LUẬN TỐI THƯỢNG THỪA

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

S�́ 2011

LUẬN TỐI THƯỢNG THỪA
Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn
H�a Thượng Th�ch Thanh Từ dịch

Người muốn tiến đến đạo th�nh, hiểu ngộ chơn t�ng (Thiền t�ng) cần phải luận r� về �tu t�m�. Nếu kh�ng g�n giữ t�m thanh tịnh th� tất cả hạnh kh�ng do đ�u nhận thấy. Mong c�c thiện tri thức c� bi�n ch�p, dụng t�m đừng để sai lạc, e l�m lầm những người sau.

Ph�m người tu cần phải biết bản thể, ch�nh nơi th�n t�m nầy xưa nay thanh tịnh, kh�ng sanh kh�ng diệt, kh�ng c� ph�n biệt, t�m tự t�nh thanh tịnh vi�n m�n l� bổn sư, vượt hơn niệm mười phương chư Phật.

Hỏi : L�m sao biết t�m m�nh xưa nay thanh tịnh?

Đ�p :Kinh Thập Địa n�i: �Trong th�n ch�ng sanh c� Phật t�nh Kim cang, v� như mặt trời tr�n đầy s�ng suốt kh�ng ngăn ngại. Chỉ v� bị m�y đen ngũ ấm che đậy, như ngọn đ�n để trong b�nh, �nh s�ng kh�ng thể chiếu soi. Th� như thế gian t�m hướng m�y m� đều dậy, khắp nơi đều tối tăm. Mặt trời đ�u c� tan hoại, tại sao kh�ng c� �nh s�ng? A�nh s�ng nguy�n kh�ng hoại, v� bị m�y m� che. T�m thanh tịnh của tất cả ch�ng sanh cũng như thế. Chỉ v� bị m�y đen vin theo vọng niệm phiền n�o v� c�c kiến chấp che đậy. Nếu hay giữ t�m lắng lặng, vọng niệm kh�ng sanh th� ph�p niết b�n tự nhi�n hiển hiện�. Cho n�n biết, T�m m�nh xưa nay thanh tịnh.

Hỏi : L�m sao biết T�m m�nh xưa nay kh�ng sanh diệt?

Đ�p : Kinh Duy Ma n�i: �Như kh�ng c� sanh, Như kh�ng c� diệt�. Như l� Chơn như Phật t�nh tự t�nh thanh tịnh. Thanh tịnh l� nguồn của t�m. Chơn như vốn kh�ng từ duy�n sanh. Lại n�i: �Tất cả ch�ng sanh đều Như, c�c hiền th�nh cũng Như�. Tất cả ch�ng sanh l� ch�ng ta vậy. C�c hiền th�nh tức l� chư Phật vậy. Danh tướng tuy kh�c, chơn như ph�p t�nh nơi th�n đều đồng. Kh�ng sanh kh�ng diệt n�n n�i đều �Như�. Thế l�, biết T�m m�nh xưa nay kh�ng sanh kh�ng diệt.

Hỏi : Sao gọi T�m m�nh l� bổn sư ?

Đ�p : Chơn t�m nầy sẳn c�, kh�ng từ ngo�i đến, kh�ng r�ng buộc trong ba đời (qu� khứ, hiện tại, vị lai). Chổ ch� th�n kh�ng g� hơn tự giữ T�m nầy. Nếu người biết t�m, giữ t�m ắt đến bờ kia. Người m� t�m, bỏ t�m th� đọa tam đồ (địa ngục, ngạ quỷ, s�c sanh). Chư Phật ba đời đều lấy t�m l�m bổn sư. Luận n�i: �R� r�ng giữ t�m th� vọng niệm kh�ng khởi, tức l� v� sanh�. Cho n�n biết T�m l� bổn sư.

Hỏi : Sao n�i T�m m�nh vượt hơn niệm c�c đức Phật?

Đ�p : Thường niệm c�c đức Phật chẳng khỏi sanh tử, giữ bổn t�m m�nh th� đến bờ kia. Kinh Kim Cang n�i: �Nếu do sắc thấy ta, do �m thanh cầu ta, người ấy h�nh đạo t�, kh�ng thể thấy Như Lai�. Cho n�n n�i �giữ chơn t�m nầy vượt hơn niệm c�c đức Phật�. Vượt hơn chỉ l� lời n�i nhằm v�o sự tu h�nh v� khuy�n người, kỳ thật quả thể cứu c�nh kh�ng hai.

Hỏi : Ch�ng sanh c�ng Phật về chơn thể đ� đồng, tại sao chư Phật kh�ng sanh kh�ng diệt, thọ v� lượng kho�i lạc tự tại kh�ng ngại, ch�ng sanh ch�ng ta đọa trong sanh tử chịu c�c thứ khổ?

Đ�p : Chư Phật mười phương ngộ đạt ph�p t�nh, đều tự nhi�n chiếu s�ng nơi nguồn t�m, vọng tưởng kh�ng sanh, ch�nh niệm kh�ng mất, t�m ng� sở diệt, n�n được kh�ng thọ sanh tử. Kh�ng sanh tử n�n rốt r�o vắng lặng, cho n�n mu�n c�i vui đầy đủ. Tất cả ch�ng sanh m� chơn t�nh, kh�ng biết gốc t�m, c�c thứ vọng duy�n, kh�ng tu ch�nh niệm, n�n t�m y�u gh�t dấy khởi. Do y�u gh�t n�n hồ t�m bị bể chảy; hồ t�m bị bể chảy n�n c� sanh tử, c� sanh tử th� c�c khổ đều hiện. Kinh T�m Vương n�i: �Chơn như Phật t�nh lặn trong biển s�u thức thấy biết, ch�m đắm sanh tử kh�ng được giải tho�t�. Cố gắng l�nh hội chỗ ấy, giữ chơn t�m th� vọng niệm kh�ng sanh, t�m ng� sở diệt, tự nhi�n c�ng Phật b�nh đẳng kh�ng hai.

Hỏi : Chơn như ph�p t�nh đồng một kh�ng hai, nếu m� lẽ ra đồng m�, ngộ lẽ ra đồng ngộ, tại sao Phật gi�c ngộ bản t�nh, ch�ng sanh th� mờ tối, nhơn đ�u như vậy?

Đ�p : Từ đ�y về trước l� v�o phần bất tư ngh� (kh�ng nghĩ b�n), kh�ng phải chỗ ph�m phu đến. Biết t�m n�n ngộ, qu�n t�nh n�n m�, duy�n hợp liền hợp, n�i kh�ng thể định, chỉ tin quả quyết g�n giữ t�m m�nh. Kinh Duy Ma n�i: �Kh�ng tự t�nh, kh�ng tha t�nh, ph�p xưa kh�ng sanh, nay cũng kh�ng diệt, ngộ ph�p nầy liền l�a hai b�n v�o tr� v� ph�n biệt�. Nếu người hiểu được nghĩa nầy, chỉ khi tu biết được ph�p yếu giữ t�m l� bậc nhất.

Ở đ�y n�i giữ t�m l� cội gốc của niết b�n, l� yếu m�n v�o đạo, l� t�ng của mười hai bộ kinh, l� tổ của chư Phật ba đời.

Hỏi : Sao biết giữ chơn t�m l� cội gốc niết b�n?

Đ�p : Thể của niết b�n l� vắng lặng v� vi an lạc. T�m ta đ� l� chơn như, vọng tưởng th� đoạn, v� đoạn vọng tưởng n�n đủ ch�nh niệm, v� đủ ch�nh niệm n�n tr� tịch chiếu sanh, v� tr� tịch chiếu sanh n�n đạt tột ph�p t�nh, v� đạt tột ph�p t�nh n�n được niết b�n. Cho n�n biết giữ chơn t�m m�nh l� cội gốc niết b�n.

Hỏi : Sao biết giữ chơn t�m l� yếu m�n v�o đạo?

Đ�p : Cho đến đưa một tay l�n, lấy m�ng tay vẽ h�nh tượng Phật, hoặc tạo c�ng đức như c�t s�ng Hằng, chỉ l� Phật v� gi�o h�a ch�ng sanh kh�ng tr� huệ, tạo nghiệp được quả b�o th� thắng ở đời sau v� g�y nhơn thấy Phật. Nếu người mong sớm th�nh Phật n�n giữ chơn t�m. Trong ba đời, chư Phật nhiều v� lượng v� bi�n, nếu c� một vị kh�ng giữ chơn t�m m� th�nh Phật, ho�n to�n v� l�. Cho n�n Kinh n�i: �Cột t�m một chỗ, kh�ng việc g� chẳng xong�. Thế n�n biết giữ chơn t�m l� yếu m�n v�o đạo.

Hỏi : Sao biết giữ chơn t�m l� t�ng của mười hai bộ Kinh?

Đ�p : Ở trong tất cả Kinh, Như Lai n�i tất cả tội phước, tất cả nh�n duy�n quả b�o, dẫn tất cả n�i s�ng quả đất cỏ c�y v.v.. c�c thứ tạp vật, đề ra th� dụ nhiều v� lượng v� bi�n, hoặc hiện thần th�ng v� lượng c�c thứ biến h�a, chỉ l� v� Phật gi�o h�a ch�ng sanh kh�ng tr� huệ c�c thứ t�m dục, t�m h�nh mu�n v�n sai kh�c. Thế n�n biết, Như Lai t�y cửa t�m kia dẫn v�o nhất thừa. Ch�ng ta đ� thể nhận Phật t�nh của ch�ng sanh xưa nay thanh tịnh, như mặt trời bị m�y che. Chỉ cốt r� r�ng giữ chơn t�m, m�y vọng niệm hết, mặt trời tr� huệ liền hiện. Đ�u cần học nhiều những c�i thấy biết bị khổ sanh tử, tất cả nghĩa l� v� việc trong ba đời. V� như lau gương, bụi hết �nh s�ng tự nhi�n hiện. Nay ở trong t�m v� minh m� học được, trọn kh�ng kham. Nếu hay r� r�ng kh�ng mất ch�nh niệm, trong t�m v� vi học được, ấy l� chơn học. Tuy n�i chơn học trọn kh�ng c� chỗ học. V� cớ sao? V� ta v� niết b�n cả hai đều kh�ng. Lại kh�ng hai kh�ng một n�n kh�ng c� chỗ học. Ph�p t�nh tuy kh�ng, cần phải r� r�ng giữ chơn t�m. V� hể vọng niệm kh�ng sanh, t�m ng� sở diệt. Kinh Niết B�n n�i: �Người biết Phật kh�ng n�i ph�p, ấy l� đa văn đầy đủ�. N�n biết, giữ chơn t�m l� t�ng của mười hai bộ Kinh.

Hỏi : Sao biết giữ chơn t�m l� Tổ của chư Phật ba đời?

Đ�p : Chư Phật ba đời đều từ trong t�m t�nh sanh. Trước do giữ chơn t�m, vọng niệm kh�ng sanh, t�m ng� sở diệt, sau mới được th�nh Phật. Cho n�n, biết giữ chơn t�m l� Tổ của chư Phật ba đời.

Từ đ�y trở l�n bốn c�u vấn đ�p, nếu muốn n�i rộng th� v� c�ng. Nay t�i mong �ng được tự biết bản t�m l� Phật, n�n �n cần khuy�n �ng ng�n kinh mu�n luận kh�ng hơn giữ chơn t�m, đ� l� ph�p yếu vậy. T�i cố gắng đem kinh Ph�p Hoa chỉ cho �ng, những vật đại xa, bảo th�nh, minh ch�u, diệu dược v.v... �ng tự kh�ng nhận kh�ng uống th� ngh�o khổ l�m sao hội được. Vọng niệm kh�ng sanh, t�m ng� sở diệt th� tất cả c�ng đức tự nhi�n vi�n m�n. Kh�ng nhờ cầu b�n ngo�i m� v�o biển khổ sanh tử. Ở tất cả chỗ ch�nh niệm x�t t�m, chớ th�ch c�i vui hiện tại m� gieo giống khổ đời sau, dối m�nh dối người kh�ng tho�t khỏi sanh tử. Cố gắng! Cố gắng! Nay tuy v� thường, chung gieo c�i nhơn l�nh th�nh Phật ở đời sau. Chớ để ba thời qua su�ng luống mất c�ng phu. Kinh n�i: �Thường ở trong địa ngục như dạo hoa vi�n, tại c�c đường �c như nh� cửa của m�nh�. Ch�ng sanh ch�ng ta ng�y nay như thế, kh�ng biết kinh sợ kẻ giết người (v� thường), trọn kh�ng c� t�m vượt ra. Lạ thay! Khổ thay!

Nếu c� kẻ mới học tọa thiền, y Kinh Qu�n V� Lượng Thọ ngồi ngay thẳng ch�nh niệm, nhắm mắt ngậm miệng, t�m nh�n thẳng đến trước t�y � xa gần, một ng�y tưởng giữ chơn t�m, niệm niệm chớ trụ. Kh�o điều h�a hơi thở, chớ để chợt th� chợt tế, dễ khiến người th�nh bệnh. Ban đ�m giờ ngồi thiền, hoặc thấy tất cả cảnh giới thiện �c, hoặc nhập c�c tam muội xanh, v�ng, đỏ, trắng v.v.., hoặc thấy th�n ph�t ra h�o quang s�ng lớn, hoặc thấy th�n tướng Phật, hoặc thấy c�c thứ biến h�a, chỉ biết nhiếp t�m chớ n�n đắm trước, thảy đều l� kh�ng thật, do vọng tưởng m� thấy vậy. Kinh n�i: �C�i nước mười phương đều như hư kh�ng, ba c�i hư dối chỉ l� một t�m l�m ra�. Nếu kh�ng được định, kh�ng thấy tất cả cảnh giới, cũng kh�ng n�n lấy l�m lạ, chỉ n�n trong đi đứng nằm ngồi thường r� r�ng giữ chơn t�m. Hội được th� vọng niệm kh�ng sanh, t�m ng� sở diệt, tất cả mu�n ph�p kh�ng ra ngo�i t�m m�nh. Chư Phật sở dĩ n�i rộng như thế, nhiều lời dạy bảo, th� dụ, chỉ v� ch�ng sanh hạnh hạnh kh�ng đồng, n�n khiến c� gi�o m�n sai biệt. Kỳ thật t�m mu�n bốn ng�n ph�p m�n, vị thể của h�ng Tam thừa v�o đạo, hạnh t�ng của bảy mươi hai vị hiền, chẳng qua t�m m�nh l� gốc. Nếu người hay tự biết bản t�m, niệm niệm m�i luyện chớ trụ, tức tự thấy Phật t�nh. Trong mỗi niệm thường c�ng dường chư Phật nhiều như số c�t s�ng Hằng ở khắp mười phương, mỗi niệm thường chuyển mười hai bộ Kinh. Nếu người r� được nguồn t�m nầy th� tất cả t�m nghĩa tự hiện, tất cả nguyện đầy đủ, tất cả hạnh vi�n m�n, tất cả đều xong, kh�ng c�n thọ th�n sau. Hội được th� vọng niệm kh�ng sanh, t�m ng� sở diệt, bỏ th�n n�y rồi nhứt định được v� sanh kh�ng thể nghĩ b�n. Cố gắng! Kh�ng g� lớn bằng. Lời n�i chơn thật kh�ng dối như thế rất kh� được nghe. Trong số ch�ng nhiều bằng c�t s�ng Hằng, đ�u bằng c� một người nghe m� hay thực h�nh. Trong số kiếp ức xoa [1][1] �t c� được một người thực h�nh đến cứu c�nh. Kh�o kh�o tự an tự tịnh, kh�o điều c�c căn, xem thấu nguồn t�m hằng khiến soi s�ng thanh tịnh, chớ để t�m v� k� sanh.

Hỏi : Sao gọi l� t�m v� k�?

Đ�p : Những người nhiếp t�m v� kh�ng duy�n cảnh b�n ngo�i n�n t�m th� tạm dừng ch�t �t; b�n trong khi luyện chơn t�m, t�m chưa được thanh tịnh, trong đi đứng ngồi nằm thường để � xem t�m, vẫn chưa c� thể r� r�ng thanh tịnh ri�ng soi nguồn t�m, ấy gọi l� t�m v� k�. Cũng l� t�m lậu, vẫn kh�ng tho�t khỏi bệnh lớn sanh tử.

Huống l� người trọn kh�ng giữ chơn t�m, người ấy ch�m đắm trong biển khổ sanh tử, biết ng�y n�o được ra? Thật đ�ng thương! Cố gắng! Cố gắng! Kinh n�i: �Ch�ng sanh nếu trong kh�ng ph�t l�ng th�nh, nơi ba đời d� c� gặp chư Phật như số c�t s�ng Hằng cũng kh�ng l�m được g�. Kinh n�i: �Ch�ng sanh biết t�m tự độ, Phật kh�ng thể độ ch�ng sanh�. Nếu Phật hay độ, thời qu� khứ chư Phật nhiều như số c�t s�ng Hằng, cớ sao ch�ng ta kh�ng th�nh Phật? Chỉ v� ở trong kh�ng tự ph�t l�ng th�nh, n�n phải đắm ch�m trong biển khổ. Cố gắng! Cố gắng! Cấp thiết cầu bản t�m chớ để vọng lậu.

Qu� khứ kh�ng biết, đ� qua cũng chẳng l�m g� kịp. Nay th�n hiện tại được nghe diệu ph�p, khuy�n nhau r�nh rẽ hiểu r� lời nầy, r� biết giữ t�m l� đạo thứ nhất, m� kh�ng chịu ph�t t�m ch� th�nh nguyện th�nh Phật thọ v� lượng tự tại an lạc, cứ m�i chạy theo thế tục tham cầu danh lợi, đời sau đọa trong địa ngục lớn chịu c�c thứ khổ n�o, đem c�i g� thay thế? L�m sao? L�m sao? Cố gắng! Cố gắng! Chỉ hay mặc �o r�ch, ăn cơm hẩm, r� r�ng giữ chơn t�m, giả vờ người ngu kh�ng hiểu lời n�i, �t tổn kh� lực m� được hiệu dụng, ấy l� người đại tinh tấn.

Người thế gian m� lầm kh�ng hiểu l� nầy, trong t�m v� minh l�m nhiều việc gian khổ tu c�c tướng l�nh, mong được giải tho�t m� trở lại sanh tử. Nếu người r� r�ng kh�ng mất ch�nh niệm m� cứu độ ch�ng sanh, ấy l� Bồ t�t hữu lực. N�i tha thiết với c�c �ng: �giữ T�m l� bậc nhất�, nếu kh�ng si�ng năng giữ t�m, thật l� người qu� ngu. Chẳng những một đời hiện tại chịu khổ, m� c�n mu�n kiếp sau n�y mang họa.

Kh�ng biết lời g� để dặn d� �ng, nầy: b�t phong thổi chẳng động, thật l� n�i tr�n bảo vậy. Nếu người biết quả thể, đối với vạn cảnh khởi t�c dụng nhiều như c�t s�ng Hằng, biện luận như nước chảy, hợp bệnh cho thuốc, m� hay vọng niệm kh�ng sanh, t�m ng� sở diệt, thật l� bậc đại trượng phu xuất thế, khi Như Lai c�n tại thế khen ngợi kh�ng dứt. T�i n�i lời nầy l� ch� t�m khuy�n �ng: �Kh�ng sanh vọng niệm, t�m ng� sở diệt�, ấy l� kẻ xuất thế vậy.

Hỏi : Thế n�o l� t�m ng� sở diệt?

Đ�p : L� c� một ch�t t�m cho ta hơn người, tự nghĩ ta hay như thế, v� t�m ng� sở ấy l� bệnh trong niết b�n. Kinh Niết B�n n�i: �Th� như hư kh�ng hay dung vạn vật, m� hư kh�ng nầy kh�ng tự nghĩ ta hay h�m dung như thế�. Th� dụ nầy để n�i t�m ng� sở diệt tiến v�o Kim Cang Tam Muội.

Hỏi : C�c người tu cầu chơn thường vắng lặng, chỉ ưa c�i thiện th� v� thường ở thế gian, kh�ng ưa c�i thiện diệu l� nghĩa đế thứ nhất chơn thường, l� nầy chưa thấy. Chỉ thấy: (1) người muốn ph�t t�m duy�n nghĩa (duy�n theo l� kinh), b�n lo t�m x�t biết khởi l�n l� t�m lậu; (2) muốn qu�n t�m th� trụ nơi mờ mịt v� minh, lại kh�ng hợp l�; (3) muốn kh�ng dừng t�m, kh�ng duy�n nghĩa, tức l� �c thủ kh�ng, tuy thọ th�n người m� l�m hạnh s�c sanh. Khi ấy, kh�ng c� phương tiện định huệ, kh�ng thể hiểu r� thấy được Phật t�nh, ch�nh l� chỗ người tu ch�m đắm. Nếu v� chỉ dạy vượt đến v� dư niết b�n, xin chỉ cho chơn t�m?

Đ�p : Hội th� l�ng tin đầy đủ, ch� nguyện th�nh tựu, t�m an ổn y�n lặng. Nếu chưa hội, lại một lần nữa dạy �ng kh�o tự th�n t�m y�n lặng; tất cả kh�ng duy�n theo c�i g�, ngồi ngay thẳng ch�nh niệm, kh�o điều h�a hơi thở, x�t lại t�m nầy kh�ng ở trong, kh�ng ở ngo�i, kh�ng ở khoảng giữa, an ổn như như. Qu�n được y�n lặng thuần thục th� thấy r� d�ng t�m thức nầy tr�i chảy như gi�ng nước, s�ng nắng li�n tục chẳng dừng. Khi thấy thức nầy chỉ l� kh�ng ở trong, kh�ng ở ngo�i, an ổn như như, qu�n được y�n lặng thuần thục th� xoay lại ti�u dung l�ng đứng rỗng lặng, thức tr�i chảy nầy nhẹ nh�ng tự diệt. Diệt được thức nầy rồi l� diệt được c�i chướng hoặc trong ch�ng Bồ t�t bậc Thập địa. Thức nầy diệt được rồi t�m kia liền l�ng lặng trong sạch s�ng sủa an l�nh, t�i kh�ng thể n�i hết h�nh trạng của n�. �ng muốn biết r� lấy Kinh Niết B�n trong quyển thứ ba phẩm Kim Cang Th�n v� Kinh Duy Ma quyển thứ ba phẩm Kiến A S�c Phật, t�m ch�n chắn thong thả xem x�t thật kỹ sẽ thấy. Nếu người nầy trải l�u thật được thuần thục hay khi đi đứng ngồi nằm v� đối với ngũ dục, b�t phong kh�ng mất t�m ấy, người đ� hạnh thanh bạch đ� lập, việc l�m đ� xong, cứu c�nh kh�ng thọ th�n sanh tử. Đ�y l� người tu m�i luyện Phật t�nh. Chớ lấy l�m lạ th�n nầy sao kh�ng được tự tại? Kinh n�i: �Thế gian chỗ kh�ng c� Phật trụ, Bồ t�t kh�ng được diệu dụng, cốt tho�t khỏi b�o th�n nầy. Ch�ng sanh đời qu� khứ căn c� lợi độn [1][1] kh�ng thể ph�n x�t. Bậc thượng th� trong khoảng một niệm. Bậc hạ th� v� lượng kiếp. Nếu khi c� lực, t�y t�nh ch�ng sanh khởi thiện căn Bồ t�t, tự lợi lợi tha trang nghi�m c�i Phật. Cần phải hiểu r� tứ y [1][1] mới c�ng tột tướng thật. Nếu y văn chấp th� mất chơn t�ng. C�c tỳ kheo! C�c �ng học xuất gia tu h�nh, xuất gia l� ra khỏi ngục sanh tử, ấy gọi l� xuất gia. Ch�nh niệm đầy đủ tu h�nh được th�nh, cho đến cắt từng m�ng th�n nầy, khi mạng sắp chết cũng kh�ng mất ch�nh niệm, liền được th�nh Phật�.

Đệ tử (Luận chủ tự xưng) từ trước đến đ�y bi�n tập luận nầy thẳng do t�n t�m y văn nhận nghĩa n�i như thế, thật kh�ng phải r� r�ng chứng biết. Nếu c� tr�i th�nh l� xin s�m hối trừ diệt. Nếu hợp với Phật đạo, hồi hướng cho ch�ng sanh nguyện đều biết bản t�m nhất thời th�nh Phật. Người nghe cố gắng sau nầy sẽ th�nh Phật, nguyện hiện tiền độ m�n đồ của t�i.

Hỏi : Luận nầy từ đầu đến cuối đều hiển b�y t�m m�nh l� đạo, chưa hiểu trong hai m�n quả, hạnh nhiếp thuộc m�n n�o?

Đ�p : Luận nầy hiển b�y Nhầt thừa l�m t�ng, nhưng ch� � n� l� tại đường m�, hiểu th� tự khỏi sanh tử, mới hay độ người, n�i thẳng tự lợi kh�ng n�i lợi tha, nhiếp thuộc về hạnh m�n.

Nếu c� người y văn tu h�nh th� hiện đời th�nh Phật. Nếu t�i n�i dối �ng th� đời sau sẽ đọa trong mười t�m địa ngục, chỉ trời đất m� thề vậy. Nếu kh�ng tin t�i th� đời đời bị hổ lang ăn.

LUẬN TỐI THƯỢNG THỪA

�

�