|
T1446
Căn Bổn Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ Tỳ Nại Da Ty Sự
Hn dịch: Đường Tam Tạng Nghĩa Tịnh
Việt dịch: Tỳ Kheo Tm Hạnh
-o0o-
Thnh knh đảnh lễ đức Thế tn, Ứng cng, Chnh biến tri.
Bấy giờ, đức Bạt Gi Phạm ở thnh Thất La Phiệt, rừng Thệ a, vườn Cấp C ộc, an cư ba thng ma mưa. C nhiều chng B-s an cư ở tr xứ khc đều cng nhau lập một nội quy:
- Cc cụ thọ! Chng ta an cư ba thng, khng nn ni cc việc ph giới, ph kiến, ph uy nghi, phi chnh mạng. Nếu thấy cỏ trong nh x thiếu v bnh lược khng c nước th nn đổ cho đủ v để vo chỗ cũ. Nếu một mnh khng lm được, nn dng tay gọi bạn đến cng lm.
Quy định xong, trở về tr xứ cũ, họ khng ni chuyện với nhau.
Sau ba thng, cc B-s sắm v giặt sạch y phục xong, mặc y
mang bt, từ chỗ an cư lần lượt du hnh đến thnh Thất La Phiệt. ến nơi, sau khi an tr y bt, rửa chn, họ đến gặp Thế tn, lạy st chn Phật, ngồi qua một bn.
Theo thường php của chư Phật, khi B-s khch đến, đầu tin thăm hỏi:
- ng từ đu đến? i đường được an lạc khng? An cư ở đu?
B-s thưa:
- Chng con an cư ở Thiền Na Bt a, vừa từ nơi đ đến đy. An cư nơi đ rất an ổn, ha hợp; khất thực cũng được dễ dng. Nhưng chng B-s chng con, trong ba thng an cư tại chỗ đ đều cng nhau lập một quy định: Trong thời gian an cư khng được ni chuyện với nhau - như những điều đ chế định được trnh by ở trn - được sống an ổn, việc khất thực khng mệt nhọc.
Phật bảo cc B-s:
- Cc ng ngu si, khng phải l người tr. Tạo sao cc ng lập ra chế định phi php ny, để khng ni chuyện với nhau? Khc no kẻ th cng ở chung, cng ăn chung một nh? y rất l khổ, tại sao cc người ni l sống an ổn? y l php ngoại đạo, đy l php ngu si, khng phải l chnh php giải thot.
Phật dạy:
- Ny cc B-s! Từ nay trở đi, người no im lặng khng ni, bị tội vượt php.
B-s an cư xong, Phật dạy:
- Nn thỉnh ba việc: thấy - nghe - nghi. Tc php Ty sự.
Sau khi Phật chế, B-s tiến hnh ba việc: thấy - nghe - nghi, nhưng khng biết phải lm thế no.
Phật dạy:
- Trước khi ty bảy tm ngy, cc B-s cựu tr đến những nơi thn phường ln cận phổ biến cho cc B-s gi trẻ v những người chưa thọ cận vin, cng nhau gp sức đối với việc cng dường nơi Phật điện, bn thp đốt hương, treo trng phan, tất cả việc trang hong đều phải lm xong.
Cc mn đồ của Ba Da v A Gi Lợi Da đều cng nhau xếp đặt trang hong, qut dọn, dng c-ma trt nền, cng dường Tăng gi cc mn ăn ngon v sữa, t,.v.v... ty lc by biện cc vật cng dường.
Cc B-s phải thăm hỏi nhau:
"Chng ta an cư rất an lạc".
m mười bốn bảo người tr kinh, tụng kinh suốt đm. Sng sớm mai đng giờ thch hợp tiến hnh Ty sự. Nn lm sớm, đừng để sng qu.
Vừa khi sng sớm, nn sai một vị ngũ đức lm người tc Ty cho chng Tăng. Hoặc một, hai, hay nhiều người, nhưng phải l người c đủ ngũ đức. Nếu trước đ chng chưa ha hợp, phải lm cho ha hợp. Trước đ đ ha hợp, phải lm cho lạc tr.
Thế no l năm?
- Ấy l khng i, khng nhuế, khng bố, khng si, đủ khả năng phn biệt cc việc ty .
Người no tri ngược năm đức ny, khng nn sai.
Người đủ năm đức, nn sai như thế ny: trải ta, đnh kiền chy, tập họp Tăng gi, tc tiền phương tiện, hỏi chng Tăng đng xong, nn mời lớn:
"Vị tn... c thể v Tăng gi an cư ma hạ, đem ba việc thấy - nghe - nghi để tiến hnh ty khng?".
Vị kia đp:
"Xin vng".
Thứ đến, một B-s tc bạch, rồi Yết-ma:
- ại đức Tăng gi lắng nghe! B s tn.... nay v Tăng gi an cư ma hạ, lm ty B-s. Nếu thời gian thch hợp đối với Tăng, Tăng đồng , Tăng gi nay sai vị tn... lm ty B-s. Vị tn... sẽ v Tăng gi an cư ma hạ, lm ty B-s. y l lời tc bạch.
ại đức Tăng gi lắng nghe. B s tn... nay v Tăng gi an cư ma hạ, lm ty B-s. Nay Tăng gi sai vị tn... lm ty B-s. Vị tn... sẽ v Tăng gi an cư ma hạ, lm ty B-s. Nếu cc cụ thọ đồng vị... lm ty B-s, vị... sẽ v Tăng gi an cư ma hạ lm ty B-s th im lặng. Nếu khng đồng th ni ra.
Tăng gi đ đồng vị... sẽ v Tăng gi an cư ma hạ lm ty B-s. Tăng gi đ đồng v im lặng. Nay ti ghi nhận như vậy.
Thế tn dạy rằng:
- Ny cc B-s! Ta chế định những php m vị ty B-s phải lm. Cc ng hy lắng nghe, Ta sẽ ni: Thọ ty B-s nn phn phối cỏ cho cc B-s lm ta ngồi. Nếu một người tc php thọ ty th từ Thượng tọa lm ty cho đến Hạ tọa. Nếu hai người, th một người từ Thượng tọa thọ ty . Một người lm với một nửa số chng trở xuống cho đến người cuối cng. Nếu sai ba người th bố tr ba chỗ để lm. Căn cứ theo sự việc ny th r. Cc B-s đều ngồi trn ta cỏ.
Thượng tọa nn tc php đơn bạch:
"ại đức Tăng gi lắng nghe. Hm nay ngy mười lăm, Tăng gi tc php Ty sự. Nếu thời gian thch hợp đối với Tăng, Tăng đồng , nay Tăng gi tc php ty . y l lời tc bạch".
B-s thọ ty nn đến trước Thượng tọa, ngồi xổm.
Bấy giờ, Thượng tọa v Hạ tọa khc nn trải cỏ, phn bố đều, tự thn hướng ra pha trước, hai chn chụm lại, chắp hai tay hơi đưa ra trước, ni rằng:
"Cụ thọ ghi nhận cho, hm nay ngy mười lăm, Tăng gi tc ty . Ti, B-s tn..., ngy mười lăm cũng tc ty . Ti, B-s tn..., trước Tăng gi hướng về ại đức xin đem ba việc: thấy - nghe - nghi tc php ty . ại đức Tăng gi nn nhiếp thọ, gio huấn ti, nn nhiu ch từ mẫn ti. Ti đng được từ mẫn, nguyện thương tưởng đến ti. Nếu ti thấy c tội sẽ như luật sm hối".
Lần thứ hai, lần thứ ba cũng ni như vậy.
Thọ ty B-s nn ni:
"Rất tốt!".
Vịa kia đp:
"Lnh thay!".
Lần lượt như vậy cho đến Hạ tọa cũng ni như vậy.
Người ty cũng hướng về nhau tc php ty , nn ni ba lần. Nếu B-s thọ ty hoặc hai, hoặc ba, hoặc bốn người, cho đến nhiều người th đối thủ với nhau tc php. Nếu một người th tm niệm ty để lm ty . Sự tc php căn cứ theo trn th r.
Sau khi B-s tc php xong, thứ đến gọi chng B-s ni. Từng người đi vo trong chng, đối trước ty B-s, như php của đại B-s m tc php Ty .
Sau đ, gọi Thức-xoa-ma-na, Cầu tịch nam, Cầu tịch nữ đều phải theo thứ lớp, từng người một đối trước B-s ngũ đức tc php như ở trước.
Thọ ty B-s đến đứng trước Thượng tọa, bạch như thế ny:
"ại đức, chư muội, hai bộ Tăng gi đ tc ty xong".
Hai bộ Tăng gi nn xướng lời:
"Lnh thay, đ tc php Ty ! Rất lnh thay, đ tc php Ty !".
C xướng ln th tốt, nếu khng xướng bị tội c tc.
B s thọ ty nn bưng dao nhỏ, hoặc kim chỉ, hoặc cc tư cụ tạp vật của Sa mn, đứng trước Thượng tọa, ni rằng:
"ại đức, cc vật ny được php trao cho người đ an cư xong lm vật ty th khng? Nếu tại tr xứ ny được nhận cc lợi vật khc, ha hợp Tăng gi được ha hợp phn chia khng?".
Cả chng đồng thời đp:
"ược php phn".
Nếu lm khc thế ny, Ty B-s v đại chng đều bị tội vượt php.
Cụ thọ Ba Ly bạch Phật:
- Thế tn! C bao nhiu trường hợp tc php ty ?
Phật dạy:
- C bốn trường hợp.
Một: Phi php biệt chng.
Hai: Phi php ha hợp.
Ba: Như php bất ha hợp.
Bốn: Như php ha hợp.
Phật dạy:
- Ny Ba Ly! Trong bốn trường hợp ny th như php ha hợp l thiện sự, v php ny l ha hợp vậy.
Vo ngy mười lăm, khi tc ty , Thế tn ngồi trn ta, ở giữa Tăng gi.
Phật bảo cc B-s:
- gần hết đm, tại sao khng ty ?
Khi ấy, c B-s ở trong chng, từ chỗ ngồi đứng dậy, chỉnh y về một bn, chắp tay đảnh lễ xong, bạch rằng:
- Tại phng... c B-s cựu tr bị bệnh nặng, rất đau đớn. Vị B-s bệnh ny khng thể đến tham dự được, khng biết phải lm thế no?
Phật dạy:
- Nn lấy ty dục đem đến đy.
Cc Bồ tt khng biết lm thế no lấy ty dục đến.
Phật dạy:
- Hoặc một người lấy dục. Một người hay hai, ba, cho đến nhiều người.
Cc B-s khng biết lm thế no lấy dục.
Phật dạy:
- ến bn cạnh B s bệnh. B-s bệnh ngồi xổm, chấp tay, đầy đủ uy nghi, như php trưởng tịnh để gửi dục.
B-s bệnh thưa rằng:
"Cụ thọ ghi nhận cho: Hm nay, ngy mười lăm, Tăng gi tc ty . Ti, B-s tn... vo ngy mười lăm cũng tc ty . Ti, B-s tn... tự trnh by rằng: khng c cc chướng php. Do v nhn duyn bệnh, với Tăng sự như php kia, ti xin gởi dục. Những điều được nu ra trong Tăng sự ny, xin ni lại cho ti".
Lần thứ hai, thứ ba cũng ni như vậy.
Nếu gửi dục như vậy th tốt.
Nếu người bệnh khng thể ni được th biểu hiện hnh động bằng thn, cũng thnh gửi dục.
Nếu họ khng ni được, lại khng thể biểu hiện bằng thn nghiệp, th tất cả Tăng gi phải tập hợp đến chỗ người bệnh (để tc php ty ).
Nếu người bệnh khng đến, chng Tăng khng tập hợp đến chỗ người bệnh, vẫn c tc php ty . Tc php khng thnh tựu, bị tội vượt php.
Phật dạy:
- Nay Ta sẽ v B-s nhận dục ty , dạy về những php phải lm: B-s nhận dục khng được chạy nhanh, cho đến như được ni rộng trong php trưởng tịnh.
B-s mang dục tịnh, khi đ đi vo trong chng, đến bn Thượng tọa, ni. Nếu khng như vậy th đứng bn vị ngồi gần ni cũng được. Nn thưa như thế ny:
"Cụ thọ ghi nhận cho, ở tại phng... c B-s tn... bị bệnh. Hm nay ngy mười lăm, Tăng gi tc php ty , B-s tn... ngy mười lăm cũng tc ty . B-s tn... tự trnh by khng c cc chướng php, v nhn duyn bệnh hoạn nn gởi dục với Tăng sự như php. Với sự việc vị kia đ trnh by, ti xin trnh by lại đầy đủ như trn đ ni".
Nếu khng lm đng theo đy, bị tội vượt php.
Cụ thọ Ba Ly bạch Thế tn:
- ại đức, nếu nhận ty dục xong, đi đến giữa đường bỗng nhin bị chết th được thnh tựu việc mang dục khng?
Phật dạy:
- Khng thnh, phải lấy dục lại. ầy đủ như ni rộng trong Bao si đ.
Cụ thọ Ba Ly bạch Phật:
- ại đức, nếu c tr xứ chỉ c một B-s ở đ. y phải dựa vo đu để tc php ty ?
Phật dạy:
- Ngay tại tr xứ mnh ở, vị ấy nn qut dọn sạch, sửa sang giới trường, trải ta. Sau khi lm cc việc ấy, ty theo khả năng, tự tụng t nhiều bi kinh xong, phải ln đến chỗ cao, nhn về bốn hướng, xem c B-s đến. Biết họ thanh tịnh, hai ba người th gọi họ mau đến để cng nhau tc php ty . Trước hết, đối trước B-s khch, tc php đối thủ, thưa rằng:
"Cụ thọ ghi nhận cho. Hm nay ngy mười lăm, l ngy ty . Ti, B-s tn... cũng vo ngy mười lăm tạm thời thủ tr ty . Nếu sau đy, gặp ha hợp chng Tăng, sẽ cng ha hợp với chng kia như php ty ".
Lần thứ hai, lần thứ ba cũng ni như vậy.
Nếu chng Tăng ấy đầy đủ tc số nhưng nhiều người ngu si, v tr th tc php ty cũng khng thnh tựu. Phải đợi c thiện B-s đến để cng nhau lm ty .
Nếu khng c, nn ngồi tại chỗ của mnh tc php tm niệm ty . Nn tm niệm v miệng ni:
"Hm nay ngy mười lăm, l ngy ty . Ti, B-s tn... cũng vo ngy mười lăm tc tm niệm ty . Nếu sau ny c chng Tăng như php, sẽ cng nhau ty ".
Ni ba lần như vậy.
Nếu c một, hai, ba B-s cng ở chung cũng nn tc php đối thủ như trước để lm ty .
Nếu c Tăng bốn người tiến hnh ty th phải tc php đối thủ ty , khng sai vị ngũ đức lm ty sự.
Nếu đủ Tăng năm người mới đủ Tăng số để tc php, nn tc bạch để lm ty sự. Giả như c người bệnh, nn đưa vo trong chng, khng cần phải lấy dục.
Nếu c từ su người trở ln, đều phải tc đơn bạch để lm ty . Khi tc ty sự, nếu c người bệnh, phải lấy dục.
Hoặc c Nhất như php chỉ trụ ty , nhất thị phi php; Tam như php, nhất thị phi php; Ngũ như php, nhất phi php.
Thế no l Nhất như php chỉ trụ ty , nhất thị phi php?
- Ấy l: nếu chỉ ni qua một lần, tự tiện dừng lại, đy gọi l phi php. Nếu thuyết đầy đủ, đy gọi l như php ty .
Thế no l Tam như php, nhất thị phi php?
- Ni ba lần ty xong mới dừng, đy l như php. Chỉ ni một lần rồi dừng lại, gọi l phi php.
Thế no l Ngũ như php, nhất phi php?
- Trong trường hợp ny, một l như php, hợp với ba lần thuyết ty . Một lần thuyết ty rồi dừng lại, gọi l phi php, chỉ trụ ty . Hoặc c thuyết một lần thnh ty , hoặc c hai lần, ba lần thuyết thnh ty . Hoặc c khi đại chng cng thuyết một lần.
y y vo nghĩa no?
- Nhất thiết ty l: Vo ngy mười lăm, nhiều chng B-s tập họp một nơi muốn lm ty . Nhưng trong chng nhiều người bị bệnh nặng. Sợ cc B-s bệnh khng thể ngồi lu, do nhn duyn ny, Phật dạy thuyết một lần ty .
Lại c nhiều chng B-s tập hợp lại một nơi lm ty sự, hoặc gặp mưa lớn, hoặc sắp mưa. Khi ấy, cc B-s tự nghĩ: "Nếu thuyết ba lần, sợ mưa lớn lm ướt ngọa cụ". Thế nn Phật cho php thuyết một lần ty .
Lại c nhiều chng B-s tập họp lại một nơi, lm ty sự. Tại tr xứ ny, nếu c vua đến, cng với quyến thuộc, hoặc c đại thần cng thuộc hạ, người trong ngoi thnh đều tập họp đến. Họ đem cc thức ăn cng y vật cng dường B-s Tăng gi, yu cầu Tăng ch nguyện. B-s ch nguyện suốt đm rất l mệt nhọc. Thế nn cc B-s tự nghĩ: "V vua,.v.v... đến bố th cc việc, ch nguyện rất mệt nhọc, sợ đến sng mai khng thể ni ba lần". Do nhn duyn ny, cho php một lần thuyết ty .
Lại nữa, gặp khi ty , nhiều chng B-s cng tập họp muốn tiến hnh ty . Trong số ny, cc B-s thng hiểu T-đt-la, Tỳ-nại-da, Ma-tht-l-ca (Kinh - Luật - Luận) suốt đm tụng niệm v thuyết php. Khi ấy, cc B-s đều tự nghĩ: "Cc B-s thng hiểu tam tạng ny đ tụng niệm v thuyết php suốt đm rất l mệt nhọc; lại sợ trời sng khng thể ni ba lần", nn cho php ni một lần.
Lại nữa, khi ty , nếu c bốn trnh sự pht sinh, phải đến vị B-s thng hiểu tam tạng, quyết đon tội ấy. Sau khi đ trừ tội xong, cc B-s kia tự nghĩ rằng: "Vị B-s thng hiểu tam tạng kia, suốt đm dập tắt trnh sự, rất l mệt nhọc; lại sợ trời sng, nếu thuyết ty ba lần sợ c trở ngại". Do nhn duyn ny, cho php ni một lần ty .
Lại nữa, khi ty , hoặc c cc vị vua chỉ huy bốn loại binh đến tr xứ ny, gồm voi, ngựa, xe cộ, v.v... Nh vua kia tức giận, ra lệnh rằng:
"Hy bắt cc Sa mn Thch tử ny tri lại, đưa họ đi chăn voi, chăn ngựa. Nay ta bắt họ phải lao dịch những việc tạp vụ". Hoặc nh vua ra lệnh:
"Hy bắt lấy Sa mn, đoạt lấy y bt của họ v giết tất cả". Cc B-s tự suy nghĩ: "Nếu ta ni ba lần ty , sợ vua sn trch, gy ra việc bất lợi".
Thế nn cho php tiến hnh một lần ni ty .
Nếu khi ty c cc loại giặc, hoặc họ ph thnh, ph lng xm, hoặc giết b d của người; hoặc giết b d lấy mu bi ln cửa, ln nh, ln song cửa, lm cc việc phi php, hoặc bo tin đến gọi cc B-s. Bấy giờ, cc B-s suy nghĩ: "Nếu ta thuyết ty ba lần, sợ bọn giặc kia ph thnh, ph lng xm v giết b d, lm cc việc phi php. Họ đến gọi ta gy ra việc bất lợi, hoặc đoạt y bt, hoặc giết ta". Do nhn duyn ny cho php tiến hnh thuyết ty một lần.
Nếu khi tiến hnh ty , ngay tại tr xứ c B-s gi khng biết g, nhiều kẻ khạc nhổ, hoặc từ xa đến, đi đường mệt nhọc; hoặc c nữ nhn, hoặc c đồng nữ, hoặc c đấu tranh, khng tin trời quỷ; cc quỷ thần c đến cửa ni rằng:
"Ny Sa mn, cc ngươi lm những việc bất tịnh, hoặc khạc nhổ trn giường ghế, hoặc trn bị i mửa, dưới bị đi tả".
Lại nữa, cc thần khiến cc B-s mắc quỷ thần bệnh, B-s tự nghĩ: "Nếu ta thuyết ty ba lần, hiện c cc nạn lm cho ta khng an".
Do đ Phật dạy:
"Cho php thuyết ty một lần, khng phạm".
Nếu cc B-s lm Tăng phng tại tr xứ c th dữ; hoặc tr xứ ny c b gi, người nữ v tr, đồng nữ, v.v... tnh khng tinh khiết; cc B-s lại lm dơ bẩn giường ghế, đại tiểu tiện, giặt y dơ để phơi một cch phi php, hoặc lm cho quỷ thần sn hận, khiến cho th dữ độc c đến gy tổn hại cho cc B-s như l hổ bo, si lang, gấu, v.v... đến Tăng phường, phng ring, tường ro, chỗ ăn, cho đến khắp cả tr xứ đều c cc nạn. Cc B-s muốn thuyết ty ba lần, sợ tai nạn đến, Phật cho php thuyết ty một lần.
Nếu c B-s cư tr ở gần tr xứ của rồng, gy nhiều uế, hoặc khạc nhổ nhiều, đại tiểu tiện, nhiều việc bất tịnh... lm rồng tức giận, rồng phng cc trng độc lm thương tổn B-s; hoặc rồng tự đến bảo B-s rằng:
"Ngươi ở chỗ ta gy ra nhiều bất tịnh... (như trn) v lm cc việc phi php".
B-s tự nghĩ: "Nếu ta thuyết ty ba lần, sợ bị nạn với rồng".
Do duyn sự ny, Thnh khai cho php một lần thuyết ty , hoặc cng đối thuyết một lần.
Trường hợp Tăng phng ở gần cc nh thế tục, khi B-s muốn tiến hnh ty , trong cc nh thế tục ny thnh lnh pht hỏa, lửa chy lan đến gần Tăng phường. B-s v sợ bị chết, cc nạn về phạm hạnh, hay bị mất y bt, v.v... Nếu thuyết ty ba lần, sợ bị lửa chy đến. Thế nn cho php thuyết ty một lần, hoặc cng đối thuyết ty một lần, khng phạm.
Nếu tr xứ của Tăng gi gần khe ni lớn. Khi ty , gặp phải mưa lớn, nước lụt đang ln, trn ngập cả đền vua, nh cửa, lng xm, vườn rừng, trn đến Tăng phng. Nếu thuyết ty ba lần sợ cc B-s gặp phải mạng nạn, y bt nạn, v.v... V l do ny, Phật cho php thuyết ty một lần, hoặc cng đối thuyết một lượt.
Nếu tr xứ của B-s ở nơi đồng trống xa vắng, c sự khủng bố pht sinh, sợ bị tổn hại thn mạng, v.v.. Cc B-s ni với nhau: "Hm nay ngy mười lăm, l lc ty . Chng ta bị tai nạn cấp bch, khng thể ty được, nn tự di tản, sau ny sẽ như php tiến hnh ty ". Nếu c cc nhn duyn như vậy đến, đồng thời di tản, đều khng phạm.
Cụ thọ Ba Ly bạch Phật:
- Nếu c nhiều chng B-s cng nhau an cư, chưa mn an cư lại muốn cng nhau đi đến nơi khc, nn lm ty trước c được khng?
Phật dạy:
- Khng được. Nếu vị kia ni: "Nay ti tạm ngưng ty , sau sẽ ty ở nơi khc". Cc B-s nn bảo rằng: "Cụ thọ, chng ta an cư ở đy, khng nn ty nơi khc hay đnh ty lại. Phật chế định chng ta an cư như php đ xong, sau phải như php thanh tịnh ty ".
Ba Ly bạch Phật:
- Nếu B-s ni: "Ti c duyn sự phải đi, nn lm ty cho ti, hay đnh ty lại, đợi người kia lm xong" , được khng?
Phật dạy:
- Ny Ba Ly! y khng thnh ty . Nn trả lời vị kia rằng: "Ti khng được php cng nhau ty hay đnh ty . Phải đợi an cư xong. Phật cho php chng ta an cư xong, sau đ như php thanh tịnh ty . Khng cho php chng ta tiến hnh bất như php ty .
Phật dạy:
- Ny Ba Ly! Như trn đ dạy: người no khng tiến hnh đng php ny, tiến hnh phi php, đều bị tội c tc.
Vo ngy mười lăm, khi ty , B-s bỗng nhin bị vua hay đại thần bắt giữ, bị giặc hay kẻ th bắt giữ, chng B-s ở đ nn đưa tin đến bo với họ rằng:
"Hy tạm thời cho B-s ny về v c t duyn sự".
Họ thả về th tốt. Nếu họ khng thả về, chng Tăng phải kết tiểu cương giới để lm ty . B-s bị bắt kia sau khi được thả ra phải lm ty . Ai khng lm đng, bị tội vượt php.
ến khi ty , nếu B-s nhớ biết c tội, phải đến gặp B-s ở nơi khc tc php sm hối, sau đ mới được tc ty . Nếu khng pht lộ thuyết tội, cố gượng tc php ty , khng thnh ty , như đ ni rộng trong php trưởng tịnh, cũng đ ni rộng trong thập sự.
ến khi ty , B-s nhớ biết c tội, muốn pht lộ sm hối. Nếu l tội Ba-la-thị-ca, đại chng phải tẫn xuất người ny, sau đ mới ty . Nếu c người phạm tội Tăng-gi-phạt-thi-sa, nn tạm thời để tội ny lại, tiến hnh ty trước, sau đ trị tội. Nếu phạm tội Ba-dật-để-ca, Ba-la-để-đề-x-ni, ột-sắc-ngật-l-ca th trước phải pht lộ sm hối, sau đ mới tc php ty .
ến khi ty , B-s sanh tm nghi ngờ đối với tội Tha- thắng, khng biết phải l phạm tội Tha-thắng hay khng. Nếu phạm Tha-thắng-bất-cộng-tr, khng cn l B-s. Nếu khng phải phạm Tha-thắng-bất-cộng-tr th tạm thời để lại sau đ ty .
Khi ty , nếu c B-s pht lộ sm hối hết tội, nếu c Yết-ma đưa người ấy ra thuyết tội th thuyết tội trước, sau đ ty . Người ấy c Yết-ma xuất tội th Yết-ma trước, sau đ ty .
Khi ty , c B-s ni với nhau:
"ng c phạm tội".
Nếu B-s cử tội c thn, khẩu, bất thiện, khng cần phải ni đến m nn ty .
Khi ty , c B-s cử tội, trước hết phải quan st người ny c hộ tr thn, khẩu, hay khng. Nếu người ny thn thiện, khẩu bất thiện th khng nn ghi nhận lời ni ny, cứ tiến hnh ty .
Nếu người ny thiện hộ khẩu nhưng thn bất thiện, cũng khng ghi nhận lời ny. Tuy người ny thiện hộ tr thn, nhưng khng thng ba tạng, cũng khng ghi nhận lời ni ny, hy tiến hnh ty .
Khi ty , c B-s cử tội, thiện hộ thn khẩu, c học ba tạng nhưng khng biết đng nghĩa, cũng khng hiểu r sự việc, nn bảo vị kia rằng: "Hy quan st r, kỹ cng, sau đ hy cho ti như php trừ tội" nn lm ty .
Khi ty , tuy c B-s thiện hộ thn khẩu, c học ba tạng, hiểu r nghĩa, hiểu r sự việc, nhưng tm bị m loạn, đến giữa Tăng, php ni phi php, phi php ni l php; đng ni l sai, sai ni l đng; tuyn bố Tỳ-nại-da l phi Tỳ-nại-da, phi Tỳ-nại-da ni l chn Tỳ-nại-da, đến ngăn ty lại. Tăng gi phải hỏi rằng:
"Trong chng ny, ai c tội ấy, lại l tội g? L tội Tha-thắng hay Tăng-gi-phạt-thi-sa, hay Ba-la-để-đề-x-ni, hay ột-sắc-ngật-l-đa, l đm hay ngy, tại đường đi hay bn lề đường, khi đang đi hay khi đang dừng lại, khi đang đứng hay đang ngồi, đang nằm lm hnh động ny?".
Nếu ni phạm Tha-thắng, khng phạm Tăng-tn, v.v... cho đến c tc.
Nếu ni phạm Tăng-tn, khng phạm bốn Tha-thắng, v.v... cho đến c tc.
Nếu ni phạm Ba-dật-để-ca, khng phạm Ba-la-thi-ca cho đến c tc.
Nếu ni phạm ề-x-ni, khng phạm bốn Tha-thắng cho đến c tc.
Nếu ni phạm ột-sắc-ngật-l-đa, khng phạm Tha-thắng cho đến ề-x-ni.
Nếu ni phạm Tha-thắng thứ nhất, khng phạm đệ nhị, đệ tam, đệ tứ Tha-thắng cũng như vậy.
Nếu ni phạm đệ nhị Tha-thắng, khng phạm đệ nhất cho đến đệ tam, đệ tứ cũng như vậy.
Nếu ni phạm đệ tam Tha-thắng, khng phạm đệ nhất, đệ nhị cho đến đệ tứ cũng như vậy.
Nếu ni phạm Tăng-tn thứ nhất, khng phạm thứ hai cho đến thứ mười ba,
Nếu ni phạm Tăng-tn thứ hai, khng phạm thứ nhất, cho đến khng phạm thứ mười ba.
Nếu ni phạm Tăng-tn thứ ba, khng phạm thứ nhất, thứ nh cho đến thứ mười ba.
Như vậy mười ba php Tăng-tn lần lượt từ trn xuống dưới cũng ni như ở trn.
Nếu ni phạm Ba-dật-để-ca thứ nhất, khng phạm thứ hai, cho đến khng phạm thứ chn mươi.
Nếu ni phạm thứ hai, khng phạm thứ nhất, thứ ba cho đến chn mươi.
Như vậy, chn mươi php lần lượt từ trn xuống dưới cũng ni như ở trn.
Nếu ni phạm Ba-la-để-đề-x-ni thứ nhất, khng phải thứ hai cho đến thứ tư cũng vậy.
Nếu phạm thứ hai, khng phạm thứ nhất, thứ ba, thứ tư, đưa ra cu hỏi cũng nhu vậy.
Nếu ni phạm ột-sắc-ngật-l-đa thứ nhất, khng phải thứ hai cho đến cuối cng cũng như vậy.
Nếu ni phạm ban đm, khng phạm ban ngy; hoặc ni phạm ban ngy, khng phải ban đm; hoặc ni trn đường, khng phải bn lề; hoặc bn lề, khng phải trn đường; hoặc ni khi đi, khng phải khi đứng; hoặc ni khi đứng, khng phải khi đi; hoặc ni khi đứng, khng phải ngồi; hoặc ni khi ngồi, khng phải đứng; hoặc ni ngồi, khng phải nằm cũng như trn.
B-s ny trnh by sự việc như trn, chng Tăng phải hỏi đầy đủ. Nếu người ny trnh by việc sau mu thuẫn với việc trước, như vậy l khng xc định, khng được ghi nhận lời ni của người ny.
Nếu Tăng gi hỏi xong, họ trả lời khng mu thuẫn nhau th nn hỏi rằng:
"Ngay khi thấy họ phạm, họ biểu hiện tướng g, pht biểu lời ni g, hnh động với th g?".
Nếu ni đng, l phạm Tha-thắng, chng Tăng phải đuổi người phạm ra rồi mới tc php ty .
Nếu ni phạm Tăng-gi-phạt-thi-sa th nn tạm thời để việc ny lại, tc php ty trước.
Nếu ni phạm Ba-dật-để-ca, ề-x-ni, cho đến ột-sắc-ngật-l-đa th phải pht lộ sm hối trước, sau đ ty .
ến ngy mười lăm khi ty , nhiều chng cựu tr B-s tập họp lại một chỗ, đủ năm người trở ln th tiến hnh ty . Trường hợp c một t B-s cựu tr khng tập họp đến, B-s ty tự nghĩ: "y c B-s khng tập họp đến" , do đ họ sinh nghi: "Chng ta khng chờ họ đến, vẫn tiến hnh ty ngay, khng biết c thnh khng?".
Sau khi nghi ngờ như vậy, họ vẫn ty . Sau đ số t B-s kia đến, chng Tăng phải ty lại. Người ty trước bị tội vượt php, v phi php vậy.
Ngoi ra, như đ trnh by ở phần trưởng tịnh.
Cụ thọ Ba Ly bạch Phật:
- ại đức Thế tn! C B-s an cư, khi tc php ty , hỏi trong chng ny khng c người tranh đấu, người gy ồn o, người ưa chất vấn, người thường đến nh vua quan, người cấm đon người khc, người cử tội phi php... đến tr xứ ny; cc B-s trong hiện tiền l người tm qu th khng c g phải ni. Nhưng c những người c ưa tranh đấu đến, khng biết phải lm ty như thế no?
Phật dạy Ba Ly:
- Nếu c người c như vậy đến đột ngột, nn hai ba người đến tiểu cương giới trường, tự lm ty . ược vậy th tốt, nếu khng được vậy, nn ra đn tiếp họ, đỡ lấy y bt, thăm hỏi với những lời ha nh.
Sau khi bố tr cho họ ở trong phng ring, hy cng nhau gấp lm ty . ược th tốt, nếu khng được, nn để cho họ tắm rửa nếu họ đi tắm rửa.
Nn sai một người thuyết php, khi họ nghe php nn gấp lm ty . ược th tốt, nếu khng được nn kết tiểu cương giới để lm trưởng tịnh.
B-s kia nn hỏi:
"Hm nay ty , tại sao cc người lm trưởng tịnh?"
Vị kia nn trả lời rằng:
"Qu vị l B-s khch, nn biết rằng chng ti l người cựu tr, tự c php tắc ring".
B-s khch trả lời:
"ng vậy".
Sau đ cng nhau trưởng tịnh.
Sau khi trưởng tịnh, chờ họ đi khỏi, lại cng nhau ha hợp lm ty ring.
C tr xứ khi ty , c B-s bệnh ở trong phng khng đến, khng biết phải tc php ty như thế no, nn bo cho họ biết:
"Nếu ai đến được th nn đến, ai khng thể đến được th đưa dục ty đến" , bằng cch sai người đến chỗ B-s bị bệnh, bảo rằng:
"ng nn đến chỗ ty ".
Nếu họ đi được th tốt, nếu khng đi được th phải dữ dục ty .
Khi ty , c bốn việc xảy ra:
- Hoặc hữu sự v nhn
- Hoặc hữu nhn v sự
- Hoặc hữu sự hữu nhn
- Hoặc v sự v nhn.
Thế no l hữu sự v nhn?
- Khi ty c người khng hiểu, bản tnh ngu si, khng biết r việc tốt, cũng khng biết lm việc thiện. Nếu ở gần tr xứ thin thần hoặc hướng về tr xứ thin thần, hoặc c phụ nữ v đồng nữ, ho?c chửi mắng thin thần với những lời c khẩu, hoặc lm việc bất tịnh, hoặc thin thần tức giận đến tận cửa cha ni:
"Ny hiền thủ, người đ hnh động bất thiện, thật khng như php! Ny cc hiền thủ, chẳng lẽ cc vị được php lm những việc như vậy, như vậy.... hay sao?"
Nhưng thin thần khng nu cụ thể tn người c lỗi. y gọi l hữu sự v nhn (c sự khng người).
Thế no l hữu nhn v sự?
- Khi ty , như ni ở trước, thin thần tức giận, đến cửa cha ni rằng: "Ny B-s, tn... c phạm lỗi với ta" , nhưng khng ni l tội lỗi g cả. y gọi l hữu nhn v sự (c người, khng sự)
Thế no l hữu sự hữu nhn?
- Nghĩa l ni ln tội lỗi cụ thể v tn người phạm. y gọi l hữu sự hữu nhn (c sự, c người).
Thế no l v nhn v sự?
- Khng c cả hai trường hợp c v khng.
y gom lại thnh bốn trường hợp.
CĂN BẢN THUYẾT NHẤT THẾ HỮU BỘTỲ NẠI DA
TY SỰ
|