Panorama_64-640x64-2.jpg
Trang Chủ      Hình ảnh      Kinh điển      Thần Chú      Liên lạc
ĐẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT HOA NGHIÊM KINH
Hán Dịch: Đại Sư Thật Xoa Nan Đà
Việt Dịch: Ḥa Thượng Thích Trí Tịnh
Phẩm Thập - Nhẫn

  Thứ hai mươi chín

 

Bấy giờ Phổ-Hiền Bồ-Tát bảo chư Bồ-Tát :

Chư Phật-tử ! Đại Bồ-Tát có mười thứ nhẫn, nếu được nhẫn nầy thời được đến nơi vô-ngại nhẫn-địa của tất cả Bồ-tát, tất cả phật-pháp vô-ngại vô-tận.

Đây là mười nhẫn : âm-thanh nhẫn, thuận nhẫn, vô-sanh-pháp nhẫn, như huyễn nhẫn, như diệm nhẫn, như mộng nhẫn, như hưởng nhẫn, như ảnh nhẫn, như hóa nhẫn, như không nhẫn.

Mười nhẫn nầy, tam-thế chư Phật đă nói, nay nói, sẽ nói.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát âm-thanh nhẫn?

Nghĩa là nghe những pháp của chư Phật nói, chẳng kinh chẳng hăi chẳng sợ, thâm tín ngộ giải, ưa thích xu-hướng, chuyên tâm ghi nhớ, tu tập an-trụ.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát thuận-nhẫn ?

Nghĩa là ở nơi phật-pháp tư-duy quán-sát b́nh-đẳng không trái, tùy thuận biết rơ, khiến tâm thanh-tịnh, chánh trụ tu tập xu nhập thành-tựu.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát vô-sanh-pháp nhẫn ?

Đại Bồ-Tát nầy chẳng thấy có chút pháp nào sanh, cũng chẳng thấy có chút pháp nào diệt. Tại sao vậy ? V́ nếu đă vô-sanh thời vô-diệt. Nếu đă vô-diệt th́ vô-tận. Nếu vô-tận thời ly-cấu. Nếu ly-cấu thời vô-sai-biệt. Nếu vô-sai-biệt thời vô-xứ-sở. Nếu vô-xứ-sở thời tịch-tịnh. Nếu tịch-tịnh thời ly-dục. Nếu ly-dục thời vô-tác. Nếu vô-tác thời vô-nguyện. Nếu vô-nguyện thời vô trụ. Nếu vô-trụ thời vô-khứ vô-lai. Đây gọi là thứ ba, vô-sanh-pháp-nhẫn của đại Bồ-Tát.

Chư Phật-tử ! Thế nào là như-huyễn-nhẫn ?

Đại Bồ-Tát nầy biết tất cả pháp đều như huyễn, từ nhơn duyên khởi. Ở trong một pháp hiểu nhiều pháp, trong nhiều pháp hiểu một pháp. Đă biết các pháp như huyễn, đại Bồ-Tát nầy rơ thấu quốc-độ, chúng-sanh, pháp-giới. Rơ thấu thế-gian b́nh-đẳng, Phật xuất-thế b́nh-đẳng, tam-thế b́nh-đẳng. Thành-tựu những thần-thông biến-hóa.

Ví như huyễn chẳng phải voi, ngựa, xe, nam, nữ, đồng-nam, đồng-nữ, chẳng phải cây, lá, bông, trái, đất, nước, lửa, gió, chẳng phải ngày, đêm, mặt trời, mặt trăng, chẳng phải nửa tháng, một tháng, một năm, trăm năm,một kiếp, nhiều kiếp, chẳng phải định, loạn, thuần, tạp, một, khác, chẳng phải rộng, hẹp, nhiều, ít, lượng, vô-lượng, thô, tế. Huyễn chẳng phải tất cả sự vật, tất cả sự vật chẳng phải huyễn, nhưng do huyễn thị-hiện ra những sự vật sai khác.

Cũng vậy, đại Bồ-Tát quán tất cả thế-gian như huyễn. Những là nghiệp thế-gian, phiền-năo thế-gian, quốc-độ thế-gian, pháp thế-gian, thời thế-gian, thú thế-gian, thành thế-gian, hoại thế-gian, vận-động thế-gian, tạo-tác thế-gian.

Lúc Bồ-Tát quán tất cả thế-gian như huyễn, chẳng thấy chúng-sanh sanh, chẳng thấy chúng-sanh diệt, chẳng thấy quốc-độ sanh diệt, chẳng thấy các pháp sanh diệt, chẳng thấy quá-khứ có thể phân-biệt được, chẳng thấy vị-lai có khởi tác, chẳng thấy hiện-tại một niệm trụ, chẳng thấy quán-sát bồ-đề, chẳng thấy Phật xuất-hiện, chẳng thấy Phật niết-bàn, chẳng thấy trụ đại-nguyện, chẳng thấy nhập chánh-vị, chẳng ngoài tánh b́nh-đẳng.

Đại Bồ-Tát nầy dầu thành-tựu Phật-độ mà biết quốc-độ vô-sai-biệt. Dầu thành-tựu chúng-sanh mà biết chúng-sanh vô-sai-biệt. Dầu khắp quán pháp-giới mà an-trụ pháp-tánh vắng lặng chẳng động. Dầu thấu rơ tam-thế b́nh-đẳng mà chẳng trái phân-biệt pháp tam-thế. Dầu thành-tựu uẩn xứ mà dứt hẳn sở-y. Dầu độ thoát chúng-sanh mà rơ biết pháp-giới b́nh-đẳng không các thứ sai khác. Dầu biết các pháp xa ĺa văn tự không thể ngôn thuyết mà thường thuyết pháp biện-tài vô-tận. Dầu chẳng chấp lấy việc giáo-hóa chúng-sanh mà chẳng bỏ đại-bi, v́ độ tất cả mà chuyển pháp-luân. Dầu v́ chúng-sanh khai thị nhơn duyên quá-khứ mà biết tánh nhơn-duyên không có động chuyển. Đây gọi là như huyễn nhẫn thứ tư.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát như diệm nhẫn ?

Đại Bồ-Tát nầy biết tất cả thế-gian đồng như dương-diệm.

Ví như dương-diệm chẳng có phương-sở, chẳng phải nội, ngoại, hữu, vô, đoạn, thường, chẳng phải một màu, nhiều màu, cũng chẳng phải không màu, chỉ tùy theo ngôn thuyết thế-gian mà hiển thị.

Cũng vậy, đại Bồ-Tát như thiệt quán-sát, rơ biết các pháp hiện chứng tất cả khiến được viên-măn. Đây gọi là như diệm nhẫn thứ năm của đại Bồ-Tát.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát như mộng nhẫn?

Đại Bồ-Tát nầy biết tất cả thế-gian như mộng.

Ví như mộng chẳng phải thế-gian, chẳng phải rời thế-gian, chẳng phải dục-giới, sắc giới, vô-sắc-giới, chẳng phải sanh, diệt, nhiễm, tịnh, nhưng vẫn có hiển-thị.

Cũng vậy, đại Bồ-Tát biết tất cả thế-gian đồng như mộng. V́ không đổi khác, v́ như tự-tánh của mộng, v́ như mộng chấp trước, v́ như mộng tánh ly, v́ như bổn-tánh của mộng, v́ như mộng hiện ra, v́ như mộng vô-sai-biệt, v́ như mộng tưởng phân-biệt, v́ như lúc mộng thức giấc. Đây gọi là như-mộng-nhẫn thứ sáu của đại Bồ-Tát.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát như-hưởng-nhẫn ?

Đại Bồ-Tát nầy nghe Phật thuyết pháp quán các pháp-tánh tu học thành-tựu đến bỉ-ngạn, biết tất cả âm-thanh đồng như vang không lai không khứ mà hiển thị như vậy.

Đại Bồ-Tát nầy quán-sát tiếng của đức Như-Lai chẳng từ trong phát ra, chẳng từ ngoài phát ra, cũng chẳng từ nơi trong ngoài phát ra. Dầu biết rơ tiếng chẳng phải từ trong, từ ngoài, từ trong ngoài phát ra, mà có thể thị-hiện danh cú thiện-xảo diễn thuyết thành-tựu.

Ví như âm vang nơi hang từ duyên phát ra, mà cùng pháp-tánh không trái nhau. Khiến các chúng-sanh theo loài được hiểu biết và tu học.

Như Thiên-Đế phu-nhơn, con gái vua A-Tu-La, tên Xá-Chi, trong một âm-thanh phát ra ngàn thứ âm-thanh, nhưng Phu-Nhơn vẫn không có tâm nghĩ làm cho phát ra như vậy.

Cũng vậy, đại Bồ-Tát nhập vô-phân-biệt-giới, thành-tựu tiếng tùy loại thiện-xảo, ở trong vô-biên thế-giới hằng chuyển pháp-luân. Đại Bồ-Tát nầy khéo hay quán-sát tất cả chúng-sanh, dùng tướng lưỡi rộng dài mà v́ họ thuyết pháp. Tiếng đó vô-ngại khắp cơi nước mười phương khiến chúng-sanh tùy sở-nghi nghe pháp đều riêng khác. Dầu biết tiếng không khởi mà khắp hiện âm-thanh. Dầu biết không sở-thuyết mà nói rộng các pháp. Diệu-âm b́nh-đẳng tùy loại đều hiểu riêng khác, đều dùng trí-huệ mà có thể rơ thấu. Đây gọi là như-hưởng-nhẫn thứ bảy của đại Bồ-Tát.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát như-ảnh-nhẫn ?

Đại Bồ-Tát nầy chẳng phải sanh ở thế-gian, chẳng phải mất ở thế-gian, chẳng phải ở trong thế-gian, chẳng phải ở ngoài thế-gian, chẳng phải du hành nơi thế-gian, chẳng phải đồng với thế-gian, chẳng phải khác với thế-gian, chẳng phải qua đến thế-gian, chẳng phải chẳng qua đến thế-gian, chẳng phải trụ ở thế-gian, chẳng phải chẳng trụ ở thế-gian, chẳng phải là thế-gian, chẳng phải xuất-thế-gian, chẳng phải tu bồ-tát-hạnh, chẳng phải bỏ đại-nguyện, chẳng phải thiệt, chẳng phải chẳng thiệt. Dầu thường hành tất cả phật-pháp mà có thể làm xong tất cả thế-sự. Chẳng theo thế-lưu cũng chẳng trụ pháp-lưu.

Ví như mặt trời, mặt trăng, nam, nữ và các vật như nhà cửa, núi rừng, sông suối vân vân, hiện bóng trong những vật thanh-tịnh như nước, dầu, châu bửu, gương sáng. Bóng cùng nước gương vân vân chẳng phải một, chẳng phải khác, chẳng phải ly, chẳng phải hiệp. Nơi trong gịng sông, bóng chẳng bị trôi, nơi giếng ao, bóng cũng hẳng bị ch́m đắm. Dầu bóng hiện trong đó không chỗ chấp trước, nhưng các chúng-sanh biết ở chỗ đó có bóng ấy hiện, cũng biết chỗ kia không có bóng như vậy. Vật gần vật xa dầu đều hiện bóng, nhưng bóng không theo vật mà có gần xa.

Cũng vậy, đại Bồ-Tát hay biết tự-thân và tha-thân tất cả đều là cảnh-giới của trí chẳng nhận là hai mà cho là tự tha riêng khác. Dầu vậy nhưng nơi tự quốc-độ, nơi tha quốc-độ, đều riêng sai khác đồng thời hiện khắp.

Như một hột giống không có rễ, mầm, cọng, mắt, nhánh, lá, mà hay sanh khởi tất cả.

Cũng vậy, đại Bồ-Tát vô-nhị mà phân-biệt hai tướng phương-tiện thiện-xảo thông đạt vô-ngại. Đây gọi là như-ảnh-nhẫn thứ tám của đại Bồ-Tát.

Đại Bồ-Tát thành-tựu như-ảnh-nhẫn nầy dầu chẳng qua đến cơi nước mười phương mà có thể hiện khắp tất cả cơi Phật. Cũng chẳng rời đây, cũng chẳng đến kia, như bóng hiện khắp chỗ du hành vô-ngại. Làm cho chúng-sanh thấy thân sai khác đồng với tướng cứng chắc của thế-gian. Nhưng sự sai khác nầy chính là chẳng phải sai khác. Khác cũng chẳng khác không có chướng ngại.

Đại Bồ-Tát nầy từ nơi chủng-tánh Như-Lai mà sanh thân ngữ và ư thanh-tịnh vô-ngại nên có thể được thân vô-biên sắc tướng thanh-tịnh.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát biết tất cả thế-gian thảy đều như hóa ? Nghĩa là tất cả chúng-sanh ư-nghiệp hóa, v́ giác-tưởng sanh khởi. Tất cả thế-gian chư hành hóa, v́ phân-biệt sanh khởi. Tất cả khổ vui điên-đảo hóa, v́ vọng-thủ sanh khởi. Tất cả thế-gian pháp chẳng thiệt hóa, v́ ngôn thuyết hiện khởi. Tất cả phiền-năo phân-biệt hóa, v́ tưởng niệm sanh khởi. Lại có thanh-tịnh điều-phục hóa, v́ vô-phân-biệt hiện khởi. Nơi tam thế chẳng chuyển hóa, v́ vô-sanh b́nh-đẳng. Bồ-Tát nguyện lực hóa, v́ tu hành quảng-đại. Như-Lai đai-bi hóa, v́ phương-tiện thị-hiện. Chuyển pháp-luân phương-tiện hóa, v́ trí-huệ vô-úy biện-tài diễn-thuyết.

Đại Bồ-Tát rơ biết thế-gian xuất-thế-gian hóa hiện như vậy, chứng biết, biết rộng lớn, biết vô-biên, biết đúng sự, biết tự-tại, biết chơn-thiệt. Chẳng phải hư-vọng-kiến có thể huynh động được. Tùy theo sở-hành của thế-gian cũng chẳng hư mất trí biết ấy.

Ví như hóa chẳng từ nơi tâm phát khởi, chẳng từ nơi tâm-pháp phát-khởi, chẳng từ nơi nghiệp phát khởi, chẳng thọ quả báo, chẳng phải thế-gian sanh, chẳng phải thế-gian diệt, chẳng thể theo dơi, chẳng thể rờ chạm, chẳng phải c̣n lâu, chẳng phải giây lát, chẳng phải ở nơi thế-gian, chẳng phải rời thế-gian, chẳng chuyên thuộc một phương, chẳng thuộc khắp các phương, chẳng phải hữu-lượng, chẳng phải vô-lượng, chẳng nhàm, chẳng dứt, chẳng phải chẳng nhàm dứt, chẳng phải phàm, chẳng phải thánh, chẳng phải nhiễm, chẳng phải tịnh, chẳng phải sanh, chẳng phải tử, chẳng phải trí, chẳng phải ngu, chẳng phải thấy, chẳng phải chẳng thấy, chẳng phải y-tựa thế-gian, chẳng phải nhập pháp-giới, chẳng phải thông-minh, chẳng phải đần-độn, chẳng phải lấy, chẳng phải chẳng lấy, chẳng phải sanh-tử, chẳng phải niết-bàn, chẳng có, chẳng phải không có.

Đại Bồ-Tát phương-tiện thiện-xảo như vậy, du hành thế-gian tu hạnh bồ-tát. Biết rơ thế-pháp phân thân hóa hiện mà đến, chẳng chấp thế-gian, chẳng lấy tự thân, nơi thế-gian và thân không phân-biệt. Chẳng trụ thế-gian, chẳng rời thế-gian, chẳng trụ nơi pháp, chẳng rời nơi pháp. Do bổn nguyện nên chẳng bỏ một chúng-sanh-giới, chẳng điều-phục thiểu chúng-sanh-giới, chẳng phân-biệt nơi pháp, chẳng phải chẳng phân-biệt. Biết các pháp-tánh không lai không khứ. Dầu không chỗ có mà tṛn đầy phật-pháp. Rơ pháp như hóa, chẳng có chẳng không.

Đại Bồ-Tát lúc an trụ như-hóa-nhẫn đều hay tṛn đủ tất cả đạo bồ-đề của chư Phật lợi-ích chúng-sanh.

Đây gọi là như hóa nhẫn thứ chín của đại Bồ-Tát.

Đại Bồ-Tát thành-tựu như-hóa-nhẫn nầy, phàm việc làm ra đều đồng với hóa, ví như hóa-sĩ.

Nơi tất cả cơi Phật không chỗ y-trụ. Nơi tất cả thế-gian không chỗ chấp lấy. Nơi tất cả phật-pháp chẳng sanh phân-biệt. Dầu vậy mà hướng đến Phật bồ-đề không rời mỏi, tu hạnh bồ-tát, rời những điên-đảo. Dầu không có thân mà hiện tất cả thân. Dầu không chỗ trụ mà trụ các quốc-độ. Dầu không có sắc mà hiện khắp các sắc. Dầu chẳng chấp lấy thiệt-tế mà chiếu sáng pháp-tánh b́nh-đẳng viên-măn.

Chư Phật-tử ! Đại Bồ-Tát nầy nơi tất cả pháp không chỗ y-chỉ nên gọi là bực giải thoát. Thảy đều bỏ rời tất cả lỗi lầm nên gọi là bực điều-phục. Chẳng động chẳng chuyển vào khắp tất cả chúng-hội Như-Lai nên gọi là bực thần-thông. Nơi pháp vô-sanh đă được thiện-xảo nên gọi là bực vô-thối. Đủ tất cả lực, núi Tu-Di núi Thiết-Vi không làm chướng được, nên gọi là bực vô-ngại.

Chư Phật-tử ! Thế nào là đại Bồ-Tát như-không-nhẫn ?

Đại Bồ-Tát nầy rơ tất cả pháp-giới như hư-không, v́ vô-tướng. Tất cả thế-giới như hư-không, v́ vô-khởi. Tất cả pháp như hư-không v́ vô-nhị. Tất cả chúng-sanh hạnh như hư-không, v́ vô-sở-hành. Tất cả Phật như hư-không, v́ vô-phân-biệt. Tất cả phật-lực như hư-không, v́ vô-sai-biệt. Tất cả thiền-định như hư-không, v́ tam-thế b́nh-đẳng. Tất cả pháp diễn thuyết như hư-không, v́ chẳng ngôn thuyết được. Tất cả thân Phật như hư-không, v́ vô-trước vô-ngại.

Bồ-Tát dùng phương-tiện như hư-không rơ thấu tất cả pháp đều không chỗ có.

Đại Bồ-Tát dùng nhẫn-trí như hư-không lúc thấu rơ tất cả pháp thời được thân và thân-nghiệp như hư-không, được ngữ và ngữ-nghiệp như hư-không, được ư và ư-nghiệp như hư-không.

Ví như hư-không, tất cả pháp y-tựa, chẳng sanh chẳng diệt.

Cũng vậy, đại Bồ-Tát, tất cả pháp thân chẳng sanh chẳng diệt.

Ví như hư-không, chẳng thể phá hoại được. Cũng vậy, đại Bồ Tát, tất cả trí-huệ các lực chẳng thể phá hoại được.

Ví như hư-không là chỗ y-chỉ của tất cả thế-gian mà không sở-y. Cũng vậy, đại Bồ-Tát là chỗ y-chỉ của tất cả pháp mà không sở-y.

Ví như hư-không bất sanh bất diệt mà hay giữ lấy tất cả thế-gian sanh diệt. Cũng vậy, đại Bồ-Tát không hướng không đắc mà hay thị-hiện hướng đắc, khiến khắp thế-gian tu hành thanh-tịnh.

Ví như hư-không chẳng có chỗ chẳng có góc mà hay hiển-hiện vô-biên chỗ góc. Cũng vậy, đại Bồ-Tát không nghiệp không báo mà hay hiển-thị những thứ nghiệp báo.

Ví như hư-không chẳng đi chẳng đứng mà hay thị-hiện các thứ oai-nghi. Cũng vậy, đại Bồ-Tát chẳng đi chẳng đứng mà hay phân-biệt tất cả các hành.

Ví như hư-không chẳng phải sắc chẳng phẳng phải phi-sắc mà hay thi-hiện các loại màu sắc. Cũng vậy, đại Bồ-Tát chẳng phải sắc thế-gian, chẳng phải sắc xuất thế-gian mà hay thị-hiện tất cả thân sắc.

Ví như hư-không chẳng phải lâu chẳng phải gần mà hay ở lâu hiển hiện tất cả vật. Cũng vậy, đại Bồ-Tát chẳng phải lâu chẳng phải gần mà hay ở lâu hiển-thị những hạnh của Bồ-Tát làm.

Ví như hư-không chẳng phải tịnh chẳng phải uế, chẳng rời tịnh uế. Cũng vậy, đại Bồ-Tát chẳng phải chướng chẳng phải không chướng, chẳng rời chướng không chướng.

Ví như hư-không tất cả thế-gian đều hiện ra trước, chẳng phải hiện ra trước tất cả thế-gian. Cũng vậy, đại Bồ-Tát tất cả pháp đều hiện ra trước, chẳng phải hiện ra trước tất cả pháp.

Ví như hư-không vào khắp tất cả mà không biên-tế. Cũng vậy, đại Bồ-Tát vào khắp tất cả pháp, mà tâm Bồ-Tát không biên-tế. Tơi sao vậy ? V́ chỗ làm của Bồ-Tát như hư-không. Nghĩa là việc tu tập, việc nghiêm-tịnh, việc thành-tựu thảy đều b́nh-đẳng, một thể, một vị, một thứ phần lượng. Như hư-không thanh-tịnh khắp tất cả chỗ.

Đại Bồ-Tát như vậy chứng biết tất cả pháp, với tất cả pháp không có phân-biệt. Nghiêm-tịnh tất cả Phật-độ. Viên-măn tất cả thân vô-sở-y. Rơ tất cả phương không có mê lầm. Đủ tất cả lực chẳng thể phá hoại. Đầy đủ tất cả vô-biên công-đức. Đă đến tất cả pháp-xứ thậm-thâm. Thông đạt tất cả đạo ba-la-mật. Ngồi khắp tất cả ṭa kim-cang. Phát khắp tất cả tiếng tùy loại. V́ tất cả thế-gian mà chuyển pháp-luân chưa từng lỗi thời.

Đây gọi là hư-không-nhẫn thứ mười của đại Bồ-Tát.

Đại Bồ-Tát thành-tựu nhẫn nầy thời được thân Như-Lai, v́ vô-khứ. Được thân vô-sanh v́ vô-diệt. Được thân bất-động, v́ vô-hoại. Được thân chơn-thiệt, v́ rời hư-vọng. Được thân nhứt-tướng, v́ vô-tướng. Được thân vô-lượng, v́ phật-lực vô-lượng. Được thân b́nh-đẳng, v́ đồng tướng như. Được thân vô-sai-biệt, v́ quán tam-thế b́nh-đẳng. Được thân đến tất cả chỗ, v́ tịnh nhăn chiếu khắp không chướng ngại. Được thân rời dục-tế, v́ biết tất cả pháp không hiệp tan. Được thân hư-không vô-biên-tế, v́ phước-đức-tạng vô tận như hư-không. Được thân biện-tài vô-đoạn vô-tận pháp-tánh b́nh-đẳng, v́ biết tất cả, pháp-tướng chỉ là một tướng, không tánh làm tánh như hư-không. Được thân âm-thanh vô-lượng vô-ngại, v́ không chướng ngại như hư-không. Được thân đầy đủ tất cả bồ-tát hạnh thiện-xảo thanh-tịnh, v́ nơi tất cả chỗ đều không chướng-ngại như hư-không. Được thân tất cả phật-pháp thứ đệ tiếp nối,v́ chẳng thể đoạn tuyệt như hư-không. Được thân trong tất cả cơi Phật hiện vô-lượng phật-độ, v́ rời tham chấp như hư-không vô-biên. Được thân thị-hiện tất cả pháp tự-tại không thôi nghỉ, v́ như hư-không chẳng có biên-tế. Được thân tất cả thế-lực kiên cố chẳng thể phá hoại, v́ như hư-không nhiệm-tŕ tất cả thế-gian. Được thân các căn sáng lẹ như kim-cang kiên-cố không thể phá hoại, v́ như hư-không tất cả kiếp hỏa chẳng đốt cháy được. Được thân có sức giữ lấy tất cả thế-gian, v́ sức trí-huệ như hư-không.

Chư Phật-tử ! Trên đây gọi là mười nhẫn của đại Bồ-Tát.

Bấy giờ Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa nầy mà nói kệ rằng :

 

Như trong đời có người

Nghe chỗ có kho báu

V́ có thể hưởng được

Nên ḷng rất vui mừng.

Cũng vậy, đại trí - huệ

Bồ - Tát chơn phật - tử

Được nghe các phật - pháp

Tướng thậm - thâm tịch - diệt,

Lúc nghe thâm - pháp nầy

Trong tâm được an - ổn

Chẳng kinh cũng chẳng hăi

Cũng chẳng sanh sợ - sệt.

Đại - Sĩ cầu bồ - đề

Nghe tiếng quảng đại nầy

Tâm tịnh hay kham nhẫn

Nơi đây không nghi lầm.

Tự nghĩ : do nghe được

Pháp thậm - thâm vi - diệu

Sẽ thành nhứt - thiết - trí

Nhơn - Thiên Đại - Đạo - Sư.

Bồ - Tát nghe tiếng nầy

Trong ḷng rất hoan - hỉ

Phát sanh ư kiên - cố

Nguyện cầu các phật - pháp

V́ mến thích bồ - đề

Nên tâm lần điều phục

Ḷng tin thêm tăng trưởng

Không trái chê chánh - pháp.

Thế nên nghe tiếng nầy

Nơi ḷng được kham nhẫn

An trụ vững chẳng động.

Tu hành hạnh Bồ - Tát.

V́ cầu đạo bồ - đề

Chuyên tu hướng về đó

Tinh - tấn không thối chuyển

Chẳng bỏ những thiện nghiệp.

V́ cầu đạo bồ - đề

Trong ḷng không sợ hăi

Nghe pháp thêm dũng - mănh

Cúng Phật khiến hoan - hỉ.

Như có người đại - phước

Gặp được kho chơn - kim

Theo thân chỗ nên đeo

Chế tạo đồ trang - nghiêm.

Bồ - Tát cũng như vậy

Nghe nghĩa thậm - thâm này.

Tư - duy thêm trí - huệ

Để tu pháp tùy thuận.

Pháp hữu cũng thuận biết,

Pháp vô cũng thuận biết,

Tùy pháp đó như vậy

Như vậy biết các pháp.

Thành - tựu tâm thanh - tịnh

Minh triệt rất hoan - hỷ

Biết pháp theo duyên khởi

Dũng - mănh siêng tu tập.

B́nh - đẳng quán các pháp

Biết rơ tự tánh đó

Chẳng trái phật pháp - tạng

Biết khắp tất cả pháp.

Chí nguyện thường kiên cố

Nghiêm tịnh Phật bồ - đề

Bất - động như Tu - Di

Nhứt tâm cầu chánh - giác.

Do phát tâm tinh - tấn

Lại tu đạo tam - muội

Vô - lượng kiếp siêng làm

Chưa từng có thối thất.

Pháp của Bồ - Tát nhập

Là chỗ đi của Phật

Nơi đây rơ biết được

Thời không ḷng lười chán.

Như lời chư Phật dạy

B́nh - đẳng quán các pháp

Chẳng phải nhẫn bất - đẳng.

Thành được trí b́nh - đẳng.

Tùy thuận lời Phật nói

Thành - tựu môn pháp nầy

Biết rơ đúng như pháp

Cũng chẳng phân - biệt pháp.

Trong Tam - Thập - Tam Thiên

Có bao nhiêu Thiên - Tử

Cùng đồng ăn một bát

Đồ ăn đều khác nhau.

Đồ ăn riêng nhiều món

Chẳng từ mười phương đến

Đúng theo nghiệp đă tu

Tự - nhiên hiện trong bát.

Bồ - Tát cũng như vậy

Quán - sát tất cả pháp

Đều từ nhơn duyên khởi

Vô - sanh nên vô - diệt,

Vô - diệt nên vô - tận,

Vô - tận nên vô - nhiễm,

Nơi pháp biến - dị kia

Biết rơ không biến - dị.

Không đổi thời không xứ

Không xứ thời tịch - diệt,

Trong ḷng không nhiễm trước

Nguyện độ các chúng - sanh.

Chuyên niệm nơi phật-pháp

Chưa từng có tán động

Mà dùng tâm bi nguyện

Phương - tiện đi trong đời.

Siêng cầu nơi thập - lực

Ở đời mà chẳng trụ,

Không đi cũng không đến

Phương - tiện khéo thuyết pháp.

Nhẫn nầy là trên hết

Biết pháp là vô - tận

Vào nơi chơn pháp - giới

Thiệt cũng không sở - nhập.

Bồ - Tát trụ nhẫn nầy

Thấy khắp các Như - Lai

Đồng thời thọ kư cho

Gọi là thọ Phật - chức.

Thấu rơ pháp tam - thế

Tướng tịch - diệt thanh - tịnh

Mà đều độ chúng - sanh

Để ở trong đường lành.

Các loại pháp thế - gian

Tất cả đều như huyễn

Nếu biết được như vậy

Thời tâm không bị động

Các nghiệp từ tâm sanh

Nên nói tâm như huyễn

Nếu rời phân - biệt nầy

Diệt hết cơi hữu - lậu.

Ví như nhà huyễn - thuật

Khắp hiện các sắc tượng

Cho chúng luống tham vui

Rốt ráo vô - sở - đắc.

Thế - gian cũng như vậy

Tất cả đều như huyễn

Vô - tánh cũng vô - sanh

Thị - hiện có các thứ.

Độ thoát các chúng - sanh

Khiến biết pháp như huyễn

Chúng -sanh chẳng khác huyễn

Biết huyễn không chúng - sanh.

Chúng - sanh và quốc - độ

Những pháp trong tam - thế

Như vậy đều không thừa

Tất cả đều như huyễn.

Huyễn làm h́nh nam nữ

Và voi, ngựa, trâu, dê

Nhà cửa, núi, suối, ao

Vườn, rừng, cùng bông, trái,

Vật huyễn không tri - giác

Cũng không có trụ xứ

Rốt ráo tướng tịch - diệt

Chỉ theo phân - biệt hiện.

Bồ - Tát được như vậy

Thấy khắp các thế - gian

Tất cả pháp hữu vô

Thấu rơ đều như huyễn.

Chúng - sanh và quốc - độ

Các thứ nghiệp tạo ra

Vào nơi như - huyễn - tế

Với kia không nương chấp.

Được thiện - xảo như vậy

Tịch - diệt không hí - luận

Trụ nơi bực vô - ngại

Khắp hiện oai - lực - lớn.

Các Phật - tử dũng - mănh

Tùy thuận nhập diệu - pháp

Khéo quán tất cả tưởng

Ràng - rịt các thế - gian.

Các tưởng như dương - diệm

Khiến chúng hiểu điên - đảo.

Chúng - sanh đều riêng khác

H́nh loại chẳng phải một

Thấu rơ đều là tưởng

Bỏ rời những điên - đảo.

Chúng - sanh đều riêng khác

H́nh loại chẳng phải một

Thấu rơ đều là tưởng

Tất cả không chơn - thiệt.

Các chúng - sanh mười phương

Đều bị tưởng che ngăn

Nếu bỏ thấy điên - đảo

Thời diệt tưởng thế - gian.

Thế - gian như dương - diệm

Do tưởng có sai khác

Biết thế - gian do tưởng

Xa ĺa ba điên - đảo.

Như - nắng quá gắt nóng

Người đời cho là nước

Thiệt ra không có nước

Người trí chẳng nên cầu.

Chúng - sanh cũng như vậy

Đời loài đều không có

Như diệm ở nơi tưởng

Cảnh - giới tâm vô - ngại.

Nếu ĺa những vọng tưởng

Cũng ĺa những hí - luận

Kẻ ngu - si chấp tưởng

Đều khiến được giải - thoát.

Xa ĺa tâm kiêu - mạn

Trừ diệt tưởng thế - gian

Ở chỗ tận vô - tận

Phương - tiện của Bồ - Tát.

Bồ - Tát biết thế pháp

Tất cả đều như mộng

Chẳng chỗ, chẳng không chỗ

Thể - tánh hằng tịch - diệt.

Các pháp vô - phân - biệt

Như mộng, tâm không khác

Tam thế những thế - gian

Tất cả đều như vậy.

Tánh mộng không sanh - diệt

Cũng không có phương sở

Ba cơi đều như vậy

Người thấy tâm giải - thoát.

Mộng chẳng tại thế - gian

Chẳng tại phi thế - gian

Cả hai chẳng phân - biệt

Được nhập nơi bực nhẫn.

Như trong mộng ngó thấy

Những cảnh loại khác nhau,

Thế - gian cũng như vậy

Cùng mộng không sai khác.

Người trụ trong mộng - định

Biết đời đều như mộng

Chẳng phải đồng và khác

Chẳng phải một và nhiều.

Chúng - sanh các cơi, nghiệp,

Tạp - nhiễm và thanh - tịnh

Như vậy đều biết rơ

Cùng mộng đều b́nh - đẳng.

Hạnh của Bồ - Tát làm

Và cùng các đại nguyện

Biết rơ đều như mộng

Cùng thế - gian không khác.

Biết thế - gian không tịch

Chẳng hoại nơi thế - pháp

Như chiêm bao ngó thấy

Những h́nh sắc dài vắn.

Gọi đây : như - mộng - nhẫn

Nhơn đây biết thế pháp

Mau thành trí vô - ngại

Rộng độ các chúng - sanh.

Tu hành hạnh như vậy

Xuất sanh trí rộng lớn

Khéo biết các pháp - tánh

Nơi pháp tâm không chấp.

Tất cả các thế - gian

Những âm - thanh sai khác

Chẳng phải trong, chẳng ngoài

Biết đó đều như vang.

Như nghe các tiếng vang

Tâm chẳng sanh phân - biệt

Bồ - Tát nghe âm - thanh

Không phân - biệt cũng vậy.

Chiêm ngưỡng các Như - Lai

Và nghe nói pháp - âm

Diễn khế - kinh vô - lượng

Dầu nghe mà không chấp.

Như vang không lai khứ

Tiếng đă nghe cũng vậy

Mà hay phân - biệt pháp

Cùng pháp không trái lầm.

Khéo biết các âm - thanh

Nơi tiếng không phân - biệt

Biết tiếng đều không - tịch

Khắp phát âm thanh - tịnh

Biết pháp chẳng tại lời

Khéo vào vô - ngôn - tế

Mà hay hiện ngôn thuyết

Như vang khắp thế - gian.

Biết rơ ngôn - ngữ - đạo

Đầy đủ phần âm - thanh

Biết thanh - tánh không tịch

Dùng thế - ngôn để nói

Như âm - thanh thế - gian

Hiện đồng pháp phân - biệt

Tiếng đó đều cùng khắp

Khai ngộ các quần - sanh.

Bồ - Tát được nhẫn nầy

Tịnh - âm độ thế - gian

Khéo diễn thuyết ba đời

Nơi đời không chấp trước.

V́ muốn lợi thế - gian

Chuyên ư cầu bồ - đề

Mà thường nhập pháp - tánh

Nơi đó vô - phân - biệt.

Quán khắp các thế - gian

Tịch - diệt không thể - tánh

Mà thường làm lợi ích

Tu hành ư chẳng động.

Chẳng trụ nơi thế - gian

Cũng chẳng rời thế - gian

Nơi thế không sở - y

Y - xứ bất - khả - đắc.

Rơ biết tánh thế - gian

Nơi tánh không nhiễm trước

Dầu chẳng nương thế - gian

Giáo hóa khiến siêu độ.

Bao nhiêu pháp thế - gian

Đều biết tự - tánh nó

Rơ pháp không có hai

Cũng không chấp không hai

Tâm cũng chẳng rời thế - gian

Cũng chẳng trụ thế - gian

Chẳng phải ngoài thế - gian

Tu hành nhứt - thiết - trí.

Ví như bóng trong nước

Chẳng phải trong chẳng ngoài

Bồ - Tát cầu bồ - đề

Biết thế chẳng phải thế

Chẳng nơi thế trụ xuất

V́ thế bất - khả - thuyết

Cũng chẳng trụ trong ngoài

Như bóng hiện thế - gian.

Nhập nghĩa thậm - thâm nầy

Ĺa nhơ đều sáng suốt

Chẳng bỏ tâm bổn - thệ

Đèn trí - huệ chiếu khắp.

Thế - gian không biên - tế

Trí nhập cũng vô - biên

Giáo hóa khắp quần - sanh

Khiến họ bỏ những chấp.

Quán - sát pháp thậm - thâm

Lợi ích những quần - sanh

Từ đây nhập vào trí

Tu hành tất cả đạo.

Bồ - Tát quán các pháp

Biết chắc đều như hóa

Mà tu hạnh như hóa

Rốt ráo trọn chẳng bỏ.

Tùy thuận hóa - tự - tánh

Tu tập đạo bồ - đề

Tất cả pháp như hóa

Bồ - Tát hạnh cũng vậy.

Tất cả các thế - gian

Và cùng vô - lượng nghiệp

B́nh - đẳng đều như hóa

Rốt ráo trụ tịch - diệt.

Những Phật trong tam thế

Tất cả cũng như hóa

Bổn - nguyện tu các hạnh

Biến - hóa thành Như - Lai.

Phật dùng đại từ bi

Độ thoát hóa chúng - sanh

Độ thoát cũng như hóa

Hóa - lực v́ thuyết pháp.

Biết thế - gian như hóa

Chẳng phân - biệt thế - gian

Hóa - sự nhiều loại khác

Đều do nghiệp sai - biệt.

Tu tập hạnh bồ - đề

Trang - nghiêm nơi hóa - thành

Vô - lượng khéo trang - nghiêm

Như nghiệp làm thế - gian.

Pháp nầy rời phân - biệt

Cũng chẳng phân - biệt pháp

Cả hai đều tịch - diệt

Hạnh Bồ - Tát như vậy.

Hóa - hải rơ nơi trí,

Hóa - tánh ấn thế -gian

Hóa chẳng phải sanh diệt

Trí - huệ cũng như vậy.

Nhẫn thứ mười quán rơ

Chúng - sanh và các pháp

Thể - tánh đều tịch - diệt

Không xứ - sở như không

Được trí như - không nầy

Ĺa hẳn các chấp trước

Như hư - không vô - tướng

Nơi thế - gian vô - ngại

 

Thành - tựu sức không - nhẫn

Như hư - không vô - tận

Cảnh - giới như hư - không

Chẳng phân - biệt hư - không.

Hư - không không thể tánh

Cũng chẳng phải đoạn diệt

Cũng không những sai khác

Trí - lực cũng như vậy

Hư - không không sơ - tế

Cũng không có trung, hậu

Lượng đó bất - khả - đắc

Trí Bồ - Tát cũng vậy.

Quán pháp - tánh như vậy

Tất cả như hư - không

Không sanh cũng không diệt

Sở - đắc của Bồ - Tát.

Tự trụ pháp như - không

Lại v́ chúng - sanh nói

Hàng - phục tất cả ma

Phương - tiện của nhẫn nầy.

Tướng thế - gian sai khác

Đều không chẳng có tướng

Vào nơi chỗ vô - tướng

Các tướng đều b́nh - đẳng.

Chỉ dùng một phương - tiện

Vào khắp các thế - gian

Là biết pháp tam - thế

Đều đồng tánh hư - không.

Trí - huệ cùng âm thanh

Và thân của Bồ - Tát

Tánh đó như hư - không

Tất cả đều tịch - diệt.

Mười thứ nhẫn như vậy

Phật - tử đă tu hành

Tâm họ khéo an - trụ

Rộng v́ chúng - sanh nói.

Nơi đây khéo tu học

Thành - tựu sức quảng - đại

Pháp - lực và trí - lực

Là phương - tiện bồ - đề.

Thông đạt môn nhẫn nầy

Thành - tựu trí vô - ngại

Vượt hơn tất cả chúng

Chuyển pháp - luân vô - thượng.

Hạnh quảng - đại đă tu

Lượng đó bất - khả - đắc

Điều - Ngự - Sư trí - hải

Mới phân - biệt biết được

Bỏ ngă mà tu hành

Nhập vào pháp - tánh sâu

Tâm thường trụ tịnh - pháp

Dùng đây thí quần - sanh.

Chúng - sanh và sát - trần

C̣n biết được số đó

Công - đức của Bồ -Tát

Không thể biết hạn lượng.

Bồ - Tát hay thành - tựu

Mười thứ nhẫn như vậy

Trí - huệ và công - hạnh

Chúng - sanh chẳng lường được.

*****

MỤC LỤC          PHẨM KẾ
 
Trang Chủ      Hình ảnh      Kinh điển      Thần Chú      Liên lạc
 
 

google-site-verification=Iz-GZ95MYH-GJvh3OcJbtL1jFXP5nYmuItnb9Q24Bk0