|
KINH PHƯƠNG QUẢNG ĐẠI TRANG NGHIÊM
(Cũng có tên là Thần Thông Du Hư)
Hán dịch:Đời Đường, Đại sư Địa-bà-ha-la, người xứ Trung Thiên trúc
Việt dịch: Linh-Sơn Pháp Bảo Đại Tạng Kinh
-o0o-
QUYỂN 1
Phẩm 1: MỞ ĐẦU
|
|
|
Số 0187
KINH PHƯƠNG QUẢNG ĐẠI TRANG NGHIÊM
(Cũng có tên là Thần Thông Du Hư)
MỤC LỤC
Quyển 1
Phẩm 1: Mở Đầu
Phẩm 2: Cung Trời Đâu Suất
Phẩm 3: Chủng Tộc Thù Thắng
Phẩm 4: Pháp Môn
Quyển 2
Phẩm 5: Giáng Sinh
Phẩm 6: Ở Trong Thai Mẹ
Quyển 3
Phẩm 7: Đản Sanh
Quyển 4
Phẩm 8: Viếng Đền Thờ Chư Thiên
Phẩm 9: Các Vật Dụng Quư Báu Dùng Trang Sức
Phẩm 10: Chỉ Rơ Về Các Thứ Kinh Sách Chữ Nghĩa
Phẩm 11: Xem Công Việc Nhà Nông
Phẩm 12: Hiện Rơ Tài Nghệ
Quyển 5
Phẩm 13: Âm Nhạc Phát Khởi Giác Ngộ
Phẩm 14: Cảm Mộng
Quyển 6
Phẩm 15: Xuất Gia
Quyển 7
Phẩm 16: Vua Tần Bà Sa La Khuyên Bồ Tát Nhận Lợi Dưỡng Thế Gian
Phẩm 17: Tu Khổ Hạnh
Phẩm 18: Đến Sông Ni Liên
Quyển 8
Phẩm 19: Đến Bồ Đề Tràng
Phẩm 20: Trang Nghiêm Bồ Đề Tràng
Quyển 9
Phẩm 21: Hàng Phục Chúng Ma
Phẩm 22: Thành Bậc Chánh Giác
Quyển 10
Phẩm 23: Ca Ngợi
Phẩm 24: Thương nhân Được Phật Thọ Kư
Phẩm 25: Đại Phạm Thiện Vương Khuyến Thỉnh
Quyển 11
Phẩm 26: Chuyển Pháp Luân
Quyển 12
Phẩm 26: Chuyển Pháp Luân (tiếp theo)
Phẩm 27: Giao Phó Dặn Ḍ
|
|
|
Tôi nghe như vậy:
-Một thời Đức Phật ở tại khu lâm viên Kỳ-đà cấp cô độc thuộc nước Xá-vệ cùng với chúng đại Tỳ-kheo một vạn hai ngàn vị, đều là bậc đại A-la-hán. Tên các vị ấy là Tôn giả A-nhă Kiều-trần-như, Tôn giả Ma-ha Ca-diếp, Tôn giả Xá-lợi-phất, Tôn giả Mục-kiền-liên, Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên, Tôn giả Phú-lâu-na-di-đa-la-ni-tử, Tôn giả Ma-ha-nam, Tôn giả A-nậu-lâu-đà, Tôn giả Kiếp-tân-na, Tôn giả Bạt- đề-la, Tôn giả Ưu-ba-ly, Tôn giả Nan-đà, Tôn giả Sa-già-đà, Tôn giả A-nan, Tôn giả La-hầu-la... Đó là các vị A-la-hán mà mọi người đều biết.
Các bậc Đại Bồ-tát gồm ba vạn hai ngàn vị đều là bậc Nhất sinh bổ xứ, thần thông tam-muội diệu dụng, đại nguyện viên thành, được trí tuệ vô ngại đạt các pháp Nhẫn, đầy đủ pháp Đà-la-ni, biện tài thông suốt đều từ các pháp Ba-la-mật mà có, đều đă trải qua đầy đủ các Địa của bậc Bồ-tát, đạt được tất cả sự tự tại của một vị Bồ-tát. Đó là Bồ-tát Di-lặc, Bồ-tát Đà-la-ni Tự Tại, Bồ-tát Sư Tử Vương, Bồ-tát Thành Tựu Nghĩa, Bồ-tát Tịch Giới Tuệ, Bồ-tát Thường Tinh Tấn, Bồ-tát Vô Ngại Tuệ, Bồ-tát Đại Bi Tư Duy... cùng với các vị như vậy có mặt đông đủ.
Bấy giờ Đức Thế Tôn v́ bốn chúng Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, Ưu-bà- tắc, ưu-bà-di, Quốc vương, Vương tử, Đại thần, Quan thuộc, Sát-đế- lợi, Bà-la-môn, Trưởng giả, Cư sĩ và các hàng ngoại đạo mà thường thọ nhận bốn sự cung kính cúng dường nhưng đối với những sự cúng dường rất là thù thắng ấy, tâm Phật không hề nhiễm, giống như hoa sen chẳng vướng mùi bùn, nên danh tiếng vang khắp mười phương, được xưng tụng qua mười danh hiệu: Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật Thế Tôn. Nói chung, đó là Bậc thành tựu ngũ nhăn, lục thông, thường ở thế gian cùng các quốc độ v́ trời, người diễn thuyết Chánh pháp, chặng đầu, giữa, rốt sau đều nêu rơ nghĩa lư cao xa, ngôn từ khéo léo, thuần nhất viên măn, trọn đủ các tướng phạm hạnh thanh bạch.
Lúc ấy vào khoảng nửa đêm, Đức Như Lai nhập Phật trang nghiêm tam-muội, từ nơi đảnh nhục kế phóng ra hào quang lớn tên là ức niệm quá khứ chư Phật vô trước (nhớ nghĩ chư Phật quá khứ, trí tuệ vô ngại) chiếu lên tới cơi trời Tịnh cư. V́ muốn khai thị cho các vị Thiên tử ở đấy nên từ trong luồng hào quang phát ra bài kệ:
Thân, khẩu, ư Mâu-ni thanh tịnh
Trí tuệ sáng soi khắp thế gian
Quang minh thù thắng trừ tăm tối
Nên quay về kính lễ Thích-ca.
Biển lớn trí tuệ đầy oai đức
Thấu pháp, tự tại Đấng Pháp Vương
Thế Gian Ứng Cúng, Thiên Trung Thiên
Ấy Bậc Đại Giác, nên quy ngưỡng.
Tâm chế ngự muôn vàn việc khó,
Ư tịnh xa ĺa mọi lưới ma,
Là Bậc Kiến Văn sạch lỗi lầm,
Là Đấng Giải Thoát đáng quy kính.
Thể tính Phật lặng không, siêu việt.
Tạo tác vô biên thường tịch nhiên
Đạt lư tịnh diệu dứt trừ nghi
Thảy đều dốc tin, quy mạng lễ,
Như Đại Y Vương ban thuốc lành,
Biện tài hùng dũng trừ tà đạo
Muốn hàng quyến thuộc rơ thắng nghĩa,
Bậc Đạo Sư giảng pháp Vô thượng.
Bấy giờ, chư Thiên trời Tịnh cư từ cơi thiền định nghe rơ bài kệ như thế, tức thời nhớ nghĩ đến vô lượng vô biên a-tăng-kỳ kiếp chư Phật, Như Lai thời quá khứ, cùng các công đức trang nghiêm cơi Phật, các hội thuyết pháp đều hiện rơ. Thế rồi các vị Ma-hê-thủ-la, Nan-đà, Tô-nan-đà... cùng với vô số chư Thiên ở cơi trời Tịnh cư, ánh sáng rực rỡ, uy thần lồng lộng, chiếu đến khu lâm viên Kỳ-đà cấp cô độc, và tất cả đều tới nơi Phật nhập định, đảnh lễ ngang chân Phật rồi đứng lên chắp tay hết ḷng cung kính thưa:
-Bạch Thế Tôn, có bộ kinh tên là Phương Quảng Thần Thông Du Hư Đại Trang Nghiêm Pháp Môn, nêu rơ các đức hạnh căn bản của bậc Bồ-tát. Bậc Bồ-tát ấy ở cơi trời Đâu-suất vi diệu, suy nghĩ về việc thị hiện giáng sinh vào hàng chủng tộc nổi tiếng, các công đức không thiếu, thực hành mọi phận sự của một đồng tử, tài nghệ dũng lực gồm đủ văn vơ song toàn. Bậc Bồ-tát ấy ở cơi thế gian đều hoàn tất những sự kiện tối thắng, thọ nhận và biết rơ năm thứ dục, thực hiện đầy đủ đạo hạnh Bồ-tát, hàng phục chúng ma, thể hiện diệu lực vô úy của Như Lai cùng tất cả Phật pháp. Kinh ấy như vậy là đă được vô lượng chư Phật, Thế Tôn thời quá khứ diễn thuyết, đó là Phật Ba-đầu-ma Thắng, Phật Pháp Tràng, Phật Vi Chiếu Minh, Phật Công Đức Tràng, Phật Công Đức Tánh, Phật Đại Tánh, Phật Tiên Thiên, Phật Thắng Quang Minh, Phật Chân Tràng, Phật Kim Cang Kiên Cố, Phật Hàng Phục Nhất Thiết, Phật Chân Kim sắc, Phật Cực Cao Hạnh, Phật San Hô Hải, Phật Hoa Tràng, Phật Tối Thắng Sắc, Phật Thiện Nhăn, Phật Tiên Hộ, Phật Thắng Luân, Phật Cao Thắng, Phật Khai Phu Liên Hoa, Phật Mi Gian Quang Minh, Phật Liên Hoa Đài, Phật Thiện Quang Minh, Phật Cát Tường, Phật Thiện Kiến, Phật Sư Tử Quang, Phật Kiên Lao Tuệ Thí, Phật Hương Xuân, Phật Quảng Đại Danh Xưng, Phật Để Sa, Phật Phất Sa, Phật Thế Gian Đoan Nghiêm, Phật Phổ Quang Minh, Phật Bảo Xứng, Phật TốiThắng Quang Minh, Phật Phạm Quang, Phật Thiện Thanh, Phật Diệu Hoa, Phật Mỹ Âm, Phật Thượng sắc Hạnh, Phật Vi Tiếu Mục, Phật Công Đức Tụ, Phật Đại Vân Thanh, Phật Thiện Sắc, Phật Thọ Quang, Phật Tượng Vương Du Bộ, Phật Thế Gian Hân Lạc, Phật Hàng Phục Ma Oán, Phật Chánh Ứng Cúng, Phật Tỳ-bà-thi, Phật Thi-khí, Phật Tỳ-diệp-phù, Phật Ca-la-tôn, Phật Câu-na- hàm Mâu-ni, Phật Ca-diếp... vô lượng chư Phật, Như Lai thời quá khứ đều nói kinh này. Do vậy, mong được Thế Tôn cũng như chư Phật thời quá khứ, V́ lợi ích an lạc của vô lượng chúng sinh, thương xót thế gian, khiến đạt được nghĩa lợi, làm cho trời người được tăng thêm lợi ích của giáo pháp Đại thừa, các tà đạo, ma oán đều được hàng phục, phá trừ, nêu rơ các hạnh công đức của bậc Bồ-tát, tinh tấn gắng sức để đạt quả vị Thượng thừa, lănh hội chánh pháp, phát huy sự an trụ của Tam bảo đừng để bị mai một, thị hiện thành Phật, sự nghiệp viên măn. Chính v́ thế mà chư Phật đều nói kinh này.
Đức Như Lai, lúc ấy thương xót chư Thiên nên đă im lặng chấp nhận. Thế là chư Thiên đội ân Phật đă thuận hứa nên rất vui mừng, tâm đều thanh tịnh, cúi đầu đảnh lễ, đi theo hướng phải quanh Phật ba ṿng, tung hoa trời Mạn-đà-la cúng dường. Xong, tất cả đều biến mất.
Sáng sớm hôm sau, Đức Thế Tôn đến đạo tràng Ca-la, trải tọa cụ ngồi. Chư Đại Bồ-tát và chúng Thanh văn đều cung kính nhiễu quanh Ngài. Xong xuôi, Đức Thế Tôn nói với các vị Tỳ-kheo:
-Nửa đêm hôm qua, trời Ma-hê-thủ-la cùng Nan-đà, Tô-nan-đà và vô số chư Thiên cơi trời Tịnh cư đă vân tập đến đây, đảnh lễ cung kính thưa bạch mong được Ta diễn nói kinh Thần Thông Du Hư Đại Trang Nghiêm. V́ thương xót hết thảy người, trời ở cơi thế gian này, lại khiến cho các vị Bồ-tát thời hiện tại cũng như vị lai được tăng thêm lợi ích nên lúc đó Ta đă yên lặng nhận lời thỉnh cầu kia. Vậy chư Tỳ- kheo hăy hết sức lắng nghe, hôm nay Ta sẽ nói về kinh ấy.
Phẩm 2: CUNG TRỜI ĐÂU SUẤT
Lúc bấy giờ, Đức Phật bảo các vị Tỳ-kheo:
-Do những yếu tố ǵ mà kinh này có tên Phương Quảng Thần Thông Du Hư Đại Trang Nghiêm? Đó là v́ kinh này hiển bày việc các vị Bồ-tát an trú nơi cung trời Đâu-suất thường tạo vô lượng uy đức được chư Thiên cúng dường, đến lúc làm phép quán đảnh được trăm ngàn Phạm chúng xưng tán. Lại nói về nguyện lực của các vị Bồ-tát ấy đă viên măn có khả năng thông thấu Pháp tạng của chư Phật, tuệ nhăn thanh tịnh, tâm ḥa hợp khắp chốn, có tàm, có quư, tri túc, chánh niệm, chánh tuệ, tu hành miên mật các Ba-la-mật, các phương tiện khéo léo: Bố thí, Tŕ giới, Nhẫn nhục, Tinh tấn, Thiền định, Trí tuệ; đại Từ, đại Bi, đại Hỷ, đại Xả; phạm hạnh thanh tịnh, đắc đại thần thông, nhận thức các pháp đều vô ngại không chấp trước; các pháp Bồ-đề phần đều tu đạt rốt ráo là bốn Niệm xứ, bốn Chánh cần, bốn Thần túc, năm Căn, năm Lực, bảy Giác chi và tám Thánh đạo. Các vị Bồ-tát ấy đầy đủ các tướng tốt trang nghiêm thân, luôn v́ lợi ích của chúng sinh, không lúc nào rời bỏ; như pháp mà hành không hề hư dối; rộng giảng Chánh pháp không có niệm tham cầu, tâm thanh tịnh ngay thật ĺa mọi dối trá sai quấy, không hề sợ hăi cũng không kiêu mạn, tâm luôn b́nh đẳng với tất cả chúng sinh; thường cúng dường vô lượng trăm ngàn muôn ức chư Phật, Như Lai; v́ vô lượng trăm ngàn na-do-tha chư Đại Bồ-tát mà cung kính tôn quư; lại v́ muốn các hàng Phạm, Thích Tứ vương, Ma-hê-thủ-la, Trời, Rồng, Dạ-xoa, Càn-thát-bà, A-tu-la, Ca-lâu-la, Khẩn- na-la, Ma-hầu-la-già... khi nghe tên kinh liền xưng tán, sinh tâm hoan hỷ, nên các Ngài dùng phương tiện thiện xảo, vô ngại giải thoát, đối với tất cả các h́nh thức sai biệt của văn chương, chữ nghĩa đều có thể thông suốt, nếu có diễn đạt đều không bị vướng mắc.
Kinh này cũng giống như vị đại thương chủ lái chiếc thuyền pháp lớn vượt qua biển sinh tử, được ba mươi bảy món Bồ-đề phần vô cùng quư giá và đạt được pháp Đà-la-ni trong Phật pháp, là mẫu mực cho sự tu tập tâm niệm trọn không lầm lạc. Kinh này như Bậc Đại Đạo sư đă vượt bốn ḍng thác sinh, lăo, bệnh, tử, đầy đủ thệ nguyện, hàng phục ma oán, phá trừ các tà thuyết, dùng trí tuệ kim cang hợp với quân từ bi có thể phá hết mọi thứ phiền năo. Kinh này ví như hoa sen trong ao bùn mà công đức rộng khắp, làm chỗ phát khởi và tăng lớn các nguyện lực, tâm đại Bồ-đề là cội rễ, các phương tiện thiện xảo pháp thủy thanh tịnh vi diệu làm nền; Bồ-đề là cành; thiền định là nhụy; ĺa các nhiệt năo, đạt thanh tịnh rộng khắp làm lá, đa văn, tŕ giới và không phóng dật đều không chướng ngại làm hương thơm, không hề bị nhiễm các pháp thế gian. Kinh này như Sư tử vương, phước trí là thể, thần thông là chân, bốn Thánh đế là móng, Phạm trụ là răng, bốn Nhiếp pháp là đầu, thấy rơ mười hai nhân duyên làm thân mạng, trí tuệ thâu đạt ba mươi bảy phẩm Bồ-đề làm đảnh đầu, ba cửa giải thoát làm hướng vươn tới, thiền định trí tuệ dùng làm mắt, các pháp Tam-muội làm chốn tu tập; từ rừng giới luật với bốn oai nghi, con đường đi vui ḥa làm thân, mười lực cùng bốn vô sở úy nhờ tu tập đạt được làm sức mạnh, ĺa mọi tham dục làm bước chân đi; tự tại, vô úy, vô ngă, vô pháp làm tiếng thét lớn hàng phục ngoại đạo như chế ngự bầy nai. Kinh này là mặt trời vô thượng trong đám trượng phu thế nhân; thiền định, trí tuệ, giải thoát là ánh sáng, đốm lửa loe loét của ngoại đạo tất bị mờ tắt, mọi vô minh tăm tối đều bị quét sạch, nơi cơi người trời càng thêm tỏ rạng; ví như mặt trăng tṛn tỏa sáng trong lành không gợn chút mây, thế gian vui thích nh́n ngắm; là nguồn sáng an nhiên hơn hẳn trong các tinh tú, soi tỏ con đường giải thoát của đạo Bồ-đề; là đóa sen vàng nở tung trong cơi người trời. Cũng như bậc Chuyển Luân vương giáo hóa b́nh đẳng khắp bốn châu thiên hạ, lấy bảy món Bồ-đề phần làm vật báu, tâm b́nh đẳng đối với tất cả chúng sinh làm mười pháp lành, lấy đại nguyện thành tựu các pháp vô ngại làm cỗ xe quư. Ví như biển lớn sâu rộng khó ḍ, ḷng biển chứa vô số các thứ bảo vật, bị sóng dồi cũng không mất. Trí tuệ duyên khởi cũng thế, sâu rộng bao la, thâu nhiếp sung măn hết thảy các pháp bảo. Tâm ấy b́nh đẳng như đất nước gió lửa, ĺa mọi yêu ghét. Tâm lượng ấy thật cao tột, vi diệu, vững chắc, khó dời chuyển như núi Tu-di. Trí tuệ trùm khắp không hề bị cấu nhiễm vướng mắc, như hư không, ư vui vẻ thanh tịnh, thường hành bố thí pháp. Nghiệp tịnh tích chứa lâu đời, dứt mọi lời dối trá sai quấy, có thể bao gồm hết tất cả căn lành, tu tập tự tại suốt bảy a-tăng-kỳ, là chỗ các căn lành đă tu tập đều hướng về, phát huy năm phần phước đức, bố thí bảy món tịnh tài, thực hành Thập thiện làm tăng thêm năm mươi hai loại căn lành đă từng tu tập các chánh hạnh, tương ứng với bốn mươi phần vị; đă từng tu tập các thệ nguyện, tương ứng với bốn mươi phần vị; đă từng tu tập ư lạc, chánh trực đều tương ứng với bốn mươi phần vị; từng ở nơi bốn trăm ức (40.000.000) na-do-tha câu-chi cơi Phật xuất gia tu hành, từng ở nơi năm mươi trăm ức (500.000.000) na-do-tha câu-chi cơi Phật mà thực hành đại bố thí, đă từng gần gũi với ba trăm năm mươi câu-chi các vị Bích-chi-phật, đă từng giáo hóa vô lượng a-tăng-kỳ các chúng Thanh văn, đều khiến họ an trụ với các phương tiện chân chánh, v́ muốn cho họ chứng đạt được quả vị A-nậu-đa-la-tam-miệu- tam Bồ-đề và đến địa vị Nhất sinh bổ xứ thành Phật. Từ đó, bậc Bồ-tát ấy mạng chung, sinh lên cơi trời Đâu-suất làm vị Thiên tử ở đấy tên Tịnh Tràng, luôn là chỗ để hàng chư Thiên cúng dường. Ở cơi trời đó, Bồ-tát sẽ thị hiện nơi cơi người, chứng quả Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác.
Đức Phật bảo các vị Tỳ-kheo:
-Ở cơi trời Đâu-suất ấy có đến ba vạn hai ngàn (32.000) nơi an lạc vi diệu. Điện lớn, cửa lớn, gác rộng lầu cao, mái hiên cửa sổ giăng mắc điểm tô nào cờ bay hoa kết, chuông báu lưới châu, thường xuyên tung hoa Mạn-đà-la, hoa Ma-ha Mạn-đà-la đầy khắp chốn. Chư Thiên thể nữ có tới trăm ngàn câu-chi na-do-tha, tấu lên các khúc Thiên nhạc. Các thứ cây báu ở đấy sinh ra nhiều loại hoa quư như hoa A-đề- mục-đa, hoa Câu-ni-la, hoa Chiêm-ba-ca, hoa Ba-sấc-la, hoa Mục- chân-đà-la, hoa A-du-ca, hoa Trấn-đầu-ca, hoa A-sa-na, hoa Kiến-ni- ca, hoa Kiên cố, hoa Đại kiên cố nở đầy khắp chốn. Ở trên cao phủ che đầy những dây lưới bằng vàng ṛng bao quanh nhiều lớp trang nghiêm. Trong các ao báu cũng có nhiều thứ hoa đẹp như hoa Ma-lợi-ca, hoa Tô-mạn-na, hoa Bạt-la, hoa Bà-lợi-sư-ca, hoa Câu-đán-la, hoa Tô-kiến-đề, hoa Thiên-diệu-lư, hoa Ưu-bát-la, hoa Ba-đầu-ma, hoa Câu-vật-đầu, hoa Phân-đà-lợi, hoa Diệu hương... nhiều thứ hoa như vậy tạo thành màn hoa lớn muôn vẻ trang nghiêm. Lại có vô số loài chim như Anh vũ, Xá-lợi, Câu-chỉ-la, Nga, Nhạn, Uyên-ương, Khổng tước, Phỉ thúy, Ca-lăng-tần-già và nhiều chủng loại chim khác... h́nh sắc đủ loại, cất tiếng hót âm thanh vi diệu. Các vị Thiên tử ở cơi trời ấy số lượng có đến trăm ngàn câu-chi na-do-tha, thường vân tập đông đảo tại Đại pháp đường, nhiễu quanh chỗ Bồ-tát, lắng nghe nhận lănh các pháp lớn vô thượng do Bồ-tát giảng, nhờ đó dứt trừ mọi tham sân kiêu mạn, kết sử, tất cả phiền năo; sinh tâm rộng lớn, hoan hỷ tột độ, trụ trong an lạc, cảm nhận được nghiệp tịnh tu lâu dài của Bồ-tát.
Về kỹ nhạc của chư Thiên có đến tám vạn bốn ngàn loại đều phát ra các loại âm thanh hết sức vi diệu và trong âm thanh đó nghe rơ bài tụng:
Nhớ Nhiên Đăng thọ kư
Tích chứa phước vô biên,
Vượt ra khỏi sinh tử
Trí tuệ càng tỏa sáng.
Tu tuệ thí nhiều kiếp
Tâm ta luôn ĺa nhiễm
Dứt hẳn ba cấu mạn
Khẩu nghiệp thường trực chánh.
Nhớ vô biên kiếp trước
Muôn loại đều xưng tôn
Giới, nhẫn cùng tinh tấn
Tu định tuệ dài lâu.
Lại nhớ vô biên kiếp
Cúng dường chư Như Lai
Vượt khỏi sinh già chết
Hóa độ bao chúng sinh
Hằng thương xót muôn loài
Luôn nghĩ không hề bỏ.
Rồng, Quỷ, Thần, chư Thiên
Đều chiêm ngưỡng cung kính,
Chúng sinh măi tham dục
Như biển chứa muôn sông,
Chỉ nhờ Bậc Đại Trí
Cứu vớt muôn chúng sinh.
Ĺa khỏi cơi mê lầm
Vui pháp bỏ tham dục,
Mắt thanh tịnh sạch cấu
Thương xót khắp cơi trần.
Bồ-tát dày phước đức
Trụ trời Đâu-suất-đà
Chư Thiên trăm ngàn ức
Nghe pháp không hề nản
Xuống cơi Diêm-phù-đề,
Tâm Từ rưới cam lộ
Khắp cùng nơi cơi Dục
Chư Thiên vô sô ức
Thảy đều dốc ḷng mong
Bồ-tát nên hạ sinh
Ắt trừ hết ma nghiệp
Diệt phá các tà thuyết
Phật đạo như “quán chưởng ”
Ứng xử luôn khế hợp
Lửa phiền năo bốc cao
Nguyện làm mây lành phủ
Mưa pháp tuôn khắp nơi
Diệt sạch mọi lửa dữ.
Cổ Phật đă qua rồi
Nay Phật là Y vương
Dùng ba cửa giải thoát
Làm thuốc trừ muôn bệnh.
Khiến các loài hữu t́nh
Niết-bàn đến an trú
Đại pháp âm Như Lai
Ngoại đạo đều quy phục.
Ví như Sư tử hống
Trăm thú đều kinh hoàng
Trí tuệ lấy làm tay
Tinh tấn sinh từ đấy.
Ma quân nhiều vô kể
Tự tại thảy chế, trừ.
Phạm Thích trăm ngàn vị
Cung kính mong gặp Phật
Tứ vương dâng y bát
Chỉ mong Phật hạ sinh.
Nay phải nên quán kỹ
Gắn bó chủng tộc nào
Xem qua cơi Diêm-phù
Nêu rơ hạnh Bồ-tát.
Như châu báu quư giá
Vật ấy thật uy đẹp,
Trí tịnh ngọc Ma-ni
Cam lộ tưới chốn ấy
Âm nhạc của chư Thiên,
Lời kệ diễn bày rơ
Cầu thỉnh đức Bồ-tát
Đại Bi cứu chúng sinh.
Phẩm 3: CHỦNG TỘC THÙ THẮNG
Phật bảo các vị Tỳ-kheo:
-Bồ-tát lúc ấy nghe xong bài kệ liền rời chỗ ḿnh ngồi, ra khỏi cung điện, đến pháp đường ngồi trên ṭa Sư tử. Cùng lúc có vô số vô biên các vị Đại Bồ-tát vân tập đến Pháp đường ngồi vào ṭa Sư tử, mà mỗi vị đều có đến sáu mươi tám câu-chi chúng quyến thuộc trước sau lần lượt nhiễu ṿng quanh. Bồ-tát đang chuẩn bị cho việc giáng sinh. Ngài nhớ lại mười hai năm trước, có vị Thiên tử ở cơi trời Tịnh cư hạ sinh nơi cơi Diêm-phù làm vị Bà-la-môn nói luận Vi-đà (Veda), bộ luận ấy đă được lưu truyền. Mười hai năm sau lại có Thắng nhân hiện h́nh voi trắng nhập vào thai mẹ. Vị Thắng nhân ấy có đủ ba mươi hai tướng của bậc Đại nhân, quyết định hai việc: Nếu là tại gia sẽ làm bậc Chuyển luân thánh vương, nếu xuất gia tu hành sẽ được thành Phật. Lại có vị Thiên tử xuống cơi Diêm-phù-đề nói với vị Bích-chi-phật kia: “Thưa nhân giả, ngài nên ĺa bỏ cơi này. V́ sao vậy? Là v́ mười hai năm sau sẽ có vị Bồ-tát giáng trần tại đây”. Bấy giờ ở núi Vĩ bàn thuộc thành Vương xá có vị Bích-chi-phật danh hiệu là Ma Đăng, nghe lời đó, tự xét bản thân ḿnh chẳng qua như một thứ đất vô dụng liền rời chỗ ngồi phóng thẳng lên hư không cao đến bảy cây Đa-la, hóa lửa thiêu thân ḿnh mà nhập Niết-bàn, chỉ c̣n các mảnh xá-lợi từ trên hư không rơi xuống, do đó vùng đất này mang tên là Tiên nhân đọa xứ.
Này các Tỳ-kheo, thời ấy ở nước Ba-la-nại có năm trăm vị Bích-chi-phật, khi nghe vị Thiên tử kia nói cũng đều làm như thế, phóng lên hư không hóa lửa thiêu thân ḿnh, nhập Niết-bàn và các mảnh xá-lợi từ trên cao rơi xuống đất. Lại nữa, vào thời quá khứ có vị vua nhân từ để dành khu đất ấy cho đàn hươu, thành vùng đất không c̣n sợ hăi. Do vậy khu đất này cũng có tên là Tiên nhân Lộc uyển.
Này các Tỳ-kheo, Bồ-tát lúc ấy vẫn đang ở cung trời Đâu-suất, dùng bốn thứ tâm xem xét khắp nơi, một là xem xét về thời, hai là xem xét về phương, ba là xem xét về quốc độ và bốn là xem xét về chủng tộc. Này các Tỳ-kheo, thế nào là xem xét về thời? Bồ-tát không ở vào thời kỳ kiếp sơ mà nhập thai mẹ, chỉ chọn thời kỳ kiếp giảm, khi chúng sinh ở thế gian nhận rơ, biết được sự khổ của già, bệnh, chết, Bồ-tát mới ung dung nhập thai mẹ. Thế nào là xem xét về phương? Bồ-tát không giáng sinh ở các châu phía Đông, Tây, Bắc là Phất-bà-đề, cồ-da-ni, uất-đan-việt cũng như ở các cơi biên địa, chỉ thị hiện ở châu phía Nam là Diêm-phù-đề. V́ sao vậy? Là v́ người ở cơi này có đầy đủ trí tuệ. Thế nào là xem xét về quốc độ? Bồ-tát không sinh vào các nơi biên địa, v́ con người ở những nơi đó hầu hết là ngu độn, thiếu hẳn căn lành, cũng như ở bên điều phúc lành mà không thể hay biết được, không thể biện biệt được ư nghĩa thiện và bất thiện. V́ thế mà Bồ-tát chỉ sinh ở quốc độ vùng trung tâm. C̣n thế nào là xem xét về chủng tộc? Bồ-tát không sinh vào các chủng tộc Chiên-đà-la, Tỳ-xá, Thủ-đà. Trong bốn chủng tộc, chỉ sinh vào hai chủng tộc trên là Sát-đế-lợi và Bà-la-môn. Nhưng thế gian hiện tôn trọng chủng tộc Sát-đế-lợi, v́ vậy Bồ-tát chọn sinh vào gia đ́nh thuộc chủng tộc ấy. Bồ-tát xem xét các việc xong xuôi th́ tĩnh lặng an trụ.
Lúc đó trong chúng hội, các vị Bồ-tát cùng các vị Thiên tử bàn luận với nhau, về việc Bồ-tát nay nên dựa theo nước nào cùng tộc họ nào để giáng sinh?
Có vị Thiên tử cho rằng nước Ma-già-đà, vua là Tỳ-đề-ha, vô cùng giàu sang, có thể sinh vào chốn ấy. Có vị lại bảo Bồ-tát không nên sinh vào đấy, v́ sao vậy? V́ cha mẹ của vua nước ấy đều không phải là hạng chân chánh, lại kiêu mạn, hung tợn, có ít căn lành, không có phước đức lớn nên Bồ-tát không nên sinh vào chốn ấy.
Có vị Thiên tử lại bảo vua Kiều-tát-la thuộc ḍng họ thù thắng, được trọng vọng, có nhiều tài sản quư giá, đủ voi ngựa xe cộ, sai khiến chúng dân như hàng tôi tớ, có thể sinh vào chốn ấy. Nhưng có vị cho rằng, Bồ-tát không nên sinh vào đấy, v́ sao vậy? V́ vua ấy vốn thuộc tộc họ Ma-đăng già, cha mẹ cùng thân tộc đều là hạng thấp kém, phước mỏng, thiếu ḷng kính tin, không đáng sinh vào đấy.
Cũng có vị Thiên tử nói rằng vua Độc Tử thuộc ḍng họ tài giỏi dũng mănh, giàu sang sung sướng tột bậc, lại ưa thi ân, có thể sinh vào chốn ấy. Nhưng có vị bảo Bồ-tát không nên sinh vào đó. V́ sao vậy? V́ vua đó là hạng người tầm thường, thấp kém, không có oai đức lớn, hung ác đáng sợ, tộc họ bên mẹ lại càng thấp hèn, cướp giật, chỗ ở không xứng đáng để Bồ-tát sinh vào đấy.
Có vị Thiên tử thưa rằng vua xứ Tỳ-da-ly thuộc hàng sang giàu nổi tiếng, an vui sung sướng, không có kẻ thù oán, dân chúng đông đúc, cung điện, ngự viên, rừng suối, hoa quả thảy đều trang nghiêm tươi đẹp, chẳng khác ǵ cảnh tiên, có thể sinh vào chốn ấy. Nhưng có vị lên tiếng không tán thành cho là Bồ-tát không nên sinh vào đấy. V́ sao vậy? Trong đất nước ấy các Vương tử chia rẽ nhau, không hề kính thuận nhau, mỗi người hùng cứ một nơi, v́ vậy mà Bồ-tát không nên sinh vào đấy.
Có vị Thiên tử góp lời cho rằng vua Thắng Quang uy lực gồm đủ, thống lănh binh đội, đủ sức đánh thắng bất cứ một nước thù địch nào, có thể sinh vào chốn ấy. Lại có vị bác đi, bảo là Bồ-tát đừng nên sinh vào đấy. V́ sao vậy? V́ vua đó quá chuộng vũ lực, không tu thiện nghiệp, v́ thế Bồ-tát đừng nên chấp thuận. Hoặc có vị Thiên tử nêu ư kiến, bảo vua thành Ma-thâu-la tên là Thiện Tư, hùng mạnh an vui, giàu sang tự tại, có thể sinh vào chốn ấy. Lại có vị cho rằng Bồ-tát đừng nên sinh vào đấy. V́ sao vậy? V́ vua đó theo tà kiến, tộc họ vô đạo, tàn hại lẫn nhau, v́ thế Bồ-tát đừng nên chấp nhận.
Hoặc có vị Thiên tử nói tới vua Bàn-trà-bà, kinh đô ở Tượng thành, khỏe mạnh tháo vát, h́nh dáng vóc người mười phần đẹp đẽ, có sức chế ngự bao kẻ oán thù, có thể sinh vào chốn ấy. Lại có vị không đồng t́nh, cho rằng Bồ-tát không nên sinh vào đấy. V́ sao vậy? V́ ông vua nọ vốn là người của đám hoạn quan, gia thất hư hỏng rổi loạn, tuy có năm con trai nhưng không ai có thể nối dơi được, v́ thế Bồ-tát đừng nên chấp thuận.
Hoặc có vị Thiên tử nói đến thành Di-thê-la trang nghiêm xinh đẹp, vua tên là Thiện Hữu, uy đức hàng phục các vua khác, voi ngựa, bốn binh chủng thảy đều đầy đủ, châu báu vô kể, lại thích nghe chánh pháp, có thể sinh vào đấy. Vẫn có vị không tán thành, cho là Bồ-tát đừng nên sinh vào đấy. V́ sao vậy? V́ vua ấy tuy có những việc tốt như thế, nhưng tuổi đă già suy, uy lực hầu như không c̣n ǵ, con cái lại đông đảo, v́ vậy Bồ-tát nên từ khước.
Phật nói với các vị Tỳ-kheo:
-Như vậy là vô số các Bồ-tát cùng các vị Thiên tử, đă xem xét khắp mười sáu nước lớn trong cơi Diêm-phù-đề, từ ḍng họ nhà vua đến danh vọng uy lực, đức hạnh vẫn chưa t́m ra một nơi thích hợp để Bồ-tát hạ sinh, cùng nhau bàn luận nhưng cuối cùng vẫn không biết nơi Bồ-tát sẽ sinh.
Lúc đó, trong hội chúng có một vị Thiên tử tên Trí Tràng khéo lănh hội giáo pháp Đại thừa, tâm không thoái chuyển, nói với các vị Thiên tử kia:
-Chúng ta nên hỏi thẳng Bồ-tát sẽ sinh vào đâu?
Các vị Thiên tử đều đồng ư và cùng đến trước chỗ Bồ-tát ngồi, chắp tay cung kính thưa:
-Trong cơi Diêm-phù-đề, ḍng họ nào, do có được những công đức ǵ, sẽ được Bồ-tát Bổ xứ chọn giáng sinh vào chốn ấy?
Bấy giờ Bồ-tát nói với các vị Thiên tử, trong cơi Diêm-phù-đề ấy, nếu có tộc họ nào danh vọng thù thắng, thành tựu đủ sáu mươi bốn loại công đức th́ Bồ-tát sẽ quyết định sinh vào gia đ́nh đó. Sáu mươi bốn loại công đức ấy là những ǵ?
Một là cơi nước rộng lớn, ḍng họ thuộc hạng chân chánh; hai là được dân chúng tôn quư ngưỡng mộ; ba là ḍng họ không có sự lộn xộn; bốn là tướng người phải đoan chánh trang nghiêm; năm là tộc loại phải đầy đủ, trọn vẹn; sáu là hai bên nội ngoại không hiềm khích nhau; bảy là tâm không ty tiện; tám là ḍng họ thuộc hạng cao quư; chín là cả hai tộc họ cha mẹ đều đáng kính trọng; mười là cả hai tộc họ đều có danh vọng; mười một là cả hai tộc họ đều có đức hạnh; mười hai là gia tộc có nhiều con trai; mười ba là nơi sinh trưởng không có ǵ đáng sợ; mười bốn là không điều lầm lỗi; mười lăm là không đắm tham ái; mười sáu là tuân giữ giới cấm; mười bảy là mọi người đều là bậc trí tuệ; mười tám là các vật dụng cần thiết đều phải được thuộc hạ xem xét thử nghiệm trước; mười chín là mọi người trong tộc họ đều phải giỏi giang khéo léo; hai mươi là đối xử với bạn bè tốt, trước sau như một; hai mươi mốt là không làm tổn hại đến các loài; hai mươi hai là chẳng hề quên ân nghĩa; hai mươi ba là biết và làm đúng theo phép tắc; hai mươi bốn là nương giáo pháp mà hành động; hai mươi lăm là không sinh ḷng ngờ vực; hai mươi sáu là không ngu dốt với nghề nghiệp của ḿnh; hai mươi bảy là không keo kiệt đối với tài sản; hai mươi tám là không hề gây ra các tội ác; hai mươi chín là không khoe khoang công lao, ba mươi là có ḷng xem trọng việc thi ân; ba mươi mốt là ư chí luôn mạnh mẽ; ba mươi hai là khéo léo trong sự chọn, bỏ, ba mươi ba là tin tưởng, vui vẻ bố thí; ba mươi bốn là hành động theo tư cách của bậc Trượng phu; ba mươi lăm là mọi việc làm đều lường tính đầy đủ; ba mươi sáu là siêng năng tháo vát, ung dung; ba mươi bảy là dũng mănh luôn tăng trưởng; ba mươi tám là hay cúng dường bậc Tiên nhân; ba mươi chín là thường cúng dường chư Thiên; bốn mươi là thường cúng dường bậc Luận Sư; bốn mươi mốt là luôn cúng dường các đấng Tiên linh; bốn mươi hai là không hề oán giận; bốn mươi ba là tên tuổi vang khắp mười phương; bốn mươi bốn là có được quyến thuộc danh tiếng; bốn mươi lăm là không làm hại bạn lành; bốn mươi sáu là có đông đảo quyến thuộc; bốn mươi bảy là có quyến thuộc dũng mănh; bốn mươi tám là quyến thuộc thuận ḥa; bốn mươi chín là uy đức tự tại; năm mươi là hiếu thuận đối với cha mẹ; năm mươi mốt là luôn cung kính các bậc Sa-môn; năm mươi hai là tôn trọng Bà-la-môn; năm mươi ba là có đầy đủ bảy món châu báu; năm mươi bốn là ngũ cốc dồi dào sung măn; năm mươi lăm là có vô số voi, ngựa; năm mươi sáu là có nhiều kẻ giúp việc; năm mươi bảy là không hề xâm phạm kẻ khác; năm mươi tám là mọi việc làm đều thành tựu; năm mươi chín là ḍng giống vốn là bậc Chuyển luân vương; sáu mươi là căn lành đă vun trồng từ nhiều đời trước; sáu mươi mốt là gia tộc ấy, tất cả mọi sở hữu đều do căn lành của Bồ-tát mà ngày càng tăng thêm; sáu mươi hai là không hề phạm phải tội lỗi; sáu mươi ba là không hề có tỵ hiềm, ganh ghét vu khống; sáu mươi bốn là gia pháp luôn được thuận ḥa. Đó là sáu mươi bốn thứ công đức. Nếu có tộc họ nào thành tựu đầy đủ các thứ công đức đó th́ Bồ-tát Bổ xứ sẽ sinh vào chốn ấy.
Nếu có bậc nữ nhân nào thành tựu đầy đủ ba mươi hai loại công đức th́ sẽ làm mẹ Bồ-tát. Ba mươi hai đức ấy là những ǵ?
Một là tên tuổi được nhiều người biết đến; hai là mọi người đều khen ngợi; ba là dung nghi mẫu mực; bốn là các tướng đều đầy đủ; năm là thuộc ḍng họ cao quư; sáu là vô cùng đoan chánh; bảy là danh vọng và đức hạnh tương xứng; tám là h́nh dáng dung mạo cân đối xinh đẹp; chín là chưa từng mang thai; mười là giới tính trọn đủ; mười một là tâm không chấp trước; mười hai là nhan sắc luôn tươi vui; mười ba là vận động thuận theo phía tay phải; mười bốn là sáng suốt tỉnh táo; mười lăm là tính t́nh ḥa dịu, mềm mỏng; mười sáu là thường không sợ hăi; mười bảy là nghe rộng, nhớ giỏi; mười tám là trí tuệ trang nghiêm; mười chín là tâm không nhỏ nhen, nịnh bợ; hai mươi là không hề trí trá, lừa dối; hai mươi mốt là chưa từng giận dữ; hai mươi hai là thường không keo kiệt, bỏn sẻn; hai mươi ba là tánh t́nh không ganh ghét, đố kỵ; hai mươi bốn là tánh t́nh không thô tháo, loạn động; hai mươi lăm là dung sắc luôn đằm thắm, dịu dàng; hai mươi sáu là miệng không thốt ra lời độc ác; hai mươi bảy là đối với sự việc luôn gắng nhẫn nhục; hai mươi tám là luôn biết tự hổ thẹn; hai mươi chín là cả ba độc đều không có; ba mươi là luôn xa lánh tất cả hạng nữ nhân tội lỗi; ba mươi mốt là hết ḷng cung kính chư Thiên; ba mươi hai là các tướng đều viên măn. Đó là nói về ba mươi hai đức hạnh. Nếu có bậc nữ nhân nào có đầy đủ các công đức ấy th́ mới xứng đáng để làm mẹ Bồ-tát. Bồ-tát không nhập thai vào những ngày không có trăng sáng, chỉ chọn những ngày có trăng sáng hợp với sao Phất-sa, thời gian này người mẹ đang thọ tŕ trai giới thanh tịnh, chính lúc đó Bồ-tát sẽ thị hiện nhập thai.
Các vị Bồ-tát cùng các vị Thiên tử trong hội chúng nghe Bồ-tát nói rơ về chủng tộc, phụ mẫu với những công đức thanh tịnh như thế, mỗi vị đều suy tư, xem ai là người hội đủ các công đức ấy. Họ suy nghĩ như thế này: Chỉ có vua Du-đầu-đàn, họ Thích, chủng tộc có danh vọng thù thắng, thuộc ḍng dơi là Chuyển luân vương, nơi kinh đô cũng như thành thị, làng xóm trong nước dân chúng đông đúc, an ổn sung túc, thật đáng yêu thích. Vua Du-đầu-đàn có nhân tướng viên măn, dung nhan đoan chính, vi diệu bậc nhất, uy đức lớn lao tỏa khắp, phước trí trang nghiêm, thật là hoàn thiện, vua lấy thiện để giáo hóa thế tục. Gia tộc ấy vốn tài giỏi lại giàu sang, tài sản quư giá, ngựa, voi, bảy báu đều dồi dào, lại thâm hiểu lẽ nhân quả nghiệp báo, xa ĺa các ác kiến. Ở trong tộc họ Thích chỉ có ông là vị chủ, bốn phương quy phục, ai trông thấy đều sinh ḷng hoan hỷ, lại thành thạo tài nghệ, không già mà cũng không quá trẻ, biết dạy đúng thời mọi phép tắc ở thế gian không ǵ là không rơ, dùng pháp để trị nước, dựa theo pháp để điều khiển mọi vật. Hơn nữa, nhân dân ở đất nước ấy vun trồng căn lành từ trước, đều một ḷng tuân theo sự dẫn dắt của người chủ.
Chánh hậu của nhà vua tên là Ma-da, con gái vua Thiện Giác, tuổi trẻ sống trong cảnh phú quư, các tướng tốt, chưa từng mang thai sinh nở, vô cùng đoan chánh, tư sắc xinh đẹp như thể những nét vẽ tuyệt vời, ḷi nói không vướng chút lỗi lầm xấu xa mà luôn thành thật đúng lư, âm thanh dịu dàng, thân tâm thư thái hài ḥa, dứt mọi buồn phiền tội lỗi. Lại không có tính đố kỵ, lời nói ra luôn thích hợp, ưa thích thi ân, nữ tính thể hiện trọn vẹn, thường có ḷng biết đủ đối với chồng ḿnh, tâm không dao động bồng bột, tánh không bị nhiễm theo cảnh bên ngoài. Vóc dáng dung mạo lại càng tương xứng: lông mày cao mà dài, trán rộng và phẳng, tóc mượt màu đen óng giống như màu huyền của con ong, khi nói luôn mỉm cười phát ra âm thanh vô cùng nhă nhặn ngọt ngào, mọi động tác đều thuận phía tay phải, tánh t́nh thẳng thắn không quanh co, chân thật không tà vạy, không dối trá dua nịnh, luôn luôn biết hổ thẹn; tâm tính an tĩnh, dung nhan thanh tịnh, thường tránh xa ba độc, ôn ḥa, giỏi nhẫn nhục; diện mạo, mắt, chân tay, tự ḿnh khéo trang điểm. Thân thể mềm mại như y Ca-lân-đà, mắt trong và dài thon như bũp sen xanh, sắc môi đỏ thắm như trái Tần-bà, có nhiều ngấn như đường xoắn ốc, màu sắc đẹp giống cầu vồng, dài ngắn hợp mức, nghi dung đúng phép, vai thẳng đẹp, cánh tay thon dài. Các chi thể đều tṛn đầy, da dẻ mượt mà đằm thắm, ví như chất kim cương không thể hủy hoại được. Lại khéo biết nhiều nghề, v́ vậy mà có hiệu là Ma-da. Bà thường ở trong vương cung, giống như một Bảo nữ hay Hóa nữ, có dáng dấp một Thiên nữ trụ nơi vườn Hoan hỷ, có đủ các loại đức hạnh trên thật xứng đáng làm mẹ của Bồ-tát. Công đức như thế
chỉ ḍng họ Thích mới hội đủ, ngoài ra không ḍng họ nào có được, nên có bài tụng:
Bồ-tát tại Đâu-suất
Ngự nơi Pháp tập đường,
Cùng lúc ấy chư Thiên
Nhiễu quanh thật cung kính
Cùng xem các thắng tộc
Bồ-tát sinh chốn nào?
Nơi cơi Diêm-phù-đề
Đại tộc Sát-đế-lợi
Họ Thích thanh tịnh nhất
Nơi ấy thuận giáng trần,
Thành Ca-tỳ-la-vệ
Xưa thuộc ḍng Luân vương
An ổn không thù oán
Thiện hóa dân thuận theo
Đất nước thật tươi đẹp
Muôn loài đều vui mừng
Quy ngưỡng theo thiện pháp
Một ḷng với nhà vua .
Thân thuộc lắm bậc tài
Tướng dũng mănh hơn voi
Sức địch muôn vật sợ,
Thật không ai hơn tài.
Vũ dũng tài nghệ đủ
Chẳng làm hại muôn loài
Chánh hậu của nhà vua
Giữa ngàn phi, bậc nhất
Đoan chánh thật ít có
Nên hiệu là Ma-da
Dung mạo vượt Thiên nữ,
Mọi nét đều tương xứng
Trời, người, A-tu-la,
Đồng dâng lời ca ngợi.
Thanh tịnh ĺa mọi lỗi,
Chắng bợn chút dục tâm,
Ngôn từ thật vi diệu,
Thành thật lại nhu ḥa,
Thân thể luôn trong lành
Không vướng điều xấu ác,
Nét hàm tiếu thêm sắc
Biết thẹn thường giữ ǵn,
Không kiêu mạn dua nịnh
Tâm cũng không ganh ghét
Theo tịnh nghiệp ĺa tà
Ḷng từ thích bô thí.
Bao nữ tội thế gian
Thảy đều luôn xa lánh
Tất cả cơi trời người
Thật không ai hơn được
Mọi công đức gồm đủ
Thật xứng mẹ Thánh nhân,
Từng qua năm trăm đời
Làm bậc Bồ-tát mẫu.
Vua cha cũng như thế
Nhiều kiếp là Thánh phụ
Mẹ vâng giữ giới cấm
Qua ba mươi hai tháng
Chứa uy đức Phạm hạnh
Thân thể luôn tỏa sáng.
Nơi Thánh hậu dạo bước,
Chốn chốn tự trang nghiêm
Trời, người, A-tu-la,
Tâm dục không hề dấy
Hết thảy đều cung kính
Như mẹ, chị em ḿnh
Cùng hướng nghiệp thanh tịnh
Uy nghi sánh Hiền thánh
Khiến vua thêm tiếng tốt,
Khắp cơi đều quy phục
Công đức cùng tương xứng,
Đó là Bồ-tát mẫu.
Bậc nữ nhân tột bậc
Thật đúng là mẹ Phật
Uy đức của chư Thiên,
Chư Bồ-tát đại Trí
Cùng ca ngợi Thánh mẫu
Bồ-tát thuận giáng trần.
Phẩm 4: PHÁP MÔN
Bấy giờ Phật bảo các Tỳ-kheo:
-Bồ-tát đă quán sát về chủng tộc ḍng họ như thế ở cơi trời Đâu-suất, có một cung điện lớn tên là Cao tràng, rộng lớn đến sáu mươi bốn do-tuần. Lúc đó Bồ-tát lên đại điện ấy nói với chư Thiên:
-Các vị nên vân tập hết đến đây nghe ta nói về pháp môn sau cùng. Pháp môn ấy có tên là Giáo giới tư duy thiên một phương tiện hạ sinh chi tướng (chỉ dạy, suy nghĩ về các h́nh tướng chuyển đổi biến hóa của phương tiện giáng sinh).
Tất cả các vị Thiên tử cùng Thiên nữ ở cơi trời Đâu-suất nghe Bồ-tát nói như thế thảy đều tề tựu đông đủ. Bồ-tát dùng thần lực biến cung điện ấy thành một đạo tràng cực kỳ rộng lớn, ước chừng như thâu tóm cả bốn châu thiên hạ, lại dùng lớp lớp châu báu tô điểm tăng thêm vẻ trang nghiêm cho cảnh đó, khiến ai trông thấy cũng đều hoan hỷ. Lúc đó các vị Thiên tử ở các cơi trời của Dục giới và Sắc giới trông thấy đạo tràng nguy nga ấy, nh́n lại cung điện của ḿnh thật chẳng khác nào một đám g̣ mả nhỏ thấp. Bồ-tát với cội nguồn diệu lực của phước đức sẵn có, khéo tạo thành ṭa Sư tử thắng diệu, dùng vàng bạc cùng các thứ châu báu quư hiếm khác để trang hoàng, dùng thứ Thiên y nhẹ mỏng, vô giá phủ lên, đốt các loại thiên hương, tung nhiều thiên hoa. Trong đạo tràng ấy có vô lượng trăm ngàn loại châu báu chiếu sáng rực rỡ; trên không th́ giăng đầy lưới báu, chuông quư luôn lay động phát ra âm thanh ḥa nhă, vô số dù lọng báu đủ màu sắc, cờ phướn phất phới nhiều ṿng, nhiều lớp xen nhau, cùng vđi trăm ngàn loại hoa mượt mà tươi thắm làm tăng thêm vẻ đẹp muôn màu, có vô số trăm ngàn thể nữ của chư Thiên vây quanh ca múa cúng dường, các khúc Thiên nhạc ấy phát ra âm thanh vi diệu tán thán công đức vô lượng của Bồ-tát. Lại có vô số trăm ngàn Tứ đại Thiên vương ở khắp nơi ủng hộ. Lại có vô lượng trăm ngàn Thích Đề-hoàn Nhân ở khắp chốn đi nhiễu quanh. Lại có vô lượng trăm ngàn Đại phạm Thiên vương ở muôn phương ca ngợi. Vô lượng trăm ngàn câu-chi na-do-tha Bồ-tát cung kính nâng ṭa Sư tử, lại được vô lượng trăm ngàn câu-chi na-do-tha chư Phật Như Lai ở khắp mười phương hộ niệm. Ṭa Sư tử ấy do tích tụ phước đức tu tập các pháp Ba-la-mật trong vô lượng trăm ngàn câu-chi na-do-tha kiếp mới có được.
Phật bảo các vị Tỳ-kheo:
-Bồ-tát ngồi nơi ṭa Sư tử do thành tựu vô lượng công đức ấy, nói với chư Thiên: “Các vị hăy xem thân trang nghiêm tướng tốt tích tụ trăm ngàn phước đức của Ta.”
Lúc ấy đại chúng đều chiêm ngưỡng dung mạo của Đức Thế Tôn, mắt không hề rời, cũng thấy thân Bồ-tát biến khắp mười phương Đông, Tây, Nam, Bắc bốn phương, trên dưới, số lượng nhiều hơn cung điện nơi cơi trời Đâu-suất này, ở mỗi chỗ đều có thân tối hậu của Bồ-tát chuẩn bị giáng sinh, và có vô lượng chư Thiên cung kính nhiễu quanh. Các thân tối hậu của Bồ-tát đều diễn thuyết các h́nh tướng sắp biến hóa, nêu rơ các pháp môn tu tập. Lúc ấy đại chúng chiêm ngưỡng xong, tất cả đều sinh tâm Từ bi, hoan hỷ cung kính đảnh lễ Bồ-tát, tán thán:
-Lành thay! Chúng tôi đă chiêm ngưỡng sắc thân Tôn giả, lại được thấy vô lượng Bồ-tát như vậy, tất cả đều do diệu lực thần thông của Tôn giả.
Bồ-tát bảo:
-Các vị hăy lắng nghe, các vị Bồ-tát ấy, mỗi vị đều v́ chư Thiên diễn nói về các h́nh tướng sắp biến hóa, nêu rơ các pháp môn, vỗ về trời người. Nay Ta cũng sẽ v́ các vị nêu rơ các pháp môn. Có tất cả một trăm lẻ tám pháp môn, một trăm lẻ tám pháp môn ấy là những ǵ?
-Tín là một pháp môn v́ khiến cho ư luôn được an vui không mất; tịnh tâm là một pháp môn v́ diệt trừ mọi vọng động vẩn đục; Hỷ là một pháp môn v́ khiến tâm được an ổn; Ái lạc là một pháp môn v́ giúp tâm luôn được thanh tịnh; Thân giới là một pháp môn v́ dứt ba nghiệp ác; Ngữ giới là một pháp môn v́ giúp ĺa bốn thứ tội lỗi; Ư giới là một pháp môn v́ dùng để đoạn ba độc; niệm Phật là một pháp môn v́ khiến tâm được thanh tịnh, gặp Phật; niệm Pháp là một pháp môn v́ khiến thuyết pháp thanh tịnh; niệm Tăng là một pháp môn v́ giúp đạt đến Phật đạo; niệm Xả là một pháp môn v́ giúp thân tâm ĺa bỏ tất cả mọi việc; niệm Giới là một pháp môn v́ làm cho các thệ nguyện được hoàn tất; niệm Thiên là một pháp môn v́ khiến phát khởi tâm rộng lớn; Từ là một pháp môn, v́ ánh sáng vượt qua tất cả các việc phước đức; Bi là một pháp môn v́ khiến cho tâm bất hại được tăng trưởng; Hỷ là một pháp môn v́ giúp ĺa được ưu năo; Xả là một pháp môn v́ giúp cho ḿnh và người ĺa bỏ năm dục; Vô thường là một pháp môn v́ giúp diệt trừ được tham ái; Khổ là một pháp môn v́ mọi mong cầu được dứt sạch; Vô ngă là một pháp môn v́ giúp dứt bỏ chấp ngă; Tịch diệt là một pháp môn v́ khiến cho tham dục không thể dấy khởi; Tàm là một pháp môn v́ khiến cho nội tâm được thanh tịnh; Quư là một pháp môn v́ giúp cho sự tiếp xúc bên ngoài được trong lành; Đế là một pháp môn v́ khiến tâm không dối trá với người, trời; Thật là một pháp môn v́ giúp cho ḿnh dứt mọi khinh khi lừa dối; Pháp hành là một pháp môn v́ khiến hành giả nương cậy vào giáo pháp; Tam quy là một pháp môn v́ giúp vượt khỏi ba cơi ác; Tri sở tác là một pháp môn v́ để giữ vững căn lành khỏi bị hủy hoại; Giải sở tác là một pháp môn v́ để khỏi nhờ kẻ khác tạo nhân cho sự giác ngộ; Tự tri là một pháp môn v́ giúp cho hành giả tự diệt trừ mọi kiêu căng; Tri chúng sinh là một pháp môn v́ để khỏi khinh khi chế nhạo kẻ khác; Tri pháp là một pháp môn v́ giúp hành giả tu tập theo đúng giáo pháp; Tŕ thời là một pháp môn v́ giúp nhận thức không bị si mê che lấp; Diệt trừ kiêu mạn là một pháp môn v́ giúp cho trí tuệ được đầy đủ; Tâm không bị chướng ngại là một pháp môn v́ khiến tâm pḥng hộ không phân biệt ta, người; Bất hận là một pháp môn v́ do tâm không ăn năn, hối hận mà có; Thắng giải là một pháp môn v́ dứt trừ mọi nghi ngờ, khúc mắc; Quán bất tịnh là một pháp môn v́ đoạn hết tất cả mọi tưởng dục; Bất sân là một pháp môn v́ giúp trừ mọi giận dữ; Vô si là một pháp môn v́ diệt mọi thứ mê mờ lầm lạc; cầu pháp là một pháp môn v́ giúp cho hành giả nương đúng vào nghĩa lư của giáo pháp; Lạc pháp là một pháp môn v́ để chứng đạt các pháp một cách rơ ràng; Đa văn là một pháp môn v́ để quán sát rơ vệ nghĩa lư của các pháp; Phương tiện là một pháp môn v́ giúp cho việc tu hành thêm siêng năng chấn chỉnh; Bất tri danh sắc là một pháp môn v́ để vượt qua khỏi mọi sự câu kết của tham ái chấp trước; Bạt trừ nhân kiến là một pháp môn v́ là con đường đạt đến giải thoát; Đoạn tham sân là một pháp môn v́ khiến dứt trừ mọi chấp trước của si mê câu nhiễm; Diệu xảo là một pháp môn v́ làm cho việc thông suốt về sự khổ; Giới tánh b́nh đẳng là một pháp môn v́ do đó đoạn trừ vĩnh viễn mọi tập nhiễm; Bất thủ là một pháp môn v́ giúp tinh tấn tu chánh đạo; Vô sinh nhẫn là một pháp môn v́ giúp diệt mọi tạo tác, chứng đạt quả vị; Thân niệm trụ là một pháp môn v́ để giúp cho quá tŕnh phân tích quán thân; Thọ niệm trụ là một pháp môn v́ làm cho xa ĺa tất cả Thọ; Tâm niệm trụ là một pháp môn v́ giúp cho trí tuệ vượt mọi chướng ngại mờ tố, Tứ Chánh cần là một pháp môn v́ giúp cho hành giả dứt tất cả pháp ác và tu tất cả pháp lành; Tứ Thần túc là một pháp môn v́ giúp cho thân tâm được khinh an, bay bổng; Tín căn là một pháp môn v́ khiến cho khỏi bị các thứ tà đạo dẫn dắt; Tinh tấn là một pháp môn v́ giúp cho tư duy thêm sắc bén; Niệm căn là một pháp môn v́ chính là chỗ tạo tác mọi thiện nghiệp; Định căn là một pháp môn v́ chính là đường đi của giải thoát; Tuệ căn là một pháp môn v́ khiến hiện tại chứng được trí tuệ; Tín lực là một pháp môn v́ giúp hành giả thắng vượt tất cả ma lực; Tinh tấn lực là một pháp môn v́ giúp đạt pháp Bất thoái chuyển; Niệm lực là một pháp môn v́ giúp cho các pháp không bị quên sót; Định lực là một pháp môn v́ dứt bỏ được tất cả xúc tưởng; Tuệ lực là một pháp môn v́ khiến cho trí tuệ không bị tổn hoại; Niệm giác phần là một pháp môn v́ giúp hành giả an trụ ở pháp như thật; Trạch pháp giác phần là một pháp môn v́ giúp cho hết thảy các pháp được viên măn; Tinh tấn giác phần là một pháp môn v́ khiến cho trí tuệ luôn dứt khoát quyết định; Hỷ giác phần là một pháp môn v́ giúp cho pháp chánh định được an lạc; Khinh an giác phần là một pháp môn v́ khiến cho các việc làm đều thành tựu; Định giác phần là một pháp môn v́ là con đường dẫn đến sự giác ngộ về tính chất b́nh đẳng của các pháp; xả giác phần là một pháp môn v́ khiến chán ĺa mọi cảm thọ; Chánh kiến là một pháp môn v́ đó chính là con đường đạt Phật đạo giải thoát; Chánh tư duy là một pháp môn v́ đoạn trừ hẳn mọi phân biệt cố chấp; Chánh ngữ là một pháp môn v́ đó là phương tiện dẫn tới giác ngộ về lẽ b́nh đẳng mọi thứ văn tự; Chánh nghiệp là một pháp môn v́ dứt trừ mọi quả báo của nghiệp; Chánh mạng là một pháp môn v́ dứt bỏ mọi thứ mong cầu xa vời; Chánh tinh tấn là một pháp môn v́ là con đường chuyên cần đạt tới bờ giải thoát; Chánh niệm là một pháp môn v́ là cửa ngơ vô niệm; Chánh định là một pháp môn v́ làm chứng đạt pháp Tam-muội, an trụ giải thoát; Bồ-đề tâm là một pháp môn v́ làm duy tŕ sự hưng thịnh của Tam bảo, không để bị mai một; Đại ư lạc là một pháp môn v́ duyên với chánh pháp Vô thượng Bồ-đề; Phương tiện chánh hạnh là một pháp môn v́ giúp cho hết thảy căn lành được viên măn; Đàn ba-la-mật là một pháp môn v́ thành tựu quốc độ Phật thanh tịnh cùng các tướng tốt để giáo hóa chúng sinh từ bỏ ḷng keo kiệt bỏn sẻn; Thi ba-la-mật là một pháp môn v́ giúp hành giả vượt qua tất cả các nẻo ác nạn, giáo hóa chúng sinh giữ giới cấm; sằn-đề ba-la-mật là một pháp môn v́ đó là con đường vĩnh viễn ĺa bỏ kiêu mạn, sân hận cùng hết thảy mọi phiền năo, giáo hóa chúng sinh dứt trừ kết sử; Tỳ-lê-da ba-la- mật là một pháp môn v́ ấy là con đường đưa đến sự thành tựu tất cả pháp lành, dạy dỗ làm cho chúng sinh trừ diệt các mầm móng biếng nhác; Thiền ba-la-mật là một pháp môn v́ đó là cội nguồn làm phát sinh thần thông thiền định, giáo hóa chung sinh đang loạn ư; Bát-nhă ba-la-mật là một pháp môn v́ giúp hành giả quét sạch vô minh, đạt tri kiến như thật, giáo hóa chúng sinh có ác tuệ đang ngu si mê muội; Phương tiện quyền xảo là một pháp môn v́ ấy là phương pháp để chóng hiểu rơ căn tánh, chủng loại chúng sinh, tùy theo đó mà hiện các oai nghi và chỉ bày sự an trụ của tất cả Phật pháp; Tứ nhiếp sự là một pháp môn v́ nhiếp hóa được tất cả chúng sinh hướng ư mong cầu đại pháp giác ngộ; Thành thục chúng sinh là một pháp môn v́ là con đường từ bỏ an vui cá nhân để dốc ḷng đem lại lợi ích cho người khác; Thọ tŕ chánh pháp là một pháp môn v́ để dứt trừ mọi tạp nhiễm của chúng sinh; Phước đức tư lương là một pháp môn v́ là ngọn nguồn đem lại lợi ích cho tất cả muôn loài; Trí tuệ tư lương là một pháp môn v́ để đạt viên măn trí tuệ mười phương; Xa-ma-tha tư lương là một pháp môn trí tuệ là phương tiện để chứng đạt Như Lai tam-muội; Tỳ-bát-xá-na tư lương là một pháp môn v́ là cửa ngơ để đạt được Tuệ nhăn; Vô ngại giải là một pháp môn v́ là cửa ngơ để đạt được Pháp nhăn; Quyết trạch là một pháp môn v́ là đưa đến Phật nhăn thanh tịnh; Đà-la-ni là một pháp môn v́ đó chính là sức mạnh để giữ ǵn Phật pháp; Biện tài là một pháp môn v́ đưa đến thiện xảo trong ngôn từ, lời nói, làm cho tất cả chúng sinh được đầy đủ hoan hỷ; Thuận pháp nhẫn là một pháp môn v́ đó là con đường thuận theo pháp của tất xả Phật; Vô sinh pháp nhẫn là một pháp môn v́ đó là pháp tu để đạt được sự thọ kư đặc biệt; Bất thoái chuyển địa là một pháp môn v́ là con đường làm cho tất cả Phật pháp đều được viên măn; Chư địa tăng tiến là một pháp môn v́ làm cho đạt đến địa vị Nhất thiết trí; Quán đảnh là một pháp môn v́ nêu rơ được từ cơi trời Đâu-suất Bồ-tát hạ sinh vào thai mẹ, sơ sinh, xuất gia, tu khổ hạnh đến Bồ-đề đạo tràng, hàng phục chúng ma, thành Phật, chuyển bánh xe Chánh pháp, thị hiện thần thông lên cơi trời Đao-lợi rồi xuống trần nhập Niết-bàn. Do vậy, khi Bồ-tát sắp hạ sinh, giữa Thiên chúng, Ngài nói rơ các pháp như thế.
Này các Tỳ-kheo, lúc Bồ-tát nói rơ các pháp môn ấy xong, có đến tám vạn bốn ngàn vị Thiên tử trong chúng hội phát tâm Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, có ba vạn hai ngàn Thiên tử đắc Vô sinh pháp nhẫn, có đến ba vạn sáu ngàn na-do-tha Thiên tử nương theo chánh pháp, xa ĺa phiền năo, đạt Pháp nhăn thanh tịnh. Chư Thiên ở cơi trời Đâu-suất đều tung các thứ hoa đẹp quư đầy dẫy quanh chân Bồ-tát.
Này các Tỳ-kheo, Bồ-tát v́ muốn cho tâm của chư Thiên được hoan hỷ hơn nữa, nên thuyết bài tụng:
Bồ-tát sắp giáng sinh
Ở cung trời Đâu-suất
Khuyên dạy chúng chư Thiên
Chỉ cần không phóng dật
Tâm liền được an vui
Báu vi diệu trang nghiêm
Do từ nhân tịnh nghiệp
Nay đạt quả tịnh diệu
Vậy nên nghĩ về báo
Không khiến nghiệp tiêu tan
Trầm luân trong cơi ác
Phải chịu khổ vô biên.
Ta nay chỉ các pháp
Nên sinh tâm quư trọng,
Tự ḿnh gắng tu tập
Sẽ đạt lạc vô vi.
Tham dục đều vô thường
Hư giả như huyễn mộng
Như tia nắng ảo ảnh
Như điện chớp, bọt nước.
Tham dục không chán bỏ
Như khát uống nước mặn
Nếu đạt trí xuất thế
Mới có thể tri túc
Thiên nữ cùng chung vui
Ví như chốn hư trường
Gặp nhau trong thành ấp
Tạm tụ rồi ĺa tan
Hữu vi đâu bạn thường
Cũng không là thiện hữu
Chỉ dứt trừ cấu nhiễm
Không c̣n măi đuổi theo
Phải nên cùng ḥa hợp
Tâm Từ bi lợi ích
Tinh cần cầu pháp lành
Để trừ hết phiền năo.
Thường niệm Phật, Pháp, Tăng
Tâm chuyên không phóng dật.
Thí, giới học rộng, nhẫn
Tất cả đều viên măn
Theo lư quán các pháp
Do nhân duyên hợp sinh
Vô thường cùng khổ, không
Vô chủ cũng vô ngă
Hăy quán thần lực ta
Trí tuệ cùng biện tài
Nghiệp lành, chẳng phóng dật
Tŕ giới và đa văn
Ta tu giới đa văn
Các vị nên theo học
Thí, giới và chế ngự
Tâm Từ, chẳng buông lung.
Nương nghĩa chớ chấp lời
Phụng hành theo lời dạy
Tu tập gắng bền chí
Lợi ích khắp muôn loài
Phải thường tự biết tội
Chớ ham xét người lỗi.
Không tạo, chẳng tự thành
Người tạo ta đâu nhận
Nên nghĩ kiếp xa xưa
Lưu chuyển sinh tử, khổ
Thường theo đường tà, vọng
Sinh tử khác Niết-bàn
Nay nên ĺa các nạn
Sinh thiện gặp bạn lành
Được nghe pháp tối thắng
Trừ diệt các tham vọng.
Dứt kiêu mạn tự cao
Nên nhu ḥa, ngay thật
Phải siêng tu chánh đạo
Quyết tâm đạt Niết-bàn,
Nên dùng đèn trí tuệ
Tiêu diệt mọi si mê
Dùng trí tuệ kim cang
Phá tùy miên phiền năo
Ta đạt pháp vô biên
Sẽ v́ các vị thuyết
Các pháp vô biên ấy,
Cần phải tận lực hành
Ta sẽ chứng Bồ-đề
Mưa cam lộ rưới khắp
Tâm các vị thanh tịnh
Ta sẽ trao Thắng pháp.
HẾT QUYỂN 1
  
|