu hạ thưa:

�� -Muốn được cối xay, cối gi� để gi� l�a, nghiền bột l� an t�m, v� nếu �ng b�, c� cậu kh�ng được ăn uống th� ch�ng t�i chẳng vui vẻ g�.

�� Bấy giờ, �ng Phạm ch� trở lại ho�ng cung thưa với nh� vua đầy đủ đầu đu�i về những điều cầu xin của đ�m vợ con, n� tỳ, lại d�ng kệ ca ngợi:

�� Xin đại vương nghe đ�y

�� Sở nguyện đều lạ thay

�� Nh� t�i l�ng đều kh�c

�� Vợ đ�i ngọc đầy tay.

�� Trai th� xin xe ngựa

�� G�i cầu trang sức hay

�� N� tỳ t�i nu�i dưỡng

�� Th� xin ruộng, cối xay.

�� Nh� vua d�ng kệ đ�p:

�� Theo chỗ muốn của �ng

�� M� cho chẳng tr�i l�ng

�� Khiến Phạm ch� khi ấy

�� Được vui sướng v� c�ng,

�� Nh� vua đều cho cả

�� Mỗi mỗi theo nguyện mong

�� Được đầy đủ như �

�� L�ng đầy nỗi vui mừng.

�� Đức Phật bảo cho c�c vị Tỳ-kheo biết, vị quốc vương thời đ� l� bản th�n Ng�i, �ng Phạm ch� ng�y ấy nay l� �ng Phạm ch� hiện tại, vợ con, đ�m n� tỳ ng�y trước của �ng ta th� nay cũng vậy.

�� Đức Phật thuyết giảng như thế, kh�ng ai l� kh�ng hoan hỷ l�nh hội.

Kinh 46: Đức Phật Thuyết Giảng Kinh về Vua T�i

�� Nghe như vầy:

�� Một thời Đức Phật du h�a tại n�i Linh thứu thuộc th�nh Vương x� c�ng với ch�ng đại Tỳ-kheo gồm một ng�n hai trăm năm mươi vị.

�� Bấy giờ, c�c vị Tỳ-kheo đều tự nghĩ: �Nhờ uy thần của chư Phật, chư Thi�n cảm nhận n�n đạt được những điều chưa từng c�. Trong khi Đức Thế T�n thường đem l�ng Từ bi thương x�t để đối xử với mọi người, th� ngược lại, �ng Điều-đạt lu�n c� � muốn hại Đức Như Lai. Đức Phật lu�n lấy l�ng đại Bi để đ�p lại �ng.� Hoặc c� vị Tỳ-kheo n�i như thế n�y: �Đ� từng trải qua, lẽ n�o Đức Thế T�n lại kh�ng biết t�m địa của �ng hung �c, độc hại m� c�n cho �ng ấy cạo t�c xuất gia.� Hoặc c� những vị Tỳ-kheo bảo với nhau: �Đức Phật đ� thừa biết t�m địa cửa �ng Điều-đạt l� hung �c, nguy hiểm, dối tr�.� Hoặc c� lời dị nghị rằng: �C� ai cho �ng Điều-đạt cạo bỏ r�u t�c l�m Sa-m�n đ�u�.

�� Đức Phật từ xa đ� biết được c�c vị Tỳ-kheo c�ng nhau b�n bạc việc n�y, n�n liền đ�n đ�, n�i với c�c Tỳ-kheo:

�� -�ng Điều-đạt hung �c kể sao cho xiết, nếu d�ng lời th� kh�ng c� lời n�o n�u b�y h�t. Đức Phật n�i tiếp:

�� -Đ�ng như thế đ�y! Như c�c vị Tỳ-kheo đ� n�i, �ng Điều-đạt ấy thường đem l�ng độc �c mưu hại Như Lai. Nhưng Ta lu�n đem l�ng Từ bi để h�ng phục �ng ấy, từ nhiều đời qu� khứ xa xưa kh� kể hết được. Từ đ� về sau, Phật đ� biết �ng Điều-đạt hung �c, t�m địa đầy gian tr�, vẫn li�n tục đem l�ng Từ bi m� h�ng phục, cho n�n để cho �ng ấy l�m Sa-m�n l� muốn cho �ng ta tạo dựng, thu nhiếp, lấy đức thiện để l�m căn bản. Do nh�n duy�n ấy m� được xuất gia, được cứu gi�p, che chở. �ng Điều-đạt chẳng phải chỉ mới đời nay lu�n t�m c�c phương tiện để b�y tỏ l�ng độc �c mưu hại Ta v� Ta vẫn lu�n đem l�ng Từ bi hết sức ch�n th�nh rộng lượng m� h�ng phục �ng ấy. Trong qu� khứ xa xưa, v� số kiếp về trước, ở th�nh Ba-la-nại c� vị quốc vương hiệu l� Đại Do, d�ng ph�p luật trị nước, kh�ng bức b�ch mu�n d�n. Nh� vua c� vị đại thần t�n l� Mật Thiện T�i, th�ng minh đa tr�, kh�ng điều g� l� kh�ng biết, danh tiếng đức độ thật xuất ch�ng, kh�c thường, kh�ng giống với người đời. T�nh t�nh �ng thuần hậu một c�ch đặc biệt, lu�n h�a nh�, an định, kh�ng ch�t lo lắng, thường đem l�ng Từ bi thương x�t đối với tất cả mu�n lo�i, � ch� lu�n mềm mỏng, dịu d�ng. Vị vua kia kh�ng c� l�ng thương x�t của người Th�ch tử, ch� kh�ng từ bi, thường x�t n�t lỗi của người kh�c, muốn chinh phục được người, t�m địa hung �c, kh�ng một ch�t tốt đẹp. Khi ấy, nh� vua c�ng với đại thần Mật Thiện T�i gặp nhau, vua Đại Do n�i với đại thần:

�� Người ta phải ăn n�i như thế n�o th� thu đạt được nhiều an l�nh, kh�ng dẫn đến nguy hại m� c�n được �ch lợi l�u d�i? Rồi vua c�n d�ng kệ ca tụng:

�� Ta n�i �t, lợi nhiều

�� Chẳng nhẫn được l�u d�i

�� Nhẫn nhục n�n vứt bỏ

�� Mật Thiện T�i nghĩ sao?

�� Đại thần Mật Thiện T�i d�ng kệ đ�p:

�� Đại vương l� mầm s�n

�� L�ng thường hay giận hờn

�� Kh�ng hại, kh�ng s�n giận

�� Đ� l� hạnh ch�nh ch�n.

�� Nh� vua d�ng kệ n�i:

�� Lấy g� được ngủ y�n?

�� L�m sao kh�ng lo phiền?

�� Lấy g� chỉ một ph�p

�� Hạnh mật đến t�i l�nh?

�� Sao Th�nh hiền khen ngợi,

�� Đến chết chẳng lo buồn?

�� Ai g�nh v�c việc ấy,

�� Dứt sầu kh�ng lo toan?

�� Vị đại thần d�ng kệ đ�p:

�� Bỏ s�n được ngủ y�n

�� Trừ giận hết ưu phiền

�� Gốc độc l� giận dữ

�� Đại vương n�n biết r�.

�� Hiền th�nh khen điều n�y

�� Duy�n đ� kh�ng lo lắng

�� Đ�p vua d�ng nghĩa thẳng

�� Hạnh nhẫn nhục ngợi khen.

�� Ti�u hủy hết o�n hờn

�� Lấy nghĩa ấy đ�p lại

�� Khuất phục nhờ ph�n giải

�� Được tiện kh�ng đẩy x�

�� Hung �c đừng th�m v�

�� Đứng tr�n đức b�nh đẳng.

�� Đức Phật bảo cho c�c Tỳ-kheo biết:

�� -Quốc vương Đại Do l�c ấy l� �ng Điều-đạt, c�n vị đại thần Mật Thiện T�i l� bản th�n Ta. Khi Ta chứng đắc Phật đạo, đ� diễn n�i đầy đủ về gốc ngọn của sự việc n�y.

�� Đức Phật thuyết giảng như thế, kh�ng ai l� kh�ng hoan hỷ l�nh hội.

Kinh 47: Đức Phật Thuyết Giảng Kinh về Vua Quạ Ở Nước C�u-t�t la

�� Nghe như vầy:

�� Một thời Đức Phật du h�a tại khu l�m vi�n Kỳ-đ� cấp c� độc thuộc nước X�-vệ, c�ng ch�ng đại Tỳ-kheo một ng�n hai trăm năm mươi vị.

�� Khi ấy vừa s�ng sớm, Đức Thế T�n kho�c y mang b�t v�o th�nh khất thực. Quốc vương Ba-tư-nặc c� bốn vị đại thần được bổ l�m bốn tướng, hiệp với bốn thứ binh m� nhằm đi chinh phục một nước nhỏ ở phương kh�c. L�c ấy, bốn vị đại thần từ xa tr�ng thấy Đức Thế T�n v� ch�ng Tăng, liền đến thẳng chỗ Đức Phật, cung k�nh đảnh lễ nơi ch�n Ng�i rồi lui ra đứng sang một b�n. Đức Thế T�n hỏi họ:

�� -Chư vị nh�n giả, c�c vị muốn đi đ�u đấy?

�� C�c đại thần đ�p:

�� -Vua Ba-tư-nặc sai ch�ng con dẫn theo bốn binh m� để đi chinh phục một nước nhỏ ở nơi kh�c. Thưa Đức Thế T�n, th�n ch�ng con đ� v� vua của nước n�y, g�p nhiều c�ng lao để x�y dựng với biết bao kh� nhọc, nguy hiểm đe dọa đến t�nh mạng. Nay ch�ng con phải đi xa, đi chiến đấu để chinh phạt. C�ng việc ra đi của ch�ng con l� như thế.

�� Đức Thế T�n khen:

�� -Hay thay! Hay thay! C�c Hiền giả thật kh� ai s�nh kịp, việc l�m của c�c vị cũng thế. Đ� l� b�o �n, thể hiện sự đền đ�p, cho d� việc l�m chỉ �t th�i nhưng chỗ l�m ấy kh�ng hề mất. Th�n của c�c vị nhận lấy bổng lộc của vua đương nhi�n l� phải l�m việc. C�ng việc ấy l� tốt đẹp, v� h�nh thức điều h�nh rất thận trọng đ�ng ph�p, ắt trở th�nh kẻ sĩ ch�n ch�nh, vừa b�o đ�p được �n lớn của nh� vua đối với bề t�i, tức thể hiện sự đền đ�p qua lại. C�c Hiền giả h�y nghe cho r�, chẳng phải chỉ đời n�y, c�c �ng mới v� quốc vương m� tạo dựng, th�nh tựu được nhiều c�ng trạng, kh� ai b� kịp, về thời qu� khứ xa xưa, ở nước Sa-kiệt, c� rất nhiều bầy quạ bay đến tụ tập, dừng nghỉ, trong đ� c� một con quạ ch�a t�n l� Cam Gi� một m�nh l�m chủ cả bầy quạ t�m vạn con. Quạ ch�a c� vợ t�n l� Cựu-l�-ni l�c ấy đang c� thai muốn ăn thứ đồ ăn kh� kiếm, n�n nghĩ: �Muốn được ăn thịt nai ch�a�.

�� Muốn được ăn thứ thịt ấy, n�n n� khẩn cầu quạ ch�a:

�� -Nay th�n t�i c� điều ước nhỏ thế n�y, l� nếu được ăn thịt mềm của nai ch�a th� sống, c�n kh�ng được ăn chắc l� phải chết.

�� L�c đ�, vua nước Sa-kiệt, v� muốn ăn thịt nai ch�a mềm ngon n�n đ� sai thợ săn đi t�m kiếm, hễ bắt được th� đem về d�ng vua. Bấy giờ quạ ch�a nghe lời vợ, họp bầy quạ lại bảo:

�� -C�c ngươi phải đi đến chỗ quốc vương Sa-kiệt, ở đấy c� một con nai ch�a h�nh d�ng to lớn tến l� Tu-cụ-dạ, đ� bị đ�m thợ săn bắt được, phải lấy được thịt nai ấy đem về.

�� Khi ấy, bốn con quạ ứng đ�p:

�� -Ch�ng t�i xin đảm nhận việc đi lấy thịt nai ch�a ngon mềm cho quốc vương, ch�ng t�i kh�ng hề tiếc th�n mạng, sẽ xin ho�n th�nh việc n�y. Đừng cho c�c con quạ kh�c đi theo sau ch�ng t�i.

�� Thế rồi bốn con quạ nhiều lần bay đến chỗ nhiều người tụ họp động đảo. Ch�ng b�n với nhau:

�� -D�ng phương tiện g� để lấy được thịt đ�y?

�� C�ng l�c, sứ giả của quốc vương b�o cho th�i tử:

�� -Quạ lu�n bay đến, phải lo giữ g�n, đề ph�ng v� đuổi ch�ng đi xa.

�� Kh�ng được như � muốn, c�c con quạ trở về điều động cả bầy quạ đến để nhanh chỏng lấy thịt nai ch�a đem về.

�� Người con của quốc vương thấy cả bầy quạ qu� đ�ng n�n sợ h�i bỏ chạy về t�u với vua, thưa lại đầy đủ sự việc ấy. Quốc vương hỏi:

�� -Quạ từ đ�u bay đến như thế?

�� Th�i tử t�u:

�� -Con thấy bốn con quạ h�nh sắc kh�c lạ, thường thường bay đến vườn nai kia. Con cũng đ�i lần đuổi đi, sau đấy bốn con quạ lại xuất hiện với cả bầy đ�ng đảo.Vua Sa-kiệt ra lệnh cho người b�n ngo�i lo việc bắt quạ. Người thợ săn đem theo chim ưng đến để bắt quạ. Bốn con quạ thấy thế, sợ nguy đến t�nh mạng n�n lẩn tr�nh. Do vậy, người thợ săn đến bắt chim ưng về v� liền thay đổi biện ph�p. �g quan s�t c�c diễn biến nơi đ�, tạo ra c�ch giăng lưới để bắt quạ. �ng liền bắt sống được ch�ng d�ng l�n nh� vua. L�c ấy, quốc vương Sa-kiệt mắng hỏi bốn con quạ:

�� -C�c ngươi cớ sao lại hay đến đ�y x�m phạm cảnh giới của ta?

�� Bốn con quạ thưa:

�� -T�u đại vương, chẳng phải l� điều vui th� của ch�ng t�i, ch�ng t�i kh�ng mong đến nơi n�y, chỉ v� c� một vị vua t�n l� An Trụ, c�ng với t�m vạn con quạ l� quyến thuộc, vua ấy l� t�n sư của ch�ng t�i. Người vợ của quạ ch�a l� Cựu-l�-ni đang mang thai ngh�n, kh� ăn uống, đ�i ăn cho được thịt nai Tu-cụ ngon mềm n�n ch�a quạ sai ch�ng t�i đến đ�y. Nhận lời chỉ bảo của vua, ch�ng t�i chẳng tiếc th�n mạng, liều m�nh v�o chỗ chết, để dốc sức phụng sự vua, chứ chẳng phải � nguyện ri�ng của m�nh.

�� Quốc vương nghe được điều chưa từng c� ấy, lấy l�m ngạc nhi�n, lạ l�ng. Một đằng th� muốn ăn m�n ăn kh�ng thể kiếm ra được, một đằng th� tự nhận lời chỉ bảo của vua, t�m ra phương kế, chẳng tiếc th�n mạng, v� đấng qu�n vương m� coi thường mạng sống, những việc l�m đ� h�m nay, thật kh�ng c� g� s�nh kịp, tr�n đời �t c�. Muốn t�m người đời c� sự đền đ�p như thế, nghe lời dạy bảo của vua, của cha, h�y c�n kh�ng thể được, huống g� l� lo�i cầm th�ẵ Lo�i cẩm th� m� biết tu�n phụng lệnh vua, thật kh� ai b� kịp, kh� ai b� kịp, đ�ng l� chưa từng c�. L�c đ�, c�c con quạ v� vua m� n�i kệ:

�� Xin nguyện đại quốc vương

�� Ch�ng t�i đến Sa-kiệt

�� V� An Trụ th�n thiết

�� C�ng quạ t�m vạn con.

�� L�-ni đ�i ăn ngon

�� Muốn c� thịt mềm tốt

�� Vườn nai ng�i hơn hết

�� Đầy đủ m�n vua cần.

�� Vua ch�ng t�i lệnh ban

�� Ch�ng t�i phụng mạng đến

�� Nếu nhận được qu�n lệnh

�� Chẳng d�m tự tới đ�y.

�� Quốc vương b�n nghĩ: �Việc n�y kh� l�m được, l� việc chưa từng c�.�

�� Rồi quốc vương bảo c�c con quạ:

�� -Ta tha tội lỗi của c�c ngươi, từ l�c n�y, c�c ngươi được giải tho�t, kh�ng c�n bị kềm chế nữa.

�� Đức Phật bảo c�c vị đại thần:

�� -C�c �ng c� biết bản th�n bốn con quạ thời đ� l� ai kh�ng? Nay l� c�c �ng, bốn vị đại thần đ�. C�n vua An Trụ kia nay l� vua Ba-tư-nặc. Hiện tại quốc vương, c�c binh sĩ, đại thần, quan lại v� c�c �ng đều được an to�n cũng như trước đ�y c�c ngươi đem t�m vạn con quạ đi v� được tho�t nạn kh�ng gặp nguy hại.

�� Đức Phật đ� thuyết giảng như thế, bốn vị đại thần, binh sĩ, quan lại v� c�c thầy Tỳ-kheo thảy đều vui mừng l�nh hội.

Kinh 48: Đức Phật Thuyết Giảng Kinh Mật Cụ

�� Nghe như vầy:

�� Một thời Đức Phật du h�a tại khu l�m vi�n Kỳ-đ� cấp c� độc thuộc nước X�-vệ, c�ng với ch�ng đại Tỳ-kheo hội đủ. L�c bấy giờ, c� �ng Phạm ch� bị m� hoặc do t� thuật của ngoại đạo, chẳng tin Phật ph�p, muốn l�m rối loạn Phật gi�o. �ng đang dạo trong th�nh, từ xa thấy Đức Như Lai đi tới, gh�t kh�ng muốn nh�n, liền tr�nh v�o nh� kh�c để �ng Sa-m�n C�-đ�m kh�ng gặp được m�nh. �� Khi đ�, Đức Đại Th�nh rất thương x�t �ng Phạm ch� n�n hiện ở trước mặt �ng, muốm trốn cũng kh�ng xong, mu�\ốn chạy đi cũng kh�ng sao chạy được, �ng đ�nh phải đến chỗ Đức Phật. Đức Thế T�n v� �ng thuyết giảng kinh ph�p, �ng vui mừng, l�ng l�nh ph�t sinh, liền xin quy y Phật, Ph�p, Tăng, thọ tr� giới cấm, đi nhiễu quanh Đức Phật ba v�ng, đảnh lễ rồi ra về. Về đến nh�, �ng liền lấy đồ đựng đầy mật ong, hai tay bưng đến chỗ Đức Phật v� d�ng lễ. Đức Phật bảo c�c Tỳ-kheo đem b�t mật đ� ph�n chia đều khắp cho ch�ng Tăng. Chỉ c� một b�t mật, Phật v� ch�ng Tăng d�ng đầy đủ rồi m� b�t mật ấy vẫn c�n đầy như cũ. Ch�ng Tăng liền đem b�t mật trao cho Đức Phật. Đức Phật bảo �ng Phạm ch�:

�� -�ng đem mật n�y đổ xuống chỗ nước lớn c� nhiều d�ng chảy.

�� ng Phạm ch� hỏi Đức Phật:

�� -V� cớ g�?

�� Đức Phật n�i:

�� -V� trong nước c� đầy đủ c�c thứ c�n tr�ng, s�u bọ, sấu, giải, c�, ba ba thảy đều mong c� được vị n�y.

�� ng Phạm ch� nghe lời, liền đem mật đến đổ v�o trong nước, trở lại chỗ Phật, vừa sợ, vừa ngờ, buồn vui lẫn lộn, bồi hồi x�c động. L�c ấy, Đức Thế T�n cười vui, từ miệng Ng�i đạo h�o quang năm sắc ph�t ra, tỏa l�n đến c�i Phạm thi�n, chiếu khắp năm đường, soi tỏ tất cả, rồi trở lại nhiễu quanh th�n Ng�i ba v�ng, thọ k� cho Bồ-t�t th� h�o quang theo đảnh đầu v�o, thọ k� cho Duy�n gi�c th� h�o quang theo miệng v�o, thọ k� cho Thanh văn th� h�o quang theo khuỷu tay v�o, n�i phước đức tr�n c�i trời th� h�o quang theo xương sống v�o, n�i việc thọ th�n người th� h�o quang theo đầu gối v�o, n�i về địa ngục, ngạ quỷ, s�c sinh th� h�o quang theo ch�n v�o.

�� Khi đ�, T�n giả A-nan từ chỗ ngồi đứng dậy, sửa lại y phục cho ngay ngắn, đầu gối b�n phải chạm s�t đất, chắp tay bạch với Đức Phật:

�� -Đức Phật kh�ng cười su�ng, Ng�i cười hẳn l� c� � g�?

�� Đức Phật bảo T�n giả A-nan:

�� -�ng thấy kh�ng, �ng Phạm ch� đem mật d�ng l�n Phật, rồi mật ấy đem cho c�ng Tỳ-kheo Tăng, vẫn c�n thừa đem đổ xuống nước.

�� T�n giả A-nan thưa:

�� -V�ng ạ!

�� Đức Phật n�i tiếp:

�� -Nay �ng Phạm ch� hiện tại! về đời sau n�y trải qua hai mươi kiếp kh�ng bị đọa v�o đường �c, qua hai mươi kiếp th� chứng đượcquả Duy�n gi�c, t�n l� Mật Cụ.

�� C�c Tỳ-kheo thưa:

�� -Thưa v�ng Thế T�n, ch�ng con đều thấy �ng Phạm ch� ấy chỉ d�ng một b�t mật m� đạt được nhiều lợi �ch v� chứng được quả Duy�n gi�c.

�� Đức Phật bảo c�c vị Tỳ-kheo:

�� -�ng Phạm ch� ấy kh�ng phải chỉ mới đời n�y d�ng một b�t mật đạt được nhiều lợi �ch, m� ở đời trước �ng cũng từng l�m như vậy.

�� Đức Phật kể:

�� -Về nhiều đời trong qu� khứ kh�ng thể kể xiết, c� một người B�-la-m�n đi v�o nơi chốn vắng vẻ, tịch mịch, gặp nhiều vị Thần ti�n đem l�ng k�nh y�u. Người B�-la-m�n đ� nghe người ta n�i xưa nay bậc Ti�n kh� gặp, phải đến m� thưa tr�nh xin gặp, c� người bảo phải đem nhiều vật dụng ăn uống, y phục đến ra mắt. Khi ấy, c� một Ti�n nh�n chứng đắc năm thứ thần th�ng, biết được điều nghĩ trong l�ng �ng B�-la-m�n, liền từ nơi chỗ vắng vẻ b�n gốc c�y bay vụt l�n kh�ng trung v� hiện ra trước mắt người B�-la-m�n ấy. Người n�y thấy vậy vui mừng v� c�ng, l�ng l�nh ph�t sinh, liền trở về nh� lấy đầy một b�t mật đem đến d�ng trao cho vị Ti�n. Vị Ti�n nh�n nhận mật xong th� bay l�n kh�ng trung. Do c�i duy�n thực hiện c�ng đức ấy, n�n đời sau l�m quốc vương, t�n l� Mật Cụ. Nh� vua d�ng luật ph�p ch�n ch�nh để trị nước n�n nước được an ổn l�u d�i, sau khi mạng chung th� được sinh l�n c�i trời.

�� Đức Phật bảo cho c�c vị Tỳ-kheo biết l� vị Ti�n nh�n chứng đắc năm thần th�ng ch�nh l� bản th�n Phật, �ng Phạm ch� l�c đ� nay l� �ng Phạm ch� n�y. Thời ấy, bố th� mật được phước đức l�m trời, người, từ duy�n ấy đời nay cũng lại bố th� mật cho Đức Phật v� về sau chứng được quả Duy�n gi�cề Bấy giờ, Hiền giả A-nan d�ng kệ t�n dương Đức Phật:

�� Đức Phật đầy l�ng Từ

�� Dốc sức độ mọi người.

�� V� trời v� nh�n thế

�� Lo họ ngục kh�ng rời.

�� Cho n�n l�m Đấng Thi�n Nh�n T�n

�� Nơi ph�p từ bi tu�n mưa ph�p

�� Đem t�m hoan hỷ khuyến kh�ch khắp

�� Xuất gia v� số sinh c�i trời.

�� Nay vượt dứt lợi, người đều lợi

�� N�n đều vui l�ng quy k�nh Phật

�� Cung k�nh �n cần tạo nhiều �t

�� Mạng chung đ� tận gặp nơi an.

�� Đức Thế T�n khen ngợi Hiền giả A-nan:

�� -L�nh thay! L�nh thay! Đ�ng như lời T�n giả đ� n�i. Lại nữa, n�y T�n giả A-nan! Ta đ� tạo v� số hạnh nguyện n�n mới th�nh tựu được đạo quả h�m nay. Phật lu�n cứu độ ch�ng sinh như mẹ nhớ nghĩ đến con.

�� Đức Phật thuyết giảng như vậy, kh�ng ai l� kh�ng hoan hỷ l�nh hội.

Kinh 49: Đức Phật Thuyết Giảng Kinh Tạp T�n

(Theo một bản kh�c th� kinh n�y l� kinh thứ năm mươi)

�� Nghe như vầy:

�� Một thời, Đức Phật du h�a tại khu l�m vi�n Kỳ-đ� cấp c� độc thuộc nước X�-vệ, c�ng với ch�ng đại Tỳ-kheo.

�� Bấy giờ, c� người con trai của một vị Tỳ-kheo-ni xuất gia tu đạo, nhưng ưa t�m đến c�c nh� thế gian, c�ng với đ�m bạch y tụ tập ăn n�i xằng bậy th� tục, h�nh động bất nhất. Người mẹ lắm lần la rầy:

�� -Chớ n�n như vậy, phải hạn chế sự đi lại. Chỉ n�n đi lại khi c� c�c hội thuyết ph�p giảng kinh! Kh�ng được học đ�i theo việc thế tục.

�� Cha anh ta cũng từng đ� la rầy, nhưng người ấy chẳng chịu nghe lời dạy bảo của cha mẹ, cứ v�o nh� thế gian g�y gỗ với nhiều người. Anh ta c�ng với bọn �c nh�n, bọn chẳng ra g� truy đuổi nhau, chẳng may gặp đ�m qu� hung dữ d�ng quyền cước đ�nh tả tơi rồi đem n�m xuống nước, nằm y�n trong ấy hồi l�u mới v�ng vẫy k�u la xin được cứu tho�t. Cắc vị Tỳ-kheo nghe tiếng k�u ấy đ� t�m tới cứu được anh ta đem về nh�. Sau đấy, c�c vị Tỳ-kheo đến thưa với Đức Phật n�i r� đầu đu�i. Đức Phật n�i với c�c Tỳ-kheo:

�� -Người ấy đ�u phải chỉ mới đời n�y kh�ng chịu nghe theo gi�o dục của gia đ�nh, c� những h�nh động m� lầm sai tr�i như thế.

�� Đức Phật kể:

�� -Về thời qu� khứ xa xưa, c� c�c tổ quạ ở gần gũi với nh� con người, nhiều lần họ đ� t� m� d� x�t để bắt lấy, n�n quạ vợ n�i với chồng:

�� -Kh�ng n�n l�m tổ gần nh� con người, chớ tin nơi họ, nếu kh�ng th� �ng chỉ nhận th�m bao thứ đau khổ, độc hại th�i!

�� Con quạ chồng nghe lời vợ n�i, muốn rời bỏ nơi n�y, nhưng l�ng c�n lưu luyến chẳng thể dứt đi được. Người ta đ� nhiều lần đến x�m phạm, quấy ph� tổ quạ, v� quạ kh�ng chịu bỏ đi n�n bị người ta bắt được, nhổ hết l�ng rồi lấy d�y gai cột cổ. Khi ấy, trời c� mưa dầm, đường s� lầy lội kh� đi m� bay th� kh�ng thể được, n�n quạ từ từ cố sức lết về đến tổ. Vợ quạ d�ng kệ n�i:

�� Ai m� l�ng trơ trọi

�� H�m nay trời mưa dầm

�� Lấy d�y gai l�m �o

�� Đứng cửa gọi ầm ĩ.

�� Con quạ c�ng kệ đ�p:

�� Duy�n số th�n ta c�n may mắn

�� H�m nay gặp l�c trời mưa to

�� N�n mau mở cửa cho ta đấy

�� Đem gấp đồ ăn cứu mạng n�y.

�� Vợ quạ d�ng kệ n�i:

�� Ta nghĩ thế n�o ra thế ấy!

�� Người th�u dệt đ� l� v� tham

�� Hiểm nguy nay gặp l� như vậy

�� Sự thật n�y đ�y sau phải kham.

�� Lời n�i của ta, ta chấp nhận

�� Đề hồ v� sữa đ� đầy m�m

�� Cầm bằng khổ nhọc ti�u tan hết

�� Đến chỗ vắng vẻ sống an nh�n.

�� C�ch chỗ ch�ng kh�ng xa, c� một vị đạo nh�n Phạm ch� l� bậc thần ti�n, tho�ng nghe lời n�i ấy n�n d�ng kệ chỉ dạy:

�� Kh�ng biết quả b�o �c

�� L� duy�n gặp khổ đau

�� Do đ� chớ tạo tội

�� Sẽ kh�ng chịu ưu sầu.

�� Đức Phật n�i với c�c vị Tỳ-kheo:

�� -C� biết con quạ vợ thời ấy nay l� ai kh�ng? Ch�nh l� vị Tỳ- kheo-ni kia, con quạ chồng ch�nh l� người con xuất gia l�m Sa-m�n, bị đ�nh đập, c�n vị Ti�n nh�n l�c ấy l� bản th�n Ta. Ng�y xưa gặp nhau, h�m nay cũng gặp lại.

�� Đức Phật đ� thuyết giảng như thế, kh�ng ai l� kh�ng vui mừng l�nh hội.

Kinh 50: Đức Phật Thuyết Giảng Kinh Lư-đ�

(Theo Đan bản th� kinh n�y l� b�i thứ bốn mươi ch�n)

�� Nghe như vầy:

�� Một thời Đức Phật du h�a tại khu l�m vi�n Kỳ-đ� cấp c� độc thuộc nước X�-vệ, c�ng với ch�ng đại Tỳ-kheo.

�� Bấy giờ, c� một vị Tỳ-kheo mới tu học, l� kh�ch từ xa đến nước n�y, �ng ta xin c�c vị Tỳ-kheo cho l�m ỷ tr�, c�c vị Tỳ-kheo kh�ng cho v� thấy �ng ta đi đứng kh�ng đ�ng ho�ng, cử động kh�ng r� r�ng, nếu giao cho �ng ấy l�m th� c�ng việc sẽ hao hụt mất m�t. Thế l� �ng ta lại đi đến chỗ kh�c để xin l�m c�ng việc ấy. C�c Tỳ- kheo kia kh�ng chịu hỏi r� gốc ngọn g� cả liền giao cho �ng ta l�m ỷ tr�. Vị Tỳ-kheo trước hay được liền đến hỏi:

�� -Sao �ng kh�ng hỏi r� đầu đu�i về anh ta m� lại giao cho l�m c�ng việc đ�?

�� Vị Tỳ-kheo n�y đ�p:

�� -T�i cho �ng ấy l�m ỷ tr� v� thấy anh ta c� thể tin cậy được, kh�ng gian tr�, cũng l� để gi�p việc cho t�i trong những l�c c�ng dường, c� được một vị Tỳ-kheo đi đứng ung dung từ tốn, cử động kh�ng th� bạo, ra v�o, tới lui đ�ng ph�p tắc, đ� l� người tốt chứ kh�ng phải hạng hung �c đ�u?

�� Vị Tỳ-kheo chỉ ri�ng sống một m�nh �t đi ra ngo�i. �ng t�n học Tỳ-kheo b�n lấy hết y b�t rồi bắt �ng Tỳ-kheo chủ ấy d�ng gậy đ�nh đập, tr�i bỏ dưới đất, c�n bịt miệng để khỏi k�u la cho người ngo�i nghe tiếng v� ngay trong đ�m đ�, hắn ta chạy trốn mất. Trời vừa s�ng, c�c vị Tỳ-kheo nghe tiếng k�u � ớ, b�n chạy đến cởi tr�i v� hỏi thăm �ng. �ng kể hết đầu đu�i sự việc v� nhờ c�c Tỳ-kheo chia nhau đi t�m bắt t�n đ�, đem y b�t về cho �ng. C�c vị Tỳ-kheo trả lời:

�� -Ch�ng t�i đ� n�i với �ng l� kh�ng n�n tin tưởng sai lầm, chớ cho �ng ấy l�m ỷ tr�, �ng kh�ng r�, chỉ tự tin l�m theo � m�nh, kh�ng theo lời bọn t�i, sự việc đ� rồi, nay mới thức tỉnh.

�� C�c vị Tỳ-kheo đem việc n�y thưa đầy đủ với Đức Thế T�n. Đức Phật bảo:

�� -N�y c�c Tỳ-kheo, �ng Tỳ-kheo ấy chẳng phải chỉ mới đời n�y mới bị kẻ hung �c kia chiếm đoạt của cải v� chẳng r� gốc ngọn, v� đ� tin tưởng sai lầm nơi kẻ kh�c, hễ đ� gặp gỡ l� �ng liền bị x�m đoạt.

�� Đức Phật kể:

�� -Thuở qu� khứ, c� �ng Phạm ch� t�n l� Thảo-lư-đ� d�ng xe chở đồ s�nh sứ, xe c� cửa nẻo chắc chắn, đang đi tr�n đường c�i, từ xa tr�ng thấy một đứa tớ trai đứng ven lối đi. T�n n�y nh�n thấy �ng Phạm ch� dần dần đi tới chỗ m�nh, th� sinh t�m xấu muốn cướp đoạt t�i sản. Vừa mới gặp nhau l� �ng Phạm ch� tin hắn liền. �ng nghĩ: �Người n�y thấy ta n�n t�m đến để phụng sự, gi�p đỡ, vậy l� c� th�m kẻ cộng t�c, th�m kẻ th�n th�ch cho ta.� �ng Phạm ch� liền d�ng kệ n�i:

�� Người ở ng� tư đường

�� D�ng dấp phản ph�c chăng?

�� Người chưa biết gốc ngọn

�� Chẳng lựa chọn tỏ tường

�� Người đi đường thấy đấy

�� Hạnh ph�p sửa sạch trong

�� Kh�ng c� điều hung �c

�� Gi�p việc ta đảm đang.

L�c ấy, c�c Phạm ch� kh�c, bạn đi c�ng đường đều n�i:

�� -Chớ tin d�ng người ấy, nếu kh�ng n� sẽ lừa dối �ng rồi đoạt hết của cải của đồ vật đấy!

�� Họ d�ng kệ n�i:

�� Phạm ch� kh�ng n�n vừa gặp người

�� Ở giao lộ chớ vội tin ngay

�� Mắt th� l�o li�n, mặt trơ tr�o

�� Nhất định đ�nh đập, cướp của người.

�� ng Phạm ch� nghe kệ nhưng kh�ng tin lời bạn, ngược lại đi tin đứa tớ giặc, chưa c� được lợi g� trong chuyện gi�p đỡ, cung cấp việc ăn uống, th� đến nửa đ�m trời tối kh�ng ai thấy g�, t�n tớ kia liền chạy đến đ�nh đập �ng Phạm ch�, g�y thương t�ch ở ch�n v� đầu gối khiến �ng hoa mắt nằm ng� lăn dưới đất, t�n kia đoạt hết của cải rồi trốn đi. Mất hết của cải, lại bị thương ở đầu gối, �ng Phạm ch� Thảo-lư-đ� nằm lăn dưới đất kh�c l�c như một đứa trẻ, than o�n, k�u g�o. C� một vị trời t�n l� Tịnh Tu Phạm Hạnh d�ng kệ n�i:

�� K�a cầu lợi cầu t�i

�� M� h�nh động x�t vay

�� Tự chuy�n m� thu nhận

�� Sư trưởng chẳng nghe lời.

�� Đều phải gặp khổ nạn

�� Như Phạm ch� kia th�i

�� Tin người, chẳng thận trọng

�� Tội Phạm ch�, phải rồi!

�� Đức Phật bảo c�c vị Tỳ-kheo:

�� -�ng Phạm ch� Thảo-lư thời đ� nay l� �ng Tỳ-kheo đ� giao cho �ng t�n học Tỳ-kheo l�m c�ng việc ỷ tr� đấy. C�n �ng Tỳ-kheo l�ng độc �c, dựa v�o việc ỷ tr� để cướp đoạt l� t�n �c n� đ� cướp đoạt t�i sản của �ng Phạm ch�. C�c �ng Phạm ch� kh�c khuy�n can �ng Phạm ch� l�c đ� nay l� c�c vị Tỳ-kheo gạn hỏi �ng Tỳ-kheo bị nạn, c�n vị trời Tịnh Tu Phạm Hạnh nay l� bản th�n Ta. Ng�y đ� gặp nhau, ng�y nay cũng gặp nhau.

�� Đức Phật thuyết giảng như vậy, kh�ng ai l� kh�ng hoan hỷ l�nh hội.

Kinh 51: Đức Phật Thuyết Giảng Kinh Khổng Tước

�� Nghe như vầy:

�� Một thời Đức Phật du h�a tại khu l�m vi�n Kỳ-đ� cấp c� độc thuộc nước X�-vệ, c�ng với ch�ng đại Tỳ-kheo một ng�n hai trăm năm mươi vị. C�c vị Tỳ-kheo đều c�ng nhau hội họp, khen ngợi v� nhớ nghĩ về Đức Thế T�n đ� l�m được việc chưa từng c�. Đ� l� một con người xuất hiện ở đời hiệu l� Như Lai Ch� Ch�n Đẳng Ch�nh Gi�c, đ� diệt trừ, ph� bỏ tất cả c�c học thuyết ngoại đạo kh�c, khiến ch�ng trở n�n mờ tối, kh�ng c�n s�ng rỡ được nữa. Khi chưa c� Đức Phật th� ch�ng được mọi người c�ng dường hết sức đầy đủ về c�c thứ y phục, đồ ăn uống, giường nằm kh�ng hề thiếu thứ g�. Từ khi Đức Phật xuất hiện ở thế gian, th� r� r�ng l� đ�m ngoại đạo kia lời n�i chẳng đi đ�i với việc l�m.

�� Đức Phật d�ng thi�n nhĩ th�ng, từ xa nghe được lời b�n luận của c�c vị Tỳ-kheo, Ng�i liền đến đ� hỏi c�c vị ấy l� đang b�n bạc về việc g�. C�c vị Tỳ-kheo thưa đầy đủ với Đức Phật:

�� -Ch�ng con tụ hội lại b�n về việc Đức B�nh Đẳng Ch�nh Gi�c vừa xuất hiện ở thế gian th� c�c học thuyết ngoại đạo kh�c liền bị ch�m khuất, trở n�n mờ tối hẳn, kh�ng c�n trở lại vẻ s�ng như trước.

�� Đức Phật bảo c�c Tỳ-kheo:

�� -Khi Ta chưa xuất hiện ở đời th� c�c học thuyết ngoại đạo thịnh h�nh, nổi bật, như kh�ng c� mặt trời, mặt trăng th� đuốc lửa l� s�ng, nhưng khi mặt trời, mặt trăng vừa xuất hiện th� �nh s�ng của đuốc lửa hầu như kh�ng c�n s�ng. Nay Phật đ� c� mặt ở đời, c�c loại học thuyết kia đều bị đẩy l�i hết, kh�ng c�n uy lực để tỏa s�ng nữa, chỉ c�n mỗi �nh s�ng gi�c ngộ của Phật tỏa chiếu kh�ng đ�u l� kh�ng soi tới. C�c vị Tỳ-kheo n�n biết, chẳng phải chỉ mới đời n�y mới c� c�i hạnh th� thắng xuất ch�ng như thế, m� đời trước cũng vậy, thật l� gi�o ph�p chưa từng c�.

�� Về đời qua khứ xa xưa, c� một nước lớn ở v�ng bi�n địa phương bắc, t�n l� Tr� Huyễn. Người d�n nước Tr� Huyễn đem quạ đến nước Ba-gi�-l�, v� ở trong nước ấy kh�ng c� lo�i quạ n�y, m� cũng kh�ng c� lo�i chim n�o lạ đẹp hơn nữa. Khi người d�n nước Ba-gi�-l� thấy người ta đem quạ đến th� hết sức vui mừng, cảm thấy th�ch th� v� c�ng, b�n nu�i dưỡng, chăm s�c đầy đủ, cho chim ăn uống bằng nhiều loại tr�i c�y. Ng�y th�ng qua đi, tin tức n�y loan truyền, c�c con quạ ở phương xa hay được, k�o nhau đến tụ hội rất đ�ng, kh�ng kể xiết. Cả nước đều lo nu�i dưỡng chăm s�c v� trọng vọng ch�ng. Đến l�c c� một kh�ch bu�n từ nước kh�c mang đến ba con c�ng, d�n ch�ng tr�ng thấy c�i vẻ đẹp kh�c lạ, nổi bật vi diệu của lo�i chim n�y, cả l�ng c�nh cũng đặc biệt, d�ng đi th� dịu d�ng, thanh nh�, thật chưa từng c�, lại c�ng nghe tiếng k�u của n�, n�n ai cũng vui mừng hớn hở gấp ng�n ức vạn lần trước đ�y. Thế l� mọi người bỏ mặc lũ quạ kh�ng c�n ai nu�i nấng chăm s�c. Lũ quạ ấy kh�ng c�n uy lực rỡ r�ng, bỗng nhi�n mất hết vẻ hấp dẫn, Như mặt trời mọc th� đuốc lửa bị lu mờ. Kh�ng c�n ai để � đến lũ quạ nữa, mọi người đều y�u th�ch, qu� trọng c�c con c�ng, nh�n ngắm ch�ng kh�ng biết ch�n, tất cả những vật dụng trước đ�y d�ng để nu�i dưỡng chăm s�c lũ quạ, họ đều mang đến hết để dốc sức phục vụ cho c�c con c�ng, k�nh trọng tự theo về với c�ng, lũ quạ đều biến mất kh�ng biết đi đ�u. Khi ấy c� vị trời d�ng kệ tụng rằng:

�� Khi mặt trời chưa hiện

�� Lửa đuốc rực s�ng ngời

�� Lũ quạ được nu�i dưỡng

�� Tr�i c�y c�ng nước uống.

�� Do đầy đủ tiếng tăm

�� Mặt trời mọc tr�n cao

�� Đồ d�ng lũ quạ n�y

�� Tới đ�y kh�ng c�n nữa.

�� Th� thắng n�n chọn lựa

�� Thờ khổng ph�n thấp cao

�� Khi t�n trưởng hiện v�o

�� Ti ti�n mất thờ k�nh.

�� L�c ấy, Hiền giả A-nan dựa v�o lời dạy của Đức Thế T�n, l�ng đầy hớn hở, l�m b�i kệ khen:

�� Như Phật kh�ng ra đời

�� Đạo sư kh�ng đến nơi

�� Th� Phạm ch� ngoại đạo

�� Được c�ng dường khắp th�i.

�� Nay lời Phật vang dậy

�� Giảng đạo ph�p s�ng ngời

�� C�c dị học ngoại đạo

�� Mất hẳn c�ng dường rồi.

�� Đức Phật bảo cho c�c vị Tỳ-kheo biết:

�� -Con c�ng thời ấy l� bản th�n Ng�i, lũ quạ l� c�c đ�m dị học ngoại đạo, vị trời d�ng kệ b�y tỏ nay l� T�n giả A-nan.

�� Đức Phật n�i:

�� -Khi đ� ở đời, tuy Ta thuyết giảng kinh ph�p nhưng chưa trừ hết ba độc, sinh l�o bệnh tử chưa thể dứt sạch ho�n to�n, rồi nhờ tịnh tu phạm hạnh diệt trừ hết mọi thứ phiền n�o cấu nhiễm, cho đến nay Như Lai thị hiện nơi thế gian, th�nh tựu đầy đủ Bậc Như Lai Ch� Ch�n Đẳng Ch�nh Gi�c, Minh H�nh Th�nh, Vi Thiện Thệ,Thế Gian Giải, Thi�n Nh�n Sư, V� Thượng Sĩ, Đạo Ph�p Ngự, hiệu Phật Thế T�n thuyết giảng gi�o ph�p trọn vẹn rốt r�o, tịnh tu phạm hạnh, xa l�a bụi bặm cấu uế, diệt trừ tham d�m, giận dữ, si m�, sinh l�o bệnh tử, một m�nh qua lại trong ba c�i, kh�ng c�n sợ h�i, h�ng phục bọn t� thuyết ngoại đạo, kh�ng ai l� kh�ng quy phục, tất cả đều đội �n cứu độ.

�� Đức Phật đ� thuyết giảng như vậy, kh�ng ai l� kh�ng vui mừng l�nh hội.

Kinh 52: Đức Phật Thuyết Giảng về Kinh B�t Kiếp Ti�n Nh�n

�� Nghe như vầy:

�� Một thời Đức Phật du h�a tại n�i Linh thứu thuộc th�nh Vương x� c�ng với ch�ng đại Tỳ-kheo một ng�n hai trăm năm mươi vị.�� Bấy giờ, �ng Trưởng giả Cẩm Tận Thủ đến chỗ T�n giả X�- lợi-phất đọc tụng kinh ph�p. Khi trở về nh�, �ng ch�n cảnh sống ấy n�n xuống t�c xuất gia l�m Sa-m�n, nhưng chưa chứng được quả A- la-h�n, d� mọi việc �ng l�m đều đầy đủ. C�c vị Tỳ-kheo đến gặp Đức Th� T�n, thưa:

�� -Nay ch�ng con x�t thấy �ng Cẩm Tận Thủ lu�n thể hiện sự cung k�nh trong việc nghe thuyết giảng gi�o ph�p, giới luật rồi sau đấy th� xuất gia l�m Sa-m�n, l� h�ng tr� nhiều, biết rộng, giảng giải kh�ng biết bao nhi�u l� kinh ph�p, lời lời lưu lo�t, c�u c� tế nhị nhưng t�m thiền định dấy động n�n �ng trở lại nh�. Thưa Thế T�n, như vậy n�n �ng chưa chứng được quả A-la-h�n, kh�ng căn cứ, kh�ng gắn b� với gi�o ph�p, n�n �ng chưa th�nh tựu được sự tu tập để thấy r� nẻo sinh tử lu�n hồi,kh�ng được giải tho�t, như Đức Phật đ� dạy: Đức Như Lai Ch� Ch�n Đẳng Ch�nh Gi�c lu�n đạt được mọi sự an ổn.

�� Đức Phật bảo c�c vị Tỳ-kheo:

�� -Việc.ấy c� g� đ�u l� lạ! Ta đ� th�nh tựu đạo quả V� thượng Ch�nh ch�n, l� Bậc Tối Ch�nh Gi�c, c�n �ng Cẩm Tận Thủ th� phải nhờ T�n giả X�-lợi-phất chỉ dạy h�a độ cho mới vượt khỏi bốn nẻo khổ hoạn. Ta ở nơi đời kh�c đ� từng đem th�n ph�m phu giảng n�i kinh ph�p rộng khắp, h�a độ mọi người tho�t khỏi lao khổ, đ� mới l� điều hết sức đặc biệt.

�� Đức Phật kể tiếp:

�� -Thuở qu� khứ xa xưa, c� một vị Ti�n nh�n t�n l� B�t Kiếp, tu chứng được năm thứ thần th�ng. Bấy giờ, quốc vương đem l�ng y�u k�nh hết mực đối với vị Ti�n nh�n B�t Kiếp. Ti�n nh�n hay d�ng thần th�ng bay tới cung vua, được quốc vương c�ng dường đầy đủ, ban cho tất cả, lu�n được ngồi b�n vua, ng�y n�o cũng vậy. Nh� vua cung phụng vị Ti�n nh�n n�y đủ điều, rải t�c b�n đường cho Ti�n nh�n đi qua, tự tay bưng d�ng r�t mời h�ng trăm m�n ăn uống, trải qua nhiều năm, việc c�ng dường ấy thật l� v� hạn. L�c đ�, nh� vua c� một việc nhỏ phải đi xa. Nh� vua c� một người con g�i đoan ch�nh, xinh đẹp, tr�n đời �t c�, vua thương y�u qu� trọng v� c�ng. N�ng chưa c� chồng, nh� vua bảo con g�i: �Con c� thấy ta kh�ng? Ta c�ng dường vị Ti�n nh�n, lu�n phụng sự �n cần, chẳng d�m tr�i ��.

�� Người con g�i thưa:

�� -V�ng, con đ� thấy.

�� Nh� vua bảo con:

�� -Ta c� việc phải đi xa, con ở ho�ng cung lo chuyện c�ng dường bậc ấy, cũng phải theo đ�ng những việc như ta đấy, chớ n�n l�m mất l�ng!

�� Khi đ�, vị Ti�n nh�n từ tr�n kh�ng trung bay xuống đi đến cung vua, người con g�i thấy vị Ti�n nh�n tới liền đưa tay cao l�n ch�o v� mời ngồi v�o t�a ngồi. �ng vừa chạm tay, cảm thấy th�n thể người con g�i mềm mại, liền khởi � dục, � ấy vừa ph�t khởi th� lửa �i dục bừng bừng n�n bị mất thần t�c, kh�ng thể bay đi được. �ng�b�n tư duy, thiền định rồi kinh h�nh, mong muốn phục hồi thần t�c nhưng kh�ng thể được. L�c đ�, vị Ti�n nh�n thấy con g�i của quốc vương, � tham dục dấy l�n, kh�ng thể kiềm chế, �ng liền đi bộ ra khỏi cung. Việc n�y lan truyền khắp nơi, kh�ng ai l� kh�ng nghe biết, do đ� v� số người tụ tập lại xem. Nh� vua thực hiện c�c c�ng việc đ� xong, hay được vị Ti�n nh�n đ� kh�ng c�n t�m v� dục m� rớt v�o trong v�ng �n �i n�n mất cả thần t�c, kh�ng thể bay đi được. V�o l�c đ�m tối, nh� vua một m�nh t�m đến gặp vị Ti�n nh�n, c�i đầu l�m lễ v� đọc b�i kệ tụng:

�� Ta nghe Đại Phạm ch�

�� Tham dục đều chết mau

�� L�m theo ai dạy bảo

�� Nhiễm sắc dục do đ�u.

�� Ti�n nh�n B�t Kiếp d�ng kệ đ�p:

�� Ta thật với đại vương

�� Như đ� nghe lời Th�nh

�� T� bậy n�n lạc đường

�� Lời ta ng�i xa l�nh.

�� Nh� vua d�ng kệ hỏi:

�� C� tuệ lực kh�ng x�t

�� V� nghĩ điều dữ l�nh

�� Giả sử l�ng phất dục

�� Kh�ng thể lại tịnh thanh.

�� Vị B�t Kiếp Ti�n nh�n lại d�ng kệ đ�p:

�� i dục mất nghĩa lợi

�� Lửa d�m nung ch�y l�ng

�� H�m nay nghe vua n�i

�� i dục dứt cho xong.

�� Khi được quốc vương n�u b�y chỉ dẫn, vị Ti�n nh�n cảm thấy xấu hổ, l�ng nghi�m khắc tự tr�ch, ng�y đ�m tinh tấn, dốc sức tu dưỡng, chẳng bao l�u đạt được thần th�ng trở lại.

�� Đức Phật bảo cho c�c Tỳ-kheo biết:

�� -Vị Ti�n nh�n B�t Kiếp l�c đ� nay l� T�n giả X�-lợi-phất. C�n vị quốc vương ấy l� bản th�n Ta.

�� Đức Phật đ� thuyết giảng như vậy, kh�ng ai l� kh�ng vui mừng l�nh hội.

Kinh 53: Đức Phật Thuyết Giảng về Chuyện Cha Con �ng Thanh T�n Sĩ A-di phiến-tr�

�� Nghe như vầy:

�� Một thời Đức Phật du h�a tại khu l�m vi�n Kỳ-đ� cấp c� độc thuộc nước X�-vệ, c�ng với ch�ng đại Tỳ-kheo một ng�n hai trăm năm mươi vịề

�� Bấy giờ, c� một vị Thanh t�n sĩ sinh được một người con trai th�ng minh, tr� tuệ, giỏi biện t�i, kh�ng g� l� kh�ng l�m được, hoặc tham b�c l�nh hội, lu�n c� tinh thần tự lập, kh�ng hề biếng trễ, s�ng suốt đặc biệt tuyệt vời. �ng c�n biết ph�t huy sự lợi �ch trong việc bu�n b�n của gia đ�nh n�n đ� thu đạt được nhiều của cải qu� gi�, lại biết phụng dưỡng cha mẹ. Đức Phật d�ng oai thần hộ tr�, chư Thi�n lu�n bảo vệ, cũng như v� số người đ� thương y�u k�nh trọng �ng. Nhưng �ng kh�ng thể hợp � với cha mẹ, do đ� người cha kh�ng thương tưởng tới �ng, thường gh�t bỏ, hễ gặp l� thường xua đuổi �ng ra khỏi nh�, đ�i khi c�n d�ng cả gậy gộc nữa. Kh�ng thể chịu đựng nổi, �ng bỏ sang nước kh�c. Ở nơi đất lạ, �ng l�m nghề bu�n b�n để sinh sống. L�m ăn ph�t đạt v� chẳng để mất thời cơ thuận lợi, chẳng hề bỏ b� sự nghiệp n�n d�nh dụm được nhiều của cải qu� gi�. �ng Thanh t�n sĩ kia, nghe con m�nh l�m ăn kh� giả b�n sai người đến gọi về, người con chẳng chịu nghe lời cha. �ng Thanh t�n sĩ lại sai người đi nữa, dặn họ l� nếu bảo kh�ng về th� t�m c�ch đem của cải về. Những người đi đ� �n cần khuy�n can người con nhưng người con nhất định kh�ng chịu nghe theo. �ng n�i nhắn với cha m�nh:

�� -Cha đ� l�m khốn khổ con kh�ng thể kể hết, nay lại sai người đến khiến con trở về, con kh�ng thể nghe theo được.

�� ng Thanh t�n sĩ cũng kh� l�ng tự m�nh đi tới đ�, n�n �ng đến trước ch�ng Tỳ-kheo tự n�u b�y c�i � của m�nh, đại kh�i l� người con kia c� c�i bệnh l� kh�ng chịu thuận theo lời của cha mẹ. C�c vị Tỳ-kheo thưa lại đầy đủ với Đức Phật việc n�y. Đức Phật bảo:

�� -�ng cư sĩ ấy chẳng phải chỉ đời n�y mới c�ng với con m�nh lu�n c� sự bất h�a m� đời trước cũng vậy. Người con đ� phước đức th� thắng kh�c thường, chỉ c� l�m n�n sự nghiệp chứ kh�ng hề c� sai tr�i, thất tho�t, thế m� lại kh�ng vừa được l�ng người cha. C�c vị Tỳ-kheo h�y xem sự việc ấy, người con trai kia tr� tuệ hết sức đặc biệt, đức hạnh thật kh�ng lường nhưng lại kh�ng thể thuận theo � của người cha, kh�ng muốn nghe tiếng n�i của cha m�nh mặc d� vẫn lu�n nhớ nghĩ tới �ng ta.

�� Đức Phật kể.

�� -Thuở qu� khứ xa xưa, c� một người t�n l� A-di-phiến-tr� l�m nghề dạy khỉ. �ng dạy cho khỉ về c�c c�ch thức cử động, đi đứng, c�c kỹ thuật đ�a cợt để l�m vui l�ng cho người d�n tới xem. Do kỹ thuật điều khiển khỉ ấy m� v� số người y�u th�ch, xa gần đều k�o tới xem biểu diễn, nhờ đ�, người n�y thu được nhiều t�i lợi. �ng A- di-phiến-tr� kia, trước sau đều nhờ v�o con khỉ m� được nhiều của cải, nhưng lại hay d�ng roi gậy đ�nh n� rất dữ. Qua ng�y kh�c, �ng ta đem con khỉ v�o trong th�nh, tr�i chặt nơi trụ c�y d�ng roi gậy đ�nh đập rất t�n nhẫn, muốn hủy nhục, khống chế con vật. Nh�n khi tho�t được, con khỉ lặng lẽ chạy trốn v�o trong n�i, một m�nh ở nơi thanh vắng gần b�n cạnh vị Ti�n nh�n, nương theo vị ấy m� tr� ngụ y�n ổn. Con khỉ hay h�i tr�i c�y d�ng c�ng dường vị Ti�n nh�n v� d�ng để ăn. Ồng A-di-phiến-tr� nghe biết con vật chạy đến ở chỗ vắng vẻ trong n�i n�n sai người t�m tới gọi n� về. Con khỉ kh�ngchịu nghe lời v� nhắn với �ng rằng:

�� -T�i nay nghĩ lại sự t�n độc của �ng đối với t�i trước đ�y, thật l� thống khổ kh�ng lường. Kh�ng r� đời trước cha ta l�m g� n�n tội m� nay ta phải gặp lắm khổ nhục kh�ng thể n�i hết, đến nỗi phải chạy trốn v�o trong n�i.

�� ng A-di-phiến-tr� đ�ch th�n đến gọi con khỉ, n�i:

�� -H�y trở về nh� đi!

�� Con khỉ lặng thinh, kh�ng chịu theo lời. Vị Ti�n nh�n bảo với �ng ấy:

�� -N�n để y�n n� đ�.

�� ng đ�p:

�� -T�i xin để y�n.

�� Vị Ti�n nh�n n�i:

�� -Kh�ng n�n cưỡng bắt m� phải kh�o l�o dụ khuy�n n� rồi sau mới đem đi được. Nếu muốn cưỡng �p n�, chắc chắn l� kh�ng thể được.

�� Người kia đ�p:

�� -Nếu d�ng hết c�ch m� n� chẳng chịu đi th� ta phải lập kế. �ng liền d�ng kệ n�i:

�� Ngươi, đứa con hiền l�nh

�� Như nai dưới l� c�nh

�� Theo nhờ b�ng cổ thụ

�� Đ�i kh�t khỏi lo quanh.

�� Con khỉ d�ng kệ đ�p:

�� Bất nh�n sinh c�ng ta

�� Ta tự biết t�nh �

�� Từ đ�u m� nghe thấy

�� Con khỉ l� nhu hiền.

�� X�t nhiều mặt thấu đ�o

�� Chưa từng c� nghĩ tới

�� Nếu l�ng t� đ� lớn

�� Trọn kh�ng thể ngăn ngừa.

�� Ta nay nhớ chuyện xưa.

�� ng A-di-phiến-tr�

�� Đem ta v�o th�nh thị

�� Cột v�o cọc đ�nh đau.

�� Đến nay chẳng qu�n đ�u

�� Roi vọt ta khổ hại

�� Ta giờ được tự tại

�� Kh�ng để �ng hại nữa.

�� Đức Phật bảo c�c Tỳ-kheo biết:

�� -Con khỉ của �ng A-di-phiến-tr� l�c đ� nay l� người con trai th�ng tuệ của �ng Thanh t�n sĩ, �ng A-di-phiến-tr� nay l� phụ th�n của người con trai đ�, c�n vị Ti�n nh�n kia ch�nh l� bản th�n Ta.

�� Đức Phật đ� thuyết giảng như vậy, kh�ng ai l� kh�ng hoan hỷ l�nh'hội.

Kinh 54: Đức Phật Thuyết Giảng về Kinh Phu Th�

�� Nghe như vầy:

�� Bấy giờ, �ng Thanh t�n sĩ-với người vợ đoan ch�nh, xinh đẹp, đi đứng đ�ng ho�ng, uy nghi, đức hạnh kh�ng ai s�nh kịp, lại th�ng minh tr� tuệ, ng�n ngữ biện t�i, n�i chung l� c� rất nhiều điểm xuất ch�ng, được mọi người k�nh y�u. Trong khi đ� th� người chồng kh�ng qu� trọng vợ m�nh, lại c�n gh�t bỏ, kh�ng vui th�ch, chẳng muốn gặp gỡ, tr�i lại, đi lấy người tớ g�i l�m thiếp, kỉnh trọng thương y�u b� ấy. Người vợ thấy chồng m�nh thay l�ng theo kẻ dưới, chẳng h�a hợp n�n n�i với chồng:

�� -Nếu như �ng kh�ng c�n c�ng với t�i vui th�ch thuận hợp th� �ng n�n cho t�i xuất gia theo đạo l�m Tỳ-kheo-ni.

�� B� đ� nhiều lần n�u b�y như thế n�n người chồng đồng �. B� liền xuất gia, theo đạo, l�m Tỳ-kheo-ni, ng�y đ�m tinh tấn tu tập, kh�ng bao l�u đ� chứng quả A-la-h�n. Thời gian sau n�y, người đ�n b� m� �ng Thanh t�n sĩ kia y�u thương đ� trở về với nẻo v� thường th� �ng ta t�m tới chỗ người vợ trước nay đ� l� Tỳ-kheo-ni, gọi b� ấy h�y trở về với �ng. Vị Tỳ-kheo-ni chẳng chịu theo � người chồng cũ, bảo:

�� -T�i đ� xuất gia tu h�nh th� đ� l� người kh�c rồi, hơn nữa, đời sống cũng đ� thay đổi, tội phước kh�ng thể c�ng chung.

�� L�c đ�, c�c Tỳ-kheo-ni hay được liền tới bạch với Đức Thế T�n, n�i r� đầu đu�i sự việc. Đức Phật bảo c�c vị Tỳ-kheo:

�� -�ng Thanh t�n sĩ đ� đời trước đ� từng hủy nhục người c� đức hạnh ấy, chẳng phải chỉ đời n�y mới l�m thế. Lại nữa, người đ�n b� ấy đời đời c� đức hạnh, c� c�i ch� th� thắng đặc biệt, c�n người đ�n �ng đ� th� lại lu�n t�m c�ch hủy hoại, l�m loạn động b� ta. Nay th� b� ấy đ� bước v�o được con đường lớn, lại muốn hủy hoại b� ta, th� chắc chắn l� kh�ng thể theo đ�ng � muốn.

�� Đức Phật kể cho c�c vị Tỳ-kheo nghe:

�� -Về đời xa xưa kia, c� một �ng Phạm ch�, vợ t�n l� Li�n Hoa, dịu d�ng, đẹp đẽ, diện mạo xinh tươi như thế l� v�o bậc nhất, tr�n đời �t c�, đức hạnh như thế thật kh�ng ai b� kịp. �ng Phạm ch� c� một người tớ g�i gi�p việc, �ng lu�n gần gũi thuận k�nh người tớ g�i ấy m� kh�ng y�u chuộng người vợ Li�n Hoa của m�nh, đ� kh�ng th�ch gặp người vợ m�nh m� c�n nghe lời người tớ g�i, đem vợ ra khỏi nh�, đi tận v�o trong n�i. Ở đ�y, �ng leo l�n c�y Ưu- đ�m-b�t lựa tr�i ch�n h�i ăn, c�n bỏ tr�i sống xuống cho vợ. Vợ �ng hỏi:

�� -Tại sao một m�nh ch�ng ăn những quả ch�n, c�n quả sống th� bỏ xuống cho t�i?

�� Người chồng đ�p:

�� -Muốn ăn quả ch�n, sao kh�ng tự leo l�n c�y để tự chọn lấy? Vợ đ�p:

�� -Ch�ng kh�ng cho t�i quả ch�n th� th�i!

�� Rồi theo lời chồng, người vợ liền leo l�n c�y, người chồng thấy vợ đ� leo l�n c�y th� ở nơi gốc c�y d�ng c�c thứ gai gốc r�o k�n hết bốn b�n để vợ kh�ng xuống được, rồi bỏ đ� m� đi, muốn vợ phải bị chết. L�c ấy, quốc vương v� c�c đại thần c�ng đi săn bắn, ngang qua gốc c�y ấy, tr�ng thấy người đ�n b� kia v� c�ng xinh đẹp, dung mạo th� thắng kh�c thường, hiếm c� tr�n đời, vua liền đến hỏi:

�� -N�ng l� ai? Từ đ�u lại đến đ�y?

�� Người vợ kia đem c�i biến cố của m�nh kể r� đầu đu�i cho vua nghe. Nh� vua thấy người đ�n b� n�y c� tướng nữ ho�n hảo, kh�ng ch�t dấu vết th� xấu, l�ng tự nghĩ: �T�n Phạm ch� ấy thật l� ngu si, kh�ng c� tr�, kh�ng phải l� h�ng trượng phu n�n kh�ng vui th�ch k�nh y�u người đ�n b� n�y.� Nh� vua liền cho người dẹp bỏ gai g�c rồi đem n�ng đi theo, về đến ho�ng cung, vua lập n�ng l�m vương hậu. Vị vương hậu ấy th�ng minh, c� tr� tuệ, biện t�i kh�ng ai s�nh kịp m� c�n biết chơi sư bồ v� sử dụng s�u phương thức vui chơi, s�ch vở giải th�ch rất th�ng thạo n�n đ�m nữ nh�n xa gần đều đến đ�y vui chơi, lần n�o vương hậu cũng thắng cả, kh�ng ai đương nổi. Bấy giờ, �ng Phạm ch� từ xa nghe được vị vua kia c� vị ho�ng hậu xinh đẹp, lại giỏi về cờ bạc vui chơi, ai đến đ�nh, vương hậu đều thắng cả, mọi người đều quy phục, kh�ng ai thắng được, l�ng �ng tự nghĩ:

�� -C� lẽ đ�y l� người vợ trước của ta, kh�ng thể l� ai kh�c được, v� b� ấy rất r�nh về m�n vui chơi đ�!

�� Hơn nữa �ng Phạm ch� n�y cũng l� một tay rất giỏi về lối chơi n�y n�n t�m đến nh� vua để biểu diễn t�i nghệ của m�nh. Khi đ�, b� vợ vua nghe c� một �ng Phạm ch� h�nh dạng như thế với d�ng dấp cao thấp, đẹp xấu th� liền nghĩ:

�� -Đ� hẳn l� người chồng trước của ta.

�� ng Phạm ch� đến cửa vương cung, nh� vua liền ra gặp, rồi cho �ng thi thố t�i nghệ từ xa với người hầu t�n l� Xỉ. �ng Phạm ch� d�ng kệ n�i:

�� T�c mượt d�i t�m thước

�� M�y ng�i đẹp như tranh

�� Dịu d�ng v�o bậc nhất

�� Nhớ tr�i ch�n tr�n c�nh.

�� Vương hậu d�ng kệ đ�p:

�� Khi trước với tỳ thiếp

�� L�ng ngươi đ� ưa n�ng

�� K�nh trọng l� hơn hết

�� Cướp lấy l� nhất chăng?

�� ng Phạm ch� lại d�ng kệ n�i:

�� Sống an nh�n cung vua,

�� Voi tốt dạo thong dong

�� Nơi ấy c�ng vui vẻ

�� C� nhớ tr�i ch�n kh�ng?

�� Vương hậu d�ng kệ đ�p:

�� Một m�nh ăn tr�i ch�n

�� Tr�i sống bỏ cho người

�� Đ� l� nh�n duy�n trước

�� Phạm ch� giỏi cướp th�i.

�� ng Phạm ch� l�c ấy hối hận, nghi�m khắc tự tr�ch nhưng sự ăn năn ấy đ� qu� muộn.

�� Đức Phật bảo c�c vị Tỳ-kheo:

�� -�ng Phạm ch� thời đ� nay l� �ng Thanh t�n sĩ ấy, c�n vị quốc vương kia ch�nh l� bản th�n ta. Thời bấy giờ, �ng Phạm ch� dấy khởi sự rối loạn trong gia đ�nh m�nh, ng�y nay cũng như vậy.

�� Đức Phật thuyết giảng như thế, kh�ng ai l� kh�ng hoan hỷ l�nh hội.

Kinh 55: Đức Phật Thuyết Giảng Kinh Th� Dụ

�� Về thời qu� khứ, trải qua v� số kiếp, c� một người đ�n b� c� độc l�m nghề b�n dầu m�. Bấy giờ, c� một vị Tỳ-kheo theo sự hứa cho của b�, ng�y ng�y đến lấy dầu m� về thắp đ�n cho Đức Phật. Trải qua nhiều năm, về sau Đức Phật thọ k� cho vị Tỳ-kheo ấy:

�� -�ng sau n�y sẽ th�nh Phật.

�� Chư Thi�n, quốc vương v� d�n ch�ng đều đến ch�c mừng vị Tỳ-kheo. Vị ấy n�i:

�� -T�i xin nhận lấy c�i �n n�y.

�� Người đ�n b� c� độc b�n dầu kia nghe vị Tỳ-kheo được Phật thọ k� liền đến chỗ Phật, thưa với Ng�i:

�� -Vị Tỳ-kheo ấy thắp đ�n bằng dầu của con c�ng dường, xin Đức Phật thọ k� cho con nữa.

�� Đức Phật n�i:

�� -Khi vị Tỳ-kheo ấy th�nh tựu quả Phật, b� h�y theo Đức Phật ấy m� xin thọ k�.

�� Đức Phật n�i với T�n giả X�-lợi-phất:

�� -Vị Tỳ-kheo khi đ� l� Đức Phật Đề-h�a-kiệt, c�n người đ�n b� c� độc b�n dầu kia l� bản th�n Ta.

�� Thuở xưa, ở nước Duy-da-ly c� một vị Trưởng giả nghe Đức Phật đến du h�a liền t�m tới chỗ Phật, c�i đầu l�m lễ nơi ch�n Ng�i, rồi thưa:

�� -� con mu�n thỉnh Phật về nh� con an cư ba th�ng.

�� Đức Phật lặng thinh chấp nhận, b�n mang y, cầm b�t đến nh� �ng Trưởng giả. Những người kh�c kh�ng thỉnh được Đức Phật, liền sinh l�ng tức giận, c� � đồ muốn hại vị Trưởng giả. Họ hẹn ng�y giờ đem đ�m tay ch�n tới v�y quanh nh� �ng nhiều lớp. �ng Trưởng giả sợ qu� n�n hết l�ng niệm Phật, kh�ng nghĩ tưởng đến chuyện kh�c. Đức Phật đ� v� gia đ�nh �ng m� thuyết ph�p với bao lời chỉ dạy quan trọng khiến vị Trưởng giả v� quyến thuộc đều chứng được ph�p nh�n Bất khởi. Đức Phật từ t�a ngồi đứng dậy, ra thuyết giảng với đ�m người b�n ngo�i. Ng�i n�i về c�i quả b�o đau khổ do sự tức giận t�c hại, ngợi ca phước đức của sự từ �i, h�a nh�. Từng ấy lời giảng dạy cốt yếu đ� l�m cho mọi người l�ng dạ cởi mở, khiến cho đến t�m vạn bốn ng�n người ph�t t�m cầu đạo V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c. C�c vị Tỳ-kheo thưa với Đức Phật:

�� -Ở đại hội n�y, mọi người gặp được Phật khiến cho t�m � được cởi mở, đ� l� sự gặp gỡ t�nh cờ hay l� do nh�n duy�n từ trước?

�� Đức Phật n�i:

�� -Nay ở ch�ng hội n�y, trong một l�c đ� được h�a độ l� đều do đời trước đ� c� nh�n duy�n với Đức Phật.

�� C�c Tỳ-kheo thưa:

�� -Nguyện xin Đức Phật n�i r� đầu đu�i về việc đ� để cho người nghe được tăng th�m c�ng đức.Đức Phật kể:

�� -Thuở xưa, c� một nước ở gần biển lớn, nh� vua t�n l� Tất- h�a-đạt lu�n đem l�ng nh�n từ trị nước, xem d�n ch�ng như con. L�c đ�, trong nước gặp đại hạn, ba năm liền kh�ng mưa, khiến d�n ch�ng đ�i kh�t. Nh� vua triệu đạo sĩ Phạm ch� v�o cung hỏi:

�� -Trời c� mưa được chăng?

�� Đạo sĩ chiếm quẻ rồi n�i:

�� -Phải đủ đến mười năm th� mới c� mưa.

�� Nh� vua nghe lời ấy, lo sợ mu�n d�n chết hết n�n ưu sầu chẳng vui Vua nghĩ:

�� -Phải c� phương kế g� để cứu vớt mu�n người. Hay l� ta hy sinh th�n m�nh để cứu ch�ng sinh.

�� Nghĩ ngợi xong, vua liền trai giới thanh tịnh, chắp tay hướng l�n mười phương m� nguyện:

�� -Trẫm trước sau đ� l�m c�c điều thiện, như c� được phước b�o th� nguyện sinh v�o trong biển l�m con c� th�n thật lớn để d�ng thịt cung cấp, nu�i dưỡng ch�ng sinh.

�� Nguyện xong, nh� vua dứt mọi sự ăn uống, qua bảy ng�y th� mạng chung, được sinh l�m con c� c� th�n d�i bốn ng�n dặm, v� biết r� th�n mạng đời trước của m�nh n�n c� đ� tới nằm tr�n bờ biển, tr�ng gi�ng như một h�n n�i đen. D�n ch�ng tr�ng thấy sao lại c� một h�n n�i qu�i lạ ở đ�y, n�n k�o nhau đến xem, mới biết đ� l� một con c� lớn. Người trong cả nước đều k�o tới c�ng nhau l�m thịt con c� đem về ăn, tr�nh khỏi được nạn đ�i, đất nước nhờ đ� trở n�n no đủ như xưa.

�� Đức Phật bảo cho c�c vị Tỳ-kheo biết:

�� -Con c� thời bấy giờ l� bản th�n Ta, những người ăn thịt c� l�c đ� nay l� d�n ch�ng nước Duy-da-ly. Ng�y ấy, Đức Như Lai đ� d�ng thịt m�nh để cứu sống ch�ng sinh trong một đời như vậy. Ng�y nay, Ta cũng đem c�i �nh s�ng của tr� tuệ gi�c ngộ để cứu độ t�m thức họ, đem họ trở về với bản t�nh ch�n như, xa l�a ba c�i, ti�u diệt ho�n to�n hết mọi khổ đau. L� Bồ-t�t phải lu�n tinh cần, chịu khổ, thực hiện đầy đủ ba việc bố th�. Những g� l� ba việc bố th�? Đ� l� ngoại th�, nội th� v� đại th�. Đem cho ăn cho mặc, c�c thứ của b�u cả đến đất nước, vợ con... đ� l� ngoại th�. Đem cho c�c phần của cơ thể m�nh như thịt, xương, đầu, mắt, tủy, n�o... đ� l� nội th�. Đem bốn T�m v� lượng, s�u Độ, bốn Diệu đế, ph�p m�n V� thường, mười hai Bộ kinh... v� ch�ng sinh m� thuyết giảng, đ� l� đại th�. Phương ph�p cầu đạt đạo quả phải thực h�nh đủ ba việc bố th� ấy th� mới mau ch�ng th�nh tựu quả vị Phật.

�� L�c Đức Phật thuyết giảng xong điều n�y th� c� v� số ch�ng sinh c�ng ph�t t�m cầu đạo quả V� thượng Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c.

* *

�� Ng�i Thủ Đạt tuổi cao đ�ng k�nh, gi�o h�a được năm ng�n người, ng�i Duy Ti�n tuổi trẻ, tr� tuệ s�u rộng, đi tới nhiều nước, gi�o h�a được s�u vạn người. Lần lượt tr�n con đường đi du h�a, hai vị n�y gặp nhau, c�c đệ tử của ng�i Thủ Đạt thấy ng�i Duy Ti�n tr� tuệ dũng m�nh thảy đều muốn đến để tỏ l�ng s�ng b�i. Ng�i Thủ Đạt gọi c�c đệ tử lại bảo:

�� -�ng Duy Ti�n tuổi c�n nhỏ, tr� tuệ cạn cợt, �t ỏi.

�� Ng�i Duy Ti�n nghe được lời n�i đ�, b�n nghĩ: �Người tu hạnh Bồ-t�t, phải n�n c�ng dường nhau, du h�a đến c�c nước gặp nhau coi như gặp được Phật. Nay ta thật kh�ng muốn ủng hộ ng�i Thủ Đạt nhưng vẫn lu�n nghĩ về t�nh đồng đạo. Ng�i Duy Ti�n ngay trong đ�m đ� lặng lẽ bỏ sang nước kh�c. V� sao thế? L� v� muốn cho c�c đệ tử kia vẫn tiếp tục c�ng dường ng�i Thủ Đạt.

Ng�i Thủ Đạt do đ� b�i b�ng ng�i Duy Ti�n n�n phải bị đọa v�o lo�i Ma-ha-n�-l� đến s�u mươi kiếp, khi đ� tho�t được ra l�m người th� phải chịu s�u mươi kiếp l�m người kh�ng c� lưỡi. Tại sao thế? L� v� ng�i đ� kh�ng tự chế ngự được ba nghiệp th�n, khẩu, �, l�m mất đi ph�p hạnh của Bồ-t�t. Về sau, tội lỗi hết, nhờ c�ng đức đ� vun trồng từ trước v� nỗ lực tự tu tập n�n được th�nh Phật hiệu l� Th�ch-ca Văn.

�� Đức Phật bảo c�c đệ tử:

�� -�ng Thủ Đạt kia ch�nh l� bản th�n Ta, ng�i Duy Ti�n hiện nay l� Đức Phật A-di-đ�.

�� Tất cả c�c vị ngồi ở đ�y đều n�i:

�� -Lỗi lầm kia nhỏ m� tội phải g�nh chịu th� qu� lớn!

�� Đức Phật bảo mọi người trong ph�p hội:

�� -Th�n, khẩu, �, ba nghiệp ấy kh�ng thể kh�ng quyết chế ngự, giữ g�n, những ai trọn tin điều n�y v� phụng h�nh th� đắc đạo. Nếu c� phạm lỗi xấu �c tự biết ăn năn sửa đổi th� lỗi đ� trở n�n nhẹ bớt đi!

* *

�� Từ v� số kiếp xa xưa, c� một người ph�t t�m thực hiện một cuộc bố th� lớn, c�ng đường cho c�c Phạm ch� ngoại đạo đ�ng đảo, c� đến h�ng v� số ng�n người, suốt trong nhiều năm. Ph�p tắc của c�c Phạm ch� l� người n�o biết nhiều kinh điển th� được ngồi nơi t�a cao nhất, n�n trong số c�c Phạm ch� ấy, c� một vị tuổi cao, nhiều tr� tuệ được xem l� bậc nhất trong ch�ng hội. L�c đ�, Bồ-t�t Nho Đồng ở trong n�i tu học c�c kinh thuật, kh�ng g� l� kh�ng th�ng thạo. Khi ng�i đi đến chỗ ch�ng hội ấy th� ngồi ở ph�a cuối c�ng, Theo thứ tự vấn đ�p về sự hiểu biết của c�c Phạm ch�, lần lượt chẳng ai bằng ng�i, cho đến bậc ngồi tr�n cao nhất kia th� mọi sự hiểu biết của vị Phạm ch� trưởng l�o cũng kh�ng bằng ng�i Nho Đồng. Mười hai năm đ� gần đủ, những người giỏi kinh điển được d�ng c�ng ch�n m�n vật dụng, gồm: ngựa bằng v�ng, y�n cương bằng bạc, người con g�i đoan ch�nh, b�nh m�c nước tắm bằng v�ng, chậu đựng nước tắm cũng bằng v�ng, bạc, tất cả đều hết sức đẹp đẽ. �ng Phạm ch� trưởng l�o b�n tự suy gẫm: �Ta trong mười hai năm, kh�ng ai bắt bẻ được, m� nay bị người thiếu ni�n n�y l� luận thắng ta! Người c� thể xấu hổ, vật th� kh�ng đủ lời n�i, mất thanh danh kh�ng phải l� chuyện dễ.� �ng liền n�i với ng�i Nho Đồng:

�� -Ch�n vật được bốth� sẽ c�ng được giao hết, người nhỏ phải ở dưới ta, để ta ở tr�n.

�� Ng�i Nho Đồng đ�p:

�� -T�i tự d�ng l� luận để được chứ kh�ng cưỡng cầu để l�n bậc tr�n, nếu sự hiểu biết của t�i k�m cỏi th� t�i tự xuống dưới, kh�ng ch�t �n hận.

�� ng Phạm ch� trưởng l�o buồn b� nhường chỗ ngồi cao cho ng�i Nho Đồng. Chỗ ngồi đ� được trang sức bằng bảy thứ vật b�u rất đẹp đẽ, tinh tế hết mực. Nh�n đ�, �ng hỏi ng�i Nho Đồng:

�� -Học vấn của �ng đ� cầu được ở đ�u?

�� Nho Đồng đ�p:

�� -T�i cầu nơi Đức Phật A-duy-tam nhằm độ tho�t mu�n lo�i.

�� ng Phạm ch� sinh l�ng giận dữ, độc �c, thề nguyện trong l�ng rằng:

�� -Ta phải đời đời quyết hủy hoại t�m của người n�y, khiến n� kh�ng đạt được g�, nếu n� được l�m Phật th� ta cũng quyết quấy ph�.

�� ng lại nghĩ: �Thiện �c kh�c đường, sợ chẳng gần nhau, n�n phải tu đức thật nhiều th� đ� đ�y mới gặp gỡ được�

�� ng thực h�nh ph�p s�u Độ v� cực, c�ng tu tập c�c ph�p thiện, thựờng xuy�n kh�ng c� � b� trễ. Thế rồi, �ng ra đi lu�n. Người chủ của ch�n vật bố th� đem hết cho c�c Phạm ch� để chia nhau. Mỗi Phạm ch� giảm bớt một tiền đem cho ng�i Nho Đồng. �� Họ n�i:

�� -Ng�i kh�ng nhận ch�n m�n vật, bọn ch�ng t�i phải ph�n chia cho nhau, c�n đ�y l� phần ng�i.

�� Ng�i Nho Đồng nhận lấy rồi mỗi người mạnh ai nấy ra đi.

�� Bồ-t�t th�nh tựu đạo quả, Điều-đạt thường c�ng với Bồ-t�t theo nhau, c�ng sinh c�ng tử, c�ng l�m anh em, lu�n theo để hủy hoại Bồ-t�t. �ng Phạm ch� trưởng l�o l�c đ� l� �ng Điều-đạt, c�n Nho Đồng l� Đức Phật Th�ch-ca Văn. Do lời thề xưa n�n thường chẳng rời nhau, đ� ch�nh l� gốc ngọn của c�u chuyện n�y.

* *

�� Lời Thầy dạy:

�� -Học n�n nương theo bậc thiện tri thức. Thuở xưa, c� một con lừa, chủ lu�n cho đi theo với ngựa, đi lại, ăn uống đều thường c�ng l�m với ngựa. Ngựa đi trăm dặm, n� cũng đi trăm dặm, ngựa chạy ng�n dặm, lừa cũng chạy như vậy, l�ng bờm k�u rống y như ngựa. Thời gian sau, lừa c�ng với ngựa theo nhau ăn uống, đi lại, c�ng l�m bạn với lừa, lừa đi trăm dặm, ngựa cũng đi trăm dặm, lừa đi ng�n dặm, ngựa cũng đi ng�n dặm, l�ng bờm đầu m�nh n� đều giống lừa. Tiếng k�u la �ai, ai� của ngựa cũng y như l� lừa. Từ đấy đến khi chết n� kh�ng c�n l� ngựa nữa. Người đi học cũng như thế, theo thiện tri thức th� ng�y ng�y tinh tấn, sẽ trở n�n người tinh tấn, đắc đạo mau ch�ng. C�n theo bạn xấu, ng�y ng�y lười biếng th� sẽ trở n�n người lười biếng, bị ch�m đắm m�i trong sinh tử.

�

* *

�� Thuở xưa, c� một người B�-la-m�n nước ngo�i thờ Trời, x�y dựng tự viện, kh�o tạc tượng trời, d�ng v�ng l�m đầu pho tượng. �� L�c ấy, c� t�n trộm leo l�n tượng trời ấy để lấy c�i đầu tượng bằng v�ng, k�o m�i kh�ng lay động được, hắn liền niệm �Nam-m� Phật� th� lấy được đầu tượng v� mang đi. S�ng ng�y, người B�-la-m�n thấy mất đầu của tượng trời. Đầu tượng trời v� mất đi n�n mọi người tụ lại cho l� Thần trời đ� mất đầu, vậy l� kh�ng c� thần linh nữa. Thần trời nhập v�o người B�-la-m�n bảo:

�� -Kẻ đạo tặc lấy đầu ta kh�ng được, hắn liền niệm: �Nam-m� Phật�, khiến chư Thi�n đều kinh động, n�n n� lấy được đầu ta mang đi.

�� C�c người B�-la-m�n n�i:

�� -Trời kh�ng bằng Phật, n�n đi thờ Phật, kh�ng thờ trời nữa, kẻ ăn trộm kia chỉ niệm Nam-m� Phật l� lấy được đầu tượng trời đem đi, huống g� c�c bậc Hiền giả lu�n niệm Nam-m� Phật th� mười phương thần lu�n t�n qu�, kh�ng d�m tr�i nghịch, vậy phải tinh tấn kh�ng được biếng trễ.

�� Ng�y xưa, c� thầy Sa-m�n ng�y đ�m tụng kinh, khi ấy c� con ch� nằm dưới giường một l�ng nghe kinh, kh�ng nghĩ đến ăn uống, như thế trải qua nhiều năm, sau khi qua đời được sinh l�m người con g�i sống ở nước X�-vệ. Lớn l�n, hễ gặp c�c thầy Tỳ-kheo khất thực l� n�ng vui vẻ lấy đồ ăn mang đến cho. Về sau, n�ng theo c�c thầy Sa-m�n l�m Tỳ-kheo-ni, tinh tấn tu h�nh, chứng được đạo quả ứng ch�n.

* *

�� Ng�y xưa, c� một vị quốc vương, tổ chức biểu diễn một buổi h�a nhạc lớn ở ngo�i th�nh, d�n ch�ng trong nước đều k�o nhau đến xem. Trong th�nh ấy c� một gia đ�nh người cha bị tật n�n kh�ng đi xem được. Cả nh� x�m nhau d�u dắt, cố sức đem �ng ra khỏi th�nh, dừng lại b�n gốc c�y, �ng biết m�nh kh�ng đi xem được n�n n�i với gia đ�nh:

�� -C�c ngươi đến xem đi, rồi trở lại đem ta về.

�� Khi ấy, trời Đế Th�ch hiện l�m một đạo nh�n đi qua gần người đ�, liền gọi người bệnh, n�i:

�� -Ngươi theo ta đi, ta c� thể l�m cho bệnh của ngươi bớt được.

�� Người kia nghe rất vui mừng liền đi theo Trời Đế Th�ch đem �ng l�n c�i Trời, đến cung trời Đế Th�ch, �ng tr�ng thấy v�ng, bạc, ch�u b�u rất nhiều, thế gian kh�ng thể c� n�n nảy � muốn cầu xin, lại cũng đ� nghe c� người n�i n�n xin c�i b�nh, n�n �ng liền n�i với trời Đế Th�ch:

�� -Con muốn trở về, nguyện xin cho c�i b�nh n�y.

�� Đế Th�ch liền cho c�n n�i:

�� -Trong c�i b�nh n�y c� vật dụng, hễ ngươi c� l�ng cầu xin l� c� ngay.

�� Người bệnh mang b�nh về nh�, cả nh� đều c�ng đến xem, tức thời theo trong t�m � mong muốn họ liền c� được nhiều v�ng bạc, ch�u b�u. Nh�n đấy, họ tổ chức một hội lớn cho cả gia tộc gồm b� con nội, ngoại để ăn mừng vui chơi. Sau khi đ� no say rồi, �ng gi� cầm c�i b�nh nhảy nh�t v� n�i:

�� -Ta chịu �n người đ� cho ta gi�u c�.

�� ng nhảy m�i kh�ng dừng, bị t� nh�o xuống đất, l�m vỡ tan c�i b�nh qu�, thế l� chỗ mong cầu kh�ng thể c�n được. Kinh giới của Đức Phật cũng như c�i b�nh qu� b�u ấy. Khi mới l�nh hội th� tinh tấn, mọi sở nguyện đều được, về sau lười biếng dần, qu�n kinh, phạm giới giống như c�i b�nh bị vỡ, kh�ng l�m sao l�nh lại được.

* *

�� Ph�p đeo v�ng bạc, ch�u b�u của đ�n b� con g�i trong nh�, c� bốn c�ch để được sinh l�n c�i trời:

�� Một l� đeo v�ng bạc ch�u b�u, nếu c� người hiểu r� nghĩa của kinh, giảng kinh nghe m� hoan hỷ bỏ của cải ra bố th�, đ� l� một phước b�u được sinh l�n c�i trời.

�� Hai l� người đ� gặp thầy Sa-m�n ở phương xa, đang lo x�y dựng ch�a th�p, hoan hỷ bỏ v�ng bạc ra bố th� khuyến trợ, ấy l� phước b�o thứ hai được sinh l�n c�i trời.

�� Ba l� nếu người đ� gặp kẻ ngh�o c�ng khốn kh�, nghe lời Đức Phật dạy: �Bố th� l� hạnh n�n l�m bậc nh�́t liền đem của cải ra bố th�, đ� l� phước b�o thứ ba được sinh l�n c�i trời.

�� Bốn l� người đ� bị bệnh sắp l�m chung, đem của cải ra bố th� để nhằm cứu trợ mạng m�nh, ch�nh mắt người ấy nh�n thấy sự bố th� v� khi chết vui vẻ kh�ng sợ h�i th� được sinh l�n c�i trời.

�� Đ� l� ph�p trong gia đ�nh của đ�n b� con g�i c� bốn việc phải l�m để được sinh l�n c�i trời khi đeo v�ng bạc ch�u b�u.

QUYỂN V

�

��