DIỆU PH�P LI�N HOA KINH

�

佛山* Buddha Mountain * Ph�̣t Sơn

Calgary Alberta Canada

�TRANG CHỦ*--KINH ĐI�̉N*--ĐẠI TẠNG KINH*--TH�̀N CHÚ*--HÌNH ẢNH*--中文*--ENGLISH

VT0262-2

KINH DIỆU PH�P LI�N HOA

H�n Dịch: Tam Tạng Ph�p Sư Cưu Ma La Thập

Việt Dịch: Tỳ Kheo Th�ch Tr� Tịnh

MỤC LỤC

QUY�̉N 1

01 - PHẨM "TỰA"

02 - PHẨM �PHƯƠNG TIỆN�

QUY�̉N 2

03 - PHẨM �TH� DỤ�

04 - PHẨM �T�N GIẢI�

QUY�̉N 3

05 - PHẨM �DƯỢC THẢO DỤ�

06 - PHẨM �THỌ Kݔ

07 - PHẨM �H�A TH�NH DỤ�

QUY�̉N 4

08 - PHẨM �NGŨ B� ĐỆ TỬ THỌ Kݔ

09 - PHẨM �THỌ HỌC V� HỌC NHƠN KỲ�

10 - PHẨM �PH�P SƯ�

11 - PHẨM �HIỆN BẢO TH�P�

12 - PHẨM �ĐỀ B� ĐẠT ĐA�

13 - PHẨM �TR̔

QUY�̉N 5

14 - PHẨM �AN LẠC HẠNH�

15 - PHẨM �T�NG ĐỊA DŨNG XUẤT�

16 - PHẨM �NHƯ LAI THỌ LƯỢNG�

17 - PHẨM �PH�N BIỆT C�NG ĐỨC�

QUY�̉N 6

18 - PHẨM �T�Y HỶ C�NG ĐỨC�

19 - PHẨM �PH�P SƯ C�NG ĐỨC�

20 - PHẨM �THƯỜNG BẤT KHINH BỒ T�T�

21 - PHẨM �NHƯ LAI THẦN LỰC�

22 - PHẨM �CH�C LỤY�

23 - PHẨM �DƯỢC VƯƠNG BỒ T�T BỔN SỰ�

QUY�̉N 7

24 - PHẨM �DIỆU �M BỒ T�T�

25 - PHẨM �QU�N-THẾ-�M BỒ-T�T PHỔ-M�N�

26 - PHẨM �Đ� LA NI�

27 - PHẨM �DIỆU TRANG NGHI�M VƯƠNG BỔN SỰ�

28 - PHẨM �PHỔ HIỀN BỒ T�T KHUYẾN PH�T�

�

| ML | Q 01 | Q 02 | Q 03 | Q 04 | Q 05 | Q 06 | Q 07 |

KINH DIỆU PH�P LI�N HOA

H�n Dịch: Tam Tạng Ph�p Sư Cưu Ma La Thập

Việt Dịch: Tỳ Kheo Th�ch Tr� Tịnh

Quy�̉n 1

01 - PHẨM "TỰA"

T�i nghe như thế n�y: Một thuở nọ đức Phật (2) ở trong n�i Kỳ-X� Quật, nơi th�nh vương x� c�ng ch�ng đại Tỳ-kheo một vạn hai ng�n người c�u hội. C�c vị đ� đều l� bậc A-La-H�n, c�c lậu (3) đ� hết, kh�ng c�n phiền n�o, việc lợi m�nh đ� xong (4) dứt sự r�ng buộc trong c�c c�i (5) t�m được tự tại. T�n của c�c vị đ� l�: A-Nh� Kiều-Trần-Như, Ma-Ha Ca-Diếp, Ưu-L�u-Tần-Loa Ca-Diếp, D�-Gia Ca-Diếp, Na-Đề Ca-Diếp, X�-Lợi-Phất, Đại Mục-Kiền-Li�n, Ma-Ha Ca-Chi�n-Di�n, A-Nậu-L�u-Đ�, Kiếp-T�n-Na, Kiều-Phạm Ba-Đề, Ly-B�-Đa Tất-Lăng-Gi�-B�-Ta-Bạc-C�u-La, Ma-Ha-C�u-Hy-La, Nan-Đ�, T�n-Đ�-La Nan-Đ�, Ph�-L�u-Na, Di-Đa-La-Ni-Tử, Tu-Bồ-Đề, A-Nan, La-Hầu-La v.v.. đ� l� những vị đại A-la-h�n h�ng tri thức của ch�ng.

Lại c� bậc hữu-học v� v�-học (6) hai ng�n người.

B� Tỳ-kheo-ni Ma-ha Ba-X�-Ba-Đề c�ng với quyến thuộc s�u ng�n người c�u-hội. Mẹ của La-Hầu-La l� b� Tỳ-kheo-ni Gia-Du-Đ�-La c�ng với quyến thuộc c�u-hội.

Bậc đại Bồ-T�t t�m mu�n người đều kh�ng thối chuyển ở nơi đạo v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c (7) , đều chứng được ph�p Đ�-la-ni (8) nhạo-thuyết biện t�i (9) chuyển n�i ph�p lu�n bất thối chuyển, từng c�ng dường v� lượng trăm ngh�n chư Phật, ở c�c nơi đức Phật trồng c�c cội c�ng-đức. Thường được c�c Phật ngợi khen, d�ng đức từ để tu th�n, kh�o chứng tr� tuệ của Phật th�ng đạt đại-tr� đến nơi bờ kia (10), danh đồn khắp v� lượng thế-giới c� thể độ v� số trăm ng�n ch�ng sanh.

T�n của c�c vị đ� l�: Văn-Th� Sư-Lợi Bồ-T�t. Qu�n-Thế-�m Bồ-T�t, Đắc-Đại-Thế-Ch� Bồ-T�t, Thường-Tinh-Tấn Bồ-T�t, Bất-Hưu Tức Bồ-T�t, Bửu-Chưởng Bồ-T�t, Dược-Vương Bồ-T�t, D�ng-th� Bồ-T�t, Bửu-Nguyệt Bồ-T�t, Nguyệt-Quang Bồ-T�t, M�n-Nguyệt Bồ-T�t, Đại-Lực Bồ-T�t, V�-Lượng-Lực Bồ-T�t, Việt-Tam-Giới Bồ-T�t, Bạt-Đ� B�-La Bồ-T�t, Di-Lặc Bồ-T�t, Bửu-T�ch Bồ-T�t, Đạo-Sư Bồ-T�t v.v... c�c vị đại Bồ-T�t như thế t�m vạn người c�u hội.

L�c bấy giờ, Th�ch-Đề Ho�n-Nhơn (11) c�ng quyến thuộc hai vạn vị thi�n-tử c�u hội. Lại c� Minh-Nguyệt thi�n tử, Phổ-Hương thi�n tử, Bửu-Quang thi�n-tử, bốn vị đại Thi�n-Vương c�ng với quyến-thuộc một vạn thi�n-tử c�u hội.

Tự-Tại thi�n-tử, Đại-Tự-Tại thi�n-tử c�ng với quyến thuộc ba vạn thi�n-tử c�u hội.

Chủ c�i Ta-B�: Phạm-Thi�n-Vương, Thi-Kh�-Đại-Phạm, Quang-Minh Đại-Phạm v.v... c�ng với quyến thuộc một vạn hai ng�n vị thi�n-tử c�u hội.

C� t�m vị Long-vương: Nan-Đ� Long-vương, Bạt-Nan-Đ� Long-vương, Sa-D�-La Long-vương, H�a-Tu-C�t Long-vương, Đức-Xoa-Ca Long-vương, A Na-B�-Đạt-Đa Long-vương, Ma-Na-Tư Long-vương, Ưu-B�t-La Long-vương v.v... đều c�ng bao nhi�u trăm ngh�n quyến thuộc c�u hội.

C� bốn vị Khẩn-Na-La vương, Ph�p-Khẩn-Na-La vương, Diệu-Ph�p Khẩn-Na-La vương, Đại-Ph�p Khẩn-Na-La vương, Tr�-Ph�p Khẩn-Na-La vương đều c�ng bao nhi�u trăm ng�n quyến-thuộc c�u hội.

C� bốn vị C�n-Th�t-B� vương: Nhạc-C�n-Th�t-B� vương, Nhạc-�m-C�n-Th�t-B� vương, Mỹ C�n-Th�t-B� vương, Mỹ-�m C�n-Th�t-B� vương, đều c�ng bao nhi�u trăm ng�n quyến-thuộc c�u hội.

C� bốn vị A-Tu-La vương: B�-Trĩ A-Tu-La vương, D�-La-Khi�n-Đ� A-Tu-La vương, Tỳ-Ma-Chất-Đa-La A-Tu-La vương, La-Hầu A-Tu-La vương, đều c�ng bao nhi�u trăm ng�n quyến-thuộc c�u hội.

C� bốn vị Ca-L�u-La vương: Đại-Oai-Đức Ca-L�u-La vương, Đại-Th�n Ca-L�u-La vương, Đại-M�n Ca-L�u-La vương, Như-� Ca-L�u-La vương, đều c�ng bao nhi�u quyến thuộc c�u hội.

Vua A-X�-Thế, con b� Vi-Đề-Hi, c�ng bao nhi�u trăm ng�n quyến thuộc c�u hội.

Cả ch�ng đều lễ ch�n Phật, lui ngồi một ph�a.

L�c bấy giờ, đức Thế-T�n được h�ng tứ ch�ng v�y quanh c�ng-dường cung k�nh ngợi khen t�n trọng, v� c�c vị Bồ-T�t m� n�i kinh Đại-thừa t�n l�: "V�-Lượng-Nghĩa", l� ph�p gi�o h�a Bồ-T�t được chư Phật hộ-niệm. N�i kinh n�y xong, đức Phật ngồi xếp bằng nhập v�o ch�nh định "V�-Lượng Nghĩa-Xứ", th�n v� t�m của Phật đều kh�ng lay động.

Khi đ� trời mưa hoa Mạn-đ�-la, hoa Ma-ha Mạn-đ�-la, hoa Mạn-th�-sa, hoa Ma-ha Mạn-th�-sa, để rải tr�n đức Phật c�ng h�ng đại ch�ng; khắp c�i Phật s�u điệu vang động (12) .

L�c bấy giờ, trong ch�ng hội c�c h�ng: Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cận-sự-nam, cận-sự-nữ, Trời, Rồng, Dạ-Xoa, C�n-th�t-b� (13) , A-tu-la (14) , Ca-l�u-la (15) , Khẩn-na-la (16) , Ma-hầu-la-d� (17) , nhơn, phi-nhơn v� c�c vị tiểu-vương c�ng Chuyển-lu�n-th�nh-vương, c�c đại ch�ng ấy đều được thấy việc chưa từng c�, vui mừng chắp tay một l�ng nh�n Phật.

Bấy giờ, đức Phật từ nơi tướng l�ng trắng giữa chặn m�y ph�ng ra luồng h�o-quang chiếu khắp cả một mu�n t�m ngh�n c�i ở phương Đ�ng, dưới thời chiếu đến địa ngục A-Tỳ, tr�n suốt thấu trời Sắc-cứu-c�nh. Ch�ng ở c�i n�y đều thấy cả s�u lo�i ch�ng-sanh (18)� ở c�c c�i kia.

Lại thấy c�c đức Phật hiện tại nơi c�c c�i kia v� nghe kinh ph�p của c�c đức Phật ấy n�i. C�ng thấy nơi c�c c�i kia, c�c h�ng Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cận-sự-nam, cận-sự-nữ, những người tu h�nh đắc đạo.

Lại thấy c�c vị đại Bồ-T�t d�ng c�c m�n nh�n duy�n, c�c l�ng t�n giải, c�c loại tướng mạo m� tu h�nh đạo Bồ-T�t. Lại thấy c�c đức Phật nhập Niết-b�n, lại thấy sau khi c�c đức Phật nhập Niết-b�n, đem x�-lợi của Phật m� dựng th�p bằng bảy b�u.

Khi ấy, ng�i Di-Lặc Bồ-T�t nghĩ rằng: "H�m nay đức Thế-T�n hiện thần biến tướng, v� nh�n duy�n g� m� c� điềm l�nh n�y.

Nay đức Phật đương nhập ch�nh định, việc biến hiện hi hữu kh�ng thể nghĩ b�n n�y n�n hỏi ai, ai đ�p được?"

Ng�i lại nghĩ: "�ng Ph�p-Vương-tử (19) Văn-Th� Sư-Lợi n�y đ� từng gần gũi c�ng dường v� lượng c�c đức Phật đời qu� khứ chắc đ� thấy tướng hi hữu n�y, ta nay n�n hỏi �ng".

L�c đ�, h�ng Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cận-sự-nam, cận-sự-nữ (20) v� c�c trời, rồng, quỉ, thần v.v.. đều nghĩ rằng: "Tướng thần th�ng s�ng ch�i của đức Phật hiện đ�y, nay n�n hỏi ai?"

Bấy giờ, ng�i Di-Lặc Bồ-T�t muốn giải quyết chỗ nghi của m�nh, ng�i lại x�t t�m niệm của bốn-ch�ng: Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cận-sự-nam, cận-sự-nữ v� của cả ch�ng hội trời, rồng, quỉ, thần v.v.. m� hỏi Văn-Th� Sư-Lợi rằng: �V� nh�n duy�n g� m� c� tướng l�nh thần th�ng n�y, Phật ph�ng �nh s�ng lớn soi khắp một mu�n t�m ngh�n c�i ở phương Đ�ng, đều thấy c�i nước trang nghi�m của c�c đức Phật?�

Khi đ�, ng�i Di-Lặc muốn n�i lại nghĩa tr�n, d�ng kệ hỏi rằng:

Ng�i Văn-Th� Sư-Lợi!

Đức Đạo-Sư cớ chi

L�ng trắng giữa chặn m�y

Ph�ng �nh s�ng khắp soi?

Trời mưa hoa Mạn-đ�

C�ng hoa Mạn-th�-Sa,

Gi� thơm m�i chi�n đ�n

Vui đẹp l�ng đại ch�ng

V� nh�n duy�n như vậy

C�i đất đều nghi�m tịnh

M� trong thế giới n�y

S�u điệu vang động l�n

Bấy giờ bốn bộ ch�ng

Thảy đều rất vui mừng

Th�n c�ng � thơ thới

Được việc chưa từng c�.

�nh s�ng giữa chặn m�y

Soi suốt thẳng phương Đ�ng

Một mu�n t�m ngh�n c�i

Đều �nh như sắc v�ng.

Từ địa ngục A-tỳ

Tr�n đến trời Hữu-Đảnh

Trong c�c thế giới đ�

Cả s�u đạo ch�ng sanh

Sống chết của kia đến

Nghiệp duy�n l�nh c�ng dữ

Thọ b�o c� tốt xấu

Tại đ�y đều thấy r�.

Lại thấy c�c đức Phật

Đấng Th�nh-Ch�a sư-tử

Diễn n�i c�c kinh điển

Nhiệm mầu bậc thứ nhất.

Tiếng của Ng�i thanh-tịnh

Giọng n�i ra �m dịu

Dạy bảo c�c Bồ-T�t

V�-số ức mu�n người

Tiếng Phạm-�m th�m diệu

Khiến người đều ưa nghe.

C�c Phật ở c�i m�nh

M� giảng n�i ch�nh ph�p

D�ng nhiều m�n nh�n duy�n

C�ng v� lượng tỉ dụ

Để soi r� Phật Ph�p

M� khai ngộ ch�ng sanh.

Nếu c� người bị khổ

Nh�m l�a gi�, bệnh, chết,

Phật v� n�i Niết-b�n

Để dứt c�c ngằn khổ

Nếu l� người c� phước

Đ� từng c�ng dường Phật

Ch� cầu ph�p th� thắng

V� n�i hạnh Duy�n-gi�c

Nếu lại c� Phật tử

Tu-tập c�c c�ng hạnh

Để cầu tuệ v� thượng

Phật v� n�i tịnh đạo.

Ng�i Văn-Th� Sư-Lợi!

T�i ở tại nơi đ�y

Thấy nghe dường ấy đ�

V� ngh�n ức việc kh�c

Thấy rất nhiều như thế

Nay sẽ lược n�i ra:

T�i thấy ở c�i kia

C� hằng sa Bồ-T�t

D�ng c�c m�n nh�n duy�n

M� cầu chứng Phật đạo.

Hoặc c� vị bố-th�

V�ng, bạc, ngọc, san-h�,

Chơn ch�u, ngọc như-�,

Ngọc xa-cừ m�-n�o,

Kim-cương c�c tr�n-bửu

C�ng t�i tớ, xe cộ

Kiệu, c�n chưng ch�u b�u

Vui vẻ đem bố th�

Hồi hướng về Phật đạo

Nguyện được chứng thừa ấy

Bậ�c nhất của ba c�i

C�c Phật hằng khen ngợi.

Hoặc c� vị Bồ-T�t

Xe tứ m� xe b�u

Bao lơn che t�n đẹp

Trau tria d�ng bố th�.

Lại thấy c� Bồ-T�t

Bố th� cả vợ con

Th�n thịt c�ng tay ch�n

Để cầu v� thượng đạo.

Lại thấy c� Bồ-T�t

Đầu, mắt v� th�n thể

Đều ưa vui th� cho

Để cầu tr� tuệ Phật

Ng�i Văn-Th� Sư Lợi!

Ta thấy c�c Quốc-vương

Qua đến chỗ của Phật

Thưa hỏi đạo v� thượng

B�n bỏ nước vui vẻ

Cung điện cả thần thiếp

Cạo sạch r�u lẫn t�c

M� mặc y ph�p phục.

Hoặc lại thấy Bồ-T�t

M� hiện l�m Tỳ-kheo

Một m�nh ở vắng vẻ

Ưa vui tụng kinh điển

Cũng thấy c� Bồ-T�t

D�ng m�nh v� tinh tấn

V�o ở nơi th�m sơn

Suy x�t mối Phật đạo

V� thấy bậc ly dục

Thường ở chỗ kh�ng nh�n

S�u tu c�c thiền định

Được năm m�n thần th�ng

V� thấy vị Bồ-T�t

Chắp tay trụ thiền định

D�ng ng�n mu�n b�i kệ

Khen ngợi c�c Ph�p-vương

Lại thấy c� Bồ-T�t

Tr� s�u ch� bền chắc

Hay hỏi c�c đức Phật

Nghe rồi đều thọ� tr�.

Lại thấy h�ng Phật tử

Định huệ trọn đầy đủ

D�ng v� lượng tỉ dụ

V� ch�ng m� giảng ph�p

Vui ưa n�i c�c ph�p

Dạy bảo c�c Bồ-T�t

Ph� dẹp ch�ng binh ma

M� đ�nh rền trống ph�p

C�ng thấy vị Bồ-T�t

Vắng bặt y�n lặng ngồi

Trời, rồng đều cung-k�nh

Chẳng lấy đ� l�m mừng,

V� thấy c� Bồ-T�t

Ở rừng ph�ng h�o quang

Cứu khổ chốn địa ngục

Khiến đều v�o Phật đạo.

Lại thấy h�ng Phật tử

Chưa từng c� ngủ nghỉ

Kinh h�nh ở trong rừng

Si�ng năng cầu Phật đạo

Cũng thấy đủ giới đức

Uy nghi kh�ng thiếu s�t

L�ng sạch như bảo ch�u

Để cầu chứng Phật đạo.

V� thấy h�ng Phật tử

Trụ v�o sức nhẫn nhục

Bị kẻ tăng-thượng-mạn

Mắng rủa c�ng đ�nh đập

Thảy đều hay nhẫn được

Để cầu chứng Phật đạo

Lại thấy c� Bồ-T�t

Xa rời sự chơi cười

V� quyến thuộc ngu si

Ưa gần gũi người tr�

Chuy�n t�m trừ loạn động

Nhiếp niệm ở n�i rừng

Trải ức ngh�n mu�n năm

Để cầu được Phật đạo.

Lại thấy vị Bồ-T�t

Đồ ăn uống ngọt ngon

C�ng trăm m�n thuốc thang

Đem c�ng Phật v� Tăng,

�o tốt đồ thượng phục

Gi� đ�ng đến ngh�n mu�n

Hoặc l� v� gi� y

D�ng ngh�n mu�n ức thứ

Nh� b�u bằng Chi�n đ�n

C�c giường nằm tốt đẹp

Để c�ng Phật c�ng Tăng

Rừng vườn rất thanh tịnh

B�ng tr�i đều sum s�

Suối chảy c�ng ao tắm

C�ng cho Phật v� Tăng,

C�ng th� như thế đ�

C�c đồ c�ng tốt đẹp

Vui vẻ kh�ng hề nh�m

Để cầu đạo v� thượng.

Lại c� vị Bồ-T�t

Giảng n�i ph�p tịch diệt

D�ng c�c lời dạy dỗ

Dạy v� số ch�ng sanh

Hoặc thấy vị Bồ-T�t

Qu�n s�t c�c ph�p tịnh

Đều kh�ng c� hai tướng

Cũng như khoảng hư kh�ng

Lại thấy h�ng Phật tử

T�m kh�ng chỗ m� đắm

D�ng m�n diệu huệ n�y

M� cầu đạo v� thượng.

Ng�i Văn-Th� Sư-Lợi!

Lại c� vị Bồ-T�t

Sau khi Phật diệt độ

C�ng dường X�-Lợi-Phật.

Lại thấy h�ng Phật tử

X�y dựng c�c th�p miếu

Nhiều v� số hằng sa

Nghi�m sức khắp c�i nước.

Bảo th�p rất cao đẹp

Đều năm ngh�n do tuần.

Bề ngang rộng xứng nhau

Đều hai ngh�n do tuần.

Trong mỗi mỗi th�p miếu

Đều c� ng�n tr�ng phan

M�n ch�u xen thả xuống

Tiếng linh b�u h�a reo

C�c vị trời, rồng, thần,

Người c�ng với phi nhơn

Hương, hoa, c�ng kỹ nhạc

Thường đem đến c�ng dường

Ng�i Văn-Th� Sư-Lợi!

C�c h�ng Phật tử kia

V� c�ng dường x�-lợi

N�n trang sức th�p miếu,

C�i quốc giới tự nhi�n

Th� đặc rất tốt đẹp

Như c�y Thi�n-thụ-vương

Hoa kia đang x�e nở

Phật ph�ng một luồng s�ng

Ta c�ng cả ch�ng hội

Thấy nơi c�i nước n�y

C�c thứ rất tốt đẹp

Thần lực của chư Phật

Tr� huệ đều hi hữu

Ph�ng một luồng tịnh-quang

Soi khắp v� lượng c�i

Ch�ng ta thấy việc n�y

Được điều chưa từng c�.

Xin Phật tử Văn-Th�

Giải quyết l�ng ch�ng nghi

Bốn ch�ng đều mong ng�ng

Nh�n ng�i v� nh�n ta

Đức Thế-T�n cớ chi

Ph�ng �nh quang minh n�y?

Phật tử phải thời đ�p

Quyết nghi cho ch�ng mừng

C� những lợi �ch g�

Đức Phật ph�ng quang n�y?

Khi Phật ngồi đạo tr�ng

Chứng được ph�p th�m diệu

V� muốn n�i Ph�p đ�

Hay l� sẽ thọ k�?

Hiện b�y c�c c�i Phật

C�c b�u sạch trang nghi�m

C�ng thấy c�c đức Phật

Đ�y kh�ng phải cớ nhỏ

Ng�i Văn-Th� n�n biết

Bốn ch�ng v� Long, Thần

Nh�n xem x�t ng�i đ�

Mong sẽ n�i những g�?

L�c bấy giờ, ng�i Văn-Th� Sư-Lợi n�i với ng�i Di-Lặc Đại Bồ-T�t c�ng c�c vị Đại-sĩ: "C�c Thiện-nam-tử! Như chỗ t�i x�t nghĩ th� nay đức Phật Thế-T�n muốn n�i ph�p lớn, mưa ph�p vũ lớn, thổi ph�p loa lớn, đ�nh ph�p cổ lớn v� diễn ph�p nghĩa lớn.

C�c thiện-nam-tử! Ta từng ở nơi c�c đức Phật đời qu� khứ thấy điềm l�nh n�y, Phật kia ph�ng h�o quang đ� rồi liền n�i ph�p lớn. Cho n�n chắc biết rằng h�m nay đức Phật hiện h�o quang cũng lại như vậy. Phật v� muốn cho ch�ng sanh đều được nghe biết ph�p mầu m� tất cả trong đời kh� tin theo, cho n�n hiện điềm l�nh n�y.

C�c thiện-nam-tử! Như v� lượng v� bi�n a-tăng-kỳ (21) kiếp về trước. Bấy giờ c� đức Phật hiệu Nhật-Nguyệt Đăng-Minh Như-Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, Minh-hạnh-t�c, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, V�-thượng-sĩ, Điều-ngự Trượng-phu, Thi�n-Nh�n-Sư, Phật Thế-T�n, diễn n�i ch�nh ph�p. Ban đầu, giữa, rốt sau ba chặng đều l�nh, nghĩa l� rất s�u xa, lời lẽ kh�o mầu, thuần một kh�ng tạp, đầy đủ cả tướng phạm hạnh thanh bạch.

Phật v� người cầu đạo Thanh-văn, n�i ph�p Tứ-đế (22) tho�t khỏi sanh, gi�, bệnh, chết, cứu c�nh Niết-b�n. V� hạng cầu quả Duy�n-gi�c, n�i ph�p Mười-hai-nh�n-duy�n (23), v� h�ng Bồ-T�t n�i s�u ph�p Ba-la-mật (24) l�m cho chứng được quả v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c th�nh bậc nhứt- thiết chủng-tr�. (25)

Kế lại c� đức Phật cũng hiệu Nhật-Nguyệt Đăng-Minh, lại c� đức Phật cũng hiệu Nhật-Nguyệt Đăng-Minh. Như thế đến hai mu�n đức Phật đều đồng một t�n, hiệu Nhật-Nguyệt Đăng-Minh, lại c�ng đồng c�ng một họ, họ Phả-La-Đọa.

Di-Lặc n�n biết! Đức Phật trước, đức Phật sau đều đồng một t�n, hiệu Nhật-Nguyệt Đăng-Minh, đầy đủ mười hiệu, những ph�p được n�i ra, đầu, giữa, sau đều l�nh.

Đức Phật rốt sau cả, l�c chưa xuất-gia c� t�m vị vương- tử: Người thứ nhất t�n Hữu-�, thứ hai t�n Thiện-�, thứ ba t�n V�-Lượng-�, thứ tư t�n Bửu-�, thứ năm t�n Tăng-�, thứ s�u t�n Trừ-Nghi-�, thứ bảy t�n Hưởng-�, thứ t�m t�n Ph�p-�.

T�m vị vương- tử đ� c� uy đức tự tại đều l�nh trị bốn ch�u thi�n hạ (26). Nghe vua cha xuất gia chứng đạo v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c đều bỏ ng�i vua cũng xuất-gia theo, ph�t t�m Đại thừa, thường tu hạnh thanh tịnh, đều l�m bậc ph�p sư, thuở trước đ� từng ở chỗ ngh�n mu�n đức Phật vun trồng c�c cội l�nh.

Đức Phật Nhật-Nguyệt Đăng-Minh l�c đ� n�i kinh Đại thừa t�n "V�-Lượng Nghĩa-Xứ" l� ph�p gi�o h�a Bồ-T�t được chư Phật hộ niệm. N�i kinh đ� rồi, Phật liền ở trong đại ch�ng ngồi xếp bằng nhập v�o cảnh ch�nh định "V�-Lượng Nghĩa-Xứ", th�n v� t�m chẳng động.�

Khi ấy trời mưa hoa Mạn-đ�-la, hoa Ma-ha Mạn-đ�-la, hoa Mạn-th�-sa c�ng hoa Ma-ha Mạn-th�-sa để rải tr�n đức Phật v� h�ng đại-ch�ng. Khắp c�i nước Phật s�u điệu vang động. L�c đ� trong hội, h�ng Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cận-sự nam, cận-sự nữ, trời, rồng, dạ-xoa, c�n-th�t-b�, a-tu-la, ca-l�u-la, khẩn-na-la, ma-hầu-la-d�, nhơn, phi-nhơn c�ng c�c vị tiểu vương, c�c vị Chuyển-lu�n th�nh-vương v.v... c�c đại-ch�ng đ� được điều chưa từng c�, mừng rỡ chắp tay một l�ng nh�n Phật.

Bấy giờ, đức Như-Lai từ tướng l�ng trắng chặn giữa ch�n m�y ph�ng ra luồng �nh s�ng soi khắp c�ng cả một mu�n t�m ngh�n c�i nước ở phương đ�ng, như nay đương thấy ở c�i Phật đ�y.

Di-Lặc n�n biết! Khi đ� trong hội, c� hai mươi ức Bồ-T�t ưa muốn nghe ph�p, c�c vị Bồ-T�t ấy thấy �nh s�ng chiếu khắp c�c c�i Phật được điều chưa từng c�, đều muốn biết v� duy�n cớ g� m� ph�ng �nh-s�ng n�y.

Khi ấy, c� vị Bồ-T�t hiệu Diệu-Quang c� t�m trăm người đệ-tử.

Bấy giờ, đức Phật Nhật-Nguyệt Đăng-Minh từ trong ch�nh-định m� dậy, v� Diệu-Quang Bồ-T�t n�i kinh Đại-thừa t�n "Diệu-Ph�p Li�n-Hoa" l� ph�p gi�o h�a Bồ-T�t được chư Phật hộ niệm, trải qua s�u mươi tiểu kiếp chẳng rời chỗ ngồi.

L�c ấy trong hội, người nghe ph�p cũng ngồi một chỗ đến s�u mươi tiểu kiếp th�n t�m đều kh�ng lay động, nghe đức Phật n�i ph�p cho l� như trong khoảng bữa ăn. Bấy giờ trong ch�ng kh�ng c� một người n�o hoặc l� th�n hoặc l� t�m m� sanh lười mỏi.

Đức Phật Nhật-Nguyệt Đăng-Minh trong s�u mươi tiểu kiếp n�i kinh đ� rồi, liền ở trong ch�ng Ma, Phạm, Sa-m�n, B�-la-m�n, v� Trời, Người, A-tu-la m� tuy�n rằng: "H�m nay v�o nửa đ�m, Như-Lai sẽ nhập V�-dư Niết-b�n".

Khi đ� c� vị Bồ-T�t t�n Đức-Tạng, đức Phật Nhật-Nguyệt Đăng-Minh liền thọ-k� (27) cho, bảo c�c Tỳ-kheo rằng: "�ng Đức-Tạng Bồ-T�t n�y kế đ�y sẽ th�nh Phật hiệu l� Tịnh-Th�n Như-Lai Ứng-c�ng, ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c".

Đức Phật thọ k� xong, v�o nửa đ�m b�n nhập V�-dư Niết-b�n.

Sau khi đức Phật diệt-độ, Diệu-Quang Bồ-T�t tr� kinh "Diệu-Ph�p Li�n-Hoa" trải t�m mươi tiểu kiếp v� người m� diễn n�i.

T�m người con của Phật Nhật-Nguyệt Đăng-Minh đều học với ng�i Diệu-Quang, ng�i Diệu-Quang dạy bảo cho đều vững bền ở nơi đạo v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c. C�c vị Vương-tử đ� c�ng dường v� lượng trăm ngh�n mu�n ức đức Phật đều th�nh Phật-đạo. Vị th�nh Phật rốt sau hết, hiệu l� Nhi�n-Đăng.

Trong h�ng t�m trăm người đệ-tử c� một người t�n: Cầu-Danh, người n�y tham ưa danh lợi, dầu cũng đọc tụng c�c kinh m� chẳng thuộc r�nh, phần nhiều qu�n mất, n�n gọi l� Cầu-Danh. Người n�y cũng do c� trồng c�c nh�n duy�n căn l�nh n�n được gặp v� lượng trăm ngh�n mu�n ức đức Phật m� c�ng dường cung k�nh t�n trọng khen ngợi.

Di-Lặc n�n biết! L�c đ� Diệu-Quang Bồ-T�t đ�u phải người n�o lạ, ch�nh l� ta đấy. C�n Cầu-Danh Bồ-T�t l� ng�i đấy.

Nay thấy điềm l�nh n�y, c�ng với xưa kh�ng kh�c, cho n�n ta x�t nghĩ h�m nay đức Phật Như-Lai sẽ n�i kinh Đại-thừa t�n: �Diệu-Ph�p Li�n-Hoa� l� ph�p gi�o h�a Bồ-T�t được chư Phật hộ niệm.

Bấy giờ, ng�i Văn-Th� Sư-Lợi Bồ-T�t ở trong đại-ch�ng, muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Ta nhớ thuở qu� khứ

V� lượng v� số kiếp

C� Phật Nh�n Trung-T�n

Hiệu Nhật-Nguyệt Đăng-Minh

Đức Thế-T�n n�i ph�p

Độ v� lượng ch�ng sanh

V� số ức Bồ-T�t

Khiến v�o tr� huệ Phật.

Khi Phật chưa xuất gia

C� sanh t�m vương-tử

Thấy Đại-Th�nh xuất gia

Cũng theo tu phạm-hạnh

Phật n�i kinh Đại-thừa

T�n l� "V�-Lượng-Nghĩa"

Ở trong h�ng đại ch�ng

M� v� rộng tỏ b�y.

Phật n�i kinh ấy rồi

Liền ở trong ph�p t�a

Xếp bằng nhập ch�nh định

T�n "V�-Lượng-Nghĩa-Xứ"

Trời rưới hoa Mạn-đ�

Trống trời tự nhi�n vang

C�c trời, rồng, quỉ, thần

C�ng dường đấng Nh�n-T�n,

Tất cả c�c c�i Phật

Tức thời vang động lớn,

Phật ph�ng s�ng giữa m�y

Hiện c�c việc hi hữu

�nh s�ng chiếu phương Đ�ng

Mu�n t�m ngh�n c�i Phật

B�y sanh tử nghiệp b�o

Của tất cả ch�ng sanh

Lại thấy c�c c�i Phật

D�ng c�c b�u trang nghi�m

M�u lưu ly pha l�

Đ�y bởi Phật quang soi.

Lại thấy những trời, người

Rồng, thần, ch�ng Dạ-xoa

C�n-th�t, Khẩn-na-la

Đều c�ng dường Phật m�nh

Lại thấy c�c Như-Lai

Tự nhi�n th�nh Phật đạo,

M�u th�n như n�i v�ng

Đoan nghi�m rất đẹp mầu

Như trong lưu ly sạch

Hiện ra tượng chơn kim

Thế-T�n trong đại ch�ng

Dạy n�i nghĩa th�m diệu.

Mỗi mỗi c�c c�i Phật

Ch�ng Thanh-văn v� số,

Nh�n Phật-quang soi s�ng

Đều thấy đại-ch�ng kia.

Hoặc c� c�c Tỳ-kheo

Ở tại trong n�i rừng

Tinh tấn giữ tịnh giới

Dường như g�n ch�u s�ng

Lại thấy c�c Bồ-T�t

Bố th� nhẫn nhục thảy

Số đ�ng như hằng sa (28)

Đ�y bởi s�ng Phật soi.

Lại thấy h�ng Bồ-T�t

S�u v�o c�c thiền định

Th�n t�m lặng chẳng động

Để cầu đạo v� thượng.

Lại thấy c�c Bồ-T�t

R� tướng ph�p tịch diệt

Đều ở tại nước m�nh

N�i ph�p cầu Phật đạo.

Bấy giờ bốn bộ ch�ng

Thấy Phật Nhật-Nguyệt-Đăng

Hiện sức thần th�ng lớn

T�m kia đều vui mừng

Mỗi người tự hỏi nhau

Việc n�y nh�n-duy�n g�?

Đấng của trời người thờ

Vừa từ ch�nh-định dậy

Khen Diệu-Quang Bồ-T�t

�ng l� mắt của đời

Mọi người đều tin về

Hay v�ng giữ tạng ph�p

Như ph�p của ta n�i

Chỉ �ng chứng biết được

Đức Phật đ� ngợi khen

Cho Diệu-Quang vui mừng

Liền n�i kinh Ph�p-Hoa

Trải s�u mươi tiểu kiếp

Chẳng rời chỗ ngồi ấy

Ng�i Diệu-Quang Ph�p-sư

Trọn đều hay thọ� tr�

Ph�p thượng diệu của Phật.

Phật n�i kinh Ph�p-Hoa

Cho ch�ng vui mừng rồi

Liền ch�nh trong ng�y đ�

Bảo h�ng ch�ng trời, người

C�c ph�p "nghĩa thật tướng"

Đ� v� c�c �ng n�i

Nay ta giữa đ�m n�y

Sẽ v�o c�i Niết-b�n

Phải một l�ng tinh tấn

Rời c�c sự bu�ng lung

C�c Phật rất kh� gặp

Ức kiếp được một lần

C�c con của Phật thảy

Nghe Phật sắp nhập diệt

Thảy đều l�ng buồn khổ

Sao Phật gấp Niết-b�n?

Đấng Th�nh-ch�a-Ph�p-vương

An ủi v� lượng ch�ng:

Nếu l�c ta diệt độ

C�c �ng chớ lo sợ

Đức-Tạng Bồ-T�t đ�y

T�m đ� được th�ng thấu

Nơi v� lậu thiệt tướng

Kế đ�y sẽ th�nh Phật

T�n hiệu l� Tịnh-Th�n

Cũng độ v� lượng ch�ng.

Đ�m đ� Phật diệt độ

Như củi hết, lửa tắt

Chia ph�n c�c x�-lợi

M� x�y v� lượng th�p

Tỳ- kheo, Tỳ-kheo-ni

Số đ�ng như hằng sa

Lại c�ng th�m tinh tấn

Để cầu đạo v� thượng

Diệu-Quang ph�p-sư ấy

V�ng giữ Phật ph�p tạng

Trong t�m mươi tiểu kiếp.

Rộng n�i kinh Ph�p-Hoa.

T�m vị vương-tử đ�

Được Diệu-Quang dạy bảo

Vững bền đạo v�-thượng

Sẽ thấy v� số Phật

C�ng dường c�c Phật xong

Thuận theo tu đại đạo

Nối nhau đặng th�nh Phật

Chuyển thứ thọ k� nhau,

Đấng Phật rốt sau cả

Hiệu l�: Phật Nhi�n-Đăng

Đạo-Sư (29) của thi�n ti�n

Độ tho�t v� lượng ch�ng.

Diệu-Quang Ph�p-sư đ�

C� một người đệ tử

T�m thường cưu biếng trễ

Tham ưa nơi danh lợi

Cầu danh lợi kh�ng nh�m

Thường đến nh� sang gi�u

Rời bỏ việc tụng học

Bỏ qu�n kh�ng th�ng thuộc

V� bởi nh�n duy�n ấy

N�n gọi l� Cầu-Danh

Cũng tu c�c nghiệp l�nh

Được thấy v� số Phật

Thuận tu theo đại đạo

Đủ s�u ba-la-mật

Nay gặp đấng Th�ch-Ca

Sau đ�y sẽ th�nh Phật

Hiệu rằng: �Phật Di-Lặc�

Rộng độ h�ng ch�ng sanh

Số đ�ng đến v� lượng.

Sau Phật kia diệt độ

Lười biếng đ� l� ng�i

C�n Diệu-Quang Ph�p-sư

Nay thời ch�nh l� ta.

Ta thấy Phật Đăng-Minh

Điềm s�ng trước như thế

Cho n�n biết rằng nay

Phật muốn n�i "Ph�p-Hoa"

Tướng nay như điềm xưa.

L� phương tiện của Phật

Nay Phật ph�ng �nh s�ng

Gi�p b�y nghĩa thiệt tướng

C�c người nay n�n biết

Chắp tay một l�ng chờ

Phật sẽ rưới nước ph�p

Đầy đủ người cầu đạo

C�c người cầu ba thừa (30)

Nếu c� chỗ nghi hối

Phật sẽ dứt trừ cho

Khiến hết kh�ng c�n thừa.

02 - PHẨM �PHƯƠNG TIỆN�

�� L�c bấy giờ, đức Thế-T�n từ ch�nh định an l�nh m� dậy, bảo ng�i X�-Lợi-Phất: "Tr�-huệ của c�c đức Phật rất s�u v� lượng, m�n tr� huệ đ� kh� hiểu kh� v�o, tất cả h�ng Thanh-văn c�ng T�ch-chi-Phật đều kh�ng biết được. V� sao?

Phật đ� từng gần gũi trăm ngh�n mu�n ức v� số c�c đức Phật, trọn tu v� lượng đạo ph�p của c�c đức Phật, d�ng m�nh tinh tấn, danh tốt đồn khắp, trọn n�n ph�p rất s�u chưa từng c�, theo thời nghi m� n�i ph�p � th� kh� hiểu.

X�-Lợi-Phất! Từ ta th�nh Phật đến nay, c�c m�n nh�n duy�n, c�c m�n th� dụ, rộng n�i ng�n gi�o, d�ng v� số phương tiện d�u dắt ch�ng sanh, l�m cho xa l�a l�ng chấp. V� sao? Đức Như-Lai đ� đầy đủ phương tiện, tri kiến v� ba-la-mật.

X�-Lợi-Phất! Tri kiến của Như-Lai rộng lớn s�u xa, đức v� lượng v�-ngại-lực, v�-sở-�y, thiền-định, giải-tho�t tam-muội, đều s�u v�o kh�ng ngằn m�, trọn n�n tất cả ph�p chưa từng c�.

X�-Lợi-Phất! Như-Lai hay c�c m�n ph�n biệt, kh�o n�i c�c ph�p lời lẽ �m dịu vui đẹp l�ng ch�ng.

X�-Lợi-Phất! T�m yếu m� n�i đ�, v� lượng v� bi�n ph�p vị tằng hữu, đức Phật thảy đều trọn n�n.

Th�i X�-Lợi-Phất! Chẳng cần n�i nữa. V� sao? V� ph�p kh� hiểu �t c� thứ nhất m� Phật trọn n�n đ�, chỉ c� Phật c�ng Phật mới c� thể thấu tột tướng ch�n thật của c�c ph�p, nghĩa l� c�c ph�p: tướng như vậy, t�nh như vậy, thể như vậy, lực như vậy, t�c như vậy, nh�n như vậy, duy�n như vậy, quả như vậy, b�o như vậy, trước sau rốt r�o như vậy.

Bấy giờ, đức Thế-T�n muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i b�i kệ rằng:

Đấng Thế-H�ng kh� lường

C�c trời c�ng người đời

Tất cả lo�i ch�ng sanh

Kh�ng ai hiểu được Phật

Tr�-lực, v�-sở-�y

Giải tho�t c�c tam-muội

C�c ph�p kh�c của Phật

Kh�ng ai so lường được

Vốn từ v� số Phật

Đầy đủ tu c�c đạo

Ph�p nhiệm mầu rất s�u

Kh� thấy kh� r� được

Trong v� lượng ức kiếp

Tu c�c đạo đ� rồi

Đạo tr�ng được chứng quả

Ta đều đ� thấy biết

Quả b�o lớn như vậy

C�c m�n t�nh tướng nghĩa

Ta c�ng mười phương Phật

Mới biết được việc đ�

Ph�p đ� kh�ng chỉ được

Vắng bặt tướng n�i năng

C�c lo�i ch�ng sinh kh�c

Kh�ng c� ai hiểu được

Trừ c�c ch�ng Bồ-T�t

Người sức tin bền chặt

C�c h�ng đệ tử Phật

Từng c�ng dường c�c Phật

Tất cả lậu đ� hết

Trụ th�n rốt sau n�y

C�c hạng người vậy thảy

Sức họ kh�ng kham được,

Giả sử đầy thế gian

Đều như X�-Lợi-Phất

C�ng suy chung so lường

Chẳng lường được Phật tr�

Ch�nh sử khắp mười phương

Đều như X�-Lợi-Phất

V� c�c đệ-tử kh�c

Cũng đầy mười phương c�i

C�ng suy chung so lường

Cũng lại chẳng biết được.

Bậc Duy�n-gi�c tr� l�nh

V� lậu th�n rốt sau

Cũng đầy mười phương c�i

Số đ�ng như rừng tre,

Hạng n�y chung một l�ng

Trong v� lượng ức kiếp

Muốn x�t Phật thật tr�

Chẳng biết được ch�t phần.

Bồ-T�t mới ph�t t�m

C�ng dường v� số Phật

R� thấu c�c nghĩa th�

Lại hay kh�o n�i ph�p

Như l�a, m�, tre, lau

Đ�ng đầy mười phương c�i

Một l�ng d�ng tr� mầu

Trải số kiếp hằng sa

Thảy đều chung suy lường

Chẳng biết được tr� Phật

H�ng bất-thối Bồ-T�t

Số đ�ng như hằng sa

Một l�ng chung suy cầu

Cũng lại chẳng hiểu được.

Lại bảo X�-Lợi-Phất

Ph�p nhiệm mầu rất s�u

V� lậu kh� nghĩ b�n

Nay ta đ� được đủ

Chỉ ta biết tướng đ�

Mười phương Phật cũng vậy,

X�-Lợi-Phất phải biết

Lời Phật n�i kh�ng kh�c

Với Ph�p của Phật n�i

N�n sinh sức tin chắc

Ph�p của Phật l�u sau

Cần phải n�i ch�n thật

Bảo c�c ch�ng Thanh-văn

C�ng người cầu Duy�n-gi�c

Ta khiến cho tho�t khổ

Đến chứng được Niết-b�n

Phật d�ng sức phương tiện

Dạy cho ba thừa gi�o

Ch�ng sanh nơi nơi chấp

Dắt đ� khiến ra khỏi.

Khi đ� trong đại ch�ng c� h�ng Thanh-văn lậu tận A-la-h�n, ng�i A-Nh� Kiều-Trần-Như v.v... một ngh�n hai trăm người v� c�c Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cận-sự-nam c�ng cận-sự-nữ, hạng người ph�t t�m Thanh-văn, Duy�n-gi�c đều nghĩ rằng: "H�m nay đức Phật cớ chi lại �n cần ngợi khen phương tiện m� n�i thế n�y: "Ph�p của Phật chứng rất s�u kh� hiểu, tất cả h�ng Thanh-văn c�ng Duy�n-gi�c kh�ng thể đến được."

Đức Phật n�i một nghĩa giải tho�t, ch�ng ta cũng chứng được ph�p đ� đến nơi Niết-b�n, m� nay chẳng r� nghĩa đ� về đ�u?

L�c ấy, ng�i X�-Lợi-Phất biết l�ng nghi của bốn ch�ng, ch�nh m�nh cũng chưa r�, liền bạch Phật rằng: Thưa Thế-T�n! Nh�n g� duy�n g� m� Phật �n cần khen ngợi ph�p phương-tiện thứ nhất nhiệm mầu rất s�u kh� hiểu của c�c đức Phật? Con từ trước đến nay chưa từng nghe Phật n�i điều đ�, h�m nay bốn ch�ng thảy đều c� l�ng nghi. C�i xin đức Thế-T�n b�y n�i việc đ�. Cớ g� m� đức Thế-T�n �n cần khen ngợi ph�p nhiệm mầu rất s�u kh� hiểu? Khi đ� ng�i X�-Lợi-Phất muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Đấng Huệ-Nhật Đại-th�nh

L�u mới n�i ph�p n�y,

Tự n�i ph�p m�nh chứng

Lực, v�-�y, tam-muội,

Thiền-định, giải-tho�t thảy

Đều chẳng nghĩ b�n được.

Ph�p chứng nơi đạo tr�ng

Kh�ng ai hỏi đến được,

� con kh� lường được

Cũng kh�ng ai hay hỏi.

Kh�ng hỏi m� tự n�i

Khen ngợi đạo m�nh l�m

C�c đức Phật chứng được

Tr� huệ rất nhiệm mầu.

H�ng v�-lậu La-h�n

C�ng người cầu Niết-b�n

Nay đều sa lưới nghi

Phật cớ chi n�i thế?

Hạng người cầu Duy�n-gi�c.

Tỳ-kheo, Tỳkheo-ni,

C�c trời, rồng, quỉ, thần

V� C�n-th�t-b� thảy

Ng� nhau mang l�ng nghi

Nh�n tr�ng đấng T�c-T�n,

Việc đ� l� thế n�o

Xin Phật vị dạy cho?

Trong c�c ch�ng Thanh-văn

Phật n�i con hạng nhất

Nay con nơi tr� m�nh

Nghi lầm kh�ng r� được

V� l� ph�p rốt r�o

V� l� đạo Phật l�m

Con từ miệng Phật sanh

Chắp tay nh�n tr�ng chờ

Xin ban tiếng nhiệm mầu

Liền v� n�i như thực

C�c trời, rồng, thần thảy

Số đ�ng như hằng sa

Bồ-T�t cầu th�nh Phật

Số nhiều c� t�m mu�n

Lại những mu�n ức nước

Vua Chuyển-Lu�n-vương đến

Đều l�ng k�nh chắp tay

Muốn nghe đạo đầy đủ.

Khi đ� đức Phật bảo ng�i X�-Lợi-Phất: Th�i th�i! Chẳng n�n n�i nữa, nếu n�i việc đ� tất cả trong đời c�c trời v� người đều sẽ kinh sợ nghi-ngờ."

Ng�i X�-Lợi-Phất lại bạch Phật rằng: "Thưa Thế-T�n! C�i xin n�i đ�, c�i xin n�i đ�. V� sao? Trong hội đ�y c� v� số trăm ngh�n mu�n ức a-tăng-kỳ ch�ng-sinh đ� từng gặp c�c đức Phật, c�c căn mạnh lẹ, tr� huệ s�ng suốt, được nghe Phật dạy chắc c� thể k�nh tin".

L�c ấy, ng�i X�-Lợi-Phất muốn tuy�n lại nghĩa n�y m� n�i kệ rằng:

Đấng Ph�p-Vương v� thượng

Xin n�i chuyện đừng lo

V� lượng ch�ng hội đ�y

C� người hay k�nh tin.

Đức Phật lại ngăn X�-Lợi-Phất: "Nếu n�i việc đ� th� tất cả trong đời, trời, người, A-tu-la đều sẽ nghi sợ, Tỳ-kheo tăng-thượng-mạn sẽ phải sa v�o hầm lớn."

Khi đ� đức Thế-T�n lại n�i kệ rằng:

Th�i th�i! Chẳng n�n n�i

Ph�p ta diệu kh� nghĩ

Những kẻ tăng-thượng-mạn

Nghe ắt kh�ng k�nh tin.

L�c ấy ng�i X�-Lợi-Phất bạch Phật rằng: �Thưa Thế-T�n! C�i xin Phật n�i, c�i xin Phật n�i. Nay trong hội n�y hạng người s�nh bằng con c� trăm ngh�n mu�n ức. Đời đời đ� từng theo Phật học hỏi, những người như thế chắc hay k�nh tin l�u d�i an ổn nhiều điều lợi �ch.�

Khi đ� ng�i X�-Lợi-Phất, muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Đấng v� thượng Lưỡng-t�c

Xin n�i ph�p đệ nhất

Con l� trưởng tử Phật

Xin thương ph�n biệt n�i.

V� lượng ch�ng hội đ�y

Hay k�nh tin ph�p n�y

Đời đời Phật đ� từng

Gi�o h�a ch�ng như thế

Đều một l�ng chắp tay

Muốn nghe l�nh lời Phật.

Ch�ng con ngh�n hai trăm

C�ng hạng cầu Phật nọ

Nguyện Phật v� ch�ng n�y

C�i xin ph�n biệt n�i

Ch�ng đ�y nghe ph�p ấy

Thời sanh l�ng vui mừng.

Bấy giờ, đức Thế-T�n bảo ng�i X�-Lợi-Phất: "�ng đ� �n cần ba phen thưa thỉnh đ�u được chẳng n�i. �ng nay l�ng nghe kh�o suy nghĩ nhớ đ�, ta sẽ v� �ng ph�n biệt giải-n�i."

Khi đức Phật n�i lời đ�, trong hội c� c�c Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, cận-sự-nam, cận-sự-nữ, cả thẩy năm ngh�n người, liền từ chỗ ngồi đứng dậy lễ Phật m� lui về. V� sao? V� bọn người n�y gốc tội s�u nặng c�ng tăng-thượng-mạng, chưa được m� n�i đ� được, chưa chứng m� đ� cho chứng, c� lỗi dường ấy, cho n�n kh�ng ở lại. Đức Thế-T�n y�n lặng kh�ng ngăn cản.�

Bấy giờ, Đức Phật bảo ng�i X�-Lợi-Phất: "Trong ch�ng ta đ�y kh�ng c�n c�nh l�, rặt c� hạt chắc. X�-Lợi-Phất! Những g� tăng-thượng-mạn như vậy lui về cũng l� tốt. �ng nay n�n kh�o nghe, ta sẽ v� �ng m� n�i."

Ng�i X�-Lợi-Phất bạch rằng: "V�ng thưa Thế-T�n con nguyện ưa muốn nghe".

Đức Phật bảo ng�i X�-Lợi-Phất: "Ph�p mầu như thế, c�c đức Phật Như-Lai đến khi đ�ng thời mới n�i, v� như hoa linh-thoại đến thời tiết mới hiện một lần. X�-Lợi-Phất! C�c �ng n�n tin lời của Phật n�i kh�ng hề hư vọng.

X�-Lợi-Phất! C�c đức Phật theo thời nghi n�i ph�p y-th� kh� hiểu. V� sao? Ta d�ng v� số phương tiện c�c m�n nh�n duy�n, lời lẽ th� dụ diễn n�i c�c ph�p.

Ph�p đ� kh�ng phải l� suy lường ph�n biệt m� c� thể hiểu, chỉ c� c�c đức Phật mới biết được đ�. V� sao? C�c đức Phật Thế-T�n, chỉ do một sự nh�n duy�n lớn m� hiện ra nơi đời.

X�-Lợi-Phất! Sao n�i rằng c�c đức Phật Thế-T�n chỉ do một sự nh�n duy�n lớn m� hiện ra đời? C�c đức Phật Thế-T�n v� muốn cho ch�ng sanh khai tri kiến Phật để được thanh tịnh m� hiện ra nơi đời; v� muốn chỉ tri kiến Phật cho ch�ng-sanh m� hiện ra nơi đời; v� muốn cho ch�ng sanh tỏ ngộ tri kiến Phật m� hiện ra nơi đời; v� muốn cho ch�ng sanh chứng v�o đạo tri kiến Phật m� hiện ra nơi đời.

X�-Lợi-Phất! Đ� l� c�c đức Phật do v� một sự nh�n duy�n lớn m� hiện ra nơi đời".

Đức Phật bảo X�-Lợi-Phất: "C�c đức Phật Như-Lai chỉ gi�o h�a Bồ-T�t, những điều l�m ra thường v� một việc: chỉ đem tri kiến Phật chỉ cho ch�ng sanh tỏ ngộ th�i"

X�-Lợi-Phất! Đức Như-Lai chỉ d�ng một Phật thừa m� v� ch�ng sanh n�i ph�p kh�ng c� c�c thừa hoặc hai hoặc ba kh�c.

X�-Lợi-Phất! Ph�p của tất cả c�c đức Phật ở mười phương cũng như thế.

X�-Lợi-Phất! Thuở qu� khứ c�c đức Phật d�ng v� lượng v� số phương tiện c�c m�n nh�n duy�n lời lẽ th� dụ m� v� ch�ng sanh diễn n�i c�c ph�p. V� ph�p đ� đều l� một Phật thừa, n�n c�c ch�ng sanh đ� theo chư Phật nghe ph�p rốt r�o đều được chứng "nhứt-thiết chủng-tr�."

X�-Lợi-Phất! Thuở vị lai, c�c đức Phật sẽ ra đời cũng d�ng v� lượng v� số phương tiện c�c m�n nh�n duy�n lời lẽ th� dụ m� v� ch�ng sanh diễn n�i c�c ph�p, v� ph�p ấy đều l� một Phật thừa n�n c�c ch�ng sanh đ� theo Phật nghe ph�p rốt r�o đều được chứng "nhứt-thiết chủng-tr�".

X�-Lợi-Phất! Hiện tại nay, trong v� lượng trăm ngh�n mu�n ức c�i Phật ở mười phương, c�c đức Phật Thế-T�n nhiều điều lợi �ch an vui cho ch�ng sanh. C�c đức Phật đ� cũng d�ng v� lượng v� số phương tiện c�c m�n nh�n-duy�n lời lẽ th� dụ m� v� ch�ng sanh diễn n�i c�c ph�p, v� ph�p đ� đều l� một Phật thừa, c�c ch�ng sanh ấy theo Phật nghe ph�p rốt r�o đều được chứng "nhứt-thiết chủng-tr�".

X�-Lợi-Phất! C�c đức Phật đ� chỉ gi�o h�a Bồ-T�t, v� muốn đem tri kiến Phật m� chỉ cho ch�ng sanh, v� muốn đem tri kiến Phật cho ch�ng sanh tỏ ngộ, v� muốn l�m cho ch�ng sanh chứng v�o tri kiến Phật vậy.

X�-Lợi-Phất! Nay ta cũng lại như thế, r� biết c�c ch�ng sanh c� những điều ưa muốn, th�n t�m m� chấp, ta t�y theo bản t�nh kia d�ng c�c m�n nh�n duy�n lời lẽ th� dụ c�ng sức phương tiện m� v� đ� n�i ph�p.

X�-Lợi-Phất! Như thế đều v� để chứng được một Phật thừa "nhứt-thiết chủng-tr�."

X�-Lợi-Phất! Trong c�i nước ở mười phương c�n kh�ng c� hai thừa h� huống c� ba!

X�-Lợi-Phất! C�c đức Phật hiện ra trong đời �c năm trược, nghĩa l�: Kiếp trược, phiền-n�o-trược, ch�ng-sinh-trược, kiến-trược, mệnh-trược. Như thế, X�-Lợi-Phất, l�c kiếp loạn trược ch�ng sinh nhơ nặng, bỏn sẻn, tham lam, gh�t ganh, trọn n�n c�c căn chẳng l�nh, cho n�n c�c đức Phật d�ng sức phương tiện, nơi một Phật thừa, ph�n biệt n�i th�nh ba.

X�-Lợi-Phất! Nếu đệ tử ta tự cho m�nh l� A-la-h�n c�ng Duy�n-gi�c m� kh�ng nghe kh�ng biết việc của c�c đức Phật Như-Lai chỉ gi�o h�a Bồ-T�t, người n�y chẳng phải l� đệ tử Phật, chẳng phải A-la-h�n, chẳng phải Duy�n-gi�c.

Lại-nữa, X�-Lợi-Phất! C�c Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni đ� tự cho m�nh đ� được A-la-h�n, l� th�n rốt sau rốt r�o Niết-b�n, b�n chẳng lại ch� quyết cầu đạo v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c. N�n biết bọn đ� l� kẻ tăng-thượng-mạn. V� sao? nếu c� Tỳ-kheo thực chứng quả A-la-h�n m� kh�ng tin ph�p n�y, quyết kh�ng c� lẽ ấy, trừ sau khi Phật diệt độ hiện tiền kh�ng Phật. V� sao? Sau khi Phật diệt độ, những kinh như thế, người hay thọ tr� đọc tụng hiểu nghĩa rất kh� c� được, nếu gặp đức Phật kh�c, ở trong ph�p n�y b�n được hiểu r�.

X�-Lợi-Phất! C�c �ng n�n một l�ng tin hiểu thọ tr� lời Phật dạy. Lời c�c đức Phật Như-Lai n�i kh�ng hư vọng, kh�ng c� thừa n�o kh�c, chỉ c� một Phật thừa th�i.

Khi ấy, đức Thế-T�n muốn tuy�n lại nghĩa n�y m� n�i kệ rằng:

Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni

Mang l�ng tăng-thượng-mạng

Cận-sự-nam ng� mạn

Cận-sự-nữ chẳng tin,

H�ng bốn ch�ng như thế

Số kia c� năm ngh�n

Chẳng tự thấy lỗi m�nh

Nơi giới c� thiếu s�t

Tiếc giữ tội quấy m�nh

Tr� nhỏ đ� đ� ra,

Bọn c�m tấm trong ch�ng

Oai đức Phật phải đi,

G� đ� k�m phước đức

Chẳng kham l�nh ph�p n�y,

Ch�ng nay kh�ng c�nh l�

Chỉ c� những hột chắc

X�-Lợi-Phất kh�o nghe!

Ph�p của c�c Phật được

V� lượng sức phương tiện

M� v� ch�ng sanh n�i.

T�m của ch�ng sanh nghĩ

C�c m�n đạo ra l�m

Bao nhi�u những t�nh dục

Nghiệp l�nh dữ đời trước

Phật biết hết thế rồi

D�ng c�c duy�n th� dụ

Lời lẽ sức phương tiện

Khiến tất cả vui mừng.

Hoặc l� n�i Thế kinh

C� khởi c�ng Bổn-sự.

Bổn-sanh, Vị-tằng-hữu

Cũng n�i những nh�n duy�n

Th� dụ v� Tr�ng tụng

Luận nghị cộng ch�n kinh.

Căn độn ưa ph�p nhỏ.

Tham chấp nơi sanh tử

Nơi v� lượng đức Phật

Chẳng tu đạo s�u mầu

Bị c�c khổ n�o loạn

V� đ� n�i Niết-b�n.

Ta b�y phương tiện đ�

Khiến đều v�o huệ Phật,

Chưa từng n�i c�c �ng

Sẽ được th�nh Phật đạo

Sở dĩ chưa từng n�i

V� giờ n�i chưa đến,

Nay ch�nh l� đến giờ

Quyết định n�i Đại-thừa.

Ch�n bộ ph�p của ta

Thuận theo ch�ng sanh n�i

V�o Đại-thừa l�m gốc

N�n mới n�i kinh n�y.

C� Phật tử t�m tịnh

�m dịu cũng căn lợi,

Nơi v� lượng c�c Phật

M� tu đạo s�u mầu,

V� h�ng Phật tử n�y

N�i kinh Đại-thừa đ�y.

Ta ghi cho người đ�

Đời sau th�nh Phật đạo

Bởi th�m t�m niệm Phật

Tu tr� tịnh giới vậy

Hạng n�y nghe th�nh Phật

Rất mừng đầy khắp m�nh,

Phật biết t�m của kia.

N�n v� n�i Đại-thừa.

Thanh-văn hoặc Bồ-T�t,

Nghe ta n�i ph�p ra

Nhẫn đến một b�i kệ

Đều th�nh Phật kh�ng nghi.

Trong c�i Phật mười phương

Chỉ c� một thừa ph�p

Kh�ng hai cũng kh�ng ba

Trừ Phật phương tiện n�i

Chỉ d�ng danh tự giả

Dẫn dắt c�c ch�ng sanh

V� n�i tr� huệ Phật.

C�c Phật ra nơi đời

Chỉ một việc n�y thực

Hai thứ chẳng phải chơn.

Trọn chẳng đem tiểu thừa

M� tế độ ch�ng sanh,

Phật tự trụ Đại-thừa

Như ph�p của m�nh được

Định, huệ, lực trang nghi�m

D�ng đ�y độ ch�ng sanh.

Tự chứng đạo v� thượng

Ph�p b�nh-đẳng Đại-thừa

Nếu d�ng tiểu thừa độ

Nhẫn đến nơi một người

Thời ta đọa s�n tham

Việc ấy tất kh�ng được,

Nếu người tin về Phật

Như-Lai chẳng dối gạt

Cũng kh�ng l�ng tham ghen

Dứt �c trong c�c ph�p

N�n Phật ở mười phương

M� ri�ng kh�ng chỗ sợ.

Ta d�ng tướng trang nghi�m

�nh s�ng soi trong đời

Đấng v� lượng ch�ng trọng

V� n�i thực tướng ấn

X�-Lợi-Phất! n�n biết

Ta vốn lập thệ nguyện

Muốn cho tất cả ch�ng

Bằng như ta kh�ng kh�c,

Như ta xưa đ� nguyện

Nay đ� đầy đủ rồi

Độ tất cả ch�ng sanh

Đều khiến v�o Phật đạo

Nếu ta gặp ch�ng sanh

D�ng Phật đạo dạy cả

Kẻ v� tr� rối sai

M� lầm kh�ng nhận lời.

Ta r� ch�ng sanh đ�

Chưa từng tu cội l�nh

Chấp chặt nơi ngũ dục

V� si �i sinh khổ,

Bởi nh�n duy�n c�c dục.

Sanh v�o ba đường dữ

Xoay lăn trong s�u nẻo

Chịu đủ những khổ độc

Th�n mọn thọ� b�o thai

Đời đời tăng trưởng lu�n

Người đức mỏng �t phước

C�c sự khổ bức ngặt

V�o rừng rậm t� kiến

Hoặc chấp c�, chấp kh�ng

Nương g� c�c chấp n�y

Đầy đủ s�u mươi hai

Chấp chặt ph�p hư vọng

Bền nhận kh�ng bỏ được

Ng� mạn tự khoe cao

Dua nịnh l�ng kh�ng thực

Trong ngh�n mu�n ức kiếp

Chẳng nghe danh tự Phật

Cũng chẳng nghe ch�nh ph�p

Người như thế kh� độ.

Cho n�n X�-Lợi-Phất!

Ta v� b�y phương tiện

N�i c�c đạo dứt khổ

Chỉ cho đ� Niết-b�n

Ta dầu n�i Niết-b�n

Cũng chẳng phải thật diệt,

C�c ph�p từ bổn lai

Tướng thường tự vắng lặng

Phật tử h�nh đạo rồi

Đời sau được th�nh Phật

Ta c� sức phương tiện

Mở b�y khắp ba thừa.

Tất cả c�c Thế-T�n

Đều n�i đạo nhất thừa

Nay trong đại ch�ng n�y

Đều n�n trừ nghi lầm

Lời Phật n�i kh�ng kh�c

Chỉ một, kh�ng hai thừa.

V� số kiếp đ� qua

V� lượng Phật diệt độ

Trăm ngh�n mu�n ức Phật

Số nhiều kh�ng lường được.

C�c Thế-T�n như thế

C�c m�n duy�n th� dụ

V� số ức phương tiện

Diễn n�i c�c ph�p tướng,

C�c đức Thế-T�n đ�

Đều n�i ph�p nhất thừa

Độ v� lượng ch�ng sanh

Khiến v�o nơi Phật đạo

Lại c�c đại-Th�nh-ch�a

Biết tất cả thế gian

Trời người lo�i quần sanh

Th�m t�m chỗ ưa muốn

B�n d�ng phương tiện kh�c

Gi�p b�y nghĩa đệ nhất.

Nếu c� lo�i ch�ng sanh

Gặp c�c Phật qu� khứ

Hoặc nghe ph�p bố th�

Hoặc tr� giới nhẫn nhục

Tinh tấn, thiền, tr� thảy

C�c m�n tu phước huệ,

Những người như thế đ�

Đều đ� th�nh Phật đạo

Sau c�c Phật diệt độ

Nếu người l�ng l�nh dịu

C�c ch�ng sanh như thế

Đều đ� th�nh Phật đạo

C�c Phật diệt độ rồi

Người c�ng dường x�-lợi

Dựng mu�n ức thứ th�p

V�ng, bạc v� pha-l�

Xa-cừ c�ng m�-n�o

Ngọc mai kh�i, lưu ly

Thanh tịnh rộng nghi�m sức,

Trau giồi nơi c�c th�p,

Hoặc c� dựng miếu đ�

Chi�n-đ�n v� trầm-thủy

Gỗ mật c�ng gỗ kh�c

Gạch ng�i b�n đất thảy,

Hoặc ở trong đồng trống

Chứa đất th�nh miếu Phật

Nhẫn đến đồng tử giỡn

Nh�m c�t th�nh th�p Phật,

Những hạng người như thế

Đều đ� th�nh Phật đạo.

Nếu như người v� Phật

X�y dựng c�c h�nh-tượng

Chạm trổ th�nh c�c tướng

Đều đ� th�nh Phật đạo.

Hoặc d�ng bảy b�u l�m

Thau, đồng bạch, đồng đỏ

Chất nh�m c�ng ch� kẽm

Sắt, gỗ c�ng với b�n

Hoặc d�ng keo, sơn, vải

Nghi�m sức l�m tượng Phật

Những người như thế đ�

Đều đ� th�nh Phật đạo

Vẽ vời l�m tượng Phật

Trăm tướng phước trang nghi�m

Tự l�m hoặc bảo người

Đều đ� th�nh Phật đạo.

Nhẫn đến đồng tử giỡn

Hoặc cỏ c�y v� b�t

Hoặc lấy m�ng tay m�nh

M� vẽ l�m tượng Phật

Những hạng người như thế

Lần lần chứa c�ng-đức

Đầy đủ t�m đại bi

Đều đ� th�nh Phật đạo

Chỉ dạy c�c Bồ-T�t

Độ tho�t v� lượng ch�ng.

Nếu người nơi th�p miếu

Tượng b�u v� tượng vẽ

D�ng hoa, hương, phan, lọng

Lồng k�nh m� c�ng dường

Hoặc khiến người trổi nhạc

Đ�nh trống, thổi sừng ốc

Ti�u địch, cầm, kh�ng-hầu

Tỳ-b�, chụp-chả đồng

C�c tiếng hay như thế

Đem d�ng c�ng dường hết

Hoặc người l�ng vui mừng

Ca ng�m khen đức Phật

Nhẫn đến một tiếng nhỏ

Đều đ� th�nh Phật đạo

Nếu người l�ng t�n loạn

Nhẫn đến d�ng một hoa

C�ng dường nơi tượng vẽ

Lần thấy c�c đức Phật

Hoặc c� người lễ lạy

Hoặc lại chỉ chắp tay

Nhẫn đến giơ một tay

Hoặc lại hơi c�i đầu

D�ng đ�y c�ng dường tượng

Lần thấy v� lượng Phật

Tự th�nh đạo v� thượng

Rộng độ ch�ng v� số

V�o V� dư Niết-b�n

Như củi hết lửa tắt.

Nếu người t�m t�n loạn

Bước v�o trong th�p ch�a

Chỉ niệm Nam-m� Phật

Đều đ� th�nh Phật đạo

Nơi c�c Phật qu� khứ

Tại thế, hoặc diệt độ,

C� người nghe ph�p n�y

Đều đ� th�nh Phật đạo

C�c Thế-T�n vị lai

Số nhiều kh�ng thể lường

C�c đức Như-Lai đ�

C�ng phương tiện n�i ph�p.

Tất cả c�c Như-Lai

D�ng v� lượng phương tiện

Độ tho�t c�c ch�ng sanh

V�o tr� v� lậu Phật,

Nếu c� người nghe ph�p

Kh�ng ai chẳng th�nh Phật.

C�c Phật vốn thệ nguyện

Ta tu h�nh Phật đạo

Khắp muốn cho ch�ng sanh

Cũng đồng được đạo n�y.

C�c Phật đời vị lai

Dầu n�i trăm ngh�n ức

V� số c�c ph�p m�n

Kỳ thực v� nhất thừa.

C�c Phật Lưỡng-T�c-t�n

Biết ph�p thường kh�ng t�nh

Giống Phật theo duy�n sanh

Cho n�n n�i nhứt thừa.

Ph�p đ� trụ ng�i ph�p

Tướng thế gian thường c�n

Nơi đạo tr�ng biết rồi

Đức Phật phương tiện n�i.

Hiện tại mười phương Phật

Của trời người c�ng dường

Số nhiều như hằng sa

Hiện ra nơi thế gian

V� an ổn ch�ng sanh

Cũng n�i ph�p như thế.

Biết vắng bặt thứ nhứt

Bởi d�ng sức phương tiện

Dầu b�y c�c m�n đạo

Kỳ thực v� Phật thừa

Biết c�c hạnh ch�ng sanh

Th�m t�m n� nghĩ nhớ

Nghiệp quen từ qu� khứ

T�nh dục, sức tinh tấn

V� c�c căn lợi độn

D�ng c�c m�n nh�n duy�n

Th� dụ c�ng lời lẽ

T�y cơ phương tiện n�i.

Ta nay cũng như vậy

V� an ổn ch�ng sanh

D�ng c�c m�n ph�p m�n

Rao b�y nơi Phật đạo

Ta d�ng sức tr� huệ

R� t�nh dục ch�ng sanh

Phương tiện n�i c�c ph�p

Đều khiến được vui mừng.

X�-Lợi-Phất n�n biết!

Ta d�ng mắt Phật xem

Thấy s�u đường ch�ng sanh

Ngh�o c�ng kh�ng phước huệ

V�o đường hiểm sanh tử

Khổ nối lu�n kh�ng dứt

S�u tham nơi ngũ dục

Như tr�u "mao" mến đu�i

Do tham �i tự che

Đui m� kh�ng thấy biết

Chẳng cầu Phật thế lớn

C�ng ph�p dứt sự khổ

S�u v�o c�c t� kiến

Lấy khổ muốn bỏ khổ

Phật v� ch�ng sanh n�y

M� sanh l�ng đại bi

Xưa, tu ngồi đạo tr�ng

Xem c�y c�ng kinh h�nh

Suy nghĩ việc như vầy:

Tr� huệ của ta được

Vi diệu rất thứ nhứt

Ch�ng sanh c�c căn chậm

Tham vui si l�m m�

C�c hạng người như thế

L�m sao m� độ được?

Bấy giờ c�c Phạm-vương

C�ng c�c trời Đế-Th�ch

Bốn Thi�n-vương hộ đời

V� trời Đại-Tự-Tại

C�ng c�c thi�n ch�ng kh�c

Trăm ngh�n ức quyến thuộc

Chắp tay cung k�nh lễ

Thỉnh ta chuyển ph�p-lu�n.

Ta liền tự suy nghĩ

Nếu chỉ khen Phật thừa

Ch�ng sanh ch�m nơi khổ

Kh�ng thể tin ph�p đ�

Do ph� ph�p kh�ng tin

Rớt trong ba đường dữ

Ta th� kh�ng n�i ph�p

Mau v�o c�i Niết-b�n

Liền nhớ Phật qu� khứ

Thực h�nh sức phương tiện

Ta nay chứng được đạo

Cũng n�n n�i ba thừa.

L�c ta nghĩ thế đ�

Mười phương Phật đều hiện

Tiếng Phạm an-ủi ta

Hay thay! đức Th�ch-Ca

Bậc Đạo-Sư thứ nhứt

Được ph�p v� thượng ấy

T�y theo tất cả Phật

M� d�ng sức phương tiện

Ch�ng ta cũng đều được

Ph�p tối diệu thứ nhứt

V� c�c loại ch�ng sanh

Ph�n biệt n�i ba thừa.

Tr� k�m ưa ph�p nhỏ

Chẳng tự tin th�nh Phật

Cho n�n d�ng phương tiện

Ph�n biệt n�i c�c quả

Dầu lại n�i ba thừa

Chỉ v� dạy Bồ-T�t.

X�-Lợi-Phất n�n biết!

Ta nghe c�c đức Phật

Tiếng nhiệm mầu rất sạch

Xưng: �Nam-m� chư Phật!�

Ta lại nghĩ thế n�y

Ta ra đời trược �c

Như c�c Phật đ� n�i

Ta cũng thuận l�m theo

Suy nghĩ việc đ� rồi

Liền đến th�nh Ba-Nại.

C�c ph�p tướng tịch diệt

Kh�ng thể d�ng lời b�y

B�n d�ng sức phương tiện

V� năm Tỳ-kheo n�i.

Đ� gọi chuyển ph�p lu�n

B�n c� tiếng Niết-b�n

C�ng với A-la-h�n

T�n ph�p, tăng sai kh�c.

Từ kiếp xa nhẫn lại

Khen b�y Ph�p Niết-b�n

Dứt hẳn khổ sống chết

Ta thường n�i như thế

X�-Lợi-Phất phải biết

Ta thấy c�c Phật tử

Ch� quyết cầu Phật đạo

V� lượng ngh�n mu�n ức

Đều d�ng l�ng cung k�nh

Đồng đi đến chỗ Phật

Từng đ� theo c�c Phật

Nghe n�i ph�p phương tiện

Ta liền nghĩ thế n�y

Sở dĩ Phật ra đời

Để v� n�i Phật huệ

Nay ch�nh đ� đ�ng giờ.

X�-Lợi-Phất phải biết!

Người căn chậm tr� nhỏ

Kẻ chấp tướng ki�u mạn

Chẳng thể tin ph�p n�y

Nay ta vui v�-�y

Ở trong h�ng Bồ-T�t

Ch�nh bỏ ngay phương tiện

Chỉ n�i đạo v� thượng.

Bồ-T�t nghe ph�p đ�

Đều đ� trừ lưới nghi

Ngh�n hai trăm La-h�n

Cũng đều sẽ th�nh Phật

Như nghi thức n�i ph�p

Của c�c Phật ba đời

Ta nay cũng như vậy

N�i ph�p kh�ng ph�n biệt

C�c đức Phật ra đời

L�u xa kh� gặp gỡ

Ch�nh sử hiện ra đời

N�i ph�p n�y kh� hơn

V� lượng v� số kiếp

Nghe ph�p n�y cũng kh�,

Hay nghe được ph�p n�y

Người đ� cũng lại kh�

Th� như hoa linh-thoại

Tất cả đều ưa mến

�t c� trong trời, người

L�u l�u một lần trổ.

Người nghe ph�p mừng khen

Nhẫn đến n�i một lời

Thời l� đ� c�ng dường

Tất cả Phật ba đời

Người đ� rất �t c�

Hơn cả hoa Ưu-đ�m.

C�c �ng chớ c� nghi

Ta l� vua c�c ph�p

Khắp bảo c�c đại ch�ng

Chỉ d�ng đạo nhứt thừa

Dạy bảo c�c Bồ-T�t

Kh�ng Thanh-văn đệ tử

X�-Lợi-Phất c�c �ng!

Thanh-văn v� Bồ-T�t

Phải biết ph�p mầu n�y

B� yếu của c�c Phật

Bởi đời �c năm trược

Chỉ tham ưa c�c dục

Những ch�ng sanh như thế

Trọn kh�ng cầu Phật đạo

Người �c đời sẽ tới

Nghe Phật n�i nhứt thừa

M� lầm kh�ng tin nhận

Ph� ph�p đọa đường dữ

Người t�m qu� trong sạch

Quyết ch� cầu Phật đạo

N�n v� bọn người ấy

Rộng khen đạo nhất thừa.

X�-Lợi-Phất n�n biết

Ph�p c�c Phật như thế

D�ng mu�n ức phương tiện

T�y thời nghi n�i ph�p

Người chẳng học tập tu

Kh�ng hiểu được ph�p n�y

C�c �ng đ� biết r�

Phật l� thầy trong đời

Việc phương-tiện t�y nghi

Kh�ng c�n lại nghi lầm

L�ng sinh rất vui mừng

Tự biết sẽ th�nh Phật.

KINH DI�̣U PHÁP LI�N HOA

| ML | Q 01 | Q 02 | Q 03 | Q 04 | Q 05 | Q 06 | Q 07 |

KINH DI�̣U PHÁP LI�N HOA

H�n Dịch: Tam Tạng Ph�p Sư Cưu Ma La Thập

Việt Dịch: Tỳ Kheo Th�ch Tr� Tịnh

QUY�̉N 2

03 - PHẨM �TH� DỤ�

L�c bấy giờ ng�i X�-Lợi-Phất hớn hở vui mừng, liền đứng dậy chấp tay chi�m ngưỡng dung nhan của đức Phật m� bạch Phật rằng: Nay con theo đức Thế-T�n nghe được tiếng ph�p n�y, trong l�ng hớn hở được điều chưa từng c�. V� sao? Con xưa theo Phật nghe ph�p như thế n�y, thấy c�c vị Bồ-T�t được thọ k� th�nh Phật m� ch�ng con chẳng được dự việc đ� tự rất cảm thương mất v� lượng tri kiến của Như-Lai.

Thế-T�n! Con thường khi một m�nh ở dưới c�y trong n�i rừng, hoặc ngồi hoặc đi kinh h�nh, hằng nghĩ như vầy: Ch�ng ta đồng v�o ph�p t�nh, tại sao đức Như-Lai lại d�ng ph�p tiểu thừa m� tế độ cho?

Đ� l� lỗi của ch�ng con chớ chẳng phải l� Thế-T�n vậy. V� sao? Nếu ch�ng con chờ Phật n�i ph�p sở nh�n th�nh đạo v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c thời chắc do ph�p Đại-thừa m� được độ tho�t. Song ch�ng con chẳng hiểu Phật phương tiện theo cơ nghi m� n�i ph�p, vừa mới nghe Phật n�i ph�p vội tin nhận suy gẫm để chứng lấy.

Thế-T�n! Con từ xưa đến nay trọn ng�y lu�n đ�m hằng tự tr�ch m�nh, m� nay được từ Phật nghe ph�p chưa từng c�, trước khi hề nghe, dứt c�c l�ng nghi hối, th�n � thơ thới rất được an ổn. Ng�y nay mới biết m�nh thật l� Phật tử, từ miệng Phật sanh ra, từ ph�p h�a sanh, được ph�p phần của Phật.

Khi ấy, Ng�i X�-Lợi-Phất muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Con nghe tiếng ph�p n�y

Được điều chưa từng c�

L�ng rất đổi vui mừng

Lưới nghi đều đ� trừ,

Xưa nay nhờ Phật dạy

Chẳng mất nơi Đại-thừa.

Tiếng Phật rất �t c�

Hay trừ khổ ch�ng sanh

Con đ� được lậu tận (1)

Nghe cũng trừ lo khổ.

Con ở nơi hang n�i

Hoặc dưới cụm c�y rừng

Hoặc ngồi hoặc kinh h�nh

Thường suy nghĩ việc n�y,

Th�i �i! Rất tự tr�ch

Sao lại tự khi m�nh

Ch�ng ta cũng Phật tử

Đồng v�o ph�p v� lậu

Chẳng được ở vị lai

N�i ph�p v� thượng đạo,

Sắc v�ng, băm hai tướng (2)

Mười lực (3) c�c giải tho�t.

Đồng chung trong một ph�p

M� chẳng được việc đ�y

T�m mươi tướng tốt đẹp

Mười t�m ph�p bất cộng (4)

C�c c�ng đức như thế

M� ta đều đ� mất

L�c con kinh h�nh ri�ng

Thấy Phật ở trong ch�ng

Danh đồn khắp mười phương

Rộng lợi �ch ch�ng sanh

Tự nghĩ mất lợi n�y

Ch�nh con tự khi dối

Con thường trong ng�y đ�m

Hằng suy nghĩ việc đ�

Muốn đem hỏi Thế-T�n?

L� mất hay kh�ng mất?

Con thường thấy Thế-T�n

Khen ngợi c�c Bồ-T�t (5)

V� thế n�n ng�y đ�m

Suy lường việc như vậy

Nay nghe tiếng Phật n�i

Theo cơ nghi dạy Ph�p

V� lậu kh� nghĩ b�n

Khiến ch�ng đến đạo tr�ng.

Con xưa chấp t� kiến

L�m thầy c�c Phạm-ch� (6)

Thế-T�n r� t�m con

Trừ t� n�i Niết-b�n.

Con trừ hết t� kiến

Được chứng nơi ph�p kh�ng

Bấy giờ l�ng tự bảo

Được đến nơi diệt độ

M� nay mới tự biết

Chẳng phải thực diệt độ.

Nếu l�c được th�nh Phật

Đủ ba mươi hai tướng

Trời, người, ch�ng, Dạ-xoa

Rồng, thần đều cung k�nh

Bấy giờ mới được n�i

Dứt hẳn hết kh�ng thừa

Phật ở trong đại ch�ng

N�i con sẽ th�nh Phật

Nghe tiếng ph�p như vậy

L�ng nghi hối đ� trừ.

Khi mới nghe Phật n�i

Trong l�ng rất sợ nghi

Phải chăng ma giả Phật

N�o loạn l�ng ta ư?

Phật d�ng c�c m�n duy�n

Th� dụ kh�o n�i ph�,

L�ng kia an như biển

Con nghe, lưới nghi dứt.

Phật n�i thuở qu� khứ

V� lượng Phật diệt độ

An trụ trong phương tiện

Cũng đều n�i ph�p đ�.

Phật hiện tại, vị lai.

Số nhiều cũng v� lượng

Cũng d�ng c�c phương tiện

Diễn n�i ph�p như thế.

Như Thế-T�n ng�y nay

Từ sanh đến xuất gia

Được đạo Chuyển-ph�p-lu�n

Cũng d�ng phương tiện n�i

Thế-T�n n�i đạo thật

Ba tuần (7) kh�ng n�i được

V� thế con định biết

Kh�ng phải ma giả Phật

Con sa v�o lưới nghi

Cho l� ma l�m ra.

Nghe tiếng Phật �m dịu

S�u xa rất nhiệm mầu

N�i suốt ph�p thanh tịnh

T�m con rất vui mừng.

Nghi hối đ� hết hẳn

An trụ trong thật tr�

Con quyết sẽ th�nh Phật

Được trời, người cung k�nh

Chuyển ph�p-lu�n v� thượng

Gi�o h�a c�c Bồ-T�t.

L�c bấy giờ, đức Phật bảo ng�i X�-Lợi-Phất: "Ta nay ở trong h�ng trời, người, Sa-m�n, B�-la-m�n m� n�i. Ta xưa từng ở nơi hai mu�n ức Phật v� đạo v� thượng n�n thường gi�o h�a �ng, �ng cũng l�u d�i theo ta thọ� học, ta d�ng phương tiện dẫn dắt �ng sanh v�o trong ph�p ta. X�-Lợi-Phất! Ta thuở xưa dạy �ng ch� nguyện Phật đạo, �ng nay đều qu�n m� b�n tự n�i đ� được diệt độ. Ta nay lại muốn khiến �ng nghĩ nhớ bản nguyện c�ng đạo đ� l�m, m� v� c�c Thanh-văn n�i kinh Đại-thừa t�n l�: "Diệu-Ph�p Li�n-Hoa" l� ph�p gi�o h�a Bồ-T�t được chư Phật hộ niệm.��

X�-Lợi-Phất! �ng đến đời vị lai, qu� v� lượng v� bi�n bất-khả tư-ngh� kiếp, c�ng dường bao nhi�u ngh�n mu�n ức Phật, phụng tr� ch�nh ph�p đầy đủ đạo tu h�nh của Bồ-T�t, sẽ th�nh Phật hiệu l� Hoa-Quang Như-Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, Minh-hạnh-t�c, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, V�-thượng-sĩ, Điều-ngự trượng-phu, Thi�n-nh�n-sư, Phật Thế-T�n.

Nước t�n: Ly-Cấu, c�i đ� bằng thẳng thanh tịnh đẹp đẽ an ổn gi�u vui, trời người đ�ng đảo. Lưu ly l�m đất, c� t�m đường giao th�ng, d�y bằng v�ng r�ng để giăng b�n đường, m� đường đều c� h�ng c�y bằng bảy b�u, thường c� hoa tr�i. Đức Hoa-Quang Như-Lai cũng d�ng ba thừa gi�o h�a ch�ng sanh.

X�-Lợi-Phất! L�c đức Phật ra đời dầu kh�ng phải l� đời �c m� bởi bản nguyện n�n n�i ph�p ba thừa. Kiếp đ� t�n l� "Đại-Bảo-Trang-Nghi�m". V� sao gọi l� "Đại-Bảo-Trang-Nghi�m"? V� trong c�i đ� d�ng Bồ-T�t l�m "Đại-Bảo" vậy. C�c Bồ-T�t trong số đ�ng v� lượng v� bi�n bất-khả tư-ngh�, t�nh kể hay th� dụ đều kh�ng đếm được, chẳng phải sức tr� huệ của Phật kh�ng ai c� thể biết được. Khi muốn đi th� c� hoa đỡ ch�n.

C�c vị Bồ-T�t đ� kh�ng phải h�ng mới ph�t t�m, đều đ� trồng cội từ l�u. Ở nơi v� lượng trăm ngh�n mu�n ức đức Phật, tịnh tu phạm hạnh hằng được c�c Phật khen. Thường tu tr� huệ của Phật đủ sức thần th�ng lớn, kh�o biết tất cả c�c ph�p m�n, ngay thật kh�ng dối, ch� niệm bền vững bậc Bồ-T�t như thế, khắp đầy nước đ�.

X�-Lợi-Phất! Đức Phật Hoa-Quang thọ� mười hai tiểu kiếp, trừ c�n l�m vương tử chưa th�nh Phật. Nh�n d�n nước đ� thọ t�m tiểu kiếp. Đức Hoa-Quang Như-Lai qu� mười hai tiểu kiếp thọ k� v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c cho Ki�n-M�n Bồ-T�t m� bảo c�c Tỳ-kheo: �ng Ki�n-m�n Bồ-T�t n�y kế đ�y sẽ th�nh Phật hiệu l� Hoa-T�c An-H�nh Như-Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, c�i nước của đức Phật đ� cũng lại như đ�y.

X�-Lợi-Phất! Sau khi Phật Hoa-Quang đ� diệt độ, ch�nh ph�p trụ lại trong đời ba mươi hai tiểu kiếp, tượng ph�p trụ đời cũng ba mươi hai tiểu kiếp.

L�c ấy, đức Thế-T�n muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

X�-Lợi-Phất đời sau

Th�nh đấng Phật tr� khắp

Hiệu rằng: Phật Hoa-Quang

Sẽ độ v� lượng ch�ng.

C�ng dường v� số Phật

Đầy đủ hạnh Bồ-T�t

C�c c�ng đức thập lực

Chứng được đạo v� thượng

Qu� v� lượng kiếp rồi

Kiếp t�n Đại-Bảo-Nghi�m

C�i nước t�n Ly-Cấu

Trong sạch kh�ng vết nhơ

D�ng lưu ly l�m đất

D�y v�ng giăng đường s�

C�y bảy b�u sắc đẹp

Thường c� hoa c�ng tr�i

Bồ-T�t trong c�i đ�

Ch� niệm thường bền vững

Thần th�ng ba-la-mật

Đều đ� trọn đầy đủ

Nơi v� số đức Phật

Kh�o học đạo Bồ-T�t

Những Đại-sĩ như thế

Phật Hoa-Quang h�a độ.

L�c Phật l�m vương tử

Rời nước bỏ vinh hoa

Nơi th�n cuối rốt sau

Xuất gia th�nh Phật đạo

Phật Hoa-Quang trụ thế

Thọ mười hai tiểu kiếp

Ch�ng nh�n d�n nước đ�

Sống l�u t�m tiểu kiếp

Sau khi Phật diệt độ

Ch�nh ph�p trụ ở đời

Ba mươi hai tiểu kiếp

Rộng độ c�c ch�ng sanh

Ch�nh ph�p diệt hết rồi

Tượng ph�p cũng băm hai

X�-lợi rộng truyền khắp

Trời, người, khắp c�ng dường

Phật Hoa-Quang chỗ l�m

Việc đ� đều như thế.

Đấng Lưỡng-T�c-T�n kia

Rất hơn kh�ng ai bằng

Phật tức l� th�n �ng

N�n phải tự vui mừng.

Bấy giờ bốn bộ ch�ng: Tỳ-kheo, Tỳ-kheo-ni, Cận-sự-nam, Cận-sự-nữ v� cả đại-ch�ng: trời, rồng, Dạ-xoa, C�n-th�t-b�, A-tu-la, Ca-l�u-la, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-d�, v.v... thấy X�-Lợi-Phất ở trước Phật l�nh lấy lời dự ghi sẽ th�nh v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c, l�ng rất vui mừng hớn hở v� lượng. Mỗi người đều cởi y tr�n của m�nh đang đắp để c�ng dường Phật.

Th�ch-Đề Ho�n-Nhơn c�ng Phạm-Thi�n-Vương v.v... v� v� số thi�n tử cũng đem y đẹp của trời, hoa trời Mạn-đ�-la, Ma-ha Mạn-đ�-la v.v... c�ng dường nơi Phật. Y trời tung l�n liền trụ giữa hư kh�ng m� tự xoay chuyển. C�c kỹ nhạc trời trăm ngh�n mu�n thứ ở giữa hư kh�ng đồng thời đều trổi. Rưới c�c thứ hoa trời m� n�i lời rằng: "Đức Phật xưa ở th�nh Ba-La-Nại, ban đầu chuyển-ph�p-lu�n rất lớn v� thượng".

L�c đ� c�c Thi�n tử muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Xưa ở th�nh Ba-Nại

Chuyển ph�p-lu�n Tứ- Đế

Ph�n biệt n�i c�c ph�p

Sanh diệt của năm nh�m (8)

Nay lại chuyển-ph�p-lu�n

Rất lớn diệu v� thượng,

Ph�p đ� rất s�u mầu

�t c� người tin được.

Ch�ng ta từ xưa lại

Thường nghe Thế-T�n n�i

Chưa từng nghe thượng ph�p

Th�m diệu như thế n�y,

Thế-T�n n�i ph�p đ�

Ch�ng ta đều t�y hỷ,

Đại tr� X�-Lợi-Phất

Nay được l�nh Phật k�

Ch�ng ta cũng như vậy

Quyết sẽ được th�nh Phật,

Trong tất cả thế gian

Rất t�n kh�ng c�n tr�n

Phật đạo chẳng thể b�n

Phương tiện t�y nghi n�i

Ta bao nhi�u nghiệp phước

Đời nay hoặc qu� khứ

V� c�ng đức thấy Phật.

Trọn hồi hướng Phật đạo.

Bấy giờ, X�-Lợi-Phất bạch rằng: "Thế-T�n ! con nay kh�ng c�n nghi hối, tự m�nh ở trước Phật được thọ� k� th�nh v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c. C�c vị t�m tự tại một ngh�n hai trăm đ�y, l�c xưa ở bậc hữu-học, Phật thường dạy rằng: "Ph�p của ta hay l�a sanh, gi�, bệnh, chết rốt r�o Niết-b�n". C�c vị hữu-học v�-học đ�y cũng đều đ� tự rời chấp ng� c�ng chấp c�, chấp kh�ng v.v... n�i l� được Niết-b�n, m� nay ở trước đức Thế-T�n nghe chỗ chưa từng nghe, đều sa v�o nghi lầm. Hay thay Thế-T�n! Xin Phật v� bốn ch�ng n�i nh�n duy�n đ�, khiến l�a l�ng nghi hối"

Khi ấy, Phật bảo ng�i X�-Lợi-Phất: Ta trước đ�u kh�ng n�i rằng: "C�c Phật Thế-T�n d�ng c�c m�n nh�n duy�n lời lẽ th� dụ phương tiện m� n�i ph�p đều l� v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c ư? C�c điều n�i đ� đều v� dạy Bồ-T�t vậy. Nhưng X�-Lợi-Phất! Nay ta sẽ d�ng một th� dụ để chỉ r� lại nghĩa đ�, những người c� tr� do th� dụ m� được hiểu."

X�-Lợi-Phất! Như trong quốc ấp, tụ lạc c� vị đại Trưởng-giả tuổi đ� gi� suy, của gi�u v� lượng, c� nhiều nh� ruộng v� c�c t�i tớ. Nh� �ng rộng lớn m� chỉ c� một cửa để ra v�o, người ở trong đ� rất đ�ng; hoặc một trăm, hai trăm cho đến năm trăm người, lầu g�c đ� mục, v�ch ph�n sụp đổ, ch�n cột hư n�t, tr�nh xi�ng xi�u ng�, bốn ph�a đồng một l�c, lửa bỗng nổi l�n đốt ch�y nh� cửa.

C�c người con của Trưởng-giả hoặc mười người, hoặc hai mươi người, hoặc đến ba mươi người ở trong nh� đ�.

Trưởng-giả thấy lửa từ bốn ph�a nh� ch�y l�n, liền rất sợ sệt m� nghĩ rằng: Ta dầu c� thể ở nơi cửa của nh� ch�y n�y ra ngo�i rất an ổn, song c�c con ở trong nh� lửa ưa vui chơi giỡn kh�ng hay biết, kh�ng sợ sệt, lửa đến đốt th�n rất đau khổ lắm, m� l�ng chẳng nh�m lo, kh�ng c� � cầu ra khỏi.

X�-Lợi-Phất! �ng Trưởng-giả đ� lại nghĩ: th�n v� tay của ta c� sức mạnh, n�n d�ng vạt �o hoặc d�ng ghe đẳng từ trong nh� m� ra ngo�i. �ng lại nghĩ: Nh� n�y chỉ c� một c�i cửa m� lại hẹp nhỏ, c�c con thơ b� chưa hiểu, m� đắm chơi giỡn hoặc vấp ng� bị lửa đốt ch�y, ta n�n v� ch�ng n� m� n�i những việc đ�ng sợ.

Nh� n�y đ� bị ch�y phải mau ra liền, chớ để bị lửa đốt hại. Nghĩ như thế theo chỗ đ� nghĩ đ� m� bảo c�c con: "C�c con mau ra!" Cha dầu thương x�t kh�o n�i để dụ dỗ, m� c�c người con ưa vui chơi chẳng khứng tin chịu, chẳng sợ sệt, trọn kh�ng c� l�ng muốn ra, lại cũng chẳng hiểu g� l� lửa? g� l� nh�? thế n�o l� hại? Chỉ cứ đ�ng t�y chạy giỡn nh�n cha m� th�i.

Bấy giờ, Trưởng-giả liền nghĩ nh� n�y đ� bị lửa lớn đốt ch�y, ta c�ng c�c con nếu kh�ng ra liền chắc sẽ bị ch�y, ta nay n�n b�y chước phương tiện khiến cho c�c con được khỏi nạn n�y.

Cha biết c�c con đều vẫn c� l�ng th�ch c�c đồ chơi tr�n b�u lạ l�ng, nếu c�, chắc ch�ng n� ưa đắm, m� bảo c�c con rằng: "Đ�y n�y l� những m�n �t c� kh� được m� c�c con c� thể vui chơi, nếu c�c con kh�ng ra lấy sau chắc buồn ăn năn. C�c thứ xe d�, xe hươu, xe tr�u như thế, nay ở ngo�i cửa c� thể d�ng dạo chơi, c�c con ở nơi nh� lửa n�n mau ra đ�y t�y � c�c con muốn, cha đều sẽ cho c�c con".

L�c bấy giờ, c�c người con nghe cha n�i đồ chơi b�u đẹp vừa � m�nh n�n l�ng mỗi người đều mạnh mẽ x� đẩy lẫn nhau c�ng đua nhau ruổi chạy tranh ra khỏi nh� lửa. Khi đ� Trưởng-giả thấy c�c con được an ổn ra khỏi nh� lửa đều ở trong đường ng� tư nơi đất trống kh�ng c�n bị chướng ngại, t�m �ng thơ thới vui mừng hớn hở.

Bấy giờ, c�c người con đều thưa với cha rằng: "Cha l�c n�y hứa cho những đồ chơi tốt đẹp, n�o xe d�, xe hươu, xe tr�u xin liền ban cho."

X�-Lợi-Phất! Khi đ� Trưởng-giả đều cho c�c con đồng một thứ xe lớn, xe đ� cao rộng chưng dọn bằng c�c m�n b�u, lan can bao quanh, bốn ph�a treo linh, lại d�ng m�n lọng giăng che ở tr�n, cũng d�ng đồ b�u đẹp tốt lạ m� trau giồi đ�, d�y bằng b�u kết thắt c�c dải hoa rủ xuống, nệm chiếu mềm mại trải chồng, gối đỏ để tr�n, d�ng tr�u trắng k�o, sắc da mập sạch th�n h�nh mập đẹp, c� sức rất mạnh bước đi ngay bằng mau lẹ như gi�, lại c� đ�ng t�i tớ để hầu hạ đ�.

V� cớ sao? V� �ng Trưởng-giả đ� của gi�u v� lượng, c�c thứ kho t�ng thảy đều đầy ngập, �ng nghĩ rằng: "Của cải của ta nhiều v� cực, kh�ng n�n d�ng xe nhỏ xấu k�m m� cho c�c con, nay những trẻ thơ n�y đều l� con của ta, đồng y�u kh�ng thi�n lệch, ta c� xe bằng bảy b�u như thế số nhiều v� lượng n�n lấy l�ng b�nh đẳng m� đều cho ch�ng n�, chẳng n�n sai kh�c."

V� sao? Dầu đem xe của ta đ� khắp cho cả người một nước h�y c�n kh�ng thiếu huống g� c�c con. L�c ấy c�c người con đều ngồi xe lớn được điều chưa từng c�, kh�ng phải chỗ trước kia m�nh tr�ng.

X�-Lợi-Phất! � của �ng nghĩ sao? �ng Trưởng-giả đ� đồng đem xe tr�n b�u lớn cho c�c người con, c� lỗi hư vọng chăng? X�-Lợi-Phất thưa: �Thưa Thế-T�n ! Kh�ng, �ng Trưởng giả chỉ l�m cho c�c con được khỏi nạn lửa, to�n th�n mạng ch�ng n�, chẳng phải l� hư vọng. V� sao? Nếu được to�n th�n mạng b�n đ� được đồ chơi tốt đẹp, huống nữa l� d�ng phương tiện cứu vớt ra khỏi nh� lửa.

Thế-T�n! Dầu �ng Trưởng-giả đ� nhẫn đến chẳng cho một thứ xe rất nhỏ c�n chẳng phải hư vọng. V� sao? V� �ng Trưởng-giả đ� trước c� nghĩ như vầy: Ta d�ng trước phương tiện cho c�c con được ra khỏi, v� nh�n duy�n đ� n�n kh�ng hư vọng vậy. Huống g� �ng Trưởng-giả tự biết m�nh của gi�u v� lượng muốn lợi �ch c�c con m� đồng cho xe lớn!"

Phật bảo ng�i X�-Lợi-Phất: "Hay thay! Hay thay! Như lời �ng n�i, X�-Lợi-Phất! Như-Lai cũng lại như thế, Phật l� cha của tất cả thế gian, ở nơi c�c sự sợ h�i suy n�o lo buồn v� minh che tối hết hẳn kh�ng c�n thừa, m� trọn th�nh tựu v� lượng tri-kiến, tr�-lực, v�-sở-�y; c� sức đại thần th�ng c�ng sức tr� huệ đầy đủ c�c m�n phương tiện. Tr� huệ Ba-la-mật, đại từ đại bi thường kh�ng hề lười mỏi. Hằng v� cầu việc l�nh lợi cho tất cả mu�n loại m� sanh v�o nh� lửa tam giới cũ mục n�y, để độ ch�ng sanh ra khỏi nạn lửa; sanh, gi�, bệnh, chết, lo buồn khổ n�o, ngu si tối tăm, ba độc; dạy bảo cho ch�ng sanh được v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c.

Ta thấy c�c ch�ng sanh bị những sự sanh, gi�, bệnh, chết, lo buồn khổ n�o n� đốt ch�y, cũng v� năm m�n dục (9) t�i lợi m� bị c�c điều thống khổ. Lại v� tham m� đeo đuổi t�m cầu n�n hiện đời thọ c�c điều khổ, đời sau thọ� khổ địa-ngục, s�c-sanh, ngạ-quỷ. Nếu sanh l�n trời v� ở trong lo�i người thời ngh�o c�ng khốn khổ, bị khổ về người y�u thường xa l�a, kẻ o�n gh�t lại gặp gỡ. C�c m�n khổ như thế ch�ng-sanh ch�m trong đ� vui vẻ dạo chơi, chẳng hay biết, chẳng kinh chẳng sợ, cũng chẳng sanh l�ng nh�m, kh�ng cầu giải tho�t; ở trong nh� lửa tam giới n�y đ�ng t�y rảo chạy dầu bị khổ nhiều vẫn chẳng lấy l�m lo.

X�-Lợi-Phất! Đức Phật thấy việc n�y rồi b�n nghĩ rằng: Ta l� cha của ch�ng sanh n�n cứu ch�ng n� ra khỏi nạn khổ đ�, ban v� lượng v� bi�n m�n tr� huệ vui của Phật để ch�ng n� dạo chơi.

X�-Lợi-Phất! Đức Như-Lai lại nghĩ: Nếu ta chỉ d�ng sức thần th�ng c�ng sức tr� huệ bỏ chước phương tiện, m� v� ch�ng sanh khen ngợi c�c m�n tri-kiến, tr�-lực, v�-sở-�y của Như-Lai, ắt ch�ng sanh chẳng c� thể do đ� m� được độ tho�t. V� sao? V� c�c ch�ng sanh đ� chưa khỏi sự sanh, gi�, bệnh, chết, lo buồn, đau khổ, đương bị thi�u đốt trong nh� lửa tam giới, l�m sao c� thể hiểu được tr� huệ của Phật.

X�-Lợi-Phất! Như �ng Trưởng-giả kia dầu th�n v� tay c� sức mạnh m� chẳng d�ng đ�, chỉ �n cần phương tiện gắng cứu c�c con tho�t nạn nh� lửa, rồi sau đều cho xe tr�n b�u lớn.

Đức Như-Lai cũng lại như thế, dầu c� tr� lực c�ng sức v� �y (10) m� chẳng d�ng đến, chỉ d�ng tr� huệ phương tiện nơi nh� lửa tam giới cứu vớt ch�ng sanh, v� ch�ng sanh n�i ba thừa Thanh-văn, Duy�n-gi�c c�ng Phật-thừa m� bảo rằng: "C�c ngươi kh�ng n�n ưa ở trong nh� lửa tam giới, chớ c� ham m� c�c m�n sắc, thanh, hương, vị, x�c th� h�n, nếu tham, m� ắt sinh �i nhiễm thời sẽ bị n� đốt; c�c ngươi mau ra khỏi ba c�i sẽ được chứng ba thừa: Thanh-văn, Duy�n-gi�c v� Phật-thừa.

Nay ta v� c�c người m� bảo nhiệm việc đ� quyết kh�ng dối vậy. C�c người chỉ n�n si�ng năng tinh-tấn tu h�nh". Đức Như-Lai d�ng phương tiện ấy để dụ dẫn ch�ng sanh thẳng đến, lại bảo: "C�c ngươi n�n biết rằng ph�p ba thừa đ� đều l� ph�p của c�c đấng Th�nh khen ngợi, l� ph�p tự tại kh�ng bị r�ng buộc kh�ng c�n phải nương g� t�m cầu, ngồi trong ba thừa n�y d�ng c�c m�n căn, lực, gi�c-chi, th�nh-đạo (11) , thiền định v� lậu c�ng giải tho�t tam muội v.v... để tự vui sướng, được v� lượng sự an ổn kho�i lạc".

X�-Lợi-Phất! nếu c� ch�ng sanh n�o bề trong c� tr� t�nh, theo đức Phật Thế-T�n nghe ph�p tin nhận �n cần tinh tấn, muốn ch�ng ra khỏi ba c�i tự cầu chứng Niết-b�n, gọi đ� l� Thanh-văn thừa, như c�c người con kia v� cầu xe d� m� ra khỏi nh� lửa.

Nếu c� ch�ng sanh n�o theo đức Thế-T�n nghe ph�p, tin nhận, rồi �n cần tinh tấn, cầu tr� huệ tự nhi�n ưa th�ch ri�ng lẻ vắng lặng, s�u r� nh�n duy�n của c�c ph�p, gọi đ� l� Duy�n-gi�c-thừa, như c�c người con kia v� cầu xe hươu m� ra khỏi nh� lửa.

Nếu c� ch�ng sanh n�o theo đức Phật Thế-T�n nghe ph�p tin nhận, si�ng tu tinh tấn cầu nhứt-thiết-tr�, Phật-tr�, tự-nhi�n-tr�, v�-sư-tr�, c�c m�n tri-kiến-lực, v�-�y của Như-Lai, c� l�ng thương x�t l�m an vui cho v� lượng ch�ng sanh, lợi �ch trời, người, độ tho�t tất cả, hạng đ� gọi l� Đại-thừa, Bồ-T�t v� cầu được thừa n�y thời gọi l� Ma-ha-t�t, như c�c người con kia cầu xe tr�u m� ra khỏi nh� lửa.

X�-Lợi-Phất! Như �ng Trưởng-giả kia thấy c�c con được an ổn ra khỏi nh� lửa đến chỗ v� �y, �ng tự nghĩ, ta của gi�u v� lượng, n�n b�nh đẳng đem xe lớn đồng cho c�c con. Đức Như-Lai cũng lại như thế, l� cha của tất cả ch�ng sanh, nếu thấy c� v� lượng ngh�n ức ch�ng sanh do cửa Phật gi�o m� tho�t khỏi khổ, đường hiểm đ�ng sợ của ba c�i được sự vui Niết-b�n.

Bấy giờ, đức Như-Lai b�n nghĩ: "Ta c� v� lượng v� bi�n tr� huệ, lực-v�-�y v.v... tạng ph�p của c�c đức Phật, c�c ch�ng sanh n�y đều l� con của ta đồng ban cho ph�p Đại-thừa, chẳng để c� người được diệt độ ri�ng, đều đem ph�p diệt độ của Như-Lai m� cho ch�ng sanh n� diệt độ.

Những ch�ng sanh đ� tho�t khỏi ba c�i đ�, Phật đều cho m�n vui thiền định, giải tho�t v.v... của c�c đức Phật, c�c m�n đ� đều l� một tướng, một thứ m� c�c đấng Th�nh khen ngợi, hay sanh ra sự vui sạch mầu bậc nhất.

X�-Lợi-Phất! Như �ng Trưởng-giả ban đầu d�ng ba thứ xe dụ dẫn c�c con, sau rồi chỉ ban cho xe lớn vật b�u trang nghi�m an ổn thứ nhất, song �ng Trưởng-giả kia kh�ng c� lỗi hư dối. Đức Như-Lai cũng như thế, kh�ng c� hư dối, ban đầu n�i ba thừa dẫn dắt ch�ng sanh sau rồi chỉ d�ng Đại-thừa m� độ giải tho�t đ�.

V� sao? Như-Lai c� v� lượng tạng ph�p tr� huệ, lực, v�-sở-�y, c� thể ban ph�p Đại-thừa cho tất cả ch�ng sanh, chỉ v� ch�ng sanh kh�ng thọ được hết.

X�-Lợi-Phất! V� nh�n duy�n đ� n�n phải biết c�c đức Như-Lai d�ng sức phương tiện ở nơi một Phật-thừa ph�n biệt n�i th�nh ba.

Đức Phật muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Th� như �ng Trưởng-giả

C� một căn nh� rất lớn

Nh� đ� đ� l�u cũ

M� lại rất xấu xa,

Ph�ng nh� vừa cao nguy

Gốc cột lại gẫy mục

Tr�nh xi�ng đều xi�u vẹo

Nền m�ng đ� n�t r�,

V�ch ph�n đều sụp đổ

Đất b�n rơi rớt xuống,

Tranh lợp sa t�n loạn

K�o đ�n tay rời khớp,

Bốn bề đều cong vạy

Khắp đầy những tạp nhơ,

C� đến năm trăm người

Ở đỗ nơi trong đ�.

Chim xi, hi�u, đi�u, thứu,

Qua, chim thước, cưu, c�p

Lo�i ngoan-x�, ph�c-yết,

Giống ng�-c�ng, do-di�n,

Lo�i thủ-cung, b�-t�c

Dứu-ly c�ng hề-thử

C�c giống độc tr�ng dữ

Ngang dọc xen ruỗi chạy,

Chỗ phẩn giải h�i thối.

Đồ bất tịnh chảy tr�n

C�c lo�i tr�ng khương lương

Bu nh�m ở tr�n đ�,

C�o, s�i c�ng d�-can

Liếm nhai v� d�y đạp

Cắn x� những th�y chết

Xương thịt bừa b�i ra,

Do đ�y m� bầy ch�

Đua nhau đến ngoạm lấy,

Ốm đ�i v� sợ sệt

Nơi nơi t�m m�n ăn

Gi�nh giựt cấu x� nhau

Gầm gừ g�o sủa r�n,

Nh� đ� sự đ�ng sợ

Những biến trạng dường ấy.

Khắp chỗ đều c� những

Quỷ, lỵ, mị, vọng, lượng

Quỷ Dạ-xoa quỉ dữ

Nuốt ăn cả thịt người,

C�c lo�i tr�ng độc dữ

Những cầm th� hung �c

Ấp, cho b� sản sanh

Đều tự giấu g�n giữ

Quỷ Dạ-xoa đua đến

Gi�nh bắt m� ăn đ�,

Ăn đ� no n� rồi

L�ng hung dữ th�m hăng

Tiếng ch�ng đ�nh c�i nhau

Thật rất đ�ng lo sợ.

Những quỉ Cưu-b�n-tr�

Ngồi xổm tr�n đống đất

Hoặc c� l�c hỏng đất

Một thước hay hai thước

Qua rồi lại, dạo đi

Bu�ng lung chơi c�ng giỡn

Nắm hai ch�n của ch�

Đ�nh cho la thất thanh

Lấy ch�n đạp tr�n cổ

Khủng bố ch� để vui.

Lại c� c�c giống quỷ

Th�n n� rất cao lớn

Trần truồng th�n đen xấu

Thường ở lu�n trong đ�

Rền tiếng hung �c lớn

K�u la t�m m�n ăn

Lại c� c�c giống quỷ

Cổ n� nhỏ bằng kim,

Lại c� c�c giống quỷ

Đầu n� như đầu tr�u

Hoặc l� ăn thịt người

Hoặc l� ăn thịt ch�,

Đầu t�c rối tung l�n

Rất �c lại hung hiểm,

Bị đ�i kh�t bức ngặt

K�u la vừa rong chạy

Dạ-xoa c�ng quỷ đ�i

C�c chim mu�ng �c độc

Đ�i gấp rảo bốn bề

R�nh xem c�c cửa sổ

C�c nạn dường thế đấy

V� lượng việc gh� sợ (12)

Nh� cũ mục tr�n đ�

Thuộc ở nơi một người

Người ấy vừa mới ra

Thời gian chưa bao l�u

Rồi sau nh� cửa đ�

Bỗng nhi�n lửa ch�y đỏ

Đồng một l�c bốn bề

Ngọn lửa đều hừng hực,

Rường cột v� tr�nh xi�ng

Tiếng t�ch nổ vang động

N�t gẫy rơi rớt xuống

V�ch ph�n đều lở ng�,

C�c loại quỷ thần thảy

Đồng cất tiếng k�u to,

C�c giống chim đi�u, thứu

Quỷ Cưu-b�n-tr� thảy

Kinh sợ chạy sảng sốt

Vẫn kh�ng tự ra được,

Th� dữ lo�i tr�ng độc

Chui n�p trong lỗ hang

C�c quỷ Tỳ-x�-x�

Cũng ở trong hang đ�

V� phước đức k�m vậy

Bị lửa đến đốt bức

Lại t�n hại lẫn nhau

Uống m�u ăn thịt nhau.

Những loại th� d�-can

Thời đều đ� chết trước

C�c giống th� dữ lớn

Gi�nh đua đến ăn nuốt.

Kh�i tanh bay ph�n phụt

Phủ khắp b�t bốn bề,

Lo�i ng�-c�ng, do-di�n

C�ng với rắn hung độc

Bị lửa l�n đốt ch�y

Tranh nhau chạy khỏi hang

Quỷ B�n-tr� r�nh chờ

Liền bắt lấy m� ăn.

Lại c� c�c ng�-quỷ

Tr�n đầu lửa rực ch�y

Đ�i kh�t rất n�ng khổ

Sảng sốt chạy qu�ng l�n,

Nh� lửa đ� dường ấy

Rất đ�ng n�n gh� sợ

Độc hại c�ng tai lửa

C�c nạn chẳng phải một.

L�c bấy giờ chủ nh�

Đứng ở nơi ngo�i cửa

Nghe c� người m�ch rằng:

C�c người con của �ng

Trước đ�y v� dạo chơi

M� đến v�o nh� n�y

Thơ b� kh�ng hiểu biết

Chỉ vui ham ưa đắm.

Trưởng-giả vừa nghe xong

Kinh sợ v�o nh� lửa

T�m phương nghi cứu tế

Cho con khỏi thi�u hại

M� dụ bảo c�c con

N�i r� c�c hoạn nạn:

N�o �c quỷ độc tr�ng

Hỏa tai lan tr�n ch�y

C�c sự khổ thứ lớp

Nối lu�n kh�ng hề dứt

Lo�i độc x�, ngươn ph�c

V� c�c quỷ Dạ-xoa

C�ng quỷ Cưu-b�n-tr�

Những d�-can, chồn, ch�

Chim đi�u, thứu xi, hi�u

Lại giống b� t�c thảy

Đều đ�i kh�t khổ gấp

Rất đ�ng phải gh� sợ

Chỗ khổ nạn như thế

Huống lại l� lửa lớn.

C�c con nhỏ kh�ng hiểu

Dầu c� nghe cha dạy

Cứ vẫn c�n ham ưa

Vui chơi m�i kh�ng th�i

Bấy giờ trưởng-giả kia

Mới b�n nghĩ thế n�y

C�c con như thế đ�

L�m ta th�m sầu n�o

Nay trong nh� lửa n�y

Kh�ng một việc đ�ng vui

M� c�c con ng�y dại

Vẫn ham m� vui chơi

Chẳng chịu nghe lời ta

Toan sẽ bị lửa hại.

�ng b�n lại suy nghĩ

N�n b�y c�c phương tiện

Bảo với c�c con rằng:

Cha c� rất nhiều thứ

C�c đồ chơi tr�n kỳ

Những xe b�u tốt đẹp

N�o xe d�, xe hươu

C�ng với xe tr�u lớn

Hiện để ở ngo�i cửa

C�c con mau ra đ�y

Cha ch�nh v� c�c con

M� sắm những xe n�y

T�y � c�c con th�ch

C� thể để dạo chơi.

C�c con nghe cha n�i

C�c thứ xe như vậy

Tức thời c�ng gi�nh đua

Rảo chạy ra khỏi nh�

Đến nơi khoảng đất trống

Rời những sự khổ nạn

Trưởng-giả thấy c�c con

Được ra khỏi nh� lửa

Ở nơi ng� tư đường

Đều ngồi t�a sư-tử

�ng b�n tự mừng rằng

Ta nay rất mừng vui

Những đứa con ta đ�y

Đẻ nu�i rất kh� lắm

Ch�ng nhỏ dại kh�ng hiểu

Mới lầm v�o nh� hiểm

C� nhiều lo�i tr�ng độc

Quỷ, lỵ mị đ�ng sợ

Lửa lớn ch�y hừng hực

Bốn ph�a đều phựt l�n

M� c�c trẻ con n�y

Lại ham ưa vui chơi

Nay ta đ� cứu ch�ng

Khiến đều được tho�t nạn

V� thế c�c người ơi!

Ta nay rất vui mừng.

Khi ấy c�c người con

Biết cha đ� ngồi an

Đều đến b�n chỗ cha

M� thưa c�ng cha rằng:

Xin cha cho ch�ng con

Ba thứ xe b�u lạ

Như vừa rồi cha hứa

C�c con mau ra đ�y

Sẽ cho ba thứ xe

T�y � c�c con muốn

B�y giờ ch�nh phải l�c

Xin cha thương cấp cho.

Trưởng-giả gi�u c� lớn

Kho đụn rất nhiều đầy

V�ng bạc c�ng lưu ly

Xa-cừ ngọc m�-n�o,

D�ng những m�n vật b�u

Tạo th�nh c�c xe lớn

Chưng dọn trang nghi�m đẹp

Khắp v�ng c� bao lơn

Bốn mặt đều treo linh

D�y v�ng xen thắt tụi

Lưới m�nh kết tr�n ch�u

Giăng b�y phủ ph�a tr�n

Hoa v�ng c�c chuỗi ngọc

L�ng th�ng rủ khắp chỗ

C�c m�u trang sức đẹp

Khắp v�ng x�y quanh xe

D�ng nhiễu h�ng mềm mại

Để l�m nệm l�t ngồi

Vải qu� mịn rất tốt

Gi� trị đến ngh�n mu�n

B�ng l�ng trắng sạch sẽ

D�ng trải tr�m tr�n nệm

C� tr�u trắng to lớn

Mập khỏe nhiều sức mạnh

Th�n h�nh rất tươi tốt

Để k�o xe b�u đ�

Đ�ng những t�i v� tớ

M� chực hầu giữ g�n

Đem xe đẹp như thế

Đồng ban cho c�c con

C�c con l�c bấy giờ

Rất vui mừng hớn hở

Ngồi tr�n xe b�u đ�

Dạo đi khắp bốn phương

Vui chơi nhiều kho�i lạc

Tự tại kh�ng ngăn ngại.

Bảo X�-Lợi-Phất n�y

Đức Phật cũng như vậy

T�n cả trong h�ng Th�nh

Cha l�nh của trong đời

Tất cả c�c ch�ng sanh

Đều l� con của ta

Say m� theo thế lạc

Kh�ng c� ch�t huệ t�m

Ba c�i hiểm kh�ng an

Dường như nh� lửa ch�y

C�c nạn khổ dẫy đầy

Rất đ�ng n�n gh� sợ

Thường c� những sanh, gi�

Bệnh, chết v� rầu lo

C�c thứ lửa như thế

Ch�y hừng chẳng tắt dứt

Đức Như-Lai đ� l�a

Nh� lửa ba c�i đ�

Vắng lặng ở thong thả

An ổn trong rừng nội

Hiện nay ba c�i n�y

Đều l� của ta cả

Những ch�ng sanh trong đ�

Cũng l� con của ta

M� nay trong ba c�i

C� nhiều thứ hoạn nạn

Chỉ ri�ng một m�nh ta

C� thể cứu hộ ch�ng

Dầu lại đ� dạy bảo

M� vẫn kh�ng tin nhận

V� nơi c�c dục nhiễm

Rất sanh l�ng tham m�

Bởi thế n�n phương tiện

V� ch�ng n�i ba thừa

Khiến cho c�c ch�ng sanh

R� ba c�i l� khổ

Mở b�y c�ng diễn n�i

Những đạo ph�p xuất thế,

C�c người con đ� thảy

Nếu nơi t�m quyết định

Đầy đủ ba m�n minh (13)

V� s�u m�n thần th�ng (14)

C� người được Duy�n-Gi�c

Hoặc bất thối Bồ-T�t.

X�-Lợi-Phất phải biết

Ta v� c�c ch�ng sanh

D�ng m�n th� dụ n�y

Để n�i một Phật-thừa

C�c �ng nếu c� thể

Tin nhận lời n�i đ�y

Tất cả người đều sẽ

Chứng th�nh quả Phật đạo

Phật thừa đ�y vi diệu

Rất thanh tịnh thứ nhất

Ở trong c�c thế giới

Kh�ng c�n ph�p n�o tr�n

Của c�c Phật vui ưa,

Tất cả h�ng ch�ng sanh

Đều phải n�n khen ngợi

V� c�ng dường lễ b�i

Đủ v� lượng ngh�n ức

C�c tr� lực, giải tho�t

Thiền định v� tr� huệ

C�ng ph�p kh�c của Phật

Chứng được thừa như thế

Khắp cho c�c con thảy

Ng�y đ�m c�ng kiếp số

Thường được ngồi dạo chơi

Cho c�c h�ng Bồ-T�t

C�ng với ch�ng Thanh-văn

Nương nơi thừa b�u n�y

M� thẳng đến đạo tr�ng.

V� bởi nh�n duy�n đ�

T�m kỹ khắp mười phương

Lại kh�ng thừa n�o kh�c

Trừ Phật d�ng phương tiện

Bảo với X�-Lợi-Phất!

Bọn �ng c�c người thảy

Đều l� con của ta

Ta thời l� cha l�nh.

C�c �ng trải nhiều kiếp

Bị c�c sự khổ đốt

Ta đều đ� cứu vớt

Cho ra khỏi ba c�i

Ta dầu ng�y trước n�i

C�c �ng được diệt độ

Nhưng chỉ hết sanh tử

M� thật thời chẳng diệt

Nay việc n�n phải l�m

Chỉ c� tr� huệ Phật.

Nếu c� Bồ-T�t n�o

Ở trong h�ng ch�ng n�y

C� thể một l�ng nghe

Ph�p thật của c�c Phật,

C�c đức Phật Thế-T�n

Dầu d�ng chước phương tiện

M� ch�ng sanh được độ

Đều l� Bồ-T�t cả

Nếu c� người tr� nhỏ

Qu� m� nơi �i dục

Phật b�n v� bọn n�y

M� n�i l� khổ-đế,

Ch�ng sanh nghe l�ng mừng

Được điều chưa từng c�

Đức Phật n�i khổ-đế,

Chơn thật kh�ng sai kh�c

Nếu lại c� ch�ng sanh

Kh�ng r� biết gốc khổ

Qu� say nơi khổ nh�n

Chẳng tạm rời bỏ được

Phật v� hạng người n�y

D�ng phương tiện n�i dạy

Nguy�n nh�n c� c�c khổ

Tham dục l� cội gốc

Nếu dứt được tham dục

Khổ kh�ng chỗ nương đỗ

Dứt hết hẳn c�c khổ

Gọi l� đế thứ ba

V� chứng diệt-đế vậy

M� tu h�nh đạo-đế

L�a hết c�c khổ phược

Gọi đ� l� giải tho�t

Người đ� nơi ph�p g�

M� n�i được giải tho�t?

Chỉ xa rời hy vọng

Gọi đ� l� giải tho�t

Kỳ thực chưa phải được

Giải tho�t hẳn tất cả

Đức Phật n�i người đ�

Chưa phải thật diệt độ

V� người đ� chưa được

Đạo quả v� thượng vậy.

� của ta kh�ng muốn

Cho đ� đến diệt độ,

Ta l� đấng Ph�p-vương

Tự tại nơi c�c Ph�p

V� an ổn ch�ng sanh

N�n hiện ra nơi đời.

X�-Lợi-Phất phải biết

Ph�p ấn của ta đ�y

V� muốn l�m lợi �ch

Cho thế gian n�n n�i

Tại chỗ �ng đi qua

Chớ c� vọng tuy�n truyền.

Nếu c� người nghe đến

T�y hỷ k�nh nhận lấy

Phải biết rằng người ấy

L� bậc bất-thối-chuyển

Nếu c� người tin nhận

Kinh ph�p v� thượng n�y.

Thời người đ� đ� từng

Thấy c�c Phật qu� khứ

Cung k�nh v� c�ng dường

Cũng được nghe ph�p n�y.

Nếu người n�o c� thể

Tin chịu lời �ng n�i

Thời ch�nh l� thấy Ta

Cũng l� thấy nơi �ng

C�ng c�c ch�ng Tỳ-kheo

V� c�c h�ng Bồ-T�t.

Phật v� người tr� s�u

N�i kinh Ph�p-Hoa n�y

Kẻ thức cạn nghe đến

M� lầm kh�ng hiểu được.

Tất cả h�ng Thanh-văn

C�ng với B�ch-chi-Phật

Ở trong kinh ph�p n�y

Sức kia kh�ng hiểu được.

Ch�nh �ng X�-Lợi-Phất

H�y c�n nơi kinh n�y

D�ng l�ng tin được v�o

Huống l� Thanh-văn kh�c.

Bao nhi�u Thanh-văn kh�c

Do tin theo lời Phật

M� t�y thuận kinh n�y

Chẳng phải tr� của m�nh.

Lại n�y X�-Lợi-Phất!

Kẻ ki�u mạn biếng lười

Vọng so chấp lấy ng�

Chớ v� n�i kinh n�y,

Hạng ph�m phu biết cạn

Qu� m� năm m�n dục

Nghe ph�p kh�ng hiểu được

Cũng chẳng n�n v� n�i.

Nếu c� người kh�ng tin

Khinh hủy ch� kinh n�y

Thời l� dứt tất cả

Giống Phật ở thế gian.

Nếu c� người sịu mặt

M� �m l�ng nghi hoặc

�ng n�n l�ng nghe n�i

Tội b�o của người đ�

Hoặc Phật c�n tại thế

Hoặc sau khi diệt độ

Nếu c� người ch� bai

Kinh điển như thế n�y

Thấy c� người đọc tụng

Bi�n ch�p thọ tr� kinh

Rồi khinh tiện gh�t ghen

M� �m l�ng kết hờn

Tội b�o của người đ�

�ng nay lại l�ng nghe.

Người đ� khi mạng chung

Sa v�o ngục A-tỳ

Đầy đủ một kiếp chẵn

Kiếp m�n hết lại sanh

Cứ xoay vần như thế

Nhẫn đến v� số kiếp.

Từ trong địa ngục ra

Sẽ đọa v�o s�c sanh,

Hoặc l�m ch�, d�-can

Th�n thể n� ốm gầy

Đen điu th�m ghẻ l�c

Bị người thường chọc ghẹo

Lại c�n phải bị người

Gớm nhờm v� gh�t rẻ

Thường ng�y đ�i kh�t khổ

Xương thịt đều kh� khan,

L�c sống chịu khổ sở

Chết bị n�m ng�i đ�

V� đoạn mất giống Phật

N�n thọ tội b�o đ�

Hoặc sanh l�m lạc đ�

Hoặc sanh v�o lo�i lừa

Th�n thường mang k�o nặng

Lại th�m bị đ�nh đập

Chỉ nhớ tưởng: nước, cỏ

Ngo�i ra kh�ng biết g�

V� khinh ch� kinh n�y

M� mắc tội như vậy

C� khi l�m d�-can

Đi v�o trong x�m l�ng

Th�n thể đầy ghẻ l�c

Lại chột hết một mắt

Bị bọn trẻ nhỏ v�y

Theo đ�nh đập liệng n�m

Chịu nhiều c�c đau khổ

Hoặc c� l�c phải chết

Ở đ�y vừa chết rồi

Liền lại thọ th�n rắn

Th�n thể n� d�i lớn

Đến năm trăm do tuần

Điếc ng�y v� kh�ng ch�n

Lăn l�c đi bằng bụng

Bị c�c lo�i tr�ng nhỏ

Cắn r�c ăn thịt m�u

Bị khổ cả ng�y đ�m

Kh�ng tạm c� ngừng nghỉ

V� khinh ch� kinh n�y

M� mắc tội như vậy.

Nếu được sanh l�m người

C�c căn đều �m độn

L�n xấu lại lệch qu�

Đui điếc th�m lưng g�

C� n�i ra lời g�

Mọi người kh�ng tin nhận

Hơi miệng thường h�i thối

Bị quỷ mị dựa nhập

Ngh�o c�ng rất h�n hạ

Bị người sai khiến lu�n,

Nhiều bệnh th�n ốm gầy

Kh�ng c� chỗ cậy nhờ

D� nương gần với người

M� người chẳng để �

Nếu c� được điều chi

Thời liền lại qu�n mất,

Nếu học qua nghề thuốc

Theo đ�ng ph�p trị bịnh

M� bệnh người nặng th�m

Hoặc c� khi đến chết,

Nếu tự m�nh c� bệnh

Kh�ng người chữa l�nh được

D� c� uống thuốc hay

M� bệnh c�ng th�m nặng,

Hoặc người kh�c phản nghịch

Cướp giật trộm lấy của

C�c tội dường thế đ�

Lại tự mang vạ l�y.

Những người tội như đ�y

Trọn kh�ng thấy được Phật

L� vua trong h�ng Th�nh

Thường n�i ph�p gi�o h�a

Những người tội như đ�y

Thường sanh chỗ hoạn nạn

T�m cuồng loạn, tai điếc

Trọn kh�ng nghe ph�p được,

Trải qua v� số kiếp

Như số c�t s�ng Hằng

Sanh ra liền điếc c�m

C�c căn chẳng đầy đủ

Thường ở trong địa ngục

Như dạo chơi vườn nh�,

Ở tại c�c đạo kh�c

Như ở nh� cửa m�nh

Lạc đ�, lừa, lợn, ch�

L� chỗ kia thường đi

V� khinh ch� kinh n�y

Mắc tội dường thế đ�.

Nếu được sanh l�m người

Điếc, đui lại c�m, ngọng

Ngh�o c�ng c�c tướng suy

D�ng đ� tự trang nghi�m.

Sưng bủng bệnh kh� kh�t

Ghẻ, l�c, c�ng ung thư

C�c bệnh như tr�n đ�

D�ng l�m y phục mặc,

Th�n thể thường h�i h�m

Nhơ nhớp kh�ng hề sạch

L�ng chấp ng� s�u chặt

Th�m nhiều t�nh giận hờn

T�nh d�m dục hẫy hừng

Đến chẳng chừa cầm th�,

V� khinh ch� kinh n�y

Mắc tội dường thế đ�.

Bảo cho X�-Lợi-Phất!

Người khinh ch� kinh n�y

Nếu kể n�i tội kia

C�ng kiếp cũng chẳng hết

V� bởi nh�n duy�n đ�

Ta vẫn bảo c�c �ng

Trong nh�m người v� tr�

Chớ n�n n�i kinh n�y

Nếu c� người lợi căn

Sức tr� huệ s�ng l�ng

Học rộng v� nhớ dai

L�ng mong cầu Phật đạo

Những hạng người như thế

Mới n�n v� đ� n�i

Nếu c� người đ� từng

Thấy trăm ngh�n ức Phật

Trồng c�c cội đức l�nh

Th�m t�m rất bền vững

Hạng người được như thế

Mới n�n v� đ� n�i.

Nếu c� người tinh tấn

Thường tu tập l�ng từ

Chẳng hề tiếc th�n mạng

Mới n�n v� đ� n�i

Nếu c� người cung k�nh

Kh�ng c� sanh l�ng kh�c

L�a xa c�c ph�m phu

Ở ri�ng trong n�i thẩm

Những hạng người như thế

Mới n�n v� đ� n�i

Lại X�-Lợi-Phất n�y!

Nếu thấy c� người n�o

Rời bỏ �c tri-thức

Gần gũi bạn hiền l�nh

Người được như thế ấy

Mới n�n v� đ� n�i.

Nếu thấy h�ng Phật tử

Giữ giới hạnh trong sạch

Như minh ch�u s�ng sạch

Ham cầu kinh Đại thừa

Những người được như thế

Mới n�n v� đ� n�i.

Nếu người kh�ng l�ng giận

Chắc thật � dịu h�a

Thường thương x�t mọi lo�i

Cung k�nh c�c đức Phật

Hạng người tốt như thế

Mới n�n v� đ� n�i.

Lại c� h�ng Phật tử

Ở tại trong đại ch�ng

Thuần d�ng l�ng thanh tịnh

C�c m�n nh�n c�ng duy�n

Th� dụ v� lời lẽ

N�i ph�p kh�ng chướng ngại

Những người như thế ấy

Mới n�n v� đ� n�i

Nếu c� vị Tỳ-kheo

V� cầu nhứt-thiết-tr�

Khắp bốn phương cầu ph�p

Chắp tay cung k�nh thọ

Chỉ ưa muốn thọ tr�

Kinh điển về Đại-thừa

Nhẫn đến kh�ng hề thọ

Một b�i kệ kinh kh�c

Hạng người được như thế

Mới n�n v� đ� n�i.

Như c� người ch� t�m

Cầu x�-lợi của Phật

Cầu kinh cũng như thế

Được rồi đỉnh lễ thọ�

Người đ� chẳng c�n lại

C� l�ng cầu kinh kh�c

Cũng chưa từng nghĩ tưởng

Đến s�ch vở ngoại đạo

Người được như thế ấy

Mới n�n v� đ� n�i.

Bảo c�ng X�-Lợi-Phất!

Ta n�i c�c sự tướng

Của người cầu Phật đạo

C�ng kiếp cũng chẳng hết

Những người như thế đ�

Thời c� thể tin hiểu

�ng n�n v� họ n�i

Kinh Diệu-Ph�p Li�n-Hoa.

04 - PHẨM �T�N GIẢI�

L�c bấy giờ, c�c Ng�i Tuệ-Mệnh Tu-Bồ-Đề, Đại Ca-Chi�n-Di�n, Đại Ca-Diếp, Đại Mục-Kiền-Li�n, từ nơi Phật được nghe ph�p chưa từng c�. Đức Thế-T�n dự ghi cho Ng�i X�-Lợi-Phất sẽ th�nh v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c, sanh l�ng hy hữu hớn hở vui mừng, liền từ chỗ ngồi đứng dậy sửa y phục trịch b�y vai hữu, gối hữu chấm đất, một l�ng chấp tay c�i m�nh cung k�nh chi�m ngưỡng dung nhan Phật m� bạch c�ng Phật rằng: "Ch�ng con ở đầu trong h�ng Tăng, tuổi đều gi� lụn, tự cho đ� được Niết-b�n kh�ng kham nhiệm g� nữa, chẳng c�n thẳng cầu th�m đạo v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c.

Đức Thế-T�n thuở trước n�i ph�p đ� l�u, l�c đ� ch�ng con ngồi nơi t�a th�n thể mỏi mệt, chỉ nhớ nghĩ ba ph�p: Kh�ng, v� tướng, v� t�c, đối với c�c ph�p du h� thần th�ng, tịnh c�i nước Phật, độ tho�t ch�ng sanh của Bồ-T�t, l�ng ch�ng con kh�ng ưa th�ch.

V� sao? Đức Thế-T�n khiến ch�ng con ra khỏi ba c�i được chứng Niết-b�n, lại nay đ�y ch�ng con tuổi đ� gi� nua ở nơi đạo v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c của Phật dạy Bồ-T�t kh�ng hề sanh một niệm ưa th�ch. Ch�ng con h�m nay ở trước Phật nghe thọ k� cho Thanh-văn sẽ được v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c, l�ng rất vui mừng được ph�p chưa từng c�, chẳng ngờ h�m nay bỗng nhi�n được ph�p hy hữu, tự rất mừng may được lợi l�nh lớn, v� lượng tr�n b�u chẳng t�m cầu m� tự được.

Thế-T�n! ch�ng con h�m nay xin n�i th� dụ để chỉ r� nghĩa đ�.

Th� như c� người tuổi thơ b�, bỏ cha trốn đi qua ở l�u nơi nước kh�c, hoặc mười, hai mươi đến năm mươi năm; người đ� tuổi đ� lớn lại th�m ngh�o c�ng khốn khổ, dong ruổi bốn phương để cầu đồ mặc vật ăn, dạo đi lần lần t�nh cờ về bổn quốc.

Người cha từ trước đến nay, t�m con kh�ng được b�n ở lại tại một th�nh trong nước đ�. Nh� �ng gi�u lớn của b�u v� lượng, c�c kho đụn, v�ng, bạc, lưu ly, san-h�, hổ-ph�ch, pha l�, ch�u ngọc v.v... thảy đều đầy tr�n; t�i tớ, thần t�, lại d�n rất đ�ng, voi, ngựa, xe cộ b� d� nhiều v� số. Cho vay th�u v�o lời l�i khắp đến nước kh�c, kh�ch thương bu�n b�n cũng rất đ�ng nhiều.

Bấy giờ, g� ngh�o kia dạo đến c�c tụ lạc, trải qua x�m l�ng, lần hồi đến nơi th�nh của người cha ở.

Người cha hằng nhớ con, c�ng con biệt ly hơn năm mươi năm m� �ng vẫn chưa từng đối với người n�i việc như thế, chỉ tự suy nghĩ gi� nua v� c� nhiều của cải, v�ng bạc, tr�n b�u, kho đụn tr�n đầy, kh�ng c� con c�i, một mai m� chết mất th� của cải tản thất kh�ng người giao ph�. Cho n�n �n cần nhớ lu�n đến con. �ng lại nghĩ: Nếu ta gặp được con ủy ph� của cải, thản nhi�n kho�i lạc kh�ng c�n sầu lo.

Thưa Thế-T�n! Bấy giờ g� c�ng tử l�m thu� l�m mướn lần hồi t�nh cờ đến nh� người cha b�n đứng lại b�n cửa, xa thấy cha ngồi giường sư tử, ghế b�u đỡ ch�n, c�c h�ng B�-la-m�n, S�t-đế-lợi, Cư-sĩ đều cung k�nh bao quanh. Tr�n th�n �ng đ� d�ng chuổi ngọc ch�n ch�u gi� trị ngh�n vạn để trang nghi�m, kẻ lại d�n t�i tớ tay cầm phất trần trắng đứng hầu hai b�n. M�n b�u che tr�n, những phan đẹp th�ng xuống, nước thơm rưới đất, rải c�c thứ danh hoa, c�c vật b�u chưng b�y, ph�t ra, th�u v�o, lấy, cho v.v... c� c�c sự nghi�m sức dường ấy, uy đức rất t�n trọng.

G� c�ng tử thấy cha c� thế lực lớn liền sanh l�ng lo sợ, hối hận về việc đến nh� n�y, n� thầm nghĩ rằng: "�ng n�y chắc l� vua, hoặc l� bậc đồng vua, chẳng phải l� chỗ của ta l�m thu� mướn được tiền vật.

Chẳng bằng ta qua đến x�m ngh�o c� chỗ cho ta ra sức dễ được đồ mặc vật ăn, nếu như ta đứng l�u ở đ�y hoặc rồi họ sẽ bức ngặt �p sai ta l�m". G� nghĩ như thế rồi, liền chạy mau đi thẳng.

Khi đ�, �ng Trưởng-giả ngồi nơi t�a sư tử thấy con b�n nhớ biết, l�ng rất vui mừng m� tự nghĩ rằng: �Của cải kho t�ng của ta nay đ� c� người giao ph� rồi, ta thường nghĩ nhớ đứa con n�y l�m sao gặp được, nay bỗng n� tự đến rất vừa chỗ muốn của ta, ta dầu tuổi gi� c� vẫn thương tiếc�. �ng liền sai người hầu cận đuổi gấp theo bắt lại.

L�c ấy, kẻ sứ giả chạy mau qua bắt, g� c�ng tử kinh ngạc lớn tiếng k�u oan: "T�i kh�ng hề x�c phạm, cớ sao lại bị bắt?" Kẻ sứ giả bắt đ� c�ng gấp cưỡng dắt đem về. Khi đ� g� c�ng tử tự nghĩ kh�ng tội chi m� bị bắt bớ đ�y chắc định phải chết, lại c�ng sợ sệt m� ngất ng� xuống đất.

Người cha xa thấy vậy b�n n�i với kẻ sứ giả rằng: "Kh�ng cần người đ�, chớ cưỡng đem đến, lấy nước lạnh rưới tr�n mặt cho n� tỉnh lại đừng n�i chi với n�".

V� sao? Cha biết con m�nh ch� � hạ liệt, tự biết m�nh gi�u sang l�m khiếp sợ cho con. Biết chắc l� con rồi m� d�ng phương tiện chẳng n�i với người kh�c biết l� con m�nh. Kẻ sứ giả n�i với c�ng tử: "Nay ta thả ngươi đi đ�u t�y �".

G� c�ng tử vui mừng được điều chưa từng c�, từ dưới đất đứng dậy, qua đến x�m ngh�o để t�m cầu sự ăn mặc.

Bấy giờ �ng Trưởng-giả toan muốn dụ dẫn người con m� b�y chước phương tiện, mật sai hai người, h�nh sắc tiều tụy kh�ng c� oai đức: �Hai người n�n qua x�m kia từ từ n�i với g� c�ng tử, nơi đ�y c� chỗ l�m trả gi� gấp bội. G� c�ng tử nếu chịu thời dắt về đ�y khiến l�m. Nếu n� c� hỏi muốn sai l�m g�? Th� n�n n�i với n� rằng: Thu� người hốt ph�n, ch�ng ta hai người cũng c�ng ngươi chung nhau l�m.� Khi đ� hai người sứ liền t�m g� c�ng tử, rồi thuật đủ việc như tr�n.

Bấy giờ g� c�ng tử trước hỏi lấy gi� cả liền đến hốt ph�n. Người cha thấy con, thương x�t v� qu�i lạ. Lại một ng�y kh�c �ng ở trong cửa sổ xa thấy con ốm o tiều tụy, ph�n đất bụi bặm dơ d�y kh�ng sạch. �ng liền cởi chuỗi ngọc, �o tốt mịn m�ng c�ng đồ trang sức, lại mặc �o th� r�ch trỉn dơ, bụi đất lấm th�n, tay mặt cầm đồ hốt ph�n, bộ dạng đ�ng nể sợ, bảo những người l�m rằng: �C�c ngươi phải si�ng l�m việc chớ n�n lười nghỉ!� D�ng phương tiện đ� được đến gần người con.

L�c sau lại bảo con rằng: "G� nam tử n�y! Ngươi thường l�m ở đ�y đừng lại đi nơi kh�c, ta sẽ trả th�m gi� cho ngươi; những đồ cần d�ng như loại bồn, chậu, gạo, bột, muối, dấm, ngươi chớ tự nghi ngại. Cũng c� kẻ tớ gi� h�n hạ, nếu cần ta cấp cho, n�n phải an l�ng, ta như cha của ngươi chớ c� sầu lo".

V� sao? V� ta tuổi t�c gi� lớn m� ngươi th� trẻ mạnh, ngươi thường trong l�c l�m việc kh�ng l�ng dối khi trễ nải giận hờn n�i lời th�n o�n, đều kh�ng thấy ngươi c� c�c điều xấu đ� như c�c người l�m c�ng kh�c. Từ ng�y nay nhẫn sau như con đẻ của ta. Tức thời Trưởng-giả lại đặt t�n cho c�ng tử gọi đ� l� "con".

Khi đ� g� c�ng tử, dầu mừng việc t�nh cờ đ� song vẫn c�n tự cho m�nh l� kh�ch, l� người l�m c�ng h�n, v� cớ đ� m� trong hai mươi năm thường sai hốt ph�n, sau đ� l�ng g� mới lần thể tin ra v�o kh�ng ngại sợ, nhưng chỗ g� ở cũng vẫn nguy�n chỗ cũ.

Thế-T�n! Bấy giờ Trưởng-giả c� bệnh, tự biết m�nh kh�ng bao l�u sẽ chết mới bảo c�ng tử rằng: "Ta nay rất nhiều v�ng bạc, tr�n, b�u, kho đụn tr�n đầy, trong đ� nhiều �t chỗ đ�ng x�i d�ng ngươi phải biết hết đ�. L�ng ta như thế, ngươi n�n thể theo � ta.

V� sao? Nay ta c�ng ngươi b�n l� kh�ng kh�c, n�n gắng dụng t�m chớ để s�t mất". Khi ấy c�ng tử liền nhận lời bảo l�nh biết c�c của vật, v�ng, bạc, tr�n, b�u v� c�c kho t�ng, m� trọn kh�ng c� � mong lấy của đ�ng chừng bữa ăn, chỗ của g� ở vẫn tại chỗ cũ, t�m ch� hạ liệt cũng chưa bỏ được.

Lại trải qua �t l�u sau, cha biết � ch� con lần đ� th�ng th�i trọn n�n ch� lớn, tự ch� t�m ng�y trước. Đến giờ sắp chết, �ng gọi người con đến v� hội cả th�n tộc, quốc-vương, quan đại-thần, d�ng s�t-lợi, h�ng cư-sĩ, khi đ� nh�m xong, �ng liền tự tuy�n rằng: "C�c ng�i n�n r�, người n�y l� con ta, của ta sanh ra, ng�y trước trong th�nh nọ, bỏ ta trốn đi, nổi tr�i khổ sở, hơn năm mươi năm, n� vốn t�n ấy, c�n ta t�n ấy. Xưa ta ở tại th�nh n�y l�ng lo lắng t�m kiếm, bỗng ở nơi đ�y gặp được n�. N� thật l� con ta, ta thật l� cha n�. Nay ta c� tất cả bao nhi�u của cải, đều l� của con ta c�, trước đ�y của cải cho ra th�u v�o, con ta đ�y coi biết."

Thế-T�n! Khi đ� gả c�ng tử nghe cha n�i như thế, liền rất vui mừng được điều chưa từng c�, m� nghĩ rằng: "Ta vốn kh�ng c� l�ng mong cầu, nay kho t�ng b�u n�y tự nhi�n m� đến".

Thế-T�n ! �ng ph� Trưởng-giả đ� l� đức Như-Lai, c�n ch�ng con đều giống như con của Phật. Đức Như-Lai thường n�i ch�ng con l� con.

Thưa Thế-T�n! Ch�ng con v� ba m�n khổ (16) n�n ở trong sanh tử chịu c�c sự đau đớn m� lầm kh�ng hiểu biết, ưa th�ch c�c ph�p tiểu thừa. Ng�y nay đức Thế-T�n khiến ch�ng con suy nghĩ dọn trừ những ph�n dơ c�c ph�p h� luận (17). Ch�ng con ở trong đ� si�ng gắng tinh tấn được đến Niết-b�n, c�i gi� một ng�y. Đ� được đ�y rồi l�ng rất vui mừng tự cho l� đủ, m� tự n�i rằng: Ở trong ph�p của Phật; do si�ng năng tinh tấn n�n chỗ được rộng nhiều.

Nhưng đức Thế-T�n trước biết ch�ng con l�ng ưa muốn sự h�n tệ, ham nơi ph�p tiểu thừa, ch�ng con kh�ng bị Phật bu�ng bỏ chẳng v� ph�n biệt rằng: C�c �ng sẽ c� phần bảo t�ng tri kiến của Như-Lai.

Đức Thế-T�n d�ng sức phương tiện n�i b�y tr� huệ của Như-Lai. Ch�ng con theo Phật được gi� Niết-b�n một ng�y, cho l� nhiều rồi, đối với ph�p Đại-thừa n�y kh�ng c� ch� cầu. Ch�ng con lại nh�n tr� huệ của Phật, v� c�c vị Bồ-T�t m� chỉ b�y diễn n�i, nhưng ch�nh tự m�nh lại kh�ng c� ch� muốn nơi ph�p đ�.

V� sao? Đức Phật biết ch�ng con ưa nơi ph�p tiểu thừa, n�n d�ng sức phương tiện thuận theo ch�ng con m� n�i ph�p, ch�ng con kh�ng tự biết thật l� Phật tử. Ng�y nay ch�ng con mới biết đức Thế-T�n ở nơi tr� huệ của Phật kh�ng c� lẫn tiếc.

V� sao? Ch�ng con từ xưa đến nay thật l� Phật tử m� chỉ ưa nơi ph�p tiểu thừa, nếu ch�ng con c� t�m ham Đại-thừa, thời Phật v� ch�ng con m� n�i ph�p Đại-thừa. Ở trong kinh n�y chỉ n�i ph�p nhứt thừa. L�c xưa đức Phật ở trước Bồ-T�t ch� tr�ch Thanh-văn ham ph�p tiểu thừa.

Nhưng đức Phật thực d�ng Đại-thừa để gi�o h�a, v� thế n�n ch�ng con n�i vốn kh�ng c� l�ng mong cầu m� nay b�u lớn của đấng Ph�p-vương tự nhi�n đến, như chỗ n�n được của Phật tử đều đ� được c�.

Bấy giờ ng�i Ma-ha Ca-Diếp muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Ch�ng con ng�y h�m nay

Nghe �m gi�o của Phật

L�ng hớn hở mừng rỡ

Được ph�p chưa từng c�.

Phật n�i h�ng Thanh-văn

Sẽ được th�nh quả Phật

Đống ch�u b�u v� thượng

Chẳng cầu tự nhi�n được.

V� như g� đồng tử

Thơ b� kh�ng hiểu biết

Bỏ cha trốn chạy đi

Đến c�i nước xa kh�c

Nổi tr�i khắp nước ngo�i

Hơn năm mươi năm d�i

Cha g� l�ng buồn nhớ

Kiếm t�m khắp bốn phương

Kiếm t�m đ� đ� mỏi

Liền ở lại một th�nh

X�y dựng n�n nh� cửa

Năm m�n dục tự vui.

Nh� �ng gi�u c� lớn

Nhiều những kho v�ng, bạc

Xa-cừ, ngọc m�-n�o

Tr�n ch�u, ngọc lưu ly

Voi ngựa c�ng tr�u d�

Kiệu, c�n đủ xe cộ

Ruộng đất v� t�i tớ

Nh�n d�n rất đ�ng nhiều

Xuất nhập th�u lời l�i

B�n khắp đến nước kh�c

Kh�ch thương người bu�n b�n

Kh�ng xứ n�o kh�ng c�,

Ngh�n mu�n ức ch�ng hội

V�y quanh cung k�nh �ng,

Thường được bậc vua ch�a

Mến y�u nhớ tưởng đến,

C�c quan, hạng h�o tộc

Đều cũng đồng t�n trọng

V� c� c�c sự duy�n

Người tới lui rất đ�ng,

Gi�u mạnh như thế đ�

C� thế lực rất lớn

M� tuổi đ� gi� nua

Lại c�ng buồn nhớ con

Ng�y đ�m luống suy nghĩ

Giờ chết toan sắp đến

Con thơ dại bỏ ta

Hơn năm mươi năm tr�n,

C�c của vật kho t�ng

Sẽ phải l�m thế n�o?

Bấy giờ g� c�ng tử

Đi t�m cầu ăn mặc

Ấp n�y đến ấp kh�c

Nước n�y sang nước nọ,

Hoặc c� khi được của

Hoặc c� khi kh�ng được,

Đ�i thiếu h�nh gầy g�

Th�n thể sanh ghẻ l�c.

Lần lựa đi trải qua

Đến th�nh cha g� ở

Xoay vần l�m thu� mướn

B�n đến trước nh� cha.

L�c ấy �ng Trưởng-giả

Đang ở trong nh� �ng

Giăng m�n ch�u b�u lớn

Ngồi t�a sư-tử cao

H�ng quyến thuộc v�y quanh

Đ�ng người đứng hầu hạ,

Hoặc c� người t�nh to�n

V�ng, bạc, c�ng vật b�u

Của cải ra hoặc v�o

Bi�n ch�p ghi giấy tờ.

G� c�ng tử thấy cha

Qu� mạnh gi�u t�n nghi�m

Cho l� vị quốc-vương

Hoặc l� đồng bậc vua,

Kinh sợ tự tr�ch thầm

Tại sao lại đến đ�y?

Lại thầm tự nghĩ rằng:

Nếu ta đứng đ�y l�u

Hoặc sẽ bị bức ngặt

�p buộc sai khiến l�m.

Suy nghĩ thế đ� rồi

Rảo chạy m� đi thẳng

Hỏi thăm x�m ngh�o n�n

Muốn qua l�m thu� mướn.

L�c bấy giờ Trưởng-giả

Ngồi tr�n t�a sư-tử

Xa tr�ng thấy con m�nh

Thầm lặng m� ghi nhớ,

�ng liền bảo kẻ sứ

Đuổi theo bắt đem về.

G� c�ng tử sợ k�u

M� ngất ng� tr�n đất

Người n�y theo bắt t�i

Chắc sẽ bị giết chết

Cần g� đồ ăn mặc

Khiến t�i đến thế n�y!

Trưởng-giả biết con m�nh

Ngu dại l�ng hẹp h�n

Chẳng chịu tin lời ta

Chẳng tin ta l� cha

�ng liền d�ng phương tiện

Lại sai hai người kh�c

Mắt chột, th�n l�n xấu

Hạng kh�ng c� oai đức!

C�c người n�n bảo n�

Rằng ta sẽ thu� n�

Hốt dọn c�c ph�n nhơ

Trả gi� bội cho n�.

G� c�ng tử nghe rồi

Vui mừng theo sứ về

V� dọn c�c ph�n nhơ

Sạch sẽ c�c ph�ng nh�

Trưởng-giả trong cửa sổ

Thường ng� thấy con m�nh

Nghĩ con m�nh ngu dại

Ưa th�ch l�m việc h�n.

L�c đ� �ng Trưởng-giả

Mặc y phục cũ r�ch

Tay cầm đồ hốt ph�n

Qua đến chỗ con l�m

Phương tiện lần gần gũi

Bảo rằng: r�n si�ng l�m!

Đ� th�m gi� cho ngươi

V� cho dầu thoa ch�n

Đồ ăn uống đầy đủ

Th�m đệm chiếu đầy ấm

Cặn kẽ n�i thế n�y:

Ngươi n�n si�ng l�m việc!

Rồi lại dịu d�ng bảo

Như con thật của ta.

�ng Trưởng-giả c� tr�

Lần lần cho ra v�o

Trải qua hai mươi năm

Coi s�c việc trong nh�,

Chỉ cho biết v�ng, bạc,

Ngọc tr�n ch�u, pha-l�

C�c vật ra hoặc v�o

Đều khiến g� biết r�.

G� vẫn ở ngo�i cửa

Nương n�u nơi am tranh

Tự nghĩ phận ngh�o n�n

Ta kh�ng c� vật đ�.

Cha biết l�ng con m�nh

Lần lần đ� rộng lớn

Muốn giao t�i vật cho

Liền nh�m cả th�n tộc

Quốc vương c�c đại thần

H�ng s�t-lợi, cư-sĩ

Rồi ở trong ch�ng n�y

Tuy�n n�i ch�nh con ta

Bỏ ta đi nước kh�c

Trải hơn năm mươi năm,

Từ gặp con đến nay

Đ� hai mươi năm rồi

Ng�y trước ở th�nh kia

M� mất đứa con n�y

Ta đi t�m khắp nơi

B�n đến ngụ nơi đ�y

Ph�m của cải ta c�

Nh� cửa c�ng nh�n d�n

Thảy đều ph� cho n�

Mặc t�nh n� ti�u d�ng.

Người con nhớ xưa ngh�o

Ch� � rất k�m h�n

Nay ở nơi cha m�nh

Được qu� nhiều ch�u b�u

V� c�ng với nh� cửa

Gồm tất cả t�i vật,

L�ng rất đỗi vui mừng

Được điều chưa từng c�.

Đức Phật cũng như thế

Biết con ưa tiểu thừa

N�n chưa từng n�i rằng

C�c ngươi sẽ th�nh Phật

M� chỉ n�i ch�ng con

Được c� đức v� lậu

Trọn n�n quả tiểu thừa

H�ng Thanh-văn đệ tử

Đức Phật bảo ch�ng con

N�i đạo ph�p tối thượng

Người tu tập ph�p n�y

Sẽ được th�nh Phật quả

Ch�ng con v�ng lời Phật

V� c�c Bồ-T�t lớn

D�ng c�c m�n nh�n duy�n

C�ng c�c m�n th� dụ

Bao nhi�u lời lẽ hay

Để n�i đạo v� thượng.

C�c h�ng Phật tử thảy

Từ nơi con nghe ph�p

Ng�y đ�m thường suy gẫm

Tinh tấn si�ng tu tập.

Bấy giờ c�c đức Phật

Liền thọ k� cho kia:

C�c �ng ở đời sau

Sẽ được th�nh Phật đạo.

Ph�p mầu rất b� t�ng

Của tất cả c�c Phật

Chỉ để v� Bồ-T�t

M� dạy việc thật đ�,

Nhưng chẳng v� ch�ng con

N�i ph�p ch�n yếu n�y

Như g� c�ng tử kia

Được gần b�n người cha

Dầu l�nh biết c�c vật

Nhưng l�ng chẳng mong cầu,

Ch�ng con dầu diễn n�i

Tạng ph�p b�u của Phật

Tự m�nh kh�ng ch� nguyện

Cũng lại như thế đ�.

Ch�ng con diệt bề trong (18)

Tự cho l� đ� đủ

Chỉ xong được việc n�y

Lại kh�ng biết việc kh�c.

Ch�ng con dầu c� nghe

Ph�p tịnh c�i nước Phật

C�ng gi�o h�a ch�ng sanh

Đều kh�ng l�ng ưa vui.

Như thế l� v� sao?

V� tất cả c�c ph�p

Thảy đều l� kh�ng lặng

Kh�ng sanh cũng kh�ng diệt

Kh�ng lớn cũng kh�ng nhỏ

V� lậu v� v� vi,

Suy nghĩ thế đ� rồi

Chẳng sanh l�ng ưa muốn.

Ch�ng con đ� từ l�u

Đối với tr� huệ Phật

Kh�ng tham kh�ng ưa th�ch

Lại kh�ng c� ch� nguyện,

M� đối với ph�p m�nh

Cho đ� l� rốt r�o.

Ch�ng con từ l�u nay

Chuy�n tu tập ph�p kh�ng

Được tho�t khỏi hoạn nạn

Khổ n�o của ba c�i

Trụ trong th�n rốt sau

Hữu dư y Niết-b�n (19)

Đức Phật dạy bảo ra

Chứng được đạo chẳng luống

Thời l� đ� c� thể

B�o được ơn của Phật.

Ch�ng con dầu lại v�

C�c h�ng Phật tử thảy

Tuy�n n�i ph�p Bồ-T�t

Để cầu chứng Phật đạo

M� m�nh đối ph�p đ�

Trọn kh�ng l�ng ham muốn

Đấng Đạo-Sư bu�ng bỏ

V� xem biết l�ng con

Ban đầu kh�ng khuy�n gắng

N�i những lợi c� thực

Như �ng Trưởng-giả gi�u

Biết con ch� k�m h�n

B�n d�ng sức phương tiện

Để h�a phục t�m con

Vậy sau mới giao ph�

Tất cả t�i vật b�u

Đức Phật cũng thế đ�

Hiện ra việc �t c�

Biết con ưa tiểu thừa

B�n d�ng sức phương tiện

Điều phục t�m của con

Rồi mới dạy tr� lớn.

Ch�ng con ng�y h�m nay

Được ph�p chưa từng c�

Chẳng phải chỗ trước mong

M� nay tự nhi�n được

Như g� c�ng tử kia

Được v� lượng của b�u

Thế-T�n! Ch�ng con nay

Được đạo v� chứng quả

Ở nơi ph�p v� lậu

Được tuệ nh�n thanh tịnh

Ch�ng con từ l�u nay

G�n tịnh giới Phật chế

Mới ở ng�y h�m nay

Được hưởng quả b�o đ�,

Trong ph�p của Ph�p-vương

L�u tu-h�nh phạm hạnh

Ng�y nay được v� lậu

Quả b�o lớn v� thượng

Ch�ng con ng�y h�m nay

Mới thật l� Thanh-văn

Đem tiếng đạo của Phật

Cho tất cả đều nghe

Ch�ng con ng�y h�m nay

Thật l� A-la-h�n

Ở nơi c�c thế gian

Trời, người v� ma, phạm,

Khắp ở trong ch�ng đ�

Đ�ng l�nh của c�ng dường

Ơn lớn của Thế-T�n

Đem việc �t c� n�y

Thương x�t dạy bảo cho

L�m lợi �ch ch�ng con

Trải v� lượng ức kiếp

Ai c� thể đền được.

Tay lẫn ch�n cung cấp

Đầu đảnh lễ cung k�nh

Tất cả đều c�ng dường

Đều kh�ng thể đền được.

Hoặc d�ng đầu đội Phật

Hai vai c�ng c�ng v�c

Trong kiếp số hằng sa

Tận t�m m� cung k�nh,

Lại đem dưng đồ ngon

Y phục b�u v� lượng

V� c�c thứ đồ nằm

C�ng c�c m�n thuốc thang

Gỗ ngưu-đầu chi�n-đ�n

V� c�c vật tr�n b�u

Để dựng x�y th�p miếu

Y b�u l�t tr�n đất

Như c�c việc tr�n đ�y

Đem d�ng c�ng dường Phật

Trải kiếp số hằng sa

Cũng kh�ng đền đ�p được.

C�c Phật thật �t c�

Đấng v� lượng v� bi�n

Đến bất-khả tư-ngh�

Đủ sức thần th�ng lớn,

Bậc v� lậu v� vi

L� vua của c�c Ph�p

Hay v� kẻ hạ liệt

Nhẫn việc cao thượng đ�,

Hiện lấy tướng ph�m phu

T�y cơ nghi dạy n�i

C�c Phật ở nơi ph�p

Được sức rất tự tại

Biết c�c h�ng ch�ng sanh

C� những điều ưa muốn

V� ch� lực của n�

Theo sức n� kham nhiệm

D�ng v� lượng th� dụ

M� v� ch�ng n�i ph�p

T�y theo c�c ch�ng sanh

Trồng căn l�nh đời trước

Lại biết đ� th�nh thục

Hay l� chưa th�nh thục

Suy lường những điều đ�

Ph�n biệt biết r� rồi

Ở nơi đạo nhất thừa

T�y cơ nghi n�i ba.

KINH DI�̣U PHÁP LI�N HOA

| ML | Q 01 | Q 02 | Q 03 | Q 04 | Q 05 | Q 06 | Q 07 |

KINH DI�̣U PHÁP LI�N HOA

H�n Dịch: Tam Tạng Ph�p Sư Cưu Ma La Thập

Việt Dịch: Tỳ Kheo Th�ch Tr� Tịnh

QUY�̉N 3

05 - PHẨM �DƯỢC THẢO DỤ�

L�c bấy giờ, đức Thế T�n bảo ng�i Ma-ha Ca-Diếp v� c�c vị đại đệ tử: "Hay thay! Hay thay! Ca-Diếp. Kh�o n�i được c�ng đức chơn thật của đức Như-Lai. Đ�ng như lời c�c �ng vừa n�i; đức Như-Lai lại c�n c� v� lượng v� bi�n a-tăng-kỳ c�ng đức, c�c �ng dầu trải qua v� lượng ức kiếp n�i cũng kh�ng hết được.

Ca-Diếp n�n biết! Đức Như-Lai l� vua của c�c ph�p nếu c� n�i ra lời chi đều kh�ng hư dối vậy. Phật ở nơi tất cả ph�p d�ng sức tr� huệ phương tiện m� diễn n�i, ph�p của Phật n�i thảy đều đến bậ�c nhứt-thiết-tr� (1) . Đức Như-Lai xem biết chỗ quy th� (2) của tất cả ph�p; cũng r� biết chỗ t�m sở h�nh (3) của tất cả ch�ng sanh kh�ng thấu kh�ng ngại. Phật lại ở nơi c�c ph�p rốt r�o r� biết hết, chỉ b�y tất cả tr� huệ cho c�c ch�ng sanh.

Ca-Diếp! Th� như trong c�i tam-thi�n đại-thi�n nơi n�i, s�ng, khe, hang, ruộng, đất sanh ra c�y cối, l�m rừng v� c�c cỏ thuốc, bao nhi�u giống loại t�n gọi m�u sắc đều kh�c. M�y dầy bủa giăng tr�m khắp c�i tam-thi�n đại-thi�n (4) đồng thời mưa xối xuống, khắp nơi nhuần thấm, c�y cối l�m rừng v� c�c cỏ thuốc: hoặc thứ gốc nhỏ, th�n nhỏ, nh�nh nhỏ, l� nhỏ, hoặc thứ gốc chỉ vừa, th�n vừa, nh�nh vừa, l� vừa; hoặc c� thứ gốc lớn, th�n lớn, nh�nh lớn, l� lớn.

C�c giống c�y lớn nhỏ, t�y hạng thượng trung hạ m� hấp thụ kh�c nhau. Một cụm m�y tu�n mưa xuống xứng theo mỗi giống loại m� c�y cỏ được sanh trưởng, đơm b�ng kết tr�i. Dầu rằng một c�i đất sanh, một trận mưa thấm nhuần m� c�c cỏ c�y đều c� sai kh�c.

Ca-Diếp n�n biết! Đức Như-Lai cũng lại như thế, hiện ra nơi đời như l� vừng m�y lớn nổi l�n, d�ng giọng tiếng lớn vang khắp thế giới cả trời, người, A-tu-la, như m�y lớn kia tr�m khắp c�i nước tam-thi�n đại-thi�n. Phật ở trong đại ch�ng m� xướng lời nầy:

"Ta l� đấng Như-Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, Minh-hạnh-t�c, Thiện thệ, Thế-gian-giải, V�-thượng-sĩ, Điều-ngự trượng-phu, Thi�n-Nh�n-Sư, Phật Thế-T�n. Người chưa được độ thời l�m cho được độ, người chưa tỏ ngộ thời l�m cho tỏ ngộ, người chưa an thời l�m cho được an, người chưa chứng Niết-b�n thời l�m cho chứng Niết-b�n, đời nay v� đời sau Phật đều biết đ�ng như thật. Ta l� bậc nhứt-thiết-tr�, bậc nhứt-thiết-kiến, l� bậc tri đạo, bậ�c khai đạo, bậ�c thuyết đạo. C�c ngươi, h�ng trời, người, A-tu-la đều n�n đến đ�y v� để nghe ph�p vậy."

Bấy giờ c� v� số ngh�n mu�n ức lo�i ch�ng sanh đi đến chỗ, đức Như-Lai xem x�t c�c căn lợi độn, tinh tấn hay giải đ�i của ch�ng sanh đ�, thuận vừa sức n� kham được m� v� ch�ng n�i ph�p, chủng loại nhiều v� lượng, Phật đều khiến vui mừng được nhiều lợi l�nh. C�c ch�ng sanh nầy nghe ph�p rồi, hiện đời an ổn, đời sau sanh về chỗ l�nh, do đạo được thọ hưởng vui v� cũng được nghe ph�p, đ� nghe ph�p rồi l�a khỏi c�c chướng ngại ở trong c�c ph�p theo sức m�nh kham được lần lần đều được v�o đạo. Như m�y lớn kia mưa rưới khắp tất cả cỏ c�y l�m rừng v� c�c cỏ thuốc, theo giống của mỗi thứ đều được đượm nhuần đầy đủ, đều được sanh trưởng. Đức Như-Lai n�i ph�p một tướng một vị, nghĩa l�: Tướng giải tho�t, tướng xa l�a, tướng diệt, rốt r�o đến bậc "nhứt-thiết-chủng-tr�". C� ch�ng sanh n�o nghe ph�p của Như-Lai hoặc thọ tr� đọc tụng, đ�ng như lời m� tu h�nh, được c�ng đức tự m�nh kh�ng hay biết.

V� sao? V� chỉ c� Như-Lai l� biết chủng tướng thể t�nh của ch�ng sanh đ�: Nhớ việc g�? Nghĩ việc g�? Tu việc g�? Nhớ thế n�o? Nghĩ thế n�o? Tu thế n�o?

D�ng ph�p g� để nhớ? D�ng ph�p g� để nghĩ? D�ng ph�p g� để tu? D�ng ph�p g� đặng ph�p g�?

Ch�ng sanh ở nơi c�c bậ�c, chỉ c� đức Như-Lai thấy đ� đ�ng như thật, r� r�ng kh�ng bị ngại. Như c�y cối l�m rừng c�c cỏ thuốc kia kh�ng tự biết t�nh thượng trung hạ của n�.

Đức Như-Lai biết ph�p một tướng một vị ấy, nghĩa l�: Tướng giải tho�t, tướng xa l�a, tướng diệt, tướng rốt r�o Niết-b�n thường tịch diệt, trọn về nơi kh�ng, Phật biết như thế rồi xem x�t t�m ưa muốn của ch�ng sanh m� dắt d�u n�, cho n�n chẳng liền v� ch�ng vội n�i �nhứt-thiết-chủng-tr�.�

Ca-Diếp! C�c �ng rất l� hy hữu, c� thể biết r� đức Như-Lai t�y cơ nghi n�i ph�p, hay tin hay nhận. V� sao? V� c�c đức Phật Thế-T�n t�y cơ nghi n�i ph�p kh� hiểu kh� biết.

Khi đ� đức Thế-T�n muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Ph�p Vương ph� c�c c�i

Hiện ra trong thế gian

Theo t�nh của ch�ng sanh

D�ng c�c c�ch n�i ph�p

Đức Như-Lai t�n trọng

Tr� huệ rất s�u xa

L�u giữ ph�p yếu n�y

Chẳng vội liền n�i ra

Người tr� nếu được nghe

Thời c� thể tin hiểu,

Kẻ kh�ng tr� nghi hối

Thời b�n l� mất hẳn.

Ca-Diếp! V� cớ đ�

Theo sức ch�ng n�i ph�p

D�ng c�c m�n nh�n duy�n

Cho ch�ng được ch�nh kiến

Ca-Diếp! �ng n�n biết

Th� như vừng m�y lớn

Nổi l�n trong thế gian

Che tr�m khắp tất cả

M�y tr� huệ chứa nhuần

Chớp nho�ng s�ng ch�i l�a

Tiếng sấm xa vang động

Khiến mọi lo�i vui đẹp

Nhậ�t quang bị che khuất

Tr�n mặt đất m�t mẻ

M�y m� sa bủa gần

Dường c� thể nắm tới.

Trận mưa đ� khắp c�ng

Bốn phương đều xối xuống

D�ng nước tu�n v� lượng

C�i đất đều r�t đầy

Nơi n�i s�ng hang hiểm

Chỗ rậm rợp sanh ra

Những c�y cối cỏ thuốc

C�c thứ c�y lớn nhỏ

Trăm giống l�a mộng mạ

C�c thứ m�a c�ng nho

Nhờ nước mưa đượm nhuần

Thảy đều tươi tốt cả.

Đất kh� khắp được rưới

Thuốc c�y đều sum s�

Vừng m�y kia mưa xuống

Nước mưa thuần một vị

M� cỏ c�y l�m rừng

Tất cả c�c giống c�y

Hạng thượng trung c�ng hạ

Xứng theo t�nh lớn nhỏ

Đều được sanh trưởng cả.

Gốc th�n nh�nh v� l�

Trổ b�ng tr�i sắc v�ng

Một trận mưa rưới đến

C�y cỏ đều thấm mướt

Theo thể tướng của n�

T�nh loại chia lớn nhỏ

Nước đượm nhuần vẫn một

M� đều được sum s�.

Đức Phật cũng như thế

Hiện ra nơi trong đời

V� như vầng m�y lớn

Che tr�m khắp tất cả

Đ� hiện ra trong đời

B�n v� c�c ch�ng sanh

Ph�n biệt diễn n�i b�y

Nghĩa thật của c�c ph�p

Đấng Đại-Th�nh Thế-T�n

Ở trong h�ng trời người

Nơi tất cả ch�ng hội

M� tuy�n n�i lời nầy:

Ta l� bậc Như-Lai

L� đấng Lưỡng-T�c-T�n (5)

Hiện ra nơi trong đời

Dường như vầng m�y lớn

Thấm nhuần khắp tất cả

Những ch�ng sanh khổ kh�

Đều l�m cho l�a khổ

Được an ổn vui sướng

Hưởng sự vui thế gian

C�ng sự vui Niết-b�n.

C�c ch�ng trời người nầy

Một l�ng kh�o l�ng nghe

Đều n�n đến cả đ�y

Ra mắt đấng v� thượng.

Ta l� đấng Thế-T�n

Kh�ng c� ai bằng được

Muốn an ổn ch�ng sanh

N�n hiện ra trong đời

V� c�c đại ch�ng n�i

Ph�p cam lồ trong sạch

Ph�p đ� thuần một vị

Giải tho�t Niết-b�n th�i.

D�ng một giọng tiếng mầu

Diễn xướng nghĩa nhiệm nầy

Đều thường v� Đại-thừa

M� kết l�m nh�n duy�n.

Ta xem tất cả ch�ng

Khắp đều b�nh đẳng cả

Kh�ng c� l�ng bỉ thử

Cũng kh�ng c� hạn ngại

Hằng v� tất cả ch�ng

M� b�nh đẳng n�i ph�p

Như khi v� một người

L�c ch�ng đ�ng cũng vậy.

Thường diễn n�i ph�p lu�n

Từng kh�ng việc g� kh�c

Ngồi, đứng, hoặc đến, đi

Trọn kh�ng hề nh�m mỏi

Đầy đủ cho thế gian

Như mưa khắp thấm nhuần

Sang h�n c�ng thượng hạ

Giữ giới hay ph� giới

Oai nghi được đầy đủ

V� chẳng được đầy đủ

Người ch�nh-kiến t�-kiến

Kẻ độn căn lợi căn

Khắp rưới cho mưa ph�p

M� kh�ng ch�t nh�m mỏi.

Tất cả h�ng ch�ng sanh

Được nghe ph�p của ta

T�y sức m�nh l�nh lấy

Trụ ở c�c nơi c�c bậ�c

Hoặc l� ở trời, người

L�m Chuyển-lu�n th�nh-vương

Trời Th�ch, Phạm, c�c vua

Đ� l� cỏ thuốc nhỏ

Hoặc r� ph�p v� lậu

Hay chứng được Niết-b�n

Khởi s�u ph�p thần th�ng

V� được ba m�n minh

Ở ri�ng trong n�i rừng

Thường h�nh m�n thiền định

Chứng được bậc Duy�n-gi�c

L� cỏ thuốc bậc trung.

Hoặc cầu bực Thế-T�n

Ta sẽ được th�nh Phật

Tu h�nh tinh tấn, định

L� cỏ thuốc bậc thượng

Lại c� h�ng Phật tử

Chuy�n t�m nơi Phật đạo

Thường thật h�nh từ bi

Tự biết m�nh l�m Phật

Quyết định kh�ng c�n nghi

Gọi đ� l� c�y nhỏ.

Hoặc an trụ thần th�ng

Chuyển bất thối ph�p lu�n

Độ v� lượng mu�n ức

Trăm ngh�n lo�i ch�ng sanh

Bồ-T�t hạng như thế

Gọi đ� l� c�y lớn.

Phật chỉ b�nh đẳng n�i

Như nước mưa một vị

Theo căn t�nh ch�ng sanh

M� hưởng thọ kh�ng đồng

Như những cỏ c�y kia

Được đượm nhuần đều kh�c

Phật d�ng m�n dụ nầy

Để phương tiện chỉ b�y

C�c thứ lời lẽ hay

Đều diễn n�i một ph�p

Ở nơi tr� huệ Phật

Như một giọt trong biển.

Ta rưới trận mưa ph�p

Đầy đủ khắp thế gian

Ph�p mầu thuần một vị

T�y sức ri�ng tu h�nh,

Như thể l�m rừng kia

V� cỏ thuốc những c�y

T�y giống lớn hay nhỏ

Lần lần th�m sum su�

Ph�p của c�c đức Phật

Thường d�ng thuần một vị

Khiến cho c�c thế gian

Đều khắp được đầy đủ

Lần lựa si�ng tu h�nh

Rồi đều được đạo quả.

H�ng Thanh-văn, Duy�n-gi�c,

Ở nơi chốn n�i rừng,

Trụ th�n h�nh rốt sau

Nghe Phật Ph�p được quả

Nếu c�c vị Bồ-T�t

Tr� huệ rất vững bền

R� suốt cả ba c�i

Cầu được thừa tối thượng

Đ� gọi l� c�y nhỏ

M� được th�m lớn tốt.

Lại c� vị trụ thiền

Được sức thần th�ng lớn

Nghe n�i c�c ph�p kh�ng

L�ng rất sanh vui mừng

Ph�ng v� số h�o quang

Độ c�c lo�i ch�ng sanh

Đ� gọi l� c�y lớn

M� được th�m lớn tốt

Như thế, Ca-Diếp n�y!

Đức Phật n�i ph�p ra

Th� như vầng m�y lớn

D�ng nước mưa một vị

Đượm nhuần nơi hoa người

Đều được kết tr�i cả.

Ca-Diếp �ng phải biết

Ta d�ng c�c nh�n duy�n

C�c m�n th� dụ thảy

Để chỉ b�y đạo Phật

Đ� l� ta phương tiện

C�c đức Phật cũng thế

Nay ta v� c�c �ng

N�i việc rất ch�n thật

C�c ch�ng thuộc Thanh-văn

Đều chẳng phải diệt độ

Chỗ c�c �ng tu h�nh

L� đạo của Bồ-T�t

Lần lần tu học xong

Thảy đều sẽ th�nh Phật.

06 - PHẨM �THỌ Kݔ

L�c bấy giờ, đức Thế T�n n�i b�i kệ đ� rồi, bảo c�c đại ch�ng xướng lời thế nầy: "�ng Ma-Ha Ca-Diếp, đệ tử của Ta, ở đời vị lai sẽ phụng thờ ba trăm mu�n ức c�c đức Thế T�n, c�ng dường cung k�nh t�n trọng ngợi khen, rộng n�i v� lượng đại ph�p của c�c đức Phật, ở nơi th�n rốt sau được th�nh Phật hiệu l� Quang-Minh Như-Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, Minh-hạnh-t�c, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, V�-thượng-sĩ, Điều-ngự trượng-phu, Thi�n-nh�n-sư, Phật Thế-T�n.

Nước t�n l� Quang Đức, kiếp t�n l� Đại-Trang-Nghi�m. Phật thọ mười hai tiểu kiếp. Ch�nh ph�p trụ thế hai mươi tiểu kiếp. C�i nước tốt đẹp, kh�ng c� c�c thứ dơ xấu, ng�i sỏi gai g�c c�ng đồ tiện lợi chẳng sạch. C�i đ� bằng thẳng kh�ng c� cao thấp hầm hố g� nổng, đất bằng lưu ly, c�y b�u thẳng giăng b�n đường, rải c�c hoa b�u khắp nơi sạch sẽ.

Bồ-T�t trong nước đ� đ�ng v� lượng ngh�n ức, c�c ch�ng Thanh-văn cũng lại v� số. Kh�ng c� việc ma, dầu l� c� ma v� d�n ma, nhưng đều hộ tr� Phật Ph�p".

Bấy giờ, đức Thế-T�n muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Bảo c�c Tỳ-kheo rằng:

Ta d�ng mắt của Phật

Thấy �ng Ca-Diếp nầy

Ở nơi đời vị lai

Qu� v� số kiếp sau

Sẽ được th�nh quả Phật,

V� ở đời vị lai

C�ng dường v� k�nh thờ

Đủ ba trăm mu�n ức

C�c đức Phật Thế-T�n.

V� cầu tr� huệ Phật

M� tịnh tu phạm hạnh

C�ng dường đấng tối thượng

Nhị T�c-T�n xong rồi

Tu tập trọn tất cả

Tr� huệ bậc v� thượng

Ở nơi th�n rốt sau

Được chứng th�nh l�m Phật

C�i đ� rất thanh tịnh

Chất lưu ly l�m đất

Nhiều thứ c�y bằng b�u

Thẳng h�ng ở b�n đường

D�y v�ng giăng ngăn đường

Người ng� thấy vui mừng

Thường thoảng ra hương thơm

Rải r�c thứ hoa đẹp

C�c m�n b�u kỳ diệu

D�ng để l�m trang nghi�m

C�i đ� đất bằng thẳng

Kh�ng c� những g� hầm.

C�c h�ng ch�ng Bồ-T�t

Đ�ng kh�ng thể xưng kể

T�m c�c vị h�a dịu

Đều được thần th�ng lớn

Phụng tr� c�c kinh điển

Đại thừa của c�c Phật.

C�c h�ng ch�ng Thanh-văn

V� lậu th�n rốt sau

L� con của Ph�p-vương

Cũng chẳng thể kể hết

Nhẫn đến d�ng thi�n nh�n

Cũng chẳng thể đếm biết.

Phật đ� sẽ sống l�u

Tuổi mười hai tiểu kiếp

Tượng ph�p trụ ở đời

Cũng hai mươi tiểu kiếp

Đức Quang-Minh Thế-T�n

Việc của ng�i như thế.

L�c bấy giờ, ng�i đại Mục-Kiền-Li�n, ng�i Tu-Bồ-Đề, ng�i đại Ca-Chi�n-Di�n v.v... thảy đều run sợ một l�ng chấp tay chi�m ngưỡng dung nhan của Phật, mắt kh�ng hề tạm rời, liền đồng tiếng nhau n�i kệ rằng:

Thế-T�n rất h�ng m�nh

M� ban giọng tiếng Phật.

N�i r� th�m t�m con

Được Phật thọ k� cho

Như d�ng cam lộ rưới

Từ n�ng được m�t mẻ.

Như từ nước đ�i đến

Bỗng gặp cỗ tiệc vua

C�n �m l�ng nghi sợ

Chưa d�m tự ăn liền

Nếu lại được vua bảo

Vậy sau mới d�m ăn,

Ch�ng con cũng như vậy

Hằng nghĩ lỗi tiểu thừa

Chẳng biết l�m thế n�o

Được huệ v� thượng Phật,

Dầu nghe giọng tiếng Phật

N�i ch�ng con th�nh Phật

C�n �m l�ng lo sợ

Như chưa d�m tự ăn

Nếu được Phật thọ k�

Mới l� kho�i an vui

Thế T�n rất h�ng m�nh

Thường muốn an thế gian

Xin thọ k� ch�ng con

Như đ�i cần bảo ăn.

L�c bấy giờ, Thế-T�n biết t�m niệm của c�c vị đệ tử lớn bảo c�c thầy Tỳ-kheo rằng: ��ng Tu-Bồ-Đề đ�y đến đời vị lai phụng thờ ba trăm năm mu�n ức na-do-tha (6) đức Phật, c�ng dường cung k�nh t�n trọng ngợi khen, thường tu hạnh thanh tịnh, đủ đạo Bồ-T�t, ở th�n rốt sau được th�nh Phật hiệu: Danh-tướng Như-Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, Minh-hạnh-t�c, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, V�-thượng-sĩ, Điều-ngự-trượng-phu, Thi�n-nh�n-Sư, Phật Thế-T�n.

Kiếp đ� t�n Hữu-Bảo, nước đ� t�n l� Bảo-Sanh. C�i đ� bằng thẳng, đất bằng lưu ly, c�y b�u trang nghi�m, kh�ng c� những g�, hầm, c�t, sỏi, gai ch�ng c�ng tiện lợi dơ d�y; hoa b�u trải đất khắp nơi sạch sẽ, nh�n d�n c�i đ� đều ở đ�i b�u v� lầu g�c qu� đẹp. H�ng đệ tử Thanh-văn đ�ng v� lượng v� bi�n, t�nh kể c�ng th� dụ đều kh�ng thể biết. C�c ch�ng Bồ-T�t đ�ng v� số ngh�n mu�n ức na-do-tha.

Đức Phật thọ mười hai tiểu kiếp, ch�nh ph�p trụ ở đời hai mươi tiểu kiếp, tượng ph�p cũng trụ đời hai mươi tiểu kiếp, Đức Phật đ� thường ở tr�n hư kh�ng v� ch�ng n�i ph�p độ tho�t đặng v� lượng Bồ-T�t c�ng ch�ng Thanh-văn�.

Khi đ�, đức Thế T�n muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

C�c ch�ng Tỳ-kheo nầy!

Nay ta bảo c�c �ng

Đều n�n phải một l�ng

L�ng nghe lời ta n�i.

Đệ tử lớn của ta

L� �ng Tu-Bồ-Đề

Rồi sẽ được l�m Phật

Hiệu gọi l� Danh-Tướng

Sẽ phải c�ng v� số

Mu�n ức c�c đức Phật

Theo hạnh của Phật l�m

Lần lần đủ đạo lớn.

Th�n rốt sau sẽ được

Ba mươi hai tướng tốt

Xinh lịch đẹp đẽ lắm

Dường như n�i b�u lớn

Trang nghi�m sạch thứ nhất

Ch�ng sanh n�o được thấy

Kh�ng ai chẳng ưa mến

Phật ở trong c�i đ�

Độ tho�t v� lượng ch�ng.

Trong ph�p hội của Phật

C�c Bồ-T�t đ�ng nhiều

Thảy đều bực lợi căn

Chuyển ph�p lu�n bất thối.

C�i nước đ� thường d�ng

Bồ-T�t để trang nghi�m

C�c ch�ng Thanh-văn lớn

Chẳng c� thể đếm kể

Đều được ba m�n minh

Đủ s�u thứ thần th�ng

Trụ t�m ph�p giải tho�t

C� oai đức rất lớn.

Đức Phật đ� n�i ph�p

Hiện ra v� lượng m�n

Ph�p thần th�ng biến h�a

Chẳng thể nghĩ b�n được.

C�c h�ng trời, nh�n d�n

Số đ�ng như hằng sa

Đều c�ng nhau chấp tay

L�ng nghe lời Phật dạy.

Đức Phật đ� sẽ thọ

Tuổi mười hai tiểu kiếp

Ch�nh ph�p trụ lại đời

Đủ hai mươi tiểu kiếp

Tượng ph�p trụ ở đời

Cũng hai mươi tiểu kiếp.

L�c bấy giờ, đức Thế-T�n lại bảo c�c ch�ng Tỳ-kheo: �Ta nay n�i với c�c �ng, �ng đại Ca-Chi�n-Di�n n�y ở đời vị lai, d�ng c�c đồ c�ng m� c�ng dường phụng thờ t�m ngh�n ức Phật cung k�nh t�n trọng. Sau khi c�c đức Phật diệt độ, �ng đều dựng th�p miếu cao một ngh�n do tuần, ngang rộng ngay bằng năm trăm do tuần, th�p miếu đ� d�ng bảy m�n b�u v�ng, bạc, lưu ly, xa-cừ, m�-n�o, tr�n ch�u v� mai kh�i hợp lại th�nh, c�ng dường th�p miếu bằng c�c thứ hoa, chuỗi ngọc, hương xoa, hương bột, hương đốt, lọng nhiễu, tr�ng phan....

Sau thời kỳ đ� sẽ lại c�ng dường hai mươi mu�n ức Phật cũng như trước, c�ng dường c�c đức Phật đ� rồi, đủ đạo Bồ-T�t sẽ được l�m Phật hiệu: Di�m-Ph�-Na-Đề-Kim-Quang Như-Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, Minh-hạnh-t�c, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, V�-thượng-sĩ, Điều-ngự trượng-phu, Thi�n-nh�n-sư, Phật Thế-T�n.

C�i đ� bằng thẳng, đất bằng pha l�, c�y b�u trang nghi�m, v�ng r�ng l�m bằng d�y để giăng b�n đường, hoa đẹp trải đất khắp nơi sạch sẽ. Người được thấy đều vui mừng, kh�ng c� bốn đường dữ: Địa-ngục, ngạ-quỷ, s�c-sanh v� A-tu-la. C�c trời c�ng người rất đ�ng, c�c ch�ng Thanh-văn v� Bồ-T�t v� lượng mu�n ức trang nghi�m nước đ�. Đức Phật đ� thọ mười hai tiểu kiếp, ch�nh ph�p trụ ở đời hai mươi tiểu kiếp, tượng ph�p cũng trụ hai mươi tiểu kiếp�.

L�c đ�, Thế-T�n muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

C�c ch�ng Tỳ-kheo n�y!

Đều n�n một l�ng nghe

Như lời của ta n�i

Chơn thậ�t kh�ng kh�c lạ.

�ng Ca-Chi�n-Di�n n�y

Sau sẽ d�ng c�c m�n

Đồ c�ng dường tốt đẹp

M� c�ng dường c�c Phật

C�c đức Phật diệt rồi

Dựng th�p bằng bảy b�u

Cũng d�ng hoa v� hương

Để c�ng dường x�-lợi.

Th�n rốt sau của �ng

Đặng tr� huệ của Phật

Th�nh bậc Đẳng-ch�nh-gi�c

C�i nước rất thanh tịnh

Độ tho�t được v� lượng

Mu�n ức h�ng ch�ng sanh

Đều được mười phương kh�c

Thường đến k�nh c�ng dường,

�nh s�ng của Phật đ�

Kh�ng ai c� thể hơn

Đức Phật đ� hiệu l�:

Di�m-Ph�-Kim-Quang Phật

Bồ-T�t v� Thanh-văn

Dứt tất cả hữu lậu

Đ�ng v� lượng v� số

Trang nghi�m c�i nước đ�.

L�c bấy giờ, đức Thế-T�n lại bảo trong đại ch�ng: �Ta nay n�i với c�c �ng, �ng đại Mục-Kiền-Li�n đ�y sẽ d�ng c�c m�n đồ c�ng, c�ng dường t�m ngh�n c�c đức Phật, cung k�nh t�n trọng. Sau khi c�c đức Phật diệt độ đều dựng th�p miếu cao, một ngh�n do tuần, ngang rộng thẳng bằng năm trăm do tuần, d�ng bảy m�n b�u: v�ng bạc, mai kh�i hợp lại th�nh. Đem c�c thứ hoa, chuỗi ngọc, hương xoa, hương bột, hương đốt, lọng nhiễu v� tr�ng phan để c�ng dường th�p.

Sau l�c ấy lại sẽ c�ng dường, hai trăm mu�n ức c�c đức Phật cũng như trước, rồi sẽ được th�nh Phật hiệu: Đa-Ma La-Bạt-Chi�n-Đ�n-Hương Như-Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, Minh-hạnh-t�c, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, V�-thượng-sĩ, Điều-ngự-trượng-phu, Thi�n-nh�n-sư, Phật Thế-T�n.

Kiếp đ� t�n l� Hỷ-M�n, nước t�n l� � Lạc, c�i đ� bằng thẳng, chất pha l� l� đất, c�y b�u trang nghi�m, rải hoa tr�n ch�u khắp nơi sạch sẽ, người được thấy đều vui mừng. C�c h�ng trời người rất đ�ng, Bồ-T�t v� Thanh-văn số nhiều v� lượng, đức Phật đ� thọ hai mươi bốn tiểu kiếp, tượng ph�p cũng trụ bốn mươi hai tiểu kiếp�.

Khi đ�, đức Thế-T�n muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Đệ tử của ta đ�y

L� đại Mục-Kiền-Li�n

Bỏ th�n người nầy rồi

Sẽ được gặp t�m ngh�n

Hai trăm mu�n ức vị

C�c đức Phật Thế-T�n

�ng v� cầu Phật đạo

N�n c�ng dường cung k�nh

Ở nơi c�c đức Phật

Thường tu tr� phạm hạnh

Ở trong v� lượng kiếp

Phụng tr� ph�p của Phật.

C�c đức Phật diệt rồi

X�y th�p bằng bảy b�u

Th�p v�ng rất cao rộng

D�ng hoa hương kỹ nhạc

Để d�ng d�ng c�ng dường

Th�p miếu c�c đức Phật.

Lần lần được đầy đủ

Đạo hạnh Bồ-T�t rồi

Ở nơi nước �-Lạc

M� được th�nh quả Phật

Hiệu l� Đa-Ma-La

Bạt-Chi�n-Đ�n-Hương-Phật.

Đức Phật đ� thọ mạng

Hai mươi bốn tiểu kiếp

Thường v� h�ng trời người

M� diễn n�i đạo Phật

Ch�ng Thanh-văn v� lượng

Như số c�t s�ng Hằng

Đủ ba minh, s�u th�ng

Đều c� oai đức lớn.

Bồ-T�t đ�ng v� số

Ch� bền l�ng tinh tấn

Ở nơi tr� huệ Phật

Đều kh�ng hề thối chuyển.

Sau khi Phật diệt độ

Ch�nh ph�p sẽ trụ đời

Đủ bốn mươi tiểu kiếp

Tượng ph�p cũng như thế.

C�c đệ tử của ta

Bậc oai đức đầy đủ

Số đ� năm trăm người

Ta đều sẽ thọ k�

Ở nơi đời vị lai

Đều được chứng th�nh Phật

Ta c�ng với c�c �ng

Đời trước kết nh�n duy�n

Ta nay sẽ thuật n�i

C�c �ng kh�o l�ng nghe.

07 - PHẨM �H�A TH�NH DỤ�

Đức Phật bảo c�c thầy Tỳ-kheo: "Thuở qu� khứ v� lượng v� bi�n bất khả tư ngh� a-tăng-kỳ kiếp đ� qua, l�c bấy giờ c� đức Phật hiệu Đại-Th�ng Tr�-Thắng Như -Lai, Ứng-c�ng, Ch�nh-biến-tri, Minh-hạnh-t�c, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, V�-thượng-sĩ, Điều-ngự -phu, Thi�n-nh�n-sư, Phật Thế-T�n.

Nước đ� t�n l� Hảo-Th�nh, kiếp t�n Đại-Tướng. C�c Tỳ-kheo! Từ khi đức Phật đ� diệt độ nhẫn đến nay rất l� l�u xa, th� như địa chủng trong c�i tam-thi�n đại-thi�n, giả sử c� người đem m�i l�m mực rồi đi khỏi một ngh�n c�i nước ở phương đ�ng b�n chấm một điểm chừng bằng bụi nhỏ, lại qua một ngh�n c�i nước nữa cũng chấm một điểm, cứ như thế lần lượt chấm hết mực m�i bằng địa chủng ở tr�n. � c�c �ng nghĩ sao? C�c c�i nước đ� hoặc thầy to�n c� thể biết được ngằn m� số đ� chăng?"

- Thưa Thế-T�n! Kh�ng thể biết !

- C�c Tỳ-kheo! Những c�i nước của người đ� đi qua hoặc c� chấm mực hoặc kh�ng chấm mực đều nghiền n�t cả ra l�m bụi, một hột bụi l� một kiếp, từ đức Phật đ� diệt độ đến nay lại l�u hơn số đ� v� lượng v� bi�n trăm ngh�n mu�n ức a-tăng-kỳ kiếp. Ta d�ng sức tri kiến của Như- Lai xem thuở l�u xa đ� dường như hiện ng�y nay.

Bấy giờ, đức Thế-T�n muốn tuy�n lại nghĩa tr�n m� n�i kệ rằng:

Ta nhớ đời qu� khứ

V� lượng v� bi�n kiếp

C� Phật Lưỡng-T�c-T�n

Hiệu Đại-Th�ng Tr�-Thắng

Như người d�ng sức m�i

C�i tam-thi�n đại-thi�n

Hết tất cả địa chủng

Thảy đều l�m th�nh mực

Qu� hơn ngh�n c�i nước

B�n chấm mỗi điểm trần

Như thế lần lựa chấm

Hết c�c mực trần nầy.

Bao nhi�u c�i nước đ�

Điểm c�ng chẳng điểm thảy

Lại đều nghiền l�m bụi

Một bụi l�m một kiếp

Kiếp số l�u xa kia

Lại nhiều hơn số bụi

Phật đ� diệt đến nay

V� lượng kiếp như thế

Tr� v� ngại của Phật

Biết Phật đ� diệt độ

V� Thanh-văn Bồ-T�t

Như hiện nay thẩy diệt.

C�c Tỳ-kheo n�n biết.

Tr� Phật tịnh vi diệu

V� lậu v� v� ngại

Suốt thấu v� lượng kiếp.

Đức Phật bảo c�c Tỳ-kheo: "Đức Đại-Th�ng Tr�-Thắng Phật thọ năm trăm bốn mươi vạn ức na-do-tha kiếp, đức Phật đ� khi trước l�c ngồi đạo tr�ng ph� ma rồi, sắp được đạo v�-thượng ch�nh-đẳng, ch�nh-gi�c m� Phật ph�p chẳng hiện ra trước, như thế một tiểu kiếp cho đến mười tiểu kiếp, ngồi xếp bằng th�n v� t�m đều kh�ng động m� c�c Phật ph�p c�n chẳng hiện ra trước.

Thuở đ�, c�c vị trời Đao-Lợi ở dưới cội c�y Bồ-đề đ� trước v� đức Phật đ� m� trải to� sư-tử cao một do tuần (7), Phật ngồi nơi t�a nầy sẽ được đạo v�-thượng, ch�nh-đẳng, ch�nh-gi�c. Khi Phật vừa ngồi tr�n t�a đ� c�c trời Phạm-Thi�n-Vương rưới những hoa trời khắp bốn mươi do tuần, gi� thơm l�u l�u thổi đến, thổi dẹp hoa h�o rồi rưới hoa mới m�i như thế kh�ng ngớt m�n mười tiểu kiếp để c�ng dường đức Phật, nhẫn đến khi Phật diệt độ thường rưới hoa nầy. C�c trời Tứ-thi�n-vương v� c�ng dường Phật n�n thường đ�nh trống trời. Ngo�i ra c�c vị trời kh�c trỗi kỹ nhạc trời, m�n mười tiểu kiếp đến khi Phật diệt độ cũng lại như thế.

C�c Tỳ-kheo! Đức Đại-Th�ng Tr�-Thắng Phật qu� mười tiểu kiếp c�c Phật ph�p hiện ra trước th�nh đạo v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c.

L�c Phật chưa xuất gia c� mười s�u người con trai, người con cả t�n Tr�-T�ch. C�c người con đ� đều c� c�c m�n đồ chơi tốt đẹp b�u lạ, nghe cha chứng đặng quả v�-thượng ch�nh-đẳng ch�nh-gi�c đều bỏ đồ b�u của m�nh đi đến chỗ Phật. C�c người mẹ kh�c l�c theo đ&