Trang Chủ ��� ��� Hình ảnh�� ������ Kinh đi�̉n�� � ��� Th�̀n Chú �������� Li�n lạc �

KINH NH�N QUẢ TRONG ĐỜI QU� KHỨ V� HIỆN TẠI H�n dịch: Đời Tống, Tam tạng ph�p sư Cầu-na-bạt-đ�-la, người Thi�n tr�c Việt dịch: Linh-Sơn Ph�p Bảo Đại Tạng Kinh Quyển 4 Bấy giờ c� ch�ng trai t�n Da-x�, con của một vị trưởng giả gi�u c� nhất trong c�i Di�m-ph�-đề, l� người bản t�nh th�ng minh, lanh lợi, thường đội thi�n quan, đeo chuỗi anh lạc, đi giầy b�u v� gi�. Một h�m, sau khi vui chơi với c�c kỹ nữ đến khuya, tất cả đều đi ngủ, Da-x� nửa đ�m bỗng thức giấc, nh�n thấy c�c kỹ nữ ngủ say, c� nằm sắp, c� nằm ngửa, t�c tai xổ tung rối bời, nước miếng nhểu ra, nhạc kh�, quần �o v� nữ trang rơi v�i lung tung. Tr�ng thấy cảnh ấy, Da-x� sinh ra ch�n ng�n, suy nghĩ: "Ta nay đang ở trong nạn tai bất tịnh, lại tưởng lầm l� thanh tịnh". Đang l�c suy nghĩ như thế, do uy lực của chư Thi�n, một luồng �nh s�ng rực rỡ hiện ra ch�i l�a cả kh�ng trung, cửa tự nhi�n mở, Da-x� theo luồng s�ng ấy đi về ph�a vườn Lộc d�. Khi đến bờ s�ng Hằng, Da-x� liền lớn tiếng k�u: -Khổ đau thay! Lạ l�ng thay! Phật nghe được liền l�n tiếng: -N�y Da-x�, ngươi h�y sang đ�y! Nay ở chỗ Ta c� ph�p m�n l�a xa đau khổ. Da-x� nghe thế liền cởi đ�i giầy qu� để lại, lội qua s�ng đến chỗ Phật. Qua được s�ng Hằng, Da-x� bước thẳng đến chỗ Phật. Vừa đến nơi, thấy Phật c� ba mươi hai tướng tốt, t�m mươi vẻ đẹp, tư thế đĩnh đạt, uy đức đầy đủ, l�ng Da-x� v� c�ng vui mừng phấn chấn, vội c�i năm v�c s�t đất đảnh lễ nơi ch�n Phật, thưa: -Xin Đức Thế T�n h�y cứu vớt con. Phật bảo: -L�nh thay! Thiện nam tử, ngươi h�y lắng nghe, suy tư v� ghi nhớ kỹ. Như Lai sẽ t�y theo căn cơ của ngươi m� thuyết ph�p. N�y Da-x�, sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức l� v� thường, khổ, kh�ng, v� ng�. Ngươi c� biết kh�ng? Da-x� nghe xong, lập tức xa l�a trần cấu, đắc được ph�p nh�n thanh tịnh. L�c ấy, Đức Như Lai giảng lại ph�p Tứ đế, nghe xong Da-x� rũ sạch tất cả lậu hoặc, phiền n�o, t�m � rỗng rang tự tại, chứng được quả A-la-h�n. Da-x� liền bạch Phật: -Bạch Đức Thế T�n, sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức thật đ�ng l� v� thường, khổ, kh�ng, v� ng�. Khi ấy thấy Da-x� vẫn c�n mang những đồ trang sức, Phật liền n�i kệ dạy: D� người c�n ở nh� Th�n đầy trang sức qu� Kh�o giữ g�n t�nh cảm Ch�n xa năm thứ dục Nếu được t�m như vậy Mới thật l� xuất gia Tuy th�n ở đồng trống Ăn mặc thật dở th� � c�n tham năm dục Chẳng phải l� xuất gia Những thiện �c đ� tạo Đều do t�m ph�t sinh Cho n�n thực xuất gia Đều lấy t�m l�m gốc. Da-x� nghe Như Lai n�i kệ xong, l�ng suy nghĩ: "Thế T�n n�i thế ch�nh v� ta c�n đeo mang ch�u b�u, nay ta cần phải cởi bỏ những trang phục n�y", liền lạy v� thưa với Phật: -Xin Đức Thế T�n chấp thuận cho con xuất gia. Đức Th� T�n n�i: -Thiện lai Tỳ-kheo! R�u t�c Da-x� liền tự rụng, c�-sa kho�c tr�n th�n th�nh Sa-m�n. Bấy giờ, cha của Da-x� buổi s�ng thức dậy t�m con kh�ng thấy, l�ng buồn khổ, than v�n, k�u kh�c, đi dọc theo bờ s�ng t�m kiếm. Đến s�ng Hằng, thấy đ�i giầy của con để lại tr�n bờ, �ng suy nghĩ: "Con ta chắc l� đi con đường n�y". �ng vội lần theo dấu ch�n của Da-x� đi đến chỗ Phật. Đức Thế T�n tr�ng thấy, biết �ng ta v� con m� đến đ�y; nếu để �ng thấy được Da-x�, nhất định trong l�ng sẽ rất buồn khổ, hay c� thể mạng chung n�n d�ng thần lực giấu th�n Da-x�. Vị trưởng giả đi đến trước Phật, c�i đầu lễ xuống ch�n Ng�i rồi đứng sang một b�n. L�c ấy, Đức Như Lai thuyết ph�p theo đ�ng căn t�nh của trưởng giả. Phật dạy: -N�y thiện nam tử, sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức l� v� thường, khổ, kh�ng, v� ng�. �ng c� biết kh�ng? Vị trưởng giả, cha của Da-x� nghe những lời dạy ấy, t�m lập tức xa l�a trần cấu, đắc ph�p nh�n thanh tịnh, thưa với Phật: -Bạch Đức Thế T�n, sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức thực sự l� v� thường, khổ, kh�ng, v� ng�. L�c bấy giờ, Đức Như Lai biết trưởng giả đ� thấy được đạo, niệm �n �i đ� suy giảm n�n hỏi �ng v� việc g� m� đến đ�y. Vị trưởng giả thưa: -Con c� đứa con t�n Da-x� bỗng nhi�n bỏ nh� đi mất từ đ�m qua. S�ng nay con đi t�m chỉ thấy đ�i giầy của n� b�n bờ s�ng Hằng rồi theo dấu ch�n t�m đến được đ�y. Thế T�n thu lại thần lực n�n vị trưởng giả thấy được con m�nh, l�ng mừng vui tột độ, n�i với Da-x�: -L�nh thay! May thay! Con l�m việc n�y khiến cha thật vui sướng. Con đ� tự độ bản th�n lại c� thể độ cho người kh�c. Do con ở đ�y n�n cha mới đến v� nhờ đ� m� cha thấy được đạo. N�i xong, �ng liền đến trước Phật xin thọ Tam quy. Vị trưởng giả ấy l� Ưu-b�-tắc đầu ti�n trong c�i Di�m-ph�-đề được c�ng dường Tam bảo. Bấy giờ năm mươi người con của c�c trưởng giả kh�c, bạn của Da-x�, nghe Phật đ� xuất hiện ở đời v� biết Da-x� đ� theo Phật xuất gia tu tập n�n suy nghĩ: "Nay ở thế gian c� Đấng V� Thượng T�n, Da-x� l� người th�ng minh, biện t�i hơn người m� c� thể rời bỏ gia đ�nh, th�n tộc gi�u sang, xa l�a th� vui của năm dục, quyết ch� tu h�nh, thay đổi h�nh h�i th�nh Sa-m�n. Nay ch�ng ta c�n tiếc g� m� kh�ng xuất gia?" Nghĩ xong, c�c ch�ng trai c�ng nhau đi đến chỗ Phật. Chưa đến nơi nhưng từ xa họ đ� thấy Đức Như Lai th�n tướng tuyệt đẹp, �nh sắng rực rỡ, l�ng họ rộn l�n niềm vui, to�n th�n nhẹ nh�ng, thanh thản, l�ng t�n k�nh ph�t sinh, họ lập tức đến gần Phật chắp tay nhiễu quanh rồi c�i đầu lễ xuống ch�n Phật. Những vị trưởng giả tử ấy vốn đ� trồng căn l�nh từ trước n�n dễ ngộ đạo. Đức Như Lai thuyết ph�p ph� hợp căn t�nh của họ. Ng�i dạy: -N�y c�c thiện nam tử, sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức l� v� thường, khổ, kh�ng, v� ng�. C�c ngươi c� biết kh�ng? Khi Phật vừa giảng xong lời ph�p đ�, t�m c�c ch�ng trai lập tức xa l�a trần cấu, đắc được ph�p nh�n thanh tịnh, liền c�ng nhau thưa Phật: -Bạch Đức Thế T�n, sắc, thọ, tưởng, h�nh, thức thực đ�ng l� v� thường, khổ, kh�ng, v� ng�. C�i xin Thế T�n chấp thuận cho ch�ng con được xuất gia. Phật n�i: -L�nh thay, c�c Tỳ-kheo! Lập tức r�u t�c họ tự rụng, vận c�-sa tr�n th�n, trở th�nh Sa-m�n. Đức Thế T�n liền giảng rộng ph�p Tứ đế cho c�c vị Tỳ-kheo ấy. Nghe xong, năm mươi vị Tỳ-kheo tỉnh ngộ, nội t�m đoạn trừ ho�n to�n lậu hoặc, phiền n�o, chứng được quả A-la-h�n. L�c ấy lần đầu ti�n ở thế gian c� năm mươi s�u vị A-la-h�n. Đức Như Lai bảo c�c thầy Tỳ-kheo: -Nay c�c �ng, việc cần l�m đ� l�m xong, xứng đ�ng l� ruộng phước v� thượng cho thế gian. C�c �ng mỗi người n�n đi khắp nơi gi�o h�a, lấy đức Từ bi để độ ch�ng sinh. Nay Ta cũng sẽ một m�nh đi đến th�nh Vương x�, nước Ma-kiệt-đề để h�a độ nh�n d�n ở đ�. C�c Tỳ-kheo thưa: -Bạch Thế T�n, ch�ng con xin v�ng lời. C�c Tỳ-kheo c�i đầu đảnh lễ Phật rồi mỗi vị kho�c y cầm b�t từ gi� Phật ra đi. Sau khi c�c Tỳ-kheo đi rồi, Thế T�n suy nghĩ: "Hiện nay Ta phải h�a độ những ch�ng sinh n�o để c� lợi �ch rộng r�i cho cả trời người? Chỉ c� ba anh em Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp tu theo đạo thờ lửa ở tại nước Ma-kiệt-đề l� người được cả vua v� thần d�n đều quy ngưỡng tin theo. �ng ta rất th�ng minh, căn t�nh lanh lợi, dễ gi�c ngộ nhưng lại rất ng� mạn, rất kh� điều phục. Nay Ta phải đến đ� đưa họ đến giải tho�t". Suy nghĩ xong, Đức Phật từ gi� th�nh Ba-la-nại đến nước Ma-kiệt-đề. Trời vừa sập tối, Phật cũng vừa đến được tr� xứ của Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp. L�c ấy Ca-diếp thấy th�n tướng của Như Lai tốt đẹp, trang nghi�m trong l�ng vui mừng, hỏi: -Vị Sa-m�n trẻ tuổi từ đ�u đến? Phật đ�p: -Ta từ nước Ba-la-nại đến, muốn đi đến nước Ma-kiệt-đề nhưng v� trời tối n�n muốn xin nghỉ lại một đ�m. Ca-diếp đ�p: -Ở lại một đ�m kh�ng c� g� bất tiện, chỉ ngặt l� c�c ph�ng đều c� đệ tử của t�i ở cả. Chỉ c�n một hang đ� rất thanh tịnh, c�c dụng cụ thờ lửa của t�i đều để trong đ�, nơi đ� thanh vắng c� thể ở được nhưng trong hang c� con rồng dữ, chỉ e n� sẽ l�m hại người m� th�i? Phật đ�p: -D� c� rồng dữ nhưng t�i xin cứ được ở tạm. Ca-diếp đ�p: -T�nh n� hung dữ, sợ l�m hại Ng�i chứ chẳng phải t�i tiếc. Phật n�i: -Chỉ cho t�i ở tạm, nhất định kh�ng sao đ�u. Ca-diếp đ�p: -Nếu Ng�i c� thể ở được th� xin t�y � Ng�i. Phật n�i: "Tốt lắm" v� liền bước v�o hang đ�, ngồi kiết gi� thiền định. L�c ấy rồng độc nổi cơn giận dữ, to�n th�n phun ra lửa kh�i. Đức Thế T�n b�n hướng t�m v�o Hỏa quang tam-muội, rồng thấy thế c�ng giận dữ phun lửa bốc cao, bao tr�m cả hang đ�. C�c đệ tử của Ca-diếp thấy ngọn lửa dữ ấy liền v�o thưa với thầy l� vị Sa-m�n trẻ tuổi, th�ng minh trang nghi�m ấy đ� bị lửa của độc long l�m hại. Ca-diếp giật m�nh đứng dậy ra xem, thấy ngọn lửa của độc long, trong l�ng buồn thương liền sai đệ tử lấy nước dập tắt, nhưng chẳng những kh�ng dập tắt được m� ngọn lửa c�ng bốc cao hơn, tr�m khắp hang đ�. Khi đ� th�n t�m Đức Thế T�n vẫn bất động, sắc diện an nhi�n tự tại, h�ng phục l�m cho độc long ti�u trừ t�nh �c, quy y với Phật rồi v�o nằm trong b�nh b�t của Ng�i. Trời vừa s�ng, thầy tr� Ca-diếp c�ng đến chỗ hang đ�, họ đều nghĩ l� vị Sa-m�n trẻ tuổi chắc đ� bị lửa rồng giết hại. Ca-diếp n�i: -Vị Sa-m�n ở trong hang kia, h�m qua t�i kh�ng cho Ng�i ở chỉ v� l� do n�y. Phật liền l�n tiếng: -L�ng Ta thanh tịnh th� kh�ng bao giờ bị tai họa b�n ngo�i l�m hại. Nay Độc long đang ở trong b�nh b�t. Phật b�n mở b�t đưa cho Ca-diếp xem. Thầy tr� Ca-diếp thấy vị Sa-m�n chẳng những kh�ng bị lửa rồng độc l�m hại m� c�n h�ng phục được v� đặt n� v�o b�t, khen ngợi cho l� điều chưa từng c�. Tuy nhi�n Ca-diếp vẫn n�i với c�c đệ tử: -Vị Sa-m�n trẻ tuổi ấy tuy c� thần th�ng nhưng nhất định kh�ng thể bằng ch�n đạo của ta. L�c ấy Đức Thế T�n n�i với Ca-diếp: -Nay t�i muốn ở lại nơi đ�y được kh�ng? Ca-diếp đ�p: -Thật tốt l�nh! Xin t�y � Ng�i. Trong đ�m thứ hai, Đức Như Lai đến ngồi dưới một b�ng c�y. V�o giữa đ�m, bốn vị Thi�n vương c�ng đến chỗ Phật để nghe ph�p. Mỗi vị đều từ th�n ph�ng h�o quang chiếu s�ng như mặt trời, mặt trăng. Đ�m ấy Ca-diếp thức giấc, từ xa tr�ng thấy �nh s�ng của chư Thi�n b�n cạnh Như Lai liền n�i với c�c đệ tử: -Vị Sa-m�n trẻ tuổi kia cũng theo đạo thờ lửa. Đến s�ng, �ng ta đến chỗ Phật, hỏi: -Thưa Sa-m�n, Ng�i cũng theo đạo thờ lửa phải kh�ng? Phật đ�p: -Kh�ng phải thế, đ�m qua c� Tứ Thi�n vương đến nghe thuyết ph�p n�n c� �nh s�ng đ�. Ca-diếp n�i với ch�ng đệ tử: -Vị Sa-m�n trẻ tuổi đ� c� uy đức lớn nhưng tuyệt nhi�n kh�ng thể s�nh với đạo ch�n ch�nh của ta. V�o đ�m thứ ba, vua trời Đế Th�ch từ Thi�n cung xuống nghe thuyết ph�p, th�n vị ấy chiếu h�o quang s�ng như mặt trời mới mọc. C�c đệ tử của Ca-diếp từ xa tr�ng thấy �nh s�ng của vị trời b�n cạnh Phật vội v�ng đến thưa thầy: -Vị Sa-m�n trẻ tuổi kia chắc chắn l� theo đạo thờ lửa. Trời vừa s�ng, tất cả lại đến hỏi Phật. Phật cho biết đ� l� h�o quang của vua trời Đế Th�ch xuống nghe ph�p. Nghe thế nhưng Ca-diếp vẫn cho đạo �ng ta l� ch�n ch�nh hơn. Đến đ�m thứ tư, Đại phạm Thi�n vương cũng xuống thế gian, đến chỗ Phật nghe thuyết ph�p. H�o quang từ th�n vị ấy s�ng như mặt trời giữa trưa. Đ�m đ�, Ca-diếp trở giấc thức dậy, thấy �nh s�ng ch�i chang tại chỗ Phật n�n quyết chắc l� Ng�i theo đạo thờ lửa. S�ng mai, Ca-diếp lại đến hỏi Phật mới biết l� giữa đ�m c� vị Đại phạm Thi�n vương đến nghe Phật thuyết ph�p. Ca-diếp trong l�ng thầm nghĩ: "Tuy vị Sa-m�n trẻ tuổi n�y c� thần th�ng kỳ diệu như thế nhưng tuyệt nhi�n vẫn kh�ng thể s�nh bằng ch�n đạo của ta". Năm trăm đệ tử của Ca-diếp, mỗi vị đều thờ ba ngọn lửa, s�ng n�o họ cũng đốt lửa, nhưng h�m ấy đốt m�i m� lửa vẫn kh�ng ch�y n�n k�o đến thưa l�n thầy. Ca-diếp nghe xong, thầm nghĩ trong l�ng: "Điều ấy chắc l� do thần lực của vị Sa-m�n kia" n�n lập tức c�ng đệ tử đến gặp Phật, n�i: -Mỗi người đệ tử của t�i đều thờ ba ngọn lửa. S�ng nay muốn thắp l�n m� lửa vẫn kh�ng c�ch n�o ch�y được. Phật bảo: -C�c �ng h�y trở về, lửa sẽ tự nhi�n ch�y. Ca-diếp quay về th� thấy lửa đ� ch�y nhưng vẫn tự nghĩ: "Vị Sa-m�n trẻ tuổi kia tuy c� diệu lực nhưng dẫu sao vẫn kh�ng ch�n ch�nh bằng đạo của ta". C�c đệ tử l�m lễ c�ng dường lửa xong, muốn tắt lửa nhưng kh�ng thể n�o tắt được, vội đến thưa với Ca-diếp. Ca-diếp nghĩ chắc cũng do vị Sa-m�n kia l�m ra, b�n đến tr�nh b�y việc ấy với Phật. Phật bảo: -C�c �ng h�y về đi, lửa sẽ tự tắt. Quả nhi�n khi thầy tr� trở về th� lửa đ� tắt nhưng Ca-diếp vẫn cho đạo �ng l� ch�n ch�nh hơn. Đến khi bản th�n Ca-diếp tế thần lửa, nhưng đốt m�i m� lửa vẫn kh�ng ch�y, Ca-diếp biết l� do thần lực của Phật n�n đến thưa với Ng�i. Phật bảo Ca-diếp c� thể ra về, lửa sẽ tự nhi�n ch�y. Quả nhi�n khi Ca-diếp trở về thấy lửa đ� ch�y. Sau khi tế xong, Ca-diếp kh�ng tắt được lửa cũng đo�n biết l� do thần lực của Phật n�n lại đến tr�nh b�y với Ng�i. Phật cũng bảo trở về v� quả nhi�n khi Ca-diếp vừa về tới th� lửa đ� tự nhi�n tắt lịm. Tuy vậy, Ca-diếp vẫn tự phụ đạo của m�nh l� hơn cả. V�o buổi s�ng sớm, c�c đệ tử của Ca-diếp c�ng bổ củi nhưng kh�ng thể n�o dỡ r�u l�n được, b�n thưa với thầy. Ca-diếp nghe xong thầm nghĩ: "Đ�y chắc hẳn l� việc l�m của vị Sa-m�n ấy" n�n c�ng với c�c đệ tử đi đến chỗ Phật thưa: -S�ng sớm n�y, c�c đệ tử của t�i chuẩn bị bổ củi nhưng kh�ng l�m sao dỡ r�u l�n được. Phật bảo: -�ng h�y về đi, c�c đệ tử �ng sẽ tự nhi�n dỡ r�u l�n được. Ca-diếp trở về, thấy c�c đệ tử quả nhi�n đ� dỡ r�u l�n được. Dầu vậy Ca-diếp vẫn tự cho l� đạo m�nh ch�n ch�nh hơn tất cả. Ngay l�c ấy, c�c đệ tử dỡ r�u l�n nhưng lại kh�ng hạ xuống được b�n chạy tới tr�nh b�y với thầy. Ca-diếp đo�n biết l� việc l�m của Phật n�n đến thưa với Ng�i sự việc đ�. Phật dạy: -�ng c� thể về, r�u sẽ tự hạ xuống về đến nơi, quả nhi�n Ca-diếp thấy c�c đệ tử đ� hạ r�u xuống cả. Cũng như trước, Ca-diếp vẫn tự phụ về đạo của m�nh l� ch�n ch�nh nhất. Đến khi bản th�n Ca-diếp bổ củi th� cũng như c�c đệ tử kh�ng thể đưa r�u l�n cao được. Đến hỏi, được Phật dạy xong, trở về th� c� thể dỡ r�u l�n nhưng lại kh�ng l�m c�ch n�o hạ xuống. Đến chỗ Phật hỏi xong trở về th� c� thể hạ r�u xuống. Tuy th�n phục, nhưng trong l�ng Ca-diếp vẫn tự cho đạo thờ lửa l� ch�n ch�nh nhất. Một h�m, Ca-diếp thưa với Phật: -Thưa vị Sa-m�n trẻ tuổi, xin người h�y ở lại đ�y c�ng tu phạm hạnh. Ph�ng x�, y phục, thức ăn t�i xin cung cấp đầy đủ cho người. Đức Thế T�n y�n lặng chấp thuận. Ca-diếp biết Phật đ� ưng thuận liền về sai c�c đệ tử trang thiết giường nằm, đồ ngồi cho Đức Phật v� dặn mỗi ng�y phải chuẩn bị c�c m�n trai thực thật ngon để đ�i Ng�i. S�ng h�m sau �ng tự th�n đến thỉnh Phật. Phật bảo �ng về trước, Ng�i sẽ đến sau. Ca-diếp vừa quay về th� trong khoảnh khắc, Thế T�n đến ch�u Di�m-ph� h�i đầy b�nh b�t quả Di�m-ph� rồi quay về chỗ ở của Ca-diếp m� �ng ta vẫn chưa về tới. L�c Ca-diếp về tới đ� thấy Phật an tọa trong tịnh thất của m�nh n�n rất ngạc nhi�n hỏi: -Vị Sa-m�n trẻ tuổi đi đường n�o m� đến đ�y sớm thế? Phật liền đưa b�t đựng quả Di�m ph� cho Ca-diếp xem v� hỏi: -�ng c� biết loại quả trong b�t n�y kh�ng? Ca-diếp thưa kh�ng biết. Phật n�i: -Từ đ�y đi về hướng Nam mấy vạn do-tuần c� một ch�u, nơi ấy c� một loại c�y t�n l� Di�m-ph�; v� vậy m� người ta gọi ch�u ấy l� Di�m-ph�-đề. Đ�y l� tr�i Di�m-ph� đ�. Ta đ� đến đ� h�i đem về đ�y. Vị của n� thật l� thơm ngon, �ng h�y nếm thử đi. Khi đ� Ca-diếp suy nghĩ: "Đường đến đ� rất xa m� vị Sa-m�n n�y chỉ trong khoảnh khắc đến đ� rồi về, sức thần biến của vị ấy thật l� phi thường. Tuy nhi�n, đạo của vị ấy chắc chắn kh�ng ch�n ch�nh bằng đạo của ta". Tiếp đ� Ca-diếp cho dọn l�n đủ c�c thức ăn. Trước khi thọ thực Phật ch� nguyện: Trong đạo B�-la-m�n Thờ lửa l� cao nhất Trong tất cả c�c d�ng Biển cả l� lớn nhất Trong to�n thể ng�i sao B�ng nguyệt l� tối thượng Trong tất cả nguồn s�ng S�ng nhất vầng th�i dương Trong tất cả phước điền Ruộng Phật l� tốt nhất Nếu muốn chứng quả cao N�n c�ng ruộng phước Phật. Sau khi thọ trai xong, Phật trở về chỗ ở của m�nh, rửa b�t s�c miệng v� tĩnh tọa dưới b�ng c�y. H�m sau Ca-diếp cũng đến thỉnh Phật thọ trai. Phật bảo: -�ng h�y về trước, Ta sẽ theo sau. Khi Ca-diếp vừa đi, trong gi�y l�t Thế T�n đến ch�u Phất-b�-đề h�i đầy b�t quả Am-ma-la v� trở về, chỗ ở của Ca-diếp. L�c Ca-diếp về tới đ� thấy Phật ngồi trong nh�, ngạc nhi�n hỏi: -Ng�i đi đường n�o lại đến trước t�i như thế? Phật liền đưa b�t c� tr�i Am-ma-la cho �ng ta xem v� hỏi: -�ng c� biết quả n�y kh�ng? Ca-diếp thưa chưa biết. Phật n�i: -Từ đ�y về hướng Đ�ng c�ch mấy vạn do-tuần c� ch�u Phất-b�-đề, Ta vừa đến đ� h�i về tr�i Am-ma-la. Tr�i n�y m�i vị rất thơm ngon, �ng c� thể nếm qua. Ca-diếp nghĩ: "Đường đến đ� xa x�i như thế m� vị Sa-m�n n�y chỉ trong chốc l�t đ� đến đ� rồi về thật l� kỳ diệu xưa nay chưa từng c�, nhưng đạo của ta vẫn ch�n ch�nh hơn cả". Ca-diếp lại cho dọn thức ăn ra. Trước khi thọ thực, Phật ch� nguyện: Trong đạo B�-la-m�n Thờ lửa l� cao nhất Trong tất cả c�c d�ng Biển cả l� bậc nhất Trong tất cả ng�i sao Trăng l� s�ng hơn hết Trong tất cả nguồn s�ng. Mặt trời l� tối thượng Trong tất cả ruộng phước Ruộng Phật tốt hơn hết Nếu mu�n được quả lớn N�n c�ng ruộng phước Phật. Thọ trai xong, Phật trở về chỗ ở, rửa b�t s�c miệng rồi đến dưới b�ng c�y ngồi thiền định. Ng�y thứ ba đến giờ thọ trai, Ca-diếp lại đến thỉnh Phật. Cũng như hai lần trước Phật bảo �ng h�y trở về v� trong chốc l�t Thế T�n đến ch�u C�-đ�-ni h�i quả A-l�-lặc đựng đầy b�t rồi về chỗ ở của Ca-diếp. Khi về tới nới, Phật đ� đến rồi, Ca-diếp ngạc nhi�n hỏi: -Ng�i đi đường n�o m� đến đ�y nhanh như vậy? Phật liền đưa b�t hỏi: -�ng biết tr�i c�y n�y kh�ng? Ca-diếp bảo chưa biết. Phật dạy: -Từ đ�y đi về phương T�y, c�ch độ v�i mu�n na-do-tha sẽ đến ch�u C�-đ�-ni, ở đ� c� tr�i A-l�-lặc, Ta vừa đến đ� v� h�i về đ�y. Tr�i n�y rất thơm ngon, �ng h�y ăn thử. Ca-diếp nghĩ: "Đường đi thật xa m� vị Sa-m�n n�y chỉ trong chốc l�t đến đ� rồi trở về, thần lực thật l� kỳ diệu chưa hề thấy. Thế nhưng đạo của �ng ta vẫn chưa ch�n ch�nh bằng đạo của ta". Ca-diếp sai đệ tử dọn thức ăn ra, Phật ch� nguyện: Trong đạo B�-la-m�n Thờ lửa l� cao nhất Trong tất cả d�ng nước Biển l� lớn hơn hết Tất cả c�c ng�i sao Mặt trăng l� s�ng nhất Tất cả c�c nguồn s�ng Mặt trời l� tối thượng Trong tất cả ruộng phước Ruộng phước Phật tốt nhất Nếu muốn chứng quả lớn N�n c�ng ruộng phước Phật. Phật thọ trai xong trở về nơi cư tr� thường ng�y. Sau khi rửa b�t s�c miệng, Ng�i đến tĩnh tọa dưới b�ng c�y. H�m sau đến giờ ăn, Ca-diếp lại cũng đến thỉnh Phật thọ trai. Phật bảo Ca-diếp về trước Ng�i sẽ đến sau. Khi Ca-diếp vừa quay đi, chỉ trong gi�y l�t, Phật đ� đến ch�u uất-đơn-việt lấy cơm thơm tự nhi�n rồi trở về chỗ ở của Ca-diếp. Khi Ca-diếp bước v�o tịnh thất đ� thấy Phật ở đ� liền hỏi: -Ng�i bằng c�ch n�o, đi đường n�o lại đến trước t�i như thế? Phật đưa b�t cơm thơm cho �ng ta xem v� hỏi: -�ng c� biết loại cơm trong b�t n�y chăng? Ca-diếp thưa kh�ng biết. Phật n�i: -Từ đ�y đi về hướng Bắc độ v�i mu�n na-do-tha sẽ đến ch�u uất-đơn-việt, Ta vừa đến đ� lấy cơm n�y về đ�y. Cơm n�y vị rất thơm ngon, �ng c� thể ăn thử. Ca-diếp nghe thế suy nghĩ: "Đường thật xa m� vị Sa-m�n n�y chỉ đi trong chốc l�t, thần th�ng thật kh� lường được, tuy nhi�n đạo ta vẫn ch�n ch�nh hơn". Ca-diếp dọn c�c thức ăn ra, trước khi thọ thực Phật ch� nguyện: rong ph�p B�-la-m�n Thờ lửa cao hơn hết Hết thảy c�c d�ng nước Biển cả l� lớn nhất Trong tất cả ng�i sao Trăng l� s�ng hơn hết Trong tất cả nguồn s�ng S�ng nhất l� th�i dương Trong tất cả ruộng phước Ruộng phước Phật tốt nhất Ai muốn đạt quả lớn N�n c�ng ruộng phước Phật. Thọ thực xong, Phật trở về chỗ ở thường ng�y. Sau khi rửa b�t s�c miệng, Phật ngồi nhập định dưới b�ng c�y. Đến hồm thứ năm Ca-diếp cũng đến thỉnh Phật. Phật n�i qu� h�a thay rồi c�ng đi với Ca-diếp. Đến nơi thức ăn dọn ra, Phật n�i kệ ch� nguyện: Trong đạo B�-la-m�n Thờ lửa l� cao nhất Như tất cả d�ng nước Biển l� lớn hơn hết Tinh t� tr�n bầu trời Mặt trăng l� s�ng nhất Trong tất cả nguồn s�ng S�ng nhất vầng th�i dương Trong tất cả ruộng phước Ruộng phước Phật tốt nhất Nếu muốn chứng quả lớn N�n c�ng ruộng phước Phật. Sau khi ch� nguyện xong, Phật nhận thức ăn đem về dưới b�ng c�y d�ng. Thọ thực xong, Phật nghĩ cần nước để rửa. Trời Đế Th�ch biết �, từ cung trời, nhanh như thời gian người lực sĩ co duỗi c�nh tay, đến trước, c�i đầu lễ xuống ch�n Phật v� d�ng tay chỉ mặt đất biến th�nh ao nước rất trong l�nh, c� đủ t�m m�n c�ng đức. Như Lai liền d�ng nước trong ao để rửa b�t v� ch�n. Phật rửa xong liền thuyết ph�p cho trời Đế Th�ch nghe. Nghe xong, Đế Th�ch rất vui mừng, phấn chấn, đột nhi�n biến mất, trở về Thi�n cung. Khi ấy, Ca-diếp ăn xong ra rừng đi dạo, bỗng nảy ra � nghĩ: "Vị Sa-m�n trẻ tuổi h�m nay đem thức ăn về nơi cội c�y để d�ng, vậy ta đến đ� để thăm người". Nghĩ xong vội rảo bước đến chỗ Phật. Đến nơi Ca-diếp bỗng thấy b�n cạnh nơi Phật ngồi c� một c�i ao lớn, nước ao trong m�t, đủ t�m c�ng đức n�n rất ngạc nhi�n, hỏi Phật: -Nơi đ�y sao bỗng nhi�n lại c� ao nước? Phật đ�p: -S�ng nay khi nhận thức ăn của �ng c�ng dường đem về, ăn xong Ta nghĩ cần c� nước để rửa b�t. Trời Đế Th�ch biết � Ta n�n từ Thi�n cung đến đ�y d�ng tay chỉ đất h�a th�nh ao nước đ�. Ca-diếp thấy ao nước, lại nghe Phật n�i như thế liền suy nghĩ: "Vị Sa-m�n trẻ tuổi c� uy đức rất lớn n�n mới cảm được đến trời, nhưng đ�u biết rằng đạo của ta l� ch�n ch�nh hơn hết". Một h�m, đang kinh h�nh trong rừng, Đức Thế T�n nhặt được c�c mảnh vải dơ r�ch trong đống r�c bẩn, muốn đem giặt n�n nghĩ cần phải c� một phiến đ�. Đế Th�ch biết � Phật liền trong khoảnh khắc đến Hương sơn lấy một tảng đ� vu�ng vức đem về đặt giữa c�c h�ng c�y rồi bạch Phật c� thể giặt �o tr�n tảng đ� ấy. Phật lại nghĩ cần nước, Đế Th�ch lại đến Hương sơn l�m một c�i chậu to bằng đ� lấy nước trong m�t đổ đầy v�o, đem đến để gần tảng đ� kia. Xong việc Đế Th�ch bỗng nhi�n biến mất, trở về Thi�n cung. Đức Thế T�n giặt những mảnh vải xong trở về ngồi dưới b�ng c�y. L�c ấy Ca-diếp đi đến bỗng thấy b�n h�ng c�y c� một phiến đ� vu�ng vức v� chậu đ� liền nghĩ: "Sao nơi đ�y lại c� hai vật n�y?" trong l�ng lấy l�m lạ n�n đến hỏi Phật: -Thưa Sa-m�n, tại sao bỗng nhi�n giữa c�c h�ng c�y lại c� phiến đ� v� chậu đ�? Phật đ�p: -Ta đi kinh h�nh nhặt được những mảnh vải r�ch bẩn n�n c� � muốn giặt. Vua trời Đế Th�ch biết � đ� của Ta n�n đến Hương sơn lấy những vật ấy đem đến. Ca-diếp nghe xong khen l� việc chưa từng thấy nhưng trong l�ng vẫn nghĩ Đức Phật tuy c� thần lực cảm được đến trời nhưng đạo của Phật vẫn kh�ng ch�n ch�nh bằng đạo của m�nh. Một ng�y kia, Thế T�n xuống ao tắm rửa. Sau khi tắm xong Ng�i muốn l�n bờ nhưng kh�ng c� vật g� để vịn leo l�n. Tr�n bờ ao c� cội c�y t�n Ca-la-ca c�nh l� sum su�, s�t b�n bờ ao, vị thọ thần liền oằn c�nh c�y xuống để Phật vịn l�n khỏi ao. Sau đ� Phật trở về an tọa dưới b�ng c�y. L�c ấy Ca-diếp đi đến thấy những c�nh c�y bỗng nhi�n s� xuống l�y l�m lạ n�n hỏi Phật: -C�c c�nh c�y v� sao bỗng s� thấp xuống như vậy. Phật đ�p: -Ta xuống ao tắm xong, muốn c� vật g� vịn để l�n bờ. Vị thọ thần biết � n�n l�m cho c�nh c�y s� xưống gi�p Ta vịn để l�n bờ. Ca-diếp khen l� việc chưa từng thấy nhưng vẫn nghĩ Đức Phật tuy c� nhiều uy lực, c� thể cảm h�a được Thọ thần nhưng đạo của �ng ta vẫn ch�n ch�nh hơn Một h�m Ca-diếp nghĩ: "Ng�y mai n�y, vua nước Ma-kiệt-đề c�ng với quan, d�n, B�-la-m�n, trưởng giả, cư sĩ... sẽ đến đ�y tổ chức lễ hội trong bảy ng�y. Nếu vị Sa-m�n trẻ tuổi kia m� đến đ�y th� vua, quan, d�n ch�ng thấy tướng tốt v� uy lực thần th�ng của vị ấy hẳn l� sẽ bỏ ta m� đi theo thờ phụng vị ấy. Mong sao trong bảy ng�y lễ hội, vị ấy kh�ng đến đ�y". Phật hiểu r� t�m niệm của Ca-diếp n�n Ng�i đi sang xứ uất-đơn-việt ở phương Bắc, trong bảy ng�y bảy đ�m kh�ng xuất hiện. Khi lễ hội ho�n tất, vua quan v� mọi người về hết, Ca-diếp lại nghĩ: "Trong suốt bảy ng�y hội, vị Sa-m�n trẻ tuổi kh�ng đến, thật l� may mắn. Nay lễ hội đ� xong, ta mu�n c�ng dường Ng�i, nếu l�c n�y Ng�i đến th� thật l� tốt. L�c ấy Đức Thế T�n biết được � nghĩ của Ca-diếp n�n trong chốc l�t, nhanh như thời gian một tr�ng sĩ co duỗi c�nh tay, hiện ra trước Ca-diếp. L�c ấy Ca-diếp chợt thấy Như Lai, đến vừa ngạc nhi�n, vừa vui mừng liền hỏi Phật: -Trong bảy ng�y qua Ng�i đi đ�u t�i kh�ng gặp? Phật đ�p: -Đức vua nước Ma-kiệt-đề, quan d�n, B�-la-m�n, trưởng giả, cư sĩ... đến đ�y dự hội bảy ng�y, �ng lại kh�ng muốn gặp Ta n�n Ta đến xứ Uất-đơn-việt ở phương Bắc để tr�nh �ng. Nay �ng nghĩ muốn Ta đến n�n Ta đến. Ca-diếp nghe Phật n�i giật m�nh, to�n th�n nổi gai, suy nghĩ: "Vị Sa-m�n trẻ tuổi n�y biết được cả � nghĩ trong l�ng ta. Thật l� kỳ lạ nhưng vẫn kh�ng ch�n ch�nh bằng đạo của ta". Ng�y kia, Đức Thế T�n suy nghĩ: "Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp căn duy�n đ� từ từ thuần thục, nay đ�ng l� l�c điều phục �ng ta". Nghĩ thế n�n Đức Thế T�n đến s�ng Ni-li�n-thiền. Phật vừa đến bờ s�ng, Ma vương bỗng hiện ra thưa với Phật: -Bạch Thế T�n, bấy giờ l� l�c Ng�i n�n v�o Niết-b�n. Đấng Thiện Thệ, nay đ� đ�ng thời Ng�i n�n v�o Niết-b�n. V� sao? V� những người đ�ng độ đều đ� được giải tho�t, nay thật đ�ng l�c Ng�i n�n v�o Niết-b�n. Ma vương thưa với Phật ba lần như thế. Đức Thế T�n đ�p: -Nay chưa phải l�c Ta v�o Niết-b�n. V� sao? V� bốn bộ ch�ng Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, Ưu-b�-tắc, ưu-b�-di chưa đầy đủ. Những người đ�ng độ chưa được ho�n to�n giải tho�t, c�c ngoại đạo đều chưa được h�ng phục. Đức Phật cũng đ�p lại ba lần như thế. Ma vương nghe thế buồn b� trở về Thi�n cung. Đức Thế T�n đi xuống s�ng Ni-li�n-thiền, d�ng thần lực t�ch d�ng s�ng l�m hai khiến nước ở hai b�n vọt l�n cao. Phật đi v�o giữa, từng bước ch�n của Ng�i l�m bụi tung l�n m� mịt. Ca-diếp từ xa tr�ng thấy tưởng Phật bị ch�m trong nước liền sai c�c đệ tử ch�o thuyền đến đ�. Khi đến b�n s�ng thấy lối Phật đi c� bụi bay l�n, Ca-diếp thầm khen l� việc chưa từng c� nhưng suy nghĩ: "Vị Sa-m�n trẻ tuổi n�y tuy c� sức thần th�ng như thế nhưng vẫn kh�ng ch�n ch�nh bằng đạo của ta". L�c ấy Ca-diếp hỏi Phật: -Vị Sa-m�n trẻ tuổi muốn l�n thuyền kh�ng? Phật đ�p: -Tốt lắm. Bấy giờ Đức Thế T�n d�ng thần lực xuy�n qua đ�y thuyền để v�o trong thuyền ngồi kiết gi�. Ca-diếp thấy Phật từ đ�y thuyền đi v�o m� đ�y thuyền vẫn kh�ng thủng, khen l� việc chưa từng c�, nhưng vẫn cố chấp: "Vị Sa-m�n trẻ tuổi c� thần th�ng kỳ diệu như thế nhưng kh�ng bằng ta đ� đắc quả A-la-h�n". Phật liền n�i: -N�y Ca-diếp, �ng chưa đắc quả A-la-h�n, cũng chưa đạt A-la-h�n hướng m� sao lại c� t�m ng� mạn lớn như thế? Ca-diếp nghe lời đ� xong, trong l�ng vừa thẹn vừa sợ, to�n th�n nổi gai, thầm nghĩ: "Vị Sa-m�n trẻ tuổi n�y biết r� t�m niệm của ta" n�n liền thưa với Phật: -Đ�ng thế, thưa Sa-m�n! Đ�ng thế, thưa Đại Ti�n! Người đ� biết r� t�m niệm của con. C�i xin Ng�i h�y thu nhận con l�m đệ tử. Phật đ�p: -�ng l� bậc cao ni�n, đ� một trăm hai mươi tuổi, c� nhiều đệ tử quyến thuộc, lại được Quốc vương v� quan d�n t�n k�nh. Nếu �ng quyết định theo học gi�o ph�p của Ta th� trước hết n�n c�ng b�n bạc kỹ với c�c đệ tử. Ca-diếp đ�p: -Qu� h�a thay! Hay lắm thay! Quả như lời dạy của Đại Ti�n, nhưng l�ng con đ� quyết định, kh�ng bao giờ thay đổi. Nay sẽ về c�ng b�n bạc với c�c đệ tử. N�i xong, Ca-diếp trở về trụ xứ tập họp c�c đệ tử n�i: -Vị Sa-m�n trẻ tuổi từ khi đến ở đ�y, ch�ng ta đ� thấy bao nhi�u thần th�ng biến h�a thật l� kỳ diệu v� tr� tuệ cao xa, t�nh t�nh �n h�a của Ng�i, nay ta muốn quy y theo học gi�o ph�p của người, c�c �ng nghĩ sao? C�c đệ tử thưa -Những g� ch�ng con biết đều l� nhờ �n của T�n giả. Bậc m� T�n giả đ� tin tưởng quy y, ắt hẳn kh�ng phải l� hư vọng. Ch�ng con cũng đ� thấy những thần th�ng kỳ diệu của vị ấy. Nếu T�n giả quyết định quy y theo học gi�o ph�p của Bậc ấy, ch�ng con cũng xin nguyện theo T�n giả quy y. Nghe c�c đệ tử n�i thế, Ca-diếp lập tức c�ng họ đến trước Phật thưa: -Nay con c�ng c�c đệ tử đều đ� quyết định quy y. C�i xin Đại Ti�n h�y th�u nhận ch�ng con. Phật n�i: -Thiện lai Tỳ-kheo! Lập tức r�u t�c Ca-diếp tự rụng, vận c�-sa v�o người, trở th�nh Sa-m�n. Bấy giờ, Đức Thế T�n t�y theo căn t�nh của T�n giả giảng rộng ph�p Tứ đế. Vừa nghe xong b�i ph�p, Ca-diếp liền l�a xa mọi trần cấu, đắc ph�p nh�n thanh tịnh; sau đ� một thời gian đ� chứng được quả A-la-h�n. Năm trăm đệ tử thấy thầy đ� th�nh Sa-m�n trong l�ng rất vui vẻ, cũng c� � muốn xuất gia n�n thưa với Phật: -Thầy ch�ng con được Đại Ti�n thu nhận, nay đ� l� Sa-m�n. Ch�ng con cũng vui th�ch theo thầy học đạo. C�i xin Đại ti�n chấp nhận cho ch�ng con được xuất gia. Phật n�i: -Thiện lai Tỳ-kheo! R�u t�c của họ tự rụng xuống, vận c�-sa v�o, trở th�nh Sa-m�n. Sau đ� Phật cũng v� họ giảng ph�p Tứ đế. Sau thời ph�p, cả năm trăm vị Tỳ-kheo đều xa l�a trần cấu, đắc ph�p nh�n thanh tịnh, chứng được quả Tu-đ�-ho�n. Sau một thời gian tu tập, dần dần tất cả đều chứng được quả A-la-h�n. Sau khi đắc quả, Ca-diếp v� năm trăm vị đệ tử đem hết những dụng cụ thờ lửa vứt bỏ xuống s�ng Ni-li�n-thiền v� c�ng đi theo Phật. Bấy giờ hai người em của Ca-diếp l� Na-đề Ca-diếp v� Gi�-da Ca-diếp, mỗi người c� hai trăm năm mươi người đệ tử v� c�ng ở b�n bờ v�ng hạ lưu s�ng Ni-li�n-thiền, bỗng tr�ng thấy c�c dụng cụ thờ lửa của thầy tr� người anh tr�i tr�n s�ng n�n rất ngạc nhi�n, suy nghĩ: "Anh ta gặp điều g� kh�ng l�nh m� sao nay những dụng cụ thờ lửa bị thả tr�i s�ng. Phải chăng bị kẻ �c h�m hại?" Hai người em vội chạy đến gặp nhau b�n luận: -Anh ch�ng ta nếu kh�ng bị kẻ �c l�m hại th� tại sao những dụng cụ thờ lửa lại theo d�ng s�ng tr�i xuống. Thật l� kỳ lạ, ch�ng ta h�y mau đến đ� xem sao. B�n luận xong, họ liền ngược d�ng s�ng l�n đến chỗ người anh. Đến nơi thấy cảnh vắng vẻ l�ng họ rất buồn rầu, thắc mắc kh�ng biết anh v� c�c đệ tử đi đ�u. Trong khi đi t�m kiếm khắp nơi bỗng gặp người quen, họ liền hỏi thăm: -Th�nh huynh của ch�ng t�i v� c�c đệ tử kh�ng r� nay ở đ�u, �ng c� biết kh�ng? Vị ấy trả lời: -Anh của c�c ng�i v� ch�ng đệ tử đ� bỏ hết những dụng cụ thờ lửa, xuất gia đi theo Sa-m�n C�-đ�m tu học. Hai người em nghe thế v� c�ng khổ t�m, cho l� việc kỳ lạ chưa từng thấy, thầm nghĩ: "Sao anh ta lại bỏ đạo A-la-h�n m� đi cầu học ph�p kh�c?" Hai người liền t�m đến chỗ người anh. Đến nơi thấy anh v� c�c đệ tử đ� cạo bỏ r�u t�c, mặc c�-sa liền quỳ lạy, hỏi: -Anh vốn l� một vị Đại A-la-h�n th�ng minh, tr� tuệ kh�ng ai bằng, tiếng tăm vang cả mười phương mọi người đều k�nh phục, tại sao nay lại bỏ đạo m� theo học người kh�c? Đ�y đ�u phải l� chuyện nhỏ. Ca-diếp liền trả lời hai em: -Ta thấy Đức Thế T�n l� Bậc đ� th�nh tựu t�m đại Từ bi v� c� ba điều kỳ diệu: một l� thần th�ng biến h�a; hai l� tr� tuệ cực s�ng, chắc chắn đ� đạt được Nhất thiết chủng tr�; ba l� biết r� căn t�nh từng người m� t�y thuận dẫn dắt, do đ� m� ta xuất gia tu học theo gi�o ph�p của Phật. Ta nay tuy được vua, quan, d�n ch�ng t�n k�nh, kh�ng luận l� n�o ở thế gian m� kh�ng ph� được nhưng lại kh�ng dứt được con đường sinh tử, chỉ c� gi�o ph�p của Như Lai mới c� thể dứt hẳn được sinh tử. Đ� gặp được vị Đại Th�nh Ch� T�n như vậy m� kh�ng tự gắng sức để cầu học theo vị Thầy tố� thắng l� người kh�ng c� l�ng v� cũng kh�ng c� mắt. Hai người em thưa: -Nếu đ�ng như lời anh n�i, Bậc ấy chắc chắn đ� th�nh tựu được Nhất thiết chủng tr�. C�c đạo l�, tri thức ch�ng em c� được đều do c�ng sức của anh. Nay anh đ� theo Phật xuất gia, ch�ng em cũng như anh nguyện theo Phật xuất gia học đạo. Hai người em, mỗi vị b�n hỏi ch�ng đệ tử của m�nh: -Nay ta muốn theo đường của anh cả ta xuất gia theo học Phật ph�p, vậy � c�c người thế n�o? C�c đệ tử thưa: -Ch�ng con c� được tri kiến đều l� nhờ �n của đại sư. Nay đại sư c� � xuất gia theo Phật, ch�ng con cũng nguyện đi theo. L�c ấy Na-đề Ca-diếp v� Gi�-da Ca-diếp, mỗi vị đem hai trăm năm mươi đệ tử đến trước Phật c�i đầu lễ xuống ch�n Phật thưa: -Bạch Thế T�n, xin người từ bi thương x�t m� cứu vớt ch�ng con. Phật n�i: -Thiện lai Tỳ-kheo! R�u t�c của họ đều tự rụng, vận c�-sa, trở th�nh Sa-m�n. Hai người lại bạch Phật: -C�c đệ tử của ch�ng con cũng nguyện xin xuất gia. K�nh xin Thế T�n từ bi tiếp nhận. Phật đ�p: -Qu� h�a lắm! Rồi Ng�i h� lớn: -L�nh thay c�c Tỳ-kheo! R�u t�c tr�n người họ tự rụng, vận c�-sa, đều th�nh Sa-m�n. Bấy giờ Đức Thế T�n v� Na-đề Ca-diếp, Gi�-da Ca-diếp v� ch�ng đệ tử hiện sức đại thần th�ng rồi t�y theo căn cơ m� thuyết ph�p. Phật dạy: -N�y c�c Tỳ-kheo, c�c �ng n�n biết thế gian n�y lu�n bị c�c thứ lửa dữ l� tham, s�n, si thi�u đốt. Trước đ�y c�c �ng thờ ba thứ lửa đ� c� thể trừ bỏ được chướng ngại th� lậu b�n ngo�i, nhưng ba thứ lửa độc n�y lại xuất ph�t từ th�n t�m, c�c �ng cần phải mau đoạn trừ ch�ng. L�c bấy giờ c�c Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy, ngay lập tức xa l�a mọi trần cấu phiền n�o, đắc ph�p nh�n thanh tịnh. Thế T�n lại v� họ giảng rộng ph�p Tứ đế. Sau một thời ph�p, tất cả họ đều đạt được quả A-la-h�n. Bấy giờ, Đức Thế T�n nhớ lại: "Vua Tần-tỳ-sa-la trước đ�y c� nguyện rằng nếu Ta đắc đạo th� n�n độ �ng ta trước. Nay đ� đến l�c Ta n�n đến đ� để ho�n th�nh bản nguyện cho nh� vua". Nghĩ thế rồi, Phật liền c�ng ba anh em Ca-diếp v� một ng�n vị Tỳ-kheo đi tới cung điện của vua Tần-tỳ-sa-la tại th�nh Vương x�. L�c ấy, người d�n trong c�c th�n m� vua đ� cấp cho Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp trước đ�y thấy Ca-diếp v� c�c đệ tử đều th�nh Sa-m�n liền đến t�u vua. Nh� vua v� c�c quan nghe tin ấy rất kinh ngạc nhưng y�n lặng kh�ng n�i g�. D�n ch�ng b�n ngo�i nghe tin ấy liền c�ng nhau b�n bạc: Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp l� bậc c� tr� tuệ cao s�u kh�ng ai s�nh bằng, tuổi lại cao, đ� chứng quả A-la-h�n nay sao lại bỏ đạo của m�nh l�m đệ tử của Sa-m�n C�-đ�m? Kh�ng một ai tin điều đ� v� đều cho rằng Sa-m�n C�-đ�m l� đệ tử của Ca-diếp. Khi đến gần th�nh Vương x�, Thế T�n dừng ch�n nghỉ trong một khu rừng. Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp nhờ một người th�n cận trước đ�y đến thưa với vua Tần-tỳ-sa-la: -T�i nay đ� xuất gia tu học theo gi�o ph�p của Đức Phật. Hiện nay đang c�ng Đức Phật đến đ�y, ngự trong một khu rừng. Nh� vua n�n đến lễ b�i c�ng dường. Nh� vua nghe t�u lại lời ấy mới biết chắc l� Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp l� đệ tử của Phật, lập tức truyền chuẩn bị ngựa xe c�ng với c�c vị đại thần, Ba-la-m�n, d�n ch�ng đến chỗ Đức Phật. Khi đến ngo�i rừng, vua liền xuống xe, bỏ tất cả nghi trượng ho�ng gia, đi bộ v�o diện kiến Đức Phật. L�c ấy, từ tr�n kh�ng c� một vị trời bảo nh� vua: -Như Lai hiện đang ngự trong khu rừng n�y, l� ruộng phước tối thượng của trời, người. Đại vương n�n cung k�nh c�ng dường v� bố c�o cho nh�n d�n trong nước n�n c�ng dường Như Lai. Nh� vua nghe lời đ� xong, trong l�ng v� c�ng mừng rỡ, phấn chấn, lập tức tiến v�o rừng. Từ xa vua đ� tr�ng thấy tướng tốt đẹp, trang nghi�m của Đức Phật v� cũng thấy thầy tr� ba anh em T�n giả Ca-diếp hầu chung quanh, chẳng kh�c n�o c�c v� sao v�y quanh vầng nguyệt rạng. L�ng vua c�ng tăng th�m niềm hoan hỷ vội đến trước Đức Phật c�i đầu lạy s�t đất thưa với Phật: -Con l� vua nước Ma-kiệt-đề, thuộc chủng tộc mặt trăng, t�n l� Tần-tỳ-sa-la. Chẳng hay Thế T�n đ� từng nghe qua chưa? Phật liền đ�p: -L�nh thay! Đại vương Vua Tần-tỳ-sa-la lui xuống ngồi sang một b�n. C�c đại thần, Ba-la-m�n v� d�n ch�ng cũng đều ngồi xuống. Khi ấy, sau khi thấy mọi người trong ph�i đo�n của nh� vua đều đ� an tọa, Đức Thế T�n liền d�ng giọng Phạm �m vấn an nh� vua: -Sức khỏe của đại vương c� được tốt kh�ng? Việc nước chắc kh�ng qu� mệt nhọc phải kh�ng? Đức vua thưa: -Nhờ �n đức của Thế T�n n�n con may mắn vẫn được mọi sự an ổn. L�c ấy vua Tần-tỳ-sa-la v� c�c vị Đại học sĩ Ba-la-m�n, trưởng giả, cư sĩ, c�c vị đại thần v� nh�n d�n đ� biết T�n giả Ca-diếp l� đệ tử của Đức Phật n�n c�ng b�n với nhau: -Thật l� hay thay! Đức Như Lai c� sức thần lớn lao, tr� tuệ cao s�u kh�ng thể nghĩ b�n n�n mới c� thể điều phục ba anh em Ng�i Ca-diếp theo l�m đệ tử. Trong ch�ng hội cũng c� v�i người nghi ngờ, thầm nghĩ: "Ng�i Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp l� người c� đại tr� tuệ, mọi người đều tin phục đi theo, sao lại l� đệ tử của Sa-m�n C�-đ�m được?" Đức Thế T�n biết được những � nghĩ ấy liền bảo Ca-diếp: -Nay �ng n�n hiển b�y sức thần biến. Ca-diếp v�ng lời liền bay l�n kh�ng trung, tr�n th�n hiện ra nước, dưới th�n hiện ra lửa, hoặc tr�n th�n hiện ra lửa, dưới th�n hiện ra nước, hoặc hiện th�n lớn đầy khắp kh�ng trung rồi biến ra nhỏ, hoặc từ một th�n biến th�nh v� số th�n, hoặc chui v�o đất rồi vọt l�n, hoặc đi đứng nằm ngồi trong kh�ng trung. Mọi người chứng kiến khen l� điều chưa từng c� v� đều t�n Ca-diếp l� bậc Đại ti�n đệ nhất. Ở tr�n kh�ng biến hiện thần th�ng xong, Ca-diếp trở lại mặt đất, đến trước Đức Phật đảnh lễ s�t đất v� thưa: -Thế T�n ch�nh l� Bậc Thầy của cả trời người. Con nay ch�nh l� đệ tử của Thế T�n. Ca-diếp n�i ba lần như thế Phật đ�p: -Đ�ng thế! Đ�ng thế! Ca-diếp, �ng thấy trong ph�p Ta c� được lợi lạc g� m� bỏ hết những đồ thờ lửa để xuất gia? Ca-diếp liền d�ng lời kệ đ�p: Con ở trong đời trước Nhờ c�ng đức thờ lửa Được sinh c�i trời người Thọ hưởng vui năm dục Cứ thế m�i lu�n hồi Ch�m trong biển sinh tử Con thấy tai họa đ� N�n để dược l�a khổ Nương phước b�o thờ lửa Cầu sinh c�i trời người Chỉ th�m tham, s�n, si Cho n�n con xa l�nh Lại theo phước thờ lửa Cầu sinh trong tương lai Nhưng đ� c� sinh rồi Ắt c� gi� bệnh chết Con đ� thấy điều ấy N�n bỏ đạo thờ lửa Bố th�, tu khổ hạnh V� phước b�o thờ lửa D� được sinh Phạm thi�n Nhưng kh�ng phải rốt r�o Do v� nh�n duy�n ấy Cho n�n bỏ thờ lửa Con thấy ph�p Như Lai L�a sinh, l�o, bệnh, tử Đạo giải tho�t ho�n to�n Do đ� nay xuất gia Như Lai, Đấng Giải Tho�t L� Bậc Thầy trời người V� nh�n duy�n như thế N�n nương theo Thế T�n Như Lai đại Từ bi Hiện v� số phương tiện V� c�c sức thần th�ng Để dẫn con v�o đạo Sao lại c�n bằng l�ng Đi theo đạo thờ lửa. L�c bấy giờ vua Tần-tỳ-sa-la c�ng mọi người nghe lời kệ của Ca-diếp v� c�ng vui mừng, c�ng sinh l�ng cung k�nh, tin tưởng tuyệt đối với Đức Phật, hiểu r� Như Lai l� Bậc Nhất Thiết Chủng Tr�, v� đều biết Ca-diếp l� đệ tử của Phật. L�c ấy trong kh�ng trung, chư Thi�n rải c�c thứ hoa trời, tấu c�c thứ nhạc �m dịu v� c�ng xướng: -L�nh thay T�n giả Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp đ� kh�o n�i lời kệ ấy. Đức Thế T�n biết mọi người đ� tin tưởng chắc chắn kh�ng c�n nghi ngờ, lại xem thấy căn t�nh của họ đều đ� thuần thục n�n v� họ m� thuyết giảng: -Đại vương n�n biết th�n năm ấm n�y lấy thức l� căn bản, do thức sinh � căn, từ � căn sinh ra sắc, m� sắc th� sinh diệt kh�ng bền. Nếu đại vương qu�n s�t được như thế th� c� thể biết r� th�n n�y l� v� thường, qu�n th�n l� v� thường n�n kh�ng chấp thủ th�n tướng v� do vậy c� thể l�a được chấp ng� v� ng� sở. Nếu đại vương c� thể qu�n sắc l� v� thường th� cũng c� thể xa rời mọi � niệm về ng� v� ng� sở, tức l� hiểu r� khi sắc sinh th� khổ sinh, sắc diệt th� khổ diệt. Nếu người n�o qu�n niệm được như thế th� gọi l� Giải (cởi mở, tự tại, tho�t ly...). Nếu ai kh�ng qu�n niệm như thế th� gọi l� Phược (tr�i buộc). Thực t�nh của c�c ph�p vốn v� ng� v� v� ng� sở. Ch�ng sinh do vọng tưởng đi�n đảo n�n chấp c� ng� v� ng� sở, đ� kh�ng phải l� ph�p ch�n thật. Nếu c� thể đoạn trừ vọng tưởng m� lầm, đi�n đảo th� được giải tho�t. L�c ấy vua Tần-tỳ-sa-la suy nghĩ: "Nếu bảo ch�ng sinh chấp c� ng� l� bị tr�i buộc, vậy nếu tất cả ch�ng sinh đều v� ng� th� ai sẽ thọ quả b�o?" Đức Thế T�n biết những thắc mắc trong l�ng vua liền n�i: -Tất cả những việc thiện �c m� ch�ng sinh l�m cũng như những quả b�o m� ch�ng sinh thọ nhận đều kh�ng phải do ng� tạo ra, cũng kh�ng phải ng� thọ nhận, nhưng trong hiện tại lại thấy c� tạo ra thiện �c v� c� thọ quả b�o. Đại vương n�n lắng nghe thật kỹ, Ta sẽ v� đại vương m� giảng r�. Chỉ v� căn, trần, thức hợp với nhau khởi sinh nhiễm cảnh, t�ch lũy những � tưởng ng�y c�ng nhiều, ch�nh do đ� m� ch�ng sinh m�i chạy theo d�ng sinh tử, chịu mọi quả b�o khổ đau. Nếu kh�ng nhiễm cảnh, dừng lại những t�m tưởng r�ng buộc th� được giải tho�t. Do căn, trần, thức ba nh�n duy�n ấy hợp lại m� c� thiện �c v� thọ quả b�o, bản chất của ch�ng l� kh�ng c� ng� ri�ng (t�nh chủ thể, độc lập, ri�ng biệt). Th� như d�i c�y để lấy lửa, do tay xoay miếng gỗ m� c� lửa nhưng t�nh của lửa kh�ng phải từ tay hay từ gỗ m� c�, cũng kh�ng l�a tay v� mảnh gỗ m� c�. Căn, trần, thức cũng như thế. Khi ấy vua Tần-tỳ-sa-la lại nghĩ: "Nếu do căn, trần, thức h�a hợp m� c� thiện �c cũng như c� thọ quả b�o th� ch�ng phải thường hợp lại với nhau, kh�ng thể xa rời nhau. Nếu ch�ng kh�ng thường hợp lại với nhau th� sẽ bị đoạn diệt". Thế T�n biết � nghĩ ấy của vua n�n giảng tiếp: -Căn, trần, thức ấy kh�ng thường c�n, cũng kh�ng đoạn diệt. V� sao? V� ch�ng h�a hợp với nhau n�n kh�ng đoạn diệt, v� ch�ng c� đặc t�nh ri�ng n�n kh�ng thường c�n. V� như hạt giống l� do nh�n, do c� duy�n của đất, nước n�n mầm l� mới sinh ra. Hạt giống sẽ mục n�t n�n kh�ng gọi l� thường, nhưng do hạt giống c� đặc t�nh sinh trưởng th�nh mầm l� n�n kh�ng thể gọi l� đoạn. L�a cả kh�i niệm thường v� đoạn được gọi l� Trung đạo. Căn, trần, thức cũng như vậy. Vua nghe xong b�i ph�p, t�m � khai mở, tỉnh ngộ, nhờ đ� xa l�a mọi trần cấu, đắc ph�p nh�n thanh tịnh. T�m vạn na-do-tha B�-la-m�n, đại thần v� nh�n d�n cũng nhờ nghe ph�p m� được xa l�a trần c�u, đắc ph�p nh�n thanh tịnh. Ch�n mươi s�u vạn na-do-tha chư Thi�n cũng nhờ nghe ph�p m� xa l�a trần cấu, đắc ph�p nh�n thanh tịnh. Vua Tần-tỳ-sa-la từ chỗ ngồi đứng dậy cung k�nh lễ xuống ch�n Phật rồi chắp tay thưa: -Vui sướng thay! Đức Thế T�n đ� l�a bỏ ng�i Chuyển lu�n th�nh vương xuất gia học đạo, th�nh Bậc Nhất Thiết Chủng Tr�. Trước kia con đ� ngu si muốn giữ Thế T�n lại để cai trị một nước nhỏ. Nay được diện kiến Đức Đại Từ, lại được nghe ch�nh ph�p n�n rất hổ thẹn về lỗi đ� qua, k�nh xin Thế T�n mở l�ng từ bi nhận cho con s�m hố�. Ng�y trước con c� nguyện xin nếu Phật đắc đạo th� độ con trước, nay ước nguyện đ� th�nh tựu, nhờ �n Thế T�n m� con đ� thấy được ch�n l�. Từ nay con nguyện c�ng dường đầy đủ tứ sự cho Thế T�n v� chư Tăng, kh�ng để thiếu thốn, c�i mong Đức Thế T�n ở lại vườn Tr�c để nước Ma-kiệt-đề m�i m�i an vui. Phật đ�p: -Qu� h�a thay! Đại vương c� thể xa rời ph�p tam bất ki�n để cầu quả tam ki�n, Ta nay chấp thuận để vua được tr�n đầy t�m nguyện. Vua Tần-tỳ-sa-la biết Phật đ� chấp thuận lời thỉnh của m�nh đến ở trong vườn Tr�c n�n cung k�nh lễ xuống ch�n Phật, từ tạ ra về. Về đến cung, vua lập tức ra lệnh cho quan qu�n khởi c�ng x�y cất ph�ng x� trong vườn Tr�c, trang tr� v� c�ng trang nghi�m, đẹp đẽ, treo phướn lọng bằng gấm, cắm hoa đốt hương. Sau khi đ� ho�n th�nh, vua liền cho chuẩn bị xa gi� đi đến chỗ Phật đảnh lễ, thưa: -Ph�ng x� nơi vườn Tr�c đ� x�y cất xong, c�i mong Thế T�n v� chư Tỳ-kheo Tăng thương x�t đến đ� trụ. L�c đ� Thế T�n, chư Tỳ-kheo v� v� số chư Thi�n th�p t�ng v�y quanh c�ng đi v�o th�nh Vương x�. Ngay khi Như Lai bước v�o cổng th�nh, những nhạc kh� trong th�nh tự nhi�n tấu l�n, cửa hẹp bỗng h�a rộng, cửa thấp bỗng cao l�n, tất cả những g� đống đều trở n�n bằng phẳng, những nơi dơ bẩn đều được sạch thơm, người điếc bỗng nghe được, người c�m lại n�i được, người m� nh�n thấy được, người đi�n dại trở n�n tỉnh t�o, những kẻ tật nguyền ốm đau bỗng l�nh lặn, khỏe mạnh, c�y kh� ra hoa, c�y cỏ h�o �a bỗng xanh tươi, ao cạn bỗng ngập nước vỗ s�ng tr�n bờ, gi� thơm thổi đến, c�c lo�i chim qu� lạ như Phượng ho�ng, Khổng tước, Phỉ th�y, Oan ương... đều bay về tụ tập, h�t l�n những �m thanh �m �i. Tất cả điều l�nh đều như hội tụ nơi th�nh Vương x�. Sau khi v�o th�nh, Đức Phật c�ng vua Tần-tỳ-sa-la đến vườn Tr�c. L�c ấy chư Thi�n v�n tập đầy khắp tr�n kh�ng, đức vua tay n�ng một chiếc b�nh qu� chứa đầy nước thơm đến trước Như Lai thưa: -Nay con xin hiến c�ng vườn Tr�c n�y cho Như Lai v� chư Tỳ-kheo Tăng. Xin Thế T�n thương x�t nhận cho. N�i xong, vua lấy nước trong b�nh rưới l�n đất. L�c đ� Đức Phật y�n lặng chấp nhận, n�i kệ ch� nguyện: Người n�o si�ng bố th� Sẽ trừ được t�m tham Người n�o thường nhẫn nhục Sẽ m�i l�a giận dữ Nếu ai lu�n l�m l�nh Ngu si sẽ xa l�nh C� đủ được ba hạnh Mau đạt được Niết-b�n Nếu c� người ngh�o khổ Kh�ng của để bố th� Thấy người kh�c bố th� M� sinh t�m vui theo Phước b�u người t�y hỷ Cũng bằng người bố th�. Ch�ng hội B�-la-m�n, c�c quan đại thần c�ng d�n ch�ng thấy vua phụng c�ng tinh x� cho Đức Phật đều hớn hở sinh niệm hoan hỷ theo vua. Sau khi c�ng dường tinh x� cho Đức Phật v� chư Tăng xong, vua Tần-tỳ-sa-la v� c�ng vui sướng, cung k�nh lễ xuống ch�n Phật rồi trở về cung. Trong c�c vị quốc vương ở c�i Di�m-ph�-đề từng được diện kiến Đức Phật, vua Tần-tỳ-sa-la l� đứng đầu; trong tất cả c�c ng�i tinh x� th� Tr�c vi�n l� ng�i tinh x� đầu ti�n. V�o l�c Đức Phật v� chư Tăng ngự tại vườn Tr�c, c� hai vị B�-la-m�n ở trong th�nh Vương x�, l� người th�ng minh, linh lợi c� tr� tuệ lớn, th�ng đạt tất cả c�c Luận thư, t�i tranh biện kh�ng ai qua được. Một người họ C�u-lật t�n Ưu-b�-thất-sa, do c� người mẹ t�n l� X�-lợi n�n mọi người thường gọi �ng l� X�-lợi-phất, người thứ hai họ Mục-kiền-li�n t�n l� Mục-kiền-la-dạ-na. Mỗi người c� một trăm đệ tử đều được d�n ch�ng trong nước k�nh trọng, ngưỡng mộ. Hai người kết bạn, rất th�n y�u v� k�nh trọng nhau, đ� giao ước với nhau nếu ai gặp được ph�p m�n kỳ diệu trước th� phải khai ngộ cho nhau, kh�ng được giấu diếm. Một h�m, Tỳ-kheo A-xả-b�-kỳ kho�c y �m b�t v�o l�ng khất thực. Vị Tỳ-kheo kh�o giữ c�c căn, oai nghi nghi�m chỉnh, người đi đường tr�ng thấy ai cũng cung k�nh. L�c ấy tr�n đường đi, X�-lợi-phất bỗng thấy oai nghi Phạm tướng của Tỳ-kheo A-xả-b�-kỳ. Do thiện căn đ� tr�n đủ n�n vừa gặp vị Tỳ-kheo, l�ng X�-lợi-phất đột nhi�n vui mừng v� hạn, to�n th�n rung động, đứng lại chăm ch� nh�n, v� vội hỏi: -Theo � t�i th� thầy chắc l� mới xuất gia nhưng sao đ� thu nhiếp được c�c căn n�n t�i muốn hỏi, xin thầy cho biết Bổn sư của thầy l� ai? C� những lời dạy n�o? Thường n�i những ph�p g�? A-xả-b�-kỳ nghi�m trang đ�p: -Thầy t�i l� Bậc đ� đạt Nhất thiết chủng tr�, thuộc d�ng họ Cam Gi�, l� Thầy của cả trời người, c� tướng tốt, tr� tuệ v� thần th�ng kh�ng ai b� kịp. T�i tuổi c�n nhỏ, học đạo c�n n�ng cạn đ�u d�m tuy�n n�i diệu ph�p của Như Lai, nhưng theo chỗ t�i hiểu, xin n�i lại cho �ng. Vị Tỳ-kheo liền n�i kệ: Cội nguồn tất cả ph�p Nh�n duy�n sinh, v� chủ Nếu r� được điều đ� Sẽ đạt đạo ch�n thật. Vừa nghe xong b�i kệ của Tỳ-kheo A-xả-b�-kỳ, X�-lợi-phất lập tức xa l�a mọi trần cấu, đắc ph�p nh�n thanh tịnh, thấy được ch�n l�, nội t�m v� c�ng phấn chấn, c�c căn trong th�n rung động, vui sướng tột độ, tự nghĩ: "Tất cả ch�ng sinh đều do chấp ng� n�n bị lu�n hồi trong v�ng sinh tử, nếu trừ được ng� tưởng th� ng� sở tưởng cũng sẽ kh�ng c�n, giống như �nh s�ng mặt trời c� thể ph� tan mọi b�ng tối, t�m v� ng� cũng như thế, c� thể ph� tan ho�n to�n mọi ngăn che của ng� kiến. Những g� ta tu học từ trước đến nay đều l� t� kiến, điều ta sở đắc h�m nay mới thật l� đạo l� ch�n thật". Nghĩ thế xong, X�-lợi-phất liền lễ xuống ch�n A-xả-b�-kỳ, trở về nơi cư tr�. Tỳ-kheo A-xả-b�-kỳ tiếp tục đi khất thực xong liền quay về vườn Tr�c. Khi X�-lợi-phất về đến chỗ ở, Mục-kiền-li�n do thiện căn đ� đầy đủ, vừa nh�n thấy X�-lợi-phất c�c căn y�n tịnh, oai nghi trang nghi�m, khu�n mặt c� vẻ vui mừng kh�c với ng�y thường, liền hỏi: -T�i xem anh h�m nay mọi d�ng vẻ đều kh�c với ng�y thường, phải chăng đ� nghe được ph�p cam lộ vi diệu? Trước đ�y, ch�ng ta đ� giao ước với nhau, hễ người n�o nghe được ph�p vi diệu th� phải khai ngộ cho người kia, nay anh nghe được ph�p g� h�y đọc lại cho t�i nghe với. X�-lợi-phất đ�p: -Đ�ng l� h�m nay t�i đ� được nghe ph�p cam lộ. Mục-kiền-la-dạ-na nghe n�i, l�ng mừng vui tột độ liền cất lời khen: -Hay thay! H�y n�i cho t�i nghe với. X�-lợi-phất thuật lại: -H�m nay tr�n đường t�i gặp một vị Tỳ-kheo kho�c y �m b�t v�o l�ng khất khực. Vị ấy c�c căn vắng lặng an tỉnh, d�ng vẻ nghi�m trang, t�i vừa gặp đ� sinh l�ng cung k�nh liền đến gần hỏi theo chỗ t�i thấy th� vị ấy dường như mới xuất gia m� sao đ� thu nhiếp được c�c căn như thế, v� t�i đ� hỏi Bổn sư của vị ấy l� ai? Đ� dạy những ph�p g�? L�c đ� vị Tỳ-kheo A-xả-b�-kỳ ấy đ� ung dung trả lời t�i: -Thầy t�i đ� đạt Nhất thiết chủng tr�, thuộc d�ng họ Cam Gi�, l� Thầy cả trời người, tướng tốt, tr� tuệ v� thần th�ng kh�ng ai s�nh bằng. Tuổi t�i c�n trẻ, học đạo c�n cạn, đ�u c� thể n�i hết diệu ph�p của Thầy nhưng theo chỗ t�i hiểu xin n�i cho �ng nghe" rồi vị ấy n�i kệ: Cội nguồn tất cả ph�p Nh�n duy�n sinh, v� chủ Nếu hiểu r� điều đ� sẽ đạt đạo ch�n thật. Mục-kiền-la-dạ-na vừa nghe xong những lời ấy của X�-lợi-phất cũng lập tức l�a được mọi trần cấu, đắc ph�p nh�n thanh tịnh. Sau khi đắc ph�p hai người b�n với nhau: -Hai ch�ng ta đều nhờ ph�p Phật m� được lợi �ch lớn, nay n�n c�ng nhau đến chỗ Phật xin xuất gia. B�n t�nh xong, mỗi người đều gọi c�c đệ tử của m�nh đến bảo: -Ta nay đ� được vị cam lộ của Phật ph�p, chỉ c� gi�o ph�p đ� mới l� con đường xuất thế. Nay ta muốn đến xin Phật xuất gia, � c�c người thế n�o? C�c đệ tử thưa: -Nhờ thầy m� ch�ng con c� tri kiến, nay thầy xuất gia, ch�ng con cũng nguyện xin đi theo. Khi ấy hai người v� hai trăm đệ tử c�ng nhau thẳng đến vườn Tr�c. Vừa bước v�o cửa, thấy th�n tướng Như Lai v� v�n tốt đẹp, trang nghi�m, ch�ng Tỳ-kheo trước sau v�y quanh, l�ng hai người rất vui mừng, to�n th�n phấn chấn. Đức Thế T�n thấy X�-lợi-phất v� Mục-kiền-la-dạ-na c�ng c�c đệ tử đến liền n�i với c�c Tỳ-kheo: -C�c thầy n�n biết, hai vị kia đưa c�c đệ tử đến nơi n�y để xin xuất gia. Một vị t�n l� X�-lợi-phất, một vị t�n l� Mục-kiền-la-dạ-na, họ sẽ l� đệ tử h�ng đầu trong ph�p của Ta. X�-lợi-phất l� vị đứng đầu về Tr� tuệ, Mục-kiền-la-dạ-na l� vị đứng đầu về Thần th�ng. Sau khi đến trước Phật, hai người liền c�i đầu s�t đất lạy Đức Phật v� thưa: -Ch�ng con đ� thấy được ch�n l� trong gi�o ph�p của Phật n�n ham muốn xuất gia. C�i xin Thế T�n chấp thuận. Đức Thế T�n n�i lớn: -Thiện lai Tỳ-kheo! R�u t�c của hai người tự rụng, kho�c y c�-sa, trở th�nh Sa-m�n. L�c đ� hai trăm người đệ tử thấy thầy m�nh đ� th�nh Sa-m�n b�n thưa với Phật: -Ch�ng con cũng muốn xuất gia theo thầy, xin Đức Thế T�n thương x�t chấp nhận. Đức Thế T�n lại xướng: -Thiện lai Tỳ-kheo! R�u t�c họ cũng tự rụng, vận y c�-sa, th�nh Sa-m�n. L�c ấy Đức Phật b�n giảng dạy chi tiết ph�p Tứ đế cho X�-lợi-phất v� Mục-kiền-la-dạ-na. Sau thời ph�p, cả hai vị ấy đều đắc quả A-la-h�n. Phật cũng giảng ph�p Tứ đế cho hai trăm vị t�n Tỳ-kheo khiến họ l�a được trần c�u, đắc ph�p nh�n tịnh rồi tu tập dần dần đều đạt quả A-la-h�n. Thuở ấy Đức Thế T�n v� một ng�n hai trăm năm mươi vị Tỳ-kheo đều l� bậc Đại A-la-h�n ở nước Ma-kiệt-đề đem lại lợi �ch lớn cho ch�ng sinh. Trong ch�ng Tỳ-kheo c� nhiều vị mang t�n Mục-kiền-la-dạ-na n�n Thế T�n đ� đổi t�n của T�n giả Mục-kiền-la-dạ-na th�nh Đại Mục-kiền-la-dạ-na. Bấy giờ tại nước Th�u-la-quyết-xoa c� một vị B�-la-m�n t�n l� Ca-diếp c� ba mươi hai tướng tốt, th�ng minh tr� tuệ, thường tụng đọc bốn bộ kinh Vệ-đ�, hầu hết kinh luận B�-la-m�n kh�ng kinh n�o kh�ng th�ng suốt. Nh� vị ấy lại rất gi�u, thường hay bố th�, người vợ rất đoan ch�nh, cả nước kh�ng ai bằng. Hai vợ chồng tự nhi�n kh�ng c� � dục, đ�m kh�ng ngủ c�ng ph�ng. Do đ� nhiều đời lu�n trồng thiện căn n�n vị ấy kh�ng vui th�ch với đời sống gia đ�nh hưởng thụ th� vui năm dục, ng�y đ�m lu�n lu�n suy nghĩ mu�n l�a bỏ đời sống thế tục, hết l�ng cầu t�m phương ph�p xuất gia. Suy tầm m�i kh�ng được, vị ấy liền bỏ hết việc nh� đi v�o rừng, t�m nghĩ miệng n�i: -Chư Phật Như Lai đ� xuất gia tu h�nh, nay ta cũng theo Phật xuất gia. Vị ấy liền cởi bỏ hết y phục bằng gấm lụa trị gi� ng�n lượng v�ng m� tự cạo bỏ r�u t�c, mặc y b� nạp hoại sắc. Bấy giờ trong kh�ng trung, chư Thi�n thấy Ca-diếp đ� tự xuất gia liền n�i: -N�y thiện nam tử, con vua Bạch Tịnh thuộc d�ng họ Cam Gi� t�n l� T�t-b� Tất-đạt xuất gia tu tập đ� th�nh Bậc Nhất Thiết Chủng Tr�. Cả thế gian t�n xưng Ng�i l� Th�ch-ca M�u-ni Phật c�ng với một ng�n hai trăm năm mươi vị A-la-h�n hiện đang ở tại vườn Tr�c thuộc th�nh Vương x�. Ca-diếp vừa nghe lời chư Thi�n n�i xong, l�ng vui mừng phấn chấn, to�n th�n nổi gai, vội v�ng đi đến tinh x� Tr�c vi�n. L�c đ� Đức Thế T�n biết Ca-diếp đang tới n�n suy nghĩ: "Vị ấy vốn c� căn l�nh, Ta n�n đến độ cho �ng ta". Nghĩ xong, Thế T�n liền đi ngược đường về xứ Đ�u-b� gặp Ca-diếp tr�n đường. Khi ấy Ca-diếp đang đi bỗng thấy một vị d�ng t�n k�nh, c� tướng tốt ch�i s�ng, oai nghi đặc biệt liền chắp tay thưa: -Thế T�n đ�ng l� Bậc Nhất Thiết Chủng Tr�, đ�ng l� Bậc Từ Bi, l� Đấng cứu độ ch�ng sinh, l� nơi để mọi người quy ngưỡng. N�i xong Ca-diếp liền c�i năm v�c s�t đất lạy xuống, đầu mặt tr�n ch�n Phật, thưa tiếp: -Bạch Thế T�n, nay Ng�i l� Thầy của con, con l� đệ tử. Ca-diếp lập lại ba lần như thế. Phật dạy: -Đ�ng thế Ca-diếp, Ta l� Thầy của �ng, �ng l� đệ tử của Ta. Phật lại n�i: -N�y Ca-diếp, �ng n�n biết, nếu c� người kh�ng phải l� Bậc Nhất Thiết Chủng Tr� m� muốn nhận �ng l�m đệ tử th� đầu người ấy sẽ bể ra l�m bảy phần. Phật lại n�i tiếp: -L�nh thay Ca-diếp! Vui thay Ca-diếp! �ng n�n biết th�n ngũ thọ ấm (ngũ thủ uẩn) l� nơi tập hợp những nỗi khổ lớn. Ca-diếp vừa nghe xong lập tức ngộ được ch�n l�, suy tư v� chứng quả A-la-h�n. Khi ấy Thế T�n v� Ca-diếp trở về vườn Tr�c. V� Ca-diếp c� uy đức lớn, c� tr� tuệ th�ng minh n�n được t�n xưng l� Đại Ca-diếp. Bấy giờ Đức Thế T�n bảo c�c Tỳ-kheo: -Khi Đức Phật Phổ Quang ra đời th� Ti�n nh�n Thiện Tuệ đ�u phải ai kh�c m� ch�nh l� tiền th�n của Ta. Tr�n đường đi gặp năm trăm ngoại đạo rồi c�ng nhau b�n luận m� t�y hỷ, nay ch�nh l� anh em Ưu-l�u-tần-loa Ca-diếp c�ng c�c quyến thuộc của �ng hiện đang c� mặt trong đại ch�ng đ�y. Người con g�i b�n hoa ch�nh l� Da-du-đ�-la. Khi Ti�n nh�n Thiện Tuệ rải t�c tr�n đất để Phật đi qua, c� hai người qu�t đất v� hai trăm người c�ng vui vẻ l�m theo ch�nh l� X�-lợi-phất, Đại Mục-kiền-la-dạ-na c�ng với hai trăm đệ tử Tỳ-kheo hiện ở trong ch�ng ph�p n�y. Chư Thi�n trong hư kh�ng l�c ấy thấy Ti�n nh�n Thiện Tuệ d�ng t�c trải l�n đất để Phật đi qua đều t�y hỷ khen ngợi ch�nh l� t�m vạn vị Thi�n vương, t�m vạn na-do-tha vị quyến thuộc của vua Tần-tỳ-sa-la, v� ch�n mươi s�u vạn na-do-tha Thi�n tử c� mặt khi Ta lần đầu ti�n sau khi th�nh đạo, Chuyển ph�p lu�n tại vườn Lộc d�. C�c �ng phải biết, g�y nh�n trong qu� khứ trải qua v� lượng kiếp, cuối c�ng vẫn kh�ng mất. Ta trong qu� khứ, nhiều kiếp tinh cần tu tập tất cả nghiệp l�nh v� ph�t nguyện lớn, do t�m kh�ng hề tho�i chuyển n�n nay mới th�nh tựu Nhất thiết chủng tr�. Vậy c�c �ng cần phải si�ng năng tu tập đạo hạnh, kh�ng n�n biếng lười. L�c ấy c�c vị Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ nhận l�nh rồi đảnh lễ lui ra. � Quyển 1 � �Quyển 2 �� Quyển 3 �� Quyển 4 � �