|
KINH ĐẠI BT NIẾT BN
Việt dịch: Tỳ Kheo Thch Tr Tịnh
PHẨM TỨ TƯỚNG THỨ BẢY
ức Phật lại bảo Ca Diếp Bồ Tt: "Vị ại Bồ Tt phn biệt khai thị ại Bt Niết Bn c bốn tướng nghĩa: một l tự chnh, hai l chnh tha, ba l hay ty vấn đp, bốn l kho hiểu nghĩa nhơn duyn.
Thế no l "Tự Chnh" ? Nếu đức Như Lai thấy cc nhơn duyn m c chỗ đng dạy bảo. Như c Tỳ Kheo thấy cụm lửa lớn bn ni rằng: th rằng ti tự m lấy cụm lửa nầy, trọn chẳng dm ở nơi chỗ đức Như Lai giảng thuyết mười hai phần kinh v tạng b mật, m hủy bng l của ma Ba Tuần ni chứ khng phải Phật. Th lấy dao bn cắt đứt lưỡi mnh, khng bao giờ ni Như Lai, Php v Tăng l v thường. Hoặc nghe người khc ni như vậy ti cũng khng tin nhận m cn thương xt cho kẻ ấy.
Như Lai, Php v Tăng chẳng thể nghĩ bn, nn thọ tr như vậy. Tự xem thn mnh như cụm lửa. y gọi l Tự Chnh".
Thế no l "Chnh Tha" ? Lc nọ Phật đang thuyết php, c một người nữ vo l Phật rồi ngồi qua một bn. ức Thế Tn biết m cố hỏi rằng: C phải nng v qu thương con, m mớm cho con ăn nhiều chất bơ, rồi khng biết c tiu ho hay khng tiu ho? - Người nữ liền bạch Phật: "Lạ lng thay! đức Thế Tn biết được tm niệm của con. Bạch Thế Tn! Sớm mai ny tiện nữ cho con ăn nhiều chất bơ, lng tiện nữ sợ rằng khng tiu ho được, n sẽ phải bệnh. Ngưỡng mong đức Như Lai chỉ dạy cho." - Phật dạy: "Con nng ăn thức ấy đ tiu ho tốt, n sẽ được khoẻ mạnh". Người nữ nghe đức Phật ni, thời vui mừng hớ hở v thốt lời rằng: "V đức Như Lai ni đng như thiệt nn con vui mừng".
ức Thế Tn v muốn điều phục cc chng sanh, m kho phn biệt ni tiu hay chẳng tiu, cũng ni cc php v ng, v thường. Nếu Phật ni "thường" trước, cc đệ tử sẽ cho rằng php nầy đồng với ngoại đạo m khng chịu tin theo, v hng thanh văn đệ tử sẽ chẳng tiu được php thường trụ, nn Như Lai trước dạy php "khổ", "v thường". Khi m hng thanh văn đệ tử đ đầy đủ cng đức, đủ sức tu tập kinh php đại thừa, Như Lai ở kinh nầy ni su vị: Một l "Khổ", vị chua; hai l "v thường", vị mặn; ba l "v ng", vị đắng; bốn l "lạc", vị ngọt; năm l "ng", vị cay; su l "thường", vị lạt.
Trong thế gian kia c ba vị: v thường, v ng, v khổ, phiền no lm củi, tr huệ lm lửa, do cc nhơn duyn đ m thnh cơm niết bn tức l "thường, lạc v ng", lm cho cc đệ tử đều được nếm mi ngọt ngon.
Phật lại bảo người nữ rằng: "Nếu nng c sự duyn muốn đến xứ khc, thời phải đuổi đứa con trai hung c ra khỏi nh, rồi đem gia nghiệp giao cho đứa con trai hiền lnh." Người nữ bạch Phật rằng: "Thiệt đng như lời đức Thế Tn dạy, gia nghiệp nn giao cho đứa con hiền, chớ chẳng nn giao cho đứa con dữ." Phật ni: "Như Lai cũng vậy, lc nhập niết bn, đem tạng php v thượng ph chc cho cc vị Bồ Tt, chớ khng giao cho hng Thanh văn, v hng Thanh văn tưởng l Như Lai thiệt diệt độ. Cn cc vị Bồ Tt thời nhận rằng Như Lai thường trụ khng biến đổi. M quả thiệt Như Lai khng c diệt độ. Như lc nng xa nh chưa trở về, đứa con c kia bn ni l nng đ chết mất rồi, cn đứa con hiền vẫn tin tưởng l nng cn sống. M chnh thiệt thời nng cn sống.
Nếu c chng sanh no nhận rằng Phật l thường trụ khng biến đổi, phải biết nh kẻ ấy thời l c Phật.
y gọi l Chnh Tha.
Thế no l Hay Ty Vấn p? Nếu c người đến hỏi Phật rằng: ti phải lm thế no khng mất tiền của m được gọi l n Việt đại bố th? Phật dạy: "em ti trai tớ gi bố th cho những bực Sa Mn, B La Mn thiểu dục tri tc chẳng nhận chẳng chứa cc vật bất tịnh. em người nữ th cho vị tu phạm hạnh. em rượu thịt th cho người đ dứt rượu thịt. em thực phẩm phi thời th cho người khng ăn phi thời. em đồ trang sức th cho người khng trang sức. Bố th như vậy rất c danh tiếng, m của tiền khỏi mất ho ly."
y gọi l Hay Ty Vấn p.
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn! Với người ăn thịt chẳng nn đem thịt đến cho. V con thấy người khng ăn thịt được cng đức lớn."
Phật khen: "Lnh thay! Lnh thay! Nay ng c thể kho biết của Như Lai. Bồ Tt hộ php phải như vậy.
Nầy Ca Diếp! Bắt đầu từ ngy nay trở đi Như Lai khng cho php hng thanh văn đệ tử ăn thịt, nếu đn việt đem đến dưng th, phải xem thịt ấy như thịt con mnh".
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn! Tại sao đức Như Lai khng cho php ăn thịt?"
Phật dạy: "Nầy Ca Diếp! Luận về người ăn thịt thời dứt mất giống đại từ".
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Duyn cớ g ngy trước đức Như Lai cho php hng Tỳ Kheo ăn ba thứ tịnh nhục?" Phật dạy: "Nầy Ca Diếp! Ba thứ tịnh nhục ấy chỉ l theo việc m tạm chế thi".
Ca Diếp Bồ Tt lại bạch: "Bạch Thế Tn! Duyn cớ g m mười thứ bất tịnh nhẫn đến chn thứ thanh tịnh, Như Lai lại chẳng cho php?
Phật ni: "Cũng l nhơn nơi sự m lần lượt chế. Nn biết chnh l nghĩa đoạn nhục hiện nay".
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Cớ sao Như Lai khen ngợi ngư nhục l mn ăn ngon?"
Phật dạy: "Như Lai cũng chẳng ni loi ngư nhục l mn ăn ngon, m Như Lai vẫn ni ma, đường, gạo, tất cả thứ la, bắp, sữa, bơ, dầu, l những thức ăn ngon.
Dầu rằng Như Lai ni được chứa cc thứ y phục, m đều phải hoại sắc, huống lại tham ưa nơi vị ngư nhục kia"
Ca Diếp lại bạch Phật: "ức Như Lai nếu chế khng được ăn ngư nhục, thời những thứ sữa, bơ, dầu, v.v... v cc thứ y phục kiều xa gia, đồ bằng da th, ngọc ng, bồn chậu bằng vng bạc, cũng đều chẳng nn dng".
Phật dạy: "Nầy Ca Diếp! Chẳng nn c kiến chấp đồng với bọn la thể ngoại đạo kia. Bao nhiu giới cấm của Như Lai chế ra đều c dị . V dị nn cho ăn ba thứ tịnh nhục. V dị nn cấm ăn mười thứ thịt. V dị nn cấm tất cả thứ thịt đều khng được ăn, dầu l thịt của con vật tự chết.
Nầy Ca Diếp! Từ nay Như Lai cấm cc đệ tử khng được ăn tất cả thứ thịt.Ữ
Nầy Ca Diếp! Người m ăn thịt, hoặc đi đứng nằm ngồi chng sanh no nghe đến hơi thịt thời kinh sợ. V như người ở gần sư tử, đi đến đu, mọi người nghe mi hi của sư tử đều kinh sợ. Như người ăn tỏi, khng ai dm gần người ấy v tanh mi tỏi. Kẻ ăn thịt cũng vậy, tất cả chng sanh nghe hơi thịt, thảy đều kinh sợ, nghĩ đến sự chết, cc loi c trạnh, mun th cng chim chc, đều chạy trnh xa, đều c quan niệm rằng người ấy l kẻ hại ta. V thế nn Bồ Tt khng ăn thịt, v độ chng sanh m thị hiện ăn thịt. Dầu thị hiện ăn thịt m thật ra thời khng c ăn.
Nầy Ca Diếp! Hng Bồ Tt nầy cn khng ăn những thức ăn thanh tịnh, huống lại ăn thịt.
Sau khi Như Lai nhập niết bn, cc bực tứ quả Thnh Nhơn đều lần lượt nhập niết bn. Sau khi chnh php diệt, trong thời tượng php, sẽ c cc Tỳ Kheo in tuồng tr luật, t đọc tụng kinh, tham ưa ăn uống, lo bồi bổ thn thể, y phục mặc trn thn th xấu hi dơ, hnh dung tiều tụy khng c oai đức, chăn nui b d vc củi gnh cỏ, tc ru để di, đầu mặc c sa m như thợ săn, dầu ng xuống đi chậm ri m như mo rnh chuột. Thường tự xướng rằng ta chứng được quả A La Hn, mang nhiều bệnh khổ nằm lăn trn phẩn uế, ngoi thời hiện ra tướng hiền thiện, trong thời đầy lng tham sn như b la mn, thọ php cm, thiệt chẳng phải Sa mn m hiện tướng Sa mn, t kiến x thạnh, ch bai chnh php. Những người như vậy ph hoại giới luật, chnh hạnh oai nghi của Như Lai chế, v quả giải thot của Như Lai ni.
Họ rời php thanh tịnh v lm hư hoại gio php thậm thm b mật. Họ theo ring, ni ngược với kinh luật rằng đức Phật cho php chng ti ăn thịt. Họ đều tự xưng l Sa mn Thch tử.
Nầy Ca Diếp! Bấy giờ lại c cc hng Sa mn chứa thc, nhận lấy thịt c, tay tự nấu ăn, cầm xch bnh dầu ăn, cng giy dp bng da v lọng bu, thn cận quốc vương, quan lớn, nh giu sang, xem tướng, coi sao, sing học nghề thuốc, chứa nui ti tớ, vng bạc bảy bu, cc thứ dưa tri, học tập cc nghề: nghề vẽ, nghề nắn, lm sch dạy học, gieo trồng, ch thuật, chế thuốc, đờn ca xướng ht, hương hoa trang điểm, cờ bạc, học cc nghề thợ.
Nếu c Tỳ Kheo no hay trnh la cc việc c như trn, nn ni người ấy thật l đệ tử của Như Lai.
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn! Cc Tỳ Kheo, Tỳ Kheo ni, Ưu b tắc, Ưu b di, nhơn người khc gip m sống. Lc khất thực, nếu đặng mn ăn lộn với thịt, phải lm cch no để ăn đng với php thanh tịnh?
Phật dạy: "Nầy Ca Diếp! Nn lấy nước rửa sạch thịt rồi hy ăn. Nếu đồ đựng bị thịt lm dơ, chỉ lm cho khng c vị thịt thời cho php được dng khng tội. Nếu thấy trong thức ăn c nhiều thịt thời khng được nhận. Tất cả thứ thịt đều khng được ăn. Người ăn thịt thời phải tội.
Nay Như Lai xuống điều chế đoạn nhục như vậy, nếu giảng rộng thời khng thể hết. Giờ niết bn gần đến phải ni lược."
y gọi l "Hay ty vấn đp".
Nầy Ca Diếp! Thế no l Kho Hiểu Nghĩa Nhơn Duyn?
Như c bốn bộ chng đến hỏi Như Lai rằng: những nghĩa như vậy, thuở đức Như Lai mới ra đời, cớ sao chẳng v vua Ba Tư Nặc ni php mn nghĩa l thm diệu, hoặc c lc ni thm, c lc ni thiển, hoặc gọi l phạm, hoặc gọi l khng phạm, thế no gọi l đọa? Thế no gọi l luật? Thế no l Ba-la-đề-mộc-xoa?
Phật dạy: " Ba-la-đề-mộc-xoa gọi l tri tc, thnh tựu oai nghi, khng cất chứa, cũng gọi l tịnh mạng.
ọa đ gọi l bốn c th, v lại đọa đ l đọa nơi địa ngục, nhẫn A Tỳ, luận về chậm mau thời hơn nơi mưa to. Người nghe sợ hi bn giữ chặt cấm giới khng phạm oai nghi, tu tập tri tc, chẳng thọ lấy tất cả vật bất tịnh. V lại đọa l thm lớn địa ngục, sc sanh, ngạ quỷ. V những nghĩa ấy nn gọi l đọa.
Ba-la-đề-mộc-xoa l la nghiệp t bất thiện của thn, khẩu, v .
Luật l cc giới, oai nghi, nghĩa hay trong cc kinh thm diệu, ngăn thọ tất cả vật bất tịnh, v nhơn duyn bất tịnh, cũng ngăn bốn trọng tội, mười ba tội tăng tn, hai tội bất định, ba mươi tội xả đọa, chn mươi tội đơn đọa, bốn php hối qu, cc php học, bảy php diệt tranh.
Hoặc c người ph tất cả giới, nghĩa l bốn php trọng nhẫn đến bảy php diệt trnh. Hoặc c người ch bai chnh php, những kinh điển thậm thm, v hạng hon ton nhứt-xiển-đề. Những người trn đy tự ni mnh thng minh nhiều tr, che dấu tất cả những tội nặng nhẹ, che dấu điều xấu c như ra dấu cả su chi. V che dấu mi khng chịu sm hối nn tội lỗi cng lớn thm lần. Như Lai biết như vậy nn lần lượt m chế giới, chẳng đồng thời chế cả thảy được.
Bấy giờ c người đến hỏi: "Bạch Thế Tn! ức Như Lai từ lu đ biết trước những sự ấy, sao khng chế trước, phải chăng đức Thế Tn muốn để chng sanh mắc tội đọa địa ngục ư? V như c nhm người muốn đến xứ khc, qun đường, đi lạc, m vẫn khng tự biết l lạc đường, lại khng gặp ai để hỏi l phải hay khng phải. Cũng vậy, chng sanh m tối nơi Phật php chẳng thấy con đường chnh chơn. ng lẽ đức Như Lai nn trước dạy đạo chơn chnh. Bảo cc Tỳ Kheo ny l phạm giới, nầy l tr giới, phải chế giới như vậy. V đức Như Lai l bực chnh gic chơn thiệt thấy r đạo chơn chnh. Chỉ c đức Như Lai l đấng trời trong cc trời, hay ni php thập thiện cng đức tăng thượng v nghĩa vị của php ấy. Thế nn khải thỉnh đức Thế Tn chế giới trước.
Phật ni: "Nầy Thiện nam tử, nếu ng đ ni rằng đức Như Lai hay v chng sanh m dạy php thập thiện cng đức tăng thượng, thế thời Như Lai xem cc chng sanh như La Hầu La, sao ng lại nạn rằng phải chăng Như Lai muốn chng sanh phải đọa địa ngục! Như Lai thấy một người c nhơn duyn đọa A Tỳ địa ngục, cn v người ấy m trụ một kiếp, hoặc khng đầy một kiếp. Như Lai c lng đại từ bi đối với chng sanh, đu c cớ g lại phỉnh gạt kẻ m Như Lai đ xem như con ruột, lm cho n bị sa vo địa ngục!
Nầy Thiện nam tử! Như người v o, thấy o c lỗ rch vậy sau mới v. Cũng vậy, thấy chng sanh c nhơn duyn sa vo A Tỳ địa ngục, Như Lai bn dng giới lnh m v đ.
V như vua Chuyển Lun trước dạy nhơn dn mười nghiệp lnh, về sau c người lm c, vua bn theo mỗi sự m dứt c lần lần, khi sự c đ dứt rồi, php luật của nh vua tự hnh trong dn chng. Cũng vậy, Như Lai dầu c thuyết php m khng được chế luật trước, phải do nơi Tỳ Kheo lm phi php, mới theo sự m chế lần lần. Những người thch chnh php, tu hnh theo lời dạy của Như Lai, hạng người ny mới c thể thấy php thn của Như Lai.
Như lun bửu của vua Chuyển Lun khng thể nghĩ bn. Như Lai, Php v Tăng cũng khng thể nghĩ bn. Người hay thuyết php v người nghe php cũng khng thể nghĩ bn.
y gọi l Kho Hiểu Nghĩa Nhơn Duyn.
Bồ Tt phn biệt khai thị nghĩa của bốn điều như vậy, đy l nghĩa nhơn duyn trong ại Thừa đại niết bn.
Lại cn c nghĩa thế nầy: "Tự Chnh" l được đại bt niết bn đy.
"Chnh Tha" l Như Lai v Tỳ Kheo m ni rằng Như Lai thường cn khng biến đổi.
"Ty vấn đp" l, nầy Ca Diếp! Nhơn ng hỏi m Như Lai mới được dịp v đại chng giảng ni nghĩa l thậm thm vi diệu trn đy.
"Nghĩa nhơn duyn" l, hng Thanh văn Duyn gic khng hiểu được nghĩa rất su như vậy, chẳng nghe chữ y do ba điểm m thnh, giải thot cng niết bn v Ma ha bt nh thnh tạng b mật.
Nay Như Lai ở nơi đại hội đy xiển dương phn biệt, khai pht huệ nhn cho hng Thanh văn. Giả sử c người ni rằng bốn sự như vậy l một, thế no chẳng phải hư vọng ư? Thời nn gạn trở lại rằng hư khng đy, khng chỗ c, khng ngại, khng động, bốn sự như vậy c g l khc. u gọi l hư vọng được!"
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn! Cc cu như vậy chnh l một nghĩa, đ l nghĩa khng.
Tự chnh, chnh tha, hay ty vấn đp v hiu nghĩa nhơn duyn, cũng lại như vậy, đồng l đại niết bn cả"
Phật bảo Ca Diếp Bồ Tt: "Nếu c người ni thế ny: Như Lai v thường. Biết l v thường, v như lời Phật dạy diệt cc phiền no gọi l niết bn, cũng như lửa tắt thời khng chỗ c, dứt cc phiền no gọi l niết bn cũng lại như vậy, thế sao Như Lai l php thường trụ khng biến đổi ư? Lại như Phật dạy, rời cc ci hữu lậu, bn gọi l niết bn, trong niết bn đy khng c cc ci hữu lậu, thế sao Như Lai l php thường trụ khng biến đổi ư? Như ci o hư rch hết, chẳng cn gọi l mn vật. Cũng vậy, niết bn dứt cc phiền no chẳng gọi l vật g. Thế sao Như Lai l php thường trụ khng biến đổi ư? ức Phật cũng dạy: ly dục tịch diệt gọi l niết bn, như người bị chm đứt đầu thời khng cn c đầu, cũng vậy, ly dục tịch diệt rỗng trống, khng chỗ c nn gọi l niết bn. Thế sao Như Lai l php thường trụ khng biến đổi ư? Phật từng dạy rằng:
Như sắt nướng đỏ
ập văng mạt lửa
Văng ra liền tắt,
Chẳng biết ở đu!
ược chnh giải thot.
Cũng lại như vậy.
la dm dục,Ữ
Cc ci hữu lậu.
ược quả v động,
Khng r đến đu!
Thế sao Như Lai l php thường trụ khng biến đổi?
Nầy Ca Diếp! Nếu ai hỏi gại như vậy, gọi l lời gạn t. ng cũng chẳng nn suy nghĩ rằng tnh Như Lai l diệt tận.
Nầy Ca Diếp! Dứt hết phiền no khng cn gọi l vật, v đ trọn rốt ro hẵn, thế nn gọi l "Thường". Cu ny tịch tịnh khng c g hơn. Dứt hết cc tướng khng c thừa st. Cu đy trắng sạch thường trụ khng thối chuyển. Thế nn niết bn gọi l thường trụ. Như Lai thường trụ khng biến đổi cũng lại như vậy.
Mạt lửa để dụ phiền no, văng ra liền tắt khng biết ở đu, để chỉ Như Lai đ dứt phiền no, chẳng ở trong năm loi. Thế nn Như Lai l php thường trụ khng c biến đổi.
Nầy Ca Diếp! Chnh php l chỗ tn thờ của chư Phật, nn Như Lai cung knh cng dường. V php l thường trụ nn chư Phật cũng thường trụ".
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Nếu lửa phiền no tắt, Như Lai cũng tắt, thế thời Như Lai khng c chổ thường trụ, như mạt sắt kia, mất nh lửa đỏ rồi chẳng biết văng đến đu. Như Lai phiền no cũng vậy, diệt rồi thời v thường. Lại như trn thanh sắt kia, hơi nng v mu đỏ tắt rồi thời khng cn c, Như Lai cũng vậy diệt rồi thời v thường. Diệt lửa phiền no bn nhập niết bn, nn biết Như Lai tức l v thường"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Thanh sắt l ni cc phm phu. Người phm dầu diệt phiền no, diệt rồi sanh lại, nn gọi l v thường. Như Lai chẳng phải như vậy, diệt rồi khng cn sanh lại nn gọi l thường".
Ca Diếp Bồ Tt lại bạch: "Như nơi thanh sắt, mu lửa đỏ đ tắt, đem thanh sắt để lại trong lửa, thời mu đỏ sẽ sanh lại. Nếu như vậy, Như Lai lẽ ra sanh phiền no lại, nếu phiền no sanh trở lại bn l v thường".
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! ng khng nn ni Như Lai v thường, v Như Lai l thường trụ.
Như đốt gỗ, khi gỗ hết lửa tắt thời cn tro, phiền no diệt rồi bn c niết bn. Cc điều dụ như o hư, chm đầu, lọ vỡ cũng như vậy.
Nầy Ca Diếp! Như sắt nguội c thể lm nng lại. Như Lai khng phải như vậy, dứt phiền no rồi rốt ro thanh lương, lửa phiền no chẳng cn sanh trở lại.
V lượng chng sanh như thanh sắt kia Như Lai dng lửa mạnh tr tuệ đốt sắt kiết sử phiền no của chng sanh".
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Lnh thay! Lnh thay! Con nay thật biết r chư Phật l thường trụ".
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! V như Thnh Vương vốn ở trong cung, hoặc c lc dạo chơi nơi vườn; dầu lc ấy vua khng c ở giữa đm cung phi, cũng chẳng được ni l vua đ chết. Cũng vậy, Như Lai dầu nhập vo trong niết bn khng hiện nơi ci Dim Ph, chẳng gọi l v thường. Như Lai ra khỏi v lượng phiền no vo nơi niết bn an vui, dạo chơi vui vẻ nơi cc vườn hoa chnh gic".
Ca Diếp Bồ Tt lại hỏi: "Như đức Phật đ dạy: Từ lu Như Lai đ vượt khỏi biển phiền no. Duyn cớ g lại cng Gia Du La sanh La Hầu La? Do cớ đy m biết rằng Như Lai chưa vượt khỏi biển cả phiền no. Ci xin Như Lai ni về nhơn duyn đ".
Phật bảo Ca Diếp Bồ Tt: "ng chẳng nn ni Như Lai từ lu đ vượt khỏi biển cả phiền no, duyn cớ g lại cng Gia Du La sanh La Hầu La, v cớ đy nn biết Như Lai chưa vượt khỏi biển cả phiền no.
Nầy Ca Diếp! ại niết bn đy hay kiến lập sự nghĩa to lớn. Nay cc ng nn ch tm lng nghe, rồi rộng v người m giảng thuyết, chớ sanh lng nghi ngờ.
Nếu c vị đại Bồ Tt trụ đại Niết bn, c thể đem ni Tu Di cao rộng để vo trong vỏ hột đnh lịch. Cc loi ở tại ni Tu Di khng bị chật hẹp, vẫn y như thường, cũng khng c quan niệm g khc, chỉ c người đng được độ mới thấy vị Bồ Tt ấy đem ni Tu Di để vo vỏ hột đnh lịch, rồi đem để lại chỗ cũ.
Nầy Ca Diếp! Lại c vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn, c thể đem cả ci đại thin để vo vỏ hột đnh lịch, chỉ c người đng được độ l thấy việc lm nầy, ngoi ra tất cả chng sanh đều khng hay biết cũng khng thấy chật hẹp, vẫn y như cũ. Cho đến đem ci đại thin để vo lỗ chưn lng cũng như vậy.
Lại c vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn ngắt lấy nhiều thế giới ở mười phương để nơi đầu mũi kim, như ghim l to, rồi nm để nơi thế giới khc. Những chng sanh trong cc thế giới bị nm đ khng hay khng biết, chỉ c người đng được độ l thấy việc lm nầy, v cũng thấy Bồ Tt đem thế giới đ nm để lại chỗ cũ.
Lại c vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn, bức lấy cc thế giới ở mười phương để trn bn tay mặt, rồi nm vụt qua khỏi v lượng thế giới khc. Cũng c vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn đem v lượng thế giới ở mười phương để vo trong thn mnh, hoặc để vo trong một vi trần, vẫn khng chật hẹp. Chng sanh trong cc ci ấy khng bị bức ngộp, cũng chẳng hay chẳng biết, chỉ c người đng được độ mới thấy biết việc lm nầy, v cũng thấy Bồ Tt đem những thế giới để lại chỗ cũ.
Nầy Ca Diếp! Vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn thời c thể thị hiện v lượng thần thng biến ho, v thế nn gọi l đại bt niết bn.
Tất cả chng sanh khng c thể suy lường đến được. Nay ng lm thế no biết Như Lai gần nơi i dục sanh La Hầu La?
Nầy Ca Diếp! Như Lai từ lu đ trụ nơi đại niết bn , thị hiện v lượng thần thng biến ho, ở trong ci đại thin trăm ức mặt trời mặt trăng, trăm ức Dim Ph ề nầy, thị hiện v lượng thần thng biến ho, như trong kinh Thủ Lăng Nghim đ c ni nhiều. Hoặc ở Dim Ph ề thị hiện nhập niết bn, m chẳng rốt ro nhập niết bn. Hoặc ở Dim Ph ề thị hiện vo thai mẹ, lm cho cha mẹ tưởng l con trai của mnh sanh đẻ, m thn của Như Lai đy trọn hẳn chẳng từ nơi i dục ho hiệp m sanh. Như Lai đ la i dục từ nơi v lượng kiếp rồi. Thn của Như Lai đy chnh l php thn, v ty thuận thế gian m thị hiện vo thai mẹ.
Nầy Ca Diếp! Nơi vườn Lm Tỳ Ni, thị hiện từ nơi mẹ l Ma-Gia sanh ra, vừa sanh liền đi qua hướng đng bảy bước xướng ln rằng: trong hng trời, người, A Tu La, ta l bực tn thượng hơn cả.
Cha mẹ v trời người thấy thế vừa sợ vừa mừng cho rằng hi hữu. M mọi người ni l đứa trẻ nhỏ. Nhưng chnh thiệt thời thn của Như Lai đ la cch trn đy từ v lượng kiếp.
Thn của Như Lai tức l php thn, chẳng phải thn thịt mu mạch gn xương tủy hiệp thnh. V thuận cch sanh của chng sanh m thị hiện lm đứa trẻ. i qua hướng Nam bảy bước l thị hiện muốn lm phước điền v thượng cho chng sanh. i qua hướng Ty bảy bước l thị hiện thn nầy l thn cuối cng khng cn sanh tử nữa. i qua hướng Bắc bảy bước l thị hiện đ qua khỏi sự sanh tử của cc ci. i qua hướng ng bảy bước l thị hiện lm đạo sư cho chng sanh. i qua bốn hướng cạnh bảy bước l thị hiện dứt diệt cc thứ phiền no v bốn loi ma, m thnh đấng Như Lai Ứng Cng Chnh Biến Tri. i ln bảy bước l thị hiện khng bị vật dơ lm nhim, như hư khng. i xuống bảy bước, l thị hiện rưới mưa php dập tắt lửa địa ngục, cho chng sanh hưởng vui an ổn.
Nơi Dim Ph ề, sau khi sanh bảy ngy lại thị hiện cạo tc, mọi người đều cho rằng Như Lai l đứa trẻ mới cạo tc lần đầu. Kỳ thiệt, tất cả trời, người, ma vương, Sa mn, B la mn, khng một ai c thể thấy được đảnh tướng của Như Lai, huống l c người cầm dao đến cạo tc được. Trong v lượng kiếp lu xa về trước, Như Lai đ cạo bỏ ru tc rồi. V muốn tuỳ thuận theo php thế gian, nn Như Lai thị hiện cạo tc.
Cha mẹ đem ta đến miếu thờ trời, ra mắt ại Tự Thin. Lc ại Tự Thin thấy Như Lai, liền chấp tay cung knh đứng qua một bn. Từ lu xa v lượng kiếp, Như Lai đ bỏ la cch vo miếu trời, nhưng v tuỳ thuận thế gian m thị hiện như vậy.
Dim Ph ề, Như Lai thị hiện xỏ lỗ tai, kỳ thiệt, tất cả chng sanh khng ai c thể xỏ lỗ tai Như Lai được, v ty thuận thế gian m thị hiện như vậy.
Lại lấy cc chu bu lm bng tai sư tử để đeo vo, kỳ thiệt từ v lượng kiếp, Như Lai đ bỏ la đồ trang điểm, nhưng v muốn tuỳ thuận thế gian m thị hiện việc như vậy.
Rồi vo học đường học tập chữ nghĩa, v nghệ, nghề nghiệp v.v... kỳ thiệt từ v lượng kiếp Như Lai đ hon ton rnh rẽ tất cả những mn ấy. Xem khắp cả ba ci, khng một ai c khả năng lm thầy của Như Lai được, v muốn ty thuận thế gian m thị hiện vo học đường. V thế nn gọi l đấng Như Lai Ứng Cng Chnh Biến Tri.
ci Dim Ph ề, ty thuận thế gian m thị hiện lm Thi Tử, mọi người đều thấy Như Lai l Thi Tử con trai lớn vua Tịnh Phạn v Hong Hậu Ma Gia, hưởng sự vui sướng trong cảnh ngũ dục (41). Kỳ thiệt trong v lượng kiếp, Như Lai đ bỏ la sự vui ngũ dục rồi.
Nh tướng số đon rằng Thi Tử nếu chẳng xuất gia thời sẽ lm Chuyển Lun Thnh Vương cai trị Dim Ph ề, mọi người đều tin lời đon ấy. Kỳ thiệt, từ v lượng kiếp, Như Lai đ bỏ vị Chuyển Lun Thnh Vương m lm bực Php Vương.
Thị hiện nhằm la cảnh vui ngũ dục, dạo thnh gặp người gi, bịnh, chết cng vị Sa mn, rồi vượt thnh xuất gia hnh đạo. Mọi người đều cho rằng Thi Tử Sĩ ạt a mới xuất gia. Nhưng từ v lượng kiếp Như Lai đ xuất gia hnh đạo rồi.
Thị hiện thọ giới cụ tc, tinh tấn tu hnh đạo, chứng quả Tu Hon, quả Tư Hm, quả A Na Hm, quả A La Hn. Mọi người thấy vậy đều ni quả A La Hn d được khng kh. Nhưng từ v lượng kiếp Như Lai đ thnh tựu quả A La Hn rồi.
V muốn độ thot mọi loi chng sanh, m thị hiện trải cỏ lm ta, ngồi nơi đạo trng dưới cội Bồ ề hng phục Ma qun. ại chng đều cho rằng Như Lai mới thnh đạo, hng phục Ma qun. Nhưng từ v lượng kiếp Như Lai đ hng phục Ma qun rồi. V muốn hng phục chng sanh cang cường nn thị hiện như vậy.
Như Lai lại thị hiện đại tiện, tiểu tiện, thở ra, ht vo. Mọi người đều cho rằng Như Lai c đại tiện, tiểu tiện v thở. Kỳ thiệt thn của Như Lai đy đều khng c những việc ấy, v ty thuận thế gian m thị hiện như vậy.
Lại thị hiện thọ thực phẩm của người dưng cng, nhưng thiệt ra thn của Như Lai đều khng c sự đi kht. Lại thị hiện ngủ nghỉ đồng như chng sanh, nhưng từ v lượng kiếp, Như Lai đầy đủ tr huệ thm diệu, xa la tất cả những sự thế gian như đi, đứng, nằm, ngồi, đau đầu, đau bụng, đau lưng, rửa tay, rửa mặt, sc miệng v.v..., mọi người đều cho rằng Như Lai c cc oai nghi như vậy. Nhưng thn của Như Lai đều khng c những sự ấy, tay chơn trong sạch như hoa sen, hơi miệng thơm sạch như mi thơm ưu-bt-la.
ại chng cho rằng Như Lai l nhơn loại, m thiệt thời Như Lai khng phải nhơn loại.
Lại thị hiện nhận lấy y phấn tảo, giặt giủ may nhuộm, nhưng từ lu Như Lai chẳng cần đến ci y ấy.
Nầy Ca Diếp! Dầu Như Lai lun thị hiện nhập niết bn tại Dim Ph ề nầy. Kỳ thiệt Như Lai chẳng rốt ro nhập niết bn, m chng sanh cho rằng Như Lai thiệt diệt độ. Phải biết tnh Như Lai thiệt chẳng diệt hẳn, l php thường trụ, l php khng biến đổi.
Nầy Ca Diếp! ại Niết bn l php giới của Phật Như Lai.
Như Lai thị hiện ra đời thnh Phật, chng sanh đều ni Như Lai mới thnh Phật; nhưng thiệt ra Như Lai chỗ lm đ xong từ v lượng kiếp rồi, v ty thuận thế gian m thị hiện như vậy.
Nầy Ca Diếp! Dim Ph ề c lc Như Lai thị hiện chẳng giữ giới cấm, phạm tứ trọng tội, nhưng từ v lượng kiếp Như Lai giữ chặt cấm giới chẳng một mảy thiếu xt.
C lc thị hiện lm g nhứt-xiển-đề, nhưng thiệt ra khng phải nhứt-xiển-đề. Lm g c nhứt-xiển-đề m thnh bực v thượng chnh gic!
C lc thị hiện ph ho hiệp tăng, c lc thị hiện hộ tr chnh php, mọi người đều phải kinh qui.
C lc thị hiện lm Ma vương Ba tuần, nhưng từ v lượng kiếp, Như Lai đ la ma sự, trong sạch khng nhim như hoa sen.
C lc thị hiện thn gi thnh Phật, mọi người đều ni, rất lạ cho người nữ m c thể thnh Phật. Phải biết Như Lai trọn hẳn khng thọ thn gi, v muốn điều phục v lượng chng sanh nn hiện thn gi. V cũng v thương xt chng sanh m hiện nhiều thứ thn, cho đến hiện thn A Tu La, Sc Sanh, Ngạ Quỷ, ịa Ngục, để độ chng sanh trong cc loi ấy.
Lại thị hiện lm Phạm Thin Vương để cho người thờ Phạm Thin vo trong chnh php, nhẫn đến thị hiện cc thn trời khắp cc miếu trời cũng v mục đch ấy. Nhưng thiệt ra Như Lai khng phải Phạm Thin, khng phải thn trời.
C lc thị hiện vo nh gi dm, nhưng Như Lai thiệt khng c niệm dục, lng Như Lai trong sạch khng nhiểm như hoa sen, vo đấy để tuyn thuyết diệu php cho hạng người say m sắc dục.
Lại thị hiện vo nh thanh y, để gio ha hạng n tỳ cho chng n được trụ nơi chnh php.
Lại thị hiện lm bc sĩ để dạy học tr, thị hiện chơi bi bạc để độ hạng người bi bạc, thị hiện thn chim thứu để độ loi thứu, lại thị hiện lm trưởng giả để an lập mọi người trụ nơi chnh php, thị hiện lm vua, lm quan, để du dắt nhơn dn tu chnh php.
Lại thị hiện tật dịch (42) tại nơi Dim Ph đề, rồi trước th thuốc cho bịnh nhơn, sau giảng dạy đạo php. Lại thị hiện cơ cẩn tai, trước bố th cơm o, sau tuyn truyền diệu php. Lại thị hiện đao binh tai, rồi thuyết diệu php.Ữ
Lại thị hiện v hạng chấp thường m giảng php v thường, v hạng chấp lạc m giảng php khổ, v hạng chấp ng m giảng php v ng, v hạng chấp tịnh m giảng php bất tịnh. V người tham chấp ba ci, m thuyết php cho họ xa la ba ci, v độ chng sanh m tuyn thuyết diệu php v thượng, trồng cy php dược v thượng để thay cy phiền no, din ni chnh php để cứu bọn ngoại đạo t kiến. Dầu thị hiện lm thầy chng sanh, nhưng Như Lai trọn khng c quan niệm l Thầy.
ức Như Lai chnh gic an trụ đại bt niết bn như vậy, nn gọi l thường trụ khng biến đổi.
Cũng như thị hiện ở Dim Ph ề, ở ng Thắng Thần Chu, Ty Ngưu Ha Chu, Bắc Cu L Chu, nhẫn đến ở khắp ci đại thin, Như Lai đều thị hiện như vậy. Như kinh Thủ Lăng Nghim đ ni rộng. V lẽ ấy nn gọi l đại bt niết bn.
Nếu c vị đại Bồ Tt an trụ đại bt niết bn như vậy, thời c thể thị hiện v lượng thần thng biến ha như trn, m trọn khng c cht chướng ngại cng e sợ.
Nầy Ca Diếp! Do nhơn duyn trn đy, ng chẳng nn ni rằng La Hầu La l con trai của Phật, v từ v lượng kiếp. Như Lai đ la hẵn dục nhim, nn Như Lai gọi thường trụ khng biến đổi".
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Như lời Phật ni: như ngọn đn đ tắt thời khng c phương sở. Cũng vậy, Như Lai diệt độ rồi thời khng phương sở. Thế no Như Lai gọi l thường trụ?"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! V như người đời thắp đn dầu, theo số dầu cn thời ngọn đn chy, khi dầu hết thời ngọn đn tắt, ngọn đn tắt dụ cho lửa phiền no dứt. Ngọn đn tắt m bnh đn vẫn cn. Cũng vậy, phiền no dầu dứt m Như Lai php thn thường cn.
Nầy Ca Diếp! Ngọn đn cng bnh đn c cng tắt dứt cả khng?"
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn, khng ạ! Tuy khng cng tắt dứt cả, nhưng l v thường. Nếu đem php thn dụ với bnh đn, thời php thn cũng v thường".
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! ng khng nn nạn như vậy. ồ vật thế gian l v thường, Như Lai khng phải v thường. Trong tất cả php niết bn l thường, Như Lai tức niết bn nn gọi l thường.
Nầy Ca Diếp! Ni đn tắt đ, l ni niết bn của bực A La Hn chứng, v A La Hn dứt tham i phiền no nn dụ như đn tắt. Bực A Na Hm gọi l c tham, v c tham nn chẳng được gọi l đồng với đn tắt. Do nghĩa ấy nn ngy trước Như Lai ni dụ như đn tắt, chớ chẳng phải đại niết Bn đồng với đn tắt. Bực A Na Hm chẳng cn lại thọ thn trong ba cn nữa, chẳng cn lại thọ thn hi nhơ, thn trng, thn ăn uống, thn độc khổ, nn gọi l A Na Hm. Nếu cn thọ thn thời gọi l Na Hm, khng cn thọ thn mới gọi l A Na Hm. Nếu cn khứ lai thời gọi l Na Hm, khng cn khứ lai mới gọi l A Na Hm.
Bấy giờ Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn! Như lời Phật dạy "Chư Phật Thế Tn c tạng b mật!" Nghĩa nầy khng phải. V chư Phật Thế Tn chỉ c mật ngữ m khng c mật tạng. Như nh ảo thuật điều khiển người my. Mọi người dầu thấy người my co duỗi ci ngửa, nhưng chẳng biết bộ phận trong thế no. Phật php khng phải như vậy, Phật php lm cho chng sanh đều hiểu đều biết. Thế sao lại bo rằng chư Phật Thế Tn tn c tạng b mật?"
Phật khen: "Lnh thay! Lnh thay! ng như lời ng vừa ni. Như Lai thiệt khng c tạng b mật. Như trăng trn giữa đm thu, trời trong khng my m, mọi người ai cũng thấy r vầng trăng sng. Lời của Như Lai cũng khai pht hiển lộ r rng, kẻ ngu kia tự khng hiểu rồi cho l tạng b mật. Người tr suốt thấu thời khng gọi l tạng.
Nầy Ca Diếp! V như c người để dnh vng bạc đến số ức triệu, v lng bỏn xẻn nn chẳng ban ơn bố th cho kẻ ngho cng, chứa của như vậy mới gọi l dấu kn. Như Lai thời khng phải thế, từ v lượng kiếp chứa để v lượng diệu php, lng khng bỏn xẻn, thường đem ban bố cho mọi loi chng sanh, đu c thể gọi l Như Lai b tạng được.
Như c người tật nguyền, hoặc một mắt, cụt tay, qu chơn, v hổ thẹn m khng cho người thấy, v thế nn gọi l np kn. Như Lai thời khng phải thế, bao nhiu chnh php đầy đủ khng thiếu đều cho người thấy cả nn php của Như Lai khng gọi l b tạng được.
Như người ngho thiếu nợ nhiều, v sợ chủ nợ đi m ẩn trốn, nn gọi l trốn kn. Như Lai thời khng phải thế, Như Lai khng c nợ chng sanh về php thế gian. Dầu đối với chng sanh c nợ xuất thế, nhưng cũng chẳng ẩn mặt, v Như Lai lun xem chng sanh như con đẻ, m thường din thuyết php nghĩa v thượng.
Như trưởng giả giu c nhiều của, chỉ c một người con trai, trưởng giả rất mến yu con, bao nhiu tiền của chu bu đều chỉ cho con biết. Cũng vậy, Như Lai xem chng sanh đồng l con một.
Như người đời v nam căn, nữ căn (43) xấu x nn dng y phục để che đậy nn gọi l phc tng. Như Lai khng phải thế, đ dứt hẳn thứ căn ấy, v khng căn nn khng chỗ phc tng.
Như dng B La Mn c những điều luận ni, trọn khng muốn cho người trong dng St Lợi, Tỳ X, Thủ (44) nghe biết, v trong cc luận điều của họ c chỗ lỗi c. Chnh php của Như Lai thời khng phải như vậy, tất cả đều l lnh l phải, v thế nn chẳng được gọi l b tạng.
Như trưởng giả (45) rất cưng yu đứa con trai một, dắt đến nh trường muốn cho học, sau v sợ con khng được mau thnh ti nn lại dắt về. V thương con nn trưởng giả ngy đm n cần dạy cho n về bn tự, m khng dạy luận Tỳ Gi La, v n cn nhỏ tuổi qu, chưa đủ sức học.
Nầy Ca Diếp! Giả sử trưởng giả dạy về bn tự xong, đứa con trai ấy c thể liền đặng hiểu biết luận Tỳ Gi La khng?
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn khng!"
Phật hỏi: "Như vậy trưởng giả c b tng đối với con của ng khng?"
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn khng! V đứa con cn thơ ấu, nn trưởng giả khng dạy, chớ chẳng phải v b tng lẩn tiếc m khng dạy. Nếu c lng tật đố lẩn tiếc mới gọi l b tng. Như Lai khng như vậy, sao lại gọi l Như Lai b tng được."
Phật ni: "Lnh thay! Lnh thay! ng như lời ng ni. Nếu c lng tật đố giận hờn lẩn tiếc mới gọi l b tng. Như Lai khng c những lng quấy ấy đu gọi l b tng được.
Nầy Ca Diếp! ng trưởng giả trn kia l chỉ cho Như Lai, đứa con trai một của ng l chỉ cho tất cả chng sanh. Như Lai xem tất cả chng sanh như con một. Dạy con trai một l ni hng Thanh văn đệ tử. Cn bn tự (46) đ l ni chn bộ kinh Tiểu Thừa. Luận Tỳ Gi La l ni về kinh điển Phương ẳng (47) ại Thừa. V hng Thanh văn khng đủ sức tr huệ nn Như Lai dạy cho họ bn tự chn bộ kinh điển m chẳng dạy luận Tỳ Gi La kinh điển Phương ẳng ại Thừa.
Nầy Ca Diếp! Như đứa con trai kia tuổi đ lớn, đủ sức học tập, m trưởng giả khng dạy luận Tỳ Gi La mới c thể gọi trưởng giả l b tng. Nếu hng Thanh văn (48) đủ sức lnh thọ ại Thừa m Như Lai lẩn tiếc khng dạy, mới c thể gọi Như Lai c tạng b mật. Nhưng thiệt ra Như Lai khng phải như vậy, nn Như Lai khng c b tng.
Như trưởng giả sau khi dạy bn tự xong, kế v con m din ni Luận Tỳ Gi La. Cũng vậy, Như Lai v cc đệ tử giảng ni bn tự chn phần kinh xong, kế v giảng ni luận Tỳ Gi La Phương ẳng ại Thừa, chnh l diệu l Như Lai thường cn khng biến đổi.
Nầy Ca Diếp! Như thng ma hạ, ko my nổi sấm xối mưa lớn, khiến nh nng cy cấy đặng ma. Người khng gieo trồng thời khng chỗ được, chẳng phải lỗi của Long Vương, m Long Vương cũng khng chổ tiếc dấu. Như Lai đy cũng như vậy, xối mưa php lớn: Kinh ại Niết Bn. Nếu cc chng sanh gieo hột lnh thời được mầm tri tr huệ. Nếu khng gieo hột lnh thời khng chỗ được. y khng phải l lỗi ở Như Lai, m Phật Như Lai cũng khng chỗ b tng."
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Nay con quyết định r biết Như Lai khng chỗ b tng. Như lời Phật ni: Luận Tỳ Gi La l ni Phật Như Lai thường cn khng biến đổi. Nghĩa đy khng phải. V sao? V ngy trước Phật c ni kệ:
Chư Phật cng Duyn gic
Nhẫn đến chng đệ tử
Cn bỏ thn v thường
Huống l hạng phm phu.
Nay Phật ni l thường cn khng biến đổi, nghĩa đy như thế no?
Phật dạy: "Nầy Ca Diếp! Như Lai v hng Thanh văn đệ tử m dạy về bn tự nn ni kệ v thường ấy.
Nầy Ca Diếp! Xưa kia, v mẹ chết nn vua Ba Tư Nặc rất thương nhớ buồn khổ, đến thăm Như Lai. Như Lai liền hỏi cớ sao nh vua lại qu buồn khổ như vậy? - Vua đp: "Bạch Thế Tn hm nay Thi hậu thăng h. Giả sử c người no lm cho mẹ ti sống lại, ti nhường ngi v đem của tiền chu bu cng thn nầy để thưởng tặng cho người ấy xử dụng. "Như Lai khuyn: "Nầy ại Vương! Nh vua chớ nn qu sầu khổ. Tất cả chng sanh hể thọ mạng hết gọi l chết. Chư Phật, Duyn gic, Thanh văn cn bỏ thn nầy, huống l phm phu!
Nầy Ca Diếp! V dạy bn tự cho vua Ba Tư Nặc nn Như Lai ni bi kệ ấy.
Nay Như Lai v cc hng Thanh văn đệ tử giảng ni luận Tỳ Gi La, tức l Như Lai thường cn khng biến đổi."
Ca Diếp Bồ Tt lại bạch Phật: "Như lời Phật dạy:
Khng chỗ chứa nhm
Nơi ăn biết đủ
Như chim bay khng
Dấu khng thể tm.
Bạch Thế Tn, những nghĩa nầy l thế no? Trong chng hội đy ai được gọi l khng chỗ chứa nhm? Ai được gọi l nơi ăn biết đủ? Ai đi nơi hư khng chẳng thể tm dấu? M sự đi nầy l đến phương no?
Phật dạy: "Luận về chứa nhm l ni về của bu.
Nầy Ca Diếp! Chứa nhm c hai thứ: một l hữu vi, hai l v vi. Chứa nhm hữu vi l hạnh Thanh văn, chứa nhm v vi l hạnh Như Lai.
Nầy Ca Diếp! Tăng cũng c hai hạng: một l hữu vi, hai l v vi. Hữu vi Tăng gọi l hng Thanh văn. Thanh văn Tăng khng c chứa nhm những ti tớ đồ vật phi php, kho đụn la gạo, muối, m, đậu, bắp. Nếu c người ni Như Lai cho chứa ti tớ cc đồ vật như vậy, người ấy sẽ bị bo rt lưỡi. Hng Thanh văn đệ tử của Như Lai gọi l khng chứa nhm, cũng được gọi l nơi ăn biết đủ. Nếu c tham ăn gọi l chẳng biết đủ.
Người kh tm dấu thời l bực gần đạo v thượng bồ đề. Như Lai ni người nầy dầu đi m khng chỗ đến."
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Hng hữu vi Tăng cn khng chứa nhm huống l v vi Tăng. V vi Tăng chnh l Như Lai. Thế sao Như Lai phải c chứa nhm. V chứa nhm đ gọi l cất dấu. Thế nn Như Lai phm c ni ra đều khng lẫn tiếc, thế no gọi l dấu cất?
Khng thể tm ra dấu vết đ, gọi l niết bn. Trong niết bn khng c mặt trời, mặt trăng, tinh t, lạnh nng gi mưa. Sanh gi bịnh chết, hai mươi lăm ci, la cc sự lo khổ v cc phiền no. Niết bn như vậy l chỗ Như Lai ở thường khng biến đổi. V nhơn duyn ấy, Như Lai đến trong rừng Ta La nơi đại niết bn m nhập đại niết bn."
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Chữ ại đ tnh ấy rộng lớn. Như người sống lu v lượng tuổi thời gọi l đại trượng phu. Người nầy nếu c thể an trụ nơi chnh php thời gọi l bực siu thăng trong loi người. Như tm điều gic ngộ của bực đại nhơn m Như Lai đ dạy, l một người c đủ hay nhiều người c đủ. Nếu một người đủ cả tam thời l rất siu thăng. Ni rằng niết bn đ, khng c tỳ vết.
Nầy Ca Diếp! Như người bị xung tn độc đau nhức lắm, gặp được lương y nhổ tn độc ra rồi truyền cho thuốc hay, người ấy hết đau nhức được an vui. Vị lương y nầy liền đi nơi thnh ấp v cc xm lng, h chỗ no c người bị thương đau khổ liền đến điều trị.
Cũng vậy, Như Lai thnh bực ẳng Chnh Gic lm vị đại Y Vương, thấy chng sanh khổ no nơi Dim Ph ề, từ v lượng kiếp bị tn độc phiền no, dm nộ, si m lm đau nhức, bn ni kinh ại Thừa cam lộ php dược. iều trị nơi đy rồi, Như Lai lại đến xứ khc, nơi c tn độc phiền no, thị hiện lm Phật để điều trị. Thế nn gọi l đại bt niết bn.
ại bt Niết Bn đ gọi l chỗ giải thot. Ty nơi no c chng sanh đng được điều phục, thời Như Lai ở trong ấy m thị hiện. V nghĩa chơn thiệt thậm thm nầy nn gọi l đại bt niết bn."
Ca Diếp Bồ Tt lại bạch Phật rằng: "Bạch Thế Tn! Y sư trong đời c thể điều trị thương tch cho tất cả chng sanh chăng?"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Thương tch của người đời phm c hai thứ: một l bịnh c thể trị, hai l bịnh khng thể trị. Bịnh c thể trị thời y sư trị được, cn bịnh khng thể trị thời y sư khng trị được."
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Cứ như lời Phật dạy, thời Như Lai đ trị bịnh cho chng sanh nơi Dim Ph ề nầy rồi. Nếu ni đ trị rồi, sao nơi đy cn c chng sanh chưa được niết bn? Nếu chưa được niết bn cả, sao Như Lai ni rằng điều trị đ xong m muốn đến xứ khc?"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Chng sanh trong Dim Ph ề nầy c hai hạng: một hạng tin v một hạng khng tin. Hạng c lng tin thời gọi l trị được, v sẽ khng phiền no quyết định được niết bn, thế nn Như Lai ni trị chng sanh nơi Dim Ph ề rồi. Hạng khng lng tin gọi l nhứt-xiển-đề. Hạng nhứt-xiển-đề gọi l khng trị được. Trừ hạng nhứt-xiển-đề, ngoi ra đều đ trị xong, thế nn niết bn gọi l khng thương tch."
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn! Những g gọi l niết bn?"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Niết bn đ, gọi l giải thot."
- Bạch Thế Tn! Chỗ ni giải thot, l sắc hay chẳng phải sắc?"
- Nầy Ca Diếp! Hoặc l sắc, hoặc l chẳng phải sắc. Thanh văn, Duyn gic giải thot l khng phải sắc. Chư Phật Như Lai giải thot l sắc.
Nầy Ca Diếp! Thế nn giải thot cũng sắc cũng chẳng phải sắc. Như Lai v hng Thanh văn đệ tử ni l chẳng phải sắc.
.
Ca Diếp Bồ Tt lại bạch: "Như nơi thanh sắt, mu lửa đỏ đ tắt, đem thanh sắt để lại trong lửa, thời mu đỏ sẽ sanh lại. Nếu như vậy, Như Lai lẽ ra sanh phiền no lại, nếu phiền no sanh trở lại bn l v thường".
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! ng khng nn ni Như Lai v thường, v Như Lai l thường trụ.
Như đốt gỗ, khi gỗ hết lửa tắt thời cn tro, phiền no diệt rồi bn c niết bn. Cc điều dụ như o hư, chm đầu, lọ vỡ cũng như vậy.
Nầy Ca Diếp! Như sắt nguội c thể lm nng lại. Như Lai khng phải như vậy, dứt phiền no rồi rốt ro thanh lương, lửa phiền no chẳng cn sanh trở lại.
V lượng chng sanh như thanh sắt kia Như Lai dng lửa mạnh tr tuệ đốt sắt kiết sử phiền no của chng sanh".
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Lnh thay! Lnh thay! Con nay thật biết r chư Phật l thường trụ".
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! V như Thnh Vương vốn ở trong cung, hoặc c lc dạo chơi nơi vườn; dầu lc ấy vua khng c ở giữa đm cung phi, cũng chẳng được ni l vua đ chết. Cũng vậy, Như Lai dầu nhập vo trong niết bn khng hiện nơi ci Dim Ph, chẳng gọi l v thường. Như Lai ra khỏi v lượng phiền no vo nơi niết bn an vui, dạo chơi vui vẻ nơi cc vườn hoa chnh gic".
Ca Diếp Bồ Tt lại hỏi: "Như đức Phật đ dạy: Từ lu Như Lai đ vượt khỏi biển phiền no. Duyn cớ g lại cng Gia Du La sanh La Hầu La? Do cớ đy m biết rằng Như Lai chưa vượt khỏi biển cả phiền no. Ci xin Như Lai ni về nhơn duyn đ".
Phật bảo Ca Diếp Bồ Tt: "ng chẳng nn ni Như Lai từ lu đ vượt khỏi biển cả phiền no, duyn cớ g lại cng Gia Du La sanh La Hầu La, v cớ đy nn biết Như Lai chưa vượt khỏi biển cả phiền no.
Nầy Ca Diếp! ại niết bn đy hay kiến lập sự nghĩa to lớn. Nay cc ng nn ch tm lng nghe, rồi rộng v người m giảng thuyết, chớ sanh lng nghi ngờ.
Nếu c vị đại Bồ Tt trụ đại Niết bn, c thể đem ni Tu Di cao rộng để vo trong vỏ hột đnh lịch. Cc loi ở tại ni Tu Di khng bị chật hẹp, vẫn y như thường, cũng khng c quan niệm g khc, chỉ c người đng được độ mới thấy vị Bồ Tt ấy đem ni Tu Di để vo vỏ hột đnh lịch, rồi đem để lại chỗ cũ.
Nầy Ca Diếp! Lại c vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn, c thể đem cả ci đại thin để vo vỏ hột đnh lịch, chỉ c người đng được độ l thấy việc lm nầy, ngoi ra tất cả chng sanh đều khng hay biết cũng khng thấy chật hẹp, vẫn y như cũ. Cho đến đem ci đại thin để vo lỗ chưn lng cũng như vậy.
Lại c vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn ngắt lấy nhiều thế giới ở mười phương để nơi đầu mũi kim, như ghim l to, rồi nm để nơi thế giới khc. Những chng sanh trong cc thế giới bị nm đ khng hay khng biết, chỉ c người đng được độ l thấy việc lm nầy, v cũng thấy Bồ Tt đem thế giới đ nm để lại chỗ cũ.
Lại c vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn, bức lấy cc thế giới ở mười phương để trn bn tay mặt, rồi nm vụt qua khỏi v lượng thế giới khc. Cũng c vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn đem v lượng thế giới ở mười phương để vo trong thn mnh, hoặc để vo trong một vi trần, vẫn khng chật hẹp. Chng sanh trong cc ci ấy khng bị bức ngộp, cũng chẳng hay chẳng biết, chỉ c người đng được độ mới thấy biết việc lm nầy, v cũng thấy Bồ Tt đem những thế giới để lại chỗ cũ.
Nầy Ca Diếp! Vị đại Bồ Tt trụ đại niết bn thời c thể thị hiện v lượng thần thng biến ho, v thế nn gọi l đại bt niết bn.
Tất cả chng sanh khng c thể suy lường đến được. Nay ng lm thế no biết Như Lai gần nơi i dục sanh La Hầu La?
Nầy Ca Diếp! Như Lai từ lu đ trụ nơi đại niết bn , thị hiện v lượng thần thng biến ho, ở trong ci đại thin trăm ức mặt trời mặt trăng, trăm ức Dim Ph ề nầy, thị hiện v lượng thần thng biến ho, như trong kinh Thủ Lăng Nghim đ c ni nhiều. Hoặc ở Dim Ph ề thị hiện nhập niết bn, m chẳng rốt ro nhập niết bn. Hoặc ở Dim Ph ề thị hiện vo thai mẹ, lm cho cha mẹ tưởng l con trai của mnh sanh đẻ, m thn của Như Lai đy trọn hẳn chẳng từ nơi i dục ho hiệp m sanh. Như Lai đ la i dục từ nơi v lượng kiếp rồi. Thn của Như Lai đy chnh l php thn, v ty thuận thế gian m thị hiện vo thai mẹ.
Nầy Ca Diếp! Nơi vườn Lm Tỳ Ni, thị hiện từ nơi mẹ l Ma-Gia sanh ra, vừa sanh liền đi qua hướng đng bảy bước xướng ln rằng: trong hng trời, người, A Tu La, ta l bực tn thượng hơn cả.
Cha mẹ v trời người thấy thế vừa sợ vừa mừng cho rằng hi hữu. M mọi người ni l đứa trẻ nhỏ. Nhưng chnh thiệt thời thn của Như Lai đ la cch trn đy từ v lượng kiếp.
Thn của Như Lai tức l php thn, chẳng phải thn thịt mu mạch gn xương tủy hiệp thnh. V thuận cch sanh của chng sanh m thị hiện lm đứa trẻ. i qua hướng Nam bảy bước l thị hiện muốn lm phước điền v thượng cho chng sanh. i qua hướng Ty bảy bước l thị hiện thn nầy l thn cuối cng khng cn sanh tử nữa. i qua hướng Bắc bảy bước l thị hiện đ qua khỏi sự sanh tử của cc ci. i qua hướng ng bảy bước l thị hiện lm đạo sư cho chng sanh. i qua bốn hướng cạnh bảy bước l thị hiện dứt diệt cc thứ phiền no v bốn loi ma, m thnh đấng Như Lai Ứng Cng Chnh Biến Tri. i ln bảy bước l thị hiện khng bị vật dơ lm nhim, như hư khng. i xuống bảy bước, l thị hiện rưới mưa php dập tắt lửa địa ngục, cho chng sanh hưởng vui an ổn.
Nơi Dim Ph ề, sau khi sanh bảy ngy lại thị hiện cạo tc, mọi người đều cho rằng Như Lai l đứa trẻ mới cạo tc lần đầu. Kỳ thiệt, tất cả trời, người, ma vương, Sa mn, B la mn, khng một ai c thể thấy được đảnh tướng của Như Lai, huống l c người cầm dao đến cạo tc được. Trong v lượng kiếp lu xa về trước, Như Lai đ cạo bỏ ru tc rồi. V muốn tuỳ thuận theo php thế gian, nn Như Lai thị hiện cạo tc.
Cha mẹ đem ta đến miếu thờ trời, ra mắt ại Tự Thin. Lc ại Tự Thin thấy Như Lai, liền chấp tay cung knh đứng qua một bn. Từ lu xa v lượng kiếp, Như Lai đ bỏ la cch vo miếu trời, nhưng v tuỳ thuận thế gian m thị hiện như vậy.
Dim Ph ề, Như Lai thị hiện xỏ lỗ tai, kỳ thiệt, tất cả chng sanh khng ai c thể xỏ lỗ tai Như Lai được, v ty thuận thế gian m thị hiện như vậy.
Lại lấy cc chu bu lm bng tai sư tử để đeo vo, kỳ thiệt từ v lượng kiếp, Như Lai đ bỏ la đồ trang điểm, nhưng v muốn tuỳ thuận thế gian m thị hiện việc như vậy.
Rồi vo học đường học tập chữ nghĩa, v nghệ, nghề nghiệp v.v... kỳ thiệt từ v lượng kiếp Như Lai đ hon ton rnh rẽ tất cả những mn ấy. Xem khắp cả ba ci, khng một ai c khả năng lm thầy của Như Lai được, v muốn ty thuận thế gian m thị hiện vo học đường. V thế nn gọi l đấng Như Lai Ứng Cng Chnh Biến Tri.
ci Dim Ph ề, ty thuận thế gian m thị hiện lm Thi Tử, mọi người đều thấy Như Lai l Thi Tử con trai lớn vua Tịnh Phạn v Hong Hậu Ma Gia, hưởng sự vui sướng trong cảnh ngũ dục (41). Kỳ thiệt trong v lượng kiếp, Như Lai đ bỏ la sự vui ngũ dục rồi.
Nh tướng số đon rằng Thi Tử nếu chẳng xuất gia thời sẽ lm Chuyển Lun Thnh Vương cai trị Dim Ph ề, mọi người đều tin lời đon ấy. Kỳ thiệt, từ v lượng kiếp, Như Lai đ bỏ vị Chuyển Lun Thnh Vương m lm bực Php Vương.
Thị hiện nhằm la cảnh vui ngũ dục, dạo thnh gặp người gi, bịnh, chết cng vị Sa mn, rồi vượt thnh xuất gia hnh đạo. Mọi người đều cho rằng Thi Tử Sĩ ạt a mới xuất gia. Nhưng từ v lượng kiếp Như Lai đ xuất gia hnh đạo rồi.
Thị hiện thọ giới cụ tc, tinh tấn tu hnh đạo, chứng quả Tu Hon, quả Tư Hm, quả A Na Hm, quả A La Hn. Mọi người thấy vậy đều ni quả A La Hn d được khng kh. Nhưng từ v lượng kiếp Như Lai đ thnh tựu quả A La Hn rồi.
V muốn độ thot mọi loi chng sanh, m thị hiện trải cỏ lm ta, ngồi nơi đạo trng dưới cội Bồ ề hng phục Ma qun. ại chng đều cho rằng Như Lai mới thnh đạo, hng phục Ma qun. Nhưng từ v lượng kiếp Như Lai đ hng phục Ma qun rồi. V muốn hng phục chng sanh cang cường nn thị hiện như vậy.
Như Lai lại thị hiện đại tiện, tiểu tiện, thở ra, ht vo. Mọi người đều cho rằng Như Lai c đại tiện, tiểu tiện v thở. Kỳ thiệt thn của Như Lai đy đều khng c những việc ấy, v ty thuận thế gian m thị hiện như vậy.
Lại thị hiện thọ thực phẩm của người dưng cng, nhưng thiệt ra thn của Như Lai đều khng c sự đi kht. Lại thị hiện ngủ nghỉ đồng như chng sanh, nhưng từ v lượng kiếp, Như Lai đầy đủ tr huệ thm diệu, xa la tất cả những sự thế gian như đi, đứng, nằm, ngồi, đau đầu, đau bụng, đau lưng, rửa tay, rửa mặt, sc miệng v.v..., mọi người đều cho rằng Như Lai c cc oai nghi như vậy. Nhưng thn của Như Lai đều khng c những sự ấy, tay chơn trong sạch như hoa sen, hơi miệng thơm sạch như mi thơm ưu-bt-la.
ại chng cho rằng Như Lai l nhơn loại, m thiệt thời Như Lai khng phải nhơn loại.
Lại thị hiện nhận lấy y phấn tảo, giặt giủ may nhuộm, nhưng từ lu Như Lai chẳng cần đến ci y ấy.
Nầy Ca Diếp! Dầu Như Lai lun thị hiện nhập niết bn tại Dim Ph ề nầy. Kỳ thiệt Như Lai chẳng rốt ro nhập niết bn, m chng sanh cho rằng Như Lai thiệt diệt độ. Phải biết tnh Như Lai thiệt chẳng diệt hẳn, l php thường trụ, l php khng biến đổi.
Nầy Ca Diếp! ại Niết bn l php giới của Phật Như Lai.
Như Lai thị hiện ra đời thnh Phật, chng sanh đều ni Như Lai mới thnh Phật; nhưng thiệt ra Như Lai chỗ lm đ xong từ v lượng kiếp rồi, v ty thuận thế gian m thị hiện như vậy.
Nầy Ca Diếp! Dim Ph ề c lc Như Lai thị hiện chẳng giữ giới cấm, phạm tứ trọng tội, nhưng từ v lượng kiếp Như Lai giữ chặt cấm giới chẳng một mảy thiếu xt.
C lc thị hiện lm g nhứt-xiển-đề, nhưng thiệt ra khng phải nhứt-xiển-đề. Lm g c nhứt-xiển-đề m thnh bực v thượng chnh gic!
C lc thị hiện ph ho hiệp tăng, c lc thị hiện hộ tr chnh php, mọi người đều phải kinh qui.
C lc thị hiện lm Ma vương Ba tuần, nhưng từ v lượng kiếp, Như Lai đ la ma sự, trong sạch khng nhim như hoa sen.
C lc thị hiện thn gi thnh Phật, mọi người đều ni, rất lạ cho người nữ m c thể thnh Phật. Phải biết Như Lai trọn hẳn khng thọ thn gi, v muốn điều phục v lượng chng sanh nn hiện thn gi. V cũng v thương xt chng sanh m hiện nhiều thứ thn, cho đến hiện thn A Tu La, Sc Sanh, Ngạ Quỷ, ịa Ngục, để độ chng sanh trong cc loi ấy.
Lại thị hiện lm Phạm Thin Vương để cho người thờ Phạm Thin vo trong chnh php, nhẫn đến thị hiện cc thn trời khắp cc miếu trời cũng v mục đch ấy. Nhưng thiệt ra Như Lai khng phải Phạm Thin, khng phải thn trời.
C lc thị hiện vo nh gi dm, nhưng Như Lai thiệt khng c niệm dục, lng Như Lai trong sạch khng nhiểm như hoa sen, vo đấy để tuyn thuyết diệu php cho hạng người say m sắc dục.
Lại thị hiện vo nh thanh y, để gio ha hạng n tỳ cho chng n được trụ nơi chnh php.
Lại thị hiện lm bc sĩ để dạy học tr, thị hiện chơi bi bạc để độ hạng người bi bạc, thị hiện thn chim thứu để độ loi thứu, lại thị hiện lm trưởng giả để an lập mọi người trụ nơi chnh php, thị hiện lm vua, lm quan, để du dắt nhơn dn tu chnh php.
Lại thị hiện tật dịch (42) tại nơi Dim Ph đề, rồi trước th thuốc cho bịnh nhơn, sau giảng dạy đạo php. Lại thị hiện cơ cẩn tai, trước bố th cơm o, sau tuyn truyền diệu php. Lại thị hiện đao binh tai, rồi thuyết diệu php
Lại thị hiện v hạng chấp thường m giảng php v thường, v hạng chấp lạc m giảng php khổ, v hạng chấp ng m giảng php v ng, v hạng chấp tịnh m giảng php bất tịnh. V người tham chấp ba ci, m thuyết php cho họ xa la ba ci, v độ chng sanh m tuyn thuyết diệu php v thượng, trồng cy php dược v thượng để thay cy phiền no, din ni chnh php để cứu bọn ngoại đạo t kiến. Dầu thị hiện lm thầy chng sanh, nhưng Như Lai trọn khng c quan niệm l Thầy.
ức Như Lai chnh gic an trụ đại bt niết bn như vậy, nn gọi l thường trụ khng biến đổi.
Cũng như thị hiện ở Dim Ph ề, ở ng Thắng Thần Chu, Ty Ngưu Ha Chu, Bắc Cu L Chu, nhẫn đến ở khắp ci đại thin, Như Lai đều thị hiện như vậy. Như kinh Thủ Lăng Nghim đ ni rộng. V lẽ ấy nn gọi l đại bt niết bn.
Nếu c vị đại Bồ Tt an trụ đại bt niết bn như vậy, thời c thể thị hiện v lượng thần thng biến ha như trn, m trọn khng c cht chướng ngại cng e sợ.
Nầy Ca Diếp! Do nhơn duyn trn đy, ng chẳng nn ni rằng La Hầu La l con trai của Phật, v từ v lượng kiếp. Như Lai đ la hẵn dục nhim, nn Như Lai gọi thường trụ khng biến đổi".
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Như lời Phật ni: như ngọn đn đ tắt thời khng c phương sở. Cũng vậy, Như Lai diệt độ rồi thời khng phương sở. Thế no Như Lai gọi l thường trụ?"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! V như người đời thắp đn dầu, theo số dầu cn thời ngọn đn chy, khi dầu hết thời ngọn đn tắt, ngọn đn tắt dụ cho lửa phiền no dứt. Ngọn đn tắt m bnh đn vẫn cn. Cũng vậy, phiền no dầu dứt m Như Lai php thn thường cn.
Nầy Ca Diếp! Ngọn đn cng bnh đn c cng tắt dứt cả khng?"
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn, khng ạ! Tuy khng cng tắt dứt cả, nhưng l v thường. Nếu đem php thn dụ với bnh đn, thời php thn cũng v thường".
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! ng khng nn nạn như vậy. ồ vật thế gian l v thường, Như Lai khng phải v thường. Trong tất cả php niết bn l thường, Như Lai tức niết bn nn gọi l thường.
Nầy Ca Diếp! Ni đn tắt đ, l ni niết bn của bực A La Hn chứng, v A La Hn dứt tham i phiền no nn dụ như đn tắt. Bực A Na Hm gọi l c tham, v c tham nn chẳng được gọi l đồng với đn tắt. Do nghĩa ấy nn ngy trước Như Lai ni dụ như đn tắt, chớ chẳng phải đại niết Bn đồng với đn tắt. Bực A Na Hm chẳng cn lại thọ thn trong ba cn nữa, chẳng cn lại thọ thn hi nhơ, thn trng, thn ăn uống, thn độc khổ, nn gọi l A Na Hm. Nếu cn thọ thn thời gọi l Na Hm, khng cn thọ thn mới gọi l A Na Hm. Nếu cn khứ lai thời gọi l Na Hm, khng cn khứ lai mới gọi l A Na Hm.
Bấy giờ Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn! Như lời Phật dạy "Chư Phật Thế Tn c tạng b mật!" Nghĩa nầy khng phải. V chư Phật Thế Tn chỉ c mật ngữ m khng c mật tạng. Như nh ảo thuật điều khiển người my. Mọi người dầu thấy người my co duỗi ci ngửa, nhưng chẳng biết bộ phận trong thế no. Phật php khng phải như vậy, Phật php lm cho chng sanh đều hiểu đều biết. Thế sao lại bo rằng chư Phật Thế Tn tn c tạng b mật?"
Phật khen: "Lnh thay! Lnh thay! ng như lời ng vừa ni. Như Lai thiệt khng c tạng b mật. Như trăng trn giữa đm thu, trời trong khng my m, mọi người ai cũng thấy r vầng trăng sng. Lời của Như Lai cũng khai pht hiển lộ r rng, kẻ ngu kia tự khng hiểu rồi cho l tạng b mật. Người tr suốt thấu thời khng gọi l tạng.
Nầy Ca Diếp! V như c người để dnh vng bạc đến số ức triệu, v lng bỏn xẻn nn chẳng ban ơn bố th cho kẻ ngho cng, chứa của như vậy mới gọi l dấu kn. Như Lai thời khng phải thế, từ v lượng kiếp chứa để v lượng diệu php, lng khng bỏn xẻn, thường đem ban bố cho mọi loi chng sanh, đu c thể gọi l Như Lai b tạng được.
Như c người tật nguyền, hoặc một mắt, cụt tay, qu chơn, v hổ thẹn m khng cho người thấy, v thế nn gọi l np kn. Như Lai thời khng phải thế, bao nhiu chnh php đầy đủ khng thiếu đều cho người thấy cả nn php của Như Lai khng gọi l b tạng được.
Như người ngho thiếu nợ nhiều, v sợ chủ nợ đi m ẩn trốn, nn gọi l trốn kn. Như Lai thời khng phải thế, Như Lai khng c nợ chng sanh về php thế gian. Dầu đối với chng sanh c nợ xuất thế, nhưng cũng chẳng ẩn mặt, v Như Lai lun xem chng sanh như con đẻ, m thường din thuyết php nghĩa v thượng.
Như trưởng giả giu c nhiều của, chỉ c một người con trai, trưởng giả rất mến yu con, bao nhiu tiền của chu bu đều chỉ cho con biết. Cũng vậy, Như Lai xem chng sanh đồng l con một.
Như người đời v nam căn, nữ căn (43) xấu x nn dng y phục để che đậy nn gọi l phc tng. Như Lai khng phải thế, đ dứt hẳn thứ căn ấy, v khng căn nn khng chỗ phc tng.
Như dng B La Mn c những điều luận ni, trọn khng muốn cho người trong dng St Lợi, Tỳ X, Thủ (44) nghe biết, v trong cc luận điều của họ c chỗ lỗi c. Chnh php của Như Lai thời khng phải như vậy, tất cả đều l lnh l phải, v thế nn chẳng được gọi l b tạng.
Như trưởng giả (45) rất cưng yu đứa con trai một, dắt đến nh trường muốn cho học, sau v sợ con khng được mau thnh ti nn lại dắt về. V thương con nn trưởng giả ngy đm n cần dạy cho n về bn tự, m khng dạy luận Tỳ Gi La, v n cn nhỏ tuổi qu, chưa đủ sức học.
Nầy Ca Diếp! Giả sử trưởng giả dạy về bn tự xong, đứa con trai ấy c thể liền đặng hiểu biết luận Tỳ Gi La khng?
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn khng!"
Phật hỏi: "Như vậy trưởng giả c b tng đối với con của ng khng?"
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn khng! V đứa con cn thơ ấu, nn trưởng giả khng dạy, chớ chẳng phải v b tng lẩn tiếc m khng dạy. Nếu c lng tật đố lẩn tiếc mới gọi l b tng. Như Lai khng như vậy, sao lại gọi l Như Lai b tng được."
Phật ni: "Lnh thay! Lnh thay! ng như lời ng ni. Nếu c lng tật đố giận hờn lẩn tiếc mới gọi l b tng. Như Lai khng c những lng quấy ấy đu gọi l b tng được.
Nầy Ca Diếp! ng trưởng giả trn kia l chỉ cho Như Lai, đứa con trai một của ng l chỉ cho tất cả chng sanh. Như Lai xem tất cả chng sanh như con một. Dạy con trai một l ni hng Thanh văn đệ tử. Cn bn tự (46) đ l ni chn bộ kinh Tiểu Thừa. Luận Tỳ Gi La l ni về kinh điển Phương ẳng (47) ại Thừa. V hng Thanh văn khng đủ sức tr huệ nn Như Lai dạy cho họ bn tự chn bộ kinh điển m chẳng dạy luận Tỳ Gi La kinh điển Phương ẳng ại Thừa.
Nầy Ca Diếp! Như đứa con trai kia tuổi đ lớn, đủ sức học tập, m trưởng giả khng dạy luận Tỳ Gi La mới c thể gọi trưởng giả l b tng. Nếu hng Thanh văn (48) đủ sức lnh thọ ại Thừa m Như Lai lẩn tiếc khng dạy, mới c thể gọi Như Lai c tạng b mật. Nhưng thiệt ra Như Lai khng phải như vậy, nn Như Lai khng c b tng.
Như trưởng giả sau khi dạy bn tự xong, kế v con m din ni Luận Tỳ Gi La. Cũng vậy, Như Lai v cc đệ tử giảng ni bn tự chn phần kinh xong, kế v giảng ni luận Tỳ Gi La Phương ẳng ại Thừa, chnh l diệu l Như Lai thường cn khng biến đổi.
Nầy Ca Diếp! Như thng ma hạ, ko my nổi sấm xối mưa lớn, khiến nh nng cy cấy đặng ma. Người khng gieo trồng thời khng chỗ được, chẳng phải lỗi của Long Vương, m Long Vương cũng khng chổ tiếc dấu. Như Lai đy cũng như vậy, xối mưa php lớn: Kinh ại Niết Bn. Nếu cc chng sanh gieo hột lnh thời được mầm tri tr huệ. Nếu khng gieo hột lnh thời khng chỗ được. y khng phải l lỗi ở Như Lai, m Phật Như Lai cũng khng chỗ b tng."
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Nay con quyết định r biết Như Lai khng chỗ b tng. Như lời Phật ni: Luận Tỳ Gi La l ni Phật Như Lai thường cn khng biến đổi. Nghĩa đy khng phải. V sao? V ngy trước Phật c ni kệ:
Chư Phật cng Duyn gic
Nhẫn đến chng đệ tử
Cn bỏ thn v thường
Huống l hạng phm phu.
Nay Phật ni l thường cn khng biến đổi, nghĩa đy như thế no?
Phật dạy: "Nầy Ca Diếp! Như Lai v hng Thanh văn đệ tử m dạy về bn tự nn ni kệ v thường ấy.
Nầy Ca Diếp! Xưa kia, v mẹ chết nn vua Ba Tư Nặc rất thương nhớ buồn khổ, đến thăm Như Lai. Như Lai liền hỏi cớ sao nh vua lại qu buồn khổ như vậy? - Vua đp: "Bạch Thế Tn hm nay Thi hậu thăng h. Giả sử c người no lm cho mẹ ti sống lại, ti nhường ngi v đem của tiền chu bu cng thn nầy để thưởng tặng cho người ấy xử dụng. "Như Lai khuyn: "Nầy ại Vương! Nh vua chớ nn qu sầu khổ. Tất cả chng sanh hể thọ mạng hết gọi l chết. Chư Phật, Duyn gic, Thanh văn cn bỏ thn nầy, huống l phm phu!
Nầy Ca Diếp! V dạy bn tự cho vua Ba Tư Nặc nn Như Lai ni bi kệ ấy.
Nay Như Lai v cc hng Thanh văn đệ tử giảng ni luận Tỳ Gi La, tức l Như Lai thường cn khng biến đổi."
Ca Diếp Bồ Tt lại bạch Phật: "Như lời Phật dạy:
Khng chỗ chứa nhm
Nơi ăn biết đủ
Như chim bay khng
Dấu khng thể tm.
Bạch Thế Tn, những nghĩa nầy l thế no? Trong chng hội đy ai được gọi l khng chỗ chứa nhm? Ai được gọi l nơi ăn biết đủ? Ai đi nơi hư khng chẳng thể tm dấu? M sự đi nầy l đến phương no?
Phật dạy: "Luận về chứa nhm l ni về của bu.
Nầy Ca Diếp! Chứa nhm c hai thứ: một l hữu vi, hai l v vi. Chứa nhm hữu vi l hạnh Thanh văn, chứa nhm v vi l hạnh Như Lai.
Nầy Ca Diếp! Tăng cũng c hai hạng: một l hữu vi, hai l v vi. Hữu vi Tăng gọi l hng Thanh văn. Thanh văn Tăng khng c chứa nhm những ti tớ đồ vật phi php, kho đụn la gạo, muối, m, đậu, bắp. Nếu c người ni Như Lai cho chứa ti tớ cc đồ vật như vậy, người ấy sẽ bị bo rt lưỡi. Hng Thanh văn đệ tử của Như Lai gọi l khng chứa nhm, cũng được gọi l nơi ăn biết đủ. Nếu c tham ăn gọi l chẳng biết đủ.
Người kh tm dấu thời l bực gần đạo v thượng bồ đề. Như Lai ni người nầy dầu đi m khng chỗ đến."
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Hng hữu vi Tăng cn khng chứa nhm huống l v vi Tăng. V vi Tăng chnh l Như Lai. Thế sao Như Lai phải c chứa nhm. V chứa nhm đ gọi l cất dấu. Thế nn Như Lai phm c ni ra đều khng lẫn tiếc, thế no gọi l dấu cất?
Khng thể tm ra dấu vết đ, gọi l niết bn. Trong niết bn khng c mặt trời, mặt trăng, tinh t, lạnh nng gi mưa. Sanh gi bịnh chết, hai mươi lăm ci, la cc sự lo khổ v cc phiền no. Niết bn như vậy l chỗ Như Lai ở thường khng biến đổi. V nhơn duyn ấy, Như Lai đến trong rừng Ta La nơi đại niết bn m nhập đại niết bn."
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Chữ ại đ tnh ấy rộng lớn. Như người sống lu v lượng tuổi thời gọi l đại trượng phu. Người nầy nếu c thể an trụ nơi chnh php thời gọi l bực siu thăng trong loi người. Như tm điều gic ngộ của bực đại nhơn m Như Lai đ dạy, l một người c đủ hay nhiều người c đủ. Nếu một người đủ cả tam thời l rất siu thăng. Ni rằng niết bn đ, khng c tỳ vết.
Nầy Ca Diếp! Như người bị xung tn độc đau nhức lắm, gặp được lương y nhổ tn độc ra rồi truyền cho thuốc hay, người ấy hết đau nhức được an vui. Vị lương y nầy liền đi nơi thnh ấp v cc xm lng, h chỗ no c người bị thương đau khổ liền đến điều trị.
Cũng vậy, Như Lai thnh bực ẳng Chnh Gic lm vị đại Y Vương, thấy chng sanh khổ no nơi Dim Ph ề, từ v lượng kiếp bị tn độc phiền no, dm nộ, si m lm đau nhức, bn ni kinh ại Thừa cam lộ php dược. iều trị nơi đy rồi, Như Lai lại đến xứ khc, nơi c tn độc phiền no, thị hiện lm Phật để điều trị. Thế nn gọi l đại bt niết bn.
ại bt Niết Bn đ gọi l chỗ giải thot. Ty nơi no c chng sanh đng được điều phục, thời Như Lai ở trong ấy m thị hiện. V nghĩa chơn thiệt thậm thm nầy nn gọi l đại bt niết bn."
Ca Diếp Bồ Tt lại bạch Phật rằng: "Bạch Thế Tn! Y sư trong đời c thể điều trị thương tch cho tất cả chng sanh chăng?"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Thương tch của người đời phm c hai thứ: một l bịnh c thể trị, hai l bịnh khng thể trị. Bịnh c thể trị thời y sư trị được, cn bịnh khng thể trị thời y sư khng trị được."
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Cứ như lời Phật dạy, thời Như Lai đ trị bịnh cho chng sanh nơi Dim Ph ề nầy rồi. Nếu ni đ trị rồi, sao nơi đy cn c chng sanh chưa được niết bn? Nếu chưa được niết bn cả, sao Như Lai ni rằng điều trị đ xong m muốn đến xứ khc?"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Chng sanh trong Dim Ph ề nầy c hai hạng: một hạng tin v một hạng khng tin. Hạng c lng tin thời gọi l trị được, v sẽ khng phiền no quyết định được niết bn, thế nn Như Lai ni trị chng sanh nơi Dim Ph ề rồi. Hạng khng lng tin gọi l nhứt-xiển-đề. Hạng nhứt-xiển-đề gọi l khng trị được. Trừ hạng nhứt-xiển-đề, ngoi ra đều đ trị xong, thế nn niết bn gọi l khng thương tch."
Ca Diếp Bồ Tt bạch Phật: "Bạch Thế Tn! Những g gọi l niết bn?"
Phật ni: "Nầy Ca Diếp! Niết bn đ, gọi l giải thot."
- Bạch Thế Tn! Chỗ ni giải thot, l sắc hay chẳng phải sắc?"
- Nầy Ca Diếp! Hoặc l sắc, hoặc l chẳng phải sắc. Thanh văn, Duyn gic giải thot l khng phải sắc. Chư Phật Như Lai giải thot l sắc.
Nầy Ca Diếp! Thế nn giải thot cũng sắc cũng chẳng phải sắc. Như Lai v hng Thanh văn đệ tử ni l chẳng phải sắc.
- Bạch Thế Tn! Thanh văn Duyn gic nếu chẳng phải sắc thời thế no được trụ?
- Nầy Ca Diếp! Như trời phi tưởng phi phi tưởng cũng phải l sắc chẳng phải sắc, Như Lai cũng ni l chẳng phải sắc. Như c người nạn rằng Trời phi tưởng phi phi tưởng nếu chẳng phải sắc thế no được trụ, đi lại, cử động? Những nghĩa nầy l cảnh giới chư Phật. Chẳng phải Thanh văn Duyn gic biết được. Giải thot cũng vậy l sắc chẳng phải sắc ni l chẳng phải sắc, cũng l tưởng chẳng phải tưởng ni l chẳng phải tưởng. Những nghĩa như vậy l cảnh giới của chư Phật, chẳng phải hng Thanh văn Duyn gic biết được.
Bấy giờ Ca Diếp Bồ Tt lại bạch Phật rằng: "Ngưỡng mong đức Thế Tn thương xt ni rộng lại những nghĩa hạnh đại niết bn giải thot."
Phật khen: "Lnh thay! Lnh thay! Nầy Ca Diếp! Người chơn giải thot gọi l xa la tất cả hệ phước. Nếu chơn giải thot la cc hệ phước thời khng c sanh cũng khng ha hiệp. V như cha mẹ ha hiệp sanh ra con. Người chơn giải thot thời khng phải như vậy, thế nn giải thot gọi rằng chẳng sanh.
Nầy Ca Diếp! Như đề hồ, tnh n thanh tịnh. Cũng vậy, Như Lai chẳng phải nhơn cha mẹ ha hiệp m sanh, tnh Như Lai thanh tịnh, sở dĩ thị hiện c cha mẹ l v muốn ha độ cc chng sanh. Người chơn giải thot tức l Như Lai. Như Lai cng giải thot khng hai khng khc.
V như thng ma xun gieo cc hột giống, đặng hơi ẩm ướt liền mọc mầm ln cy. Người chơn giải thot thời chẳng như vậy.
Lại giải thot gọi l hư v. Hư v tức l giải thot, giải thot tức l Như Lai, Như Lai tức l hư v, chẳng phải năng tc sở tc. Phm l tc giả dường như thnh quch lầu nh để ngăn kẻ địch, chơn giải thot thời chẳng như vậy. Thế nn giải thot tức l Như Lai.
Lại giải thot tức l php v vi. V như thợ gốm lm đồ rồi lại bị bể. Giải thot chẳng như vậy. Chơn thiệt giải thot chẳng sanh chẳng diệt. Thế nn giải thot tức l Như Lai. Cũng vậy, Như Lai bất sanh bất diệt, chẳng gi, chẳng chết, chẳng hư chẳng hoại, chẳng phải php hữu vi. Do những nghĩa nầy nn gọi Như Lai nhập đại niết bn.
Gi l dời đổi, tc bạc, mặt nhăn, chết l thn hư mạng hết, trong giải thot khng hai thứ nầy. V khng gi chết nn gọi giải thot. Như Lai cũng khng tc bạc mặt nhăn cc php hữu vi dời đổi, thế nn Như Lai khng c gi. Khng c gi thời khng c chết.
Lại giải thot gọi rằng khng bịnh. Bịnh l bốn trăm lẽ bốn bịnh v cc thứ bịnh ở ngoi đến xm tổn nơi thn. Nơi đy khng c cc bịnh ấy nn gọi l giải thot. Khng tật bịnh l chơn thiệt giải thot, chơn thiệt giải thot tức l Như Lai. Như Lai khng bịnh cho nn php thn cũng khng c bịnh. Khng bịnh như vậy tức l Như Lai.
Chết l thn hư mạng hết. Nơi đy khng chết tức l cam lộ. Cam lộ nầy l chơn thiệt giải thot, chơn giải thot tức l Như Lai.
Như Lai thnh tựu cng đức như vậy, thế sao lại ni Như Lai v thường? Khng c lẽ g ni Như Lai l v thường được. L thn kim cang thế no v thường! Thế nn Như Lai khng gọi l chết.
Như Lai thanh tịnh khng c cấu nhơ. Thn Như Lai chẳng bị nhơ nhớp trong thai, như hoa sen trắng bổn tnh trong sạch. Như Lai giải thot cũng lại như vậy. Giải thot như vậy tức l Như Lai. Thế nn Như Lai thanh tịnh khng cấu nhơ.
Lại giải thot trọn khng cn st thừa những phiền no lỗi lầm. Cũng vậy, Như Lai khng c tất cả phiền no lỗi lầm.
Lại giải thot khng c đấu tranh. V như người đi, thấy kẻ khc ăn uống thời sanh lng tham đoạt. Giải thot khng phải như vậy.
Lại giải thot gọi l an tịnh. Người phm tục cho rằng an tịnh l ại Tự Tại thin, đy l lời hư vọng. Chơn thiệt an tịnh l rốt ro giải thot, rốt ro giải thot tức l Như Lai.
Lại giải thot tức l an ổn. Như chỗ nhiều giặc cướp chẳng gọi an ổn. Nơi thanh bnh mới gọi l an ổn. Trong giải thot khng c bố y nn gọi l an ổn. Thế nn an ổn tức l chơn thiệt giải thot, chơn giải thot tức l Như Lai. Như Lai tức l php vậy.
Lại giải thot khng c bạn đồng hng. C bạn đồng hng như quốc vương c cc ln quốc. Khng bạn đồng hng như Chuyển Lun Thnh Vương khng c vua no đứng ngang hng. Cũng vậy, giải thot khng c đồng hạng. Khng c đồng hng l chơn giải thot. Chơn giải thot l Như Lai Chuyển Php Lun Vương. Thế nn Như Lai khng bạn đồng hng.
Lại giải thot khng ưu sầu. C ưu sầu như Quốc Vương sợ nước lng giềng mạnh nn ưu sầu. Giải thot khng như vậy. Như ph được on địch thời khng cn lo sợ nữa. Cũng vậy, giải thot khng c lo sợ, khng lo sợ tức l Như Lai.
Lại giải thot l khng lo mừng. V như người đn b chỉ c một đứa con trai, c việc xa nh, thoạt c tin con bị nạn chết thời rất sầu khổ, về sau lai nghe rằng cn sống thời rất vui mừng. Trong giải thot khng c sự lo mừng như vậy. Khng lo mừng l chơn giải thot, chơn giải thot tức l Như Lai.
Lại giải thot khng c bụi nhơ. Như thng ma xun sau khi mặt trời lặn, gi nổi bụi m. Trong giải thot khng c việc ấy. Khng bụi m dụ cho chơn giải thot, chơn giải thot tức l Như-Lai.
Như vin minh chu trong bi tc của Thnh-Vương khng c nhơ bợn. Tnh giải thot cũng khng nhơ bợn. Khng nhơ bợn dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Như chất vng khng lộn ct đ mới gọi l vng rng, ai được vng rng thời tự biết l mnh c của.
Cũng vậy, tnh giải thot như chất vng rng. Vng rng kia dụ cho chơn giải thot, chơn giải thot tức l Như-Lai.
Như bnh snh bị bể, tiếng nghe lạch cạch. Bnh bằng kim cang bửu thời chẳng như vậy. Giải thot cũng khng diếc bể. Bnh bu kim cang dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai. Thế nn thn Như-Lai khng hư hoại.
Tiếng lạch cạch như hột đu đủ dầu phơi trong nắng, nổ tiếng lạch cạch. Giải thot khng c như vậy.Như bnh bu kim cang khng c tiếng bể lạch cạch. Giả sử trăm ngn người, cng đua nhau bắn, khng ai lm bể được. Khng tiếng bể lạch cạch dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Như người ngho thiếu nợ, bị chủ nợ đi hỏi kiện thưa, gng cm tri nhốt. Trong giải thot khng c cc việc ấy. Như Trưởng giả giu lớn c v số vng bạc chu bu, thế lực tự tại, chẳng mang nợ ai. Giải thot cũng như vậy, chứa v lượng của php bảo, thế lực tự tại, khng c nợ thiếu. Khng nợ thiếu dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại chơn giải thot gọi rằng khng bức ngặt. Như ma xun lần nng, ma hạ oi bức, ma đng rt lạnh. Trong chơn giải thot khng c những sự chẳng vừa như vậy. Khng bức ngặt dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
V như người ăn c đ no m lại uống sữa, người nầy thời l gần sự chết. Trong chơn giải thot khng c sự như vậy. Người nầy nếu được thuốc hay cam lồ thời được khỏi bịnh. Chơn giải thot cũng như vậy. Thuốc hay cam lồ dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Thế no l bức ngặt, v khng bức ngặt ? Như người phm ng-mạn tự cao cho rằng khng ai hại được mnh, bn ở chung với rắn cọp độc trng, nn biết người nầy sẽ bị hoạnh tử. Đy l bức ngặt. Trong chơn giải thot khng c việc như vậy.
Khng bị bức ngặt l như thần chu của vua Chuyển Lun trừ được chn mươi su thứ độc trng, ai nghe được thần chu nầy thời cc thứ độc đều tiu diệt. Chơn giải thot cũng lại như vậy xa la cả hai mươi lăm ci. Tiu độc dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại khng bức ngặt như hư khng. Giải thot cũng vậy. Hư khng kia dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại bức ngặt như gần cỏ kh m đốt đn lửa thời bị chy lan. Trong chơn giải thot khng c sự như vậy.
Lại khng bức ngặt, v như mặt trời mặt trăng khng bức chng sanh. Cũng vậy, giải thot khng bức ngặt chng sanh. Khng bức ngặt đy dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l php v-động., v động l khng oan khng thn. Như vua Chuyển-Lun-Vương khng c vị Thnh vương khc để lm thn hữu. Giải thot cũng vậy. Thnh vương khng thn hữu dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai. Như-Lai tức l php vậy.
Như o trắng dễ nhuộm mu. Giải thot khng như vậy, nn giải thot l v-động.
Như hoa b-sư, muốn c mi hi v mu xanh thời khng thể được. Cũng vậy, muốn trong giải thot c mi hi v c cc mu thời khng thể được, nn giải thot l php v-động. Giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l hi hữu. Như trong nước mọc hoa sen thời khng phải hi hữu. Trong lửa mọc hoa sen mới l hi hữu, ai thấy cũng đều vui mừng. Cũng vậy, ai được thấy chơn giải thot cũng đều vui mừng.
Hi hữu kia dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai, Như Lai tức l php thn.
Như trẻ nt chưa mọc răng, khn lớn lần răng mới mọc. Giải thot chẳng phải vậy. Khng c sanh cng bất sanh.
Lại giải thot gọi l hư-tịch, v-hữu, bất-định. Bất-định l như hạng nhứt-xiển-đề khng phải rốt ro chẳng dời, như người phạm tội trọngkhng phải rốt ro chẳng thnh Phật. Nếu c lng tin trong sạch ở nơi chnh php, hoặc được lm Ưu-B-Tắc thời diệt nhứt-xiển-đề. Cn người phạm tội trọng, khi diệt tội ấy thời được thnh Phật. Nếu ni l rốt ro khng dời, rốt rto chẳng thnh Phật-đạo thời l khng đng.
Trong chơn giải thot đều khng c sự diệt tận như vậy.
Lại hư-tịch thuộc về php-giới, như php-giới tnh tức l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại nhứt-xiển-đề nếu diệt tận thời chẳng được gọi l nhứt-xiển-đề. Những g gọi l nhứt-xiển-đề. Hạng nhứt-xiển-đề đoạn diệt tất cả căn lnh, tm họ khng vin niếu tất cả php lnh, nhẫn đến khng sanh một niệm lnh. Trong chơn giải thot đều khng c sự như vậy. Khng cc việc ấy tức l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l chẳng thể lường được. V như đống thc, c thể biết số cn lượng. Chơn giải thot thời chẳng như vậy. V như biển lớn thời khng thể đo lường được. Cũng vậy, giải thot khng thể đo lường. Khng thể đo lường l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l v-lượng php. Như một chng sanh c nhiều nghiệp bo. Cũng vậy, giải thot c v lượng quả bo. V lượng quả bo l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l rộng lớn. Như biển lớn khng g snh bằng. Cũng vậy, giải thot khng g snh bằng. Khng g snh bằng l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l tối thượng, như hư khng cao hơn cả khng g snh. Cũng vậy, giải thot cao hơn cả khng g snh. Cao khng g snh tức chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng g qua. V như chỗ ở của sư tử, cc loi th khng con no qua được. Cũng vậy, giải thot khng g qua được. Khng g qua được l chơn giải thor. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l v thượng. Như phương Bắc l trn cả cc phương. Cũng vậy, giải thot l khng cn g trn. Khng g trn l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l v-thượng-thượng. Như phương Bắc qua nơi phương Đntg l v-thượng-thượng. Cũng vậy, giải thot l v-thượng-thượng. V-thượng-thượng l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l php hằng. Như thn của Trời người chết, đy gọi l hằng, chẳng phải khng hằng. Cũng vậy, giải thot chẳng phải khng hằng. Chẳng phải khng hằng l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l cứng chắc. Như Khư-đ-la chin-đn trầm-thủy, tnh của n cứng chắc. Cũng vậy, tnh của giải thot cứng chắc. Tnh cứng chắc tức l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng rỗng bộng. Như thn cy tre lau rỗng bộng. Giải thot khng phải như vậy, nn biết giải thot tức l Như-lai.
Lại giải thot gọi l khng ở được. Như tường vch khi chưa sơn phết thời ruồi muỗi đp đậu trn đ, lc sơn phết rồi, cn trng nghe mi sơn bn khng đến đậu ở. Khng ở như vậy dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l v bin. V như tụ-lạc đều c bin giới. Giải thot khng phải như vậy, khng c bin-tế như hư khng. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng thể thấy. V như kh thấy dấu chim bay trn hư khng, kh thấy như vậy dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l thậm thm. V hng Thanh-Văn Duyn-Gic khng thể vo được. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại thậm thm đ l chỗ cung knh của Phật v Bồ-Tt. V như hiếu tử cng dường cha mẹ cng đức rất su. Cng đức rất su, dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng thấy được. Như người đời khng thấy được đỉnh đầu của mnh. Cũng vậy, hng Thanh-Văn Duyn-Gic khng thấy được giải thot. Chơn giải thot đy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng nh cửa. V như hư khng, khng c nh cửa. Ni nh cửa l dụ cho hai mươi lăm ci. Khng nh cửa dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l chẳng thể nắm lấy. Như tri a-ma-lặc, người nắm lấy được. Giải thot khng thể nắm lấy. Khng thể nắm lấy l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng thể cầm. V như vật huyễn khng thể cầm. Khng thể cầm l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-lai.
Lại giải thot khng c thn thể. V như thn người sanh cc thứ ghẻ lc, ung nhọt, đin cuồng, gầy ốm. Trong chơn giải thot khng c những bịnh như vậy. Khng bịnh dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l một vị. Như sữa c một vị. Một vị như vậy l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l thanh tịnh. Như nước khng bn đứng lặng trong sạch. Đứng lặng trong sạch l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l nhứt vị thanh-tịnh. Như giọt mưa nơi hư khng nhứt vị thanh-tịnh. Nhứt vị thanh-tịnh dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l trừ dẹp. V như trăng trn khng my m. Khng my m l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l tịch-tịnh. V như người mang bịnh nng khi được lnh mạnh thời thn tịch- tịnh. Giải thot cũng vậy, thn được tịch-tịnh. Thn được tịch-tịnh tức chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-lai.
Lại giải thot tức l bnh đẳng. V như ruộng hoang, loi rắn độc lang si đều c tm st hại. Giải thot khng như vậy, khng c tm st hại. Khng tm st hại l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại bnh đẳng đ, như lng bnh đẳng của cha mẹ đối với cc con. Giải thot cũng vậy, tm ấy bnh đẳng. Tm bng đẳng tức chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng chỗ khc. V như c người chỉ ở nơi ta nh cao đẹp sạch sẽ, khng c chỗ ở no khc. Giải thot cũng vậy, khng c chỗ no khc. Khng chỗ no khc l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l tri-tc. V như người đi gặp được mn ăn ngon thời ăn mi khng nhm. Giải thot khng phải như vậy. Như ăn cho sữa thời khng cần mn g nữa. Khng cần mn g dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l đoạn tuyệt. Như người bị tri dứt dy được thot khỏi. Cũng vậy,, giải thot dứt đứt tất cả sự tri buộc của lng nghi ngờ. Đoạn nghi như vậy l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l đến bờ kia. V như con sng lớn c bờ bn nầy bờ bn kia. Giải thot khng như vậy. Dầu khng bờ bn nầy m c bờ bn kia. C bờ bn kia đ l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l im lặng, khng phải như biển lớn vang tiếng ồ-ạt của thủy triều. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l mỹ-diệu. V như cc thứ thuốc trộn với tri A-l-lặc thời c vị đắng. Giải thot khng như vậy, vị như cam lồ. Vị như cam lồ dụ cho chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot trừ cc phiền no. V như lương y ha hiệp cc thứ thuốc trị lnh cc bịnh tật. Cũng vậy, giải thot trừ được cc phiền no. Trừ phiền no tức chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng hẹp. V như căn nh nhỏ khng dung được nhiều người. Giải thot khng phải như vậy, dung chứa được nhiều. Dung được nhiều l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l diệt những tham i, chẳng xen dm dục. V như người nữ nhiều sự tham dục. Giải thot khng như vậy. Giải thot như vậy tức l Như-Lai. Như-Lai khng c những phiền no, tham dục, sn hận, ngu si, kiu mạn v.v
Lại giải thot gọi l khng i nhiễm. i c hai thứ : một l ngạ quỷ i, hai l php i. Chơn giải thot la nơi ngạ quỷ i. V thương xt chng sanh m c php i. Php i như vậy l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-lai.
Lại giải thot la ng v ng sở. Giải thot như vậy tức l Như-Lai. Như-Lai tức l Php vậy.
Lại giải thot tức l diệt tận, la sự tham trong ba ci. Giải thot như vậy tức l Như-Lai. Như-Lai tức l Php vậy.
Lại giải thot gọi l cứu hộ. Hay cứu hộ tất cả những kẻ sợ hi. Giải thot như vậy tức l Như-Lai. N hư-Lai l Php vậy.
Lại giải thot tức l chỗ về. Nếu về nương nơi giải thot như vậy thời chẳng cầu nương chỗ khc. V như c người nương tựa nơi vua, chẳng cầu nương tựa chỗ khc. Dầu nương tựa nơi vua m c động chuyển. Về nương nơi giải thot khng c động chuyển. Khng động chuyển l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai. Như-Lai l php vậy.
Lại giải thot gọi l ta nh. V như c người đi nơi rừng vắng thời c hiểm nạn. Giải thot khng như vậy, chẳng c hiểm nạn. Chẳng c hiểm nạn tức chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot l v sở y. Như sư tử cha khng sợ trăm th. Cũng vậy, giải thot khng sợ cc loi ma. Khng sợ sệt l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot khng c chật hẹp. V như con đường hẹp khng dung được hai người đi ngang nhau. Giải thot chẳng như vậy. Giải thot ấy tức l Như-Lai. V như c người bị cọp rượt t xuống giếng su. Giải thot khng như vậy. Giải thot ấy tức l Như-Lai.
Lại khng chật hẹp, như đi thuyền vượt biển an ổn, lng được vui mừng. Giải thot cũng vậy, tm được vui mừng. Được vui mừng l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot l la cc nhơn duyn. V như nhơn sữa được lạc, nhơn lạc được t, nhơn t được đề-hồ. Trong chơn giải thot đều khng c những nhơn ấy. Khng nhơn l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại chơn giải thot hay phục kiu-mạn. V như Đại-vương kiu mạn đối với Tiểu-vương. Giải thot khng phải như vậy. Giải thot ấy tức l Như-Lai, Như-Lai tức l php vậy.
Lại giải thot phục cc phng dật. Người phng dật thời c nhiều tham dục. Trong chơn giải thot khng c tn gọi ấy. Khng tn gọi ấy l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot hay trừ v minh. Như thứ t thượng hạng lọc sạch cả cạn nhơ bn gọi l đề-hồ. Cũng vậy, giải thot trừ sạch v minh sanh ra chơn minh. Chơn minh ấy tức l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l tịch-tịnh, thuần một khng hai. Như voi nơi đồng hoang trống, ring một mnh khng bạn bầy. Cũng vậy, giải thot thuần một khng hai, thuần một khng hai l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l cứng đặc. Như tre, lau, thầu dầu, cọng cy rỗng bộng m hột thời cứng đặc. Trừ Phật Như-Lai, tất cả trời người đều khng cứng đặc. Chơn giải thot xa la tất cả cc dng hữu lậu. Gii thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l bỏ cc hữu-lậu, như c người ăn rồi m i ra. Bỏ cc hữu lậu l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l quyết định, như mi thơm hoa b-sư khng c trong hoa thất-diệp. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại gii thot gọi l thủy-đại. V như thủy-đại thắng hơn cc đại khc, hay nhuận hột giống của tất cả cỏ cy. Cũng vậy, giải thot hay nhuận tất cả loi c sự sanh sống. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l vo. Như c cửa nẻo thời thng vo hầm vng, c thể được vng. Cũng vậy, giải thot như cửa nẻo kia. Người tu v ng thời được vo trong. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l hay giỏi. V như học tr theo bn thầy, lm đng theo chỗ thầy dạy bo thời được gọi l hay giỏi. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l php xuất-thế, ra khỏi hơn nơi tất cả php. Như vị của sữa v t hơn vị của cc thứ khc. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l bất động. Như ngạch cửa gi khng lm động được. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng sng dợn. Như nước biển cả lun c sng dợn. Giải thot khng phải như vậy. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l c chỗ dng. Như vng Dim-ph-đn dng được nhiều việc. Khng ai ni được chỗ xấu dở của vng nầy. Cũng vậy, giải thot khng c xấu dở. Khng c xấu dở l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot bỏ hạnh anh-nhi, như người lớn bỏ hạnh trẻ nt. Cũng vậy, giải thot trừ bỏ năm ấm. Trừ bỏ năm ấm l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l rốt ro. Như người bị tri, được mở thả, tắm rửa sạch sẽ rồi về nh. Cũng vậy, giải thot l rốt ro thanh tịnh. Rốt ro thanh tịnh l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l sự vui v-tc, v đ i sạch tham dục, sn hận cng ngu si. V như c người uống nhầm thuốc độc, phải uống thuốc i, khi i hết chất độc thời thn được an vui. Giải thot cũng vậy, i cc độc phiền no kiết phược, thn được an-vui gọi l sự vui v-tc. Sự vui v-tc tức l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l đoạn tất cả php hữu-vi xuất sanh tất cả v-lậu thiện-php. Đ.oạn bt cc đạo : Hoặc l ng, v-ng, phi-ng, phi v-ng. Chỉ đoạn sự chấp lấy, chớ khngh đoạn ng-kiến. Ng kiến đ gọi l Phật tnh. Phật tnh tức l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l chẳng khng m khng. Phm khng khng gọi l v-sở-hữu, v-sở-hữu l sự vọng chấp giải thot của cc nh ngoại đạo Ni-kiền-tử, m thật ra khng c giải thot nn gọi l khng-khng. Chơn giải thot thời khng như vậy nn gọi l chẳng khng m khng. Chẳng khng m khng l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l khng m chẳng khng. Như bnh đựng nước đựng sữa, dầu khng nước khng sữa nhưng vẫn được gọi l bnh nước, bnh sữa. Cc thứ bnh đy khng thể gọi l khng hay chẳng khng được. Nếu ni l khng thời khng được c sắc, hương ,vị, xc. Nếu ni l chẳng khng thời lại khng c nước sữa. Giải thot cũng vậy khng thể ni l sắc cng với chẳng phải sắc. Chẳng thể ni l khng cng với chẳng khng. Nếu ni l khng thời chẳng được c thường, lạc, ng, tịnh. Nếu ni l chẳng khng thời ai thọ thường, lạc, ng, tịnh nầy. V những nghĩa ấy nn khng thể ni l khng cng với bất khng. Khng l ni khng hai mươi lăm ci v cc phiền no, tất cả sự khổ, tất cả tướng, tất cả hạnh hữu-vi. Như bnh khng nước thời gọi l khng. Chẳng khng l ni chơn thiệt thiện sắc : thường lạc, ng, tịnh, chẳng động, chẳng biến. Như sắc, hương, vị, xc của ci bnh, thời gọi l chẳng khng. V vậy nn giải thot dụ như ci bnh kia. Ci bnh kia gặp duyn thời bị bể hư. Giải thot khng hề bị hư hoại. Khng thể hư hoại l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot gọi l la ham muốn. V như c người lng ham muốn ngi Thin-Đế, Phạm-Vương, Tự-Tại-Thin-vương. Giải thot khng như vậy. Khi đ thnh bực V-thượng Chnh-gic rồi thời khng ai khng nghi. Khng ai khng nghi l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai.
Lại giải thot đoạn sự ham muốn của ba ci, đoạn tất cả tướng, tất cả hệ phược, tất cả phiền no, tất cả sanh tử, tất cả nhơn duyn, tất cả quả bo. Giải thot như vậy tức l Như-lai. Như-Lai tức l Niết-bn.
Tất cả chng sanh v sợ phiền no sanh tử nn thọ tam quy-y. V như bầy nai sợ thợ săn, nhảy khỏi một nhảy dụ cho một quy-y, nhảy ba nhảy dụ ba quy-y. Do nhảy khỏi ba nhảy m đuợc thot nạn an vui. Chng sanh cũng vậy v sợ bốn loi ma m thọ tam quy-y. Do tam quy-y nn được an vui. Được an vui tức l chơn giải thot. Chơn giải thot tức l Như-Lai. Như-Lai tức l Niết-bn. Niết-bn tức l v tận. V tận tức l Phật tnh. Phật tnh tức l quyết định. Quyết định tức l V-thượng Chnh-Gic.
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật : Bạch Thế-Tn ! Nếu Niết-bn, Phật tnh, quyết định v Như-Lai l một nghĩa, thế sao ni rằng c ba quy-y ?
Phật dạy : Nấy Ca-Diếp ! Tất cả chng sanh sợ sanh tử nn cầu tam quy-y.
V do tam quy-y ,m biết Phật tnh, quyết định, Niết-bn.
Nầy Ca-Diếp ! C php , tn thời một m nghĩa thời khc. C php, tn cng nghĩa đều khc. Tn một nghĩa khc như Phật thường, php thường, tăng tbhường, Niết-bn, hư khng cũng đều thường. Tn cng nghĩa đều khc: Như Phật gọi l gic, php gọi l bất gic, tăng gọi l ha hiệp, Niết-bn gọi l giải thot, hư khng gọi l phi-thiện cũng gọi l v-ngại.
Nầy Ca-Diếp ! Tam quy-y danh nghĩa đều khc, thế nn Như-Lai bảo Ma-Ha-Ba-X-Ba-Đề rằng: Nầy Kiều Đm-Di chớ cng dường Như-Lai, nn cng dường Tăng, nếu cng dường Tăng thời được cng dường tam quy đầy đủ. Ma-Ha-Ba-X-Ba-Đề thưa rằng trong chng tăng khng Phật khng Php, sao cho rằng cng dường Tăng thời được đầy đủ cng dường tam-quy ? Như-Lai dạy : B tun lời Như-Lai đ l cng dường Phật. V giải thot l cng dường Php. Chng Tăng nhận lnh l cng dường Tăng.
Nầy Ca-Diếp 1 Thế nn tam quy chẳng được l một.
Nầy Ca-Diếp ! Hoặc c lc Như-Lai ni một lm ba, ni ba lm một. Nghĩa ấy l cảnh giới của Chư Phật, chẳng phải l hng Thanh-Văn cng Duyn-Gic biết được.
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật : Như lời Thế-Tn ni rốt ro an vui gọi l Niết-bn, nghĩa nầy như thế no ? Luận về Niết-bn thời bỏ thn, bỏ tr, nếu bỏ thn tr ai sẽ thọ vui ?
Phật dạy : Nầy Ca-Diếp ! V như c người ăn xong buồn nn, bn đi ra ngoi m i, i rồi trở vo nh. Bạn b hỏi anh đ lnh mạnh chưa m trở vo nh. Người ấy đp đ lnh, thn ti được an vui. Như-lai cũng vậy, rốt ro xa la hai mươi lăm ci, trọn được chỗ Niết-bn an lạc khng thể động chuyển, khng c diệt tận, dứt tất cả thọ, gọi l sự vui khng thọ. Khng thọ như vậy gọi l sự vui thường trụ. Nếu ni Như-Lai c thọ sự vui thời l khng đng. Thế nn rốt ro vui tức l Niết-bn, Niết-bn tức l chơn giải thot, chơn giải thot tức l Như-Lai.
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật : Bạch Thế-Tn ! Bất sanh bất diệt l giải thot ư ?
Phật ni : Phải ! Bất sanh bất diệt tức l giải thot, giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật : Nếu bất sanh bất diệt l giải thot, thời tnh hư-khng cũng khng sanh diệt lẽ ra l Như-Lai. Như tnh Như-Lai tức l giải thot.
Phật ni : Nầy Ca-Diếp ! Việc ấy khng phải vậy. N hư tiếng ht rất thanh diệu của chim Ca-Lăng-Tần-Gi cng chim Mạng-Mạng, chừng c đồng với tiếng ht của chim quạ, chim khch chăng ?
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật: Bạch Thế-Tn ! Trăm ngn mun lần tiếng ht của chim quạ, chim khch snh cũng khng bằng tiếng ht của chim Ca-Lăng-Tần-Gi cng chim Mạng-Mạng.
Bạch Thế-Tn ! Tiếng của chim Ca-Lăng-Tần-Gi rất thanh diệu, thn cũng khc, sao đức Thế-Tn lại đem so snh với chim quạ, chim khch. Khc no đem hột đnh lịch snh với ni Tu-Di. Phật snh cng hư-khng cũng lại như vậy. Tieng của chim Ca-Lăng-Tần-Gi c thể dụ cho tiếng ni của Phật. Khng thể đem dụ với tiếng của chim quạ, chim khch.
Phật khen : Hay thay ! Hay thay ! Nay ng kho hiểu được php rất su kh hiểu.
C lc v một nhơn duyn m Như-Lai dẫn như khng để dụ cho giải thot. Giải thot như vậy tức l Như-Lai.
Chơn giải thot, tất cả trời người khng ai c thể snh v được. M hư khng kia thiệt cũng chẳng phải l v dụ. Nhưng v gio ho chng sanh nn đem sự chẳng phải v dụ để lm dụ. Phải biết giải thot tức l Như-Lai. Tnh Như-Lai tức l giải thot. Giải thot cng Như-Lai khng hai, khng khc.
Nầy Ca-Diếp ! Chẳng phải v-dụ, như vật khng g snh khng thể dẫn lm dụ. V c nhơn duyn c thể dẫn lm dụ. Như trong khế-kinh c ni diện mạo đoan chnh dường như mặt trăng trn. Voi trắng sạch sẽ như ni tuyết. Trăng trn khng đồng với gương mặt. Ni tuyết chẳng được tức l voi trắng.
Nầy Ca-Diếp ! Chẳng thể đem dụ no để v dụ cho chơn giải thot. Chỉ v gio ho chng sanh m lm v dụ thi. Do nơi v dụ m biết cc php-tnh cũng lại như vậy.
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật : Cớ sao đức Như-Lai ni hai thuyết như thế ?
Phật ni : Nầy ca-Diếp ! V như c người lng giận tức tay cầm dao gươm muốn hại Như-Lai. Như-Lai vẫn ha vui khng c vẽ giận hờn. Người ấy c thể hại được Như-Lai để thnh tội nghịch chăng ?
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật : Bạch Thế-Tn ! Khng thể được. V thn Như-Lai khng thể ph hại. Bởi thn Như-Lai vốn khng thn chỉ c php-tnh. Tnh của php-tnh chẳng thể ph hoại. Người ấy đu hại được thn Phật. Do v c lng c hại m người ấy thnh tội v-gin.
Do nhơn duyn nầy dẫn cc thứ v dụ để được biết php chơn thiệt.
Phật khen : Hay thay ! Hay thay ! Lời ng vừa ni chnh l chỗ Như-Lai muốn ni .
Nầy Ca-Diếp ! Lại như đứa con c muốn hại mẹ n. Nhằm lc n ở bn đống thc, mẹ n đem cơm đến. N thấy mẹ liền đi mi dao để giết mẹ. Mẹ n biết bn chui vo đống thc để trốn. N cầm dao chm khắp đống thc, tự cho l đ giết được mẹ nn rất vừa lng. Lt sau mẹ n ln chui ra khỏi đống thc v trở về nh.
ng nghĩ thế no, đứa con ấy c thnh tội v gin khng ?
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật : Bạch Thế-Tn ! Khng quyết định được. Nếu ni l thnh tội thời mẹ n chưa bị giết chết. Nếu ni l khng tội, thời chnh n tự cho l đ giết được mẹ v rất vừa lng. Người ấy dầu chẳng đầy đủ tội nghịch, m cũng l nghịch. Do nhơn duyn nầy, nn dẫn cc v dụ để được biết php chơn thiệt.
Phật khen : Hay thay ! Hay thay ! Nầy ca-Diếp ! V nhơn duyn ấy nn Như-Lai ni cc phương tiện v-dụ để dụ giải thot. Dầu ni v-lượng v số v-dụ, m thiệt khng thể đem dụ để snh được. Hoặc c nhơn duyn cũng ni v dụ. Hoặc c nhơn duyn chẳng ni v dụ. Thế nn giải thot thnh tựu v lượng cng đức như vậy, thẳng đến Niết-bn. Niết-bn Như-Lai cũng c v lượng cng đức như vậy. Do v thnh tựu vin-mn v lượng cng đức như vậy nn gọi l Đại-Niết-Bn.
Ca-Diếp Bồ-Tt bạch Phật : Bạch Thế-Tn ! Nay con mới biết chỗ đến của Như-Lai l khng c cng tận. Nếu chỗ đ khng cng tận, phải biết thọ mạng cũng phải khng cng tận.
Phật ni : Hay thay ! Hay thay ! Nầy Ca-Diếp ! Nay ng kho hay hộ tr chnh php. Nếu c người no muốn đoạn trừ phiền no kiết-phược, phải nn hộ tr chnh php như vậy.
THCH NGHĨA
(41) NGŨ-DỤC : Năm điều tham dục : 1- Tiền của, 2- Sắc đẹp, 3-Danh vị, 4- An mặc. 5- Ngủ nghỉ. Cũng c chỗ ni NGŨ DỤC l tham m nơi cảnh ngũ trần : Sắc, thanh, hương, vị, xc.
(42) Nhơn gian c TIỂU TAM TAI ( ba tai nạn nhỏ). 1- Tai nạn về bệnh tật nguy hiểm truyền nhiễm, như bệnh dịch, bệnh tri trời, bệnh thin thời v.v 2- Tai nạn về sự đi kht. 3- Tai nạn về sự đao binh (giặc loạn).Thế giới c ĐẠI TAM TAI (3 TAI NẠN LỚN) : 1- Hỏa tai : tai nạn về lửa đốt chy từ A-tỳ địa-ngục đến ci trời Sơ-Thiền. 2- Thủy tai : tai nạn về nước ngập đến ci trời Nhị-Thiền. 3- Phong tai ; tai nạn về gi thổi tan đến ci trời Tam-Thiền.
(43)- NAM-CĂN : bộ phận sanh dục của đn ng. NỮ CĂN : bộ phận sanh dục của đn b.
(44)- BỐN GIAI CẤP ở xứ Thin-Trc thời kỳ đức Thch-Ca xuất thế 1- Ba-La-Mn : giai cấp bực thầy của quốc dn, gồm những dng tr thức thng thi, nắm chủ quyền về văn ha lễ nghi trong nước. 2- St-Đế-Lợi : giai cấp vua cha hong tộc. 3-Tỳ-x : giai cấp thương mi, thợ thuyền. 4- Thủ-Đ : giai cấp lao cng, cần vụ.
(45)-TRƯỞNG-GIẢ : Danh từ tn gọi hạng giu sang cũng c đức hạnh.
(46) BN TƯ chỉ cho những học thuyết sơ cấp, phổ thng, chưa đến trnh độ rốt ro vin mn.
(47) PHƯƠNG ĐẲNG : rộng lớn cng khắp.
(48) THANH VĂN : Nghe thanh m; hng Tiểu-Thừa nghe thanh m thuyết php của Phật rồi y theo đ tu tập m đoạn hoặc-nghiệp, chứng chơn-quả. Khng phải như Đại-Thừa Bồ-Tt tự-ngộ bổn tm, tự-chứng bổn tnh.
|
