�ẠI PHƯƠNG QUẢNG PHẬT HOA NGHI�M KINH

Phẩm Thập Hạnh

Thứ hai mươi mốt

L�c bấy giờ, thừa thần-lực của đức Phật, C�ng-�ức-L�m Bồ-T�t nhập Bồ-T�t thiện-tư-duy tam-muội. Nhập tam-muội n�y rồi, mười phương đều qu� ngo�i vạn phật-s�t vi-trần-số thế-giới, c� vạn phật-s�t vi-trần-số chư Phật đều hiện C�ng-�ức-L�m hiện ra nơi trước m� bảo C�ng-�ức-L�m Bồ-T�t rằng :

L�nh thay Phật-tử ! �ng c� thể nhập thiện-tư-duy tam-muội n�y ! ��y mười phương đều vạn phật-s�t vi-trần-số Như-Lai c�ng một danh-hiệu đồng gia-hộ �ng. V� cũng l� nguyện-lực thần-lực của Phật Tỳ-L�-Gi�-Na v� thiện-căn-lực của ch�ng Bồ-T�t khiến �ng nhập tam-muội n�y để diễn thuyết ph�p : V� tăng-trưởng phật-tr�, v� th�m-nhập ph�p-giới, v� r� ch�ng-sanh-giới, v� sở-nhập v�-ngại, v� sở-h�nh v�-chướng, v� được v�-lượng phương-tiện, v� nhiếp-thủ nhứt-thiết-tr� t�nh, v� gi�c-ngộ tất cả ph�p, v� biết tất cả căn-t�nh, v� c� thể thọ-tr� giảng-thuyết tất cả ph�p. Nghĩa l� ph�t khởi mười hạnh của Bồ-T�t.

N�y Phật-tử ! �ng n�n thừa oai-lực của Phật m� diễn thuyết ph�p thập hạnh n�y.

Chư Phật khuy�n c�o xong, liền ban cho C�ng-�ức-L�m Bồ-T�t v�-ngại-tr�, v�-trước-tr�, v�-đoạn-tr�, v�-sư-tr�, v�-si-tr�, v�-dị-tr�, v�-thất-tr�, v�-lượng-tr�, v�-thắng-tr�, v�-giải-đ�i-tr�, v�-đoạt-tr�.

Tại sao vậy ? V� c�ng-lực của tam-muội n�y l� như vậy.

Chư Phật đều đưa tay hữu xoa đảnh của C�ng-�ức-L�m Bồ-T�t.

L�c đ� C�ng-�ức-L�m Bồ-T�t xuất định n�i với chư Bồ-T�t rằng :

Thưa Phật-tử ! Hạnh của Bồ-T�t chẳng thể nghĩ b�n được. Hạnh đ� đồng với ph�p-giới hư-kh�ng-giới. V� Bồ-T�t học theo tam-thế chư Phật m� tu h�nh vậy.

Những g� l� hạnh của Bồ-T�t ?

Thưa chư Phật-tử ! �ại Bồ-T�t c� mười hạnh sau đ�y, m� tam-thế chư Phật đều tuy�n n�i :

Một l� Hoan-hỷ-hạnh; hai l� Nhi�u-�ch-hạnh; ba l� V�-vi-hạnh, bốn l� V�-khuất-nhiễu-hạnh; năm l� V�-si-loạn-hạnh; s�u l� Thiện-hiện-hạnh; bảy l� V�-trước-hạnh; t�m l� Nan-đắc-hạnh; ch�n l� Thiện-ph�p-hạnh; mười l� Chơn-thiệt-hạnh.

Thế n�o l� Bồ-T�t hoan-hỷ-hạnh ?

Bồ-T�t n�y l�m đại-th�-chủ, ph�m c� vật g� đều bố-th� được cả, l�ng b�nh-đẳng kh�ng hề hối tiếc, chẳng tr�ng quả b�o, chẳng cầu tiếng tăm, chẳng tham lợi-tức, chỉ v� cứu-hộ tất cả ch�ng-sanh, v� nhiếp-thọ ch�ng-sanh, v� lợi-�ch ch�ng-sanh, v� học tập bổn-hạnh của chư Phật, v� nhớ đến bổn-hạnh của chư Phật, v� th�ch mến bổn-hạnh của chư Phật, v� thanh-tịnh bổn-hạnh của chư Phật, v� tăng-trưởng bổn-hạnh của chư Phật, v� trụ-tr� bổn-hạnh của chư Phật, v� hiển-hiện bổn-hạnh của chư Phật, v� diễn thuyết bổn-hạnh của chư Phật, v� khiến ch�ng-sanh tho�t khổ được vui.

L�c đại Bồ-T�t tu hạnh n�y, khiến tất cả ch�ng-sanh hoan-hỷ mến th�ch. Chốn n�o, c�i n�o ngh�o thiếu, Bồ-T�t d�ng nguyện-lực sanh nơi đ�, l�m nh� h�o qu� gi�u c� v�-tận; Giả-sử trong mỗi niệm c� v�-lượng ch�ng-sanh đến chỗ Bồ-T�t, v� đ�i kh�t m� xin thịt nơi th�n Bồ-T�t để ăn, Bồ-T�t liền m�c thịt nơi th�n m�nh để dưng cho họ, khiến l�ng họ thỏa m�n vui mừng, kh�ng hề khiếp sợ từ chối, chỉ c�ng tăng-trưởng t�m từ-b�nh-đẳng. V� thế n�n ch�ng-sanh đều đến để xin cầu. Bồ-T�t thấy họ đến xin, l�ng th�m hoan-hỷ, v� nghĩ rằng t�i được lợi lớn, c�c ch�ng-sanh n�y l� phước-điền của t�i, l� thiện-hữu của t�i. T�i chẳng cầu chẳng thỉnh m� họ đến dạy t�i v�o trong phật-ph�p. T�i phải tu học thật-h�nh như vậy kh�ng để tr�i � ch�ng-sanh.

Bồ-T�t lại nghĩ rằng : nguyện những căn l�nh m� t�i đ�, sẽ, hay đương thật h�nh l� cho t�i thọ th�n h�nh to lớn trong tất cả thế-giới để được đem thịt nơi th�n cung cấp cho tất cả ch�ng-sanh bị đ�i khổ, thịt c�n m�i cắt lấy v�-tận, nhẫn đến c�n một ch�ng-sanh nhỏ chư no đủ thời t�i nguyện kh�ng xả mạng. Do thiện-căn n�y nguyện được v�-thượng bồ-đề, chứng đại-niết-b�n. Nguyện cho những ch�ng-sanh đ� ăn thịt t�i, cũng đều được v�-thượng bồ-đề, được tr� b�nh-đẳng, đủ những phật-ph�p, rộng l�m phật-sự, nhẫn đến nhập v�-dư niết-b�n. Nếu c�n một ch�ng-sanh l�ng chưa thỏa-m�n, t�i trọn chẳng chứng v�-thượng bồ-đề. Bồ-đề lợi-�ch ch�ng-sanh như vậy m� kh�ng ng�-tưởng, ch�ng-sanh-tưởng, hữu-tưởng, mạng-tưởng, c�c thứ tưởng, bổ-đặc-gi�-la-tưởng, nhơn-tưởng, ma-nạp-b�-tưởng, t�c-giả-tưởng, thọ-giả-tưởng. Chỉ qu�n ph�p-giới ch�ng-sanh-giới v�-bi�n-tế, qu�n kh�ng-ph�p, v�-sở-hữu ph�p, v�-tướng-ph�p, v�-thể-ph�p, v�-xứ-ph�p, v�-y-ph�p, v�-t�c-ph�p.

L�c qu�n như vậy, chẳng thấy tự th�n, chẳng thấy vật-bố-th�, chẳng thấy người thọ, chẳng thấy phước-điền, chẳng thấy nghiệp, chẳng thấy b�o, chẳng thấy quả, chẳng thấy đại-quả, chẳng thấy tiểu-quả.

L�c bấy giờ Bồ-T�t qu�n th�n của tất cả tam-thế ch�ng-sanh đều liền hoại-diệt, m� nghĩ rằng : lạ thay cho ch�ng-sanh ngu-si, v�-tr�, ở trong sanh tử, thọ v�-số th�n mỏng manh chẳng tạm dừng, mau về nơi hoại diệt, hoặc đ�, hoặc hiện, hoặc sẽ hoại-diệt, m� họ chẳng thể đem th�n chẳng bền để cầu th�n ki�n-cố.

T�i phải học tập những điều m� chư Phật đ� học tập, để được chứng nhứt-thiết-tr�, biết nhứt-thiết-ph�p, rồi v� ch�ng-sanh diễn thuyết tam-thế b�nh-đẳng t�y thuận ph�p-t�nh tịch-tịnh bất-hoại, khiến họ được vĩnh-viễn an-ổn kho�i-lạc.

��y gọI l� Bồ-T�t Hoan-Hỷ-Hạnh thứ nhứt.

Chư Phật-tử ! Những g� l� Bồ-T�t Nhi�u-�ch-Hạnh ?

Bồ-T�t n�y hộ-tr� tịnh-giới, l�ng kh�ng nhiễm trước sắc thinh hương vị x�c. Cũng đem sự v�-trước ấy n�i với ch�ng-sanh, chẳng cầu oai-thế, chẳng cầu chủng-tộc, chẳng cầu gi�u c�, chẳng cầu sắc-tướng, chẳng cầu ng�i vua, tất cả đều kh�ng nhiễm trước. Chỉ bền giữ tịnh-giới. Tự nghĩ : t�i tr� tịnh-giới, quyết sẽ bỏ l�a tất cả triền phược, tham cầu, nhiệt n�o c�c nạn bức ngặt, hủy b�ng loạn trược, m� được ch�nh-ph�p b�nh-đẳng của Phật khen ngợi.

L�c Bồ-T�t tr� tịnh-giới như vậy, trong một ng�y, giả-sử c� v�-số đại �c-ma đem v�-số thi�n-nữ tuyệt đẹp trang-sức lộng lẫy vũ nhạc đờn c�t-tường đến muốn l�m m� loạn đạo-t�m của Bồ-T�t n�y. Bồ-T�t n�y liền suy nghĩ rằng : cảnh ngũ-dục n�y l� thứ chướng đạo, nhẫn đến chướng v�-thượng bồ-đề. Do đ�y n�n Bồ-T�t chẳng c� mộ niệm dục-tưởng, l�ng thanh-tịnh như Phật. Chỉ trừ phương-tiện gi�o-h�a ch�ng-sanh, nhưn vẫn kh�ng rời t�m nhứt-thiết-tr�.

Bồ-T�t kh�ng v� nhơn-duy�n ngũ-dục m� l�m n�o hại một ch�ng-sanh, th� bỏ th�n mạng chớ trọn kh�ng l�m sự n�o ch�ng-sanh.

Bồ-T�t từ khi được thấy Phật đến nay, chưa từng c� một niệm dục-tưởng, huống l� l�m theo.

Bồ-T�t thường nghĩ : c�c ch�ng-sanh m�i tưởng nhớ ngũ-dục, xu hướng ngũ-dục, tham trước ngũ-dục, l�ng họ quyết phải say m� ch�m đắm, rồi theo đ� m� lưu-chuyển kh�ng được tự-tại.

Nay t�i phải n�n khiến bọn ma n�y c�ng c�c thi�n-nữ trụ nơi tịnh-giới, kh�ng thối-chuyển nơi nhứt-thiết-tr�, được v�-thượng bồ-đề nhẫn đến v�o v�-dư-niết-b�n. V� đ�y l� việc m� t�i phải thật h�nh. T�i phải học tập theo Phật, phải rời bỏ �c-hạnh, chấp-ng�, si-m�. D�ng tr�-huệ v�o tất cả phật-ph�p. Giảng thuyết cho ch�ng-sanh khiến họ trừ đi�n-đảo. Nhưng biết kh�ng ngo�i ch�ng-sanh c� đi�n-đảo, kh�ng ngo�i đi�n-đảo c� ch�ng-sanh, chẳng ở trong đi�n-đảo c� ch�ng-sanh, chẳng ở trong ch�ng-sanh c� đi�n-đảo. Cũng chẳng phải đi�n-đảo l� ch�ng-sanh, chẳng phải ch�ng-sanh l� đi�n-đảo. �i�n-đảo chẳng phải nội- ph�p ngoại-ph�p, ch�ng-sanh cũng chẳng phải nội-ph�p ngoại-ph�p. Tất cả c�c ph�p đều hư-vọng chẳng thiệt, ch�ng sanh ch�ng diệt kh�ng ki�n-cố như mộng, như huyễn, như b�ng, như vang, n�i dối phỉnh kẻ ngu.

Hiểu được như vậy liền gi�c-ngộ được tất cả h�nh-ph�p, th�ng đạt sanh tử v� niết-b�n, chứng Phật bồ-đề, tự được độ v� khến người được độ, tự được độ v� khiến người được độ, tự giải-tho�t v� khiến người giải-tho�t, tự điều-phục v� khiến người điều-phục, được tịch-tịnh v� khiến người tịch-tịnh, tự an-ổn v� khiến người an-ổn, tự ly-cấu v� khiến người ly-cấu, tự thanh-tịnh v� khiến người thanh-tịnh, tự niết-b�n v� khiến người niết-b�n, tự kho�i-lạc v� khiến người kho�i-lạc.

Bồ-T�t n�y lại tự nghĩ rằng : t�i phải t�y thuận tất cả Như-Lai, rời tất cả h�nh-vi thế-gian, trọn n�n tất cả phật-ph�p, trụ nơi v�-thượng b�nh-đẳng, xem ch�ng-sanh b�nh-đẳng, r� suốt cảnh-giới l�a lỗi, dứt ph�n biệt, bỏ chấp-trước, kh�o xuất-ly, t�m lu�n an-trụ nơi thậm-th�m tr�-huệ v�-thượng v�-thuyết v�-y v�-động v�-lượng v�-bi�n v�-tận v�-sắc.

��y gọi l� Bồ-T�t Nhi�u-�ch-Hạnh thứ hai.

Những g� l� Bồ-T�t V�-Vi-Nghịch-Hạnh ?

Bồ-T�t n�y thường tu nhẫn ph�p : khi�m hạ cung-k�nh, chẳng tự hại, chẳng hại người, chẳng hại m�nh người, chẳng tự thủ-trước, chẳng thủ-trước người, chẳng thủ-trước cả hai, cũng chẳng tham cầu danh tiếng lợi lộc.

Chỉ nghĩ rằng : t�i phải lu�n thuyết-ph�p cho ch�ng-sanh, khiến họ l�a tất cả sự �c, dứt phiền-n�o, khiến họ lu�n nhẫn-nhục nhu h�a.

Bồ-T�t th�nh-tựu nhẫn-ph�p như vậy, giả-sử c� v�-số ch�ng-sanh �c, đến chỗ Bồ-T�t, đem v�-số lời �c mắng nhiếc tr�u chọc nguyền rủa, đồng thời cầm dao gậy đập ch�m trải qua v�-số kiếp kh�ng th�i. Bồ-T�t bị sự bức khổ v� c�ng n�y, sắp phải chết, tự nghĩ rằng : t�i nhơn sự khổ nhục n�y, nếu l�ng động loạn thời l� tự chẳng điều-phục, tự chẳng giữ-g�n, tự chẳng s�ng suốt, tự chẳng tu-tập, tự chẳng ch�nh-định, tự chẳng tịch-tịnh, tự chẳng �i-t�ch, tự sanh chấp-trước, thời đ�u c� thể l�m cho người kh�c l�ng được thanh-tịnh.

L�c đ� Bồ-T�t lại nghĩ : t�i từ v�-thỉ kiếp trụ nơi sanh-tử chịu nhiều khổ n�o.

Suy nghĩ như vậy rồi c�ng tự kh�ch lệ th�m, khiến l�ng thanh-tịnh m� được vui mừng, kh�o tự điều-nhiếp, tự c� thể tự an-trụ nơi trong phật-ph�p, cũng khiến ch�ng-sanh đồng được ph�p n�y. Lại suy nghĩ : th�n n�y kh�ng tịch, kh�ng ng�, ng�-sở, kh�ng thiệt, t�nh trống rỗng kh�ng hai, đều kh�ng c� hoặc khổ hoặc vui, v� tất cả ph�p đều trống kh�ng vậy. T�i phải hiểu r� để n�i rộng cho người, khiến c�c ch�ng-sanh diệt trừ kiến-chấp n�y. V� thế n�n dầu nay t�i bị khổ nhục, t�i phải nhẫn thọ, v� thương x�t ch�ng-sanh, v� lợi-�ch ch�ng-sanh, v� an vui ch�ng-sanh, v� nhiếp-thọ ch�ng-sanh, v� chẳng bỏ ch�ng-sanh, v� để tự gi�c-ngộ v� khiến người gi�c-ngộ, v� l�ng kh�ng thối-chuyển xu-hướng phật-đạo.

��y l� Bồ-T�t V�-Vi-Nghịch-Hạnh thứ ba.

Chư Phật-tử ! Những g� l� Bồ-T�t V�-Khuất-Nhiễu-Hạnh ?

Bồ-T�t n�y tu hạnh tinh-tấn : đệ nhứt tinh-tấn, đại tinh-tấn, thắng tinh-tấn, th�-thắng tinh-tấn, tối-thắng tinh-tấn, tối-diệu tinh-tấn, thượng tinh-tấn, v�-thượng tinh-tấn, v�-đẳng tinh-tấn, phổ-biến tinh-tấn.

T�nh kh�ng tham s�n si, t�nh kh�ng ki�u-mạn, ph�-t�ng, xan-tật, siểm-cuống, t�nh tự t�m-qu�. Trọn chẳng v� n�o ch�ng-sanh m� tinh-tấn, chỉ v� dứt tất cả phiền-n�o m� tinh-tấn, chỉ v� nhổ gốc phiền-n�o m� tinh-tấn, chỉ v� biết tất cả ch�ng-sanh-giới m� tinh-tấn, chỉ v� biết tất cả ch�ng-sanh chết đ�y sanh kia m� tinh-tấn, chỉ v� biết phiền-n�o của tất cả ch�ng-sanh m� tinh-tấn, chỉ v� biết cảnh-giới của tất cả ch�ng-sanh m� tinh-tấn, chỉ v� biết căn-cơ thắng liệt của tất cả ch�ng-sanh m� tinh-tấn, chỉ v� biết t�m h�nh của tất cả ch�ng-sanh m� tinh-tấn, chỉ v� biết tất cả ph�p-giới m� tinh-tấn, chỉ v� biết t�nh căn-bổn của tất cả phật-ph�p m� tinh-tấn, chỉ v� biết t�nh b�nh-đẳng của tất cả phật-ph�p m� tinh-tấn, chỉ v� biết t�nh tam-thế b�nh-đẳng m� tinh-tấn, chỉ v� được tr� quang-minh của tất cả phật-ph�p m� tinh-tấn, chỉ v� chứng tr� của tất cả phật-ph�p m� tinh-tấn, chỉ v� biết nhứt thiệt-tướng của tất cả phật-ph�p m� tinh-tấn, chỉ v� biết tất cả phật-ph�p v�-bi�n-tế m� tinh-tấn, chỉ v� được tr� thiện-xảo quyết-định quảng-đại của tất cả phật-ph�p m� tinh-tấn, chỉ v� được tr� diễn thuyết c� nghĩa của tất cả phật-ph�p m� tinh-tấn.

Bồ-T�t trọn n�n hạnh tinh-tấn như vậy rồi, c� thể v� mỗi mỗi ch�ng-sanh trong v�-số thế-giới m� chịu khỗ ở v�-gi�n địa-ngục trọn v�-số kiếp, để những ch�ng-sanh đ� được gặp Phật, được hưởng vui, nhẫn đến được v�-dư niết-b�n, rồi m�nh sẽ chứng v�-thượng bồ-đề.

Giả-sử c� người bảo : c� v�-lượng v�-số đại-hải, �ng sẽ lấy đầu sợi l�ng chấm từ giọt đến kh� cạn, v� nghiền v�-lượng v�-số thế-giới l�m bụi, đếm biết r� số giọt số bụi ấy, �ng v� ch�ng-sanh trải qua kiếp số bằng số giọt số bụi ấy m� chịu khổ chẳng dứt.

Bồ-T�t dầu nghe lời tr�n đ�y, nhưng kh�ng hề c� một niệm thối khiếp. Chỉ c�ng th�m hớn hở vui mừng : t�i may mắn được lợi l�nh lớn. V� do sức của t�i m� v�-lượng ch�ng-sanh kia tho�t khổ hẳn.

Bồ-T�t n�y đem phương-tiện thật h�nh trong tất cả thế-giới, l�m cho tất cả ch�ng-sanh được rốt r�o v�-dư niết-b�n.

��y gọi l� Bồ-T�t V�-Khuất-Nhiễu-Hạnh thứ tư.

Những g� l� Bồ-T�t Ly-Si-Loạn-Hạnh.

Chư Phật-tử ! Bồ-T�t n�y th�nh-tựu ch�nh-niệm, t�m kh�ng t�n loạn ki�n-cố bất-động tối-thượng thanh-tịnh rộng lớn v�-lượng kh�ng c� m�-hoặc.

V� do ch�nh-niệm n�y n�n kh�o hiểu tất cả ng�n ngữ thế-gian, hay tr� ng�n thuyết của c�c ph�p xuất-thế, như l� hay tr� ng�n thuyết sắc-ph�p phi-sắc-ph�p, hay tr� ng�n thuyết kiến lập sắc-tự-t�nh, nhẫn đến hay tr� ng�n thuyết thọ-tưởng-h�nh-thức tự-t�nh m� t�m kh�ng si-loạn.

Ở trong thế-gian, chết đ�y sanh kia t�m kh�ng si-loạn. Nhập thai xuất thai t�m kh�ng si-loạn. Ph�t t�m bồ-đề t�m kh�ng si-loạn. Thờ thiện-tri-thức t�m kh�ng si-loạn, si�ng tu phật-ph�p t�m kh�ng si-loạn. R� biết ma-sự t�m kh�ng si-loạn. L�a những ma-nghiệp t�m kh�ng si-loạn. Trong bất-khả-thuyết kiếp tu bồ-t�t-hạnh t�m kh�ng si-loạn.

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu v�-lượng ch�nh-niệm như vậy. Trong v�-lượng v�-số-kiếp được nghe ch�nh-ph�p nơi chư Phật, Bồ-T�t, thiện-tri-thức. Như l� thậm-th�m ph�p, quảng-đại ph�p, trang-nghi�m ph�p, những thứ trang-nghi�m ph�p, ph�p diễn thuyết c�c loại danh c� văn th�n, ph�p Bồ-T�t trang-nghi�m, ph�p Phật thần-lực quang-minh v�-thượng, ph�p ch�nh-thắng-giải thanh-tịnh, ph�p chẳng nhiễm-trước tất cả thế-gian, ph�p ph�n-biệt tất cả thế-gian, ph�p rất quảng-đại, ph�p rời m�-si chiếu r� tất cả cả ch�ng-sanh, ph�p c�ng đồng với tất cả thế-gian, ph�p chẳng c�ng đồng với tất cả thế-gian, ph�p Bồ-T�t tr� v�-thượng, ph�p nhứt-thiết-tr� tự-tại.

Bồ-T�t được nghe những ph�p như vậy rồi trải qua v�-số kiếp chẳng qu�n chẳng mất, t�m thường ghi nhớ kh�ng gi�n-đoạn.

Tại sao vậy ? V� trong v�-lượng kiếp, l�c tu h�nh, Bồ-T�t trọn chẳng l�m n�o loạn một ch�ng-sanh khiến họ mất ch�nh-niệm, chẳng hoại ch�nh-ph�p, chẳng đọan thiện-căn, t�m lu�n tăng-trưởng tr�-huệ rộng-lớn.

Lại với Bồ-T�t n�y, những thứ �m-thinh kh�ng l�m hoặc loạn được. Như l� tiếng cao thần-th�ng, tiếng th� trược, tiếng khiến người cả sợ, tiếng đẹp l�ng, tiếng chẳng đẹp l�ng, tiếng huy�n-loạn nhĩ-thức, tiếng trở hoại nhĩ-căn.

Bồ-T�t n�y dầu nghe v�-lượng v�-số �m thinh hay dở như vậy, nhưng chưa từng c� một niệm t�n-loạn. Nghĩa l� ch�nh-niệm chẳng loạn, cảnh-giới chẳng loạn, tam-muội chẳng loạn, v�o ph�p thậm-th�m chẳng loạn, h�nh bồ-đề-hạnh chẳng loạn, ph�t bồ-đề-t�m chẳng loạn, nhớ niệm chư Phật chẳng loạn, qu�n ph�p chơn thật chẳng loạn, tr� h�a độ ch�ng-sanh chẳng loạn, tr� thanh-tịnh ch�ng-sanh chẳng loạn, quyết r� nghĩa thậm-th�m chẳng loạn. V� chẳng l�m nghiệp �c n�n kh�ng �c-nghiệp-chướng, v� chẳng khởi phiền-n�o n�n kh�ng phiền-n�o-chướng, v� chẳng khinh mạn ph�p n�n kh�ng ph�p-chướng, v� chẳng hủy b�ng ch�nh-ph�p n�n kh�ng c� b�o-chướng.

Bồ-T�t n�y nhập ch�nh-định trụ nơi th�nh-ph�p, tư-duy quan-s�t tất cả �m-thinh, kh�o biết tướng sanh-trụ-dị-diệt của �m-thinh, kh�o biết t�nh sanh-trụ-dị-diệt của �m-thinh. Nghe �m-thinh Bồ-T�t n�y kh�ng sanh l�ng tham, s�n, kh�ng mất ch�nh-niệm, kh�o lấy tướng m� kh6ng nhiễm trước, biết tất cả �m-thinh đều l� kh�ng chỗ c�, thiệt chẳng thể được, kh�ng c� t�c-giả, cũng kh�ng bổn-tế, đồng với ph�p-giới kh�ng sai kh�c.

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu hạnh th�n ngữ � tịch-tịnh như vậy thẳng đến nhứt-thiết-tr� kh�ng thối-chuyển, kh�o v�o tất cả m�n thiền-định, biết c�c tam-muội đồng một thể-t�nh, r� tất cả ph�p kh�ng c� bi�n-tế, được tất cả ph�p chơn-thiệt tr�-huệ, được thậm-th�m tam-muội ly �m-thinh, được v�-số m�n tam-muội, th�m lớn v�-lượng t�m đại-b�nh-đẳng.

Bấy giờ trong khoảng một niệm, Bồ-T�t n�y được v�-số trăm ng�n tam-muội. Nghe những tiếng như vậy t�m chẳng hoặc loạn, khiến tam-muội lần lần c�ng th�m rộng.

Bồ-T�t n�y nghĩ rằng : t�i phải l�m cho tất cả ch�ng-sanh an-trụ trong niệm thanh-tịnh v�-thượng, nơi nhứt-thiết-tr� được bất-thối-chuyển rốt r�o th�nh-tựu v�-dư niết-b�n.

��y gọi l� Bồ-T�t Ly-Si-Loạn-Hạnh thứ năm.

Những g� l� Bồ-T�t Thiện-Hiện-Hạnh ?

Bồ-T�t n�y ba nghiệp th�n-ngữ-� đều thanh-tịnh, trụ v� thị-hiện đều v�-sở-đắc. Biết được ba nghiệp đều v�-sở-hữu. V� kh�ng hư-vọng n�n kh�ng hệ-phược. Ph�m chỗ thị-hiện đều v�-t�nh v�-y. Trụ t�m như-thiệt, biết v�-lượng-t�m tự-t�nh, biết tất cả ph�p tự-t�nh, v�-đắc v�-tướng rất s�u kh� v�o, trụ nơi ch�nh-vị chơn-như ph�p-t�nh. Phương-tiện xuất-sanh m� kh�ng nghiệp-b�o, bất-sanh bất-diệt, trụ niết-b�n-giới, trụ t�nh tịch-tịnh, trụ nơi t�nh chơn-thiệt v�-t�nh, đường ngữ ng�n dứt, si�u c�c thế-gian kh�ng sở-y, nhập ph�p ly ph�n-biệt kh�ng phược-trước, nhập ph�p tr� tối-thắng chơn thật, nhập ph�p chẳng phải thế-gian c� thể r� biết xuất-thế-gian.

��y l� phương-tiện thiện-xảo thị-hiện sanh-tướng của Bồ-T�t n�y.

Bồ-T�t n�y nghĩ rằng : tất cả ch�ng-sanh v�-t�nh l�m t�nh, tất cả c�c ph�p v�-vi l�m t�nh, tất cả quốc-độ v�-tướng l�m t�nh, tất cả tam-thế chỉ c� ng�n thuyết, tất cả ng�n thuyết ở trong c�c ph�p kh�ng c� y-xứ, tất cả c�c ph�p ở trong ng�n-thuyết cũng kh�ng y-xứ.

Như vậy, Bồ-T�t n�y hiểu tất cả ph�p thảy đều rất s�u, tất cả thế-gian thảy đều tịch-tịnh, tất cả phật-ph�p kh�ng chỗ th�m, phật-ph�p kh�ng kh�c ph�p thế-gian, ph�p thế-gian kh�ng kh�c phật-ph�p. Phật-ph�p v� thế-gian-ph�p kh�ng c� tạp loạn, cũng kh�ng sai kh�c. R� biết ph�p-giới thể-t�nh b�nh-đẳng. V�o khắp tam-thế, vĩnh-viễn chẳng bỏ l�a t�m đại-bồ-đề. Lu�n chẳng thối-chuyển t�m gi�o-h�a ch�ng-sanh, c�ng th�m tăng-trưởng t�m đại từ-b�nh-đẳng, l�m chỗ sở-y cho tất cả ch�ng-sanh.

Bấy giờ Bồ-T�t lại nghĩ rằng : t�i kh�ng th�nh-thục ch�ng-sanh thời ai sẽ th�nh-thục ? T�i chẳng điều-phục ch�ng-sanh thời ai sẽ điều-phục ? T�i chẳng gi�o-h�a ch�ng-sanh thời ai sẽ gi�o-h�a ? T�i chẳng gi�c ngộ ch�ng-sanh thời ai sẽ gi�c-ngộ ? T�i chẳng thanh-tịnh ch�ng-sanh thời ai sẽ thanh-tịnh ? ��y l� những điều đ�ng cho t�i phải thật h�nh.

Bồ-T�t n�y lại nghĩ rằng : nếu t�i tự hiểu ph�p thậm-th�m n�y, thời chỉ một t�i ri�ng được giải-tho�t chứng v�-thượng bồ-đề, m� c�c ch�ng-sanh m� tối sa v�o đường hiểm lớn bị những phiền-n�o triền-phược, như người bệnh nặng lu�n thọ khổ thống, ở trong ngũc tham-�i kh�ng tự ra khỏi, chẳng rời địa-ngục, ngạ-quỷ, s�s-sanh, c�i vua Di�m-La, chẳng diệt được khổ, chẳng bỏ nghiệp �c, thường ở si-�m chẳng thấy chơn-thiệt, lu�n-hồi sanh-tử kh�ng ra khỏi được, trụ nơi b�t-nạn, những cấu nhiễm vấy nhơ, những phiền-n�o che chướng t�m họ, t�-kiến l�m chẳng thật h�nh ch�nh-đạo.

Bồ-T�t n�y qu�n-s�t những ch�ng-sanh rồi nghĩ rằng : nếu những ch�ng-sanh n�y chưa th�nh-thục, chưa điều-phục, t�i bỏ họ m� chứng v�-thượng bồ-đề thời kh�ng n�n. T�i sẽ trước gi�o h�a ch�ng-sanh trong bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết kiếp thật h�nh hạnh Bồ-T�t. Kẻ chưa th�nh-thục trước l�m cho được th�nh-thục, kẻ chưa điều-phục trước l�m cho được điều-phục.

Bồ-T�t n�y l�c trụ hạnh tr�n đ�y, h�ng chư Thi�n, Ma, Phạm, Sa-m�n, B�-la-m�n, tất cả thế-gian, C�n-th�t-b�, A-tu-la v.v... Nếu c� ai được thấy v� tạm thời đồng ở chung với Bồ-T�t n�y, rồi k�nh trọng c�ng-dường, v� tạm nghe qua tai một phen để t�m, đều kh�ng luốn uổng, tất định sẽ th�nh v�-thượng bồ-đề.

��y gọi l� Bồ-T�t Thiện-Hiện-Hạnh thứ s�u.

Những g� l� Bồ-T�t Thiện-Hiện-Hạnh ?

Chư Phật-tử ! Bồ-T�t n�y d�ng t�m v�-trước, ở trong mỗi niệm sẽ nhập v�-số thế-giới, nghi�m-tịnh v�-số thế-giới, với c�c thế-giới t�m kh�ng chấp-rước.

Bồ-T�t n�y qua đến chỗ của v�-số Như-Lai m� k�nh lễ c�ng-đức. D�ng v�-số hoa, tr�ng-hoa, hương, hương bột, hương thoa, y-phục, tr�n-bửu, tr�ng-phan, lọng đẹp, đồ trang-nghi�m đều v�-số để c�ng-dường chư Như-Lai.

C�ng-dường như vậy để rốt r�o ph�p v�-t�c, để trụ ph�p bất-tư-nghị, ở trong mỗi niệm thấy v�-số Phật. Nơi chư Phật t�m kh�ng chấp-trước. Nơi c�c c�i Phật cũng kh�ng chấp-trước. Nơi tướng-hảo của Phật cũng kh�ng chấp-trước. Thấy quang-minh của Phật, nghe Phật thuyết-ph�p cũng kh�ng chấp-trước. Nơi thập phương thế-giới v� những ch�ng-hội của Phật Bồ-T�t cũng kh�ng chấp-trước. Nghe Phật-ph�p xong, l�ng hoan-hỷ ch�-lực rộng lớn, c� thể nhiếp-thọ, c� thể h�nh-tr� c�c hạnh Bồ-T�t, nhưng với phật-ph�p vẫn kh�ng chấp-trước.

Bồ-T�t n�y trong bất-khả-thuyết kiếp, thấy bất-khả-thuyết Phật xuất thế, nơi mỗi đức Phật t�n thờ c�ng-dường thảy đều trọn bất-khả-thuyết kiếp t�m kh�ng nh�m đủ. Thấy Phật nghe ph�p v� thấy Bồ-T�t ch�ng-hội trang-nghi�m đều kh�ng chấp trước. Thấy thế-giới uế trược cũng kh�ng gh�t ch�n. Tại sao vậy ? V� Bồ-T�t n�y qu�n-s�t đ�ng với phật-ph�p. Trong phật-ph�p, kh�ng cấu, kh�ng tịnh, kh�ng tối, kh�ng s�ng, kh�ng kh�c, kh�ng đồng, kh�ng thiệt, kh�ng vọng, kh�ng an-ổn, kh�ng hiểm-nạn, kh�ng ch�nh-đạo, kh�ng t�-đạo.

Bồ-T�t th�m nhập ph�p-giới như vậy gi�o-h�a ch�ng-sanh, m� với ch�ng-sanh chẳng sanh chấp-trước; thọ-tr� c�c ph�p m� nơi c�c ph�p chẳng chấp-trước; ph�t bồ-đề t�m trụ nơi phật trụ, m� nơi phật-trụ chẳng sanh chấp trước; dầu c� ng�n thuyết m� kh�ng chấp ng�n thuyết; v�o ch�ng-sanh-đạo m� kh�ng chấp ch�ng-sanh-đạo. R� biết tam-muội, hay nhập hay trụ m� nơi tam-muội m� t�m kh�ng chấp-trước. Qua đến v�-lượng phật-độ, hoặc v�o, hoặc thấy, hoặc trụ m� nơi phật-độ t�m kh�ng chấp-trước, l�c bỏ đi cũng kh�ng luyến tiếc.

V� Bồ-T�t n�y c� thể kh�ng chấp-trước như vậy, n�n t�m kh�ng chướng-ngại đối với phật-ph�p, r� Phật bồ-đề, chứng ph�p tỳ-ni, trụ phật ch�nh-gi�c, th�nh-tựu bồ-t�t-hạnh, trụ bồ-t�t-t�m, tư-duy ph�p giải-tho�t của Bồ-T�t. Nơi trụ-xứ của Bồ-T�t t�m kh�ng nhiễm trước. Nơi việc l�m của Bồ-T�t cũng kh�ng chấp-trước. Thanh-tịnh bồ-t�t-đạo, thọ bồ-t�t-k�. �ược thọ-k� rồi tự nghĩ rằng : kẻ ph�m-phu ngu-si kh�ng biết kh�ng thấy, kh�ng tin hiểu, kh�ng thật h�nh s�ng suốt, ngoan-cố tham-trước, lưu chuyển sanh-tử chẳng cầu thấy Phật, chẳng theo bực Minh-�ạo, chẳng tin đấng �iều-Ngự, m� lầm v�o nơi hiểm-đạo, chẳng k�nh đức vua Thập-Lực, chẳng biết ơn Bồ-T�t, tham luyến trụ-xứ, nghe ph�p-kh�ng thời qu� sợ, xa ch�nh-ph�p gần t�-ph�p, bỏ đường bằng v�o đường hiểm, tr�i với � Phật, theo � ma. Nơi c�c c�i hữu lậu bền chấp chẳng bỏ.

Bồ-T�t n�y qu�n-s�t ch�ng-sanh như vậy, th�m lớn t�m đại-b�nh-đẳng, sanh c�c căn l�nh m� kh�ng chấp-trước.

L�c đ� Bồ-T�t n�y lại nghĩ rằng : T�i sẽ v� một ch�ng-sanh nơi mỗi quốc-độ trong thập phương thế-giới, trải qua bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết kiếp gi�o-h�a th�nh-thục. Như v� một ch�ng-sanh, v� tất cả ch�ng-sanh cũng như vậy. Trọn chẳng v� đ�y v� nh�m l�a bỏ đi nơi kh�c.

Lại lấy đầu sợi l�ng khắp lường ph�p-giới, nơi chỗ đầu một sợi l�ng trọn bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết kiếp gi�o-h�a điều-phục tất cả ch�ng-sanh. Như nơi đầu một sợi l�ng, nơi tất cả đầu sợi l�ng đều như vậy. Chẳng chấp trước ng�, chẳng khởi tưởng ng�, ng�-sở. Nơi mỗi đầu sợi l�ng th�nh-tựu bồ-t�t-hạnh tận vị-lai kiếp, chẳng chấp-trước nơi th�n, nơi ph�p, nơi niệm, nơi nguyện, nơi tam-muội, nơi qu�n-s�t, nơi tịch-định, nơi cảnh-giới, nơi sự gi�o-h�a điều-phục ch�ng-sanh. Cũng chẳng chấp-trước, nơi sự nhập ph�p-giới.

Tại sao vậy ? V� Bồ-T�t n�y nghĩ rằng : T�i phải qu�n-s�t tất cả ph�p như huyễn, chư Phật như b�ng, bồ-t�t-hạnh như giấc mơ, Phật thuyết-ph�p như vang, tất cả thế-gian như h�a, v� do nghiệp-b�o chấp tr�, th�n sai-biệt như huyễn, v� do h�nh-lực khởi ra. Tất cả ch�ng-sanh như t�m, v� c�c thứ tạp-nhiễm, tất cả ph�p như thiệt-tế, v� chẳng thể đổi kh�c.

Bồ-T�t n�y lại nghĩ rằng : T�i sẽ thật h�nh bồ-t�t-hạnh trong thập phương tất cả quốc-độ, niệm niệm r� thấu tất cả phật-ph�p, ch�nh-niệm hiện-tiền kh�ng chấp lấy.

Bồ-T�t qu�n th�n v�-ng� như vậy thời thấy Phật v�-ngại. V� gi�o-h�a ch�ng-sanh m� diễn thuyết c�c ph�p, l�m cho họ đối với phật-ph�p ph�t sanh v�-lượng hoan-hỷ v� l�ng tin thanh-tịnh. Cứu hộ tất cả ch�ng-sanh l�ng kh�ng nh�m mỏi. V� kh�ng nh�m mỏi n�n trong tất cả thế-giới, nếu c� ch�ng-sanh chưa th�nh-tựu, chưa điều-phục, thời liền đến đ� d�ng phương-tiện h�a-độ. Trong những ch�ng-sanh đ� : c�c thứ tiếng, c�c thứ nghiệp, c�c thứ chấp, c�c thứ thi-vi, c�c thứ h�a-hợp, c�c thứ lưu-chuyển, c�c thứ việc l�m, c�c thứ cảnh-giới, c�c thứ sanh, c�c thứ chết, Bồ-T�t n�y do đại-nguyện ở trong đ� m� gi�o-h�a họ, chẳng để t�m họ c� động c� thối, cũng chẳng c� một niệm nhiễm-trước.

Tại sao vậy ? V� Bồ-T�t n�y đ� được v�-trước, v�-y, tự-lợi v� lợi-tha đều thanh-tịnh đầy đủ.

��y gọi l� Bồ-T�t V�-Trước-Hạnh thứ bảy.

Những g� l� Bồ-T�t Nan-�ắc-Hạnh ?

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu căn l�nh kh� được, căn l�nh kh� phục, căn l�nh tối-thắng, căn l�nh chẳng thể hư, căn l�nh kh�ng thể hơn, căn l�nh chẳng nghĩ b�n, căn l�nh v�-tận, căn l�nh sức tự-tại, căn l�nh oai-đức lớn, căn l�nh đồng một t�nh với tất cả Phật.

L�c đ� Bồ-T�t n�y tu c�c c�ng-hạnh, ở trong phật-ph�p được sự hiểu tối-thắng, nơi Phật bồ-đề được sự hiểu quảng-đại, chưa từng th�i nghĩ nơi nguyện Bồ-T�t, tận tất cả kiếp l�ng kh�ng mệt mỏi, với tất cả khổ chẳng sanh nh�m l�a, chỗ tất cả ch�ng ma kh�ng bị dao động, được tất cả Phật hộ-niệm, l�m đầy đủ tất cả khổ hạnh của Bồ-T�t, si�ng th�nh-tựu bồ-t�t-hạnh kh�ng lười trễ, nơi đại-thừa nguyện lu�n chẳng thối chuyển.

Bồ-T�t n�y an-trụ nơi nan-đắc-hạnh rồi ở trong mỗi niệm c� thể chuyển v�-số kiếp sanh tử m� chẳng bỏ đại-nguyện của Bồ-T�t.

Nếu c� ch�ng-sanh n�o t�n-k�nh c�ng-dường nhẫn đến thấy nghe, Bồ-T�t n�y đều được chẳng thối-chuyển nơi v�-thượng bồ-đề.

Bồ-T�t n�y dầu biết ch�ng-sanh chẳng phải c�, nhưng chẳng bỏ tất cả ch�ng-sanh-giới. V� như thuyền-trưởng chẳng dừng bờ n�y, chẳng đậu bờ kia, chẳng dừng giữa d�ng, m� c� thể đưa ch�ng từ bờ n�y qua đến bờ kia, v� qua lại kh�ng th�i nghỉ vậy.

Bồ-T�t n�y cũng như thế, chẳng trụ sanh-tử, chẳng trụ niết-b�n, cũng chẳng trụ giữa d�ng sanh-tử, m� c� thể độ ch�ng-sanh từ bờ sanh-tử n�y, đặt họ tr�n bờ niết-b�n-kia, nơi an-ổn v�-�y kh�ng ưu-n�o.

Bồ-T�t n�y chẳng chấp-trước ch�ng-sanh, chẳng bỏ một ch�ng-sanh m� đến với số đ�ng, chẳng bỏ số đ�ng m� đến một, chẳng tăng chẳng giảm đối với ch�ng-sanh-giới, cũng chẳng sanh diệt, chẳng tận chẳng trưởng, chẳng ph�n biệt, chẳng ri�ng kh�c đối với ch�ng-sanh-giới.

Tại sao vậy ? V� Bồ-T�t n�y th�m-nhập ch�ng-sanh-giới như ph�p-giới, ch�ng-sanh-giới, ph�p-giới kh�ng c� hai. Trong ph�p kh�ng hai kh�ng tăng kh�ng giảm, kh�ng sanh kh�ng diệt, kh�ng hữu kh�ng v�, kh�ng lấy kh�ng tựa, cũng kh�ng chấp trước nơi kh�ng hai. V� Bồ-T�t r� biết tất cả ph�p ph�p-giới v�-nhị vậy.

Bồ-T�t n�y d�ng phương-tiện như vậy nhập th�m ph�p-giới, trụ nơi v�-tướng, d�ng tướng thanh-tịnh trang-nghi�m th�n m�nh. R� ph�p v�-t�nh m� c� thể ph�n-biệt tất cả ph�p-tướng, chẳng chấp lấy ch�ng-sanh m� c� thể biết-r� số ch�ng-sanh, chẳng chấp-trước thế-giới m� c� thể hiện th�n khắp phật-s�t, chẳng ph�n-biệt ph�p m� kh�o v�o phật-ph�p, th�m đạt nghĩa l� m� diễn rộng ng�n gi�o, r� chơn-tế ly-dục của tất cả ph�p m� chẳng dứt đạo Bồ-T�t, chẳng thối bồ-t�t-hạnh, thường si�ng tu tập hạnh v�-tận, tự-tại v�o nơi thanh-tịnh ph�p-giới.

V� như cọ gỗ để lấy lửa, lửa ch�y v�-lượng m� lửa chẳng tắt.

Cũng thế, việc Bồ-T�t gi�o-h�a ch�ng-sanh kh�ng c�ng tận, m� ở thế-gian thường-trụ chẳng diệt. Chẳng phải rốt r�o, chẳng phải kh�ng rốt r�o, chẳng phải lấy, chẳng phải kh�ng lấy, chẳng phải sở-y, chẳng phải kh�ng sở-y, chẳng phải thế-ph�p, chẳng phải phật-ph�p, chẳng phải ph�m, chẳng phải th�nh.

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu t�m nan-đắc như vậy, l�c tu-tập hạnh Bồ-T�t, chẳng phải n�i ph�p nhị-thừa, chẳng n�i Phật, chẳng n�i thế-gian, chẳng n�i ph�p thế-gian, chẳng n�i ch�ng-sanh, chẳng n�i kh�ng ch�ng-sanh, chẳng n�i cấu, chẳng n�i tịnh.

Tại sao vậy ? V� Bồ-T�t n�y biết tất cả ph�p, kh�ng nhiễm kh�ng thủ, chẳng chuyển chẳng thối.

Bồ-T�t n�y l�c ở trong ph�p tịch-diệt thậm-th�m tối-thắng vi-diệu như vậy m� tu-h�nh, cũng chẳng c� quan-niệm t�i hiện th�nh-tựu, đ� tu, hay sẽ tu những hạnh đ�, chẳng chấp-trước uẩn-xứ-giới, nội thế-gian, ngoại thế-gian, nội-ngoại thế-gian. Cũng chẳng chấp-trước những đại-nguyện, những ba-la-mật v� tất cả ph�p của m�nh.

Tại sao vậy ? V� trong ph�p-giới kh�ng c� ph�p gọi l� hướng Thanh-Văn thừa, hướng �ộc-Gi�c thừa, hướng Bồ-T�t thừa, hướng v�-thượng bồ-đề, kh�ng c� ph�p gọi l� hướng ph�m-phu-giới, hướng nhiễm, hướng tịnh, hướng sanh-tử, hướng niết-b�n. V� c�c ph�p vốn v�-nhị, v�-bất-nhị vậy.

V� như hư-kh�ng, trong thập-phương ba thời, t�m vốn kh�ng được, nhưng chẳng phải l� kh�ng c� hư-kh�ng.

Cũng thế, Bồ-T�t qu�n : tất cả ph�p đều bất-khả-đắc, nhưng chẳng phải l� kh�ng c� tất cả ph�p; đ�ng thật kh�ng kh�c, chẳng mất chỗ l�m, khắp hiện tu h�nh hạnh bồ-t�t; chẳng bỏ đại-nguyện điều-phục ch�ng-sanh, chuyển ch�nh ph�p-lu�n; chẳng hoại nhơn quả, cũng chẳng tr�i nơi diệu-ph�p b�nh-đẳng; khắp đồng với tam-thế Như-Lai chẳng dứt phật-chủng, chẳng hư thiệt-tướng; th�m nhập nơi ph�p, biện-t�i v�-tận; nghe ph�p chẳng chấp, đến đ�y s�u của ph�p, kh�o khai-diễn, kh�ng l�ng e sợ; chẳng rời phật-trụ, chẳng tr�i thế-ph�p; hiện khắp thế-gian m� chẳng nhiễm trước thế-gian.

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu t�m tr� huệ nan-đắc như vậy, tu tập c�c hạnh, nơi ba �c-đạo cứu vớt ch�ng-sanh, gi�o-h�a điều-phục, đặt họ v�o trong đạo của tam-thế Phật, kh�ng để lay động.

Bồ-T�t n�y lại nghĩ rằng : ch�ng-sanh thế-gian chẳng biết �n b�o, lại th� o�n nhau, t�-kiến chấp-trước m�-lầm đi�n-đảo ngu-si v�-tr�, kh�ng c� t�n-t�m, theo bọn �c sanh niệm �c, tham �i v�-minh c�c thứ phiền-n�o đều đầy dẫy, ch�nh nơi đ�y l� chỗ t�i th�nh-tựu bồ-t�t-hạnh. Giả-sử đầy cả thế-gian n�y đều l� người biết �n-nghĩa th�ng-minh tr�-tuệ v� thiện-tri-thức, thời t�i kh�ng thật h�nh bồ-t�t-hạnh trong đ�. Tại sao vậy ? V� đối với ch�ng-sanh, t�i trọn kh�ng mong, kh�ng cầu g� cả. T�i tu bồ-t�t-hạnh tận vị-lai kiếp, chưa từng c� một niệm vị-kỷ. T�i chỉ muốn độ tho�t ch�ng-sanh, khiến họ thanh-tịnh được giải-tho�t vĩnh-viễn. V� t�i l� nh� d�u-dắt s�ng suốt của ch�ng-sanh, thời theo ph�p, phải kh�ng chấp lấy kh�ng mong cầu, chỉ v� ch�ng-sanh m� tu đạo bồ-t�t khiến họ được đến nơi bờ an-ổn kia v� th�nh v�-thượng bồ-đề.

��y gọi l� Bồ-T�t Nan-�ắc-Hạnh thứ t�m.

Những g� l� Bồ-T�t Thiện-Ph�p-Hạnh ?

Bồ-T�t n�y v� tất cả thế-gian : Trời, Người, Ma, Phạm, Sa-M�n, B�-La-M�n, C�n-Th�t-B� v.v... m� l�m ao ph�p thanh-lương, nhiếp tr� ch�nh-ph�p, chẳng dứt phật-chủng. V� được thanh-tịnh quang-minh, đ�-la-ni n�n thuyết-ph�p thọ-k� biện-t�i v�-tận. V� được cụ-t�c-nghĩa đ�-la-ni n�n nghĩa biện v�-tận. V� được gi�c-ngộ thiệt-ph�p đ�-la-ni n�n ph�p-biện v�-tận. V� được huấn-th�ch ng�n-từ đ�-la-ni n�n từ-biện v�-tận. V� được v�-bi�n văn-c� v�-tận-nghĩa v�-ngại-m�n đ�-la-ni n�n v�-ngại-biện v�-tận. V� được Phật-qu�n-đảnh đ�-la-ni n�n hoan-hỷ v�-tận. V� được bất-do-tha-ngộ đ�-la-ni-m�n n�n quang-minh biện v�-tận. V� được đồng-biện đ�-la-ni-m�n n�n đồng biện v�-tận. V� được chủng-chủng nghĩa-th�n, c�-th�n, văn-th�n huấn-th�ch đ�-la-ni-m�n n�n huấn-th�ch biện v�-tận. V� được v�-bi�n đ�-la-ni n�n v�-bi�n biện v�-tận.

Bồ-T�t n�y t�m đại-bi ki�n-cố nhiếp khắp ch�ng-sanh, nơi đại-thi�n thế-giới, biến ra th�n kim-sắc m� l�m phật-sự. T�y theo căn-t�nh v� sở-th�ch của c�c ch�ng-sanh, d�ng lưỡi rộng d�i, trong một tiếng hiện v�-lượng tiếng, đ�ng theo thời nghi m� thuyết ph�p l�m cho ch�ng-sanh đều hoan-hỷ.

Giả-sử c� bất-khả-thuyết nghiệp-b�o v�-số ch�ng-sanh đồng họp chung một chỗ, hội đ� rộng lớn khắp bất-khả-thuyết thế-giới, Bồ-T�t n�y ngồi trong ch�ng-hội ấy. Ch�ng-sanh trong hội-trường đ�, mỗi mỗi đều c� v�-số miệng, mỗi miệng n�i ra trăm ng�n ức na-do-tha tiếng, đồng thời n�i, lời lẽ kh�c nhau, Bồ-T�t n�y liền trong một niệm đều c� thể nhận hiểu v� giải đ�p tất cả cho họ đều hết nghi lầm. Như trong một đại-hội tr�n đ�y, trong bất-khả-thuyết hội cũng đều như vậy cả.

Lại giả-sử nơi đầu một sợi l�ng, trong mỗi niệm xuất-hiện bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết đạo-tr�ng ch�ng-hội, bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết đầu sợi l�ng đều như vậy tận vị-lai kiếp, số kiếp đ� c� thể tận, ch�ng-hội v�-tận. Những ch�ng-hội n�y, trong mỗi niệm d�ng ng�n từ ri�ng biệt, gạn hỏi ri�ng biệt. Bồ-T�t n�y trong một niệm c� thể nhận biết cả, kh�ng sợ kh�ng khiếp, kh�ng nghi kh�ng lầm, m� nghĩ rằng : dầu tất cả ch�ng-sanh đồng thời đến hỏi t�i, t�i sẽ v� họ m� thuyết ph�p kh�ng dứt kh�ng c�ng, khiến họ đều vui mừng trụ nơi thiện-đạo, lại khiến họ kh�o hiểu tất cả ng�n từ.

Bồ-T�t n�y c� thể thuyết c�c ph�p cho ch�ng-sanh m� nơi ngũ ng�n vẫn kh�ng ph�n-biệt. Giả-sử bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết c�c thứ ng�n-từ đồng thời vấn nạn, Bồ-T�t n�y trong một niệm nhận được cả, một tiếng đều đ�p cả, đều khiến tỏ ngộ kh�ng s�t, v� đ� được nhứt-thiết-tr� qu�n-đảnh vậy, v� được v�-ngại-tạng vậy, v� được nhứt-thiết-ph�p vi�n-m�n quang-minh vậy, v� đầy đủ nhứt-thiết-tr� vậy.

Bồ-T�t n�y an-trụ Thiện-Ph�p-Hạnh rồi thời c� thể tự thanh-tịnh, cũng c� thể d�ng phương-tiện v�-sở-trước m� lợi �ch khắp tất cả ch�ng-sanh, chẳng thấy c� ch�ng-sanh được giải-tho�t.

Như tại �ại-Thi�n thế-giới n�y như vậy, ở bất-khả-thuyết �ại-Thi�n thế-giới biến th�n kim-sắc, diệu-�m đầy-đủ, tự-tại thật h�nh phật-sự kh�ng bị chướng-ngại.

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu mười thứ th�n : những l� th�n chẳng phải c�c lo�i, v�o v�-bi�n ph�p-giới, v� diệt tất cả thế-gian; th�n c�c lo�i v�o v�-bi�n ph�p-giới v� sanh tất cả thế-gian; th�n bất-sanh v� trụ ph�p v�-sanh b�nh-đẳng; th�n bất-diệt v� tất cả diệt, ng�n-ngữ kh�ng thể được; th�n chẳng thiệt v� được như thiệt; th�n chẳng vọng v� t�y nghi ứng hiện; th�n chẳng dời v� chết đ�y sanh kia; th�n chẳng hoại v� ph�p-giới t�nh kh�ng hoại; th�n một tướng v� bồ-t�t thời ngữ-ng�n đ� dứt; th�n v�-tướng v� kh�o c� thể qu�n-s�t ph�p-tướng.

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu mười thứ th�n như vậy, l� nh� của tất cả ch�ng-sanh v� th�m lớn c�c thiện-căn; l� chỗ cứu của tất cả ch�ng-sanh v� khiến họ được rất an-ổn; l� chỗ về của tất cả ch�ng-sanh v� l�m chỗ y-tựa lớn cho họ; l� nh� d�u dắt của tất cả ch�ng-sanh v� khiến họ được v�-thượng giải-tho�t; l� thầy của tất cả ch�ng-sanh v� khiến họ v�o ph�p chơn-thiệt; l� ngọn đ�n của tất cả ch�ng-sanh v� khiến họ thấy r� nghiệp-b�o; l� �nh s�ng của tất cả ch�ng-sanh v� khiến họ soi r� diệu-ph�p thậm-th�m, l� ngọn đuốc của tất cả tam-thế v� khiến họ hiểu ngộ thiệt ph�p; l� soi s�ng tất cả thế-gian v� khiến họ v�o trong bực quang-minh; l� �nh s�ng của tất cả c�c lo�i v� thị-hiện Như-Lai tự-tại.

��y gọi l� Bồ-T�t Thiện-Ph�p-Hạnh thứ ch�n. Bồ-T�t an-trụ hạnh n�y l�m ao ph�p m�t-mẻ cho tất cả ch�ng-sanh, v� c� thể c�ng tận nguồn tất cả phật-ph�p.

Những g� l� Bồ-T�t Chơn-Thiệt-Hạnh ?

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu lời chắc thật đệ-nhứt, c� thể l�m đ�ng như lời, c� thể n�i đ�ng như l�m.

Bồ-T�t n�y học chơn-thiệt ngữ của tam-thế chư Phật, nhập chủng-t�nh của tam-thế chư Phật, đồng thiện-căn với tam-thế chư Phật, được lời v�-nhị của tam-thế chư Phật, theo Như-Lai học th�nh-tựu tr�-huệ.

Bồ-T�t n�y th�nh-tựu tr� : biết ch�ng-sanh thị-xứ phi-xứ, tr� biết-tam-thế nghiệp-b�o, tr� biết c�c căn-t�nh lợi-độn, tr� biết c�c thế-giới, tr� biết c�c tri-giải, tr� biết tất cả đạo chỗ đến, tr� biết c�c thiền, tam-muội, giải-tho�t cấu-tịnh, khởi phải thời hay phi-thời, tr� biết tất cả thế-giới t�c-trụ t�y niệm, tr� thi�n-nh�n, tr� lậu-tận, m� chẳng rời tất cả bồ-t�t-hạnh. Tại sao vậy ? V� muốn gi�o-h�a tất cả ch�ng-sanh đều khiến thanh-tịnh.

Bồ-T�t n�y lại sanh t�m tăng-thượng như vầy : nếu t�i chẳng l�m cho tất cả ch�ng-sanh trụ nơi đạo v�-thượng giải-tho�t, m� t�i trước th�nh v�-thượng bồ-đề thời tr�i bổn-nguyện của t�i, kh�ng n�n như vậy. v� thế n�n t�i phải l�m cho tất cả ch�ng-sanh trước được v�-thượng bồ-đề v�o v�-dư niết-b�n rồi sau t�i sẽ th�nh Phật. V� chẳng phải ch�ng-sanh thỉnh t�i ph�t t�m, tội tự v� ch�ng-sanh m� l�m bạn chẳng chờ thỉnh, muốn khiến tất cả ch�ng-sanh trước đầy đủ căn l�nh chứng nhứt-thiết-tr�. Do đ�y n�n t�i l� tối-thắng v� chẳng nhiễm trước thế-gian, l� tối-thượng v� trụ bực v�-thượng điều-ngự, l� rời m� l�a v� hiểu ch�ng-sanh kh�ng ngằn m�, t�i l�m đ� xong v� th�nh-tựu bổn-nguyện, t�i l� bồ-t�t kh�o biến-h�a v� c�ng-đức trang-nghi�m, t�i l� kh�o nương tựa v� được tam-thế chư Phật nhiếp-thọ.

V� Bồ-T�t n�y kh�ng rời bỏ bổn-nguyện n�n được v�o bực v�-thượng tr�-huệ trang-nghi�m, lợi-�ch ch�ng-sanh khiến đầy đủ, t�y bổn-nguyện đều được rốt-r�o, với tất cả ph�p được tr�-huệ tự-tại, khiến tất cả ch�ng-sanh khắp được thanh-tịnh, niệm niệm đi khắp được thanh-tịnh, niệm niệm đi khắp thập-phương thế-giới, niệm niệm đến khắp bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết phật-độ, niệm niệm đều thấy bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết chư Phật, v� Phật-độ trang-nghi�m thanh-tịnh, thị-hiện Như-Lai tự-tại thần-lực khắp ph�p-giới hư-kh�ng-giới.

Bồ-T�t n�y hiện v�-lượng th�n v�o khắp thế-gian m� kh�ng sở-y. Ở trong th�n m�nh hiện tất cả c�i, tất cả ch�ng-sanh, tất cả ph�p, tất cả Phật.

Bồ-T�t n�y biết ch�ng-sanh : c�c thứ tưởng niệm, c�c thứ ưa muốn, c�c thứ hiểu biết, c�c thứ nghiệp b�o, c�c thứ thiện-căn, t�y cơ nghi m� hiện th�n để điều-phục họ.

Bồ-T�t n�y qu�n-s�t chư Bồ-T�t như huyễn, tất cả ph�p như h�a, Phật xuất thế như b�ng, tất cả thế-gian như giấc mơ, được tạng nghĩa-th�n, văn-th�n v�-tận, ch�nh-niệm tự-tại, tr�-huệ tối-thắng quyết-định r� biết tất cả c�c ph�p, nhập tất cả tam-muội chơn-thật-t�nh, trụ nơi nhứt-t�nh kh�ng hai.

V� ch�ng-sanh đều chấp-trước nơi hai, n�n Bồ-T�t n�y an-trụ nơi đại-b�nh-đẳng th�nh-tựu h�nh ph�p tịch-diệt như vậy, được Phật thập-lực, nhập nhơn-đ�-la v�ng ph�p-giới, th�nh-tựu Như-Lai v�-ngại giải-tho�t, h�ng-m�nh trong lo�i người, đại sư-tử hống, được v�-�y chuyển ph�p-lu�n v�-ngại thanh-tịnh, được tr�-huệ giải-tho�t r� biết tất cả cảnh-giới thế-gian, tuyệt dứt d�ng sanh tử v�o biển lớn tr�-huệ, v� tất cả ch�ng-sanh m� hộ-tr� ch�nh-ph�p của tam-thế Phật, đến tột đ�y nguồn thiệt-tướng của biển lớn tất cả ph�p.

Bồ-T�t trụ nơi Chơn-Thiệt-Hạnh n�y rồi, tất cả thế-gian : Trời, Người, Ma, Phạm, Sa-M�n, B�-La-M�n, C�n-Th�t-B�, A-Tu-La v.v... c� ai gần-gũi, thời đều l�m cho được tỏ ngộ hoan-hỷ thanh-tịnh.

��y gọi l� Bồ-T�t Chơn-Thiệt-Hạnh thứ mười.

L�c bấy giờ, do thần-lực của đức Phật, mười phương đều c� phật-s�t vi-trần-số thế-giới chấn-động s�u c�ch. Khắp nơi, trời rưới thi�n-hoa, thi�n-hương, thi�n-tr�ng-hoa, thi�n-y, thi�n-bửu, thi�n-trang-nghi�m-cụ, tấu thi�n-nhạc, ph�ng thi�n-quang-minh, diễn th�ng thần-biến. Thập phương thế-giới đều như vậy cả.

Lại do thần-lực của đức Phật, mười phương đều qu� ngo�i mười vạn phật-s�t vi-trần-số thế-giới, c� mười vạn phật-s�t vi-trần-số Bồ-T�t c�u-hội, đồng n�i với C�ng-�ức-L�m Bồ-T�t rằng : 'L�nh thay Phật-tử ! Ng�i kh�o diễn n�i c�c hạnh Bồ-T�t. Ch�ng t�i đồng hiệu C�ng-�ức-L�m cả, thế-giới của ch�ng t�i ở đồng hiệu C�ng-�ức-Tr�ng, chư Như-Lai ở c�i ch�ng t�i đồng hiệu Phổ-C�ng-�ức cũng n�i ph�p n�y. Ch�ng-hội, quyến-thuộc, ng�n-từ, nghĩa-l� cũng đều như nơi đ�y kh�ng c� tăng giảm.

Thưa Phật-tử ! Thừa oai-lực của Phật, ch�ng t�i đến đ�y để chứng-minh cho ng�i.

C�ng-�ức-L�m Bồ-T�t thừa thần-lực của đức Phật quan-s�t khắp mười phương tất cả ch�ng-hội, c�ng tận ph�p-giới, v� muốn phật-chủng chẳng dứt, v� muốn chủng-t�nh Bồ-T�t thanh-tịnh, v� muốn nguyện chủng-t�nh chẳng thối chuyển, v� muốn hạnh chủng-t�nh thường tương-tục, v� muốn tam-thế chủng-t�nh đều b�nh-đẳng, v� muốn nhiếp tam-thế tất cả phật-chủng, v� muốn khai diễn những thiện-căn của m�nh vun-trồng, v� muốn quan-s�t tất cả căn-t�nh, v� muốn hiểu phiền-n�o, tập-kh�, t�m-h�nh chỗ-l�m, v� muốn soi r� Phật bồ-đề, n�n n�i kệ rằng :

Nhứt t�m k�nh lễ đấng Thập-Lực

Ly-cấu, thanh-tịnh, thấy v�-ngại,

Cảnh-giới s�u xa, kh�ng ngang s�nh

Trụ, như hư-kh�ng, c� trong đạo.

Qu�-khứ, đấng Tối-Thắng trong người

C�ng-đức v�-lượng kh�ng sở-trước

Dũng-m�nh đệ-nhứt kh�ng s�nh bằng

Bực ly-trần kia h�nh đạo n�y.

Hiện-tại thập-phương c�c quốc-độ

Hay kh�o khai diễn đệ-nhứt-nghĩa

L�a những lỗi �c rất thanh-tịnh

Bực v�-y-kia l�m đạo n�y.

Vị-lai bao nhi�u đấng Nhơn-sư

Du h�nh c�ng khắp trong ph�p-giới

�� ph�t t�m đại-bi của Phật

Bực nhi�u-�ch kia h�nh đạo n�y.

Tam-thế tất cả đấng v�-tỉ

Tự-nhi�n trừ-diệt ngu-si tối

Nơi tất cả ph�p đều b�nh-đẳng

Bực đại-lực kia h�nh đạo n�y.

Thấy khắp v�-lượng v�-bi�n c�i

Tất cả c�c c�i v� c�c lo�i

Thấy rồi nơi t�m kh�ng ph�n biệt

Bực v�-động kia h�nh đạo n�y.

Tất cả c�c c�i v� c�c lo�i

Thấy rồi nơi t�m kh�ng ph�n-biệt

Bực v�-động kia h�nh đạo n�y.

Tất cả ph�p-giới đều s�ng tỏ

Nơi đệ-nhứt-nghĩa rất thanh-tịnh

Trọn ph� s�n mạn v� ngu-si

Bực c�ng-đức kia h�nh đạo n�y.

Nơi c�c ch�ng-sanh kh�o ph�n-biệt

�ều v�o t�nh ph�p-giới chơn-thiệt

Tự nhi�n gi�c-ngộ chăng do người

Bực đẳng-kh�ng kia h�nh đạo n�y.

Khăp hư-kh�ng bao nhi�u quốc-độ

�ều đến thuyết-ph�p rộng khai dụ

Lời n�i thanh-tịnh kh�ng bị-hoại

Bực thắng-m�u-ni h�nh đạo n�y.

Trọn vẹn bền chắc kh�ng thối chuyển

Th�nh-tựu t�n trọng ph�p tối-thắng

Nguyện-lực v�-tận đến bờ-kia

Bực thiện-tu kia h�nh đạo n�y.

V�-lượng v�-bi�n tất cả bực

Cảnh-giới quảng đại rất s�u diệu

�ều thấy biết được chẳng c�n s�t

Bực Nhơn-Sư kia h�nh đạo n�y.

Xa l�a thế-gian những lỗi họa

Cho khắp ch�ng-sanh vui an ổn

Hay l�m v�-đẳng đại-đạo-sư

Bực thắng-đức kia h�nh đạo n�y.

Lu�n đem v�-�y ban ch�ng-sanh

Khiến khắp tất cả đều vui th�ch

L�ng họ thanh-tịnh l�a nhiễm trược

Bực v�-đẳng kia h�nh đạo n�y.

�-nghiệp thanh-tịnh rất điều thiện

Rời những h�-luận miệng kh�ng lỗi

Oai-quang vi�n-m�n ch�ng t�n k�nh

Bực tối-thắng kia h�nh đạo n�y.

V�o chơn-thiệt-nghĩa, đến bờ kia

Trụ nơi c�ng-đức l�ng tịch-tịnh

Chư Phật hộ niệm lu�n chẳng qu�n

Bực diệt-hữu kia h�nh đạo n�y.

Xa l�a ng�, kh�ng n�o hại

Lu�n d�ng đại-�m tuy�n ch�nh-ph�p

Thập phương quốc-độ đều c�ng khắp

Bực tuyệt v�-dụ h�nh đạo n�y.

��n ba-la-mật đ� ho�n th�nh

Trăm phước tướng-hảo d�ng trang-nghi�m

Ch�ng-sanh nh�n thấy đều vui đẹp

Bực huệ tối-thắng h�nh đạo n�y.

Tr�-địa rất s�u kh� v�o được

Hay d�ng diệu-huệ kh�o an-trụ

T�m đ� rốt r�o chẳng giao động

Bực ki�n-cố-hạnh h�nh đạo n�y.

Tất cả ph�p-giới đều v�o được

T�y nơi chỗ v�o đều rốt r�o

Thần-th�ng tự-tại gồm tất cả

Bực ph�p quang-minh h�nh đạo n�y.

�ấng v�-đẳng-đẳng đại M�u-Ni

Si�ng tu tam-muội kh�ng hai tướng

T�m thường tại định th�ch tịch-tịnh

Bực phổ-kiến kia h�nh đạo n�y.

Quốc-độ vi-tế c�ng quảng-đại

Thiệp nhập lẫn nhau đều sai kh�c

Như cảnh-giới kia đều biết r�

Bực tr� sơn-vương h�nh đạo n�y.

� lu�n s�ng sạch l�a nhơ bợn

Ở trong ba c�i kh�ng tham chấp

Hộ-tr� giới-hạnh đến bờ-kia

Bực tịnh-t�m đ�y h�nh đạo n�y.

Tr�-huệ v�-bi�n kh�ng n�i được

C�ng khắp ph�p-giới hư-kh�ng giới

Kh�o hay tu học trụ trong đ�

Bực kim-cang huệ h�nh đạo n�y.

Cảnh-giới tam-thế tất cả Phật

Tr�-huệ kh�o v�o đều c�ng khắp

Chưa từng tạm khởi l�ng nh�m mỏi

Bực tối-thắng kia h�nh đạo n�y.

Hay kh�o ph�n-biệt ph�p thập-lực

R� biết tất cả chỗ đạo đến

Th�n nghiệp v�-ngại được tự-tại

Bực c�ng-đức th�n h�nh đạo n�y.

Thập-phương v�-lượng v�-bi�n c�i

Chỗ c� tất cả c�c ch�ng-sanh

T�i đều cứu hộ m� chẳng bỏ

Bực v�-�y kia h�nh đạo n�y.

Nơi những phật-ph�p si�ng tu học

L�ng lu�n tinh-tấn chẳng lười mỏi

Sửa trị tất cả c�c thế-gian

Bực đại long-vương h�nh đạo n�y.

R� biết ch�ng-sanh căn chẳng đồng

Muốn, hiểu, v�-lượng ri�ng sai kh�c

C�c lo�i c�c c�i đều thấu tỏ

Bực phổ nhập kia h�nh đạo n�y.

Thập phương thế-giới v�-lượng c�i

�ều đến thọ sanh kh�ng số lượng

Chưa từng một niệm sanh mỏi nh�m

Bực hoan-hỷ kia h�nh đạo n�y.

Khắp ph�ng v�-lượng lưới quang-minh

Soi s�ng v�-lượng c�c thế-gian

Quang-minh chiếu đến v�o ph�p-t�nh

Bực thiện-huệ kia h�nh đạo n�y.

Chấn động mười phương c�c quốc-độ

V�-lượng ức số na-do-tha

Chẳng để ch�ng-sanh c� kinh sợ

Bực lợi-thế kia h�nh-đạo n�y.

Kh�o hiểu tất cả c�c ngữ ng�n

Vấn nạn đối đ�p đều rốt r�o

Th�ng triết biện huệ đều biết cả

Bực v�-�y kia h�nh đạo n�y.

Kh�o biết c�c c�i ngửa hoặc �p

Ph�n biệt tư-duy đều rốt r�o

�ều khiến trụ nơi chỗ v�-tận

Bực thắng-huệ kia h�nh đạo n�y.

C�ng-đức v�-lượng na-do-tha

V� cầu phật-đạo đều tu tập

Tất cả đều được đến bờ kia

Bực v�-tận hạnh h�nh đạo n�y.

Vượt hơn đại luận-sư thế-gian

Biện-t�i đệ-nhứt sư-tử hống

Khiến khắp quần-sanh đến bờ kia

��y bực tịnh-t�m h�nh đạo n�y.

Chư Phật qu�n-đảnh ph�p đệ-nhứt

�� được ph�p n�y rưới tr�n đảnh

T�m lu�n an-trụ m�n ch�nh-ph�p

Bực quảng-đại-�m h�nh đạo n�y.

Tất cả ch�ng-sanh kh�c v�-lượng

R� thấu t�m họ đều c�ng khắp

Quyết định hộ-tr� Phật-ph�p-tạng

Bực Như-tu-di h�nh đạo n�y.

C� thể ở trong mỗi ngữ ng�n

Khắp v� thị-hiện v�-lượng tiếng

Khiến ch�ng theo lo�i đều được hiểu

Bực v�-ngại-kiến h�nh đạo n�y.

Tất cả ph�p : văn-tự ngữ-ng�n

Tr� đều kh�o v�o chẳng ph�n-biệt

Trụ trong c�c cảnh-giới chơn-thiệt

Bực kiến-t�nh kia h�nh đạo n�y.

An-trụ biển ph�p rất s�u lớn

Kh�o hay ấn-định tất cả ph�p

R� m�n v�-tướng chơn-thật ph�p

Bực thấy thật kia h�nh đạo n�y.

Mỗi mỗi phật-độ đều qua đến

Tận cả v�-lượng v�-bi�n kiếp

Qu�n-s�t tư-duy chẳng tạm-dừng

Bực chẳng trễ lười h�nh đạo n�y.

V�-lượng v�-số chư Như-Lai

C�c thứ danh hiệu đều chẳng đồng

Nơi một đầu l�ng đều thấy r�

Bực tịnh-phước kia h�nh đạo n�y.

Nơi một đầu l�ng thấy chư Phật

Số đ� v�-lượng bất-khả-thuyết

Tất cả ph�p-giới đều cũng vậy

Chư Phật-tử kia h�nh đạo n�y.

V�-lượng v�-bi�n v�-số kiếp

Ở trong một niệm đều thấy r�

Biết thời d�i vắn tướng bất-định

Bực hạnh-giải-tho�t h�nh đạo n�y.

Hay khiến người thấy kh�ng luống qua

�ều nơi phật-ph�p gieo nhơn-duy�n

M� nơi sở-t�c l�ng kh�ng chấp

Bực tối-thắng kia h�nh đạo n�y.

Na-do-tha kiếp thường gặp Phật

Trọn chẳng một niệm sanh mỏi nh�m

T�m hoan-hỷ đ� c�ng th�m lớn

Bực bất-kh�ng-biến h�nh đạo n�y.

Tận cả v�-lượng v�-bi�n kiếp

Quan-s�t tất cả ch�ng-sanh-giới

Chưa từng thấy c� một ch�ng-sanh

��y bực ki�n-cố h�nh đạo n�y.

Tu-tập v�-bi�n tạng phước-tr�

Khắp l�m ao c�ng-đức thanh-lương

Lợi-�ch tất cả c�c quần-sanh

Bực đệ-nhứt kia h�nh đạo n�y.

Ph�p-giới chỗ c� c�c phẩm loại

C�ng khăp hư-kh�ng v�-số-lượng

R� kia đều nương ng�n-thuyết c�

Bực sư-tử-hống h�nh đạo n�y.

C� thể trong mỗi mỗi tam-muội

V�o khắp v�-số c�c tam-muội

�ều đến ph�p-m�n chỗ k�n nhiệm

��y bực luận-nguyệt h�nh đạo n�y.

Nhẫn-lực si�ng tu đến bờ kia

Hay nhẫn ph�p tịch-diệt tối-thắng

T�m đ� b�nh-đẳng chẳng giao-động

Bực v�-bi�n-tr� h�nh đạo n�y.

Nơi một thế-giới một chỗ ngồi

Th�n Phật chẳng đồng lu�n y�n lặng

M� tất cả chỗ đều hiện th�n

Bực v�-bi�n-th�n h�nh đạo n�y.

V�-lượng v�-bi�n c�c quốc-độ

�ều khiến đồng v�o trong một trần

Khắp được bao dung kh�ng chướng ngại

Bực v�-bi�n-tư h�nh đạo n�y.

Thấu r� thị-xứ v� phi-xứ

Nơi những lực-xứ khắp v�o được

Th�nh-tựu thượng-lực của Như-Lai

Bực đệ-nhứt-lực h�nh đạo n�y.

Qu�-khứ vị-lai v� hiện-tại

V�-lượng v�-bi�n c�c nghiệp-b�o

Thường d�ng tr�-huệ đều r� biết

Bực th�ng-đạt kia h�nh đạo n�y.

R� thấu thế-gian thời, phi-thời

T�y nghi điều-phục c�c ch�ng-sanh

�ều thuận căn-cơ chẳng lầm lỗi

Bực thiện-liễu kia h�nh đạo n�y.

Kh�o g�n th�n ngữ v� �-nghiệp

Lu�n khiến y ph�p m� tu h�nh

L�a những chấp-trước phục ch�ng ma

Bực tr�-t�m kia h�nh đạo n�y.

Ở trong c�c ph�p được thiện-xảo

Hay v�o chơn-như chỗ b�nh-đẳng

Biện-t�i tuy�n n�i kh�ng c�ng tận

��y bực phật-hạnh h�nh đạo n�y.

M�n đ�-la-ni đ� vi�n-m�n

Kh�o hay an-trụ tạng v�-ngại

Nơi c�c ph�p-giới đều th�ng-đạt

Bực th�m nhập kia h�nh đạo n�y.

Tam-thế chỗ c� tất cả Phật

T�m đều b�nh-đẳng đồng tr�-huệ

Một t�nh một tướng kh�ng sai kh�c

Bực v�-ngại-chủng h�nh đạo n�y.

�� vạch tất cả m�n ngu-si

Th�m nhập biển tr�-huệ rộng lớn

Th� khắp ch�ng-sanh mắt thanh-tịnh

Bực hữu-mục kia h�nh đạo n�y.

�� đủ tất cả c�c đạo-sư

B�nh-đẳng thần-th�ng hạnh v�-nhị

�ược sức tự-tại của Như-Lai

��y bực thiện-th�nh-tựu h�nh đạo n�y.

�i khắp tất cả c�c thế-gian

Khắp rưới v�-bi�n mưa diệu-ph�p

�ều khiến nơi nghĩa được hiểu chắc

Bực ph�p-v�n kia h�nh đạo n�y.

�ược nơi phật-tr� v� giải-tho�t

Tin s�u thanh-tịnh trọn chẳng thối

Do tin hay sanh gốc tr�-huệ

��y bực thiện-học h�nh đạo n�y.

Hay nơi một niệm đều r� biết

Tất cả ch�ng-sanh kh�ng thừa s�t

R� t�m tự-t�nh của ch�ng-sanh

Bực đạt v�-t�nh h�nh đạo n�y.

Ph�p-giới tất cả c�c quốc-độ

H�a v�-số th�n đều qua đến

Th�n đ� tối diệu kh�ng g� s�nh

Bực v�-tỉ-hạnh h�nh đạo n�y.

Phật-s�t v�-bi�n v�-lượng-số

V�-lượng chư Phật ngự trong đ�

Bồ-T�t nơi kia đều hiện-tiền

Gần-gũi c�ng-dường v� t�n-trọng.

Bồ-T�t hay d�ng ri�ng một th�n

Nhập trong tam-muội m� tịch-định

Khiến thấy th�n m�nh v�-hạn-số

Mỗi mỗi đều từ tam-muội dậy.

Chỗ Bồ-T�t trụ rất vi-diệu

Sở-h�nh sở-t�c vượt h�-luận

Trong t�m thanh-tịnh thường vui th�ch

Hay khiến ch�ng-sanh đều vui mừng.

Căn-t�nh phương-tiện đều sai-biệt

Hay d�ng tr�-huệ thấy r� cả

M� r� căn-t�nh kh�ng sở-y

Bực điều-nan-điều h�nh đạo n�y.

Hay d�ng phương-tiện kh�o ph�n-biệt

Nơi tất cả ph�p được tự-tại

Thập phương thế-giới đều chẳng đồng

�ều ở trong đ� l�m phật-sự.

Căn-t�nh vi-diệu hạnh cũng vậy

Hay v� ch�ng-sanh rộng thuyết-ph�p

Người được nghe ai chẳng vui mừng

Bực đẳng-hư-kh�ng h�nh đạo n�y.

Tr�-nh�n thanh-tịnh kh�ng ai bằng

Nơi tất cả ph�p đều thấy r�

Tr�-huệ như vậy kh�p ph�n biệt

��y bực v�-đẳng h�nh đạo n�y.

Chỗ c� v�-tận phước rộng lớn

Tất cả tu h�nh khiến rốt r�o

Khiến c�c ch�ng-sanh đều thanh-tịnh

��y bực v�-tỉ h�nh đạo n�y.

Khuy�n khắp tu th�nh ph�p trợ-đạo

�ều khiến được trụ nơi phương-tiện

�ộ tho�t ch�ng-sanh v�-hạn-số

Chưa từng tạm khởi tưởng ch�ng-sanh.

Tất cả cơ-duy�n đều quan-s�t

Trước hộ l�ng họ khiến v�-tr�nh

Khắp dạy ch�ng-sanh chỗ an-ổn

��y bực phương-tiện h�nh đạo n�y.

Th�nh-tựu tr� tối-thượng đệ-nhứt

�ầy đủ v�-lượng v�-bi�n tr�

Ở trong tứ-ch�ng v�-sở-�y

��y bực phương-tiện h�nh đạo n�y.

Tất cả thế-giới v� c�c ph�p

�ều hay v�o khắp được tự-tại

Cũng v�o trong tất cả ch�ng-hội

�ộ tho�t ch�ng-sanh v�-hạn-số.

Mười phương trong tất cả quốc-độ

��nh trống ph�p lớn ngộ quần-sanh

L�m chủ th�-ph�p rất v�-thượng

��y bực bất-diệt h�nh đạo n�y.

Một th�n kiết-gi� ngồi ngay thẳng

�ầy khắp mười phương v�-lượng c�i

M� khiến th�n đ� kh�ng chật hẹp

��y bực ph�p-th�n h�nh đạo n�y.

C� thể trong một nghĩa một chữ

Diễn thuyết v�-lượng v�-bi�n ph�p

M� nơi ngằn m� vẫn kh�ng c�ng

Bực v�-bi�n-tr� h�nh đạo n�y.

Giải-tho�t của Phật kh�o tu học

�ược Phật tr�-huệ kh�ng chướng-ngại

Th�nh-tựu v�-�y l�m thế-h�ng

��y bực phương-tiện h�nh đạo n�y.

R� biết mười phương thế-giới hải

Cũng biết tất cả phật-s�t hải

Tr�-hải ph�p-hải đều r� biết

Ch�ng-sanh được thấy đều vui th�ch.

Hoặc hiện nhập thai v� sơ sinh

Hoặc hiện đạo-tr�ng th�nh ch�nh-gi�c

Như vậy đều khiến thế-gian thấy

��y bực v�-bi�n h�nh đạo n�y.

Trong v�-lượng ức số quốc-độ

Thị-hiện th�n m�nh nhập niết-b�n

Thiệt chẳng bỏ nguyện quy tịch-diệt

��y bực h�ng-luận h�nh đạo n�y.

Một diệu-th�n ki�n-cố vi-mật

C�ng Phật b�nh-đẳng kh�ng sai-kh�c

T�y c�c ch�ng-sanh đều thấy kh�c

Bực một th�n thiệt h�nh đạo n�y.

Ph�p-giới b�nh-đẳng kh�ng sai kh�c

�ầy đủ v�-lượng v�-bi�n nghĩa

Th�ch qu�n một tướng t�m kh�ng dờI

Bực tam-thế tr� h�nh đạo n�y.

Nơi c�c ch�ng-sanh v� phật-ph�p

Kiến lập gia-tr� trọn rốt r�o

Những sức gia-tr� đồng với Phật

Bực tối-thượng-tr� h�nh đạo n�y.

Thần-t�c v�-ngại rất thanh-tịnh

Nhĩ-căn thanh-tịnh kh�o l�ng nghe

Bực v�-ngại-� h�nh đạo n�y.

Bao nhi�u thần-th�ng đều đầy đủ

T�y tr�-huệ kia trọn th�nh-tựu

Kh�o biết tất cả chẳng ai bằng

��y bực hiền-tr� h�nh đạo n�y.

Nơi t�m ch�nh-định chẳng dao-động

Nơi tr� quảng-đại kh�ng bi�n-tế

Bao nhi�u cảnh-giới đều thấu tỏ

Bực nhứt-thiết-kiến h�nh đạo n�y.

�� đến bờ tất cả c�ng-đức

Hay theo thứ-đệ độ ch�ng-sanh

Nơi t�m rốt-r�o kh�ng nh�m đủ

Bực thường tinh-tấn h�nh đạo n�y.

Tam-thế chỗ c� những phật-ph�p

Tất cả nơi đ�y đều biết thấy

Từ nơi phật-t�nh m� sanh ra

C�c Phật-tử kia h�nh đạo n�y.

T�y thuận ng�n từ đ� th�nh-tựu

C�c ph�i dị-luận kh�o khuất phục

Thường hay xu-hướng phật-bồ-đề

Bực v�-bi�n-huệ h�nh đạo n�y.

Ph�ng một quang-minh chiếu v�-tận

Thập-phương quốc-độ đều c�ng-khắp

Khiến khắp thế-gian được s�ng r�

��y bực ph�-�m h�nh đạo n�y.

T�y kia đ�ng thấy đ�ng c�ng-dường

V� hiện Như-Lai th�n thanh-tịnh

Gi�o-ho� ch�ng-sanh trăm ng�n ức

Trang-nghi�m phật-s�t cũng như vậy.

V� khiến ch�ng-sanh xuất thế-gian

Tất cả diệu-hạnh đều tu-tập

Hạnh n�y rộng lớn kh�ng ngằn m�

Thế n�o m� c� người biết được.

Giả-sử ph�n-th�n bất-khả-thuyết

�ồng với ph�p-giới đồng hư-kh�ng

�ều đồng ca ngợi c�ng-đức kia

Trăm ng�n mu�n kiếp kh�ng hết được.

C�ng-đức Bồ-T�t v�-lượng-bi�n

Tất cả tu h�nh đều đầy đủ

Giả-sử v�-lượng v�-bi�n Phật

Trong v�-lượng kiếp n�i chẳng hết.

Huống l� thế-gian trời v� người

Tất cả Thinh-Văn c�ng Duy�n-Gi�c

C� thể v�-lượng v�-bi�n kiếp

Ca ngợi tuy�n-dương rốt-r�o được !

*****