KINH TRUNG BỔN KHỞI 2Q

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

[中文|�ENGLISH]

Quyển Thượng� ��Quyển Hạ

S�́ 0196

KINH TRUNG BỔN KHỞI

( C�n một t�n l� Tứ Bộ Tăng � R�t ra từ bộ Trường A H�m )

- H�n dịch:� �ời Hậu H�n, T�y Vức sa m�n ��m Quả v� Khương Mạnh Tường

�- Việt dịch:Th�ch Ch�nh Lạc

---o0o---�

QUYỂN THƯỢNG

1.- PHẨM CHUYỂN PH�P LU�N .

T�n giả A Nam n�i:

Trước đ�y t�i từng theo hầu đức Phật, nghe như vầy:

Một thời đức Phật ở dưới gốc c�y Nguyện Kiết, đạo tr�ng Thiện Thắng, nước Ma Kiệt �ề, c� oai đức h�ng mạnh h�ng phục c�c ma, gi�c huệ thần tịnh, tam đạt v� ngại, độ 2 người kh�ch bu�n, l� �ề Vị v� Ba Lợi, trao cho họ ba quy y, rồi truyền năm giới, l�m Thanh�t�n-sĩ . Bởi ng�y xưa, c� đức Phật đầu ti�n t�n l� �ịnh Quang, ta nhờ lễ b�i danh hiệu đức Phật n�y, n�n đức Phật ấy thọ k� rằng:

- Về sau, 91 kiếp nữa, người sẽ th�nh Phật t�n l� Th�ch Ca Văn, hiệu l� Như Lai Ch� Chơn, �ẳng Ch�nh� Gi�c, Minh hạnh th�nh, Thiện Thệ Thế gian-giải, V� thượng sĩ, �ạo ph�p-ngự, Thi�n-nhơn-sư, Phật, Ch�ng hựu, cứu độ người đời như ta hiện nay vậy. Từ ấy đến nay ta tu tập bổn t�m, tu lục độ đến chổ tột c�ng, t�ch lủy c�ng hạnh với ph�p tu tứ đẳng (Từ, Bi, Hỷ, Xả) kh�ng mệt mỏi, vạn hạnh đặc th�, nhẫn khổ v� lượng, c�ng đức b�o �n kh�ng hề thiếu s�t, nhờ ph�t khởi đại nguyện m� kết quả vi�n th�nh.

�ức Thế T�n� nghĩ rằng:

- Ta đ� ph�t t�m thệ� nguyện: V� c�c quần sanh, Phạm Thi�n �ế Th�ch đến thỉnh ph�p, m� cam lồ mở ra, ai th�ch hợp được th� nghe trước.

Ng�y xưa ta xuất gia, tr�n đường dẫn đến phạm ch�, A Lan Ca Lan, Chờ l�c ta chứng ngộ, hai người sẽ được độ trước: Nhờ nghĩ vậy n�n b�y giờ ta muốn độ họ.

Chư Thi�n v�ng theo th�nh chỉ, ở tr�n kh�ng trung thưa rằng:

- Hai vị ấy đ� mất c�ch đ�y 7 ng�y rồi

�ức Phật bảo:

- Khổ thay, n�y A Lan Ca Lan, cửa cam lồ đang mở, sao ngươi kh�ng được nghe.

�ức Phật lại nghĩ rằng:

- Cam lồ đang mở ra, kế đến, ai l� người đ�ng nghe?

Uất �ầu Lam Phất l� người đ�ng nghe tiếp theo, Ng�i mới đứng dậy muốn đến đ�, chư Thi�n lại thưa rằng:

- Người n�y mới mạng chung v�o chiều h�m qua.

�ức Phật n�i:

- Người ấy m�i bị suy thối, cam lồ đang mở ra m� kh�ng được nghe, bị sanh tử qua lại, l�m sao c� thể chấm dứt sự lu�n chuyển trong 5 đường, đau khổ biết bao.

�ức Phật lại nghĩ rằng:

- Trống ph�p cam lồ vang rền cả Tam thi�n đại thi�n thế giới, ai c� thể nghe được? � Ng�y trước phụ vương ta bảo 5 người: 1) C�u L�n. 2) �i Bệ. 3)Bạt �ề. 4)Thập Lực Ca Diếp. 5) Ma Nam C�u Lợi.� Cung cấp m� l�a cho ta, hầu hạ ta khổ sở, c�ng ấy cần được b�o đền.

Khi ấy 5 người n�y đều ở tại nước Ba La Nại. Bấy giờ đức Như Lai mới từ dưới gốc c�y đứng dậy với tướng tốt oai nghi�m, h�o quang chiếu diệu thế gian, oai thần chấn động, ai thấy cũng hoan hỷ. Ng�i đi thẳng đến nước Ba La Nại, giữa đường Ng�i gặp một Phạm ch� t�n l� Ưu Hu, thấy đức Thế T�n thần diệu, n�n l�m cho �ng mừng sợ giao xen, đứng một b�n đường cất tiếng khen ngợi:

- Ng�i thật l� người oai nghi�m linh cảm, nghi dung đỉnh đạc. Ng�i thờ ai l�m thầy m� được tư dung như vậy?

�ức Phật v� Ưu Hu n�i b�i tụng:

- Nhờ được t�m ch�nh gi�c

Kh�ng ly kh�ng nhiễm �

Hết thọ, ph� lưới dục

Tự nhi�n, kh�ng c� thầy

Ta tu h�nh, kh�ng thầy

Quyết ch�, kh�ng bạn lữ

T�ch lũy đến th�nh Phật

Nhờ đ� th�ng Th�nh �ạo!

Ưu Hu hỏi đức Phật C� ��m:

- Ng�i đi về đ�u?

�ức Phật n�i với Phạm Ch�:

- Ta muốn đến nước Ba La Nại, đ�nh trống ph�p cam lồ, chuyển ph�p lu�n v� thượng m� c�c th�nh nh�n trong ba c�i chưa từng chuyển ph�p lu�n, l�m cho mọi người đều nhập N� ho�n như ta h�m nay vậy .

Ưu Hu rất vui mừng n�i:

- L�nh thay, l�nh thay! Như lời C� ��m n�i, xin Ng�i mở cam lồ, như vậy m� thuyết ph�p.

Bấy giờ đức Như Lai liền đến dưới gốc c�y nơi vườn Nai chỗ của Cổ Ti� Nh�n, nước Ba La Nại, Ng�i đến chổ 5 người kia .

Năm người ấy từ xa tr�ng thấy đức Phật đi đến, họ c�ng nhau nghị luận rằng:

- Ch�ng ta cần khổ, xa l�a nh� cửa, leo n�i vượt đ�o c� c�ng cực khổ, ch�nh l� v� để cung cấp m� l�a cho người n�y, song vị ấy kh�ng thể chịu nỗi, nh�n v� bị ma chiến bại, cho n�n mới mềm yếu trốn tr�nh như thế. V� vậy nay vị ấy đến đ�y, một hạt m�, hạt l�a m� kh�ng chịu nổi, lại đi cầu ăn th� l�m sao c� thể th�nh đạo được? Ch�ng ta chỉ n�n trải t�a ngồi ra đ�, nhưng kh�ng quỳ, kh�ng hỏi han chi cả. Khi bị đối xử tệ như v�y chắc chắn vị ấy phải tụ bỏ m� đi.

Bấy giờ đức Thế T�n v� 5 người n�y hiện đạo thần h�a, l�m cho họ h�n hoan, sung sướng bất gi�c đứng dậy đảnh lễ, hầu hạ Ng�i như trước, �ức Phật bảo 5 người ấy:

- C�c ngươi c�ng nhau b�n luận l� kh�ng được đứng dậy, v� sao nay lại đảnh lễ?

Họ đều thưa rằng:

- Ch�ng t�i ngồi ở đ�y l� v� Tất �ạt, n�n phải trải qua c�c thứ cần khổ. Vua Duyệt �ầu ��n bạo nghịch v� đạo l� do Ng�i đ�.

�ức Phật bảo 5 người ấy:

- C�c người đừng n�n coi thường bậc� V�-thượng-ch�nh-chơn. Như Lai b�nh đẳng gi�c, l� bậc V�-thượng-ch�nh-gi�c, kh�ng n�n c� � sanh tử đối với Ng�i. V� sao c�c ngươi lại lại đối với ta m� lại n�i t�n của cha ta?

Ng�i lại bảo 5 người:

- C�c ngươi h�y xem th�n của ta c� giống như l�c ở dư�i gốc c�y trước đ�y chăng?

Năm người kia đ�p rằng:

- L�c ấy Ng�i tiều tụy, nay lại s�ng lạng, Nhưng khi ấy Ng�i ở dưới gốc c�y, ngồi ngay thẳng mắt nhắm, ng�y ăn một hạt m�, hạt l�a, m� c�n gọi l� chẳng phải đạo, huống chi nay Ng�i v�o nh�n gian, th�n, miệng muốn ăn muốn mặc g� t�y th�ch, sao gọi l� đạo được?

�ức Phật bảo 5 người ấy:

- Thế gian c� hai việc, l�m cho bị x�m lấn khinh thường.

Những g� l� hai? � �� l� s�t sanh, d�m dật, dựa v�o sự gi�u c�, tham dục; ngh�o kh�, lao khổ, b�n trong kh�ng c� đạo t�ch. Kh�ng c� 2 việc n�y, chẳng phải l� chơn đạo nh�n sao? � Ta đối với 96 học thuật cũng kh�ng xả bỏ, hướng v�o trung đạo kh�ng vướng v�o hai cực đoan. V� sao hướng v�o trung đạo m� được gi�c huệ hạnh, đạt được c�c tr�, ngộ lục th�ng đầy đủ 8 ch�nh hạnh?

- �� gọi l� hướng v�o trung đạo, an tr� ở N� ho�n vậy .

�ức Phật n�i ph�p ấy, nhưng năm vị kia vẫn chưa hiểu, ba người đi khất thực, th� hai người ở nh� c�ng dường. �ức Phật thuyết ph�p cho hai người nghe:

- Sắc l� khổ, tất cả c�c tai hoạn, đều do sắc dục m� ra, vạn vật đều v� thường, con người cũng kh�ng thường trụ. Giống như nh� huyễn thuật, � muốn l�m tr� biến h�a, nhưng kẻ ngu thấy vậy th� �i luyến, tham đắm kh�ng nh�m ch�n. Nhưng nh� huyễn thuật qu�n biết sự huyễn h�a ấy, cho n�n kh�ng nhiễm � kh�ng đắm trước. V� sao vậy? � V� n� l� giả chứ kh�ng phải chơn.

�ức Phật v� hai người ấy n�i b�i kệ:

- T�m bu�ng lung dục hạnh

Gốc tham dục th�m s�u

Tham đắm th�m o�n, họa

L�a dục kh�ng tai họan.

Ba người ở nh� c�ng dường, hai người đi khất thực Ng�i n�i cho họ nghe:

- Tham l� khổ, n� l�m cho th�ch điều lợi, cầu vinh hoa người ngu m� đắm đuối, đưa đến sự t�c hại v� thất đức, đều do nơi tham: mừng giận, được mất, kẻ tham dục kh�ng nh�m ch�n v� tư lợi n�n c� sự nguy khốn, sự vật như� m�y bay. Khi gi� bệnh chết đến, chẳnh c� g� m� chẳng ph�n t�n. Giống như người nằm mộng, thức dậy chẳng thấy g� cả. Người tr� tuệ c� thể bỏ tham mới được an ổn lớn.

�ức Phật v� ba người ấy n�i b�i kệ:

- � tham dục l� mộng

T�m kh�ng ch�n l� mộng

Dứt tham, bỏ cầu lợi

Kh�ng c�n ưu sầu nữa.

Bấy giờ đức Thế T�n nh�n thuyết ph�p rộng r�i, theo thứ lớp, 5 người liền hiểu đạo, xin l�m đệ tử.

�ức Phật bảo:

- Thiện lai tỳ kheo!

Họ đều� th�nh sa m�n. �ức Phật bảo:

- N�y Tỳ kheo, c� hai việc nếu l�m phải rơi v�o chỗ thấp k�m. Một l� nghĩ đến sắc dục, kh�ng c� t�m thanh tịnh. Hai l� do �i dục m� tham trước, kh�ng thể l�m cho t�m � thanh tịnh. Hai việc l�m đ� khiến con người rơi v�o t� hạnh sanh ra kh�ng gặp Phật, chống tr�i l�a xa chơn đạo. Nếu ai c� thể đoạn trừ tham, tinh tấn tu h�nh s�ng suốt, người ấy c� thể đắc đạo N� Ho�n. Kẻ học đạo trước ti�n phải biết Tứ �ế. Sao gọi l� Tứ �ế?

- �� l�: 1) Khổ. 2) Tập. 3) Tận. 4) Nhập đạo. Như vậy, n�y Tỳ kheo, tiếp theo phải giữ gi�c huệ, một l�ng nghĩ đến Thiền, nhận r� sự b�o ứng của đạo. Ph�p nh�n đ� s�ng, liền hiểu bốn đế ấy, lần lần nhập v�o d�ng Dự Lưu.

Sao gọi l� Khổ?

- �� l� sanh khổ, gi� khổ, bệnh khổ, chết khổ, ưu bi n�o l� khổ, �n �i xa l�a l� khổ, o�n th� gặp nhau l� khổ, cầu mong kh�ng được l� khổ. T�m lại, từ năm ấm m� chấp thủ l� khổ.

Sao gọi l� Tập?

- Do �i trước tập hợp, nếu kh�ng c� �i trước th� cũng kh�ng tập.

Sao gọi l� Tận?

- Do Tr� gi�c đoạn diệt �i, n�n kh�ng �i, kh�ng niệm, m� được gi�c ngộ.

Sao gọi l� Nhập đạo?

- �� l� B�t ch�nh đạo: 1) Ch�nh kiến. 2) Ch�nh lợi. 3) Ch�nh ng�n. 4) Ch�nh h�nh. 5) Ch�nh mạng. 6) Ch�nh tri. 7) Ch�nh tr�. 8) Ch�nh định.

�� l� Khổ, Tập, Tận, �ạo. Chơn đế l� v� sanh, v� v� sanh cho n�n v� tử. V� v� tử cho n�n v� bệnh, v� v� bệnh cho n�n v� tử, v� v� tử cho n�n kh�ng khổ đau, v� kh�ng khổ đau cho n�n được tốt l�nh v� thượng, hướng đến N� Ho�n. Bấy giờ đức Như Lai liền n�i b�i tụng:

- �ạo m�u kh�ng qua lại

Huyền vi, thanh diệu chơn

Kh�ng tử cũng kh�ng sanh

Ch�nh đ� l� N� Ho�n

N� tịch tịnh v� thượng

Rốt r�o kh�ng tạo t�c

Tuy c�i trời c� đẹp

Nhưng kh�ng bằng N� Ho�n.

Ng�i thuyết ph�p như vậy. Năm người l� C�u L�n....., liền được ph�p nh�n.

�ức Phật hỏi:

- N�y C�u L�n, ngươi hiểu chưa?

T�n giả đứng dậy thưa rằng:

- Bạch Thế T�n, con chưa hiểu.

�ức Phật lại bảo:

- N�y C�u L�n ở thời qu� khứ l�u xa về trước, c� mọt vị vua t�n l� �c Sanh, �ng ta đem c�c kỷ nữ v�o n�i vui chơi, ra lệnh quan thuộc hạ đứng dưới ch�n n�i, �ng ta chỉ dẫn c�c kỷ nữ theo, từ từ đi l�n đỉnh n�i, l�c ấy nh� vua rất mệt mỏi n�n nằm nghỉ, c�c kỷ nữ ấy để nh� vua ở lại, c�n họ th� đi h�i hoa. Họ thấy một vị đạo nh�n ngồi ngay thẳng dưới gốc c�y, n�n trong l�ng h�n hoan đều đến để đảnh lễ. Vị đạo nh�n cầu nguyện cho họ:

- C�c c� h�y đến đ�y! Ng�i bảo họ ngồi xuống, Ng�i thuyết ph�p cho họ nghe.

Khi nh� vua tỉnh giấc đi t�m c�c kỷ nữ, thấy họ đang ngồi trước vị đạo nh�n ấy, n�n trong l�ng đố kỵ, sanh ra �c t�m liền hỏi đạo nh�n:

- Tại sao ngươi dụ dỗ c�c kỷ nữ của ta? Ngươi l� người g� m� ngồi ở đ�y?

�ạo nh�n biết � của vua hung bạo, độc hại, n�n đ�p rằng:

- T�i l� người nhẫn nhục!

Nh� vua liền r�t kiếm chặt đứt 2 tay của đạo nh�n, rồi hỏi tiếp:

- Ngươi l� người g�?�

Ng�i đ�p:

- Quả thật t�i l� người nhẫn nhục!

Nh� vua lại cắt tai v� mũi của đạo nh�n. Nhưng t�m của đạo nh�n vẫn ki�n cố bất động, Ng�i vẫn n�i: T�i l� người nhẫn nhục .

Nh� vua thấy nhan� sắc của nh� vua kh�ng di động, mới giật m�nh đến trước s�m hối lỗi lầm. �ạo nh�n bảo nh� vua:

- Nay Ng�i v� nũ sắc n�n đ� d�ng dao cắt đứt th�n m�nh của ta. Nhưng sự nhẫn của ta như mặt đất, chắc chắn ta sẽ được quả b�nh đẳng ch�nh gi�c. Ta sẽ d�ng nhất thiết tr� để đoạn trừ sanh tử cuả Ng�i.

Nh� vua suy nghĩ m�nh tội nặng, chắc chắn phải g�nh� lấy tai ương� dữ dội mới đập đầu xuống đất, xin Ng�i tha tội.

�ạo nh�n bảo nh� vua:

- Nếu ta quả thật l� người nhẫn nhục, m�u trong th�n ta sẽ biến th�nh sữa, l�m cho những chổ bị đứt sẽ l�nh lại như xưa!

��ng như lời Ng�i n�i, sữa chảy ra v� th�n h�nh lại b�nh phục như xưa.

Nh� vua thấy sự chứng minh về đức nhẫn đ� của Ng�i, mới mong Ng�i cứu tế, lại n�i lời ch�n t�nh rằng:

- Nếu như Ng�i thật sự th�nh đạo xin Ng�i độ cho con trước ti�n.

�ạo nh�n đ�p rằng: - Xin v�ng.

Nh� vua liền hết m� muội, c�o từ trở về cung.

�ức Phật bảo C�u L�n:

- Vị đạo nh�n nhẫn nhục l�c ấy ch�nh l� th�n của ta. C�n vua �c Sanh l�c đ� ch�nh l� C�u L�n vậy.

N�y C�u L�n! Ngươi đ� hiểu chưa? L�c ấy C�u L�n bạch đức Phật:

- Con rất hiểu, bạch Thế T�n!

Khi đức Phật thuyết b�i ph�p ấy xong, C�u L�n..... 5 người, được lậu tận, � giải tho�t đều chứng La-h�n, v� t�m vạn chư thi�n ở tr�n đều được ph�p nh�n, ba ng�n thế giới bị chấn động mạnh.

�� l� lần đầu ti�n Như Lai ở nước Ba La Nại d�ng v� thượng ph�p lu�n cuyển cho người chưa được chuyển, cứu độ tất cả, kh�ng ai m� kh�ng vui mừng.��

2. PHẨM HIỆP BIẾN ( C�n Gọi Thiện Lai )

Bấy giờ ở trong th�nh Ba la nại c� một trưởng giả t�n l� A Cụ Lợi, �ng ta c� một người con t�n l� D� D� (nước Tấn gọi l� Bảo Xứng) l�c 24 tuổi, Xứng sanh điều kỳ lạ, c� đ�i guốc bằng lưu ly, hể giở ch�n l�n th� liền hiện. Cha Mẹ qu� sự lạ l�ng ấy cho n�n đặt t�n l� Bảo Xứng, họ l�m cho ch�ng một ng�i nh�, chổ ở t�y theo thời tiết n�ng lạnh kh�c nhau, c� kỷ nữ vui chơi kh�ng kể ng�y đ�m. Bấy giờ v�o l�c nữa đ�m, Bảo Xứng bổng thức giấc, thấy c�c kỷ nữ đều như những th�y chết, m�u mũi chảy đầy, tay ch�n r� rời, đầy cả gian ph�ng, in như b�i tha ma, ch�ng hoảng hốt bỏ chạy ra cửa th� cửa lớn tự mở, l�c ấy đất trời tối tăm m� mịt, chỉ thấy một tia �nh s�ng, ch�ng chạy đến cửa th�nh phi� ��ng, cửa th�nh lại tự mở, �nh s�ng tỏa chiếu vườn Nai, ch�ng t�m theo �nh s�ng đi đến chỗ đức Phật, ch�ng xem thấy tướng đức Phật tốt đẹp lạ thường, s�ng l�ng, v�i vọi n�n sợ h�i đứng lại, l�c ấy ch�ng như người nữa m� nữa tỉnh cất tiếng than rằng:

- L�u nay ta ở trong ngục �n �i, bị g�ng c�m danh sắc tr�i buộc, nay ta theo đấng Thi�n t�n, h� kh�ng được giải tho�t sao?

L�c ấy đức Phật bảo:

- N�y �ồng tử! �� kh�o đến với bậc gi�c ngộ. Nơi đ�y kh�ng c� sự lo �u, c�c h�nh đầy đủ.

�ồng tử đến trước lạy dưới ch�n đức Phật rồi đứng qua một b�n. �ức Phật thuyết ph�p cho ch�ng nghe, ch�ng liền được con mắt ph�p v� cấu, l�i lại bạch đức Phật:

- Xin đức Phật cho con được l�m đệ tử.

�ức Phật n�i:

- Thiện lai Tỳ kheo.

�ồng tử liền th�nh sa m�n.

S�ng sớm c�c kỷ nữ thức giấc hoảng hốt t�m kiếm khắp nơi, k�u g�o kh�c l�c, trưởng giả hoảng sợ mới hỏi cớ sự, c�c kỷ nữ thưa rằng:

- Kh�ng biết Bảo Xứng nay ở đ�u?

Trưởng giả lo sợ, liền bảo người cỡi ngựa t�m kiếm khắp nơi. C�n trưởng giả th� cởi xe của con m�nh chạy thật mau để t�m kiếm. Con đường dẫn �ng tới một d�ng nước y�n l� Ba La Nại. Khi �ng qua d�ng nước ấy th� thấy đ�i guốc b�u của con cởi bỏ lại b�n bờ s�ng. �ng liền theo dấu ch�n đến vườn Nai. �ức Phật d�ng phương tiện, khiến cho cha con hai b�n kh�ng thấy nhau.

Trưởng giả thấy đức Phật l� bậc t�n nghi c� tướng đẹp, n�n trong l�ng mừng lo lẫn lộn qu�n mất sự cung k�nh mới hỏi đức Phật rằng:

- Con của t�i t�n l� Bảo Xứng, dấu ch�n của n� tới đ�y, vậy C� ��m c� thấy kh�ng?

�ức Phật bảo trưởng giả:

- Nếu con của �ng ở đ�y, lo g� m� kh�ng thấy.

�ức Phật thuyết ph�p cho �ng nghe:

- Sanh tử l� do si m�, sự �n �i n�o cũng c� chia ly, ph� bỏ 20 ức điều �c, liền chứng Tu �� Ho�n .

L�c ấy t�m của Bảo Xứng khai mở, liền chứng La H�n, cha con gặp nhau, t�nh �n �i mỏng dần, trưởng giả vui mừng thối lui bạch đức Phật:

- H�m nay t�m con sung sướng, trong l�ng c� hai điều vui: Một l� gặp v� hiểu ph�p n�n vui. Hai l� xa l�a �n �i n�n hoan hỷ.

Khi ấy Bảo Xứng c� 4 người bạn th�n: 1) Ph� Nhục. 2) Duy Ma La. 3) Kiều Vi�m B�t. 4) Tu ��. Họ nghe Bảo Xứng đ� l�m sa m�n, kinh ho�ng, l�ng t�c dựng đứng n�i rằng:

- Bạn của ta đức cao, tr� thấy xa, cả nước đều biết, ch�ng ta đều nương tựa v�o người ấy, nay đ� l�m sa m�n. C� lẽ đạo ấy ch�n thật mới khiến bạn của ta bổng nhi�n bỏ sự vinh lợi ở đời như thế? Họ c�ng đến gặp đức Phật, c�ng hầu thăm Bảo Xứng. Họ liền c�ng đi, thấy đức Phật, nhờ bổn hạnh nguyện đời trước của họ n�n t�m được khai mở, đầu mặt đảnh lễ, đến trước bạch đức Thế T�n rằng:

- Ch�ng con khao kh�t sự gi�o h�a của Ng�i, t�m hồn trống rỗng l�u ng�y, xin Ng�i đừng cho ch�ng con l� th� lậu, cho ch�ng con xin l�m đệ tử của Ng�i.

�ức Phật n�i:

- Thiện lai Tỳ kheo!

Tất cả đều th�nh sa m�n. Ng�i n�i về � chỉ của bổn t�m, để biểu sự thanh tịnh. Họ nghe � nghĩa m� t�m được khai ngộ liền chứng La-h�n.

Bấy giờ ở gần Ba La Nại c� huyện gọi l� �ồ, c� 50 người, nh�n c� việc đi đến nước ấy nghe Bảo Xứng, Ph� Nhục.... đều l�m sa m�n, họ đều sanh � nghĩ:

- �Những người con của c�c trưởng giả nầy ki�u ngạo, hoan lạc, tự bu�ng lung, t�i nghệ hơn đời, nhưng ch�ng thảy đều cảm sự h�a đạo, c� lẽ C� ��m l� vị thần mới khiến bọn qu� tộc kh�ng cần nghĩ đến vinh hoa� . Những người ấy đều ph�t t�m muốn đến chỗ phật. Họ c�ng đi dến vườn Nai. Nhờ bổn nguyện ứng hợp với sự h�a độ, thấy đức Phật họ liền hiểu v� xin l�m đệ tử. �ức Phật n�i:

- Thiện lai Tỳ kheo!

Họ đều th�nh sa m�n. Nhờ thuận theo những lời dạy căn bản, n�n họ mau th�nh thục ph�p yếu, hết trần cấu, tho�t khỏi tr�i buộc, đều chứng La-h�n.

Bấy giờ ở tại vườn Nai c� đ�ng người tụ hội để ăn uống ca m�a. Khi ấy c� một người nữ sắc đẹp phi ph�m, đang m�a ở trong hội ấy. Mọi người đều h�n hoan, trong l�ng rất ưa th�ch c� ta. C� g�i m�a chưa xong th� bổng nhi�n biến mất. Mọi người hỏi đức Phật:

- Vừa rồi c� một c� g�i c�ng ca m�a với ch�ng t�i, đi đến đ�y. C� ��m c� thấy n�ng chăng?

�ức Phật bảo mọi người:

- H�y tự qu�n s�t th�n m�nh, qu�n s�t người kh�c l�m g�? Sắc dục l� v� thường, c� hội hiệp th� c� chia ly, n� giống như bong b�ng, bọt nổi. Kẻ ngu luyến trước sắc dục n�n tai họa do đ� sanh ra. Th�n l� vật chứa sự khổ, ch�ng sanh ai cũng vậy.

Khi nghe xong t�m của mọi người bừng tỉnh, xin l�m sa m�n. �ức Phật đều truyền giới cho họ, dẫn cho họ thấy ch�nh đế, họ đều đắc quả ứng chơn (La h�n).

�ức Phật bảo rằng:

- N�y Tỳ kheo,� c�c ngươi h�y ra đi m� rộng độ ch�ng sanh, t�y theo chỗ thấy ph�p của mỗi người m� l�m c�y cầu, chỉ đường, rộng th� ph�p nh�n, tuy�n xướng ba đấng t�n q�i, bạt trừ �i hữu, l�m cho ai nấy đều nhập N� Ho�n. Nay ta độc h�nh đến Ưu Vi La.

C�c Tỳ kheo thọ gi�o, đầu mặt đ�nh lễ dưới ch�n đức Phật, nhiễu quanh ba v�ng, từ đ� ra đi.

3.- PHẨM H�A �Ộ CA DIẾP.

Bấy giờ đức Như Lai trở lại nước Ma Kiệt �ề, đến v�ng Ưu Vi La, buổi tối Ng�i dừng ch�n ở trong vườn Tư Nại. �ức Phật hiện �nh s�ng v�ng, chiếu thẳng v�o ng�i nh� của Phạm ch�. �ng c� 2� người con g�i, c� chị t�n l� Nan ��, c� em t�n l� Nan �� Ba La. Họ thấy �nh s�ng n�n vui mừng, liền đến chổ đức Phật, lễ b�i thỉnh Phật. �ức Phật bước v�o nh� dạy cho 2 c� g�i quy y Tam Bảo, thọ tr� 5 giới xong, đức Thế T�n dạy rằng:

- Th�n kh�ng phải l� vật sở hữu của ta, vạn vật đều trở về kh�ng.

T�m hai c� g�i khai mở, c�i đầu phụng h�nh. �ức Thế T�n nghĩ rằng: �Từ l�c ta bắt đầu học đạo đến nay l� để cứu độ ch�ng sanh l�m cho ma vương của dục giới quy phục trở về với đạo�.

Gần ở bờ s�ng Ni Lan Thuyền c� một Phạm ch� họ l� Ca Diếp, t�n l� Uất Tỳ La, đ� 120 tuổi, c� danh tiếng đồn xa, được người đời phụng thờ, k�nh ngưỡng, tu theo đạo thờ lửa, ng�y đ�m kh�ng mệt mỏi, �ng ta c� đến 500 người đệ tử hiếu học. Ca Diếp c� hai người em. T�ng sư l� anh tự cho l� m�nh đ� đắc đạo. Mỗi người đều c� đệ tử ri�ng, đều sống dưới hạ lưu của s�ng Ni Lan Thuyền. Ca Diếp tự nghĩ: �Danh tiếng của ta ng�y một cao, người trong nước đều k�nh ngưỡng. Nếu t�i nghệ m� �t ỏi th� ta dễ bị c�ng đường, nếu đ� c�ng đường th� danh cũng bại liệt. Vậy ta h�y tạo một kế hay để to�n quốc đều ngưỡng vọng�. �ng liền đi kiếm rồng, d�ng ch� thuật để đến đ� l�m một c�i nh� y�n tĩnh, m� bảo với con rồng rằng:

- Nếu c� ai khinh suất đột nhập v�o ng�i nh� y�n tĩnh n�y th� ngươi h�y ph�ng lửa phun nọc độc để ti�u diệt kẻ đ�.

Con rồng v� vậy đến ng�y tiết hội, n� thường phun lửa, cho n�n người gần kẻ xa đều n�i:

- �ạo của đại sư l� thần!

T�n giả Ca Diếp nhờ vậy m� c�ng danh ng�y một phơi phới. �ức Thế T�n nghĩ rằng: �Ng�y xưa ta xuất gia giữa đường gặp vua B�nh sa. Nh� vua c� n�i: - Khi n�o ta th�nh đạo th� độ cho nh� vua trước ti�n�.

�Ta nhờ tất cả mọi người n�n mới được đắc đạo như vầy. Nay ta qu�n s�t l�ng d�n, họ đều ngưỡng vọng Ca Diếp đ�u dễ g� m� họ liền theo ta được! Giống như quả ngọt ở tr�n c�y cao kh�ng thể ăn được. Tất cả những kh� khăn đều do con rồng m� ra cả. Trước ti�n ta phải h�ng phục n�, th� Ca Diếp sẽ theo ta. Như vậy th� đạo lớn mới c� thể gi�o h�a rộng r�i, kh�ng c�ng tận.��ức Như Lai n�i rằng:

- Mặt trời chiếu soi thi�n hạ, c� 3 đức:

�nh s�ng tỏa ra ph� trừ tăm tối, chỗ n�o cũng thấy r� r�ng.

Năm m�u xen nhau tuần tự m� chiếu soi h�nh d�ng.

L�m nở mầm mộng tinh hoa của vạn vật.

�ức Như Lai cũng c� 3 đức:

Bậc nhất thiết đại tr� chiếu trừ ngu tối.

Ng�i ph�n bố 5 đường, đ� l� nguy�n do của lời n�i v� h�nh động.

D�ng phương tiện tr� huệ để cứu tế l�m ch�ng sanh được lợi lạc v� an ổn.

Bậc Ch�ng-hựu nghĩ như vậy xong, Ng�i liền đến vườn Tư Nại v�o l�c chiều tối, đến ng�i nh� m� t�n giả Ca Diếp đ� l�m. Khi chưa đến nơi Ng�i liền hiện sắc v�ng l�n c�y cối, đất đ� đều c� sắc như v�ng r�ng.

L�c ấy người đệ tử của t�n giả Ca Diếp thấy sự biến h�a n�y, t�m động cho l� lạ, ngo�i đầu m� nh�n, từ xa thấy đức Thế T�n, �nh s�ng bao tr�m đất trời, y kh�ng biết v� sao m� c� sự mầu nhiệm ấy, mới chạy đến thưa với Thầy. Thầy tr� c�ng đi ra xem, thấy đức Thế T�n oai thần, oai nghi, rực rỡ, s�ng rạng!

Trong t�m t�n giả ca Diếp lo sợ, hồi hộp, hoang� mang kh�ng r� việc g� tự nghĩ rằng: ��y l� mặt trời m� mắt ta thấy được chăng? �� l� Thi�n nh�n sao? Mắt của vị ấy như� tia điện�. Sau đ� �ng suy nghĩ mới hiểu rằng: - �� h� kh�ng phải l� th�i tử Tất �ạt con vua Bạch Tịnh sao? . Ta thường nghe một c�ch đầy đủ rằng: - Con vua Bạch Tịnh, c� phước Th�nh vương, kh�ng th�ch sự vinh hoa, tương lai sẽ được l�m Phật. Ng�y trước ta nghe vị ấy xuất gia, c� lẽ nay đ� th�nh đạo rồi chăng?

��ức Như Lai bỗng đi đến, t�n giả Ca Diếp rất vui mừng n�i:

- Thiện lai C� ��m! Ng�i c� b�nh an chăng?

�ức Phật n�i b�i kệ n�y cho t�n giả Ca Diếp:

- Tr� giới, suốt đời an

Ch�nh t�n, chỗ ở tốt

Tr� huệ, th�n an ổn

Kh�ng l�m �c, được an.

T�n giả Ca Diếp bạch đức Phật:

- C�i mong Ng�i hạ cố oai đức, đến chỗ t�i để nhận m�n ăn đạm bạc.

�ức Phật đ�p:

- N�y Ca Diếp, đạo ph�p của chư Phật từ xưa hễ qu� ngọ th� kh�ng ăn, c� l�ng th�nh l� tốt rồi. Ta muốn nhờ một việc, ngươi c� vui l�ng chăng?

T�n giả Ca Diếp đ�p:

- Rất tiếc l� t�i kh�ng dự bị trước, mong Ng�i miễn chấp.

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

- Ta muốn t� t�c lại đ�y một đ�m, ngươi c� vui l�ng chăng?

T�n giả Ca Diếp bạch đức Phật:

- Ph�p Phạm ch� của ch�ng t�i, khi ngủ kh�ng được ở chung một ph�ng. Xin Ng�i miễn thứ điều ấy kh�ng thể được. Nếu đi ngược lại ph�p ấy th� t�nh mạng của ch�ng t�i rất nguy hiểm.

�ức Phật chỉ ng�i nh� y�n tĩnh kia hỏi:

- �� l� ng�i nh� g�?

Ca Diếp đ�p:

- Trong đ� c� thần Long, t�nh t�nh n� rất nguy hiểm hung �c. Nếu c� ai v�o ng�i nh� đ� n� liền phun lửa thi�u ch�y tức th�.

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

- H�y cho ta nghĩ ở đ�.

T�n giả Ca Diếp đ�p:

- Thật l� r�ng rợn, t�i chỉ sợ con rồng hại Ng�i m� th�i.

Năm trăm đệ tử của t�n giả thảy đều run sợ, lo thầy của m�nh chấp nhận lời đề nghị của đức Phật. Song đức Phật y�u cầu đến ba lần như vậy. T�n giả Ca Diếp trong l�ng ho�i nghi, nhưng � kh�ng d�m chống tr�i n�i:

- Chỉ sợ Ng�i bị họa m� th�i!

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

- Lửa dục trong 3 c�i ta đ� ti�u diệt được, th� con rồng kh�ng thể hại ta được.

T�n giả Ca Diếp thưa rằng:

- C� ��m l� bậc t�n đức, c� thể ở chỗ đ� được th� t�y � Ng�i.

�ức Phật liền thu oai thần, đi v�o ng�i nh� ấy.

Năm trăm người đệ tử của t�n giả Ca Diếp tin chắc l� con rồng sẽ hại Ng�i, cho n�n họ đều rơi nước mắt, tiếc thương cho bậc t�n q�y như vậy m� bị con rồng giết hại.

�ức Phật ngồi trong ng�i nh� đ� gi�y l�t th� con rồng từ trong hang đi ra. N� phun nọc độc quanh m�nh đức Phật. �ức Như Lai liền h�a những chất độc ấy th�nh những b�ng hoa. Con rồng thấy chất độc của n� biến th�nh những b�ng hoa bao quanh đức Phật, n� c�ng tức giận khạt lửa để hại Phật. Nhưng hơi n�ng lại bay ngược về ph�a con rồng l�m cho n� uất uất, sầu muộn, muốn chết, n� ngẩn đầu nh�n đức Phật, n� biết Ng�i l� bậc t�n q�y.

�ức Phật h�a một luồng gi� m�t thổi đến ph�a con rồng. Con rồng liền theo hơi m�t đ� đi đến chỗ đức Phật, Ng�i l�m cho lửa tắt, độc trừ. Con rồng liền quy y Ng�i, v�o trong b�nh b�t của Ng�i.

Bấy giờ đức Phật liền d�ng Hỏa quang (tam muội) lửa kh�i ngập trời. C�c đệ tử của t�n giả Ca Diếp, đứng thẳng để nh�n, họ thấy h�o quang của đức Phật m� tưởng l� lửa của con� rồng, cho n�n họ đều cất tiếng bi ai than thở:

- Tiếc thay cho bậc chơn nh�n đ� bị con rồng l�m hại.

Thầy tr� của t�n giả Ca Diếp hoảng sợ đồng chạy ra ngo�i để xem. Năm trăm đệ tử của t�n giả đồng t�ch Thầy họ rằng:

- Từ l�c khai thi�n lập địa đến nay, ch�ng ta chưa thấy ai vi diệu như C� ��m, Ng�i l� bậc đ�ng t�n qu�. Hận l� ch�ng ta chưa thấy Ng�i kỷ, vậy l�m sao c� thể thấy lại Ng�i được? Họ rơi nước mắt m� n�i b�i tụng:

- Dung nhan, sắc v�ng t�a

Mặt tr�n, t�c xanh biếc

�ại nh�n, trăm phước đức

Thần diệu, ứng tướng tốt

Th�n cao, một trượng s�u

C� t�m mươi vẻ đẹp,

H�o quang chiếu chỗ tối

Sao bỗng bị v� thường?!

Người đệ tử cuối c�ng của t�n giả cho rằng lửa đ� thi�u đốt đức Phật, x�t thương, ai o�n rằng:

- �ức C� ��m đ� bị hại, ta sống để l�m g�?

N�i xong liền nhảy v�o trong đống lửa ấy, nhưng anh th�y m�t mẻ, điều h�a, n�n ngo�i lại thưa với thầy m�nh:

- �ức C� ��m kh�ng hề g� cả. Ch�ng ta tưởng đ� l� lửa của cong rồng, nhưng đ�y ch�nh l� h�o quang của đức Phật!

Thầy tr� của t�n giả đang buồn rầu x�m quanh b�n nhau, đứng một b�n lắng l�ng chờ bậc �ạt Minh. Th� v�o l�c s�ng sớm đức Như Lai �m b�t bước ra khỏi ng�i nh�. T�n giả Ca Diếp hết sức vui mừng n�i:

- Bậc đại đạo nh�n vẫn c�n sống chứ? C�i g� trong b�nh b�t đ�?

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

- �� l� con dộc Long, ta đ� h�ng phục v� n� đ� thọ ph�p của ta!

Năm trăm đệ tử của t�n giả đều n�i:

- ��y l� vị Phật thần.

T�n giả Ca Diếp trong l�ng th� thầm phục đức Phật nhưng luyến tiếc tiếng tăm của m�nh.

�ức Phật bảo:

- Ngươi lại cống cao sao? �ại đạo nh�n ch�nh thật l� vị thần! Ngươi kh�ng bằng ta, v� ta đ� chứng A la h�n!

T�n giả Ca Diếp bạch đức Phật:

- Xin bậc đại đạo nh�n h�y ở lại để ch�ng t�i được c�ng dường.

S�ng sớm t�n giả dọn trai soạn, tự m�nh đến thỉnh đức Phật. �ức Phật bảo:

- Ngươi h�y đi trước, ta sẽ đến.

T�n giả Ca Diếp vừa về đến nh� th� đức Phật nhanh như người co duỗi c�nh tay, Ng�i liền đến nước Phất Vu ��i xa cả ng�n ức dặm về ph�a ��ng, lấy quả c�y t�n l� Di�m Bức, bỏ đầy cả b�t rồi trở về. T�n giả Ca Diếp chưa v�o nh� th� thấy Ng�i đ� ngồi ở s�ng tọa rồi, t�n giả Ca Diếp hỏi đức Phật:

- Thưa đại đạo nh�n, Ng�i đi đường n�o m� đến đ�y?

�ức Phật đ�p:

- Ngươi vừa đi, th� ta liền đến nước Phất Vu ��i ở phương ��ng lấy những tr�i c�y Di�m Bức n�y, nếu ăn v�o rất thơm ngon.

�ức Phật d�ng cơm xong, t�n giả Ca Diếp nghĩ rằng: �Bậc đại nh�n n�y tuy l� vị thần nhưng kh�ng bằng đạo chơn thật của ta�. S�ng sớm đến giờ ăn, t�n giả lại đến thỉnh Phật. �ức Phật bảo:

- H�y về đi, ta sẽ đến liền.

T�n giả Ca Diếp vừa trở về, đức Phật liền đến tận n�i Di�m Ph� �ề ở ph�a Nam lấy tr�i c�y Loa Lặc, chứa đầy b�nh b�t rồi trở về.

T�n giả Ca Diếp đi chưa đến nh�, th� thấy Ng�i ngồi tr�n s�ng tọa rồi.

T�n giả Ca Diếp hỏi đức Phật:

- L�m sao Ng�i lại đến trước?

�ức Phật bảo:

- Ta đi qua phương Nam, lấy quả c�y ngon n�y, hễ ăn v�o th� hết bệnh.

Sau khi đức Phật ăn xong, t�n giả Ca Diếp suy nghĩ: �Vị sa m�n n�y quả thật l� thần diệu�. S�ng h�m sau t�n giả Ca Diếp lại đến mời Phật. �ức phật bảo:

- H�y về trước đi, ta sẽ đến ngay.

�ức Phật liền đến nước C�u Na Di ở ph�a T�y, lấy tr�i c�y A Ma Lặc bỏ đầy b�nh b�t rồi trở về. T�n giả Ca Diếp chưa đến nơi th� đ� thấy đức Phật đ� đến ngồi ở s�ng tọa. T�n giả Ca Diếp hỏi đức Phật:

- Ng�i lại đi hướng n�o m� đến đ�y?

�ức Phật trả lời:

- Ta đến nước C�u Da Ni ở ph�a T�y, lấy tr�i c�y A Ma Lặc bỏ đầy b�nh b�t rồi trở về, ngươi c� thể ăn ch�ng.

�ức Phật d�ng cơm xong. T�n giả Ca Diếp lại nghĩ: �Việc của vị đại sa m�n n�y l�m quả thực l� sức của thần�. S�ng h�m sau t�n giả Ca Diếp lại đến mời đức Phật. �ức Phật bảo:

- H�y về trước , ta sẽ đến sau.

T�n giả Ca Diếp ngo�i đầu lại nh�n th� bỗng kh�ng thấy đức Phật. �ức Phật đ� đến nước Uất �ơn Việt ở ph�a Bắc lấy thứ l�a gạo tự nhi�n. T�n giả Ca Diếp đi chưa đến nh� th� thấy đức Phật đ� ngồi ở s�ng tọa.

T�n giả Ca Diếp hỏi đức Phật:

- Ng�i từ đ�u đến?

�ức Phật đ�p:

- Ta từ nước Uất �ơn Việt ở ph�a Bắc, lấy l�a gạo tự nhi�n n�y, ngươi c� thể ăn n� .

Sau khi đức Phật ăn xong, t�n giả Ca Diếp suy nghĩ:

- Vị đại ti�n nh�n n�y c� sự thần diệu như vậy.

Buổi s�ng đ�ng giờ thọ thực, đức Phật �m b�t tự m�nh đến nh� t�n giả để lấy đồ ăn rồi trở về. Khi thọ thực xong, Ng�i muốn tăm rửa, s�c miệng, nhưng kh�ng c� nước. Thi�n �ế Th�ch liền hạ xuống lấy tay chỉ mặt đất th� tự nhi�n th�nh c�i ao. T�n giả ca Diếp sau buổi trưa thong dong tản bộ th� thấy c� c�i ao, cho l� lạ mới hỏi đức Phật:

- V� sao c� c�i ao n�y?

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

- S�ng nay ta được ngươi c�ng dường cơm. Ăn xong ta muốn x�c miệng, nhưng kh�ng c� nước, Thi�n �ế Th�ch mới chỉ mặt đất biến th�nh ao nước để ta d�ng, do đ� cho n�n c� c�i ao n�y.

T�n giả Ca Diếp suy nghĩ: �Bậc đại đạo nh�n n�y thật l� thần diệu, c�ng đức v� lường�.

Ng�y h�m sau đức Thế T�n đến gần chỗ Ca Diếp ngồi dưới một gốc c�y. ��m thứ nhất c� bốn vị Thi�n vương đồng đến nghe đức Phật thuyết ph�p. H�o quang của 4 vị Thi�n vương ấy chiếu s�ng như đống lửa.

T�n giả Ca Diếp buổi tối thức dậy, thấy trước đức Phật c� bốn đống lửa, s�ng sớm �ng hỏi đức Phật:

- N�y �ại đạo nh�n, Ng�i cũng thờ lửa sao?

�ức Phật đ�p:

- Kh�ng c�! ��m qua c� bốn vị Thi�n vương đến nghe ta thuyết ph�p, đ� l� �nh s�ng của họ.

T�n giả Ca Diếp lại nghĩ:

- Bậc đại sa m�n n�y hết sức thần diệu mới khiến c�c vị Thi�n n�y đến nghe ph�p, tuy nhi�n vẫn kh�ng bằng đạo ch�n htật của ta.

Ng�y h�m sau, đ�m thứ hai, Thi�n �ế Th�ch đến chổ đức Phật để nghe ph�p, �nh s�ng của �ế Th�ch s�ng gấp bội �nh s�ng của Tứ Thi�n Vương. Buổi tối t�n giả Ca Diếp thức dậy thấy �nh s�ng ở trước đức Phật, trong � tự nghĩ: � Ch�nh đức Phật c� thờ lửa vậy�! S�ng sớm đến hỏi đức Phật:

- Nếu Ng�i kh�ng thờ lửa, v� sao �nh s�ng lại gấp bội đ�m qua?

�ức Phật bảo:

- V� �ế Th�ch đi xuống nghe kinh ph�p, cho n�n đ� l� �nh s�ng của �ng ta.

��m sau c� vị Phạm Thi�n thứ bảy lại đến nghe ph�p. �nh s�ng của Phạm Thi�n s�ng gấp bội �nh s�ng của trời �ế Th�ch. T�n giả Ca Diếp thấy �nh s�ng ấy nghi l� đức Phật c� thờ lửa. S�ng sớm �ng hỏi đức Phật:

- N�y �ại đạo nhơn , chắc chắn ng�i c� thờ lửa!

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

- ��m qua vị Phạm Thi�n thứ bảy đến nghe ph�p. �� l� �nh s�ng của �ng ta vậy.

T�n giả Ca Diếp tự nghĩ:

- �Bậc đại đạo nh�n n�y c� oai thần cảm động mới khiến Phạm Thi�n xuống nghe ph�p?�.

Năm trăm người đệ tử của t�n giả Ca Diếp mỗi người thờ ba ngọn lửa, như vậy c� cả thảy l� một ng�n năm trăm ngọn lửa. S�ng sớm đốt lửa, lủa vẫn kh�ng ch�y, họ thấy lạ mới đến hỏi Thầy. Vị Thầy bảo:

- �iều n�y chắc do Phật l�m ra.

�ng liền đến bạch đức Phật:

- Năm trăm đệ tử của t�i s�ng nay đốt lửa, nhưng lửa vẫn kh�ng ch�y. C� phải điều n�y do Ng�i l�m ra chăng?

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

- Ngươi muốn lửa ch�y chăng?

�ức Phật hỏi ba lần, v� t�n giả đều đ�p:

- Muốn cho lửa ch�y.

�ức Phật bảo:

- H�y đi đi, lửa sẽ ch�y.

Ng�i vừa n�i xong th� tất cả ngọn lửa đều ch�y.

T�n giả Ca Diếp lại nghĩ: �Bậc đại đạo nh�n n�y hết sức thần diệu vậy�!

T�n giả Ca Diếp tự thờ 3 ngọn lửa, s�ng sớm th� tắt lửa, nhưng ngọn lửa kh�ng thể tắt. 500 người đệ tử v� c�c người thờ lửa đ�n gi�p t�n giả tắt lửa, nhưng vẫn kh�ng thể tắt được, t�n giả nghi l� việc n�y do đức Phật l�m ra, liền đến thưa đức Phật:

- Con tự thờ ba ngọn lửa nhưng kh�ng thể tắt được!

�ức Phật hỏi:

- Ngươi muốn ngọn lửa tắt sao?

Thưa rằng: - Con muốn n� tắt.

�ức Phật bảo: - N� sẽ tắt.

Ng�i vừa n�i dứt lời th� ngọn lửa liền tắt. T�n giả Ca Diếp nghĩ rằng: �Bậc đại đạo nh�n hết sức thần diệu, l�m việc g� cũng th�nh tựu�.

Ng�y h�m sau 500 đệ tử của t�n giả Ca Diếp c�ng nhau chẻ củi, song khi mọi người giở b�a l�n th� đều kh�ng thể hạ b�a xuống được. Họ liền đến thưa với Thầy, Thầy họ bảo:

- �� l� do đại sa m�n l�m vậy.

T�n giả đến bạch Phật:

- C�c đệ tử của con vừa rồi c�ng nhau chẻ củi, khi họ giơ b�a l�n th� kh�ng thể hạ xuống được.

�ức Phật bảo:

- H�y về đi, b�a sẽ hạ xuống.

Tức th� c�c c�y b�a đều hạ xuống. T�n giả Ca Diếp nghĩ: �- Vị �ại sa m�n n�y ch�nh l� vị thấn vậy�.

Ng�y h�m sau đức Phật lại ngồi dưới một gốc c�y, Ng�i thấy một tấm vải dơ bị vất bỏ, Ng�i muốn giặt n�. Thi�n �ế Th�ch� v�ng theo Th�nh � của đức Phật, đến tr�n n�i �t Na lấy một tảng đ� c� 4 mặt v� một tảng đ� c� 6 mặt, d�ng cho Ng�i để Ng�i giặt tấm vải. T�n giả Ca Diếp đi du h�nh thấy b�n bờ ao c� 2 tảng đ� lấy l�m lạ mới h�i đức Phật:

- Hiện nay b�n bờ ao c� tảng đ� rất đẹp, kh�ng r� n� từ đ�u đến?

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

Ta muốn giặt rửa v� phơi y, Thi�n �ế Th�ch mới mang 2 tảng đ� đến để ta xử dụng.

T�n giả Ca Diếp lại nghĩ: �C� ��m l� bậc thần đức, kh�ng ai m� kh�ng cảm động�.

Sau đ� đức Phật xuống ao do �ế Th�ch tạo để tắm rửa xong, khi muốn l�n khỏi ao kh�ng c� g� để nắm k�o l�n, th� ở tr�n ao c� một c�i c�y t�n l� Ca H�a rất đẹp, c�y ấy cong xuống ao, đức Phật vịn v�o để ra khỏi ao.

T�n giả Ca Diếp thấy c�i c�y tự nhi�n cong xuống lấy l�m lạ hỏi đức Phật. �ức Phật bảo t�n giả:

- L�c s�ng sớm ta xuống ao để tắm rửa, khi muốn ra khỏi ao th� c�y thần thả nh�nh xuống để ta nắm m� l�n.

T�n giả Ca Diếp nghĩ:

- �Bậc �ại đạo nh�n n�y, l� bậc ch� đức, cảm h�a nhiều lo�i, l�m cho đại thọ phải thả nh�nh c�y xuống.�

�ức Phật muốn khiến cho t�n giả Ca Diếp qui phục, Ng�i liền đi v�o s�ng Ni Lan Thiền. Nước s�ng n�y rất s�u v� chảy rất mạnh. Ng�i d�ng thần lực cắt đứt d�ng nước, l�m cho n� đứng lại, d�ng cao qu� đầu người. Khiến cho đ�y s�ng hiện ra, Ng�i đi trong đ�.

T�n giả Ca Diếp thấy đức Phật đi v�o nước, sợ Ng�i bị chết ch�m, liền bảo đệ tử ch�o thuyền ra để cứu đức Phật. Họ thấy nước d�ng cao, ph�a dưới hiện r� đ�y s�ng, v� thấy đức Phật ở trong đ� n�n rất vui mừng, đồng hỏi rằng:

- �ạo nh�n vẫn c�n sống sao?

Họ lại hỏi:

- Ng�i c� muốn l�n thuyền kh�ng?

�ức Phật bảo:

- Ta sẽ l�n.

Ng�i nghĩ: �Ta sẽ xoi đ�y thuyền để l�n, nhưng đừng cho nước chảy v�o�. T�n giả Ca Diếp lại nghĩ: �Bậc �ại đại đạo nh�n n�y thật l� diệu h�a kh� lường.

Bấy giờ quốc vương, quan d�n nước Ma Kiệt, nh�n ng�y hội lễ của năm, đi đến chỗ của t�n giả Ca Diếp, vui chơi trong bảy ng�y. Trong t�m của t�n giả Ca Diếp suy nghĩ: ��ức Phật l� vị Th�nh minh, nếu mọi người thấy được, chắc chắn họ sẽ bỏ ta. Nếu trong bảy ng�y n�y m� Ng�i kh�ng xuất hiện th� vui biết bao�. �ức Phật biết � của t�n giả, cho n�n ẩn mặt trong 7 ng�y; đến ng�y thứ t�m, t�n giả Ca Diếp lại nghĩ: �Nay ta c� dư phẩm vật, nếu được c�ng dường cho đức Phật th� kho�i biết bao�. T�n giả mới nghĩ như vậy, đức Phật liền đến, n�n t�n giả rất vui mừng, v� mới nghĩ muốn gặp Ng�i để c�ng dường th� Ng�i liền đến, thật vui sướng biết bao, v� hỏi rằng:

- Vừa rồi Ng�i đi đ�u v� nay th� từ đ�u đến?

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

-T�m ngươi suy nghĩ rằng: ��ức Phật l� vị Th�nh Minh, nếu mọi người thấy Ng�i họ sẽ bỏ ta, nếu trong bảy ng�y n�y m� Ng�i kh�ng xuất hiện th� kho�i biết bao�. Do đ� kh�ng xuất hiện. Nay ngươi nghĩ đến ta, cho n�n ta lại đến.

T�n giả Ca Diếp t�m niệm: ��ức Phật đ�ng l� bậc Ch�� Thần, mới biết được � niệm của con người� .

�ức Phật biết t�m của t�n giả đ� kh�m phục, n�n Ng�i liền bảo:

- N�y Ca Diếp, ngươi kh�ng phải l� La H�n, nếu kh�ng biết chơn đạo, sao lại lấy c�i hư vọng m� tự cho l� qu�?

Bấy giờ trong t�m của t�n giả Ca Diếp hoảng sợ l�ng t�c dựng đứng, tự biết l� m�nh kh�ng c� đạo, liền c�i lạy thưa rằng:

- Bậc đại đạo nh�n quả thật l� thần th�nh, mới biết được � niệm của con người. Vậy con c� thể theo đại đạo nh�n để được thần h�a, lảnh tọ kinh giới, l�m sa m�n chăng?

�ức Phật bảo:

- Rất tốt! H�y b�o cho c�c đệ tử ngươi biết, ngươi l� quốc sư, nay ngươi đ� mặc ph�p phục h� c� thể chỉ một m�nh ngươi biết sao?

T�n giả Ca Diếp thọ gi�o, quay lại gọi c�c đệ tử:

- C�c ngươi c�ng ta đều thấy sự thần h�a của đức Phật. Nay ta đ� tin v� hiểu sự thần h�a ấy, n�n ta l�m sa m�n. Vậy c�c ngươi th� thế n�o?

Năm trăm người đệ tử của t�n giả đều thưa:

- Ch�ng con đ� biết, tất cả đều thọ �n của Thầy. Thầy đ� t�n trọng v� tin tưởng đức Phật, ch�ng con đều nguyện theo Thầy.

Ngay khi ấy thầy tr� của t�n giả đến chỗ của đức Phật, đ�nh lễ thưa rằng:

- Ch�ng con đều c� � tin tưởng, nguyện l�m đệ tử của Ng�i.

�ức Phật bảo:

- Thiện lai Tỳ kheo!

Tất cả đều th�nh sa m�n. T�n giả Ca Diếp đem �o l�ng cừu, �o vải to, b�nh nước, gậy, d�p, c�c dụng cụ thờ lửa đ�i hết xuống d�ng nước.

Bấy giờ t�n giả Ca Diếp c� hai người em. Người thứ nhất t�n l� Na �ề Ca Diếp v� người �t t�n l� Ca Da Ca Diếp. Mỗi người đều c� 250 đệ tử, ở trong c�c ng�i nh� l�, gần b�n d�ng s�ng. Họ thấy c�c y phục, đồ vật lặt vặt, dụng cụ thờ lửa tr�i bập bềnh dưới d�ng nước. Hai người em kinh ngạc, sợ anh m�nh v� c�c đệ tử bị người ta giết hại, họ c�ng c�c đệ tử theo d�ng nước m� đi l�n, th� thấy thầy tr� của anh m�nh đều l�m sa m�n. Họ kinh ngạc hỏi rằng:

- �ại huynh tuổi lớn, tr� tuệ cao v�t, nha vua v� nh�n d�n đều k�nh thờ. Theo � của ch�ng em th� anh đ� chứng La-h�n rồi, sao lại bỏ đạo Phạm ch�, học ph�p sa m�n? ��y kh�ng phải l� việc nhỏ. Kh�ng lẽ đạo Phật l� t�n đức, cao q�i sao?

T�n giả Ca Diếp đ�p:

- �ạo Phật tối thắng, ph�p m�n v� lượng, song thế học của ta chưa c� ai đắc đạo, thần tr� như đức Phật được.

Hai người em của t�n giả nghe điều đ�, họ đều bảo c�c đệ tử:

- Ch�ng ta muốn theo anh của ta, c�n c�c ngươi th� thế n�o?

Năm trăm người đệ tử của họ đều n�i:

- Xin l�m như đại sư. Họ đều đến chổ đức Phật đảnh lễ cầu xin l�m sa m�n.

�ức Phật bảo:

- Thiện lai Tỳ kheo!

Họ đều th�nh sa m�n. Bấy giờ đức Như Lai c�ng một ng�n vị Tỳ kheo tăng đi đến ngồi ở dưới gốc c�y của khu rừng lớn ở Ca Da Tất. Ng�i nhập Tam muội, bỗng nhi�n biến mất. Từ phương ��ng đến, biến mất ở dưới gốc c�y. Ở phương T�y cũng lại như vậy, nhảy l�n đứng tr�n hư kh�ng m� vẫn kh�ng rớt, trong th�n phun ra lửa, nước, l�n xuống tự do.

C�c Tỳ kheo ngẩng đầu vui sướng m� kh�ng hay biết. �ức Như Lai trở về ngồi lại chổ cũ m� chẳng ai hay.

C�c Tỳ kheo vui mừng, đến trước đảnh lễ dưới ch�n đức Phật rồi thối lui, bạch đức Phật:

- Sự thị hiện ấy gọi l� g�?

�ức Phật bảo c�c Tỳ kheo:

- �� gọi l� thần t�c thị hiện, c�n c� t�n l� gi�o thọ thị hiện. C�c Tỳ kheo h�y lắng nghe h�nh động của th�n � v� thức, do v� nhiễm trước. N�n nay v� chỉ r� bộ phận. Cho n�n gọi l� gi�o thọ thị hiện. Lại c� t�n l� thuyết ph�p thị hiện. C�c Tỳ kheo h�y lắng nghe: - V� tự y�u s�ch cho n�n bị suy tổn. S�u t�nh đắm đuối n�n bị suy tổn. V� bị suy tổn m�i cho n�n sanh ra khổ.

Sao gọi l� khổ sanh?

V� lửa d�m, nộ, si, ph�t khởi liền c� sự đau nhức, sự sợ h�i gi�, bệnh v� chết. Do đ� phải d�ng thuyết ph�p thị hiện.

�ức Phật ba lần thuyết ph�p như vậy, khi ấy một ng�n vị Tỳ kheo lậu chấm dứt, vọng kh�ng c�n, tất cả đều chứng quả A La H�n.

�ức Phật n�i b�i tụng n�y cho c�c Tỳ kheo:

- H�m nay ng�n Tỳ kheo

Trưởng l�o c� t�n đức

Bỏ t� tu ch�nh kiến

V� tưởng nhập thiền huệ.

Khi đức Phật n�i ph�p n�y,� Thi�n, Long, Quỷ, Thần, kh�ng ai m� kh�ng th�ch nghe.

4. � PHẨM �Ộ VUA B�NH SA.

Bấy giờ đức Thế T�n muốn đến La Duyệt Kỳ để độ cho vua d�n nước n�y. Ngay h�m ấy, vua nước La Duyệt Kỳ bảo sứ giả đi đến chổ đức Phật, hết l�ng cung k�nh, đảnh lể xong thưa rằng:

- Quốc vương B�nh� Sa, c�i lạy trước đức Phật, th�n cận, thừa sự đức Thế T�n, bậc th�nh đạo hiệu l� Phật, n�n chư thi�n, nh�n c�c lo�i, vui mừng được gặp Ng�i, c�i mong đức Thế T�n, đem lại lợi lạc khương ninh, mong Ng�i dủ� l�ng che chở, quan t�m đến nước qu� m�a của ch�ng con. Ch�ng con đang khao kh�t sự gi�o h�a, để được ph�t khởi v� tăng trưởng đạo t�m. Mong Ng�i x�t thương ch�ng sanh, l�m cho mọi người được giải tho�t.

�ức Phật bảo:

- N�y c�c Tỳ kheo! C�c ngươi h�y mau chuẩn bị chu đ�o, nh� vua mời đến.

C�c Tỳ kheo v�ng lời, chuẩn bị xong, đi theo đức Thế T�n. Sứ giả chạy đến bạch đức Phật:

- Xin Ng�i hạ cố dẫn theo một ng�n vị Tỳ kheo tăng. Nay theo Tu �a La, đến dưới gốc c�y, c�ch th�nh 40 dặm.

Nh� vua trước đ� ra lệnh:

- Nếu đức Phật v�o nước, ch�ng ta phải tự m�nh đi ra nghinh rước, người n�o nghinh rước Ng�i phước đức v� lượng. Nh� vua liền ra lệnh chuẩn bị một ng�n cổ xe, một vạn con ngựa, bảy ng�n người th�p t�ng. Khi đ� chuẩn bị xong, nh� vua l�n xe, ra khỏi cung, đi đến th�nh, nhưng l�c đ� cửa th�nh tự đ�ng lại, l�m cho xe ngựa bị cản trở. Nh� vua hết sức kinh h�i, lo sợ c� đại hoạn n�i rằng, ta c� trọng tội n�n mới c� họa n�y.

Khi ấy ở tr�n kh�ng trung c� tiếng n�i:

- Bổn nguyện của nh� vua l� nếu được l�m người, th� thả người bị giam trong ngục ra.... V� lời thề ấy rất quan hệ, n�n l�m cho cửa th�nh đ�ng lại. B�y giờ Ng�i h�y �n x� giải ph�ng tất cả t� nh�n, th� cửa th�nh sẽ tự mở, được đến chỗ đức Phật...

Nh� vua từ xa tr�ng thấy đức Như Lai, tướng tốt rạng ngời, liền xuống xe, bỏ kiếm xuống, đức Phật biết bản t�nh của vua B�nh Sa vốn ki�u mạn, cang cường, cống cao, n� Ng�i muốn mau giải h�a nh� vua v� c�c quan theo hầu về nghi thức ăn mặc. Nếu vua B�nh sa quay lại nh�n th� thấy c�c quan theo hầu, in như m�nh kh�ng kh�c. Nh� vua sợ Phật kh�ng biết điều đ�, n�n đầu mặt lạy dưới ch�n Ng�i, nhiễu quanh b�n mặt ba lần. Lạy xong nh� vua tự tr�nh b�y:

- Con l� B�nh Sa, vua nước Ma Kiệt �ề.

Nh� vua n�i như vậy cho đến ba lần. �ức Phật bảo nh� vua:

- Ta chỉ chiếu soi t�m của vua, cần g� h�nh d�ng.

Nh� vua hết sức vui sướng, lui về chỗ ngồi. Quần thần thứ d�n đều hết l�ng cung k�nh đối với đức Phật, trong đ� c� người đến đảnh lễ, c� người tự xưng t�n họ, c� người đến trước đức Phật chấp tay v�i ch�o. Họ đảnh lễ xong th� đứng.

�ức Phật bảo họ đều ngồi xuống, họ v�ng lời ngồi xuống.

�ức Phật bảo vua B�nh Sa:

- Nhờ phước đời trước của vua nay được tăng trưởng lợi �ch, khiến cho nh�n d�n trong nước của quốc vương, trung hiếu, gi�u c�, an vui, kh�ng lo lắng, được phước che chở, c� đức tốt kh�ng c� điều g� bất lợi.

Trong ch�ng hội c� điều nghi l� t�n giả Uất Kỳ Ca Diếp danh tiếng, sớm th�nh đạt, nay c�ng ở với đức Phật, vậy ai l� thầy?

�ức Phật qu�n s�t t�m niệm quần ch�ng, Ng�i liền bảo t�n giả Ca Diếp:

- Nếu co người s�t sanh để tế tự, mong cầu được phước, người ấy c� được phước kh�ng? Kẻ đi v�o trong n�i cầu đạo m� kh�ng c� thầy, vậy người ấy c� đắc đạo chăng?

T�n giả Ca Diếp bạch đức Phật:

- Kẻ s�t sanh để tế tự th� kh�ng c� phước, v� thi�n thần kh�ng chứng, kẻ s�t sanh phải bị tội. Người học đạo m� kh�ng thầy th� kh�ng bao giờ th�nh đạo.

T�n giả Ca diếp bạch đức Phật:

- Trước đ�y con thờ lửa, ng�y đ�m kh�ng giải đ�i, cần khổ nhiều năm. C�c đệ tử giỏi c� đến 500 người, đốt lửa một c�ch tinh nhuệ, kh�ng kể trời lạnh hay n�ng. Nay con tuổi gi�, c�c căn m�n mỏi, kh�ng c�n thấy r� nữa. Người trước đ� truyền điều kh�ng thật cho kẻ hậu sanh, tự gọi đ� l� đạo, chỉ luống khổ m� kh�ng được quả b�o. Nay con được Phật dạy, tẩy rữa sự � uế của t�m, con đ� được La H�n.

�ức Phật bảo t�n giả Ca Diếp:

- Nay ngươi h�y hiện thần t�c của La H�n.

T�n giả v�ng theo lời dạy của đức Phật, liền nhập định, th�n bay tr�n hư kh�ng, c�ch mặt đất mấy trượng, ở eo lưng tr�n bốc lửa, eo lưng dưới phun nước, lại từ eo lưng tr�n phun nước, eo lưng dưới bốc lửa, d�ng nước rưới lửa, l�m cho y kh� kh�ng bị ướt, đứng tr�n hư kh�ng, hiện sự biến h�a, bảy lần hiện, bảy lần ẩn, h�o quang từ trong th�n ph�ng ra, năm m�u rực rỡ, bay từ phương ��ng đến, rồi biến mất trước t�a của đức Phật, bốn phương tr�n dưới cũng h�a hiện như vậy. Khi biến h�a xong, t�n giả liền chấp tay, quỳ xuống bạch đức Phật:

- �ệ tử Ca Diếp, mong nhờ từ �n của đức Phật, giải tho�t sự tr�i buột của tội lỗi. �ức Như Lai rất t�n qu�, ba c�i đều c�i lạy.

�ức Phật n�i b�i tụng n�y cho t�n giả Ca Diếp:

- Nếu người s�ng trăm tuổi

Thờ lửa tu dị thuật

Kh�ng bằng theo ch�nh đế

�nh s�ng chiếu tất cả.

Nếu người s�ng trăm tuổi

Học t�, t�m kh�ng thiện.

Kh�ng bằng sống một ng�y

Si�ng năng thọ ch�nh ph�p.

Nh� vua v� quần thần mới hay t�n giả Ca Diếp l� đệ tử của đức Phật.

�ức Phật bảo vua B�ng sa:

- Con mắt của người trong thi�n hạ, kh�ng chỉ thấy sắc l� khổ, lạc, v� thường th�n mạng kh�ng trường cửu. � của người trong thi�n hạ c� nhiều điều �c, �t điều thiện, tư tưởng ngổn ngang vạn mối, � th�ch chạy theo dục, nếu c� thể bỏ được t�m � đ� th� c� thể đắc đạo, c�ng đức ngang bằng Ca Diếp. �ừng n�n v� sự gi�u c� m� bu�ng lung t�nh �, đừng n�n tự do tham dục, kh�ng nh�m ch�n, đừng n�m v� m�nh mạnh m� x�m lấn kẻ yếu đuối, đừng n�n v� sự tức giận m� giết c�ng kẻ kh�ng c� tội, đừng theo t�m d�m, đừng theo t�m tham, đừng theo t�m s�n, phải bỏ điều �c, theo điều l�nh, h�y tin d�ng lời ch�n thật, h�y nghĩ đến sự nguy kịch của sự chết, sự bệnh khổ, suy nghĩ những h�nh động của m�nh, cũng c� thể được thần t�c của t�n giả Ca Diếp. Nếu mắt thấy sắc, t�m phải kiềm chế, sắc đẹp hay xấu t�m vẫn kh�ng động, tai nghe c�c thứ tiếng, t�m phải kềm chế, đừng c� mừng hay giận, mũi ngửi m�i thơm, m�i thối, t�m phải chế phục đừng c� đắm trước, miệng ăn c�c vị, t�m phải kềm chế, kh�ng khởi c�c tưởng, th�n mặc c�c y phục đ�ng ưa th�ch, phải kềm chế t�m, thức kh�ng dựa v�o c�c vật b�n ngo�i của ngũ� ấm, phải lấy t�m kềm chế, s�u t�nh v� chủ, ấm suy v� danh, c�ng đức của t�n giả Ca Diếp, nhờ tu như vậy m� được. Th�n h�nh của con người phần nhiều cảm thọ ưu sầu, khổ n�o, bị đ�i kh�t lạnh n�ng bức b�ch. Kẻ ngu chấp đ� l� vui, người tr� cho đ� l� khổ, vợ con vinh lợi người đời m� hoặc, ph�m c�c việc ấy, đều phải ph�n t�n, ng�n năm, vạn năm đều bị hủy diệt. �ức Phật n�i b�i kệ n�y cho vua B�nh Sa:

- Kẻ hướng dẫn thế gian

Theo ch�nh, kh�ng cuồng bạo

Dẫn đường chỉ lễ nghi

Ph�p vua l� như vậy

Thương y�u, tha kẻ ch�nh

Nhơn �i l�m lợi người

C� lợi phải chia đều

Như vậy, d�n th�n cận.

�ức phật hỏi vua B�nh Sa:

- Từ l�c nh� vua tạo lập cung điện đến nay được bao nhi�u năm?

Nh� vua quay lại hỏi một vị thần b�n cạnh, vị cận thần thưa:

- Từ l�c tạo lập cung điện đến nay l� bảy, t�m trăm năm.

�ức Phật hỏi c�c vị cận thần:

- �� tr�i qua bao nhi�u đời vua?

Thưa rằng:

- Hơn 20 đời vua.

�ức Phật hỏi vua B�nh sa:

- Nh� vua c� biết hết c�c vị vua ấy kh�ng?

Vua B�nh sa đ�p:

- Chỉ biết cha của con th�i, c�n c�c vị kh�c th� kh�ng biết.

�ức Phật bảo vua B�nh sa:

- Chỉ c� đất l� thường c�n, con người l� v� thường. V� tự thương th�n m�nh, n�n đừng s�t hại kẻ kh�c, kh�ng n�n phỉ b�ng người c� đạo. Sự sanh tử của ch�ng sanh đều do �n �i m� c�. Cha mẹ tự n�i: - N� do t�i sanh, n� l� con của t�i. Song người con kh�ng phải do cha mẹ m� c�, bởi v� kẻ ấy đời trước giữ giới đầy đủ nay mới được l�m người, nếu kẻ ấy l�m hạnh �c, sau khi chết phải đọa v�o địa ngục, s�c sanh, ngạ quỷ. Ch�ng sanh do h�nh động sanh, chứ kh�ng do ai sanh cả, tội phước rất r� r�ng, nh� vua phải suy nghĩ kỷ điều đ�.

�ức Phật bảo nh� vua:

- Nếu đứa con ở trong b�o thai hoặc bị đui hay điếc th� người mẹ c� biết trước được kh�ng?

Nh� vua thưa:

- Thật kh�ng biết được.

�ức Phật bảo:

- �� l� do h�nh động tội �c đời trước của đứa b� n�y, mới bị như vậy, ch� kh�ng phải l� lỗi của cha mẹ. Nếu đứa b� ở trong b�o thai l� vị Th�nh Minh, th� người mẹ cũng kh�ng dự biết được. �� l� do h�nh động ho�n to�n thanh tịnh đời trước của đứa b� tạo n�n, chứ kh�ng phải năng lực của cha mẹ m� được như vậy.

Lấy l� đ� nghiệm thấy r� r�ng, nh� vua h�y kh�o suy nghĩ. Người đời bị tội l� do h�nh động của ba chổ: Miệng n�i lời hại người, th�n h�nh động giết hại t�n bạo, t�m chuy�n ganh tỵ. Nếu ai c� thể bỏ được ba h�nh động ấy th� tuy chưa thể đắc N�-ho�n liền, nhưng vẫn được ở tr�n c�i trời, nh�n gian hưởng được sự ph� qu�, tự do, cội gốc l� ở con người m� ra. Do si m� c� th�n h�nh, do th�n h�nh m� c� t�nh, do t�nh n�n sanh ra thức, do thức sanh ra dục, do dục m� c� cha mẹ, do cha mẹ sanh ra �n �i, do �n �i sanh ra ưu bi, qua lại trong năm đường, kh�ng bao giờ dừng nghỉ. Con người cũng kh�ng biết được sanh từ đ�u m� c�, chết đi về đ�u, kh�ng biết được cội nguồn c�c tướng danh tự, n�i rằng: - ��y l� cha, đấy l� con. Chỉ c� người đắc đạo mới biết được cội nguồn của nh�n duy�n sanh tử l� bắt gốc từ si m� c�, n�n tất cả đều v� thường. �ại vương h�y thọ tr�.

�ức Phật bảo vua B�nh Sa:

- Nếu c� những người l�nh cẩn thận, hiếu thuận, khi�m trinh, kỉnh nhường, t�i cao, tr� rộng, ở trong nước, kh�ng phạm ph�p của vua, nhưng kh�ng phải l� qu� tộc, nh� vua c� đối xử kh�c nhau chăng?

Nh� vua thưa đức Phật rằng:

- Nếu ai c� t�n tuổi hiển đạt, con sẽ chọn t�y theo khả năng m� phong chức.

�ức Phật bảo:

- N�y �ại vương! �ạo ph�p kh�ng c� người th�n, chỉ c� việc thiện l� gi�p đỡ, th�nh thật giữ 5 giới, gọi l� Thanh t�n sĩ, tinh tấn tu chơn, thấy chơn đế kh�ng thối lui, liền đắc Tu �� Ho�n, Tư �� H�m, A Na H�m, A La H�n. Tất cả đều nhờ bổn t�m, quả vị của đạo đ� th� theo thứ lớp.

Khi đức Phật dạy như vậy, nh� vua c�ng một vạn hai ng�n người ở trong nước, t�m vạn chư thi�n đều thấy dấu vết của đạo.

�ức Phật bảo vua B�nh Sa:

- Nh� vua đến đ�y đ� l�u, vậy h�y mau trở về cung, tr�u ngựa v� c�c người t�y t�ng v� đứng l�u n�n đ� mỏi mệt, để ng�y h�m sau ta sẽ đến th�nh.

Nh� vua đứng dậy đảnh lễ đức Phật thọ giới rồi thối lui, quần thần v� c�c quan theo hầu, vui vẻ đến ph�a trước để thọ giới, ngay l�c nh� vua v� quần thần thọ 5 giới th� người v� ngựa, trong v� ngo�i đều im lặng kh�ng c� tiếng động, C�c B� la m�n đều được cảm h�a, t�m phục, đều đến ph�a trước để thọ giới, rồi hoan hỷ lui ra.

Nh� Vua l�n xe xong,� quần thần quỳ xuống ch�c mừng c�ng đức của �ại vương n�n được gặp đức Phật xuất thế, n�n khiến cho quần thần được tắm gội trở th�nh thanh tịnh.

Vua B�nh Sa trở về cung ra lệnh nội cung, giữ tai tr� giới, mọi người trong nước đều t�n hiểu, hoan hỷ. Thi�n �ế Th�ch ở cung trời �ao Lợi, d�ng hoa r�i l�n tr�n đức Phật.

Bấy giờ ở trong to�, c� một trưởng giả gi�u c� t�n l� Ca Lan ��, trong t�m suy nghĩ: �Thật đ�ng tiếc, khu vườn của ta đ� th� cho Ni Kiền. Ước g� đức Phật đến trước, ta sẽ c�ng cho đức Phật v� Tăng. Trưởng giả hối hận v� đ� bố th� trước,vĩnh viễn bị bỏ đi. Trưởng giả ch� t�m, nằm tr�n giường m� kh�ng y�n. Nhờ phước đời trước của trưởng giả theo đuổi, phước đức ứng hiện đầy đủ. L�c ấy c� �ại quỷ tướng qu�n t�n l� B�n Sức, v�ng theo thần ch� của đức Phật, biết t�m niệm của �ng ta, liền gọi Duyệt Xoa xua đuổi Ni Kiền: �L�a m�nh kh�ng biết xấu hổ, kh�ng được ở trong vườn.�.

Quỷ B�n Sức v�ng lệnh, lấy ch�y đ�nh Ni Kiền, l�i k�o đồ vật, Ni Kiền hoảng sợ bỏ chạy n�i rằng:

- Người �c n�o đ�y m� �c độc như vậy?

Quỷ B�n Sức n�i:

- Trưởng giả Ca Lan �� sẽ đem vườn tr�c n�y l�m tinh x� cho đức Phật. Ta l� �ại quỷ tướng qu�n B�n Sức, được lệnh đuổi ngươi đi.

S�ng sớm, Ni Kiền đi đến chổ trưởng giả, rất phiền tr�ch, tại sao v� cớ đổi � bố th�, khiến cho bọn ch�ng ta chẳng biết phải ở đ�u?� �� l� trưởng giả thấy sự khốn đốn của ta như vậy.

Trong t�m của Ca Lan �� hết sức vui sướng v� nguyện của m�nh đ� th�nh tựu. �ức Phật che chở c�ng khắp, thấy sự ch� t�m của ta, liền đ�p với Ni Kiền:

- C�c quỷ sứ ấy cường bạo, s�n hận, e rằng họ sẽ l�m hại Ng�i, chi bằng Ng�i h�y bỏ đi để t�m chổ an ổn m� ở.

Ni Kiền uất hận, ngay ng�y h�m đ� tức giận bỏ đi. Trưởng giả vui mừng, liền tạo lập tinh x�, tăng ph�ng, tọa cụ, thảy đều trang nghi�m đầy đủ, đi đến dưới c�y thỉnh Phật v� tăng ch�ng, thọ th� rồi đến đ� an trụ, để một thời sư h�a đạo được rộng khắp, kh�ng ai m� kh�ng được hoan hỷ.

�5.- PHẨM X� LỢI PHẤT, �ẠI MỤC KIỀN LI�N �ẾN HỌC �ẠO.

�ức Phật ở tại Tịnh x� Tr�c Vi�n, nước La Duyệt Kỳ, c�ng đ�ng đủ một ng�n vị Tỳ kheo tăng, đều l� bậc Ứng chơn (La H�n) như� Uất Tỳ La .v.v.. trong đ� c� một người t�n l� Na La ��. Ng�y xưa c� một Phạm ch� t�n l� Sa Nhi�n. si�ng tu hạnh ti�n, một thời gian l�u mới th�u nhận đệ tử, l� Th�ch Ti�n �ạo, gồm c� 250 người. Trong số m�n đồ ấy c� hai người đạo cao kỳ t�c, kh� s�nh kịp. Một người t�n l� Ưu Ba Thế, người thứ hai t�n l� C�u Luật ��, t�i tr� th�m đạt, nghi�n cứu tinh th�ng. Khi Sa Nhi�n bị bệnh biết m�nh sắp chết mới bảo hai người học tr� giỏi:

- C�c người mới học n�y, chỉ c� đạo hạnh, mong hai con, h�y l�m cho ch� họ được vẹn to�n.

Hai người k�nh cẩn v�ng lời, thọ gi�o phụng h�nh.

Bấy giờ đức Thế T�n bảo Tỳ kheo �t Bệ:

- Ngươi h�y đi tuy�n h�a gi�o ph�p, đến chỗ người c� thể h�a độ, người c� thể thấy đạo, tr� huệ của họ minh đạt. Ngo�i đức Như Lai ra, kh�ng ai c� thể nghị luận c�ng họ. Nếu gặp những người ấy, h�y n�i điều căn bản của ph�p, đừng c� đối đ�p với họ, để bị� cười ch�.

T�n giả �t Bệ v�ng lời, sửa lại y, cầm b�t, đảnh lễ đức Phật rồi ra đi. Khi ấy Ưu B� Thế c�ng c�c đệ tử c�ng đi du h�a, từ xa tr�ng thấy t�n giả �t Bệ ăn mặc kh�c thường mới hỏi:

- Ng�i từ đ�u đến? Thầy Ng�i l� ai, co thể n�i cho t�i nghe được chăng?

L�c ấy t�n giả �t Bệ đ�p lại bằng b�i kệ:

- Tuổi ta h�y c�n nhỏ

Học đạ0 chẳng bao l�u

Sao n�i ph�p ch� chơn,

�Nghĩa rộng lớn Như Lai?

Gốc tất cả c�c ph�p

Nh�n duy�n, kh�ng, v� chủ

Dứt t�m đạt cội nguồn

N�n gọi l� sa m�n.

Ưu B� Thế mới nghe nghĩa của ph�p, liền suy tư thấy rất đ�ng l�, m� tự nghĩ rằng:

- L�c nhỏ, ta đ� ham học, l�c 8 tuổi theo thầy cho đến 16 tuổi, từ đạo thuật đến cổ ti�n, kh�ng s�ch n�o m� ta kh�ng qu�n xuyến. Trong 16 nước lớn, gọi ta l� bậc biết rộng, nhưng ta chưa từng nghe được � nghĩa chơn ch�nh trọng yếu n�y. Nay t�nh cờ du h�a lại gặp được kho t�ng qu� gi� n�y. Lời n�i ấy vi diệu, ngon như cam lồ, l�m cho t�m khai ngộ, � cởi mở, liền được ph�p nh�n. �ng trở về tinh x�, trong l�ng hết sức vui mừng.

C�u Luật �� thấy nhan sắc của vị n�y h�n hoan, nghi l� đ� được cam lồ, liền hỏi Ưu B� Thế:

- Bạn đ� được ph�p cam lồ rồi chăng?� Vậy bạn chớ qu�n lời thề trước, h�y an cho t�i một ch�t.

Ưu B� Thế n�i cho C�u Luật �� nghe một c�ch đầy đủ về b�i kệ m� m�nh được nghe, rằng nghe qua th� t�i kh�ng hiểu, vị ấy n�i lại lần thứ hai th� t�i hiểu, t�i liền suy tư phản chiếu n�n được ph�p nh�n.

L�c ấy hai người nghị luận rằng:

- Nguyện ước xưa nay mong được cam lồ, nay đ� được uống, vậy ch�ng ta h�y c�ng nhau đi đến chỗ đại sa m�n, nhảy v�o trong biển th�m s�u của vị ấy, tắm rửa cho được thanh tịnh.

Khi nghị luận xong, hai vị đồng t�m chuẩn bị l�n đường. Bấy giờ C�u Luật �� suy nghĩ:

- Thầy của ta l�c l�m chung, ph� ch�c c�c đệ tử, bảo ta phải tế độ cho họ th�nh đạo. Nay ta lại bỏ m� đi, thấy l�ng kh�ng nở, liền bảo c�c đệ tử:

- Bậc �ại sa m�n kia, c� vị cam lồ của ti�n, h�a giải lưới bại hoại của thế tục, l�m cho t�m đ�nh chỉ, hạnh tịch tịnh. Ta muốn đến vị ấy để học hỏi chổ u vi c�ng tột để trở về với chơn t�m, vậy c�c ngươi muốn đi đ�u?

C�c m�n đồ thưa:

- Nay được nghe thấy điều g�, th� đ� l� ơn của đại sư. Nay đại nh�n đ� k�nh ngưỡng t�n thờ vị n�o, ch�ng con cũng xin vui sướng v�ng theo, ưa th�ch vị ngọt cam lồ, xin theo c�ng thầy.

V� ch� nguyện của thầy tr� hợp nhau, họ liền l�n đường đi đến Tr�c Vi�n.

Bấy giờ đức Thế T�n bảo c�c Tỳ kheo:

- Nay c� hai hiền giả, c�ng c�c đệ tử, nhờ hạnh nguyện xưa, muốn l�m sa m�n, đ� l� nh� c�ng đức của t�n giả �t Bệ vậy.

C�c Tỳ kheo nghe đức Phật n�i, th� thấy họ đang đi đến.

Ưu Ba Thế v� C�u Luật ��.v.v... từ xa tr�ng thấy đức Như Lai, tướng tốt ch�i s�ng, tinh thần chấn động, liền tự khen rằng:

- May mắn thay, ch�ng ta được t�n thờ những lời dạy bảo của bậc thanh tịnh, thật l� vinh hạnh kh� n�i.

Họ đến ph�a trước, đầu mặt lạy đức Phật. Lạy xong, trong l�ng họ c�ng th�m v� lượng hoan hỷ. Rồi họ tiến l�n, tr�nh b�y đầy đủ tấm l�ng của họ rằng:

- Bọn ch�ng con bị tội lỗi che lấp, tr�i theo d�ng nước m� v�o hố thẳm. M�i đến h�m nay, ngược d�ng trở về nguồn. Ngưỡng mong đức Phật chấp nhận cho ch�ng con được v�o h�ng tăng ch�ng.

L�c ấy đức Phật liền chấp nhận, r�u t�c của họ từ rụng đều th�nh sa m�n. �ức Phật bảo c�c Tỳ kheo:

- Hai người n�y, nguyện đối với vị cổ Phật, chờ khi ta th�nh đạo, l�m kẻ hầu cận hai b�n. �ức Phật n�i Ưu Ba Thế hiệu la �CAO THẾ. C� hoa m� kh�ng c� tr�i, n�n t�n thật của người l� X� Lợi Phất. C�n C�u Luật �� đổi t�n lại l� �ại Mục Kiền Li�n.

Nh�n nghe đức Phật thuyết ph�p, hai vị liền đắc quả La H�n.

�ức Phật bảo thị giả n�i với c�c vị Tỳ kheo:

- �ừng n�n kiết giới, kh�ng được đi hai người, chừng n�o tăng ch�ng được 1.250 vị đức Phật mới kiết giới.

�ức Phật kiết giới xong. C�c Tỷ kheo hoan hỷ, thảy đều cung k�nh, đảnh lễ Phật rồi lui ra .

�6.- PHẨM TRỞ VỀ BỔN QUỐC.

Bấy giờ đức Như Lai sắp trở về Xa Di c�ng với ch�ng đại Tỳ kheo tăng, đều l� bậc� ứng chơn (La H�n) tinh thần tĩnh lặng, th�ng suốt những điều vi tế, hiểu r� hạnh nghiệp ba đời của ch�ng sanh. �� l� hiền giả X� Lợi Phất, �ại Mục Kiền Li�n, Uất Tỳ Ca Diếp, Na �ề Ca Diếp, Gi� Da Ca Diếp .v.v... gồm 1.250 vị.

Khi ấy vua Duyệt �ầu ��n của nước Ca Duy La Vệ bảo Phạm ch� Ưu �� Da đi đến Tr�c Vi�n, thỉnh đức Phật về nước.

Bấy giờ Ưu �� Da thấy đức Phật tướng tốt, chiếu s�ng đất trời, n�n trong t�m rất hoan hỷ, đầu mặt lạy dưới ch�n đức Phật rồi đứng qua một b�n, t�m � ngay thẳng, quỳ xuống bạch đức Phật:

- �ức phụ vương từ xa gởi lời vấn an Tất �ạt, nghe Ng�i th�nh đạo, lại cứu độ tất cả, ri�ng đức phụ vương chưa được mong nhờ, vậy Ng�i h�y trở về. Do đ� h�m nay sai sứ giả đến thỉnh Ng�i.

�ức Phật hỏi Ưu ��:

- Sức khoẻ của phụ vương c� b�nh y�n chăng?

Ưu �� thưa:

- �ại vương kh�ng sao cả, chỉ nhớ đến Thế T�n th�i.

�ức Phật hỏi Ưu ��:

- Ngươi c� th�ch đạo của ta chăng?

Ưu �� thưa rằng:

- Con rất th�ch, bạch Thế T�n .

�ức Phật chấp nhận cho Ưu �� l�m sa m�n, v� truyền trao giới ph�p. Ưu �� tự nghĩ: �Nay l� đệ tử, l�m sao c� điều kiện trở về, đức vua đang chờ tin tức, vậy ai b�o tin?.

�ức Phật biết t�m niệm của Ưu ��, muốn trở về. �ức Phật dạy:

- Chớ th�n cận sự nghiệp thế gian, tham đắm cửa nh�.

Ưu �� bạch� Phật:

- �ức Phật sẽ về nước X� Vệ chứ?

�ức Phật đ�p:

- Sẽ về!

Ưu �� v�ng lời Phật dạy quỳ xuống bạch đức Phật:

- Kh�ng r� ng�y n�o đức Thế T�n sẽ về?

�ức Phật bảo Ưu ��:

- Sau 7 ng�y nữa ta sẽ đến X� Di!

Ưu �� hoan hỷ đảnh lễ đức Phật rồi lui về. Bấy giờ Ưu �� Da trở về đến X� Di, đến cung nhờ th�ng b�o. Người giữ cửa liền t�u với vua:

- Sứ giả Ưu �� đ� trở về ở ngo�i cửa cầu xin yết kiến.

Nh� vua ra lệnh cho v�o để hỏi tin v� n�i:

- Ta mong Ưu �� như người kh�t nước mong được uống. Sao lại ngăn cản, rồi mới xin th�ng b�o cho đến 3 lần, rồi mới đến trước?

Nh� vua thấy Ưu �� đ� mặc ph�p phục, n�n hỏi Ưu ��:

- Khanh l�m sa m�n rồi sao?

Ưu �� thưa:

- Thần đ� thọ gi�o ph�p của đức Phật .

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Tất �ạt khi ở trong cung, chỉ c� khanh l� th�n nhất, khi ra khi v�o quấn qu�t b�n nhau, kh�ng bao giờ thưa hỏi người giữ cửa. Nay ngươi trở về, sao lại đứng b�n ngo�i cửa nhờ người th�ng b�o?

Ưu �� thưa với vua:

- �ức Phật dạy Tỳ kheo đừng n�n gần gũi người bạch y, quyến luyến nh� cửa, v� đạo v� tục phải kh�c nhau .

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Con của ta l�c ở trong cung y phục tuyệt đẹp, nay đ� th�nh đạo, mặc y phục như thế n�o?

Ưu �� chỉ c�i y m�nh đang mặc, n�i rằng hiện nay Ng�i mặc y phục như vậy.

Nh� vua liền rơi nước mắt n�i rằng:

- Tất �ạt khi ở nh�, ta đ� l�m cung điện cho t�i tử, c� bảy b�u chạm khắc tuyệt hảo tr�n thế gian. Nay nh� cửa của th�i tử như thế n�o?

Ưu �� thưa nh� vua:

- Ng�i thường ở dưới gốc c�y. �ạo ph�p của chư Phật Thế T�n đều như� thế.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Con của ta khi ở trong cung điện đệm chiếu �m ấm, đẹp như gấm th�u, mềm mại. Nay tọa cụ của Th�i tử như thế n�o?

Ưu �� t�u với vua:

- Ng�i lấy cỏ l�m t�a, giữ t�m trong sạch, để trừ l�ng tham.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Khi Tất �ạt ở nh�, ta cho người nấu c�c m�n ăn ngon ngọt cho Th�i tử d�ng. Nay Th�i tử ăn uống như thế n�o?

Ưu �� t�u rằng:

- �ến giờ th� Ng�i �m b�t khất thực ở những ch�ng sanh c� phước. Khi Ng�i ăn kh�ng chọn m�n ngon hay dở, Ng�i ch� nguyện cho th� chủ.

Nh� vua nghe những lời ấy liền rơi nước mắt. Nh� vua hỏi Ưu ��:

- L�c Tất �ạt ngủ, nếu ta muốn cho Th�i tử thức giấc th� ta cho khảy đ�n ca h�t, sau đ� Th�i tử mới thức. Nay ở trong n�i s�u, l�m sao để đ�nh thức Th�i tử.

Ưu �� t�u vua:

- �ức Như Lai ở trong� Tam muội, bất kể ng�y hay đ�m.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- L�c con của ta ở trong cung, nếu khi tắm rửa, c� t�m thứ nước thơm, vậy nay tắm rửa th� d�ng thứ g�?

Ưu �� t�u vua:

- Ng�i d�ng t�m thứ nước giải tho�t chơn ch�nh để tẩy rửa t�m � uế.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Khi Tất �ạt ở trong nước, d�ng c�c loại hương Chi�n đ�n, t� hợp để xoa th�n, con của ta, nay đ� tu đạo th� d�ng thứ g�?

Ưu �� t�u vua:

- Ng�i d�ng hương Giới, �ịnh, Huệ, hu�n ướp t�m thứ.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- L�c Tất �ạt ở nh� ta ra lệnh l�m giường cho Th�i tử nằm, to�n bằng bốn thứ b�u. Vậy nay Ng�i ngồi bằng thứ g�?

Ưu �� t�u rằng:

- Lấy Tứ thiền l�m giường, dứt t�m kh�ng dục.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Khi con ta ở trong cung c� c�c vệ sĩ theo hầu. Nay th� ai theo hầu?

Ưu �� t�u rằng:

- C�c đệ tử học đạo của Ng�i gọi l� Tỳ kheo Tăng theo hầu đức Thế T�n, gồm c� 1.250 vị cả thảy.

Nh� vua hỏi Uu ��:

- L�c Th�i tử ở nh�, nếu l�c muốn đi dạo, c� 4 loại xe l� xe tr�u, xe d�, xe voi, xe ngựa để Th�i tử cỡi. C�n nay l�c đi dạo th� cỡi bằng thứ g�?

Ưu �� t�u vua:

- Lấy Tứ �ế, Thần t�c l�m xe phi h�nh .

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Khi con của ta du h�nh để tham quan th� c� cờ lọng, tết b�ng l�m d� che l�m vật trang sức đẹp. Nay th� lấy g� để che?

Ưu �� t�u vua:

- D�ng 4 �n, từ bi rộng r�i, trang điểm cho ch�ng sanh.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Mỗi khi Tất �ạt đi ra ngo�i th� khua chu�ng, đ�nh trống, người đi xem Th�i tử đứng đầy đường. B�y giờ khi đi hay ở th� c� �m thanh g�?

Ưu �� thưa với vua:

- L�c đức Phật mới th�nh đạo, Ng�i đi tới nước Ba La Nại, đ�nh trống ph�p cam lồ, năm anh em của C�u L�n liền chứng La H�n, t�m vạn Chư Thi�n được nhập �ạo t�ch, 96 chủng loại, chẳng ai m� chẳng h�n hoan k�nh phục. C�i ph�p �m v� lượng ấy vang khắp cả ba ng�n �ại thi�n thế giới.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Ng�y nay Tất �ạt muốn thống lĩnh nước n�o?

Ưu �� t�u vua:

- �ức Thế T�n thống l�nh kh�ng thể n�i được. Ng�i gi�o thọ ch�ng sanh kh�ng một ai m� kh�ng mong được độ tho�t. Ng�i d�ng t�m b�nh đẳng để tế độ tất cả, chẳng chỗ n�o m� kh�ng th�ch hợp.

Nh� vua hỏi Ưu ��:

- Nếu con ta ở trong nước lo nghĩ việc ch�nh trị, gi�p ta an d�n, h�nh động đều thuận với lễ nghi, kh�ng ai m� kh�ng v�ng lệnh. Nay th�i tử ở một m�nh, suy tư những g�?

Ưu �� t�u vua:

- �ức Thế T�n suy tư về kh�ng, khổ, lạc, phi chơn, c�i g� c� h�nh tướng phải trở về kh�ng, thần tịnh v� vi.

Nh� vua nghe lời ấy n�i rằng:

- Tai họa thay Tất �ạt � Tất cả đều c� sao ngươi n�i l� kh�ng? Tr�i ngược thay Tất �ạt, thật l� m�u thuẩn với con người.

Ưu �� t�u vua:

- Ch�nh v� muốn cho người tr� khắp trong thi�n hạ, người c� trăm c�i đầu, đầu c� trăm c�i lưỡi, lưỡi giải th�ch cả trăm � nghĩa.Hợp tất cả nh�n loại lại xưng t�n đức Như Lai hết một kiếp cũng kh�ng thể n�i hết c�ng đức của Ng�i. Huống chi điều t�i n�i chưa được một phần ức, th� ăn thua g�. Chỉ c� Phật với Phật th� mới thấy được c�i đức ấy rực s�ng.

Nh� vua n�i:

- L�nh thay, đức Phật sẽ đến đ�y chứ? Ng�y n�o Ng�i mới đến?

Ưu �� t�u vua:

- Bảy ng�y nữa Ng�i sẽ đến.

Nh� vua rất vui mừng, liền ra lệnh quần thần rằng:

- Ta sẽ ngh�nh rước đức Phật, đem theo c�c nghi vệ hầu hạ, thống nhất chuẩn bị ph�p tắc khi Th�nh vương đi ra đi v�o, sửa sang đường đi cho ngay thẳng, lấy nước hoa rưới tr�n mặt đất, c�c ng� tư� trong th�nh đều phải treo tr�ng phan, tất cả đều trang ho�ng, hết sức tr�ng lệ, xe, ngựa, người theo hầu, trong v�ng 40 dặm.

H�m đ� đức Thế T�n từ Tr�c Vi�n c�ng c�u hội với �ại Tỳ kheo tăng 1.250 người v�o X� Di, con đường đi dẫn đến một con s�ng t�n l� A L�u Na, khi vượt qua d�ng s�ng đứng tr�n bờ, với thần th�ng chiếu soi, Ng�i biết r� sự hưng khởi �c t�m b�n trong của �iều �ạt, chắc l� kh� khai h�a. N�n Ng�i hiện thần t�c, để cho �iều �ạt phải t�n phục. Ng�i liền bay l�n hư kh�ng, c�ch mặt đất bảy nhẫn, ch�n Ng�i giống như bước tr�n đất nhưng kỳ thật l� Ng�i đang ở tr�n hư kh�ng. �ức Phật bảo c�c Tỳ kheo:

H�y xem xe ngựa của nh� vua năm m�u trang nghi�m v� đẹp đẽ, giống nhu Thi�n �ế Th�ch đi dạo.

Bấy giờ mọi người thấy đức Phật v� tăng ch�ng, bước ch�n tr�n mặt đất, ngước nh�n dấu ch�n th� thấy n� ở tr�n hư kh�ng, tr�n cao dần dần đi xuống, thứ lớp đến ngay chỗ ngh�nh rước, ngang đầu của con người, l�m cho những kẻ cang cường kh�ng ai kh�ng c�i đầu quy mạng lễ b�i. Tuy nhi�n chỉ c� �iều �ạt khởi t�m �c, n�i rằng:

- Người đi học đạo chỉ l�m tr� huyển thuật, m� hoặc mọi người như vậy. Ta cũng l�m huyễn thuật để rộng h�a độ cho mọi người.

Khi ấy đức phụ vương từ xa thấy đức Phật đi đến vừa thương vừa k�nh. Một l� k�nh đạo, hai l� thương con, liền xuống xe voi, cởi kiếm, bỏ lọng, nước mắt r�n rụa, đi đến chỗ đức Phật, đầu mặt lạy dưới ch�n Ng�i n�i b�i tụng:

- L�c sanh nhờ phước đức

Ba hai tướng ta lạy

B�ng c�y kh�ng ng� lạy

Th�nh đạo lạy lần ba.

phụ vương hỏi:

- L�c con c�n ở nh�

Cỡi voi l� xe b�u

Nay phải đi dưới đất

V� sao m� khổ vậy?

Thế T�n đ�p lại:

- Cỡi xe ngựa sanh tử

Nguy hiểm, chẳng l�u bền

Ngồi l�n xe ngũ th�ng

�i đến đ�u cũng được.

phụ vương hỏi:

- Xưa mặc y Thất Bảo

Ngọc ng� hết sức đẹp

Nay cạo đầu , y r�ch

Sao kh�ng biết xấu hổ?

Thế T�n đ�p:

- Xấu hổ v� y phục

Thế y th�m trần cấu

Ph�p y chơn nhơn mặc

Dừng t�m l� Như Lai.

phụ vương hỏi:

- Xưa d�ng v�ng v� bạc

C�c đồ ăn thơm ngon

Nay th� đi xin ăn

�ồ dở l�m sao nuốt?

Thế T�n trả lời:

- Ph�p vị l� đạo thực

��i kh�t nay đ� trừ

Thương đời n�n khất thực,

�m b�t, phước ch�ng sanh.

phụ vương hỏi:

- Xưa ở trong cung ri�ng

C� cung phi hầu hạ

Nay ri�ng ở n�i rừng

V� sao kh�ng sợ h�i?

�ức Thế T�n trả lời:

- Trừ bỏ sợ sanh tử

Nay đ� nhập bổn v�

Kh�ng sầu cũng kh�ng vui

Chỗ ở gọi �ạo tr�ng.

Phụ vương hỏi:

- Khi xưa con ở nh�

Tắm bằng c�c hương thơm

Nay ở trong n�i rừng

Lấy g� để tắm rửa?

�ức Phật trả lời:

- Kho �ạo l� ao tắm

�ầy tr�n nước Ch�nh định

Tắm xong hết ba độc

Tam �ạt (Thi�n nh�n, t�c mạng, lậu tận) rất hoan hỷ.

Bấy giờ vua cha thỉnh đức Phật v� Tăng đi v�o vườn vua, lấy đ� l�m tinh x� m�i m�i. �ức Phật v�ng theo � vua, liền v�o tịnh x�, ngồi dưới c�y Ni C�u Loại, rộng thuyết gi�o ph�p suốt bảy ng�y v� kh�ng mệt m�i. Người nghe hoan hỷ. Trong đ� c� người ph�t t�m đại thừa, c� người th�ch hạnh B�ch Chi Phật, c� người ph�t � La H�n, c� người l�m sa m�n, tất cả t�y theo sự ph�t t�m như sự tu h�nh m� đắc đạo. L�c ấy c�c người mẹ ở trong th�nh, đều sanh thiện niệm, thương kh�c tự tr�ch:

- �ức Thế T�n đ� về nước, c�c người đ�n �ng c� phước đức, ri�ng được thấy Phật. Bọn ch�ng ta v� tội chướng ngăn che, kh�ng được uống ph�p vị. Sao lại khổ như vậy?

�ức Phật biết tất cả t�m niệm của những người mẹ, Ng�i khen rằng:

- L�nh thay, đ� sanh t�m tốt muốn được nghe ph�p để được tho�t khổ thực sự.

�ức Phật liền n�i với vua cha:

- Ch�nh ph�p kh� gặp, đạo gi�o kh� được. Vua cha h�y ra lệnh c�c người mẹ ở trong nước ai th�ch nghe ph�p h�y đến nghe.

Nh� vua liền ra lệnh, ai muốn thấy Phật để nghe ph�p th� đến. L�c ấy c�c người mẹ ở trong th�nh, đều vui mừng đi đến gặp Phật lễ b�i, rồi đứng qua một b�n.

Bấy giờ đức Thế T�n như điều mong cầu của họ Ng�i thuyết ph�p l�m cho mọi người đều hiểu r�, đều được ph�p nh�n.

�ức vua v� nh�n d�n vui mừng lạy đức Phật rồi thối lui. Khi ấy c�c Tỳ kheo bạch đức Phật:

- C�c người nam nữ, gi� trẻ ở trong nước Xa Di, nghe đức Phật thuyết ph�p, như trong t�m họ mong muốn n�n tất cả đều được quả quyết, nhưng Phụ vương cũng c� nghe ph�p m� kh�ng được Ng�i ghi nhận l� c� chứng đắc?

�ức Phật bảo c�c Tỳ kheo:

- Phụ vương của ta v� �n �i chưa dứt, t�nh cha con c�ng l�c c�ng nồng n�n t�m cung k�nh hưa trọn vẹn, v� vậy m� kh�ng chứng đắc .

S�ng sớm đức Như Lai chỉ bảo t�n giả Mục Kiền Li�n đi đến cung vua, l�n ngồi tr�n điện. �ức Phật bảo t�n giả Mục Li�n:

- H�y biểu hiện đạo lực của người.

T�n giả Mục Li�n v�ng lời, bay l�n hư kh�ng, bảy lần hiện ra bảy lần biến mất, to�n th�n phun nước với lửa, từ tr�n hư kh�ng đi xuống, đảnh lễ dưới ch�n đức Phật, rồi đứng hầu ph�a b�n tr�i.

�ức vua cha thấy sự biến h�a t�m � cởi mở vui mừng, n�n �n �i đoạn diệt, b�n trong ph�t t�m cung k�nh đứng dậy đảnh lễ đức Phật:

- Hết sức tốt l�nh, thưa Thế T�n. �ệ tử c� c�ng đức mới được như vậy. Oai đức của Nhu Lai kh� m� độ lượng. Nhờ vậy vua cha liền ph�t đạo � v� thượng ch�nh chơn.

Bấy giờ vua cha mỗi lần đến chỗ đức Phật, thấy Ca Diếp... một ng�n người, h�nh thể rất xấu, liền nổi t�m bất b�nh. Nh� vua n�i:

- C�c Tỳ kheo n�y tuy lại c� t�m tinh tấn, m� kh�ng biểu hiện nơi dung mạo, n�n khuy�n d�ng họ của ta, th�ch đạo v� vi, bảo họ l�m sa m�n, lựa chọn những người đoan ch�nh. Nh� vua liền ra lệnh người trong ho�ng tộc s�ng mai ội họp ở điện. Mọi người vc�ng lệnh đến dự. Nh� vua n�i với mọi người trong tộc họ:

- Thầy tướng A Di n�i: - Nếu đức Phật kh�ng xuất gia sẽ l�m Th�nh vương, thống l4nh bốn thi�n hạ, c� thị t�ng hầu hai b�n, d�ng sự đoan ch�nh để dẫn dắt nh�n d�n. Nay c�c đệ tử h�nh d�ng kh� coi. Ta muốn lễ b�i bậc c� đạo, đầy đủ nghi dung để sung th�m v�o tăng số, rực rỡ cho đức Thế T�n.

Mọi người đều n�i:

- Hết sức tốt l�nh.

Mọi người nghe rồi hoan hỷ, lui về sửa soạn, bảy ng�y nữa sẽ đi.

�iều �ạt liền bảo h�nh giả:

- Ch�ng ta l� gi�ng họ của vua ch�a, nay bỏ vinh hoa thế gian, xuất gia sống với đạo, đ� l� điều tốt đẹp nhất của đời, voi ngựa xe cộ gi� trị ng�n v�ng, nay chuẩn bị ra đi.

Người đến xem đứng đầy cả đường đi. Khi ấy c�i m�o v� c�i khăn v�n t�c tr�n đầu của �iều �ạt tự nhi�n rơi xuống đất, trật đường, con voi m� �ng ta đang cỡi, 4 ch�n tr�i d�i dưới mặt đất, cất tiếng k�u như tiếng chim.

Thầy tướng số đo�n rằng:

- Mọi người đều đắc đạo, chỉ c� hai người l� kh�ng tốt.

Tất cả đều đi đến chổ đức Phật, đều l�m sa m�n. Kẻ cang cường th� được h�ng phục, kh�ng ai m� kh�ng an lạc .

KINH TRUNG BỔN KHỞI

Quy�̉n Thượng H�́t�� [ ^ V�̀ Tr�n ^ ]

KINH TRUNG BỔN KHỞI

( C�n một t�n l� Tứ Bộ Tăng � R�t ra từ bộ Trường A H�m )

- H�n dịch:� �ời Hậu H�n, T�y Vức sa m�n ��m Quả v� Khương Mạnh Tường

�- Việt dịch:Th�ch Ch�nh Lạc

---o0o---�

QUYỂN HẠ

7.- PHẨM TU �ẠT

�ức Phật từ bổn quốc c�ng với 1.250 đại Tỳ kheo Tăng đầy đủ đi đến nước Tr�c Vi�n của nước Vương X�. Trưởng giả B� Cần nhờ thần lực của đức Phật, đi đến Tr�c Vi�n, năm v�c c�i lạy dưới ch�n đức Phật, nhiễu quanh, đứng một c�ch cung k�nh, t�m đoan ch�nh, bạch đức Phật:

C�i mong đức Thế T�n hạ cố đến nh� con thọ dụng m�n ăn đạm bạc.

�ức Phật im lặng nhận lời, trưởng giả vui mừng lạy dưới ch�n đức Phật rồi ra về. Khi về đến nh�, chuẩn bị đầy đủ c�c m�n ăn ngon bổ, trang ho�ng lọng, phướng, đ�ch th�n �ng l�m lấy c�c thức ăn m�i vị tuyệt vời.

Trưởng giả X� Vệ t�n l� Tu �ạt (�ời Tấn gọi l� Thiện �n), c�ng với chủ nh�n B� Cần tuy chưa bao giờ gặp nhau nhưng c�ng tin tưởng nhau, h�nh động giống nhau, đức hạnh giống nhau, tuy ở xa m� xem nhau như l� bạn th�n.

Tu �ạt nh�n c� việc đi đến nước bạn,� đ�ng l�c B� Cần đang tự m�nh sửa soạn đồ ăn để c�ng dường n�n kh�ng ra để đ�n tiếp Tu �ạt, l�m cho trưởng giả phải chờ l�u, n�n trưởng giả mới gọi kẻ ở, hỏi rằng:

V� sao ta từ xa đến đ�y m� �ng chủ ngươi kh�ng ra tiếp? Ch�ng ta hằng nhớ nhau, chẳng lẽ b�y giờ lại l�m mất t�nh bạn của ch�ng ta sao? V� sao h�m nay c� vẻ lạt lẻo vậy?

Bất ngờ, Ca Lan �� ( B� Cần) c�ng việc đ� xong, mới đi ra để gặp bạn. Trưởng giả n�i:

- Ch�ng ta từ l�u chưa được gặp nhau, cam chịu sự nhớ nhung, nay t�i đến đ�y. Từ l�u ch�ng ta đ� nghĩ đến nhau, sao h�m nay lại c� vẻ lạt lẻo vậy?

Ca Lan Ca (B� Cần) việc xong liền đi ra ch�o hỏi. Tu �ạt ngồi y�n kh�ng ng� lại, n�i rằng:

Xưa nay t�i chưa từng chịu nhục như thế n�y!

B� Cần n�i:

- Kh�ng ngờ h�m nay bạn lại đến đ�y, xin lỗ�! Ng�y mai t�i thỉnh Thế T�n cho n�n lo l�m việc m� kh�ng tiện ra tiếp đ�n bạn được!

Thiện �n (Tu �ạt) hỏi:

- Sao gọi l� Thế T�n? �� l� việc h�n nh�n, lễ trong nước hay ng�y hội chăng?

��p rằng:

- N�y! Bạn kh�ng nghe� Th�i tử con của vua Bạch Tịnh, v�o n�i s�u năm để tu h�nh, nay đ� th�nh đạo, hiệu l� Phật. Thần minh của vị ấy chiếu soi nơi tăm tối, th�n cao một trượng s�u, sắc như hoa, c� m�u v�ng t�a, thuyết ph�p, truyền giới, � nghĩa tinh vi, nhập thần, c� c�c đệ tử đi theo, gọi l� Tỳ kheo Tăng. C�c vị ấy ở nơi vắng vẻ, giữ th�n ngay thẳng, tu đức , giữ đạo, bỏ vinh hoa, lợi lạc, gọi l� Chơn Nh�n, gồn c� 1.250 vị.

Thiện �n nghe tiếng Phật, l�ng t�c dựng đứng, trong l�ng sung sướng. Tuy �ng thong thả chờ trời s�ng nhưng trong t�m bồn chồ, cứ trở m�nh kh�ng ngủ được. Do l�ng ch� th�nh n�n c� sự cảm th�ng, mới nữ đ�m m� trời bỗng chợt s�ng. �ng liền ngồi dậy, chuẩn bị ra đi theo hướng cửa th�nh. �ng ngo�i lại, nh�n thấy ph�a b�n tr�i cửa th�nh c� nh� thờ thần t�n l� Thấp Ba, �ng liền đến đ� quỳ lạy. Khi lễ b�i xong, �ng mới nhận ra rằng l� trời vẫn c�n tối. Thiện �n hoảng sợ chẳng biết đi đ�u! Tuy c� sự đột biến ấy nhưng trong t�m �ng vẫn c�n vang vọng t�n của đức Phật, n�n sự lo sợ liền tan biến. L�c ấy tr�n kh�ng trung c� tiếng n�i:

- L�nh thay, n�y Tu �ạt! Nhờ ch� t�m mới được như vậy.

Trưởng giả liền hỏi lại tiếng n�i tr�n hư kh�ng:

- �� l� vị thần n�o vậy?

��p rằng:

- T�i l� Tử Th�n Ma Nh�n �ề .

Hỏi:

- Bạn sanh ở đ�u?

Một l�t vị ấy trả lời:

- Ng�y xưa, t�i theo ng�i �ại Mục Kiền Li�n, l� đệ tử thần t�c của đức Phật, nghe thuyết kinh ph�p. Nhờ phước b�o ấy n�n được sanh l�n c�i trời. V� c�ng đức qu� �t n�n được trấn thủ ở đ�y, thấy ng�i ch� t�m n�n t�i đến để gi�p đỡ. �ức Phật l� bậc ch� t�n, cứ mỗi bước đến với Ng�i th� phước đức v� lượng. Tiếc v� l�c c�n sống, t�i kh�ng được thấy đức Phật. Như nay m� được thấy Ng�i th� t�i sẽ thấu r� được ch�n đế.

Vị thi�n ấy ph�ng luồng �nh s�ng lớn chiếu đến Tr�c Vi�n. Thi�n �n cứ theo �nh s�ng ấy, từ xa tr�ng thấy đức Thế T�n vượt hơn những điều �ng được nghe, �ng liền đi đến trước để lễ b�i, rồi bước qua một b�n, lắng l�ng qu�n s�t th�n tướng của đức Phật. �ng hỏi đức Phật:

- �ấng Thần t�n c� b�nh an chăng?

�ức Phật n�i b�i kệ n�y cho Tu �ạt:

- Kh�ng c� sự buồn vui

T�m kh�ng, thanh tịnh , an

Chẳng c� g� l� sanh

Thấy �ế nhập Niết-b�n

Gi�c ch�nh niệm trong s�ng

�� qua năm đường hiểm

X� r�ch lưới �n �i

M�i vắng lặng, an lạc.

Trưởng giả Tu �ạt đang nghe đức Phật thuyết nhờ c�ng đức đời trước, liền ph�t � thanh tịnh n�n được ph�p nh�n, quy mạng tam t�n, trọ tr� năm giới, l�m Thanh t�n sĩ, đến trước bạch Phật:

- C�i mong đức Như Lai quang l�m nước X� Vệ, gi�o h�a cho một thời gian để tế độ quần ch�ng .

�ức Phật lại hỏi:

- T�n họ của ngươi l� g�?

Trưởng giả quỳ xuống thưa rằng:

- Con t�n l� Tu �ạt. Nhờ nu�i dưỡng những người c� đơn, gi� cả, cung cấp cơm �o cho họ, n�n người trong nước c�n gọi con l� Cấp-C�-�ộc.

�ức Phật bảo rằng:

- Ở đ� c� tinh x� dung chứa ch�ng đệ tử của ta chăng?

Thưa rằng:

- Dạ, chưa c�.

Trưởng giả Tu �ạt v�ng theo th�nh chỉ của đức Phật đến trước đức Phật, quỳ xuống bạch đức Thế t�n:

- Con sẽ l�nh tr�ch nhiệm tạo lập tinh x�. Chỉ cần c� một vị Tỳ kheo đến để xem chổ n�o thuận tiện.

�ức Phật quay lại bảo:

- N�y X� Lợi Phất! Ngươi h�y đi, c�ng lo gi�p đỡ việc x�y cất.

T�n giả v�ng theo lời dạy của đức Phật, liền đảnh lễ rồi lui ra. Ng�i trở về X� Vệ, đi khắp nơi để t�m đất. Ng�i chỉ thấy Kỳ Vi�n l� đẹp. Nơi ấy c� c�c thứ tr�i c�y suối chảy, chim lạ tụ tập, đất đai m�u mở, c�y cối tươi tốt, lại c�ch th�nh kh�ng xa. Nh�n đ�, trưởng giả mới đến hỏi � Kỳ ��, nhưng Kỳ �� ho�n to�n kh�ng c� � b�n khu vườn ấy. Song trưởng giả cứ y�u cầu m�i, �ng ta mới tức giận n�i:

- Nếu c� thể đem kim tiền l�t hết khu vườn, t�i mới b�n.

Trưởng giả lại hỏi:

- C� thật vậy chăng?

Kỳ �� bảo:

- N�i gi� cao chắc ngươi phải thối ch�, n�n ta n�i đ�a thế th�i.

Trưởng giả n�i:

- Như vậy l� đ� quyết định rồi, c�n nghi g� nữa!

Tu �ạt gi� từ, trở về nh� chở h�ng xe kim tiền đi đến. Người giữ vườn ngăn chận, chạy đến thưa với �ng chủ:

- Tu �ạt mang tiền đến, kh�ng r� ng�i c� chấp thuận b�n vườn hay kh�ng m� kh�ng cho con biết?

Kỳ �� đ�p:

- Ta c� n�i giỡn như vậy, nếu họ mang tiền đến th� đừng nhậnx!

L�c ấy Tu �ạt v� Kỳ �� tranh c�i nhau. C�c kỳ l�o cả nước đến để khuy�n can chấm dứt vụ tranh c�i. C�c kỳ l�o xử rằng:

- Gi� đất đ� định kh�ng n�n hối tiếc g� nữa. Ch�nh trị nước nh� đ� thanh b�nh. Th�i tử Kỳ �� kh�ng n�n đi ngược lại luật ph�p!

Khi ấy Kỳ �� đồng � cho l�t kim tiền, nhưng chưa đủ. Bấy giờ trong � nghĩ của Kỳ �� rất mừng, n�i rằng:

- Ta sẽ được khu vườn.

�ng bảo người đến hối Tu �ạt c�ng đến xem vườn. Trưởng giả Tu �ạt thấy kim tiền l�t chưa khắp khu vườn, trong l�ng bực bội kh�ng vui.

Kỳ �� bảo:

- N�y Quốc Hiền! Nếu hối tiếc, h�y trả lại vườn cho t�i.

Trưởng giả đ�p:

- T�i kh�ng hối tiếc. T�i chỉ nghĩ: n�n xuất số v�ng của kho n�o để l�t cho đủ khoảnh đất c�n lại.

L�c ấy trong t�m của Kỳ �� nghĩ rằng: �Chắc đức Phật l� bậc ch� t�n cho n�n mới khiến cho người n�y đem hết tiền bạc ra c�ng dường m� kh�ng hối hận. Như vậy vị ấy n�n đội tr�n đầu, rất đ�ng k�nh ngưỡng, v� c� thần diệu như vậy�, n�n Kỳ �� liền gọi Tu �ạt:

- �ng chớ mang th�m kim tiền để l�t khoảnh đất c�n lại. T�i xin c�ng dường rừng c�y, ch�ng ta c�ng lập tinh x� để c�ng dường.

Tu �ạt liền đ�p:

- L�nh thay! thưa v�ng.

L�c đ� trưởng giả ra sức tạo lập tăng ph�ng, tọa cụ, giường chỏng, mền nệm đẹp nhất tr�n đời, c�ng th� tr�ng phang, d�ng nước hoa để rưới mặt đất, b�y biện đầy đủ vật dụng c�ng dường. �ng lại soạn c�c m�n ăn thật ngon, đốt c�c hương thơm, từ xa quỳ xuống thỉnh đức Phật:

- C�i mong Như Lai hạ cố gi�ng l�m.

Bấy giờ đức Ch�ng Hựu c�ng với 1.250 vị đại Tỳ kheo Tăng du h�nh đến nước X� Vệ, theo lo82i thỉnh cầu của Tu �ạt. Oai thần của Phật chấn động; người nam, nữ; kẻ lớn, người nhỏ ở trong nước đứng chật cả đường.

Trưởng giả Cấp C� �ộc c�ng với Nan �� l� em của vua, đến trước, lạy dưới ch�n đức Phật, c�ng l�n tinh x�. �ức Phật thọ nhận, ch� nguyện, gọi đ�y l�: �vườn �ng Cấp C� �ộc, rừng c�y �ng Kỳ ��.

Nh� vua v� c� việc, triệu hồi Tu �ạt về gấp, n�n Tu �ạt đi đến dự hội, việc xong trở về, phụng tr� trai giới hết sức cung k�nh. Giữa đường c� một người d�ng một b�nh sữa nhưng kh�ng ai bưng hộ, tự bưng m� đi. Tr�n đường đi gặp một Phạm ch�, �ng nhờ bưng gi�m b�nh sữa, c�ng đến tinh x�. Tự tay �ng d�ng thức ăn c�ng dường, bảo Phạm ch�:

- �ng cứ tiếp tục d�ng thức ăn c�ng dường

Phật ăn xong d�ng nước để Ng�i rửa tay. �ức Phật v� họ n�i ph�p, tất cả mọi người đều hoan hỷ, khen l� rất hay.

Buổi chiều Phạm ch� trở về, v� trai giới kh�ng ăn n�n người vợ thấy lạ mới hỏi:

- Kh�ng r� �ng tức giận việc g�?

��p rằng:

- Ta chẳng tức giận việc g� cả, v� ta giữ trai giới vậy.

Người vợ lại hỏi:

- Theo ai m� trai giới?

Phạm ch� đ�p:

- Trưởng giả Cấp C� �ộc c�ng dường cho đức Phật ở trong vườn, mời ta đến thọ B�t quan trai.

Người vợ kh�c l�c tức giận n�i:

- �ng đ� bỏ ph�p tắc truyền lại, tai họa từ đ�y sinh ra, C�-��m loạn ph�p, đ�u đủ để th�u nạp.

Phạm ch� bị vợ bức x�c m�i liền ăn c�ng với vợ. Khi Phạm ch� mạng chung, v�o l�c nữa đ�m, sanh v�o nước Uất �a La Vệ, l�m vị thọ thần trong một c�i đầm lớn. Khi ấy c� năm trăm người B� la m�n muốn đến ba chỗ thờ thần s�ng ở s�ng Hằng để tắm rửa sự cấu uế, cầu mong thần ti�n. Nhưng đi nữa đường họ bị thiếu lương thực, từ xa thấy c�i c�y ấy, tưởng c� d�ng suối, họ chạy đến dưới c�y ấy th� ho�n to�n chẳng thấy g� cả. Họ bị c�ng khốn tại c�i đầm đ�, đ�i kh�t kịch liệt. Khi ấy vị thần c�y hiện ra hỏi Phạm ch� rằng:

- C�c đạo sĩ từ đ�u đến? Nay muốn về đ�u?

C�c Phạm ch� đồng thưa:

- Ch�ng t�i muốn đến ao thần để tắm rửa, cầu được l�m ti�n. Nay bị đ�i kh�t, rất mong Ng�i thương x�t cứu tế.

Bấy giờ vị thần c�y liền đưa c�nh tay l�n, c�c m�n ăn thơm ngon hiện ra rất nhiều. Họ ăn uống no n�, đi đến chổ vị thần,� thưa rằng:

- Ng�i c� những c�ng đức g� m� c� ph�p m�u v�i vọi như vậy?

Thần đ�p c�c Phạm ch�:

- T�i nhờ �ng trưởng giả Cấp C� �ộc ở nước X� Vệ m� thọ tr� B�t quan trai, nhưng bị vợ cản trở l�m thất bại n�n kh�ng tu trọn nghiệp l�nh ấy. L�c t�i sanh bị v�o đầm n�y l�m thọ thần. Nếu giữ ph�p B�t quan trai, phước được sanh l�n c�i trời. Bấy giờ vị thọ thần mới n�i b�i tụng:

Thờ thần , gieo gốc hoa

Ng�y đ�m sanh c�nh nh�nh

Luống khổ hoại th�n thể

Trai ph�p độ thế ti�n.

Phạm ch� nghe b�i kệ, tỉnh ngộ, t�n thọ, trở về X� Vệ. Tr�n đường đi dẫn đến một nước t�n l� C�u Lam Ni. Trong nước n�y c� một trưởng giả t�n l� C� Sư La (Tấn gọi l� Mỹ-�m) được nh�n d�n k�nh y�u, n�i g� họ cũng nghe. C�c Phạm ch� ấy đến xin ngủ trọ.

Mỹ �m hỏi:

- C�c đạo sĩ từ đ�u đến? Nay muốn l�m g�?

Họ tường thuật đầy đủ c�ng đức của vị thọ thần ở đầm kia cho trưởng giả nghe. Họ muốn đến chổ trưởng giả Cấp� C� �ộc để xin thọ tr� trai ph�p mới thỏa nguyện.

Mỹ �m vui mừng nhảy nh�t, nhờ phước đời trước cảm ứng n�n hiểu r�, muốn đi theo. s�ng sớm, �ng ra lệnh những người trong gi�ng họ v� những người bạn th�n rằng:

- Ai c� thể c�ng đi với t�i để thọ tr� trai giới th� đi!

L�c ấy 500 người c�ng ứng khẩu xin đi. �� l� nhờ nguyện xưa của họ đưa đẩy n�n họ c�ng chuẩn bị l�n đường đi đến nước X� Vệ.

Khi chưa đến Kỳ Ho�n, giữa đường th� gặp Tu �ạt đi qua m� �ng kh�ng biết, ngo�i lại hỏi những người đi theo:

- Vị �ại phu n�o vậy?

��p rằng:

- �� l� �ng Cấp C� �ộc vậy!

Phạm ch� v� mọi người vui mừng rượt theo, n�i rằng:

- Nguyện của ta đ� th�nh, cầu người th� gặp người. Ch�ng ta h�y chạy theo để tương kiến .

Mọi người đồng khen rằng:

- Từ l�u ch�ng t�i đ� v�ng theo đức của ng�i, trong l�ng kh�t ngưỡng, nghe ng�i dạy ph�p B�t quan trai n�n từ xa ch�ng t�i đến đ�y để thọ gi�o. Thật l� may mắn, mong ng�i chỉ dạy!

Tu �ạt dừng xe lại đ�p rằng:

- T�i c� vị đại sư hiệu l� Như Lai, l� bậc Ch�ng Hựu. Ng�i đang h�a độ mọi người ở gần Kỳ Ho�n. Vậy ch�ng ta h�y c�ng nhau đến đ� để ra mắt đức Thế t�n.

Họ nghe lời của trưởng giả n�i như vậy, đồng cung k�nh thưa: �V�ng!�, hết l�nh th�nh khẩn. Từ xa họ tr�ng thấy đức Như Lai n�n t�m hoan hỷ ph�t sanh, năm v�c gieo xuống đất, lui ra v� ngồi xuống. Nhờ qu�n s�t bổn t�m, thuận theo lời ph�p yếu, n�n 500 vị Phạm ch� đều đắc quả A-na-h�m, liền xin đức Phật cho l�m sa m�n. C�n b� con của Mỹ �m... đều được ph�p nh�n.

C�c Tỳ kheo bạch đức Phật:

- Năm trăm Phạm ch� n�y v� c�c trưởng giả kia v� sao được đắc đạo nhanh như vậy?

�ức Phật dạy:

- Trong đời qu� khứ kh�ng l�u, khi ấy c� đức Thế t�n hiệu l� Ca Diếp giảng ph�p cho họ nghe. Ng�i n�i: ��ời sau của ta, c�c Phạm ch� ở trước đức Phật kia nguyện được thấy đức Phật Th�ch Ca ở đời tương lai�. C�c trưởng giả n�y cũng đồng nguyện như vậy. Nhờ nh�n duy�n ấy n�n thấy ta, liền được giải tho�t.

C�c Tỳ kheo vui mừng, t�n thọ phụng h�nh.

Trong t�m của Mỹ �m muốn thỉnh đức Thế t�n. �ức Phật biết t�m của �ng ta nghĩ như vậy, Ng�i n�i:

- V� ngươi kh�ng c� tinh x� n�n � nguyện của ngươi kh�ng th�nh.

Mỹ �m vui mừng v� đức Phật hiểu � m�nh, n�n đến trước bạch đức Phật:

- Con c� một c�i nh� ri�ng xin� đem l�m tinh x�. C�i mong đức Thế t�n dủ l�ng thương x�t, đến đ� tế độ quần sanh.

N�i xong �ng trở về nước, sửa soạn đầy đủ vật dụng để c�ng, rồi �ng đến chổ đức Phật đem đầu mặt lạy dưới ch�n đức Phật để d�ng cho Ng�i. Lạy xong, rồi ra về./.

8.- PHẨM� NH�N DUY�N HUYỀN-DUNG TRAI GIỚI.�

Bấy giờ đức Như Lai c�ng với 1.250 vị Tỳ kheo Tăng, từ tinh x� Kỳ Ho�n, nước X� Vệ du h�nh đến tinh x� của trưởng giả Mỹ �m, nước C�u Lam Ni. Khi Ng�i đặt ch�n đến cổng th�nh th� đất trời chấn động, c�c nhạc kh�, ch�u ngọc, kh�ng đ�nh m� tự k�u. Ngay trong ng�y h�m ấy c�c thứ độc hại người biến mất, điều tốt l�nh hiện ra. To�n d�n trong nước kh�ng ai m� kh�ng kinh ngạc, kh�t ngưỡng đức Thế t�n.

Bấy giờ c� vị quốc vương t�n l� Ưu �iền, cường bạo x�m lấn v� l�m hại nh�n d�n, nghe lời nịnh thần, đam m� nữ nhạc, tự ch�m trong lưới nghi, lại đặt hai vị phu nh�n thay phi�n nhau hầu hạ b�n tả, b�n hữu. Hai Ho�ng hậu� l� người đẹp nhất nước. Người phu nh�n b�n tr�i t�n l� Chiếu �ường, một con người ki�u ngạo, chỉ c� to�n kẻ �c theo hầu, x�m tấu kẻ hiền lương, vu khống kẻ v� tội kh�ng biết ch�n.

Người phu nh�n ph�a b�n phải t�n l� Huyền Dt con người nh�n �i, khi�m cung, k�nh nể, trong trắng, tự kiềm chế m�nh, kh�ng ai s�nh bằng. Nh� vua rất qu� trọng phẩm hạnh ấy n�n việc g� cũng t�m sự với b�. V� vậy Ho�ng hậu Chiếu �ường đem l�ng ghen gh�t, s�m tấu hết lời, nhưng nh� vua thấy r� đức hạnh của b� n�n kh�ng tin.

Ho�ng hậu Huyền Dung c� một người hầu gi� t�n l� �ộ Thắng, thường đi ra chợ mua hương, nh�n l�c trở về hỏi thăm tr�n con đường đến tinh x�, mỗi lần đến chỗ c�c vị tu h�nh, b� cung k�nh, giảm bớt tiền mua hương, g�p lại để d�nh c�ng dường trai phạn cho đức Phật v� Tỳ kheo Tăng. �ức Phật thuyết ph�p cho b� nghe, b� nhớ m�i kh�ng qu�n. Khi c�ng dường xong th� trở về cung, ngang qua chợ lấy hương. Nhờ c�ng đức ấy, phước nghiệp theo đuổi, n�n m�i hương hu�n ướp, thấy c�n lượng nhiều gấp bội l�c b�nh thường. Khi bị cật vấn th� c�ng l�, c�i đầu khai thật rằng:

- Mỗi lần đi chợ, t�i bớt tiền mua hương để c�ng trai phạn cho Phật v� Tăng, để được nghe gi�o ph�p s�u xa, � nghĩa vi diệu m� ở thế gian kh�ng thể nghe được.

Ho�ng hậu Huyền Dung nghe n�i tiếng Phật, bỗng nhi�n trong t�m hoan hỷ, tự suy nghĩ: �Trong t�m của ta h�n hoan vui sướng, vậy l�m sao để được nghe v� lượng ph�p?�. B� liền bảo �ộ Thắng:

- Ngươi h�y n�i thử ta nghe xem!

�ộ Thắng thưa:

- Th�n của hạ thần đ� tiện, miệng th� x� uế, kh�ng d�m tự tiện tuy�n n�i lời t�n qu� của đức Như Lai. Vậy xin Ho�ng hậu h�y đi đến chỗ đức Phật thọ gi�o rồi trở về .

Ho�ng hậu lại bảo �ộ Thắng ra khỏi cung điện, rằng:

- H�y thọ l�nh đầy đủ nghi thức rồi trở về.

�ộ Thắng đi chưa trở về th� thị nữ của phu nh�n đứng chật cả s�n.

�ức Phật bảo �ộ Thắng:

- Ngươi h�y trở về thuyết ph�p, sẽ c� nhiều người được chứng đắc. Nghi thức của sự thuyết ph�p trước nhất phải đặt một t�a cao.

�ộ Thắng v�ng lời dạy của đức Phật, tuy�n dương Th�nh chỉ của đức Phật một c�ch đầy đủ. Ho�ng hậu Huyền Dung sung sướng mở rương lấy y chất th�nh t�a cao. L�c ấy �ộ Thắng nhờ oai thần của đức Phật m� thuyết ph�p như bậc Ứng chơn.

Khi ấy Ho�ng hậu Huyền Dung v� c�c thị nữ, t�m nghi đ� cởi mở, sự �c đ� ti�u trừ, được đạo Cấu Hạng (Nhập lưu), ngay l�c ấy, �ộ Thắng đ� được Tổng Tr�.

Nghe vậy Ho�ng hậu Chiếu �ường trong l�ng bừng bừng tức giận, đố kị n�n nhiều lần s�m tấu với vua. Nh� vua liền mắng nhiếc:

- Bọn ngươi l� thứ y�u tinh, n�i lời v� nghĩa, vu khống người ta l� kẻ tiết hạnh, thật đ�ng qu�.

Trong t�m của Ho�ng hậu Chiếu �ường đố kị, n�n muốn giết hại Ho�ng hậu Huyền Dung, b� mật t�u với vua:

- Ho�ng hậu Huyền Dung thường bảo con hầu đến chỗ đức Phật t�m t�nh, ngoại giao ph�ng đ�ng, � ch� d�m dật, t� vạy. Thiếp thật l�ng trung trực, thấy vậy đ� mấy lần khuy�n can m� vẫn kh�ng bỏ.

Nh� vua lấy l�m nghi hoặc về �m mưu trong t�m của Ho�ng hậu Chiếu �ường, cho người r�nh m� trong ng�y trai giới của Ho�ng hậu Huyền Dung chắc chắn sẽ biết. Người r�nh m� ấy biết được ng�y trai giới của Ho�ng hậu, nh�n đ� t�u với vua:

- Ng�y h�m nay vui vẻ, ch�ng ta n�n mời Hữu Phu nh�n đến để vui chơi.

Khi ấy nh� vua liền loan tin triệu tập mọi người đều đến dự hội. Song, Ho�ng hậu Huyền Dung v� tr� trai giới n�n kh�ng đến dự được. Nh� vua cho người mời đến ba lần nhưng Ho�ng hậu v� giữ giới n�n vẫn kh�ng đến. V� vậy nh� vua rất tức giận, cho người k�o Ho�ng hậu ra khỏi ph�ng, tr�i lại, đem đến trước cung điện. L�c sắp sửa h�nh h�nh, Ho�ng hậu Huyền Dung vẫn chẳng sợ h�i, một l�ng hướng về đức Phật. Nh� vua tự m�nh cầm cung bắn Ho�ng hậu, nhưng mũi t�n lại bay trở lại hướng nh� vua. Lần thứ hai cũng in như vậy. Bấy giờ nh� vua rất sợ h�i, kinh ngạc, thả cung xuống v� hỏi rằng:

- Ngươi c� y�u thuật g� m� khiến cho mũi t�n bay ngược lại như vậy?

Phu nh�n t�u rằng:

- T�i chỉ thờ đức Như Lai, quy mạng Tam t�n m� th�i. Buổi s�ng giữ trai giới của đức Phật, qu� giờ ngọ th� kh�ng ăn. Lại thực h�nh t�m việc (B�t trai giới), th�n thể kh�ng trang sức, cho n�n đức Thế t�n thương x�t m� được như vậy.

Nh� vua n�i:

- L�nh thay! Lẽ n�o việc ấy lại đơn giản đến thế?!

Nh� vua liền đến tinh x� để ra mắt đức Phật. Gặp l�c c� địch quốc khởi binh x�m nhập bi�n giới, thế địch rất h�ng mạnh. Nh� vua phải đ�ch th�n ra trận, ra lệnh cho Phạm ch� Kiết-Tinh được thay mặt vua thống lĩnh việc quốc ch�nh. Khi ấy Ho�ng hậu Chiếu �ường rất vui sướng, n�i rằng:

- Cha của ta nắm việc quốc ch�nh, ta sẽ giết (Ho�ng hậu) Huyền Dung vậy.

Nh� vua đi rồi, b� ta c�ng cha m�nh lập mưu giết Ho�ng hậu Huyền Dung v� người thị nữ, dối n�i với mọi người l�: �họ bị lửa thi�u�. Nhưng sự việc tưởng l� được �m dẹm, kh�ng ngờ bị ph�t lộ, nh� vua rất tức giận, đuổi Kiết Tinh ra ngo�i bi�n giới, v� �ng ta l� đạo sĩ n�n được tha tội chết. C�n Chiếu �ường v� đồng bọn đều bị bỏ v�o hang tối dưới đất. L�c ấy, nh� vua xiển dương Phật ph�p rộng r�i.

C�c Tỳ kheo từ t�a đứng dậy, bạch đức Phật:

- Ho�ng hậu Huyền Dung v� c� thị nữ của nh� vua tinh tấn như vậy, đ� thấy ch�n l�, đắc đạo, kh�ng r� v� tội g� m� bị lửa thi�u đốt như vậy? C�i mong đức Thế t�n n�i r� việc n�y cho ch�ng con nghe .

Khi ấy đức Phật bảo c�c Tỳ kheo rằng:

- Thời qu� khứ c� một c�i th�nh t�n l� Ba la nại. Tại đ� c� 500 người d�m nữ, chuẩn bị m�n ăn đạm bạc để tự c�ng tế. L�c ấy c� một vị Bu�ch Chi Phật t�n l� Ca La, gi�o h�a nh�n d�n, bảo họ giữ năm giới. C�c sĩ nữ trong nước đều quy y với Ng�i. V� Vậy, c�c d�m nữ tức giận n�i rằng:

- Tại sao người n�y đến đ�y l�m mất kh�ch của ch�ng ta?

Do đ� họ đồng s�n hận, �m mưu hủy hoại ng�i.

H�m sau ng�i Ca La lại v�o x�m n�y. C�c d�m nữ đồng tức giận, c�ng lấy lửa của bếp l� đ�i v�o người t�n giả Ca La, l�m cho to�n th�n ng�i bị ch�y x�m m� chẳng c� ch�t hối hận. Ng�i liền hiện thần t�c bay l�n hư kh�ng. Khi ấy c�c c� d�m nữ hoảng sợ, chảy nước mắt, hối hận lỗi lầm của m�nh, quỳ d�i ngẩng đầu l�n trời, tự tr�nh b�y rằng:

- Bọn nữ ch�ng con ngu xuẩn, chẳng biết bậc ch�n nh�n, thật l� ngu si m� muội n�n mới hủy nhục bậc thần linh. Ch�ng con tự biết lỗi của m�nh rất nhiều, tội �c như n�i. C�i mong ng�i duỗi thần đức để ch�ng con được ti�u trừ tội nặng.

Theo những lời ấy, ng�i liền hạ xuống rồi B�t N� ho�n. C�c c� g�i ấy liền x�y th�p c�ng dường x� lợi.

�ức Thế t�n n�i tiếp:

- C�c d�m nữ l�c ấy nay ch�nh l� Ho�ng hậu Huyền Dung.... Tội hay phước theo đuổi con người, việc từ l�u m� vẫn r� r�ng.

Khi đức Phật thyuết ph�p xong, c�c người từ lớn đến nhỏ ở trong nước đều t�n phục, hoan hỷ, quy mạng Tam t�n, thọ giới rồi ra về.

�ức Phật v� c�c Tỳ kheo trở về tinh x�, dừng ch�n ở Kỳ Ho�n./.

9.- PHẨM C�-��M-DI �I �ẾN �ỨC PHẬT XIN L�M TỲ KHEO NI.�

Bấy giờ đức Phật du h�a tại tinh x� gi�ng họ Th�ch, nước Ca Duy La Vệ, c�ng với 1.250 vị �ại Tỳ kheo Tăng. Khi ấy �ại �i �ạo Kiều ��m Di đi đến chổ đức Phật, c�i đầu lạy Ng�i rồi đứng qua một b�n, chấp tay bạch đức Phật:

- Con nghe người nữ tinh tấn tu học c� thể đắc bốn đạo quả sa m�n, n�n con xin được thọ ph�p luật của đức Phật, v� con ở tại gia c� t�n t�m, muốn được xuất gia học đạo.

�ức Phật bảo:

- Th�i đi! N�y C� ��m Di, thật kh�ng th�ch hợp cho người nữ xuất gia nhập v�o ph�p luật của ta, mặc ph�p y, suốt đời thanh tịnh, cứu c�nh phạm hạnh.

C� ��m Di cầu xin, kh�c l�c như vậy cho đến ba lần nhưng đức Phật vẫn kh�ng chấp thuận. B� liền đến trước đức Phật đảnh lễ, nhiễu quanh rồi ra về.

Sau đ� kh�ng l�u, đức Phật c�ng c�c �ại Tỳ kheo Tăng c�u hội, từ tinh x� gi�ng họ Th�ch, v�o nước Ca Duy La Vệ. B� �ại �i �ạo nghe đức Phật v� c�c đệ tử theo hầu đi v�o quốc nội, trong l�ng rất hoan hỷ, liền đến chổ đức Phật, c�i đầu lạy dưới ch�n Ng�i. B� lại bạch đức Phật:

- Con nghe người nữ tinh tấn học đạo c� thể được bốn đạo quả sa m�n. Vậy con xin được thọ ph�p luật của đức Phật. Con ở tại gia c� t�n t�m, muốn được xuất gia học đạo.

�ức Phật bảo:

- Th�i đi! Th�i đi! N�y C� ��m Di! Thật kh�ng th�ch hợp cho người nữ gia nhập v�o ph�p luật của ta, mặc ph�p phục, suốt đời thanh tịnh, cứu c�nh phạm hạnh.

B� �ại �i �ạo lại cầu xin, kh�c l�c đến ba lần như vậy nhưng đức Phật vẫn kh�ng chấp thuận. B� liền đến trước đảnh lễ, nhiễu quanh đức Phật rồi ra về.

Khi ấy đức Phật c�ng Tỳ kheo Tăng ở lại trong đất nước n�y l�nh mưa ba th�ng, v� lại y phục xong, mặc y �m b�t đi nơi kh�c. B� �ại �i �ạo c�ng c�c l�o mẫu.... liền đi theo đức Phật.

�ức Phật đi đến th�n x�m Na Tư, dừng ch�n tr�n bờ s�ng. B� �ại �i đạo liền đến trước đảnh lễ đức Phật rồi đứng qua một b�n bạch rằng:

- Con nghe người nữ tinh tấn tu h�nh, c� thể đắc bốn đạo quả sa m�n. Vậy con xin được thọ ph�p luật của đức Phật, v� con ở tại gia, c� t�n t�m, muốn được xuất gia học đạo .

�ức Phật bảo:

- Th�i đi! Th�i đi! N�y C� ��m Di, thật kh�ng th�ch hợp cho nữ nh�n gia nhập v�o ph�p luật của ta, mặc ph�p phục, suốt đời thanh tịnh, cứu c�nh phạm hạnh.

B� đại �i �ạo cầu xin, kh�c l�c như vậy cho đến ba lần, nhưng đức Phật vẫn kh�ng chấp nhận. B� liền đến trước đảnh lễ, nhiễu quanh đức Phật rồi đi ra, đứng ngo�i ng�, y phục r�ch n�t, bước ch�n lảo đảo, mặt m�y đầy bụi, th�n thể mệt mỏi, kh�c l�c bi thảm.

Khi ấy hiền giả A-Nan thấy mẫu th�n �ại �i �ạo như vậy, liền hỏi:

- N�y C� ��m Di! V� sao y r�ch, ch�n kh�ng, mặt m�y lấm lem, y phục bụi bặm, mệt mỏi, kh�c l�c như vậy?

�ại �i �ạo trả lời:

- N�y Hiền giả A-Nan! Nay t�i v� l� người nữ n�n kh�ng được thọ ph�p luật của đức Phật. Do đ� m� tự x�t thương m�nh!

T�n giả A-Nan n�i:

- Th�i! Th�i đừng kh�c. N�y C� ��m Di, h�y thong thả chờ t�i v�o gặp đức Phật ngay b�y giờ để thưa việc n�y cho!

Hiền giả A-Nan liền đi v�o đảnh lễ dưới ch�n đức Phật, quỳ xuống bạch rằng:

- Con nghe đức Phật dạy l�: người nữ m� tu h�nh tinh tấn c� thể đắc được bốn đạo quả sa m�n. Nay �ại �i �ạo ch� t�m muốn thọ ph�p luật, v� b� ở tại gia, c� t�n t�m, muốn xuất gia học đạo. C�i mong đức Phật chấp thuận.

�ức Phật bảo:

- Th�i đi! Th�i đi! N�y A-Nan! Thật kh�ng th�ch hợp cho người nữ gia nhập l�m sa m�n trong ph�p luật của ta. V� sao vậy? N�y A-Nan! Th� như nh� tộc t�nh m� sanh nhiều con g�i, �t con trai th� n�n biết nh� ấy bị suy yếu, kh�ng thể cường thạnh được. Nếu nay để người nữ gia nhập v�o trong ph�p luật của ta, chắc chắn sẽ khiến cho sự thanh tịnh, phạm hạnh của gi�ng Phật kh�ng được l�u d�i. Th� như ruộng l�a, mầm mộng đang l�n phơi phới m� gặp kh� hậu xấu sẽ khiến cho những hạt l�a tốt bị thương tổn, hư hoại. Nay nếu để cho người nữ gia nhập v�o trong ph�p luật của ta, chắc chắn sẽ khiến cho đại đạo thanh tịnh của đức Phật kh�ng được hưng thịnh l�u d�i.

T�n giả A-Nan lại thưa:

- Hiện nay b� �ại �i đạo c� nhiều thiện �. Từ l�c đức Phật mới ch�o đời, do b� nu�i dưỡng cho đến ng�y kh�n lớn.

�ức Phật bảo:

- N�y A-Nan! Quả đ�ng như vậy. Nếu �ại �i �ạo c� t�n t�m, nhiều thiện �, c� ơn đối với ta, khi sanh ta mới bảy ng�y th� mẫu th�n của ta đ� mất, b� �ại �i �ạo nu�i dưỡng ta cho đến ng�y kh�n lớn. Nay ta l� Phật trong thi�n hạ, cũng c� nhiều �n đức đối với �ại �i �ạo. B� �ại �i �ạo v� nhờ ta m� được đến để tự quy Phật, tự quy Ph�p v� tự quy Tỳ kheo Tăng, lại c�n tin Phật, tin Ph�p v� tin Tỳ kheo Tăng, kh�ng c�n nghi về khổ, nghi về Tập, nghi về Tận v� nghi về �ạo nữa, n�n th�nh tựu t�n t�m, th�nh tựu cấm giới, th�nh tựu đa văn, th�nh tựu bố th�, th2nh tựu tr� tuệ, cũng c� thể tự m�nh cấm chế, kh�ng s�t sanh, kh�ng trộm cắp, kh�ng d�m dật, kh�ng vọng ngữ, kh�ng uống rượu. Như vậy, n�y A-Nan, ch�nh l� c�i khiến cho người ta suốt đời cấp th� cho nhau �o quần, đồ ăn, thức uống, ngọa cụ, thuốc men, khi bị bệnh khốn, kh�ng bằng c�ng đức ấy của ta.

�ức Phật bảo t�n giả A-Nan:

- Giả như người nữ muốn l�m sa m�n th� phải giữ 8 kỉnh ph�p, kh�ng được vi phạm, phải thọ tr� suốt đời, học tập v� thực h�nh 8 kỉnh ph�p ấy. V� như ph�ng nước tr�n v�o th� phải kh�o đắp bờ đ� ngăn chận, đừng cho nước rịn v�o mới th�i. Nếu người nữ c� thể giữ 8 kỉnh ph�p như vậy mới c� thể gia nhập v�o giới luật của ta được.

Những g� l� 8 kỉnh ph�p?

1/ Tỳ kheo tr� đại giới th� người nữ l� Tỳ kheo ni phải theo m� thọ (học) ch�nh ph�p.

2/ Tỳ kheo Tăng tr� đại giới, cứ mỗi nữa th�ng trở lại, Tỳ kheo ni phải lễ b�i t�n thờ.

3/ Tỳ kheo Tăng v� Tỳ kheo ni kh�ng được ở chung, sống chung.

4/ Ba th�ng dừng nghỉ trong một v�ng, c�ng nhau� tự kiểm điểm về những điểu nghe được v� thấy được, n�n tự phản tỉnh xem x�t.

5/ Tỳ khei ni kh�ng được tr�ch mắng, hỏi việc của Tỳ kheo Tăng về nhũng điều nghe v� thấy. Nhưng Tỳ kheo Tăng nếu c� điều nghe v� thấy c� quyền tr�ch mắng Tỳ kheo ni, Tỳ kheo ni liền phải tự phản tỉnh xem x�t.

6/ Tỳ kheo ni c� mong cầu đối với đạo ph�p, được ph�p hỏi Tỳ kheo Tăng những việc về kinh, luật.

7/ Tỳ kheo ni tự m�nh chưa đắc đạo, nếu phạm giới luật, phải nữa th�ng đến trong ch�ng nhận tội, tự s�m hối để bỏ t�nh ki�u mạn.

8/ Tỳ kheo ni tuy 100 tuổi, tr� đại giới, đối với Tỳ kheo Tăng trẻ tuổi mới thọ đại giới, phải ngồi dưới, lấy sự khi�m, kỉnh để lễ b�i.

�� l� t�m kỉnh ph�p ta dạy cho người nữ nhập đạo kh�ng được vi phạm, cho đến suốt đời phải học tập v� thục h�nh như vậy. Nếu �ại �i đạo x�t thấy c� thể tr� 8 kỉnh ph�p n�y th� ta chấp nhận cho l�m sa m�n.

T�n giả A-Nan l�nh thọ lời đức Phật dạy xong, nhớ kỹ, liền đảnh lễ rồi đi ra b�o cho b� �ại �i �ạo biết rằng:

- N�y C� ��m Di! Chớ c� ưu sầu nữa, v� b� đ� c� đức tin, bỏ sản nghiệp, bỏ gia đ�nh đến thọ giới. �ức Phật dạy: nếu người nữ l�m sa m�n phải c� t�m kỉnh ph�p, kh�ng được vi phạm, phải giữ suốt đời, cẩn thận học tập, phải giữ t�m như người giữ nước lở kh�o đắp bờ đ� kh�ng cho nước nhỉ.

T�n giả A-Nan mỗi mỗi n�i cho Di mẫu nghe lời đức Phật dạy về 8 kỉnh ph�p như vậy. T�n giả A-Nan n�i r�:

- Phật dạy: người nữ n�o c� thể giữ được như vậy th� được gia nhập v�o ph�p luật của đức Phật.

B� �ại �i �ạo liền vui mừng n�i rằng:

- Thưa v�ng, t�n giả A-Nan! T�n giả h�y nghe t�i n�i lời n�y: V� như c� con g�i của bốn tộc t�nh, tắm rửa, xoa hương, y phục trang nghi�m, nhưng c� người muốn l�m cho họ được lợi �ch, an ổn kh�ng sợ h�i, lấy hương hoa, tr�ng bảo kết th�nh x�u ngọc, đem cho c�c c� g�i ấy. H� họ lại kh�ng y�u th�ch m� đội tr�ng hoa ấy l�n đầu sao? Nay đức Phật đ� ban dạy t�m kỉnh ph�p, t�i cũng h�n hoan nguyện l�nh thọ m� để tr�n đầu.

Bấy giờ b� �ại �i �ạo liền thọ đại giới, l�m Tỳ kheo ni, phụng h�nh ph�p luật, liền được Ứng Chơn (La h�n). Một thời gian sau, Tỳ kheo ni �ại �i �ạo c�ng c�c Tỳ kheo ni trưởng l�o c�ng đi đến chổ t�n giả A-Nan hỏi rằng:

- N�y t�n giả A-Nan, đ�y l� c�c Tỳ kheo ni trưởng l�o, đều tu phạm hạnh đ� l�u, đều đ� thấy ch�n l�, vậy tại sao lại bảo lễ b�i Tỳ kheo Tăng nhỏ tuổi mới thọ đại giới:

T�n giả A-Nan đ�p:

- H�y đợi, nay t�i sẽ v�o để hỏi đức Phật.

T�n giả A-Nan liền đi v�o, c�i đầu lạy dưới ch�n đức Phật, bạch rằng:

- Tỳ kheo ni �ại �i �ạo thưa rằng: ��y l� c�c Tỳ kheo ni trưởng l�o, đều tu phạm hạnh đ� l�u, đều đ� thấy ch�n l�, tại sao lại bảo phải đảnh lễ Tỳ kheo Tăng nhỏ tuổi,� l� những người mới thọ đại giới?

�ức Phật bảo:

- Th�i đi! Th�i đi! N�y A-Nan! H�y cẩn thận, đừng n�i lời ấy. �iều ngươi biết kh�ng giống như điều ta biết. Nếu khiến cho người nữ kh�ng l�m sa m�n trong đạo của ta th� ngoại đạo, c�c Phạm ch� Dị học v� c�c cư sĩ đều sẽ lấy v�i tr�i tr�n mặt đất, cầu khẩn c�c sa m�n rằng: �Hiền giả l� bậc c� tịnh giới, c�ng hạnh cao viễn, xin Ng�i h�y đi l�n tr�n vải n�y để con m�i m�i được phước�.

�ức Phật bảo t�n giả A-Nan:

- Nếu khiến cho người nữ kh�ng l�m Sa m�n trong đạo của ta th� nh�n d�n trong thi�n hạ đều sẽ tr�i t�c xuống đất cầu xin c�c Sa m�n rằng: �Hiền giả c� giới, văn, huệ h�nh. Xin c�c ng�i h�y đi l�n tr�n t�c n�y để khiến cho con m�i m�i được phước�.

- Nếu khiến cho người nữ kh�ng l�m Sa m�n trong đạo của ta th� nh�n d�n trong thi�n hạ đều chuẩn bị đầy đủ y phục, ẩm thực, giường nằm, thuốc men chữa bệnh, n�i rằng: �Xin c�c Sa m�n h�y tự đến lấy để d�ng�.

- Nếu khiến cho người nữ kh�ng l�m Sa m�n trong đạo của ta, th� nh�n d�n trong thi�n hạ sẽ k�nh thờ Sa m�n như thờ mặt trời, mặt trăng, như thờ thi�n thần, c�n hơn cả c�c ngoại đạo, dị học .

- Nếu khiến cho người nữ kh�ng l�m Sa m�n trong đạo của ta th� ch�nh ph�p của đức Phật sẽ được hưng thạnh cả ng�n năm.

�ức Phật bảo t�n giả A-Nan:

- V� người nữ l�m Sa m�n n�n khiến cho gi�o ph�p của ta suy vi hết 500 năm. V� sao vậy? N�y A-Nan, v� người nữ c� 5 điều kh�ng l�m được. Những g� l� năm?

Người nữ kh�ng thể l�m Như Lai ch� chơn �ẳng ch�nh gi�c.

Người nữ kh�ng thể l�m Chuyển lu�n Th�nh vương.

Người nữ kh�ng thể l�m �ế Th�ch ở c�i trời �ao Lợi thứ hai.

Người nữ kh�ng thể l�m ma Thi�n vương đệ lục.

Người nữ kh�ng thể l�m Phạm Thi�n vương ở c�i trời thứ bảy.

Ph�m 5 chỗ tr�n chỉ c� kẻ trượng phu mới l�m được m� th�i. Kẻ trượng phu được ở nơi thi�n hạ l�m Phật, được l�m Chuyển lu�n Th�nh vương, được l�m Thi�n đế Th�ch, được l�m ma Thi�ng vương, được l�m Phạm Thi�n vương.

�ức Phật thuyết như vậy xong, mọi người thảy đều hoan hỷ, t�n thọ, phụng h�nh ./.

�10.- PHẨM �Ộ VUA BA TƯ NẶC.�

Bấy giờ đức Như� Lai trở về nước X� Vệ, ở trong vườn �ng Cấp C� �ộc, rừng c�y �ng Kỳ ��, c�ng với 1250 vị Tỳ kheo Tăng. L�c ấy trong t�m của vua Ba Tư Nặc tự suy nghĩ: ��ức Phật l� gi�ng họ Th�ch, xuất gia ở trong n�i, đ� th�nh bậc V� thượng ch�nh chơn, ch�nh gi�c, oai nghi�m, thần diệu, khiến cho trời, rồng quỷ thần, kh�ng ai m� kh�ng k�nh ngưỡng. Ng�i thuyết ph�p cho mọi người nghe, phần đầu, phần giữa v� phần cuối đều thiện. Những người nghe Ng�i thuyết ph�p kh�ng ai m� kh�ng hoan hỷ, mở đường phước đức, ngăn chận tai ương, lời n�i đưa đến Niết-b�n�.

Nh� vua liền chuẩn bị xa gi� l�n đường, kẻ theo hầu dẫn đường như mọi khi. Khi đến cử ng�, nh� vua xuống xe, quần thần đều đến phi� trước, đứng thẳng, chấp tay v�i ch�o rồi ngồi xuống, bạch đức Phật rằng:

- T�i chợt nghe người con gi�ng họ Th�ch s�u năm đoan tọa, th�nh đạo hiệu l� Phật, điều đ� c� đ�ng chăng? Hay l� do người đời phong tặng th�i?

�ức Phật bảo nh� vua:

- Ta đ�ng l� Phật, kh�ng phải l� người đời dối truyền.

Nh� vua lại n�i:

- C� ��m tự xưng l� Phật chớ kh�ng phải l� Phật chăng?

�ức Phật lại trả lời nh� vua:

- V�o thời qu� khứ l�u xa, khi ấy một vị Phật hiệu l� �ịnh Quang thọ k� cho ta một c�ch chắc chắn rằng: �V�o đời sau, 91 kiếp nữa, ngươi sẽ th�nh Phật hiệu l� Th�ch Ca c� 32 tướng tốt, 80 vẻ đẹp, c� 18 ph�p đặc th� vi diệu, 10 m�n thần lực, 4 v� sở �y. Nếu thiếu một trong những thứ ấy th� kh�ng thể gọi l� Phật. Nay ta đ� c� đủ c�c thứ ấy n�n gọi l� Như Lai, v� sở trước, ch�nh chơn gi�c vậy.

V� m� mờ, t�m vua nghi ngờ, lại hỏi đức Phật:

- C� ��m tuổi c�n nhỏ, học đạo chưa bao l�u. V� sao như vậy? V� ở đời c� B� la m�n tu thờ nước, lủa, si�ng năng, cực khổ kh�ng kể ng�y đ�m, đối với 96 học thuật, chẳng c� c�i n�o m� học chẳng th�ng suốt, tuổi cao đức lớn như Bất Lan Ca Diếp..... 6 người danh tiếng bao tr�m thi�n hạ, c�n chưa đủ quả Phật kia! Phật l� bậc rất t�n qu�, lấy đ� m� suy t�i rất nghi ngờ.

�ức Phật bảo nh� vua:

- Nay ta sẽ thuyết ph�p cho nh� vua nghe về chơn đế. Vậy h�y lắng nghe cho r�, chớ c� nghi ngờ.

Nh� vua n�i:

- L�nh thay!

�ức Phật bảo Nh� vua:

- C� bốn c�i nhỏ nhưng kh�ng thể coi thường. Những g� l� bốn?

Một l�: Th�i tử tuy nhỏ, tương lai sẽ l� vị vua. Với người ấy kh�ng thể coi thường.

Hai l�: một đốm lửa tuy nhỏ, nhưng sẽ thi�u rụi cỏ c�y, chừng n�o ch�y hết mới th�i. Với đốm lửa kh�ng thể coi thường.

Ba l�: Con của lo�i rồng tuy nhỏ, nhưng c� thể l�m mưa gi�. sấm s�t, mưa đ�... Với n�, kh�ng thể coi thường.

Bốn l�: �ạo sĩ tuy nhỏ, nhưng đ� nhập cốt l�i đạo, tr� huệ s�u xa vi diệu, c� thể phi h�nh gi�o ho�, độ tho�t nh�n d�n. Với vị ấy kh�ng thể coi thường.

Bấy giờ đức Thế t�n n�i b�i kệ n�y cho nh� vua:

- Th�i tử phước th�nh

Sẽ l�m vị vua

Người ngu khinh mạn

Tai họa liền sanh

V� do t�m khởi

Coi trọng coi khinh

�� c� t�c hạnh

Phước tự theo m�nh

Phải qu�n gốc đức

Sau mới x�t người

Gốc đạo đ� đủ

�ại vương thử nghĩ

�ốm lửa gặp cỏ

Sẽ ch�y v� c�ng

N�i b�u Tu Di

Cũng từ n�i nhỏ

Kẻ tr� qu�n vật

Kh�ng nhỏ kh�ng lớn

Gặp rồng kh�ng tr�nh

Ch�t độc (cũng) chết người.

Tỳ kheo ph� �c

Tinh tấn nhập thiền

Th�nh đạo, thần th�ng

Biến hiện độ người

Kiến đế , tịnh kh�ng dơ

�� độ năm đường hiểm

Phật xuất hiện thế gian

V� đời trừ sầu hoạn.

Nh� vua nghe lời chơn ch�nh ấy xong, v� t�m � uế s�u d�y che lấp, hồ nghi, vẫn chưa ngộ, liền đến trước lạy dưới ch�n đức Phật, c�o từ trở về cung.

Khi ấy ở trong đất nước của vua c� B� la m�n gi�u c�, nhiều của b�u, đ� gi� m� chẳng c� con n�n hết l�ng khấn v�i đất trời, sau đ� kh�ng bao l�u sanh được một người con trai. Cậu b� mới bảy tuổi bị bệnh rồi chết. Người cha �u sầu khổ sở, đứng nằm kh�ng y�n, lại chẳng ăn uống g� cả. �ng ta nghe đức Phật c� thể diệt trừ được ưu hoạn, n�n �ng liền đến Kỳ Ho�n gặp Ng�i.

�ức Phật hỏi Phạm ch�:

- �ng c� sự buồn rầu g� m� nhan sắc tiều tụy như vậy?

B� la m�n thưa:

- Tuổi con đ� gi�, chỉ c� một đứa con trai duy nhất, nhưng n� đ� chết, bỏ con lại một m�nh, l�m cho con buồn thương, đau đớn v� c�ng.

�ức Phật bảo Phạm ch�:

- Con người v� c� �n �i n�n mới bị ưu sầu (khổ n�o). Song t�m của Phạm ch� m� mờ, liền thưa đức Phật:

- �n �i l� vui, c� g� l� ưu bi khổ n�o?

�ức Phật n�i:

- Chẳng phải vậy.

Như vậy cho đến ba lần m� B� la m�n vẫn kh�ng hiểu, liền chạy ra khỏi Kỳ Ho�n th� thấy hai người đang đ�nh cờ bạc, trong t�m suy nghĩ: �Chắc họ l� người tr�, c� thể giải tỏa được mối nghi của ta�, liền hỏi hai người kia:

- �n �i l� vui hay l� buồn khổ?

Họ trả lời Phạm ch�:

- �iều vui trong thi�n hạ kh�ng g� hơn l� �n �i.

Phạm ch� lại n�i:

- T�i gặp C� ��m nhưng vị ấy đ� n�i ngược lại.

Hai người kia đ�p:

- Sa m�n C� ��m đi ngược lại đời, m� hoặc con người, cẩn thận đừng c� tin �ng ta.

Những người ngu trong nước c�ng nhau ch� cười lời đức Phật. C�u chuyện đến tai nh� vua, khiến cho � vua bị m� hoặc, n�n nh� vua mới gọi phu nh�n � t�n của phu nh�n l� Mạt-Lợi � bảo rằng:

- C� ��m thật đ�ng cười, phản luận một c�ch thất l�. Sao lại c� chuyện �n �i m� sanh ưu bi được?

Phu nh�n đ�p rằng:

- �ức� Phật kh�ng bao giờ n�i lời hư dối. Sự thật l� như vậy.

Nh� vua lại n�i rằng:

- N�ng t�n k�nh C� ��m, v� t�n th�n như vậy mới tin lời của vị ấy m� th�i.

Phu nh�n t�u với vua:

- Sao ng�i kh�ng tự đến hoặc bảo người c� tr� đến chỗ đức Phật để thưa hỏi việc n�y, để chứng thật sự đi�n cuồng, m� hoặc của người đời.

Nh� vua nghe lời n�i ấy liền gọi vị thần c� tr� tuệ t�n l� Na Lợi Thằng, bảo rằng:

- Ngươi h�y nh�n danh ta đến hỏi đức C� ��m rằng: �Người đời ngu si, m� hoặc, dối truyền t�n chỉ, n�i c�n rằng: �n �i m� sanh ra ưu bi, qu�i gỡ v� tr�i với l�, cho n�n nh� vua sai sứ giả đến để c�i nghe Phật gi�o h�a�.Nếu đức Phật c� dạy điều g� ngươi phải l�nh thọ cho kỹ.

Vị thần v�ng theo lệnh của nh� vua, liền đến Kỳ Ho�n, lạy đức Phật, đứng dậy, đến trước, quỳ xuống bạch rằng:

- Quốc vương Ba Tư Nặc c�i lạy trước t�a, xin hỏi điều kh�ng hiểu r�, mong đức Phật chỉ dạy, d�m thưa lời thật!

Bấy giờ đức Như Lai bảo vị đại thần ngồi xuống, Ng�i dạy:

- Cội gốc của �n �i l� gi�ng nước s�u kh�ng đ�y, sự �o n�o ưu bi l� do �n �i m� ra.

Ng�i lại bảo vị đại thần:

- Ta nay hỏi ngươi, � hiểu thế n�o th� trả lời thế ấy. Th� như c� người, cha mẹ đều chết, vợ con cũng chết, t�i sản bị quan huyện tịch thu, th� người ấy c� ưu n�o dữ dội kh�ng?

�ại thần thưa:

- ��ng như lời đức Thế t�n dạy.

- Lại nữa, n�y đại thần, ng�y xưa c� một người gia đ�nh bần c�ng khốn khổ, nhưng khi cưới vợ, gặp gia đ�nh vợ gi�u c�. V� gia đ�nh vợ l�m biếng, ăn kh�ng ngồi rồi, do đ� gia đ�nh ng�y c�ng ngh�o khổ. Gia đ�nh đ� c�ng khốn m� c�n phải lo l�t quan tr�n, cho n�n họ muốn bắt c� d�u t�i gi�. Người vợ nghe gia đ�nh b�n luận, n�ng liền n�i cho chồng nghe rằng: �Gia đ�nh t�i sẽ d�ng sức mạnh, chắc chắn họ sẽ bắt ch�ng. Vậy ch�ng ta phải t�nh sao?!�. Người chồng nghe vợ n�i b�n dẫn vợ v�o ph�ng, n�i rằng: �Nay anh muốn ch�ng ta c�ng chết một chỗ�. Ch�ng liền đ�m vợ chết, rồi tự đ�m m�nh chết.

�ức Phật bảo Na Lợi Thằng:

- V� �n �i m� giết nhau, đ�u phải chỉ c� ưu bi th�i.

�ại thần l�nh thọ lời Phật dạy, đảnh lễ rồi trở về cung, n�i đầy đủ t�n chỉ của đức Phật. Nhưng � vua vẫn kh�ng ngộ, c�n ch� cười lời dạy ấy, lại n�i với Ho�ng hậu Mạt-Lợi:

- V� sao ch�nh C� ��m lại n�i lời ấy?

Ho�ng hậu hỏi nh� vua:

- C� hai quận kia: một l� Ca Di,� hai l� C�u �ạt L�. Nếu c� người t�u với vua: �Hai nước ấy bị vua nước kh�c chiếm đoạt, vậy vua l�m sao?

Nh� vua bảo Ho�ng hậu:

- Sự gi�u c� v� an lạc của ta l� nhờ hai nước ấy vậy. Nếu mất hai nước ấy ta rất lo buồn.

Ho�ng hậu lại hỏi:

- Th�i tử Lưu Ly v� Ho�ng nữ Kim-Cương, hoặc bị bệnh hay bị chết, vậy nh� vua l�m sao?

Nh� vua đ�p Ho�ng hậu:

- Nếu như vậy th� ta kh�ng sao chịu nỗi!

Ho�ng hậu hỏi vua:

- �� l� do �n �i n�n mới sanh ra ưu bi chứ?

Ho�ng hậu lại hỏi:

- Tiện thiếp xấu x�, được hầu hạ dưới trướng đức vua, nếu một mai bị bệnh m� chết, vậy bệ hạ sẽ l�m sao?!

Nh� vua đ�p:

- N�y Mạt-Lợi! Nếu vậy th� t�m ta mờ mịt, mạng sống của ta nguy ngập!

Ho�ng hậu lại n�i:

- �� l� do �n �i n�n sanh ra ưu bi chứ?

L�c ấy t�m của vua khai mở, liền bước xuống giường, từ xa hướng về Kỳ Ho�n đảnh lễ, quy mạng Tam t�n, s�m hối lỗi lầm, cho đến suốt đời v�ng theo lời dạy của đức Phật . / .

11.- PHẨM TỰ �I.�

�ức Phật ở tại vườn �ng Cấp C� �ộc, rừng c�y �ng Kỳ ��, nước X� Vệ, đang thuyết ph�p cho đ�ng đủ ch�ng tăng.

Bấy giờ vua Ba Tư Nặc nh�n ng�y rảnh rỗi, đi đến chổ đức Phật, xuống xe, cất lọng, v�ng tay, đến ph�a trước c�i lạy s�t đất rồi về chỗ ngồi.

�ức Phật hỏi nh� vua:

- �ại vương từ đ�u đến đ�y m� y phục bị x� r�ch, h�nh thể tiều tụy vậy?

Nh� vua liền rời khỏi chổ ngồi, gạt lệ bạch rằng:

- Quốc th�i phu nh�n đ� từ gi� c�i đời. Con theo hầu, tống t�ng linh cữu, an t�ng, lo liệu xong con mới trở về, c�i xin đức Thế t�n, mong ng�i đến nước qu� m�a của con. Tuy con đang bi ai tiều tụy, mong được sự hiện diện của đức Thế t�n. T�nh con ngu �m, t�nh con m� hoặc bởi tiếng t�, nay mới được giải toả, nhờ lời dạy s�ng suốt, ch� chơn của đức Phật l�: �Ưu bi khổ n�o đều do �n �i m� ra�. Mỗi khi nghĩ tới lời gi�o huấn ấy m� thế gian kh� được nghe.

Bấy giờ đức Thế t�n bảo nh� vua:

- �ại vương h�y ngồi xuống v� nghe cho kỹ.

Nh� vua thưa:

- Dạ v�ng!

�ức Phật dạy:

- Ch�ng sanh đ� thọ nhận th�n h�nh, kh�ng luận l� gi� hay trẻ, gi�u hay ngh�o, đến ng�y mạng chung, kh�ng ai m� kh�ng bị ph�n t�n. Th� như hoa m�a xu�n, m�u sắc kh�ng thể tươi m�i, khi kết hạt th� hoa rụng, l�c quả ch�n th� phải l�a khỏi gốc. N�i b�u Tu Du kia. Khi kiến t�n cũng phải tan n�t. �ại hải s�u rộng kia c� ng�y c�n phải bị kh� kiệt. Mạng của con người rất nguy cấp, người c� tr� kh�ng tr�ng cậy v�o n�, chỉ c� tu đức, tinh tấn h�nh đạo m� th�i.

Bấy giờ đức Thế t�n n�i b�i tụng:

- Mạng người như tr�i ch�n

Thường sợ bị rơi rụng

V� sanh n�n c� khổ

Ai m� kh�ng bị chết

Như nước s�ng chảy xiết

�ều đổ v�o biển lớn

Mạng người cũng như vậy

Chết rồi kh�ng trở lại.

�ức Phật lại bảo nh� vua:

- Vua Gi� Ca Việt La thống lĩnh bốn c�i, phi h�nh đi tuần tra, c� bảy b�u theo c�ng, tuy thọ một ng�n tuổi cũng phải bị chết. Chư thi�n phước đức, muốn ăn đồ ăn tự nhi�n hiện ra, đến khi hết lộc cũng phải chết. Tỳ kheo diệt trừ điều �c, một l�ng suy nghĩ đến thiền, vinh hoa, lợi lộc kh�ng m�ng, ch� vững chắc như n�i, bậc thần th�ng chơn nh�n c�n phải diệt độ. Như lai xuất thế, hiện th�n bằng quyền huệ, thể của đức Phật như� Kim cang, h�o quang chiếu s�ng đại thi�n, chu du ba c�i, tế độ ch�ng sanh, nhưng đấng Thế h�ng c� Thập lực, c�n phải hiện N� Ho�n k�a! Con người sống ở thế gian, th�n mạng chẳng l�u d�i, nhanh như điện xẹt, mau như gi� thoảng, với vinh hoa t�n qu�, ng�i b�u ở đời chỉ như giấc mộng m� th�i. Suy việc xưa, nghiệm việc nay, v� thuỷ v� chung, lu�n chuyển trong năm đường, hễ thấy ch�n l� sẽ trở về nẽo ch�nh.

�ức Phật n�i b�i tụng n�y cho quốc vương:

- Như gi�ng nước xiết

Qua rồi kh�ng lại

Mạng người như vậy

Chết rồi kh�ng về

Tuy thọ ng�n tuổi

Cũng phải chết th�i.

C� hiệp phải ly

Chẳng g� nương tựa

Mọi vật đều chết

Ba c�i kh�ng y�n

Chư thi�n tuy sướng

Hết phước cũng đọa

Ch� vững như đất

�ức nặng như n�i

Ch�n nh�n v� cấu

Tịch nhi�n quy diệt

Vui thay phước b�u

Sở nguyện đều th�nh

�ại nh�n thượng tịch

Tự hiện N� Ho�n.

Bấy giờ vua Ba Tư Nặc lại bạch Phật:

- Sao gọi l� tự �i? Sao gọi l� tự hộ?

�ức Phật bảo:

- L�nh thay về c�u hỏi ấy! �ại vương h�y nghe cho kỹ. Con người sanh ở thế gian, do tứ đại hợp th�nh, t�nh ngu, tập si, s�t sanh, trộm cắp, t� d�m, n�i dối, kh�ng tin đạo hạnh. �� l� kh�ng tự �i (kh�ng tự thương m�nh). Nếu tập điều thiện, l�m điều nh�n, biết cuộc đời l� phi thường, tin rằng chết rồi lại sanh, t�m tưởng nhớ Tam t�n, thờ giới, nhiếp t�m, giữ lễ độ bằng l�ng khi�m cung, hiếu thuận ch� th�nh. Người ấy xử thế l� kẻ biết tự �i vậy. C�n người chứa điều thiện, nh�m c�ng đức, th�n kh�ng l�m điều ngang ngược, ch� hạnh tu điều s�ng suốt, được chư thi�n c�i trời vệ hộ, kh�ng luận l� người nam hay người nữ, c�c h�nh nghiệp đều trở về th�n m�nh, binh đao kh�ng l�m thương tổn, hổ dữ kh�ng thể l�m hại. Phương ph�p của sự tự hộ chỉ c� tr� giới hạnh m� th�i.

�ức Phật v� vua Ba Tư� Nặc n�i b�i tụng:

- Ph�m người l�m �c

Kh�ng thể tự gi�c

Ngu si kho�i �

Sau bị nhiệt n�o

Sanh hạnh kh�ng l�nh

Chết đọa �c đạo

V�o ngục v� gi�n

Kh�ng c�n hữu �ch

Người tự �i th�n

Cẩn thận g�n giữ

�iều th�n, ch�nh thể

Phước ứng c�i trời

Người c� t�n hạnh

�ược th�nh khen ngợi

Tự �i như vậy

An lạc, kh�ng lo

Hạnh �c nguy th�n

Kẻ ngu cho dễ

Việc thiện an th�n

Kẻ ngu cho kh�

T�n ph�p, thờ giới

� huệ hay l�m

Chư thi�n vệ hộ

kẻ tr� th�ch từ

Nh�n �i kh�ng t�

ở y�n kh�ng lo

Hay trừ tức giận

Nhờ đ� tho�t khổ.

Vua nghe lời ph�p

Hết ngu, đoạn vọng

Liền thọ năm giới

C�c quan theo hầu

�ếu ph�t đạo t�m

Thi�n, Long, quỷ, thần

Hoan hỷ th�ch nghe.

12.- PHẨM �ẠI CA DIẾP L�C MỚI �ẾN HỌC �ẠO.�

Bấy giờ đức Thế t�n ở tại vườn �ng Cấp C� �ộc, rừng c�y �ng Kỳ-�� nước X� Vệ, thuyết ph�p cho mọi người. Thi�n, long, quỷ, thần, bốn ch�ng đệ tử nghi�m chỉnh đầy đủ.

Khi ấy t�n giả Ma Ha Ca Diếp xỏa t�c, y r�ch, lần đầu ti�n đi đến đức Phật. �ức Thế t�n từ xa tr�ng thấy cất tiếng khen rằng:

- Thiện lai! Ca Diếp!� Ta định nhường nữa s�n t�a để ch�ng ta c�ng ngồi.

T�n giả Ca Diếp tiến tới trước, đem đầu mặt đảnh lễ đức Phật, lui lại, quỳ xuống, tự tr�nh b�y:

- Con l� đệ tử đi sau đức Như Lai. Ng�i thương m� ph�n cho con nữa t�a, thật ra con kh�ng d�m v�ng lệnh.

�ại ch�ng đều nghĩ rằng: �Vị đạo sĩ gi� n�y c� đức g� lạ n�n mới khiến cho Thế t�n nhường nữa t�a bảo ngồi. Người ấy c� phải l� bậc tuấn kiệt hay kh�ng, chỉ c� đức Phật mới biết m� th�i�.

Bấy giờ đức Như Lai qu�n s�t t�m niệm mọi người, Ng�i muốn giải tỏa nghi ngờ cho họ. Ng�i n�i rộng �ại hạnh của t�n giả Ca Diếp ngang bằng với bậc Th�nh. �ức Thế t�n lại n�i:

- Ta nhờ Tứ thiền, thiền định dứt t�m, từ đầu đến cuối kh�ng c� hao tổn. Tỳ kheo Ca Diếp cũng c� Tứ thiền. Nhờ thiền m� định �. Ta nhờ t�m đại từ, nh�n �i với tất cả. Thể t�nh của t�n giả Ca Diếp cũng c� l�ng từ như vậy. Ta nhờ l�ng đại bi m� tế độ ch�ng sanh. Tỳ kheo ca diếp cũng c� l�ng đại bi như vậy. Ta nhờ bốn thần Tam muội m� tự vui th�ch, chẳng kể ng�y đ�m. Những g� l� 4?

1/ V� h�nh Tam muội��

2/ V� lượng � Tam muội

3/ Thanh tịnh t�ch Tam muội

4/ Bất thối chuyển Tam muội.

Tỳ kheo Ca Diếp cũng c� Tam muội ấy. Ta vốn th�ch� Lục th�ng, nay đ� đắc được Lục th�ng. Tỳ kheo Ca Diếp cũng đắc được Lục Th�ng:

1/ Tứ thần t�c niệm��

2/ Biết r� � người

3/ Tai nghe tất cả��

4/ Thấy nguồn gốc của ch�ng sanh.

5/ Biết ch�ng sanh do hạnh nghiệp m� đi về đ�u

6/ C�c lậu đ� tận.

Nay đ� được v� �y, độc t�n trong ba c�i. Ta nhờ bốn định m� n�u r� c�ch thức truyền b� ch�nh ph�p.

1/ Giải định

2/ Tr� định

3/ Huệ định

4/ Giới định.

Danh sắc đều diệt chỉ c�n sự thanh tịnh, kh�ng c� tưởng buồn hay vui, đoạn trừ căn bản sinh tử. Tỳ kheo Ca Diếp cũng lại như vậy.

�ức Thế t�n lại n�i:

- Về thời qu� khứ l�u xa c� vị Th�nh vương t�n l� Văn� �� Kiệt, hạnh cao ch�i s�ng cuộc đời, c�ng hu�n rung động thế gian, �ế Th�ch ở �ao Lợi, kh�m phục đức lạ của vị ấy, liền ra lệnh xe ngựa, đến cung để rước vua. Khi ấy vua l�n xe trời, bỗng nhi�n bay l�n hư kh�ng, trời �ế th�ch đi ra ngh�nh rước, c�ng ngồi chung với vua, vui chơi hết sức vui th�ch rồi đưa vua trở về cung.

�ức Phật bảo Tỳ kheo:

- Thi�n �ế th�ch l�c đ� l� �ại Ca Diếp, c�n vua Văn �� Kiệt l� th�n của ta vậy. L�c đo �ế Th�ch d�ng� t�a sanh tử sợ h�i mời ta c�ng ngồi. Nay ta d�ng t�a ph�p ngự V� thượng ch�nh chơn, b�o đền lại c�ng đức xưa.

�ức Phật n�i về t�ch xưa để hiển lộ th�m Th�nh đức, Tỳ kheo Ca Diếp v� tất cả đều giải tho�t, c�ng ph�t đạo � V� thượng ch�nh chơn. Ph�p gi�o lan xa, kh�ng ai m� kh�ng lạc thọ. / .

13.- PHẨM �Ộ NẠI NỮ.�

�ức Phật từ nước Ca Duy La Vệ c�ng với 1250 vị Tỳ kheo, đến nước Bạt Kỳ để độ nh�n d�n xứ ấy. Khi đến Duy Da Ly, Ng�i đi v�o vườn c�y của Nại Nữ. Trong th�nh ấy c� người con g�i t�n l� A Ph�m H�a Lợi, nghe đức Phật đến đ�y để gi�o h�a, hết sức vui mừng, liền sửa soạn ra đi c�ng với 500 c� g�i.

�ức Phật bảo c�c Tỳ kheo:

- C�c ngươi h�y giữ � đoan ch�nh, hạ tầm mắt xuống, chớ c� ngo�i nh�n hư vọng, v� sắc dục l�m m� loạn con người, chỉ c� đạo mới c� thể ức chế được t�nh cảm, kiểm so�t được t�m �. Người tr� mới l�m được như vậy. Nay c� người nữ t�n l� A Ph�m H�a Lợi c�ng với 500 người nữ đồng đến đ�y muốn được nghe ph�p. C�c ngươi h�y giữ g�n tịnh hạnh, thọ tr� kh�ng ph�ng dật.

L�c ấy c�c Tỳ kheo thưa:

- Dạ v�ng, v� nhớ lời Phật dạy.

Bấy giờ a Ph�m H�a lợi đi đến trước cửa, xuống xe, chấp tay để trước ngực, c�i đầu, đi thẳng đến trước, lấy đầy mặt đảnh lễ đức Phật rồi đứng về chỗ m�nh.

�ức Thế t�n bảo:

- Th�n h�nh kh�ng tồn tại l�u d�i, kh�ng đẹp, kh�ng thể tươi m�i; mạng sống con người như gi� thổi, trẻ mạnh rồi suy yếu, chớ cậy ở nhan sắc m� l�m những h�nh động � uế. Người thế gian m� hoặc xẩy ra tai hoạn đều do sắc dục, ba đường (�c) rất khổ, người tr� mới ngăn chận được ch�ng.

C�c c� g�`i nghe đức Phật dạy, t�m mở, l�ng dục đ�nh chỉ, liền ph�t đạo �, tự quy Tam t�n. Bấy giờ A Ph�m H�a Lợi thối lui, bạch đức Phật:

- Mong Ng�i đừng cho người nữ l� thấp h�n, được uống lời ph�p. Mong đức Như lai c�ng ch�ng Tỳ kheo Tăng s�ng mai hạ cố đến chỗ ch�ng con thọ thực m�n ăn đạm bạc.

Khi ấy đức Phật im lặng nhận lời. Biết đức Phật đ� nhận lời, c�c c� đứng dậy c�i đầu đảnh lễ đức Phật, vui mừng ra về.

Bấy giờ trong th�nh phố c� người con của trưởng giả c�ng 500 đồng bạn nghe đức Phật đến đ�y để gi�o ho�, đang dừng ch�n trong vườn nại (xo�i), liền c�ng đi đến chỗ đức Phật để nghe ph�p. Xe, ngựa v� phục sức của họ rực rỡnăm m�u. Ra khỏi th�nh, đến khu vườn Nại, những người t�y t�ng, xe ngựa đều im lặng như ph�p. L�c đến cửa ng�, họ xuống xe, chấp tay tiến tới trước, lễ b�i, ch�o hỏi rồi về chỗ ngồi. �ức Phật bảo:

- N�y Tộc t�nh tử! C�c ngươi được địa vị h�o qu�, t�n vinh, kho�i lạc như vậy l� do phước đức đời trước cảm n�n. Nay lại được thấy đức Phật, c�ng đức c�ng tăng trưởng.�

L�c ấy c�c trưởng giả tử vui mừng, từ t�a đứng dậy, quỳ d�i thỉnh Phật:

- S�ng mai xin đức Thế t�n hạ cố, x�t thương đến chổ ch�ng con d�ng bữa cơm đạm bạc .

�ức Phật bảo rằng:

- Ta đ� nhận lời mời trước rồi.

�ức Phật kh�ng thọ nhận hai lần. C�c trưởng giả tử lại bạch:

- Ch�ng con kh�ng r� t�n họ của người thỉnh đ� l� ai?

�ức Phật bảo:

- Vừa rồi, ta đ� thọ nhận lời thỉnh cầu của A Ph�m H�a Lợi, s�ng mai ta sẽ đến đ�.

Trưởng giả tử bạch đức Phật:

- Họ l� d�n ở trong nước , v� sao được ưu ti�n?

�ức Phật bảo:

- N�y Tộc t�nh tử! �ức Như� Lai tr�i l�ng tử đến khắp nơi, kh�ng luận đ� l� kẻ t�n qu� hay người thấp h�n.

L�c ấy c�c trưởng giả tử đến trước đảnh lễ dưới ch�n đức Phật rồi gi� từ trở về nh�. Giữa đường họ gặp A Ph�m H�a Lợi, n�i với c� ta rằng:

- �ức Phật l� bậc ch� t�n, v� tất cả mọi người n�n đến gi�o h�a nước ta. Vậy việc c�ng dường cho đức Phật v� ch�ng tăng phải ưu ti�n cho ch�ng ta v� nam l� t�n qu� m� nữ l� ty tiện, n�n ngươi phải c�ng dường sau. Vậy cẩn thận chớ c� tr�i lệnh, cho n�n ta đến đ�y để n�i với ngươi.

C� g�i thưa với trưởng giả tử:

- Kh�ng phải v� cường h�o oai lực m� lấn lướt kẻ yếu k�m. Nay t�i cầu xin bốn điều, nếu ng�i ban cho t�i được th� t�i kh�ng d�m c�ng dường trước:

Một l�: cầu xin xho t�m t�i được g�n giữ điều thiện kh�ng di động.

Hai l�: xin� cho t�nh mạng của t�i được bảo tồn kh�ng mất.

Ba l�: xin cho t�i vật của t�i được bảo tồn kh�ng hao giảm.

Bốn l�: xin cho đức Thế t�n thường ở đ�y để gi�o thọ, đừng đi nước kh�c.

Ch�ng liền n�i với n�ng:

- Thiện t�m kh� bảo to�n, mạng người cũng như vậy, ta chẳng l�m g� được.

Họ c�ng n�i với nhau:

- C� g�i n�y l� người c� phước, được c�ng dường đức Phật trước, mới biết v� thường, hết sức hỷ lạc.

Trong nh�m ấy c� những người ni�n thiếu hổ thẹn v� đến sau n�n mới sanh t�m cố chấp, ra lệnh cho người coi chợ phải b�i chợ. L�c bấy giờ n�ng A Ph�m H�a Lợi bảo người ra chợ mua đồ nhưng chẳng mua được g� cả. C� ta trở về xem trong kho t�ng th� thấy đầy đủ đồ ăn uống, chẳng thiếu vật g�, ngoại trừ than củi để đốt! C� ta đi kiếm nhưng vẫn chẳng c�, liền về mở kho lấy b�ng vải tẩm dầu thơm để đốt. V� đồ trai soạn c�ng dường đ� đầy đủ, v�o l�c s�ng sớm c� cho sứ giả đến bạch đức Phật th� bị cửa th�ng đ�ng k�n, sứ giả liền trở về thưa lại:

- Cửa th�nh kh�ng mở .

C� ta biết việc n�y do c�c con Trưởng giả l�m ra, c� tự suy nghĩ:

- Lẽ đ�ng l� sai sứ đến bạch đức Phật việc c�ng dường đ� chuẩn bị xong, nhưng l�m sao để th�ng tin?!

C� liền bảo chim Anh-V�:

- Ngươi h�y đến bạch đức Phật .

Chim Anh V� v�ng lệnh bay ra khỏi nh�. Con c�c trưởng giả liền dương cung l�n bắn chim.... V� con chim v�ng lệnh đến thỉnh Phật n�n được oai thần che chở, c�c mũi t�n ho� th�nh những b�ng hoa. Con chim bay tới chổ đức Phật, đứng tr�n hư kh�ng bạch đức Phật rằng:

- Tất cả đ� chuẫn bị xong, xin đức Thế t�n hạ cố.

Bấy giờ bậc Ch�ng Hựu với oai thần ph�p lực, bước ch�n đi th� cửa th�nh liền mở, đất trời chấn động, lo�i rồng phun mưa xuống mặt đất, nhạc trời theo đ� tấu l�n. C�c kh� cụ �m nhạc tự nhi�n vang rền. Khi đức Phật thọ thực, lấy nước rửa tay xong, Ng�i thuyết ph�p cho 500 trưởng giả tử, A Ph�m H�a Lợi v� 500 c� g�i, l�m cho họ được ph�p nh�n n�n tất cả đều thọ năm giới xong, đức Phật v� Tỳ kheo tăng trở về vườn c�y Nại Thị, l�m cho mọi người hoan hỷ, kh�ng ai m� kh�ng th�ch nghe . / .�

14.- PHẨM NI KIỀN VẤN NGHI.�

�ức Phật từ nước Duy Da Ly c�ng với 1250 vị Tỳ kheo tăng v� 1000 vị Ưu b� tắc đồng đến vườn Ba H�a Ly, nước Na Nan ��. Bấy giờ nước ấy đang phụng thờ Lục sư, m� theo t� hạnh. Trong th�nh c� một vị trưởng giả gi�u c� t�n l� A Di Bạt �ề Phất, phụng sự Ni Kiền rất mực. �ng ta nghe đức Phật đến xứ n�y nhưng vẫn đến chổ Ni Kiền lễ b�i như thường. L�c ấy Ni Kiền hỏi:

- Ngươi c� nghe C� ��m đến đ�y chăng?

Thưa rằng:

- C� nghe .

Ni Kiền bảo rằng:

- Ngươi h�y đến vấn nạn Sa m�n C� đ�m một việc, khiến cho �ng ta sẽ nghẹn họng.

Bạt �ề Phất hỏi:

- Một việc ấy l� g� m� khiến cho �ng ta phải kh�ng thể trả lời?

��p rằng:

- Ngươi vấn nạn C� ��m rằng: �T�i nghe Sa m�n ch� nguyện cho tất cả đều được no đủ, nay lại đ� tiện dẫn đại ch�ng đến một đất nước ngh�o đ�i, l�m ph� tổn đồ ăn của mọi người. �iều n�y rất v� �ch!�.

Bạt Kỳ v�ng lệnh, lui ra, liền đến chỗ đức Phật, �ng xem thấy thần đức, oai tướng của đức Phật v�i vọi, đệ tử của Ng�i th� c� ph�p nghi, si�ng năng, lễ độ, n�n �ng sanh t�m cung k�nh, v�ng tay tiến l�n v�i ch�o rồi ngồi xuống bạch Phật:

- Con muốn hỏi một việc, mong Ng�i giải th�ch.

�ức Phật bảo:

- N�i đi ta nghe đ�y.

Bạt �ề Phất thưa:

- Con trộm nghe C� đ�m l�m lợi �ch cho tất cả mu�n lo�i, khiến cho ch�ng được an lạc. Nay Ng�i lại dẫn đại ch�ng đi đến một nước ngh�o đ�i, l�m tổn giảm lương thực củ nh�n d�n, hao ph� m� v� �ch nữa.

�ức Phật bảo Di Bạt �ề Phạ�t rằng ;

- Từ 91 kiếp trở lại đ�y, ta chưa hề nghe n�i l�m phước bị tổn giảm m� v� �ch cả. Nhưng ta nghe rằng: những người t�n qu� gi�u c� l� do đời trước họ l� kẻ bố th� rộng lớn. Chưa từng c� ai bị tổn ph� lớn m� kh�ng c� quả b�o cả. Con người l�m việc nh�n nghĩa, hiện tại được xưng dương truyền tụng, đời sau được sanh l�n c�i trời, khuy�n l�m thiện, vui thay họ c� phước b�o theo th�n.

�ức Phật lại bảo trưởng giả:

- T�i sản con người c� t�m điều nguy hại, tổn giảm m� v� �ch:

1/ Bị quan thu lấy

2/ Bị kẻ đạo tặc cướp giật

3/ Bị lửa ch�y m� kh�ng biết

4/ Bị nước tr�i

5/ Bị oan gia tr�i chủ cướp giật một c�ch ngang ngược.

6/ C� ruộng vườn m� kh�ng khai khẩn

7/ Bu�n b�n m� kh�ng c� lợi

8/ Bị con bất hiếu l�n lấy ti�u x�i một c�ch phung ph�, v� đạo.

T�m việc như vậy rất nguy hại, kh� bảo tồn. Khi t�m điều tai họa n�y ập đến th� kh�ng c� sức mạnh n�o c� thể ngăn cản được. Cho n�n đức Như Lai v� l� do đ� khuy�n người bố th�, an tr� nơi phước điền, hết sức ki�n cố, kh� di động, nước lửa hay giặc cướp kh�ng thể l�m hại được. L�c mạng chung được sanh l�n c�i trời, y thực tự nhi�n.

�ức Phật bảo trưởng giả:

- Lời chơn thật ch� yếu, gi�o h�a sự ngu hoặc của người đời. Nếu ai kh�ng tin l� tự hủy diệt căn bản của con người, phải đọa lạc v�o ba đường (�c). Nếu ai c� thể biết được, thay điều nghe, đổi h�nh động, h�a th�n v� vi, chỗ hướng đến r� r�ng.

Khi ấy A Di Bạt �ề Phất nghe đức Phật thuyết ph�p trong t�m vui mừng, định tỉnh, từ t�a ngồi đứng dậy tự tr�nh b�y rằng:

- Con v� sự ngu si n�n chồng chất m� hoặc, kh�ng biết bậc ch�nh chơn n�n mới chất vấn điều phi ph�p. Thật ra đ� chẳng phải l� � th� lậu của con, m� l� do Ni Kiền sai khiến, con phải v�ng lời m� kh�ng thể từ chối. Mong đức Phật dũ l�ng thương, tha thứ tội lỗi của con.

�ức Phật bảo:

- Ngươi đ� tự gi�c, phước ấy v� lượng.

Trưởng giả vui mừng lại bạch đức Phật:

- T�m con m� �m kh� ngộ, mong được hỏi chổ nghi ngờ.

�ức Phật bảo:

- Muốn hỏi g� t�y �. Nay ta sẽ v� ngươi m� ph�n biệt mọi việc.

Trưởng giả hỏi:

- Con thầm nghe đức Như Lai với l�ng từ b�nh đẳng tế độ tất cả, kh�ng r� v� sao trong gi�o ph�p ấy, thi�n lệch kh�ng đồng. C� người th� đắc đạo, c� người th� kh�ng đắc đạo. Con �m mối nghi n�y đ� l�u ng�y. C�i mong đức Thế t�n khai mở cho con.

�ức Phật dạy:

- L�nh thay! C�u hỏi ấy, h�y lắng nghe v� nhớ thọ tr�. Th� như người n�ng phu l�m hai thửa ruộng: một thửa ruộng tr�n cao th� kh� r�o, đất ph� nhi�u, hai l� thửa ruộng ở dưới ẩm thấp, đất xấu. V�o m�a xu�n, �ng ta vẫn ra sức c�y bừa như nhau, gieo hạt đ�ng thời tiết, cuốc xới, nhổ cỏ. �ến m�a thu th� gặt h�i m� c�n đấu của hai thửa ruộng kh�c nhau.

�ức Phật bảo trưởng giả:

- Con người l�c dụng c�ng như nhau m� kết quả lại kh�ng đồng, chỉ v� đất d�y hay mỏng m� th�i. Con người nghe ph�p của ta, t�n thọ phụng h�nh, như � chứng đắc, th� như ruộng l�a ph� nhi�u n�n th�u hoạch v� số. Nay Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu b� tắc, Ưu b� di đ� t�y � m� th�m nhập thần th�ng v� ngại. C�n người nghe lời đạo m� chống lại kh�ng tin, giống như ruộng dưới thấp, hạt giống bị ngập nước, yếu ớt kh�ng sanh, nay ch�nh l� bọn Lục sư Ni Kiền.... đ� vậy.

�ức Thế t�n lại bảo:

- Th� như c� người đem hai b�nh đi lấy nước, một b�nh th� nguy�n vẹn, c�n một b�nh th� bị thủng. �ến l�c đựng nước th� b�nh nguy�n vẹn lu�n lu�n đầy, c�n b�nh thủng th� bị chảy hết. Người nghe đạo gi�o m� si�ng tu tinh tấn, thờ giới kh�ng phạm, giữ g�n th�n, miệng, giống như c�i b�nh chứa nguy�n vẹn, chứa nước rất tốt. C�n người nghe đạo ph�p, kh�ng thọ tr�, kh�ng tin, lại c�n hủy b�ng, qu�n mất cội gốc con người, lại trở v�o �c đạo, giống như c�i b�nh lủng chảy, kh�ng thể chứa đầy.

�ức Phật bảo trưởng giả:

- Nhờ thiện hạnh đời trước, nay mới được gặp Phật. Tuy được gi�u c�, t�n qu� m� kh�ng tin đạo, giống như hoa nở loạn xạ sẽ rơi rụng m� kh�ng th�nh tr�i được.

L�c ấy trưởng giả A Bạt �ề Phất, t�m vui mừng, khen l� hay, lời chơn cảm thần, đ� n�i lời ch� th�nh, liền ph�t đạo � V� thượng ch�nh chơn, thọ giới rồi thối lui.

Tất cả mọi người trong nước đều ph�t t�m đạo. T� thuật của Lục sư thảy đều hủy bỏ. Trời, người, rồng, quỷ được tuy�n dương, rực s�ng tiếng ch�nh ph�p.

15.- PHẨM �ỨC PHẬT ĂN L�A NGỰA.�

Bấy giờ đức Phật từ nước Ba H�a Ly c�ng c�u hội với 1250 vị Tỳ kheo trở về vườn �ng Cấp C� �ộc, rừng c�y �ng Kỳ ��.

Khi ấy ở giữa ranh giới nước X� Vệ c� một quận t�n l� T�y Lan Nhi�n, tại đ� c� một B� la m�n t�n l� A Kỳ �ạt, c� nhiều tr� huệ s�ng suốt, nh� cửa gi�u c� kh�ng ai s�nh bằng. �ng ta đi đến nh� của �ng A-Nan-B�n-Kỳ, luận nghị c�ng việc đ� xong,�ng hỏi Tu �ạt:

- Hiện nay tại đ� ấp n�y c� vị thần nh�n n�o c� thể l�m Sư T�ng chăng?

Tu �ạt đ�p:

- Ngươi chưa nghe sao? C� Vương tử gi�ng họ Th�ch xuất gia h�nh đạo, nay đ� th�nh đạo, hiệu l� Phật, sắc th�n c� tướng tốt, người đời kh� thấy, ph�p thức thanh nh�, chơn ch�nh, chiếu trừ t�m � uế, thần th�ng minh đạt, biết r� nguồn gốc của ch�ng sanh, chư thi�n, long, thần kh�ng ai m� kh�ng thờ k�nh. Mỗi lần vị ấy n�i lời ph�p, � nghĩa tinh yếu nhập thần, kh�ng thể d�ng tr� tuệ le l�i như đom đ�m củ t�i m� tuy�n n�i được.

A Kỳ �ạt nghe đức Phật l� bậc Th�nh đức, trong t�m hồi hộp liền hỏi:

- Hiện nay đức Phật ở đ�u v� c� thể gặp được chăng?

��p rằng:

- Ng�i đang ở gần Kỳ Ho�n, rộng mở chơn ng�n.

S�ng sớm A Kỳ �ạt đi đến Kỳ Ho�n. V�o cửa, thấy đức Phật, oai thần s�ng ngời n�n t�m cung k�nh ph�t sanh. �ng đến ph�a trước đảnh lễ dưới ch�n đức Phật, rồi ngồi qua một b�n. �ức Phật thuyết ph�p cho �ng nghe, l�m cho �ng hoan hỷ phấn khởi liền đứng dậy, thỉnh đức Phật v� Tỳ kheo tăng dũ l�ng thương chiếu cố đến cư tr� ba th�ng tại chỗ ch�nbg con.

�ức Phật d�ng thần chỉ, biết nh�n duy�n đời trước n�n Ng�i im lặng nhận lời. A Kỳ �ạt được đức Phật nhận lời mời, từ gi� rồi trở về nước. Bấy giờ A Kỳ �ạt trở về nh� sửa soạn đồ c�ng dường, l� những m�n ăn ngon bổ bậc nhất.

Ng�y h�m đ�, đức Phật v� 500 Tỳ kheo tăng đi đến T�y lan Nhi�n. Bấy giờ A Kỳ �ạt bị thi�n ma m� hoặc, đam m� ngũ dục: 1/ �ồ trang sức qu�. 2/ Nữ nhạc. 3/ Y thực. 4/ Vinh lợi. 5/ Sắc dục, n�n �ng ta ở ph�a nh� sau, bảo người giữ cửa l�:

- Kh�ng được tiếp kh�ch suốt trong ba th�ng, kh�ng luận đ� l� người t�n qu� hay kẻ ti tiện. Phải nghe theo lệnh của ta.

Khi ấy đức Như Lai đi đến cửa m� cửa đ�ng lại kh�ng mở. Ng�i liền đến ngụ tại ng�i nh� b�n đại t�ng l�m. �ức Phật bảo c�c Tỳ kheo tăng:

- Tại đ�y bị đ�i k�m, con người lại kh�ng th�ch đạo, c�c nhươi h�y tự tiện t�y chỗ n�o c� lợi th� đến khất thực.

T�n giả X� Lợi Phất v�ng lời Phật dạy, bay l�n c�i trời �ao Lợi, mỗi ng�y ăn l�a gạo tự nhi�n. Ch�ng tăng đi khất thực ba ng�y tr�n hư kh�ng trở về. Bấy giờ c� người huấn luyện ngựa, giảm bớt phần l�a mạch của ngựa để c�ng đức Phật v� ch�ng tăng. T�n giả A-Nan được l�a mạch ấy, lấy b�t m� đựng, trong l�ng đau x�t n�i rằng:

- M�i vị ngon ngọt của chư thi�n, m�n ăn ngon bổ của quốc vương c�ng dường, mỗi nơi c� vị ri�ng m� kh�ng thể d�ng c�ng đức Thế t�n. Nay được l�a mạch n�y, rất l� th� xấu, nỡ n�o lại đem c�ng dường cho đức Phật sao?

Khi t�n giả lấy được l�a mạch, bảo với một l�o mẫu:

- �ức Phật l� bậc ch� t�n, l� bậc ph�p ngự thượng th�nh. Nay muốn d�ng cơm, mong l�o mẫu gi�p, c�ng đức ấy v� lượng!

L�o mẫu ấy trả lời t�n giả A-Nan:

- Nay t�i đang bận việc, kh�ng thể nấu được.

Gần đ� c� một b� l�o, nghe khen đức Phật Thế t�n n�n chạy đến xin nấu cơm hộ. T�n giả A-Nan chấp nhận. Liền đ� cơm ch�n, đức Phật d�ng cơm xong, ch� nguyện; l�c ấy trong l�ng t�n giả A-Nan thắt lại. �ức Phật muốn h�a giải, n�n cơm c�n lại Ng�i đưa cho t�n giả. T�n giả thấy m�i cơm ấy đủ một tăm vị thơm ngon, thế gian kh�ng thể c�. Trong t�m t�n giả A-Nan được cởi mở, n�i rằng:

- Diệu đức của Như Lai kh�ng thể nghĩ b�n.

Bấy giờ đức Như Lai muốn đến nước Bạt-Kỳ , trước ti�n Ng�i bảo t�n giả A-Nan đến bảo cho trưởng giả A-Ky-��ạt. T�n giả A-Nan v�ng lệnh, đến b�o cho trưởng giả A-Kỳ-�ạt. Trưởng giả thấy t�n giả A-Nan đi đến, chưa r� chuyện g�. liền hỏi t�n giả:

- B�y giờ đức Thế t�n ở đ�u?

T�n giả A-Nan đ�p:

- ở tại đ�y. Ba th�ng vừa qua, trước đ�y Ng�i đ� nhận lời mời của �ng. Bậc t�n qu� kh�ng n�i hai lời. Nay thời gian đ� m�n, n�n đến c�o biệt �ng để ra đi.

A Kỳ �ạt nghe đức Phật x�t thương gi�o h�a,� kh�ng kịp c�ng dường, trong l�ng buồn lo lẫn lộn, liền chạy đến chỗ đức Phật, lấy đầu mặt đảnh lễ m� tự tr�nh b�y rằng:

- Con bị ngu si, tội lỗi che lấp n�n đ� bội t�n. Mong đức Phật từ bi tha thứ cho tội nặng n�y của con.

�ức Phật bảo Phạm ch�:

- Ta đ� r� tấm l�ng ch� th�nh của ngươi.

L�c ấy A Kỳ �ạt đến trước bạch đức Phật:

- Xin Ng�i ở lại bảy ng�y để con được c�ng dường.

V� vừa đ� m�n hạ n�n đức Phật nhận lời. Ng�y h�m đ� t�n giả X� Lợi Phất từ c�i trời đi xuống, th� tuế đ� qua, Ng�i sắp đến nước Bạt Kỳ. A Kỳ �ạt đem đồ c�ng dường dư bỏ tung t�n giữa đường, �ng muốn đức Phật đạp l�n m� đi. �ức Phật bảo Phạm ch�:

- Lương thực, l�a gạo l� phẩm vật để ăn, kh�ng n�n đạp l�n tr�n.

�ức Phật thọ nhận sự c�ng dường ấy, Ng�i ch� nguyện bằng b�i kệ:

- Người ngoại đạo tu h�nh

Si�ng thờ lửa l� nhất.

Học vấn ng�y một giỏi

Th�ng c�c nghĩa l� nhất.

Mọi người đều quy ngưỡng

Gi� Ca Việt l� nhất.

S�ng ng�i nguồn suối chảy

Biển lớn s�u l� nhất.

C�c sao tr�n bầu trời

Mặt trời, trăng s�ng nhất.

Phật xuất hiện thế gian

Thọ th� l� bậc nhất.

T�m của A Kỳ �ạt vui mừng, cởi mở, liền được ph�p nh�n thanh tịnh. Những người lớn nhỏ ở trong nước đều ph�t đạo t�m, đến trước lạy dưới ch�n đức Phật, hoan hỷ rồi ra về. Bấy giờ t�n giả A-Nan nương theo oai thần của đức Phật, biết trong t�m của c�c Tỳ kheo c� sự nghi lớn, nhơn đ� bạch đức Phật:

- Như Lai thần diệu, Tam đạt rộng chiếu, biết sự suy nghĩ của ch�ng sanh do đ�u m� khởi, kh�ng r� v� sao c� l�c phải ăn l�a mạch? Mong đức Phật khai h�a để giải tỏa sự nghi của mọi người.

�ức Phật bảo c�c Tỳ Kheo:

- Qu� khứ l�u xa về trước, khi ấy c� một nước lớn t�n l� B�n �ầu Việt. Khi ấy c� một vị vua t�n l� Tần �ầu Vương. Vị vua n�y c� một Th�i tử t�n l� Duy Vệ, xuất gia học đạo. Khi th�nh đạo l�m Phật vẫn lấy t�n l� Duy Vệ, tướng tốt oai đức, chư phật ph�p duy nhất, c� s�u vạn hai ng�n Tỳ kheo theo hầu. Khi ấy phụ vương c�ng dường cơm cho đức Phật v� Tỳ kheo tăng, trang sức bằng tr�ng phang qu� nhất thế gian, sửa sang trong th�nh huy ho�ng, tr�ng lệ. Khi ấy c� Phạm ch� thanh khiết, đức cao, c� c�c đệ tử theo sau, nh�n c� việc đi v�o th�nh, quay lại hỏi mọi người�:

- C� lễ g� lạ m� trang ho�ng rực rỡ như vậy?

Người đi đường đ�p:

- Th�i tử của vua Tần �ầu đ� đắc đạo, gọi l� Phật, h�m nay vị ấy sắp đến để nh� vua v� quần thần c�ng dường.

�ạo sĩ n�i:

- Người đời thật m� mờ, t�n ph� d�ng m�n ăn ngon bổ cho người ấy l�m g�. Như lời ngươi n�i th� người ấy n�n ăn l�a mạch của ngựa mới đ�ng.

Năm trăm đệ tử của y cũng đồng thanh khen l� thầy n�i phải. Trong đ� c� một người can vị thầy rằng:

- Lời thầy n�i l� sai. Thầy n�n n�i rằng: �� l� người t�n đức, đ�ng ăn cơm của chư thi�n�.

�ức Phật bảo c�c Tỳ kheo:

- Vị Phạm ch� c� hạnh cao l�c ấy ch�nh l� th�n của ta, năm trăm đệ tử l�c ấy ch�nh l� c�c ngươi b�y giờ, c�n người can gi�n vị thầy l�c ấy l� X� Lợi Phất vậy, Ta gieo c�i nh�n ấy n�n nay nới vậy.

�ức Phật bảo c�c Tỳ kheo:

- C�c ngươi phải giữ g�n t�m, miệng. Cẩn thận chớ bu�ng lung. Việc thiện, �c sẽ đi theo người ta, d� l�u m� vẫn kh�ng mất, cần phải tu hạnh s�ng suốt th� c� thể đắc đạo. Ta m� c�n phải trả quả b�o, theo đ� th� biết vậy.

C�c Tỳ kheo nghe kinh xong, hoan hỷ t�n thọ phụng h�nh .�

KINH TRUNG BỔN KHỞI

Quyển hạ�� [ ^ V�̀ Tr�n ^ ]

(Hết)

�